Dokumen tersebut membahasikan etnomatematik dan matematik dalam budaya. Ia mendefinisikan etnomatematik, menjelaskan sejarah matematik dalam budaya Cina, Islam, dan Melayu, serta menyingkap empat isu utama terkait etnomatematik dalam sistem pendidikan Malaysia.

1. ETNOMATEMATIK
ETHNOMATHEMATICS
KUMPULAN 13
KOK KENG HON D20091036644
MOHAMAD HAFIZ BIN SALEH D20091036030

2. Pengenalan
Etno
Etnomatematik
Matematik

3. Budaya
Budi
Budaya
Daya

4. Pengenalan
Etnomatematik
• Etno
– “ethnology” which is defined as “the science that
analyzes and compares human cultures” or
“cultural anthropology”
• Matematik
– “a science dealing with ‘quantitative relations’ and
‘spatial forms’ in the real world”.

5. Definisi (Penyelidik)
Maria (1999)
• Etnomatematik merupakan kaedah untuk menjelaskan
atau memikirkan matematik dalam budaya dan mikro
budaya di mana ahli-ahlinya berhubung antara satu
sama lain.
Shaharir (2002)
• Etnomatematik melayu sebagai matematik tinggalan
tamadun melayu yang diajar, diucap, diujar, ditulis,
dipakai dan dibaca dalam bahasa Melayu dan mengikut
nilai Melayu.

6. Definisi
Ubitarian D’Unbrosio (1984)
• Etnomatematik adalah cara kelompok budaya
yang berbeza dalam matematik (seperti
menghitung, mengukur, berhubung,
mengklasifikasi, dan menyimpulkan.)
Barton (1996)
• Etnomatematik merungkaikan interaksi dan
hubungan antara budaya dan matematik serta
hubungannya dalam pekerjaan mereka.

7. Definisi
Bishop’s (1990)
• Etnomatematik mengemukakan pengaruh
matematik pada masyarakat. Budaya dan
pendidikan matematik memiliki hubungan
yang kuat dan cukup erat. Nilai-nilai budaya
mempengaruhi sifat pengajaran, belajar, dan
kurikulum. Sebaliknya, apa yang diajar dan
dipelajari di sekolah dapat mempengaruhi
kebudayaan dan masyarakat.

8. Persoalan
• Apakah perkataan umum (common word)
yang mereka semua nyatakan dalam definisi
mereka?
• Budaya.

9. Sejarah Matematik
• Sistem pernomboran Hyroglyphics
– Hyroglyphic merulakan sejenis sistem penulisan
yang disebut skrip gambar atau “picture script”.
Setiap tulisan (atau lukisan) mewakili suatu objek
yang konkrit. Namun, pada masa itu mereka lebih
menggunakan sistem ini bagi menghitung bilangan
askar (bagi tujuan peperangan), atau bilangan
peralatan.

10. Hyroglyphics

11. Matematik Di China
• Ilmu matematik sama dengan bahasa
(ringkas).
• Ilmu berkait dengan masalah kehidupan
seharian atau menyelesaikan sesuatu
masalah.

12. • Penggunaan sempoa

13. Buku Matematik Di China
• Arithmetic Classic Of The Gnomon And The
Circular Paths Of Heaven,
• The Nine Chapters On The Mathematical Arts.

14. Jiuzhang Suanshu
Jiuzhang Suanshu atau dalam bahasa Inggeris
disebut “The Nine Chapters On The
Mathematical Art” merangkumi sebanyak
Sembilan bab (seperti yang dinyatakan pada
tajuk buku koleksi tersebut).

15. Isi Kandungan
1. 方田 Fangtian - Rectangular fields. Areas of fields of various shapes;
manipulation of vulgar fractions.
2. 粟米 Sumi - Millet and rice. Exchange of commodities at different rates;
pricing.
3. 衰分 Cuifen - Proportional distribution. Distribution of commodities and
money at proportional rates.
4. 少廣 Shaoguang - The lesser breadth. Division by mixed numbers;
extraction of square and cube roots; dimensions, area and volume of
circle and sphere.
5. 商功 Shanggong - Consultations on works. Volumes of solids of various
shapes.
6. 均輸 Junshu - Equitable taxation. More advanced problems on
proportion.
7. 盈不足 Yingbuzu - Excess and deficit. Linear problems solved using the
principle known later in the West as the rule of false position.
8. 方程 Fangcheng - The rectangular array. Systems of linear equations,
solved by a principle similar to Gaussian elimination.
9. 勾股 Gougu - Base and altitude. Problems involving the principle known
in the West as the Pythagorean theorem.

