1. MINERALAREN IZENA: SAL GEMA edo
HALITA
FORMULA KIMIKOA: NaCI
EZAUGARRIAK: Jainkoen oparia zela
pentzatzen zuten.
MEATEGIAK: Munduko toki askotan dago halita
gatza; garrantzi handia dute, besteak beste
Wieliczkako Hobiek (Polonian), Stassfurtekoek,
Saxonian (Alemanian). Euskal Herrian ere bada halita.
EGILEA:

2. FORMULA KIMIKOA: Fe2O3
EZAUGARRIAK: Mineral oxidoa da.Gris metalikotik lurraren
antzeko kolore gorrietaraino.Bere gogortasuna 5,5-6,5 da.Disdira
metalikoa.Gorria argitik gorri ilunena.Bere dentzitatea 4,9-5,3.
ERABILERA: Burdina ateratzeko erabiltzen den mineral nagusiena
da.

3. FORMULA KIMIKOA: CA2FE3+
AL2(SI2O7)(SiO4)O(OH).
EZAUGARRIAK: Epidota kalzioz , aluminioz eta burdinez eginda dago. Bere
gogortasuna 6,5 da eta kolorea berdea, grisa, marroia edo beltza du.
Disdira berdea, xehetasun horixkarekin edo pistatxo kolorekoa da .
MEATEGIAK: Salsburdon , Traveesellan , Noruegan eta Alaskan daude
meategi batzuk .
ERABILERA: Batzuetan gemaren moduan erabiltzen da: bitxigintzan,
lepokoak egiteko etab.
BITXIKERIAK:Epidota ere feldespatoz , mikaz , piroxenoz anfibolez ,
granatez eta beste arroka igneo (edo magmatiko) batzuz eginda dago .

4. FORMULA KIMIKOA: AC2-3T4O10X2
EZAUGARRIAK:Bere konposizioaren arabera marra zuriak ditu, perla bat
bezain distiratsua da. Exfoliazio perfektua du. Zailtasun eta plastizitate
handiko minerala da. Nahiz eta asko berotu bere propietateak mantentzen
dira.
MEATEGIAK: Indian, Estatu Batuetan, hego Korean eta Kanadan aurki
dezakegu.
ERABILERA: Isolatzaile elektriko eta termikoak egiteko erabiltzen da, baita
turbogeneradoreak eta kondentsadoreak sortzeko.

5. MINERALAREN IZENA: kaolinita
EZAUGARRIAK: Buztinezko minerala, silatoa geruzaduna da.
Bere egituran tetraedroz osatutako geruzak eta oktaedroz
osatutakoak txandatzen dira.
Bitxikeriak: Kaolinitaren izena Txinako Gaolin (高岭, "muino
altua") lekutik eratorria da. Leku honetan txinatarrek lehen
aldiz aurkitu zuten mineral hau modu naturalean. Hala ere, ez
zen izan munduan lehen aldiz deskribatu zen lekua; hori
BRASILGO Jari ibaiaren arroan izan zen 1867an
NON AURKI DEZAKEGU ?: Kaolin izenaren pean erauzten da
BRASILEN, FRANTZIAN ,ERRESUMA BATUAN, ALEMANIAN,
INDIAN, AUSTRALIAN, , KOREAN,TXINAN eta ESTATU
BATUETAN, besteak beste.
ERABILERAK: Merkataritzarako kaolina hauts lehor gisa,
fideo erdi lehor gisa edo emultsio likido gisa salerosten da.
EGILEA :ADRIAN

6. FORMULA KIMIKOA: PbS
EZAUGARRIAK: Bere gogortasuna 2,5 da. Berunaren antzeko grisa,
zilarkara kolorea du.
MEATEGIAK: Arroka metamorfikoekin batera ager daiteke eta sumendien
barneko aldean.
ERABILERA: Antzinako Ejiptoan begietako makillajea egiteko erabiltzen zen
EGILEA:
FORMULA KIMIKOA: SIO2

7. EZAUGARRIAK: Lurrazalaren mineralik arruntena da.kuartzoa silizez
osatutako minerala da. 7 graduko gogortasuna du Mohs eskalan, beraz
altzairu arruntak marratu ahal ditu. Kuartzoa 867 graduko
temperaturatan badago tridimita bihurtzen da (silizezko beste mineral
bat). Ezaugarri piezoelektrikoak eta piroelectrikak ditu.
KUARTZO MOTAK:
• Kuartzo baxua: triangelu egitura duena.
• Kuartzo garaia: hexagono egitura duena..
MEATEGIAK: Brasileko meategiak mundu osoan ezagunak dira.. Meategi
hauek ustiatzen dira ,batez ere: Minas Gerais eta Rio grande do Sul-eko
kuartzo amatistak eta agatak. Espainian, kuartzoa gehien lantzen den
probintzia Segobia da (Tierra de Pinares). Bertan, Industrias del Cuarzo
S.A. kokatuta dago.
ERABILERA: Kuartzo- kristalek erabilera asko dituzte: kristalgintzan,
optikan, bitxigintzan eta elektronikan (bere piezoelektrikotasun dela eta).
EGILEA: ZIGOR

