Presentación de cómo realizar una Reanimación Cardiopulmonar Básica, de forma sencilla y para que si nos pasa, sepamos realizarla.

1. REANIMACIÓN
CARDIOPULMONAR BÁSICA.
DR. JOSÉ Mª DIOS DIZ, MÉDICO
ESPECIALSTA DE ATENCIÓN PRIMARIA
DO CENTRO DE SAÚDE DE OUTES. A
CORUÑA.

2. A DEFINIMOS: COMO O PACIENTE QUE
“PARA” NUN MOMENTO DETERMINADO.
 Definimos que: ”para”: cando a persoa, cae o chan e
nin respira nin responde a estímulos. Si non se
demostra o contrario: é unha parada.
 Acordémonos sempre de 30:2, isa será a cadencia de
movementos que temos que facer: 30 masaxes
cardíacos e 2 insuflacións pola boca (nariz).

3. A secuencia, será sempre de 30
compresións torácicas, seguidas de 2
insuflacións. Sexamos 1, 2 ou máis
reanimadores. Sempre se empezará por
compresións, co masaxe, non ca
ventilación.
Un só reanimador: só masaxe. Si algo
impide o boca a boca, ou boca nariz
(escrúpulos????) acéptase tamén só
masaxe.
Posta en marcha a RCPBásica, só se
aceptan 2 persoas. Unha terceira estará
sempre disposta para substituir o
reanimador que da masaxe, cada 5 ciclos
(o que ven sendo cada 2 minutos).

4. Vídeo 1

5. Cómo debemos colocarnos:
Colocaremos as mans na postura adecuada, no
centro do peito. O paciente no chan, boca
arriba.
“UNHA MALA REANIMACIÓN
CARDIOPULMONAR É SEMPRE MELLOR QUE
NON FACER NADA”.
Os primeiros minutos son cruciais.

6. Un só reanimador: primeiro:
“PEDIR AXUDA”; Segundo:
EMPEZAR A REANIMACIÓN E
VALORAR SI TEMOS A
POSIBILIDADE DUN
DESFIBRILADOR.
Comezar: 30:2. Colocados a beira
do paciente, comezaremos a
reanimar xá. Si o paciente
reacciona, deixaremos de dar o
masaxe.

7. Cada compresión dura un segundo,
máis ou menos (30 segundos pois). A
insuflacción (2) que demos: temos
que ver que o peito do paciente se
eleva.
Si o paciente é un neno, o mesmo.
Sempre comezamos co masaxe e logo
as insuflaccións.

8. A recomendación é facer 5 ciclos de
30:2 (si é un só reanimador/a).
“Si queremos facer unha reanimación
despois duns minutos: é reanimar
cadáveres”.
Si non estamos presentes, e nos
avisan, que os que estén presentes
comecen a Reanimación: é mellor que
esperar…….

9. No caso de que a causa da parada, sexa a
Fibrilación Ventricular (que é a que ten
mellor pronóstico), por cada minuto de
parada, sin facer nada, cae un 10% a
probabilidade de supervivencia; tras 10
minutos sin facer nada….., máis vale non
facer nada.
Recuperar unha parada, é moi dificil. Si non
empezamos ca básica e logo a avanzada,
casi sempre é inutil.

10. O diagnóstico de parada, é clínico. Non
necesitamos ningún aparato para
diagnosticala. Co monitor-desfibrilador
diagnosticamos o Ritmo de Parada, NON a
parada.
Ningún parado está consciente: a 1ª
manifestación é a brusca e casi inmediata
perda da conciencia. A alarma está servida
si ten unha brusca perda da conciencia e
está sin resposta.

11.  TODO PACIENTE QUE SUFRE UNHA PERDA
BRUSCA DA CONCIENCIA, ESTÁ PARADO,
MENTRAS NON SE DEMOSTRE O CONTRARIO.
 Ante a apariencia de inconsciencia:
BERRÁMOSLLE E SACUDÍMOLO. Si non
responde, berramos pedindo axuda e deitamos
o parado no chan.
 Si non respira, ou respira de xeito estertoroso ou
boqueando (move a boca buscando aire, pero
non move o peito): isto significa respiración
ausente ou insuficiente, e necesidade de
Ventilación.

