SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 25
Onvergetelijk
Interactieve rondleidingen voor mensen
met Alzheimer en hun mantelzorgers
Stefanie Metsemakers
Coördinator Onvergetelijk
Van Abbe/
Onvergetelijk Stedelijk
Piet Van Hecke
Coördinator Meet Me @ M HKA
INHOUD
• Programma
• Doelgroep
• Training
• Reacties
• Onderzoek
• Toekomst
ONVERGETELIJK
PROGRAMMA
• Interactieve rondleidingen &
workshops voor individuen
met de ziekte van Alzheimer
en hun mantelzorgers.
• Gebaseerd op het Meet Me
at MoMA- programma van het
Museum of Modern Art
(MoMA), New York
PROGRAMMA
Access Programs: Create Ability, Interpreting MoMA, Touch Tours,
ArtInsight, Teleconference courses for homebound individuals, …
MEET ME AT MOMA
PROGRAMMA
Sinds 2006 Meet Me at MoMA, een maandelijks programma voor mensen
met de ziekte van Alzheimer en hun mantelzorgers
• Activiteit voor persoon met Alzheimer én de mantelzorger
• Voorbij de ziekte kijken; focus op wat iemand nog wel kan
• Nadruk ligt op plezier hebben
• Sociale aspect; er ontstaan vriendschappen
PROGRAMMA
WAT SPRAK ONS AAN?
DOELGROEP
DOELGROEP
GEDRAGS- EN
STEMMINGSPROBLEMEN
• Agitatie/ agressie
• Depressie/ Dysphorie
• Angst
• Apathie
• Euforisch gedrag
• Wanen
• Hallucinaties
• Ontremming
• Irritability
• Motorische onrust/
Onrustig
• Slaapstoornissen
• Eetstoornissen
Biologische factoren
Psychologische factoren
Sociale factoren
DOELGROEP
DOELGROEP
DOELGROEP
“Dementie heb je niet alleen.”
DOELGROEP
DOELGROEP
“Dementie heb je niet alleen.”
• Maandelijks; vaste dag en tijd
• 1,5 uur
• 4 à 5 kunstwerken per rondleiding
• Thema
• Naast rondleider ook vrijwilliger
• Naamstickers
• Stoeltjes voor op zaal
• Ansichtkaart met werk uit de rondleiding voor thuis
RONDLEIDING
Wat is dit voor een vrouw?
(Zonder dat we nog kijken WIE
het is.)
Observeren
Beschrijven
Interpreteren
Verbinden
Samenvatten
Met welke woorden zou je deze
persoon of afbeelding
omschrijving?
Wat zeggen de kleuren ons?
Waar zou zij aan denken?
Wat drukt zij uit met haar
handen?
Wanneer er een portret van u
zou worden gemaakt, waar en
hoe zou u dan geportretteerd
willen worden?
Zou u haar willen zijn?
DO’S EN DON’TS
• Geef structuur aan
• Stel open vragen, zowel aan de
persoon met Alzheimer als
mantelzorger
• Betrek ook non- verbale reacties
• Zet muziek, geur of tast in voor een
bredere interpretatie
• Let op tempo, volume en articulatie
• Humor, humor, humor!
• Kies geen kunstwerken die
naast een drukke doorgang
hangen; heel klein zijn; of op een
muur hangen met veel andere
werken.
• Foute antwoorden bestaan niet
• Geroezemoes en onderonsjes
tussen duo’s mag
TRAINING RONDLEIDERS
TRAINING
• Informatie over de ziekte
• Gesprekken met personen met Alzheimer en hun mantelzorgers
• Gesprekstechnieken op zaal
• Workshop brainstorm
Laatst zei een van de deelnemers aan het einde van de rondleiding:
'Ik vond het geweldig, maar wel jammer dat ik dit weer ga vergeten'.
Waarop haar man (mantelzorger) stellig zei
'maar ik niet en ik ga het je elke dag opnieuw vertellen'.
Het geduld en de liefde die de mantelzorgers geven maakt de rondleiding
extra bijzonder. Geen opmerking is verkeerd en iedereen wordt erbij betrokken.
Rondleider Noor
TRAINING
Als dochter van een moeder die aan dementie heeft geleden, zou ik in
mijn handen geknepen hebben als ik een dergelijke middag had kunnen
beleven met haar. Het is een reden waarom ik het een werkelijke
verdieping van mijn werkzaamheden als vrijwilliger bij het museum vind.
Vrijwilliger Stance
KICK-OFF
TRAINING
REACTIES
‘Het was prachtig om
mijn man zo te zien
genieten. Ik ben weer
allemaal nieuwe dingen
over hem te weten
gekomen!’
Mantelzorger
‘Is het programma nu al
afgelopen? Kunnen we niet
nog langer door? Of is er nog
iemand die zijn kinderen van
de crèche moet afhalen?’
Deelnemer
REACTIES
‘Dag lieve mensen,
Afgelopen maandag hebben Guus en ik aan het
programma mee gedaan. Het was heel goed en leuk, fijn
dat de mensen om wie het ging er echt bij betrokken
werden op een volwassen respectvolle manier. Ik heb er
in ieder geval erg van genoten.
De ontvangst en begeleiding was heel prettig, we doen
het zeker nog een keer !
Heel hartelijk dank aan allen die er waren.
Mail van twee deelnemers
REACTIES
ONDERZOEK- EFFECTEN ONDERZOCHT
ONDERZOEK
Mantelzorger
• Minder emotionele problemen
Beiden
• Opgewektere stemming
• Toename van sociale steun
• Verhoogd zelfvertrouwen
Door museumbezoek raakt men
geïnspireerd om ook andere
activiteiten samen te doen.
(37 mensen met dementie en 37 mantelzorgers)
• De rondleider
• Intellectuele stimulatie
• Delen van ervaringen
• Positieve sociale interactie
• Veilige omgeving en even
geen stigma ervaren
ONDERZOEK
ONDERZOEK-
WAT DRAAGT BIJ AAN SUCCES?
ONDERZOEK
Onderzoek in België door
Universitair Ziekenhuis
Antwerpen
• vergelijkbaar met
onderzoek MoMA
ONDERZOEK
Onderzoek in Nederland
door Vumc Afdeling
Psychiatrie
Deelnemers
• Effecten en voorkeuren
Implementatie- aspecten
• Knelpunten
• Succesfactoren
Handleiding
• Onderzoek
• Workshops in
samenwerking met
kunstenaars
• Programma als vliegwiel
• Uitbreiding naar 10
andere musea in
Nederland
TOEKOMST
TOEKOMST
• Stefanie Metsemakers
s.metsemakers@stedelijk.nl
• Piet van Hecke
Piet.VanHecke@mukha.be
DANK VOOR UW AANDACHT