8. MINERALAREN IZENA : Magnetita
FORMULA KIMIKOA: Magnetita Fe3O4 formula kimikoa duen mineral
ferrromagnetikoa da. Burdinaren oxidoetako bat da.
EZAUGARRIAK: Magnetita modu naturalean agertzen den mineralik magnetikoena
da. Mineral hau arroka igneo eta metamorfiko ia guztietan ageri da bikor txiki eran.
Arroka sedimentario askotan ere aurki daiteke. . Haize umela dagoenean oxidatzen
da, eta horren ondorioz oxido ferrikoa eratzen da. Kolorea beltza edo grisexka izan
daitezke. Gogortasuna Mohs eskalan 5,5-6,5 ekoa da.
MEATEGIAK: Kirunan, Suezian pilo bat dago
ERABILERA: Hormigoia egiteko erabiltzen da, baita ere babesa erradiologikoa
jartzeko. Iparrorratz sinple gisa erabili izan da historian zehar.
EGILEA:

9. FORMULA KIMIKOA: CaCO3
EZAUGARRIAK: Gardena edo zuria, baita grisa, horia edo berde kolorekoa
izan daiteke.Trigonala eta perfektua da.Hauskorra eta konkoidala da.Mohs
eskalan 3.a da.Marra zuriak ditu. 2,71-ko dentsitatea du.
MEATEGIAK: Mundu osoko ingurune karstikoetan topa dezakegu. Adibidez,
haitzuloetan.
ERABILERA: Apaingarriak egiteko, esate baterako edalontziak,
figurak,...Eraikuntzan zementoa eta nahasteak egiteko erabiltzen da.

10. MINERALAREN IZENA: Pirita
FORMULA KIMIKOA: FeS2 formula kimikoa duen minerala da
EZAUGARRIAK: Piritaren lustre metalikoa eta urre-kolore argiak benetako
urrearekin nahastera eraman dezake.
MEATEGIAK: Riotinton, Bizkaian eta Nabajun,Errioxan ( Espainian )

11. ERABILERA: Pirita azido sulfurikoa egiteko erabiltzen da.
MINERALAREN IZENA: Amatista
FORMULA KIMIKOA: SiO2
EZAUGARRIAK: kuartzoaren aldaera purpura bat da baina burdina .
duen zenbatekoaren arabera ezaugarria more biziagoa edo leunagoa
izan daiteke. Gogortasuna Mohs eskalan 7 da. Uretan disolbaezina da.

12. MEATEGI: Uralesen, Alemanian, Australian, Zambian, Brasilen,
Uruguayen, EE.UU.an, Canadáan, Indian, Sri Lankan, Bolivian eta
Tunezen aurkitzen dira
ERABILERA: Bitxigintzan eraniltzen da
EGILEA:Joseba Dosuna.
ARROKAREN IZENA: Lignito
EZAUGARRIAK: Kolorea beltza, arre-beltza edo gris beruna izan daiteke.
Datorren egurraren antza du..
MEATEGIAK: Espainiako meategi garrantzitsuenak Andorran (Teruel),
Mequinenzan ( Zaragoza) eta Puentes de García Rodríguez herrian (Coruña).
daude..
ERABILERA:Lehen lignito apangarriak egiteko erabiltzen zen eta orain
bitxigintzan.

13. MINERALAREN IZENA: BLENDA edo esfalerita
FORMULA KIMIKOA: Zink Sulfuroa (ZnS)
DESKRIPZIOA: Horiska grisa kolorekoa da, marrak zuriak eta horiak ditu.
MEATEGIAK: Meategi ezagunenak Kantabrian eta Granadan daude.
ERABILERA: Blenda pintura fabrikatzeko, zura kontzerbatseko eta farmakologian
erabiltzen da.

14. FORMULA KIMIKOA: KCI formula kimikoa duen mineral haluro potasioduna
da
EZAUGARRIAK: Mohs eskalan 2,5 gogortasuna du. Mineral sedimentarioa da.
Gardena, grisa edo zuria izan ahal da. Disdira beirakara du. Uretan disolbatzen da.
Halitaren antza handia duenez batzuetan okertzen dira baina halita gazia da eta
silbina ez.
MEATEGIAK: Surian, Cardonan eta Salleaten (Barcelonan) aurki dezakegu.
Canadan ere aurki daiteke.

