1. Мэндчилгээ
1

2. БАРИМЖАА ОЛГОХ
ХИЧЭЭЛ ЗААХ БАГШ
НАРЫН ТАНИЛЦУУЛГА
2

3.  Бямбаагийн БАТСЭРЭЭДЭНЭ
 Анагаах ухааны доктор, профессор
 Утас: 9911-2320
 Mail: bata2320@yahoo.com
 Цэнджавын ЦЭГМИДЖАВ
 Ардын боловсролын тэргүүний ажилтан, Алтан гадас одонт
 Монгол улсын зөвлөх багш
 Утас: 9976-6688
 Баярмагнайгийн СОСОРБУРАМ
 Боловсролын удирдлагын докторант
 Утас: 9903-5139
 Mail: b_sosorburam@yahoo.com
3
Ёс зүйн хичээлийн блог хаяг :
http://yoszui.webs.com

4. МӨС ХАГАЛАХ
4

5. БАРИМЖАА ОЛГОХ
ХИЧЭЭЛИЙН
ЗОРИЛГО, ТӨЛӨВЛӨГӨӨ, Ү
НЭЛГЭЭ
Б.БАТСЭРЭЭДЭНЭ /док., проф./
Б.СОСОРБУРАМ /докторант/
5

6. Хичээлийн зорилго - 1
 Ерөнхий боловсролын сургуулийн сурагч
Их, дээд сургуулийн оюутан
 Балчир хүү, охин
Насанд хүрсэн залуу, бүсгүй
 Жижиг сажиг хүсэл
Агуу их мөрөөдөл
6

7. Хичээлийн зорилго - 2
 Амьдралын их далайн эрэг дээр ТА зогсож
байна. Энэ их далайд:
 Сэлүүртэй завиар сэлэх үү?
 Сэлүүргүй завиар хөвөх үү?
 Бид танд сэлүүр бариулахыг хүсч байна.
7

8. Хичээлийн төлөвлөгөө - 1
1. Баримжаа олгох хичээлийн зорилго, төлөвлөгөө, үнэлгээ
2. Их, дээд сургуулийн орчинд биеэ зохистой авч явах соѐл-1
3. Аливаа эрсдлээс өөрийгөө болон бусдыг хамгаалах нь-1
4. Аливаа эрсдлээс өөрийгөө болон бусдыг хамгаалах нь-2
5. Амжилттай суралцах алтан дүрмүүд
6. Та оюутан боллоо
7. Оюутны нэг өдөр
8. Насан туршийн төлөвлөгөө мөрөөдлөө хэрэгжүүлэх арга мөн
9. Их, дээд сургуулийн орчинд биеэ зохистой авч явах соѐл-2
10. Дүгнэлт хичээл
8

9. Үнэлгээ-100%
 Ирц
 Хичээлээ 5R-ийн аргаар давтсан эсэх
 Эссэ бичлэг
 Уншсан номын тэмдэглэл
 Хуулан бичлэг
 Үзсэн киноны тэмдэглэл
 Англи хэл
 Цээж бичиг
 Жижиг бүлгийн сургалтанд оролцсон байдал
 Өдрийн төлөвлөгөө
9

10. ХӨГЖИЛТЭЙ АГШИН
10

11. АНУ-ын Корнеллийн их
сургуулийн 5R-н арга,
лекцийн дэвтрийг
яаж хөтлөх вэ?
11

12. 12
 Recording – тэмдэглэх, бичиж авах
 Reducing –тоймлох, дүгнэх
 Reciting – цээжээр ярих
 Reflecting – бодох, эргэцүүлэх
 Reviewing – мартахгүйн тулд тогтмол
эргэж унших
Лекцийг өөрийн болгох 5 R-ийн арга
/Professor Walter Pauk, Cornell University/