12. Non se buscará pulso…..INCONSCIENTE E
SIN RESPOSTA, CON RESPIRACIÓN
ANORMAL: EMPEZAR RCP BÁSICA.
Nos nenos: o mesmo:
Si non o fixemos, e témolo cerca, pedir xá o
“carro de paradas”.

13. A RCP Básica, é Básica por ser “esencial”,
non por ser cousa “sin importancia”: é por
onde empeza toda reanimación.
A probabilidade de éxito no tratamento da
Fibrilación Ventricular, cae un 10% por
cada minuto que pasa. Por cada 10
minutos que pasan, a probabilidade é moi
reducida; pois ben: a probabilidade é
moito maior si os testigos, inician a RCP
Básica inmediatamente, tras a parada.
A Básica, é Básica. Canto mellor se faga,
mellor será a esperanza do paciente.

14. De todas formas, a RCPBásica, por sí
soa, raramente saca o paciente. Sí
aumenta as posibilidades de éxito e
fará ese corazón viable máis tempo
(e tamen o cerebro, claro).

15. COMPOÑENTES FUNDAMENTAIS
DA RCP BÁSICA:
1º) VÍA AÉREA.
2º) VENTILACIÓN.
3º) CIRCULACIÓN.

16. 1º) Vía Aérea:
Todo paciente inconsciente, ten a vía aérea
comprometida pola hipotonía muscular que fai
que a lingua caia e o velo do paladar pinguen
sobre a entrada da larinxe. O parado, está nesta
situación. É o que provoca a inconsciencia (nos
roncadores habituais, pasa o mesmo).
Limpeza da boca: a limpeza da boca realizarase
manualmente, co "dedo en gancho", buscando
posibles obxetos causa da obstrucción (chicles,
caramelos,…). Así mesmo, retiraráse a dentadura
postiza si existira. Limparemos ademáis, as
secrecións que se encontren na boca (vómitos),
ca axuda de gasas, pañuelos, etc.

17. Faremos a maniobra FRENTE-MENTON: situados
o lado da cabeza do parado, poñemos a palma
da mán esquerda sobre a sua frente e
empuxamos para atrás, forzando a extensión do
pescozo, ao tempo que apoiamos as xemas dos
dedos medios da man dereita debaixo do queixo
e empuxamos para arriba. Así, tensamos a
musculatura ca que evitamos o colapso da vía
aérea superior. A maniobra é fácil de facer, o
difícil é mantela. Si temos unha cánula de
Guedel sería ideal………..

18. Ca cánula de Guedel, basta manter a
extensión do pescozo e non temos que
traccionar sobre o mentón. Tamén
podremos liberar unha man para usala
para outras cousas.
Coidado cas cánulas: que estén no sitio,
non quere dicir que estén ben colocadas.
Cas maniobras, móvese e pode sair do
seu sitio.
Coidado cas próteses dentais. Poden
facer de Corpo Extraño. Debemos
distinguir si o paciente está atragantado
por algo….

19. 2º) Ventilación:
Ca Ventilación, o que pretendemos é
osixenar insuflando aire a presión
positiva e permitir a saída pasiva dos
gases o rematar a insuflacción,
eliminando o CO2.
O importante é o masaxe.
Na parada, as células do paciente non
reciben o Osíxeno que necesitan.
Pensemos o que aguantamos sin
respirar: ese é o tempo que podemos
esperar para insuflar aire.

20. Pódese Ventilar a un parado, en calquer
sitio e sin aparatos: mediante o “boca a
boca” ou o “boca nariz”.
Non fan falta aparatos, nin escrúpulos.
Debemos asegurarnos que a vía aérea está
permeable. Abarcamos ca nosa boca, toda a
boca do parado, pinzamos o nariz entre o
pulgar e o índice da man que se apoia na
testa, forzando a extensión, e acto seguido
insuflamos.