16. Matematik Dari Aspek Islam
 Solat
 Asalnya kaedah penentuan waktu solat di tanah
arab berdasarkan kedudukan matahari.
 Sistem kiraan masa yang tetap telah dikenalpasti
bagi memudahkan lagi penentuan waktu solat.
 Puasa dan Haji
 Sarjana islam telah turut membangunkan formula
bagi penentuan masuk bulan-bulan islam bagi
mengatasi kekangan tidak dapat melihat anak
bulan di sebahagian kawasan dunia.

17. Membayar Zakat
 Matematik dibangunkan untuk mempermudah
umat islam menunaikan tanggungjawab mereka
terhadap agama.

18. Aplikasi Matematik Dalam Budaya
Dan Warisan Masyarakat Melayu
• Penglibatan unsur sains matematik Alam
Melayu ialah aljabar, aritmetik, astronomi,
mantik, retorik dan geometri serta yang tersirat
dalam sastera lisan
• Kerja kerja tangan Melayu seperti pertukangan,
reka bentuk anyaman, sulaman, simpulan dan
ikatan juga adalah unsur sains matematik Alam
Melayu

19. • Penyelidikan bahan etnomatematik yang telah
didokumentasikan adalah seperti manuskrip
Melayu jawi, bahan kesenian Islam Malaysia,
lembaran usang, batu bersurat dan ukuran di
atas bahan lain yang menjadi warisan bangsa
dan nusantara

20. Rajah 4: Bakul Rajah 5: Batu
Anyaman Bersurat

21. Rajah 6: Corak
Batik

22. ISU-ISU ETNOMATEMATIK
1. Sistem Pendidikan Malaysia
2. Kaedah Pengajaran Matematik Yang
Menghapuskan Generasi Muda Menikmati
Budaya Yang Mempunyai Unsur Matematik
3. Etnomatematik Tidak Diselitkan dalam
Kurikulum Matematik
4. Generasi Muda Kurang Penghayatan dalam
Warisan Kebudayaan Kaum

23. Sistem Pendidikan Malaysia
Berorientasikan
Peperiksaan
Ketidakseimbangan
Aliran sains &
Sastera Syarat
Kelayakan

24. ISU 1: Sistem Pendidikan Malaysia
• Berorientasikan peperiksaan telah mendapat
kritikan kencang daripada pelbagai pihak.
• Terdapat ketidakseimbangan dari segi ada subjek
yang lebih dipentingkan berbanding subjek lain.
Contoh yang paling ketara adalah antara subjek
yang dikatakan sastera seperti pendidikan seni dan
geografi berbanding subjek seperti matematik.

25. Sistem Pendidikan Malaysia
• Aliran sains dan sastera.
– Menurut Hashim Yaacon (2004), Kementerian Pelajaran
Malaysia (KPM) menyasarkan sebanyak enam puluh
peratus murid ditempatkan dalam aliran sains.
• Persoalan di sini, adakah subjek pendidikan seni dipandang
rendah berbanding matematik.
• Di sini, boleh dilihat bahawa matematik merupakan suatu
subjek yang dipandang tinggi manakala subjek seni pula
dipandang rendah.

26. ISU 2: Kaedah Pengajaran Matematik Yang
Menghapuskan Generasi Muda Menikmati
Budaya Yang Mempunyai Unsur Matematik
Angka
Operasi
Aplikasi
Ilmu Pengaruh
Matematik Peperiksaan Awam
dan pemikiran serta
pandangan
masyarakat

27. Kaedah Pengajaran Matematik Yang
Menghapuskan Generasi Muda Menikmati
Budaya Yang Mempunyai Unsur Matematik
• Khususnya di sekolah menengah, murid-murid
hanya didedahkan kepada operasi angka
sahaja seperti penambahan, penolakan,
pendaraban dan pembahagian.
• Jarang murid akan didedahkan aplikasi
matematik.

28. • Peperiksaan awam seperti UPSR, PMR dan
SPM yang terlalu exam-orientated telah secara
tidak langsung mengubah kaedah pengajaran
para guru.
• Maka ditambahkan lagi dengan silibus
matematik yang banyak, tekanan daripada
pihak ibubapa dan reputasi sekolah, murid
tidak didedahkan kaedah membaca buku teks
matematik atau teks matematik.

