2. 
-Napaka halaga ng pananaliksik hindi lamang sa mga mag-
aaral kundi sa iba’t-ibang uri ngtao. Saklaw nito ang
napakaraming benepisyo para sa ikabubuti ng
pamumuhay ng tao sa iba’t ibang larangan. Ginagamit
ang pananaliksik upang:
1. Maging sulusyon sa suliranin
2. Makadiskubre ng bagong kaalaman, konsepto, at
inporamsyon
3. Makita ang kabihasnan na umiiral ng isang bagay
4. Umunlad ang sariling kaalaman ng mga mag-aaral
5. Mapalawak na kaalaman ng mga mag-aaral.

3. -Ayon kina Bernales et al.(200?), ang isang mabuting
pananaliksik ay nararapat magtaglay ng mga sumusunod:
1. Ang katangian ay sistematik.
2. Ang pananliksik ay kontrolado
3. Ang panaliksik ay empirikal.
4. Ang pananaliksik ay mapanuri.
5. Ang pananaliksik at obhetibo, lohikal, at walang pagkiling.
6. Ang pananaliksik ay gumagamit na kwantiteytib o istastikal
na metod.
7. Ang pananaliksik ay isang orihinal na akda.

5. *sa pamamagitan ng isang pananaliksik ay nararapat
lamang na maghanap ng paraan o prosesong maarong
gamitin upang maging maayos ang isang pag-aaral.
1. Pamamaraang Pangkasanayan (Historical
2. Pamamaraang Eksperimental (Experimental).
3. Pamamaraang Palarawan (Descriptive)..
 Pag-aaral ng Kaso (Case study).
 Serbiyon (Survey).
 Pagsubaybay na Pag-aaral (Follow-up Studies).
 Pagsusuri ng Dukumento.
 Kalakarang Pagsusuri (Trend Analysis).


6. 1. Pagpili ng paksa. Sinasabing ang pinakamahirap na bahagi ng isang
pananalkiksik ay ang paghahanap ng paksa o suliraning pag-aaralan.
2. Pangangalap ng datos. Ang pangangalap ng datos ay nangangailangan ng
tiyaga at oras dahil kailangan magsagawa ng pananaliksik, pagbabasa, at
pagtatanong.
3. Pagsusuri sa mga talang nakalap. Matapos makakalap ng datos ay
nangangailangan itong suriin upang malaman ang mga inpormasyon na
magkakasama o kaya’y ang mga datos na di gaanong mahalaga.
4. Paggawa ng balangkas. Nagiging sistematiko ang isang pananaliksik kung
maisasagawa muna ng balangkas na siyang magiging gabay sa maayos na
pagkakabuo nito.
5. Pagsulat ng draft. Ang pananaliksik ay hindi natatapos ng isang upuan
lamang kaya’t nanganga ilangan na igawa ito ng draft o burador upang
maiayos ng mabuti ang mga ideyang isinulat dito.

7. 6. Pagtitiyak sa Dokumento at pormat na papel. Ang bawat
pananaliksik ay may tiyak na pormat na sinusunod kaya’t
nararapat lamang na tandaan ang mga ito.
7. Pagrerebisa sa Draft. Matapos magawa at maisulat ang
burador at dokumentasyon ay masagawa uli ng parerebisa
upang maiwasto ang ilang kamalian na napansin sa draft,
bigyang diin din ang mga gramatika na ginagamit sa
pagkamalian na ginamit sa pag-aaral.
8. Pagsulat ng Pinal na Papel. Ito ang huling hakbang na
isinasagawa ng mga mananaliksik. Laging tandaan ang
kaayusan, kalinisan, kawastuhan at pagiging
makakatotohanan ng isinasagawang pag-aaral.

8. KABANATA I
Ang Suliranin at Kaligiran nito
Dapat na talakayin sa kabanatang itop ang mga sumusunod:
a) Ang Introduction o Panimula
 Rasyonale o kadahilan ng pag-aaral
b) Ang Pagpapahayag ng mga suliranin
 Sa bahaging ito ipinapagayag ang ibig pag-aralan tuingkol sa paksa. Dapat
magkaroon ng panlahat na pagpapahayag ng suliranin kasunod ang mga
tiyak na tanong.
c) Salaw at Delimitasyon ng Pag-aaral
 Tumutukoy sa simula at hanganan na ng pananaliksik o ang panahonng
sasakupin ng pag-aaral.
 Lokasyon, pook na pagdadarausan ng pagaaral at kung saan makukuha
ang mga inpormasyon o datos.
 Ang populasyon kung saan manmggagaling ang mga kalahok o
respondents
 Kasama dito ang mga kahinaan o kakulangan ng pag-aaral na hindi kayang
kontrohin o maiwasan ng mananaliksik.

