By Jelle Haemers (OE Geschiedenis: Middeleeuwen KU Leuven) Colloquium Itinera Nova | Tools, people & history (City Archives Leuven) 26th of April 2013, Leuven

1. Op zoek naarOp zoek naar
opstandelingen in deopstandelingen in de
schepenregistersschepenregisters
Jelle Haemers, KU LeuvenJelle Haemers, KU Leuven

3. Oorlog en opstand in deOorlog en opstand in de
middeleeuwenmiddeleeuwen

4. Oorlog en opstandOorlog en opstand
►Belangrijke politieke evenementen:Belangrijke politieke evenementen:
 Geschiedenis van de ‘grote man’ ?Geschiedenis van de ‘grote man’ ?
 Geschiedenis van de ‘kleine man’ !Geschiedenis van de ‘kleine man’ !
►Bijvoorbeeld:Bijvoorbeeld:
 Gent vs. Filips de Goede, 1447-1453Gent vs. Filips de Goede, 1447-1453
 Vlaanderen en Brabant vs. Maximiliaan vanVlaanderen en Brabant vs. Maximiliaan van
Oostenrijk, 1488-89Oostenrijk, 1488-89
 Leuven, 1360-1383Leuven, 1360-1383

5. Gent, 1447-1453Gent, 1447-1453
► Van de weigering van zoutbelasting tot veldslagVan de weigering van zoutbelasting tot veldslag
te Gavere:te Gavere:
 Obstructie van Gent op alle niveausObstructie van Gent op alle niveaus
 Tegen de politieke centralisatie van de hertogTegen de politieke centralisatie van de hertog
Een onvolledig verhaalEen onvolledig verhaal

7. Gent, 1447-1453Gent, 1447-1453
►Een zoektocht naar ‘de mens achter deEen zoektocht naar ‘de mens achter de
Gentse opstandeling’:Gentse opstandeling’:
 Wie?Wie?
 Waarom?Waarom?

8. Gentse schepenregistersGentse schepenregisters
►Twee reeksen: Keure en Gedele (vanaf 1339)Twee reeksen: Keure en Gedele (vanaf 1339)
►Van gigantische omvang…Van gigantische omvang…

9. Gent, 1447-1453Gent, 1447-1453
►Een zoektocht naar ‘de mens achter deEen zoektocht naar ‘de mens achter de
Gentse opstandeling’:Gentse opstandeling’:
 Wie?Wie?
►Daneel SersandersDaneel Sersanders
►Lieven Sneevoet, Lieven De Pottere, Lieven DeLieven Sneevoet, Lieven De Pottere, Lieven De
Vriese, Diederik van Schoonbroek, Simon Clocman,Vriese, Diederik van Schoonbroek, Simon Clocman,
Simon Borluut …Simon Borluut …

10. Gent, 1447-1453Gent, 1447-1453
►Een zoektocht naar ‘de mens achter deEen zoektocht naar ‘de mens achter de
Gentse opstandeling’:Gentse opstandeling’:
 Wie?Wie?
►Welgestelde figurenWelgestelde figuren
 Daneel Sersanders: herberg aan de Korenlei, hertrouwdDaneel Sersanders: herberg aan de Korenlei, hertrouwd
met dochter uit de familie Adornesmet dochter uit de familie Adornes
►‘‘Middenklasse’:Middenklasse’:
 Lieven Sneevoet: bezitter van enkele huizenLieven Sneevoet: bezitter van enkele huizen
 Simon Clocman: molen, renten, rijk gevuld testamentSimon Clocman: molen, renten, rijk gevuld testament
 ……
Schepenregisters geven inkijk in vermogenSchepenregisters geven inkijk in vermogen

11. Gent, 1447-1453Gent, 1447-1453
►Een zoektocht naar ‘de mens achter deEen zoektocht naar ‘de mens achter de
Gentse opstandeling’:Gentse opstandeling’:
 Wie?Wie?
 Waarom?Waarom?
► Sociaal netwerk rond Daneel Sersanders:Sociaal netwerk rond Daneel Sersanders:
 Eerste huwelijk met dochter van Simon ClocmanEerste huwelijk met dochter van Simon Clocman
 Geerom Borluut is de klerk van zijn herbergGeerom Borluut is de klerk van zijn herberg
 Financiële transactie met Lieven De Vriese, die verwantFinanciële transactie met Lieven De Vriese, die verwant
was aan Gillis Sneevoet, etc.was aan Gillis Sneevoet, etc.
►Ook aan hertogelijke kant: rivaliserende netwerkenOok aan hertogelijke kant: rivaliserende netwerken
Schepenregisters geven inkijk in netwerkenSchepenregisters geven inkijk in netwerken

12. Gent, 1477-1492Gent, 1477-1492
►Gelijkaardige bevindingen:Gelijkaardige bevindingen:
 Welgestelde milieusWelgestelde milieus
 Verankerde netwerkenVerankerde netwerken
 Met duidelijk programmaMet duidelijk programma

13. Gent, 1477-1492Gent, 1477-1492
►Bestraffing Clara Van der Eecken:Bestraffing Clara Van der Eecken:
want: ‘in het vuur verbrand te hebbene allewant: ‘in het vuur verbrand te hebbene alle
instructies, lettren, missive, in Walsche ende ininstructies, lettren, missive, in Walsche ende in
Vlaemsche, bevonden ten steerfhuuse vanVlaemsche, bevonden ten steerfhuuse van
wijlen Willem Rijm, haren zone’wijlen Willem Rijm, haren zone’
(SAG, reeks 301, 58 (2), 10r; aug. 1485)(SAG, reeks 301, 58 (2), 10r; aug. 1485)

14. Leuven, 1360-83Leuven, 1360-83
► Opstand ‘van’ Pieter CoutereelOpstand ‘van’ Pieter Coutereel
 Artikel R. Van Uytven (1963):Artikel R. Van Uytven (1963):
‘‘Kritische nota’Kritische nota’

15. Leuven, 1360-83Leuven, 1360-83
► Opstand ‘van’ Pieter CoutereelOpstand ‘van’ Pieter Coutereel
 Artikel R. Van Uytven (1963):Artikel R. Van Uytven (1963):
‘‘Kritische nota’Kritische nota’
 Artikel J. Haemers (2012):Artikel J. Haemers (2012):
‘‘Een nieuwe blik’Een nieuwe blik’
 ……