13. Тэмдэглэл бичих Cornell–ийн арга
(A4 хэмжээтэй дэвтэр ашиглана)
1/3 2/3 Лекц бичих багана
3. Асуулт гаргах
1. Тэмдэглэх, бичиж авах
2. Тоймлох, дүгнэх, багцлах /дотроо/
4. Тэмдэглэл бичсэн баганаа цаасаар
хааж байгаад зүүн багана дахь
асуултуудад цээжээр хариулах
5. Бодох, эргэцүүлэх, бясалгах /дотроо/
6. Тогтмол эргэж унших
Лекц бичсэн тэмдэглэлээ хичээлийн дараа заавал уншиж,
Корнеллийн аргаар дүгнэлт хийж сурах
13

14. Асуулт
Хариулт
14

15. Эхлэл
Сайн байцгаана уу? эсвэл
Та бүхэнд энэ өдрийн мэнд хүргэе!
Өрнөл
Би таны лекцнээс ......................зүйлийг
ойлгож,амьдралдаа хэрэгжүүлэх бодолтой байна.
Харин.......................................... зүйлийг сайн
ойлгоогүй учир надад нэмэлт тайлбар өгнө үү.
Төгсгөл Баярлалаа
15

16. Санамж
16

17. Санамж
17

18. Санамж
18

19. Санамж
19

20. Санамж
20

21. Санамж
21

22. Зөв бичгийн дүрмээр
түвшин тогтоох
ЦЭЭЖ БИЧИГ
22

23. Баяр хүргэе!!!
23

24. Яагаад
“Бие даалт’’
бидэнд хэрэгтэй вэ?
24

25.  Их, дээд сургууль төгсөж мэргэжил
эзэмшсэн хүн бүр СЭХЭЭТЭН болно.
 Тэгэхээр их, дээд сургуулийн оюутан
байх үеэсээ БИЕ ДААЖ өөрийгөө
хөгжүүлж, мэдлэг боловсролоо
дээшлүүлж сурах хэрэгтэй.
25

26.  Мэргэжилтэн  Сэхээтэн
26
Манлайлагч
Үлгэрлэгч
Удирдагч

27.  СЭХЭЭТЭН нь:
насан туршдаа суралцаж,
дэлхий болон улс орныхоо
хөгжилтэй хөл нийлүүлэн алхаж,
бусдыг манлайлж, биеэрээ үлгэрлэх
учиртай.
27

28.  Их, дээд сургууль таны мэдэх, эзэмших
ѐстой зүйлийн дөнгөж 30-40%-ийг л өгдөг.
 Олж авах онолын мэдлэг, дадлага, ур
чадварын 60-70%-ийг суралцагч өөрөө
БИЕ ДААЖ эзэмшихээр зохицуулсан
байдаг.
28

29. Их, дээд сургуулийн сургалт ба
оюутны бие даалт
29
Их, дээд
сургуулийн
сургалт
30%
Бие даалт
70%

30. ТАНГАРАГ
Өөрөө өөртөө эзэн болох
Яг энэ мөчөөс эхлээд би
Өөрийгөө эрье
Өөрийгөө олъѐ
Өөрийгөө танья
Өөрийгөө ялъя
Өөртөө эзэн болъѐ
30

31. Бие даалтын 6 дэвтэр
 Лекцийн тэмдэглэл-А4
 Эссэ бичлэг-А5
 Уншсан ном, үзсэн киноны тэмдэглэл -А4
 Хуулан бичлэг-А4
 Англи хэл-А5
 Цээж бичиг-А5
31

32. БИЕ ДААЛТ-1
32

33. Лекц, семинар:
(хичээлээс олж авсан мэдээллээ мэдлэг
болгох, мэдлэгээ хэрэглээ болгох)
 Энэ өдрийн хичээлээ (мэдээллээ) 5R-
ийн аргаар уншиж мэдлэг болгоно
 Энэ хичээлээс юуг өөртөө
хэрэгжүүлэх вэ? Лекцийн дэвтрийн
1/3 зайд жагсааж бичих (хэрэглээ)
33
МЭДЭЭЛЭЛ – МЭДЛЭГ - ХЭРЭГЛЭЭ