29. • Ada juga guru yang lemah dari segi pengetahuan
matematik.
• Para murid tidak dapat menikmati keindahan
unsur-unsur matematik dalam kebudayaan kita.
Contohnya, batik, barang-barang hasil kerja
tangan orang kampung dan asli, membina masjid,
rumah kediaman, perahu, barangan kraf,
peribahasa (bagaikan pinang dibelah dua-
menunjukkan unsur simetri), dan sebagainya.

30. • Jika ditanyakan penggunaan symbol-simbol
seperti punca kuasa dua, pi dan sebagainya
kelihatan tiada kaitannya dengan kehidupan
seharian mereka.
• Menurut Marzita Puteh (2002) di dalam bukunya
Factor Associated With Mathematics, mereka
menafikan kewujudan matematik dalam
kehidupan mereka selain dalam kebudayaan dan
kesenian masyarakat mereka sendiri.

31. ISU 3: Etnomatematik Tidak Diselitkan
dalam Kurikulum Matematik
• Untuk mendalami matematik, seseorang itu
perlulah mengiktiraf matematik sebahagian
daripada kehidupan seharian mereka (Bishop,
1988; Boaler,1993; Zaslavsky, 1991)
• Etnomatematik dilihat sebagai unsur yang
perlu di masukkan ke dalam sesi pengajaran
dan pembelajaran (P&P) di sekolah

32. • Menurut Zaslavsky (1998) Sekolah-sekolah
cenderung untuk mengabaikan pengetahuan
etnomatematik pelajar yang boleh mereka
bawa daripada rumah dan komuniti mereka ke
dalam bilik darjah walaupun matematik bukan
satu disiplin yang asing daripada budaya
seseorang pelajar

33. Prose P&P hanya
menumpukan
teori tidak
praktikal
Kurang
Kecemerlangan pendedahan
akademik di ukur terhadap aplikasi
dari peperiksaan dalam kehidupan
seharian
Faktor-Faktor
Mempengaruhi

34. ISU 4: Generasi Muda Kurang Penghayatan
dalam Warisan Kebudayaan Kaum
• Negara telah mengalami kemajuan serta
perkembangan ekonomi yang pesat dan
membangun
• Peningkatan taraf ekonomi telah membawa
perubahan kepada corak kehidupan dalam
masyarakat berbilang kaum di Malaysia
• Adat dan warisan turun temurun semakin
luput ditelan zaman

35. Ibu bapa yang sibuk
dengan urusan
pekerjaan tidak
dapat meluangkan
masa
generasi muda
tidak dapat
menghayati
budaya serta
warisan kaum
Gaya hidup yang
lebih moden dan
banyak pengaruh
negara luar

36. Langkah Mengatasi
• Peranan Guru
1 • Peranan Sekolah
• Peranan Ibubapa
2 • Peranan Masyarakat
• Peranan Kementerian Pelajaran Malaysia
3

37. Peranan Ibubapa
• Ibubapa haruslah sedar tentang pengaruh
matematik dalam budaya dan kehidupan
seharian
• Memberi galakan dan sokongan kepada anak-
anak mereka

38. Peranan Sekolah Dan Guru
• Sekolah perlu memberi penekanan yang lebih
terhadap mata pelajaran sastera seperti pendidikan
seni dan geografi, dan bukan hanya menumpu pada
matapelajaran teras sahaja seperti matematik.
• Pastikan guru yang mengajar subjek tersebut
merupakan opsyennya
• Bagi guru yang mempunyai pengetahuan yang
rendah haruslah memperbaiki dengan menghadiri
kursus atau mengambil inisiatif lain
• Penggunaan buku teks atau sumber rujukan yang
sesuai.

39. • Kaedah Pengajaran yang lebih efektif dan
efisien:
– Mengaitkan aplikasi matematik dengan kehidupan
seharian pelajar
– Mengaitkan dengan budaya masyarakat di
Malaysia.
– Guru perlu mempunyai dan memahami trend
terkini pelajar agar dapat menarik perhatian
pelajar

40. Peranan kementerian
• Meninjau dan merangka pelan kurikulum
yang lebih seimbang dan menyelitkan
etnomatematik ke dalam sukatan pelajaran
matematik
• Memastikan pengagihan bilangan guru yang
berkualiti dan mengikut opsyen yang
mencukupi kepada setiap sekolah
• Menjadikan pendidikan seni sebagai subjek
teras.

41. VIDEO

43. Sekian, Terima Kasih.
http://etnomath4u.blogspot.com