1. FOS 104
NPA
Inga Sigurðardóttir

2. Notendastýrð persónuleg
aðstoð (NPA)
• NPA felst í að fatlað fólk ráði það aðstoðarfólk
sem það kýs sjálft.
• NPA felst í að aðstoðarfólk vinnur samkvæmt
starfslýsingu sem fatlað fólk semur og samræmist
lífstíl og kröfum viðkomandi.
• Markmið NPA er að fatlað fólk geti lifað lífi sínu og
haft sömu möguleika og ófatlað fólk.
• NPA felur í sér hámarks stjórn á hvernig aðstoð er
skipulögð og hönnuð eftir einstaklingsbundnum
þörfum og lífsstíl
4.10.2013 2

3. Beingreiðslur (direct payment)
• Beingreiðslur eru grundvallaratriði þess að fatlað fólk hafi
notendastýrða persónulega aðstoð.
• Notað hefur verið hugtakið þjónustusamningur yfir
beingreiðslur hér á landi.
• Beingreiðslur eru greiðslur frá ríki og/eða sveitarfélagi til
fatlaðs fólks sem það getur ráðstafað sjálft og keypt þá
aðstoð sem hentar því.
• Fatlað fólk getur með beingreiðslum keypt þjónustu frá
þeim þjónustuaðilum sem það vill.
• Fatlað fólk hefur þar með frumkvæðið yfir eigin aðstoð og
valdið færist frá kerfinu.
• Samkvæmt hugmyndafræðinni um sjálfstætt líf skulu
beingreiðslur vera ákvarðaðar út frá sjálfsmati fatlaðs fólks
um eigin þjónustuþörf.
4.10.2013 3

4. Samvinnufyrirtæki
• Fatlað fólk hefur fulla stjórn á þróun og
vinnubrögðum fyrirtækisins enda sérfræðingar
í eigin lífi og þannig í bestu stöðunni til þess
að veita ráðgjöf, styðja við gerð sjálfsmats og
vera fyrirmynd fyrir annað fatlað fólk
4.10.2013 4

5. Samvinnufyrirtæki fatlaðs fólks
• Vinnuveitandi aðstoðarfólks
• Bjóða stjórnendum upp á námskeið og þjálfun í hlutverki
sínu
• Bjóða ráðgjöf og eftirfylgni fyrir stjórnendur
• Veita upplýsingar um réttindi og möguleika fatlaðs fólks
• Greiða laun og launatengd gjöld fyrir aðstoðarfólk
• Halda stjórnendum upplýstum um stöðuna á beingreiðslum
• Halda sveitarfélögum/ríki upplýstum um notkun stjórnenda
á beingreiðslum.
• Sinna pólitískri baráttu
• Efla þekkingu á hugmyndafræði SL innan stjórnsýslunar og í
samfélaginu öllu
4.10.2013 5

6. Talsmenn
• Fólk sem ekki getur sinnt störfum stjórnanda án aðstoðar á
að eiga rétt á talsmanni, s.s. börn, unglingar, fólk með
þroskahömlun, geðröskun o.fl.
• Talsmaðurinn er valinn af fötluðu fólki, oft með stuðningi
frá aðstandendum.
• Talsmaður er foreldri, systkini, vinur eða annar aðstandandi
í flest öllum tilvikum. Nauðsynlegt er að talsmaður þekki
viðkomandi náið, geti átt samskipti við hann og beri
hagsmuni hans fyrir brjósti.
• Talsmaður styður viðkomandi við utanumhald um NPA og
tryggir að aðstoðarfólkið starfi alltaf á hans forsendum.
• Talsmanni ber einnig að tryggja stöðugleika og öryggi
aðstoðarinnar þar sem hún getur verið lífsspursmál fyrir
fötluðu manneskjuna.
4.10.2013 6

7. NPA miðstöðin
• Var stofnuð 16. júní 2010
• Er í eigu og undir stjórn fatlaðs fólks
• Tilgangurinn er að styðja fatlað fólk við að útvega og
skipuleggja persónulega aðstoð
• Starfsemin byggir á hugmyndafræði um sjálfstætt líf og
skilyrðum til aðildar að Evrópusamtökum um sjálfstætt
líf (ENIL)
• Starfssemin:
• - Að aðstoða við starfsmannamál
• - Jafningjaráðgjöf
• - Fræðslu til aðstoðarfólks, almennings og stjórnvalda
• - Þátttöku í alþjóðlegu samstarfi
4.10.2013 7