2. Sizlerle paylaştığım sunum konu anlatmaya
yönelik hazırlanmıştır. İçerik ayrıntıları sunuma dahil
edilmemiştir.
3. ÖNYARGI
Sosyal bilimciler “önyargı” tanımlarında farklılıklar
göstermelerine rağmen önyargının bir grup veya
grubun üyelerine karşı, genelde negatif bir ön
değerlendirme olduğu düşüncesinde
4.
5.
6. Kalıp yargı (Sterotip) terimi ilk olarak 1798’de
Fransız matbaacı Didot tarafından, kopyalar yaratmaya
yarayan bir işlem için kullanılmıştır (Ashmore & Del
Boca, 1981). Gazeteci Walter Lippman (1922) sterotipleri
"kafanın içindeki resimler"e veya gerçeğin zihinsel
kopyalarına benzetmiş ve buradan yola
çıkarak terim gitgide bir grubun üyeleri hakkında
genellemeler - ya da daha çok aşırı genelleme
anlamına gelmeye başlamıştır.
7. Bir grubun bütün üyelerine yönelik sabit, aşırı
genelleştirilmiş, genellikle önyargılı bir kanı; bir
grubun tüm üyelerinin paylaştığı düşünülen olumlu
veya olumsuz özellikleri taşıyan bilişsel bir şema.
8. Bu anlamda kalıp yargı insanları kategorilere koyma ve
aralarında hiçbir fark görmeksizin belli özelliklere
sahip olarak düşünme biçimidir.
Cinsiyetle ilgili kalıp yargılar
Kadınlar
narin, duygusal, heyecanlı
Erkekler
saldırgan, güçlü, cesur
10. Gördüğünüz gibi örneklerin çoğu ya da bir bölümü
hakkında aklınızda oluşmuş önyargılar mevcut.
Grup ya da kişiler hakkında zihinde oluşmuş kalıp
yargılar karar verme, satın alma, alışveriş, ticaret,sosyal
ilişkiler...vs konularında çok defa yanıltıcı
olabilmekte, olumsuz sonuçlar doğurmaktadır.
11. Halo, özellikle batı kültüründe meleklerin başları
üzerinde belirdiğine inanılan yuvarlak halkadır.
12. Bir insanın bir özelliğinden yola çıkarak onun tüm
özelliklerinin benzer veya aynı olduğuna kanaat
getirmek psikolojide Halo/Hale Etkisi (Halo Effect)
olarak bilinir.
13. Birisinin herhangi pozitif yönünü genelleyerek onu bir
meleğe çevirmektir. Halbuki her insanın belirli
özellikleri pozitif olabilecekken diğerleri ise negatif
olabilir.
14. Toplumdaki en belirgin etkisi;
Cazibesi, çekiciliği yüksek olan bir bayan/erkeğin kolay
iş bulabilmesi,
Aksi bir durumda ise iş bulmasının çok zor olduğu
örneği verilebilir.
15. Halo Etkisinin tersi durumu ise şeytanın sözde boynuzlu
figürüne atfen Boynuz Etkisi (Horn Effect) olarak
bilinmektedir.
16. Yani;
İyi bir görünüşe sahip olmayan ve/veya kötü bir özelliği
olduğu için o kişinin hayatının her anında başarısız
olacağı düşünülür.
17. Ön yargılarımızı etkileyebilecek faktörleri iyi
bilmek, gerek sosyal yaşamda ,gerekse iş hayatında
karşılaşabileceğimiz olumsuzluklara önlem
alabilememizde yardımcı olacaktır.