การเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับความหลากหลายทางชีวภาพของแมงกะพรุนในน่านน้ำไทย ประเภทและชนิดของแมงกะพรุนพิษ รวมถึงองค์ความรู้ทางการแพทย์และสาธารณสุข ผ่านหนังสือการ์ตูน "แมงกะพรุน" สถาบันวิจัยและพัฒนาทรัพยากรทางทะเล ชายฝั่งทะเล และป่าชายเลน กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง

6. ลูก...
จา...?
อืม... แมก็ไมรู
เหมือนกันจะ ลูก...
แตก็อยาไปยุงกับมัน
ดีกวานะ
กลับกันเถอะจะ
เราไปหาคำตอบกัน
ใกล ๆ นี่มีสถาบันวิจัยและ
พัฒนาทรัพยากรทางทะเล
ชายฝงทะเล และปาชายเลน
อยูดวยละ... ไปกันเถอะ!
เอางี้ไหมละ!
ทำอะไรอยูจะ?
!!
แมคะ
แมงกะพรุนตัวนี้
มีพิษไหมคะ??
แตหนูอยากรูนี่คะ...

7. เอาละ!
ถึงแลว!!
ไปที่กลุมพิพิธภัณฑ
สัตวและพืชทะเล
กันเถอะ...
ที่นั่นตองมีคำตอบ
ใหเราแน ๆ
คนนี้คือพี่ปุ
จะลูก... คนที่จะ
มาใหคำตอบ
กับลูกเรื่อง
แมงกะพรุนไง!
สวัสดีคะ!
พี่ปุะคะ แมงกะพรุน
มีพิษทุกตัวไหมคะ??
คะ! พอ!!

8. ออ... ไมคะ!
แมวาในประเทศไทย
จะพบแมงกะพรุน
อยููหลายชนิด แตมี
บางชนิดเทานั้นที่มีพิษ
และมีเพียงบางชนิดเทานั้น
ที่มีพิษรุนแรงจนทำให
มนุษยบาดเจ็บ
และเสียชีวิตได
แมงกะพรุนกลุมแรกที่พบไดทั่วไป
ในนานน้ำไทย คือ แมงกะพรุน
กลุมไซโฟซัว (Scyphozoa) คะ
แมงกะพรุนกลุมนี้มักไมมีพิษ
หรือถามีพิษ ก็จะเปนพิษที่ไมรุนแรง
ขึ้นอยูกับความตานทานของ
แตละบุคคลคะ
แมงกะพรุนในกลุมนี้บางชนิด
เราก็นำมาทำ
เปนอาหารดวยคะ
อยางเชน
แมงกะพรุนหนัง

9. และภาพในชองนี้คือ
แมงกะพรุนไฟ แมจะเปน
แมงกะพรุนในกลุมไซโฟซัว
แตเปนแมงกะพรุนที่มีพิษคะ
ซึ่งพี่ปุคิดวาหลาย ๆ คนคงจะ
คุนเคยกับชื่อของ
แมงกะพรุนไฟกันเปน
อยางดีอยูแลว
แมงกะพรุนอีกกลุมหนึ่งที่
สามารถพบไดในนานน้ำไทย
คือ แมงกะพรุนกลอง
หรือชื่อในภาษาอังกฤษวา Box
Jellyfish (บ็อคซ เจลลิฟช)
หรือแมงกะพรุนในกลุม
คิวโบซัว (Cubozoa) คะ
ลักษณะเดนของแมงกะพรุนในกลุมนี้
คือ มีรูปรางคลายแกวคว่ำ หรือ
สี่เหลี่ยมลูกบาศก ลำตัวใส
ดังนั้นพวกมันจึงถูกเรียกวา
แมงกะพรุนกลอง หรือ จอกแกว
หรือ บอบอจอก ในภาษาใตคะ
แมงกะพรุนในกลุมนี้
บางชนิดมีพิษรุนแรงคะ

10. นองคะ เดี๋ยวพี่ปุจะพาไปหาพี่แกว
ที่จะมาใหความรูเกี่ยวกับ
แมงกะพรุนที่มีพิษคะ
ปุพานองเคามา
ขอความรูเรื่อง
แมงกะพรุนที่มีพิษคะ
พี่แกว
ถึงแลว
จะ!
สวัสดีคะ!
พี่แกว
สวัสดีคะ
ไดเลย
คะ!!
แมวาแมงกะพรุนจะเปนสัตวที่ดู
ไมมีพิษภัย มีรางกายที่แสนออนนุม
สวนใหญลองลอยไปมาตาม
กระแสน้ำ แตแมงกะพรุนนั้น
มีพิษไวเพื่อปองกันตัวและ
จับสัตวเล็ก ๆ เชน กุงหรือปลา
ไวกินเปนอาหาร
แมงกะพรุน หรือในชื่อภาษาอังกฤษวา Jellyfish
เปนสัตวไมมีกระดูกสันหลัง (Invertebrate) ที่ถูกจัด
อยูในไฟลัมไนดาเรีย (Cnidaria)
โดยทั่วไปแมงกะพรุนมีรูปรางคลายรมหรือกระดิ่งคว่ำ
มีรางกายออนนุม เพราะมีน้ำเปนองคประกอบถึง 95%
เราสามารถพบแมงกะพรุนได
ในบริเวณน้ำตื้นจนถึงทะเลลึก
ของมหาสมุทรทั่วโลก และ
บางชนิดพบไดในน้ำจืดดวย
แมงกะพรุนมีเข็มพิษ
หรือเรียกวานีมาโตซิสต
(Nematocyst)
กระจายอยูทุกสวน
โดยเฉพาะบริเวณหนวด
คา!!
หนวดของแมงกะพรุนพิษที่ตายแลว
หรือหนวดที่หลุดออกมา ยังสามารถปลอยพิษ
ใหกับผูที่สัมผัสได

11. แมงกะพรุนกลอง
ในโลกนี้มีอยางนอย 36 ชนิด
แตพวกมันก็ไมได
เปนอันตรายทุกชนิดนะคะ
บางชนิดมีพิษทำใหเกิด
อาการเจ็บหรือคัน
และมีเพียงบางชนิดที่มี
พิษรุนแรงจนทำใหมนุษย
เสียชีวิตไดอยางรวดเร็ว เชน
Chironex fleckeri
(ไคโรเน็กซ แฟลคเคอรไร) หรือ
Carybdea atala
(คาริบเดีย อะทาลา) คะ
แมงกะพรุนพิษ
ที่ควรรูจักไว
มี 2 กลุม
คือ...
แมงกะพรุนกลอง
และ
แมงกะพรุนไฟ
Chironex fleckeri (ไคโรเน็กซ แฟลคเคอรไร) เปนแมงกะพรุน
กลองที่อันตรายที่สุดชนิดหนึ่งของโลก พบไดในประเทศ
ออสเตรเลีย C. fleckeri ที่มีขนาดความยาวหนวด 3–5 เมตร
หรือที่มีขนาดความสูง 8–10 เซนติเมตร (วัดจากสวนบนสุด
ของรมจนถึงขอบรม) สามารถทำใหผูใหญเสียชีวิต และที่มี
ขนาดความยาวหนวด 1–2 เมตร สามารถทำใหเด็กเสียชีวิตได
เกร็ดความรูเสริมโดยพี่แกว 1