Más contenido relacionado

Similar a Dag van de Cultuureducatie 04/02/2014 - sessie 15

doe mee! najaar 2015
doe mee! najaar 2015doe mee! najaar 2015
doe mee! najaar 2015Fanny Leseman
 
Folder NatHumAni Lente 2022
Folder NatHumAni  Lente 2022Folder NatHumAni  Lente 2022
Folder NatHumAni Lente 2022NatHumAni
 
190131 2e bijeenkomst dementiezorg voor migranten def
190131 2e bijeenkomst dementiezorg voor migranten def190131 2e bijeenkomst dementiezorg voor migranten def
190131 2e bijeenkomst dementiezorg voor migranten defKiyomid van der Veer
 
130625 Generaties voor elkaar Arendonk
130625 Generaties voor elkaar Arendonk130625 Generaties voor elkaar Arendonk
130625 Generaties voor elkaar ArendonkAvansa Kempen
 
Presentatie koen hooijer
Presentatie koen hooijerPresentatie koen hooijer
Presentatie koen hooijerRadboudumc
 
55-plussers de doelgroep van de toekomst
55-plussers de doelgroep van de toekomst55-plussers de doelgroep van de toekomst
55-plussers de doelgroep van de toekomstRotterdam Sportsupport
 
Van abstractie naar detail en omgekeerd
Van abstractie naar detail en omgekeerdVan abstractie naar detail en omgekeerd
Van abstractie naar detail en omgekeerdAR Tekst en Beeld.
 
