10 minuten praatje voor leken over chirurgische behandeling van borstkanker

1. Chirurgische
behandeling van
borstkanker
Dr Jeannouel van Leeuwen ,chirurg

2. Mammografie met stervormige afwijking

3. Triple Diagnostiek
• 1. Klinische presentatie , voelen
• 2. Mammografische presentatie
• 3. FNA , histologische punctie

4. Het eerste bezoek aan
chirurg
• Praten en vooral empatisch zijn , de tijd nemen , kom met een naaste
• Voelen naar afwijking in de borst (grootte , huidintrekking ,
kleurverandering etc)
• Voelen naar de oksel
• De foto’s en uitslagen zien
• Is de diagnose al gesteld met FNA , histologie?
• Uitleg over de twee typen operaties
• Plannen
• Moed inspreken

5. De behandeling
drie pijlers: Chi/RT/Che
• 2 manieren voor de chirurgische behandeling
• gehele of
• gedeeltelijke verwijdering (= sparende behandeling):

6. De behandeling van de borst
• Bij een borstsparende operatie wordt het gezwel ruim weggehaald en
blijft er nog voldoende borstklier over , bestraling verplicht nadien

7. • Als de tumor niet te voelen is, laat de chirurg voorafgaand aan de operatie
een dun stalen "aanwijsdraadje" met een klein weerhaakje in de borst
plaatsen. Wordt gedaan door de radioloog op de röntgenafdeling. Dan
weet de chirurg tijdens de operatie welk stukje borstklier hij precies moet
verwijderen
• Dit komt vaak voor bij screening , FP!

8. Gehele verwijdering van de
borst: borstamputatie
De gehele borstklier wordt verwijderd. Meestal kan de bestraling achterwege
blijven. Echter wanneer bij microscopisch onderzoek na de operatie blijkt dat
het gezwel toch te dicht is genaderd tot de randen van het weggenomen
weefsel, is bestraling alsnog nodig.

9. • Als alleen de borstklier wordt verwijderd spreekt men van een "ablatie".
Indien ook alle lymfeklieren meteen worden verwijderd spreekt men van
een "borstamputatie". Of ook wel GRM , gemodificeerd radicale
mastectomie

10. Wanneer borstsparende
behandeling?
• Niet geschikt als het gezwel te groot is in verhouding tot de grootte van de
borst. Als bovengrens diameter van 3 cm
• Bij grotere gezwellen kiezen we niet voor borstsparende behandeling
omdat de kans op terugkomst (locaal recidief) ondanks aanvullende
bestraling te groot is en dat geval cosmetisch resultaat teleurstellend
• Als er meer dan één gezwel in de borst is of als er rondom het gezwel zeer
uitgebreid voorstadium (i.e.voorlopers van borstkankercellen DCIS) wordt
gevonden bij het weefselonderzoek, bestaat er een verhoogd risico dat na
borstsparende behandeling het gezwel weer in de borst uitgroeit.

11. • Er zijn situaties waarbij de tumor zo groot is (meer dan 5 cm) dat zelfs een
borstamputatie technisch moeilijk uitvoerbaar is
• Er mag geen tumor achterblijven en anderzijds moet er nog wel voldoende
huid overblijven om de wond te kunnen sluiten
• In dit soort gevallen wordt voorafgaand aan de operatie chemotherapie
toegediend (zgn. "neo-adjuvante chemotherapie"). De tumor wordt
kleiner gemaakt en kan de operatie beter worden uitgevoerd met grotere
kans dat al het resterend tumorweefsel volledig kan worden weggehaald.

12. • Deze beide behandelingen
• Borstsparende behandeling met nabestraling
• Borstamputatie
• Mits hiervoor in aanmerking komend en goed
uitgevoerd, hebben een gelijke kans op genezing

13. Behandeling van okselklieren
• Als borstkanker zich uitzaait, gebeurt dat via het afvloeiende lymfevocht
vanuit de borst naar de lymfeklieren in de oksel.
• De lymfeklieren fungeren als het ware als eerste filter van uitzaaiende
borstkankercellen, met als doel ze tegen te houden.
• Het weghalen van deze klieren uit de oksel is niet alleen raadzaam in geval
van aantasting door uitzaaiing maar levert bovendien belangrijke
informatie op, op basis waarvan tot eventuele nabehandeling (bestraling
van de oksel, chemotherapie, hormonenremmers) wordt besloten.

14. • In het verleden werden direct alle lymfeklieren uit de oksel verwijderd :
het zogenaamd volledig okselkliertoilet.
• Tegenwoordig wordt begonnen met opzoeken en verwijderen van de
lymfeklier die als eerste het lymfevocht uit de borst en dus ook een
eventuele uitzaaiing ontvangt; de zogenaamde Schildwachtklier (Sentinel
Node), bij borstkanker met diameter tot 2 cm
• Indien deze geen uitzaaiing bevat hoeven de andere lymfeklieren niet te
worden verwijderd waardoor u middels een kleinere ingreep in de oksel
kunt worden behandeld.
• 2 verschillende behandelingen van de okselklieren mogelijk:

15. • 1. Verwijdering van de eerst drainerende lymfeklier: Schildwachtklier
(Poortwachterklier) / Sentinel Node (Okselsparende operatie)
• Met behulp van een gecombineerde opsporingstechniek (combinatie van
inspuiting van lage dosis radioactiviteit, daags voor de operatie, en
inspuiting van een blauwe kleurstof rond de tepel, tijdens narcose) de
lymfeklier opgezocht via een snee in de oksel.
• Voordeel : herstel sneller verloopt en minder hinderende bijwerkingen

16. • 2. Verwijdering van alle lymfeklieren uit de oksel: Volledig
okselkliertoilet
• Via een aparte snee (incisie) in de oksel alle lymfeklieren die lymfe
draineren vanuit de borst verwijderd.
• In geval van gelijktijdige verwijdering van de gehele borst wordt de incisie
meestal verlengd.

17. • Indien er onverhoopt na uitgebreid microscopisch onderzoek in deze reeds
verwijderde lymfeklier helaas toch een uitzaaiing (lymfeklier-metastase)
wordt gevonden, is het raadzaam om de andere lymfeklieren in 2e
instantie middels een aanvullende operatie (volledig okselkliertoilet) weg
te nemen