9. KABANATA II
Mga Kaugnay na Literatura at Pag-aaral
*Sa bahaginh ito ipakikita ang ganap na kaalaman tungkol sa mga kaugnay na
pag-aaral at mga pangunahing kaisipan.
-ang bahaging ito ay naglalahad ng ilang mga impormasyon tungkol sa paksang
tinatalakay.
MGA DAPAT TANDAAN:
1) Kailangang matukoy ng mananaliksik ang mga may-akda o taong
pinagmulang mag nakalap niyang datos.
2) Hanggang maari ang mga likal na literatura sa banyagang literature.
3) Ihiwalay ang mga lokal na literatura sa banyagang literatura
4) Paglalahad at pagtalakay sa mga pagkakatulad at pagkakaiba ng mga
nakaraang pag-aaral.

10. KABANATA III
Metodolohiya
*Sa kabanatang ito , ipinapaliwanag ng mananaliksik ang pamamaraang
ginagamit sa pag-aaral. Tinatalakay din dito ang mga paraan sa
panagangalap ng mga datos at ang instromentong ginagamit sa pagtatamo
nito (Aban at Cruz, 1998)
a) Pamaraang Pangkasalukuyan (Historikal Method)
b) Pamaraang Eksperimental (Experimental Method)
c) Pamaraang Palarawan (Descriptive Method)
d) Pamaraang Batay sa Pamantayan (Normative Study
e) Pag-aaral ng Isang Kaso (Case Study)

11. KABANATA IV
Presentasyon at Interpretasyon ng mga Datos
*Ayon kina Aban at Cruz (1998), sa kabanatang ito ginagawa
ang pagsusuri, pahlalahad at pagpapakahulugan ng mga
Datos
May tatlong paraan ng paglalahad ng mga Datos
 Tekstwal. Ginagamitan ng mga pahayagan kasama ang mga
tambling sa paglalarawan ng mga Datos.
 Tabyular. Ito’y sistematikong pagsasaayos ng mga
magkakaugnay na Datos.
 Grapikal na Paglalahad. Layunin ng grap na maipakita ang
mga pagkakaiba.

12. KABANATA V
Buod, Konklusyon at Rekomendasyon
*Ayon kina Aban at Cruz (1998), ito ang
pinakamahalagang kabanata ng isang pananaliksik
dahil ipinahahayag dito ang bunga o kinalabasan ng
pag-aaral.
Buod. Pinagsama-sama ang mga datos at impormasyong
nakalap na mananaliksik.
Kongklusyon. Mga hinuha, implisyon, interpretasyon o
mga paglalahat batay sa mga napatunayan.
Rekomendasyon. Maaring magmungkahi ng pagpapatuloy
sa dati nang naisagawang pag-aaral.

13. 1. Pagkilala sa mga may-akda o pinagmulan ng lahat ng datos na
pinagkunan.
2. Pagtala sa mga hiram na salita o termino at pananaw ng iba.
3. Pagsipi at pagbibigay ng karapatang pagkilala sa mga pahayag
o mga salitang ipinapahayag ng iba.
4. Di nagtatago ng datos para lamang pagtibayinb ang kanyang
pananaw, argumento o dili kaya’y ikiling sa isang partikular na
pananaw ang kanyang ginagawang pananaliksik (Atienza, et
al., 1996).
5. Mapagtitibay, mapatotohanan at mapapanindigan ang mga
ginawang interpretasyon batay sa mga nakalap na datos bunga
ng isang masusi at mapanuring pag-aaral.
6. Tuwirang pag-iwas sa plagyarismo. Kaugnay ng eyika sa
pananaliksik, ang isyong plagyarismo ay kaylangan ding
isaalang-alang ng isang mananaliksik

14. 1. Anu-anong mga dahilan sa pagsulat ng Paksa?
2. Anu-ano at paano makukuha ng mananaliksikng mga datos
na sapat sa napiling paksa?
3. Paano ilalapat ang mga datos sa paksa upang maipamalas
ang kahulugan at kaugnayan nito?
4. Sino ang babasa ng teksto? Para kanino ito?
5. Pano maipararating sa mambabasa ang layuning nais
maiparating ng may akda na nauukol sa paksa?
6. Ilang oras dapat gugulin sa pagsulat ng paksa?
7. Anu-ano ang mag dapat gawin upang m,apaunlad o
mapagbuti pa ang pagtalakay sa paksang isusulat.

