1. Programme for International Student Assessment (PISA)
ขอสอบวิทยาศาสตร
โครงการประเมินผลนักเรียนนานาชาติ (PISA)
สถาบันสงเสริมการสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (สสวท.)
กระทรวงศึกษาธิการ

2. Programme for International Student Assessment (PISA)
ขอสอบวิทยาศาสตร
ชุดที่ 1
โครงการประเมินผลนักเรียนนานาชาติ (PISA)
สถาบันสงเสริมการสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (สสวท.)
1

4. คําชี้แจง
ในแบบทดสอบชุดนี้ นักเรียนจะพบคําถามเกี่ยวกับวิทยาศาสตร
ใหนักเรียนอานคําถามทุกขออยางละเอียดรอบคอบ แลวตอบคําถามใหดีที่สุดเทาที่จะทําได
บางคําถามจะมีคําตอบใหเลือกสี่คําตอบหรือมากกวา แตละคําตอบจะมีตัวเลขแสดงอยูขางหนา คําถามประเภทนี้
ใหนักเรียนวงกลมลอมรอบตัวเลขที่อยูหนาคําตอบที่นักเรียนคิดวาถูกตอง
บางขอมีคําถามใหนักเรียนตอบหลายคําตอบ โดยใหวงกลมลอมรอบคําตอบเดียวในแตละแถว
สําหรับคําถามอื่นๆ นักเรียนจะตองเขียนคําตอบสั้นๆ ในทีวางที่เตรียมไวในแบบทดสอบของนักเรียน คําถาม
่
เหลานี้นักเรียนอาจตองเขียนคําตอบเปนตัวหนังสือ วาดภาพ และ/หรือเขียนตัวเลข
บางคําถามตองการใหนักเรียนอธิบายคําตอบหรือใหเหตุผลประกอบคําตอบของนักเรียน คําถามเหลานี้มี
คําตอบถูกไดหลายคําตอบ นักเรียนจะไดคะแนนจากวิธีที่นักเรียนแสดงความเขาใจของนักเรียนที่มีตอคําถาม
และลักษณะการคิดที่นักเรียนแสดงออกมา นักเรียนควรเขียนคําตอบของนักเรียนในเสนบรรทัดที่กําหนดไวให
จํานวนเสนบรรทัดจะเปนตัวบอกความยาวอยางคราวๆ ที่นักเรียนควรเขียนตอบ
ขอสอบวิทยาศาสตรเหลานี้ เปนขอสอบที่เคยถูกนํามาใชในการประเมินของโครงการประเมินผล
นักเรียนนานาชาติ (Programme for International Student Assessment หรือ PISA) ซึ่งบางขอ
ถูกใชในการประเมินผลจริง และบางขอถูกใชในการทดลองภาคสนาม ทั้งนี้ ขอสอบเหลานี้ยอมให
เผยแพรตอสาธารณชนแลว

คําชี้แจง ขอสอบวิทยาศาสตร ชุดที่ 1 หนา 3

5. แกรนดแคนยอน
แกรนดแคนยอนตั้งอยูในทะเลทรายแหงหนึ่งในสหรัฐอเมริกา เปนหุบเขาที่กวางใหญและลึกมาก
ประกอบดวยชั้นหินหลายชั้น ในอดีตกาลการเคลื่อนที่ของเปลือกโลกไดยกชั้นหินเหลานี้ขึ้นมา
ปจจุบันแกรนดแคนยอนหลายสวนมีความลึก 1.6 กม. มีแมน้ําโคโลราโดไหลผานดานลางสุดของหุบเขา
จงดูรูปขางลางซึ่งเปนรูปของแกรนดแคนยอนที่ถายจากขอบดานทิศใต สามารถเห็นชั้นหินที่แตกตางกัน
หลายชั้นไดชัดตามแนวผนังของหุบเขา
หินปูน A
หินชนวน A
หินปูน B
หินชนวน B
หินชีสตและหินแกรนิต
คําถามที่ 1 : แกรนดแคนยอน S426Q07
ทุกๆ ปมีคนประมาณหาลานคนไปเที่ยวอุทยานแหงชาติแกรนดแคนยอน มีความกังวลกันวาจะมี
ความเสียหายที่เกิดกับอุทยานเนื่องจากมีคนไปเที่ยวจํานวนมาก
คําถามตอไปนี้สามารถตอบโดยการตรวจสอบทางวิทยาศาสตรไดหรือไม จงเขียนวงกลมลอมรอบ
คําวา “ใช” หรือ “ไมใช” ในแตละคําถาม
คําถามนี้สามารถตอบโดยการตรวจสอบทางวิทยาศาสตรไดหรือไม ใช หรือ ไมใช
การกรอนที่เกิดขึ้นจากการใชเสนทางเดิน มีมากนอยเทาใด ใช / ไมใช
พื้นที่ของอุทยานมีความสวยงามเทากับเมื่อ 100 ปกอนหรือไม ใช / ไมใช
ขอสอบวิทยาศาสตร ชุดที่ 1 หนา 4