15. ERABILERA: silbinatik ongarriak egiteko behar den potasioa ateratzen da.
Susirietarako ere erabiltzen da.
EGILEA:
ANGEL
FORMULA KIMIKOA: BaSO4
EZAUGARRIAK: Barite edo barite, Greziar baros hitzetik eratorrita ("astun",
hitz horrek barioa ere eratorri zuen). Sulfato motako minerala eta AXO4 mota
da. Kimikoki bario sulfatoa da.. 4,5 eko dentsitatea du.

16. MEATEGIAK: Minerale metalikoen gainean agertzen da. Kaltzito eta kuartzo
ondoan kokatzen da.
ERABILERA: Putzuak zulatzeko lohietan erabiltzen da. Ur oxigenatua, zuri-
pigmentuak, margo zurirako koloratzaileak egiteko erabiltzen da. Sulfato
estaldurak prestatzeko garrantzitsua da, X izpien gelak babesteko ere
erabiltzen da.
EGILEA:
FORMULA KIMIKOA: MnO2 (Manganeso dioxidoa) formula kimikoa duen
minerala da.
EZAUGARRIAK: Altzairuaren kolore grisa eta metal distira du. Gogortasuna,
Mohs eskalan, 2 eta 2,5 tartean. Zakarra da. Manganesoaren mineralik
arruntena eta ugariena da.
MEATEGIAK: Sakontasun txikiko aintzira, itsaso eta zingiretan agertzen da.
Espainian Asturiasen eta Huelvan daude meategi garrantzitsuenak.

17. ERABILERA: Desinfektatzailea, kloroa fabrikatzeko eta manganesoa lortzeko
erabiltzen da. Margo berde eta more egiteko koloratzailea da, baita oihalak
tintatzeko ere.
EGILEA:
FORMULA KIMIKOA: FeO(OH)·NH2O

18. EZAUGARRIAK: marroi argia, , marroi horixka, horixka
gorria, marroia,.. kolorekoa izan daiteke.
Limonita Izena, landareak, ur burdintsuetan elikatutako
kaltetzetik datozen burdin mineral batzuei ematen zaie.
Burdin hidratotzat har daitezke, formarik gabekoak eta
kolore nabar ilunekoak dira.
MOTAK: Bere barietateen artean, hematite nabarra, etitea,
zingiretako burdina eta estiprosiderita daude.
ERABILERA: Antzina tinte horia egiteko erabiltzen zen.
EGILEA:
FORMULA KIMIKOA: “CAF2”, KALTZIO FLUORUROZ OSATUTA DAGO.
EZAUGARRIAK: KOLORE HAUETAKOA IZAN DAITEKE : GARDENA,
ZURIA, PURPURA, URDINA, URDIN BERDEXKA, BERDEA, HORIA,
MARROIXKA, ARROSA EDO GORRIA. 4-KO GOGORTASUNA DU

19. MOHOSEN ESKALAN.BEIRAREN ANTZERAKO DISTIRA DU. MARRA
ZURIKOA DA. URETAN PIZKA BAT UTZITA DISOLBATZEN DA.
MEATEGIAK: FLUORITA MEATEGIAK ERRUSIAN, BRETAINIA HANDIAN,
TXINAN, AEB, MEXIKO, NAMIBIAN ETA ALEMANIAN. MEXIKON DAGO
MUNDUKO MEATEGIRIK HANDIENA: SAN LUIS POTOSI ESTATUAN.
ESPAINIAN ASTURIAS DA LEKU GAARRANTZITSUENA.
ERABILERA: AZIDOAK EGITEKO ERABILTZEN DA, ADIBIDEZ:
FLUORHÍDRICO
BITXIKERIAK: KOLOREA ALDATU DAITEKE “RAYOS GAMMA”REKIN.
FORMULA KIMIKOA: HgS
EZAUGARRIAK: Gehienetan pikorrez betetako itxura hartzen du; kristal
trigonalez osatuta dago.

20. MEATEGIAK: Iturri beroetan sortzen dira. Merkurio ekoizten den
lekuetan aurki daiteke. Esate baterako Almadenen ( Espainia ), Lenan
(Asturias), Almaden Berrian (California), Idrijan ( Eslovenia ), Apuanen
(Toscana), Avala mendietan (Serbia), Huancabelika eremuan ( Peru ),
Kolonbian etab.
ERABILERA: Antzinean pertsonen hezurrak konserbatzeko erabiltzen zen.
EGILEA: UNAI GARCIA