15. Isahang Gawain Pangkatang Gawain
Pagsulat ng Diary o journal Pangkatang talakayan
Pakikipanayam Debate
Pananaliksik Brainstorming
Pagbabasa Group dynamics
Pakikinig Lakbay- aral
Pagninilay-nilay Role-playing

16. a) Panahon
b) Edad/Gulang
c) Kasarian
d) Perpektib
e) Pook/lugar
f) Prospeksyon o sektor na kinabibilangan
g) Partikular na halimbawa at iba pang batayan

18. Paraan sa paggawa ng Bibliography sa ginawang Pananaliksik
*May dalawang akda.
Calamori, L/P ., et al Calamori, M.A (1989). Method of Research
and Thesis Writing. Lungsod Quezon: Rex Book Store.
*May higit pa sa dalawang may-akda.
Arrogate, J., et al. (2003). Pag-unlad na Pagbasa at Pagsulat.
Mandaluyong: National Bokkstore.
*Walang may-akda ngunit may patnugot (editor) o tagapagsalin
(translator).
Constantino, P. ed. 2001. Pagpaplanong Pangwika: Ikalwa
Sourcebook ng SANGFIL. Lungsod Quezon: Sentro ng
Wikang Filipino.
*Dalawang aklat na iisa ang may-akda
Chomsky, N. (1956). Syntactic Structure. The Hague: Mouton.
Chomsky, N. (1997). The Minimalist Program.Cambridge:
Massachusette Ins.

19. Kahulugan
-ang anumang uri ng pagsulat ay laging ngangailanganng
pagbabalangkas.
Layunin ng Pagbabalangkas
*
• Upang ang ideya ay maiayos nang mabuti.
• Upang magsilbing gabay sa pagsulat
• Upang mapili ang ideyang mahalaga na dapat bigyang-pansin
at kakailanganin.
• Upang makatuklas pa ng mga kakailanganing impormasyon.
• Upang lalong maging madali ang pag-unawa sa aralin.
• Upang makatulong lalo na sa pagbibigay ng ulat.

20. 1. Balangkas na papaksa.
2. Balangkas na papangungusap.
3. Balangkas na patalata.
Paraan ng Pagbabalangkas
1. Pumili at gumamit ng isang uri lamang ng pagbabalangkas.
2. Tukuyin at isulat ang pamagat o pangunahing ideya.
3. Gamitin ang mga Roman Numeral I,II,III atbp para sa mga pangunahing
paksa, ang mga malaking titik A, B, C, para sa di gaanong mahalagang paksa.
4. Nakasulat at nakahanay pababa ang mga titik at bilang (Vertical column)
5. Nagsisimula sa malaking titik ang unang salita ng bawat paksa.
6. Ang mga pangunahing paksa ay dapat bahagi ng mga subtopic.
Dapat tandaan sa pagbuo ng Balangkas
(ayon kina Cruz at Morong, 2004)
1. Unang suriiin ang mga ditalye ayon sa kaugnay at kahalagahan sapangunahing
ideya.
2. Gawing ispesipiko ang pangunahing ideya.
3. Panatilihin ang konsistensi sa paggamit ng malaking at maliliit na titik, bilang
romano arabiko at pagbabalangkas.
4. Pagsama-samahin ang mga kaisipang magkakatulad at magkaka-ugnay. Ang
magkakauri ay itala sa ilalim ng isang pangunahing ideya o paksa.
5. Huwag malito sa pangunahin at pansuportang detalye.

21. Ang mga datos ay mahalaga para maging batayan ng pananaliksik.
Ito ang maglalahad ng mga patunay sa suliraning binubuo mula sa
paksa.
Sa pagkuha ng mga datos, kailangan maglaan ang mananaliksik ng
panahon, tiyaga, diterminasyon at salapi para sa pangangalap nito.
Kailangan din ang kritikal na pag-iisip. Nakaayon din sa uri at
disenyo ng pananaliksik ang paraaan ng pangangalap ng
datos, maaring kwantitatib o kwalitatib.
Kwantitatib(quantitative)
-hinahanap sa uri ng pananaliksik na ito ang mga datos na kayang
bilangin: kung kaya’t bilang din ang ginagamit at iniinterpret para
makuha ang kasagutan. Isa sa mga ito ay sarbey.
Sarbey(survey)
-ito ay praan ng p[agkuha ng datos na kung saan ang mga
mananaliksik ay kakailanganing bumuo at magbigay ng mga
talatanungan.

22. Pagkuha ng mga Tala
Kumonsulta sa central catalougue sa paghahanap ng mga pantulong na aklat at
reference sa iyong pananaliksik.
Isulat ang nakuhang datos sa index card upang mapag-aralan kung kailangan pa
ito.
Maari mong baguhin ito ayon sa sarili mong talino at kakayahan.
Tatlo ang panlahat na paraan sa pagkuha ng mga tala;
1. Samari (summary)
2. Paraphrasing o muling pagpapahayag
3. Quotation
Huwag kalimutan ang resource, ang awtor, kumpletong pangalan ng
pinaghaguan ng tala. Dito tulad ng nasabi na sa unahan , papasok sa field
research kung hindi sapat ang nakuhang reference sa laybrari.

