In veel gesprekken die gevoerd worden over leren, opleiden en persoonlijke ontwikkeling van mensen zit een ondertoon die minder aantrekkelijk is. Er zit vaak iets in van ‘moeten’, ‘verplicht’. Ook komen er al snel woorden voorbij zoals ‘weerstand’ en ‘niet willen’. We zitten in opleidingsland vaak in vaste stramienen, in POP’s, PAP’s. opleidingshuizen, leerarrangementen etc. Door leren te vergelijken met reizen inspireert dat tot andere soorten gesprekken, tot een andere taal. Zaken die anders wellicht onbesproken blijven worden nu wel benoemd.

1. LEREN IS
ALS REIZEN
In veel gesprekken die gevoerd worden over leren, opleiden en persoonlijke
ontwikkeling van mensen zit een ondertoon die minder aantrekkelijk is. Er zit
vaak iets in van ‘moeten’, ‘verplicht’. Ook komen er al snel woorden voorbij
zoals ‘weerstand’ en ‘niet willen’. We zitten in opleidingsland vaak in vaste
stramienen, in POP’s, PAP’s. opleidingshuizen, leerarrangementen etc.
Door leren te vergelijken met reizen inspireert dat tot andere soorten
gesprekken, tot een andere taal. Zaken die anders wellicht onbesproken
blijven worden nu wel benoemd.
De metafoor van reizen kan ons helpen beter te begrijpen hoe mensen
leren en wat zij hiervoor nodig hebben. Hierdoor is het eenvoudiger te
communiceren over hoe we leren in organisaties in kunnen richten, zodat we
beter aansluiten bij wat mensen echt belangrijk vinden en nodig hebben.
“In mijn team zijn Henk en Rachel de avonturiers, die willen op safari! Evert, Hamel en
Els blijven het liefst op de Veluwe en de rest zie ik zo op vakantie in Salou! Wat voor
reis (opleiding) gaan we voor hen uitstippelen?”
Dit roept al meteen de vraag op of ze wel allemaal naar dezelfde bestemming
(opleiding) moeten/willen? Of te wel, kan deze organisatie volstaan met één soort
training of laten we de drie groepen elk hun eigen traject doorlopen?
Terug gekomen van vakantie genieten
we nog na van de opgedane indrukken
en fijne momenten. We vertellen
onze vrienden en collega’s hoe mooi
het was waar we zijn geweest en
hoe fijn we het gehad hebben. Over
mooie dorpjes, prachtige stranden of
spannende avonturen. De ander zegt
dat zij in Nederland is gebleven op de
vertrouwde camping en dat het ook
fijn was. Beiden kijken tevreden terug
op hun (heel verschillende) vakanties.
Tevreden en positief.
Waarom gaan mensen eigenlijk op
reis? We willen even weg uit de sleur,
nieuwe ervaringen opdoen, iets nieuws
ontdekken, opladen in een ‘vertrouwde’
of ‘vreemde’ omgeving. Of soms omdat
we ons willen storten in een groot
avontuur. Er zijn honderden redenen
denkbaar en wat ze allemaal gemeen
hebben is dat het ons als persoon
verrijkt, verder brengt, tot rust brengt,
nieuwe energie geeft.
Een mooie omschrijving van een
reis is: ‘een aaneenschakeling van
gebeurtenissen, in een (minder)
vertrouwde omgeving, die ons als
persoon verrijkt, ons wijzer maakt en
waardoor we de wereld om ons heen
beter leren begrijpen’.
Deze omschrijving is ook één op één
van toepassing op leren. Daarom de
stelling: leren is eigenlijk NET
als reizen!
JOHN HOKKELING
NOVEMBER 2015

2. ‘We hebben hier een klus te doen.
Over 3 maanden moet de nieuwe
software operationeel zijn. ik heb twee
mensen in mijn team die willen met
het vliegtuig. Snel naar de plaats van
bestemming en vanuit het raampje
krijgen ze iets mee over de route. De
rest wil hoofdzakelijk met de trein
reizen. Via gebaande paden en op
hoge snelheid. Als ze uit het raam
kijken zien ze het hele landschap aan
zich voorbij trekken. En dan heb ik ook
nog Dirk-Jan. Die wil de reis liefst als
backpacker afleggen en alle zijpaden
verkennen. Hoe maak ik hier een mooi
leerarrangement voor?’
Gedurende je hele leven kom je op
plekken, doe je indrukken op en
probeer je die, onbewust, te vertalen
naar jouw wereld. Sommige mensen
proberen het wel, maar indrukken
wegstoppen of bewust vergeten, lukt
niet. Elke ervaring neem je mee, maakt
je rijker. Elke dag, op elk moment leren
we. We leren vooral van kleine dingen
in de praktijk en soms maken we grote
stappen. Een opleiding kan voelen als
wereldreis en een middag training als
stedentrip.
PERSOONLIJKE
VOORKEUR
Niet iedereen is een avonturier die naar
de binnenlanden van Peru gaat of naar
Gambia. Sommige mensen vinden het
al een hele uitdaging om al naar België
of Duitsland te gaan. En sommigen
gaan helemaal niet op reis.
Zo kennen we op ons werk ook vast
mensen die alle mogelijke opleidingen
en cursussen willen volgen over de
meest uiteenlopende onderwerpen.
Maar we kennen ook vast collegae die
nooit meer in de ‘schoolbanken’ willen
zitten.
Dat wil overigens niet zeggen dat ze
niets leren, want ook thuisblijvers leren
door te luisteren naar de verhalen van
de reizigers en de bijzondere gerechten
die ze op vakantie hebben leren kennen
en voor hen koken.
De mooiste reizen zijn die, die aan-
sluiten bij je behoefte en die je een
klein beetje uitdagen/ verrassen.
In termen van leren, die je in flow
brengen. Daarom heeft het geen zin
om iedereen op dezelfde reis te sturen.
Iedereen heeft andere behoeften en
flow momenten.
AVONTURIERS