Gerben-Westerhof_Zin-in-herinneringen
Gerben-Westerhof_Zin-in-herinneringenGerben-Westerhof_Zin-in-herinneringen
Gerben-Westerhof_Zin-in-herinneringenKelly Adegeest
 
rose marie droes natuur en dementie nahf esiw 16 september 2014
rose marie droes natuur en dementie nahf esiw 16 september 2014rose marie droes natuur en dementie nahf esiw 16 september 2014
rose marie droes natuur en dementie nahf esiw 16 september 2014Bert van Helvoirt
 
Programmaboekje Ouder worden in Dukenburg
Programmaboekje Ouder worden in DukenburgProgrammaboekje Ouder worden in Dukenburg
Programmaboekje Ouder worden in DukenburgStandvast Wonen
 
Magazine nr 2 Onderwijs-vanuit het hart, juni 2013
Magazine nr 2 Onderwijs-vanuit het hart, juni 2013Magazine nr 2 Onderwijs-vanuit het hart, juni 2013
Magazine nr 2 Onderwijs-vanuit het hart, juni 2013Angelique Brekelmans
 
Wijkcentrum de kring vorming
Wijkcentrum de kring vorming Wijkcentrum de kring vorming
Wijkcentrum de kring vorming COMEET
 
Vorming 'Vrije tijd voor iedereen' - Wijkcentrum De Kring, 09112016
Vorming 'Vrije tijd voor iedereen' - Wijkcentrum De Kring, 09112016Vorming 'Vrije tijd voor iedereen' - Wijkcentrum De Kring, 09112016
Vorming 'Vrije tijd voor iedereen' - Wijkcentrum De Kring, 09112016COMEET
 

Similar a Dag van de Cultuureducatie 04/02/2014 - sessie 15 (20)

doe mee! najaar 2015
doe mee! najaar 2015doe mee! najaar 2015
doe mee! najaar 2015
 
Folder NatHumAni Lente 2022
Folder NatHumAni  Lente 2022Folder NatHumAni  Lente 2022
Folder NatHumAni Lente 2022
 
Earline interview
Earline interviewEarline interview
Earline interview
 
190131 2e bijeenkomst dementiezorg voor migranten def
190131 2e bijeenkomst dementiezorg voor migranten def190131 2e bijeenkomst dementiezorg voor migranten def
190131 2e bijeenkomst dementiezorg voor migranten def
 
Sessie 1 ppt MKKJ en jeugdwerk
Sessie 1 ppt MKKJ en jeugdwerkSessie 1 ppt MKKJ en jeugdwerk
Sessie 1 ppt MKKJ en jeugdwerk
 
130625 Generaties voor elkaar Arendonk
130625 Generaties voor elkaar Arendonk130625 Generaties voor elkaar Arendonk
130625 Generaties voor elkaar Arendonk
 
Presentatie koen hooijer
Presentatie koen hooijerPresentatie koen hooijer
Presentatie koen hooijer
 
55-plussers de doelgroep van de toekomst
55-plussers de doelgroep van de toekomst55-plussers de doelgroep van de toekomst
55-plussers de doelgroep van de toekomst
 
Van abstractie naar detail en omgekeerd
Van abstractie naar detail en omgekeerdVan abstractie naar detail en omgekeerd
Van abstractie naar detail en omgekeerd
 
Plan & Play 2015: Met jongeren in de wijken aan de slag
Plan & Play 2015: Met jongeren in de wijken aan de slagPlan & Play 2015: Met jongeren in de wijken aan de slag
Plan & Play 2015: Met jongeren in de wijken aan de slag
 