34. Эссэ бичих:
(өөрийн бодол санаагаа бичгээр
илэрхийлдэг чадвар эзэмших)
 Сэдэв: “Хайрт ээж минь” (200 үгтэй)
 Эссэ хэрхэн бичих тухай сургуулийн
вэб болон ѐс зүйн хичээлийн блогоос
сайтар уншиж, эссэгээ “Эссэ бичих
дэвтэр’’-тээ бичих
34

35. Унших материал:
(унших явцдаа өөртөө хэрэгтэй санааг
олж сонгох чадвар эзэмших)
 Б.Хатанбаатарын “Ээждээ захидал бичээрэй”
өгүүллэгийг анхаарлаа төвлөрүүлж уншаад, өөрт
хэрэгтэй санааг сонгоно
 “Уншсан ном, үзсэн киноны тэмдэглэл” А4
дэвтэртээ
 Номын зохиогчийн нэр
 Номын нэр
 Өөрийнхөө үйл ажиллагаанд хэрэгжүүлэхээр олж
авсан санааг жагсааж бичнэ.
35

36. Хуулан бичлэг:
(үг, үсгийн алдаагүй, утга найруулга
сайтай, цэвэр бичдэг чадвар эзэмших):
 “Ээждээ захидал бичээрэй” өгүүллэгийг
А4 хэмжээтэй “Хуулан бичлэгийн
дэвтэр”-тээ цэвэр, нямбай хуулж бичнэ.
 Хуулан бичлэг хийх явцдаа бичгийн хэв,
үг үсгийн зөв бичгийн дүрэм, өгүүлбэрийн
найруулга, утгын илэрхийлэл зэрэгт онц
анхаарна.
36

37. Кино үзэх:
(үзсэн киноноосоо өөрт хэрэгтэй санааг
олж сонгох чадвар эзэмших):
 Үзэх киноны нэр: “Life is beautiful”
 Кино үзэж байхдаа үзэг, ноорог цаас бэлдэж, хэрэгтэй
гэж үзсэн санаа, сэдлийг тухай бүр нь тэмдэглэж авна.
 Киноны дараа ноорог дээрх тэмдэглэлээ уншиж дахин
бодож,дүгнэж үзээд“Уншсан ном, үзсэн киноны
тэмдэглэлийн дэвтэр”-тээ
 киноны найруулагч
 киноны нэр
 киноноос өөрийнхөө үйл ажиллагаанд хэрэгжүүлэхээр
сонгож авсан санааг жагсааж бичнэ.
37

38. English:
(Англи хэлний мэдлэгээ сайжруулах):
 Афоризм цээжлэх
 Утга агуулгыг сайтар ойлгож , хэрэглэх
38
“If you can dream
You can do it”

39. ДҮГНЭЛТ
39

40. Нэмэлт мэдээлэл
“Эссэ бичих тухай”
40

41. Эссэ - 1
 Хялбархан уншигдаж, амархан ойлгогддог
бичлэгийн нэг төрөл (зохион бичлэг)-ийг
“Эссэ” гэнэ.
41

42. Эссэ - 2
 Эссэ нь бичсэн эзнээ хэн гэдгийг харуулдаг.
“Миний номын агуулга тэр чигээрээ
би өөрөө юм”
Мишель Де Монтень
42

43. “Эссэ”-ий үндсэн бүтэц:
 Эхлэл хэсэг (танилцуулга)
 Өрнөл хэсэг (гол санаа)
 Төгсгөл хэсэг (дүгнэлт)
43

44. Эссэ бичих алхам
 Бэлтгэл үе (холбоотой эх сурвалжийг
цуглуулах, унших, судлах)
 Ноороглох
 Хянах (унших, засах) (агуулга, бүтэц, логик
дараалал, зөв бичих дүрэм)
 Эцсийн хувилбар (бэлэн болсон эссээгээ
дэвтэртээ хуулж бичих)
44

45. Анхаарал
хандуулсанд
баярлалаа
45