3. Opleidingsmanagers en opleidingsbureau’s waren vaak te vergelijken met (traditionele)
reisbureaus. Ze verkochten vaak het liefst standaard reizen, uit de reisfolder. Je moest
doorvragen om op individueel maatwerk uit te komen. En als je geluk had trof je een
collega die vanuit ervaring en enthousiasme je ging helpen je eigen, persoonlijke
reis uit te stippelen. Tegenwoordig is er veel meer aandacht voor adaptief en
gepersonaliseerd leren. Maar hoe doe je dat?
Als je in de reiswereld tegenwoordig wilt weten waar je moet zijn raadpleeg je Zoover
of Tripadvisor. Je krijgt dan de mening van ‘the crowd’ en zo kom je snel aan informatie
die er toe doet en kan je je eigen reis samenstellen. Opleiders die echt willen inspelen
op de persoonlijke behoefte van medewerkers en het bedrijf kunnen zich wellicht het
beste opstellen al Tripadvisor. De tripadvisor sluit aan bij de wensen en behoeften van
de reiziger en stelt samen met de reiziger een plan op om het gewenste resultaat te
behalen oftewel in een flow te komen en zichzelf te verrijken.
Bedrijven kopen een training, cursus of opleiding in om hun doel en visie te realiseren
en zetten trainers aan het werk. Deze stellen hun draaiboek op en gaan aan de slag.
Zijn we er dan? Sommige mensen zijn tevreden als ze op de plaats van bestemming
zijn. Ze lopen daar wat rond, liggen op het strand en gaan uiteten. Anderen boeken
een excursie bij, gaan op Jeep Safari of steken vanuit de kustplaats over om het land
aan de overkant te verkennen. Binnen een opleiding of cursus is het dus verstandig
om ruimte en budget in te bouwen voor die excursie of safari en het niet dicht te
timmeren. Laat deelnemers halen wat ze extra willen leren in plaats van aanbod gericht
te werken. Sluit aan bij de persoonlijke voorkennis en behoeften, dit motiveert en
stimuleert de lerende.
Vanuit bedrijfsperspectief wordt vaak gedacht in termen van: ‘alle neuzen dezelfde kant
op’. Dat is niet hetzelfde als iedereen naar dezelfde training sturen. Als bedrijven helder
zijn over hun doelen dan kan er op individueel vlak een reis uitgestippeld worden om
medewerkers de bijbehorende ervaring op te laten doen.
TRIPADVISOR PLAATS VAN BESTEMMING

4. Als we terug zijn van de reis tonen we
trots onze souvenirs. Een schilderij,
fles olijfolie, T-shirt etc. We nemen
souvenirs mee om ons te helpen
herinneren aan de mooiste momenten
van de reis en dat gevoel vast te
houden. Daar kunnen we als opleiders
nog wel wat van leren. Vaak komen
we niet veel verder dan een diploma
of certificaat. Maar een fotoboek,
tegeltje of schilderij is inspirerender.
De echte opgave in opleidingsland is
borging. Zorgen dat wat geleerd is niet
verwatert. Net als bij reizen, zorgen dat
het fijne gevoel van de reis levendig
blijft.
Zou het niet gaaf zijn als je van je
training of opleiding ook een persoon-
lijk ‘fotoboek’ zou krijgen met al die
zaken die voor jou belangrijk zijn?
Met dit artikel willen we ‘opleidingsland’
inspireren om op een andere, meer
individuele wijze, te kijken naar opleiden
en persoonlijke ontwikkeling. En
bedrijven en individuen inspireren om
anders te kijken naar hun organisatie-
en persoonlijke ontwikkeling. Vooral
hopen we ander soortige gesprekken
te kunnen gaan voeren over trainen en
opleiden.
Touroperator SYNDLE geeft hiermee
haar visitekaartje af. Ter inspiratie treft
u hiernaast een willekeurige leer-reizen
woordenlijst aan. Breidt deze naar
hartenlust uit.
SOUVENIRS
METAFOOR
Reistas samenstellen
Vakantieliefde
Leespakket
Vliegangst
Dagtrip
All- inclusive
Backpacken
City trip
excursie
Kamperen
Zakenreis
Inenting
Paspoort
Boarding pass
Visum
Heimwee
EHBO doos
Wereldreis
Emigreren
Dagboek
Reisleider
Leuke Reisgenoot
Fotoboek
Souvenir
Verbranden
Zonnebrand
Landkaart
Ansichtkaart
Waterskien / bungeejump
Vertraging
Voorpret
Douane
Smokkelen
TOELICHTING
Handige tools voor onderweg
Leermaatje
Bronnen/artikelen
Weerstand
Korte training
Abonnement
Adaptief leren
Inspiratie
Stage
Back to basic/ terug naar de vloer
Bedrijfsopleiding
Kick-off
Persoonlijk ontwikkelplan
Welkomstbrief
Toelatingsexamen
Hang naar het oude
Helpdesk
Langdurige opleiding
Ontslag nemen
Reflecteren
Trainer
Moodmaker
Borging
Diploma / certificaat
Pijnlijk leermoment
Voorbereiding
Assortiment.
Ervaringen delen
Uit comfort zone
Achterstand
Inlezen
Toets moment
Verboden hulpmiddelen gebruiken
SYNDLE werkt aan verbetering van gedrag
en beleving en zorgt daarmee voor groei
van medewerkers en duurzaam succes van
bedrijven. Voor meer informatie of reactie,
info@syndle.nl of 088-8048300