Panassembla seminar 30 januari 2013
Panassembla seminar 30 januari 2013Panassembla seminar 30 januari 2013
Panassembla seminar 30 januari 2013
 
Gerben-Westerhof_Zin-in-herinneringen
Gerben-Westerhof_Zin-in-herinneringenGerben-Westerhof_Zin-in-herinneringen
Gerben-Westerhof_Zin-in-herinneringen
 
Workshop symboliek3
Workshop symboliek3Workshop symboliek3
Workshop symboliek3
 
rose marie droes natuur en dementie nahf esiw 16 september 2014
rose marie droes natuur en dementie nahf esiw 16 september 2014rose marie droes natuur en dementie nahf esiw 16 september 2014
rose marie droes natuur en dementie nahf esiw 16 september 2014
 
Programmaboekje Ouder worden in Dukenburg
Programmaboekje Ouder worden in DukenburgProgrammaboekje Ouder worden in Dukenburg
Programmaboekje Ouder worden in Dukenburg
 
Magazine onderwijs vanuit het hart 2013juni interview Astrid
Magazine onderwijs vanuit het hart  2013juni interview AstridMagazine onderwijs vanuit het hart  2013juni interview Astrid
Magazine onderwijs vanuit het hart 2013juni interview Astrid
 
Magazine nr 2 Onderwijs-vanuit het hart, juni 2013
Magazine nr 2 Onderwijs-vanuit het hart, juni 2013Magazine nr 2 Onderwijs-vanuit het hart, juni 2013
Magazine nr 2 Onderwijs-vanuit het hart, juni 2013
 
Wijkcentrum de kring vorming
Wijkcentrum de kring vorming Wijkcentrum de kring vorming
Wijkcentrum de kring vorming
 
Vorming 'Vrije tijd voor iedereen' - Wijkcentrum De Kring, 09112016
Vorming 'Vrije tijd voor iedereen' - Wijkcentrum De Kring, 09112016Vorming 'Vrije tijd voor iedereen' - Wijkcentrum De Kring, 09112016
Vorming 'Vrije tijd voor iedereen' - Wijkcentrum De Kring, 09112016
 
Onderzoek autismecafe
Onderzoek autismecafeOnderzoek autismecafe
Onderzoek autismecafe
 