21. Miramos de reollo cara o torax e o abdomen
do parado, para ver si é efectiva a
insuflación. Ésta, ten que ser lenta, ata
conseguir levantar un pouco o torax, e parar.
Si temos “mascarilla de bolsillo”, con válvula
unidireccional, e escrúpulos, pódese facer
así. Evitaremos o contacto ca saliva do
parado, vómitos, sangue, etc.
Outro artiluxio é o “Ambú”:

22. Ventilación con Ambú:
Evitamos o boca a boca. Ventilamos unha
mezcla gaseosa moito máis rica en
Osíxeno que si o facemos boca a boca. Co
aire noso, a riqueza de osíxeno está no
16%, e co ambú no 85%.
O inconvinte principal (aparte de que
teñamos o Ambú, claro) é que unha sóa
persoa, imposible. Teñen que ser 2
reanimadores.
Risco de regurxitación ou aspiración.
Ten que durar a
insuflación sobre un segundo.

23. 3º) Circulación:
Co masaxe, pretendemos acadar unha
Circulación mínima, que axude a manter viables
durante máis tempo o corazón e o cerebro.
Para dar o masaxe, nos colocaremos a beira do
parado, mirando para a sua cara e apoiamos o
talón da man dominante sobre a unión do tercio
medio e inferior do esternón. Acto seguido,
poñemos sobre esa man, a outra man e
enlazamos os dedos.

24. Os brazos deben estar totalmente extendidos, a fin de
empuxar flexionando o tronco, e non extendendo os
brazos.
A frecuencia das compresións, será de 100 por
minuto ou algo máis. A profundidade entre 4 ou
5 cm. Tras cada compresión, hai que afroxar
para que o torax recupere a súa posición de
partida, sin levantar as mans do sitio.

25. REALIDADES:
“O PIOR DOS MASAXES É INFINITAMENTE
MELLOR QUE NON DAR NINGÚN”.
Con todo, dalo ben non é difícil. Claro que
dalo mal é máis fácil.
Frecuencia baixa: pode ser o erro más
frecuente.
Só si se rompen costelas, falamos dun bó
masaxe. Si o notamos, afroxamos un pouco.
Na xente maior, rompen con facilidade.
Ó reanimador que da o masaxe, temos que
sustituilo cada pouco, ou ….haberá que
reanimalo a él. Ou a ela.

26. ERROS (I):
Pensar que é un Síncope. Pode
confundirnos, pero a diferenza para o
caso NON EXISTE. Só o “tempo” e o “que
fagamos”, dará a resposta: o Síncope se
recuperará sin axuda; a parada, só se
recupera si comezamos as maniobras de
RCP Básica e éstas teñen éxito. Sempre
se atenderán estes casos, como paradas
(e si no medio das maniobras, nos cuspe
ou aparta, MELLOR).
Pensar que o que hoxe foi un Síncope,
mañán pode ser unha Parada.

27. A causa de que se produzca un
Síncope ou unha Parada, é a mesma:
a caída da presión de perfusión
cerebral a tal punto, que non se pode
manter o nivel de metabolismo
cerebral necesario, para seguir
consciente; no Síncope é reversible
espontáneamente, na Parada, NON.

28. ERROS (II):
Pasar demasiado tempo explorando a
respiración ou o pulso do paciente. Si
vemos que a respiración non é clara,
iniciaremos as maniobras de RCP Básica.
Non consultar entre as persoas que están
co “parado”. Todo tempo perdido é
precioso para o enfermo.
Que respire, non quere decir que NON
ESTÉ PARADO”: pode seguir respirando,
máis dun minuto.

29. ERROS (III):
O paciente pode ter CONVULSIÓNS:
SON FRECUENTES DESPOIS DUNHA
PARADA. Poden telas tamén os
pacientes con Síncope. Non
pensemos nunha Crise Convulsiva
Xeneralizada (Epilepsia), e retrasar
as maniobras. As convulsións duran
20 ou 30 segundos, sendo ésta a
diferenza cas convulsións
epilépticas, que duran entre 2 e 3
minutos.

30. O ÉXITO DE TODO O
REALIZADO, DEPENDE
MOITAS VECES DE NOS. DE
FACELO BEN, AS
POSIBILIDADES SERÁN
MAIORES. De facelo mal:
malo…malo……

31. Moitas grazas.
Dr. José Mª Dios Diz