23. Paggamit ng sanggunian (Atlas, Encyclopedia, Internet atba.)
 Mahalaga ang atlas sa paghahanap ng mga lugar, ilog, dagat, daan at iba pang
may kinalaman sa direkyon.
 Ang encyclopedia ay reference na lang, karamihan sa nilalaman nito ay nasa
Internet na.
 Madali mong makuha ang gusto mopng mag impormasyonsa Internet. Marunong
ka ng paggamit ng Internet?
 Ang pahayagan, magasin ay hanguan din ng mga impormasyon gaya ng balitang
lokal at pandaigdigan, editoryal, sports, entertainment ads, comics page.
Aklatan at Library
Isa sa mga lugar na pangkaraniwang pinupuntahan ng mga mananaliksik ay ang silid
aklatan dahil naririto ang iba’t-ibang uri ng sanggunian na maaring gamitin sa
pananaliksik. At dahil sa lahat ng sanggunian ay halos naririto na ay kailangan
na lamang na maging sistematiko ang isang mananaliksik upang maging
maayos ang kanyang paghahanap. Ayon kina Bernales, et al.2009 may tatlong
yugto na maaring gamitin sa pananaliksik sa aklatan, ito ay ang mga
sumusunod:
Yugto-1
Panimulang paghahanap ng kardf catalog, sanggunian aklatan, bibliograpi, indeks at
internet.

24. Yugto-2
Pagsusuri na kiunasasangkutan ng browsing, skimming, at scanning ng mga
aklat at artikulo ng pagpilli ng mga citation mula sa mga babasahin.
Yugto-3
Pagbabasa at pagtatala mula sa mga aklatan, sanaysay, artikulo, computer
printouts at iba pang sanggunian.
1. Author card. Matatagpuan sa unang linya ng kard ang pangalan ng awtor o
ng may-akda
F
89933
a164d
Abueg, Efren R., Et al.
Sandiwa
Merriam Webster Inc. 1992, 210p.
2 Tittle card. Matatagpuan sa unang linya ng kard na ito ang pamagat ng
aklat.

25. Internet/ hanguang Elekroniko
Isa sa mga pinakagamitin at sinasabi ng ilan na pinakamadali at
mabilis na paraan ng paghahanap ng datos ay ang
paggamit ng internet o eletronikong kagamitan.
Mga dapat isaalang-alang sa paggamit ng internet ;
1 Ilista ang pangalan ng mga websayt na gagamitin at
pinagkunan ng mga datos.
2 Tiyakin kung anong uri ng websyt ang ginagamit.

26. 3 Tiyakin kung sino ang sumulat ng naturang impormasyon
4 Siguraduhing ang mga impormasyong nakuha ay makatotohanan at may
pinagbatayan.
5 Suriin kung ang impormasyon nakuha ay kaugnay ng paksang sinasaliksik.
Mga dapat isaalang-alang bago isagawa ang pakikipanayam
1 Siguraduhing ang dahilan at layunin sa pagsasagawa ng panayam.
2 Tiyakin na ang taong kakapanayamin ay awtoridad sa paksang sa paksang
pag-uusap.
3 Pag-aralan ang paksa at mag kaugnay na paksa upang maging maayos ang
usapan.
4 Humingi ng pahintulot sa taong kakapanayamin.
5 Tiyakin ang oras ng pag-uusap.
6 Maghanda ng balangkas ng mga katanungang itatanong.
7 Maghand ng sulat para sa kakapanayamin.

27. Presentasyon ng mga Datos
Sa pagsasagawa ng pananaliksik, mahalaga ang presentasyon
ng mga datos dahil dito maipakikita ng mananaliksik ang
ilang mahahalagang impormasyon nakalap sa mas
sistematiko at maayos na paraan. Ayon kina Beranales 2006
tinutukoy nina Calderon at Gonzales (1973) sa kanilang aklat
ang tatlong paraan na maaring gamitin ng mananaliksik sa
presentasyon ng kanilang mga pag-aaral. Ito ay ang tekstwal
na presentasyon, tabyular na presentasyon at grapikal na
presentasyon.

28. Isa sa karaniwang ginagamit na mga paraan ng
presentasyon ay ang tekstwal o patalatang
paraan. Dito ay gumagamit ng mga salita
upang ipakita ang resulta ng ginagawang
pag-aaral. At dahil sa gumagamit ditong mga
salita sa presentasyon ng mga
datos, nararapat na hindi maligoy sa
paglalahad. Kinakailangang ito’y malinaw
upang maiwasan ang pagkakalito sa
anumang impormasyong inilalahad.
Gumagamit ng mga salitang simple lamang
upang maihatid nang maayos ang
mensaheng nais iparating ng isinasagawang

29. PREAPARED BY:
“GROUP III”
“PANANALISIK”