Dag van de Cultuureducatie 04/02/2014 - sessie 15

  • 1. Onvergetelijk Interactieve rondleidingen voor mensen met Alzheimer en hun mantelzorgers
  • 2. Stefanie Metsemakers Coördinator Onvergetelijk Van Abbe/ Onvergetelijk Stedelijk Piet Van Hecke Coördinator Meet Me @ M HKA
  • 3. INHOUD • Programma • Doelgroep • Training • Reacties • Onderzoek • Toekomst
  • 4. ONVERGETELIJK PROGRAMMA • Interactieve rondleidingen & workshops voor individuen met de ziekte van Alzheimer en hun mantelzorgers. • Gebaseerd op het Meet Me at MoMA- programma van het Museum of Modern Art (MoMA), New York
  • 5. PROGRAMMA Access Programs: Create Ability, Interpreting MoMA, Touch Tours, ArtInsight, Teleconference courses for homebound individuals, …
  • 6. MEET ME AT MOMA PROGRAMMA Sinds 2006 Meet Me at MoMA, een maandelijks programma voor mensen met de ziekte van Alzheimer en hun mantelzorgers
  • 7. • Activiteit voor persoon met Alzheimer én de mantelzorger • Voorbij de ziekte kijken; focus op wat iemand nog wel kan • Nadruk ligt op plezier hebben • Sociale aspect; er ontstaan vriendschappen PROGRAMMA WAT SPRAK ONS AAN?
  • 10. GEDRAGS- EN STEMMINGSPROBLEMEN • Agitatie/ agressie • Depressie/ Dysphorie • Angst • Apathie • Euforisch gedrag • Wanen • Hallucinaties • Ontremming • Irritability • Motorische onrust/ Onrustig • Slaapstoornissen • Eetstoornissen Biologische factoren Psychologische factoren Sociale factoren DOELGROEP
  • 13. • Maandelijks; vaste dag en tijd • 1,5 uur • 4 à 5 kunstwerken per rondleiding • Thema • Naast rondleider ook vrijwilliger • Naamstickers • Stoeltjes voor op zaal • Ansichtkaart met werk uit de rondleiding voor thuis RONDLEIDING
  • 14. Wat is dit voor een vrouw? (Zonder dat we nog kijken WIE het is.) Observeren Beschrijven Interpreteren Verbinden Samenvatten Met welke woorden zou je deze persoon of afbeelding omschrijving? Wat zeggen de kleuren ons? Waar zou zij aan denken? Wat drukt zij uit met haar handen? Wanneer er een portret van u zou worden gemaakt, waar en hoe zou u dan geportretteerd willen worden? Zou u haar willen zijn?
  • 15. DO’S EN DON’TS • Geef structuur aan • Stel open vragen, zowel aan de persoon met Alzheimer als mantelzorger • Betrek ook non- verbale reacties • Zet muziek, geur of tast in voor een bredere interpretatie • Let op tempo, volume en articulatie • Humor, humor, humor! • Kies geen kunstwerken die naast een drukke doorgang hangen; heel klein zijn; of op een muur hangen met veel andere werken. • Foute antwoorden bestaan niet • Geroezemoes en onderonsjes tussen duo’s mag
  • 16. TRAINING RONDLEIDERS TRAINING • Informatie over de ziekte • Gesprekken met personen met Alzheimer en hun mantelzorgers • Gesprekstechnieken op zaal • Workshop brainstorm
  • 17. Laatst zei een van de deelnemers aan het einde van de rondleiding: 'Ik vond het geweldig, maar wel jammer dat ik dit weer ga vergeten'. Waarop haar man (mantelzorger) stellig zei 'maar ik niet en ik ga het je elke dag opnieuw vertellen'. Het geduld en de liefde die de mantelzorgers geven maakt de rondleiding extra bijzonder. Geen opmerking is verkeerd en iedereen wordt erbij betrokken. Rondleider Noor TRAINING Als dochter van een moeder die aan dementie heeft geleden, zou ik in mijn handen geknepen hebben als ik een dergelijke middag had kunnen beleven met haar. Het is een reden waarom ik het een werkelijke verdieping van mijn werkzaamheden als vrijwilliger bij het museum vind. Vrijwilliger Stance
  • 19. REACTIES ‘Het was prachtig om mijn man zo te zien genieten. Ik ben weer allemaal nieuwe dingen over hem te weten gekomen!’ Mantelzorger ‘Is het programma nu al afgelopen? Kunnen we niet nog langer door? Of is er nog iemand die zijn kinderen van de crèche moet afhalen?’ Deelnemer REACTIES
  • 20. ‘Dag lieve mensen, Afgelopen maandag hebben Guus en ik aan het programma mee gedaan. Het was heel goed en leuk, fijn dat de mensen om wie het ging er echt bij betrokken werden op een volwassen respectvolle manier. Ik heb er in ieder geval erg van genoten. De ontvangst en begeleiding was heel prettig, we doen het zeker nog een keer ! Heel hartelijk dank aan allen die er waren. Mail van twee deelnemers REACTIES
  • 21. ONDERZOEK- EFFECTEN ONDERZOCHT ONDERZOEK Mantelzorger • Minder emotionele problemen Beiden • Opgewektere stemming • Toename van sociale steun • Verhoogd zelfvertrouwen Door museumbezoek raakt men geïnspireerd om ook andere activiteiten samen te doen. (37 mensen met dementie en 37 mantelzorgers)
  • 22. • De rondleider • Intellectuele stimulatie • Delen van ervaringen • Positieve sociale interactie • Veilige omgeving en even geen stigma ervaren ONDERZOEK ONDERZOEK- WAT DRAAGT BIJ AAN SUCCES?
  • 23. ONDERZOEK Onderzoek in België door Universitair Ziekenhuis Antwerpen • vergelijkbaar met onderzoek MoMA ONDERZOEK Onderzoek in Nederland door Vumc Afdeling Psychiatrie Deelnemers • Effecten en voorkeuren Implementatie- aspecten • Knelpunten • Succesfactoren Handleiding
  • 24. • Onderzoek • Workshops in samenwerking met kunstenaars • Programma als vliegwiel • Uitbreiding naar 10 andere musea in Nederland TOEKOMST TOEKOMST
  • 25. • Stefanie Metsemakers s.metsemakers@stedelijk.nl • Piet van Hecke Piet.VanHecke@mukha.be DANK VOOR UW AANDACHT

Notas del editor

  1. In 2013: Wereldwijd 35.600.000 NL 260.000 In 2050 Wereldwijd 115.000.000 NL ruim 500.000 Redenen: vergrijzing en toename van oudste ouderen
  2. Definitie: Wat is dementie eigenlijk? Dementie is een verzamelnaam voor een reeks van symptomen die voortkomen uit aftakeling van de hersenen. U moet dan denken aan stoornissen in het geheugen, de taal, het handelen en het herkennen van de betekenis van voorwerpen. Er zijn een heleboel verschillende oorzaken van die aftakeling. Een daarvan is de ziekte van Alzheimer. U ziet op dit plaatje wat er gebeurt met de hersenen bij deze patienten: er vindt een zekere verschrompeling plaats. In de bovenste plaatsjes ziet u de hersenen van een gezonde oudere en daaronder die van een Alzheimerpatient. Er zitten diepe groeven in.
  3. Naast de stoornissen in de intellectuele functies zie je ook vaak gedrags- en stemmingveranderingen optreden bij dementie. De oorzaak hiervan ligt niet alleen in de hersenschade, maar heeft te maken met de persoonlijkheid van iemand, hoe gaat iemand on met de gevolgen van dementie, en ook hoe gaat de omgeving met die persoon om.
  4. U kunt zich voorstellen dat die veranderingen een grote invloed hebben op het dagelijkse functioneren van iemand. Iets eenvoudigs zoals boodschappen doen, omgaan met geld of koken zijn handelingen die voor mensen met Alzheimer en andere vormen van dementie steeds moeilijker worden en op een gegeven moment niet meer mogelijk zijn. En dat betekent dat de ziekte ook een grote invloed heeft op de directe omgeving: zij krijgen te maken met gedragsveranderingen die optreden bij hun geliefde met Alzheimer, moeten rekening houden met gevaarlijke situaties die kunnen ontstaan, soms is er miscommunicatie met hulpverleners, zij kunnen er erg tegen opzien om iemand op te laten nemen in een verpleeghuis en ze krijgen ook te maken met de negatieve beeldvorming die heerst rond dementie, waardoor ze misschien ook schaamtegevoelens zullen ervaren. Vandaar ook de uitspraak: Dementie heb je niet alleen!
  5. deze quote vat precies samen waarom wij deze rondleidingen organiseren voor deze doelgroep; dwz de persoon met Alzheimer én de mantelzorger (partner, kind, buurvrouw). Een van de moeilijkste aspecten van Alzheimer is om familieleden en partners betrokken te houden bij de persoon met Alzheimer. Het programma biedt ze de mogelijkheid om samen deel te nemen aan een activiteit waaraan ze allebei plezier beleven. Naast een reden om de deur uit te gaan geeft deze gedeelde ervaring hen ook iets om over te praten- ook nadat de activiteit is afgelopen- met elkaar, maar ook met familie en vrienden. Door de band tussen het individu met Alzheimer/dementie en zijn mantelzorgers te versterken, is de mantelzorger langer in staat de verzorging van zijn geliefde op zich te nemen. Ook wanneer moeilijkere tijden aanbreken.