6. คําถามที่ 2 : แกรนดแคนยอน S426Q03
อุณหภูมิในแกรนดแคนยอนอยูในชวงตั้งแตต่ํากวา 0๐C จนถึงสูงกวา 40๐C แมวาจะเปนบริเวณ
ทะเลทราย บางครั้งรอยแตกของหินก็กักเก็บน้ําไว การเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิและน้ําในรอยแตก
ของหินไปเรงการแตกราวของหินไดอยางไร
1. น้ําที่เปนน้ําแข็งละลายหินที่รอน
2. น้ําทําใหหินเชื่อมติดกัน
3. น้ําแข็งขัดผิวหนาของหินใหราบเรียบ
4. น้ําที่กําลังแข็งตัวจะขยายตัวในรอยแตกของหิน
คําถามที่ 3 : แกรนดแคนยอน S426Q05
มีฟอสซิลของซากสัตวทะเลหลายชนิด เชน หอยกาบ ปลา และปะการัง อยูในชั้นหินปูน A ของ
แกรนดแคนยอน มีอะไรเกิดขึ้นเมื่อหลายลานปกอนที่อธิบายวาทําไมฟอสซิลเหลานี้จึงถูกพบที่นั่น
1. ในสมัยโบราณ ผูคนนําอาหารทะเลจากมหาสมุทรเขามาในบริเวณนี้
2. ครั้งหนึ่งมหาสมุทรมีคลื่นรุนแรงมากและคลื่นยักษพัดพาสิ่งมีชีวิตในทะเลขึ้นมาบนบก
3. ในสมัยกอนบริเวณนั้นเปนบริเวณที่มีมหาสมุทรปกคลุม และไดเหือดแหงไปในตอนหลัง
4. สัตวทะเลบางชนิดครั้งหนึ่งมีชีวิตอยูบนบกกอนที่จะอพยพลงสูทะเล
ขอสอบวิทยาศาสตร ชุดที่ 1 หนา 5

7. การสูบยา
ยาสูบถูกสูบในรูปของบุหรี่ ซิการ และกลองสูบยา การวิจัยแสดงวาโรคที่เกี่ยวของกับยาสูบทําใหทั่วโลก
มีผูเสียชีวิตเกือบ 13,500 คนในแตละวัน และมีการทํานายวาในป 2020 โรคที่เกี่ยวของกับยาสูบจะ
เปนสาเหตุของการตายทั่วโลกประมาณ 12%
ควันของยาสูบมีสารที่เปนอันตรายอยูหลายชนิด สวนที่เปนอันตรายมากที่สุดคือ น้ํามันดิน นิโคติน
และคารบอนมอนอกไซด
คําถามที่ 4 : การสูบยา S439Q01
ควันของยาสูบจะถูกสูดเขาไปสูปอด น้ํามันดินจากควันจะเกาะอยูที่ปอดและขัดขวางการทํางานอยาง
เต็มที่ของปอด
ขอความใดตอไปนี้เปนหนาที่ของปอด
1. สูบฉีดโลหิตไปยังสวนตางๆ ของรางกาย
2. แลกเปลี่ยนออกซิเจนจากอากาศที่หายใจไปสูเลือด
3. ทําใหเลือดบริสุทธิ์โดยลดคารบอนไดออกไซดจนเปนศูนย
4. เปลี่ยนโมเลกุลของคารบอนไดออกไซดใหเปนโมเลกุลของออกซิเจน
คําถามที่ 5 : การสูบยา S439Q02
การสูบยาเพิ่มความเสี่ยงของการเปนมะเร็งปอดและโรคอื่นๆ
ความเสี่ยงในการเกิดโรคตอไปนี้เพิ่มขึ้นจากการสูบยาสูบหรือไม จงเขียนวงกลมลอมรอบคําวา “ใช”
หรือ “ไมใช” ในแตละคําถาม
ความเสี่ยงของการเกิดโรคเหลานี้เพิ่มขึ้นจากการสูบยาสูบหรือไม ใช หรือ ไมใช
โรคถุงลมโปงพอง ใช / ไมใช
โรคภูมิคุมกันบกพรอง/โรคเอดส ใช / ไมใช
โรคอีสุกอีใส ใช / ไมใช
ขอสอบวิทยาศาสตร ชุดที่ 1 หนา 6

8. คําถามที่ 6 : การสูบยา S439Q05
บางคนใชแผนนิโคตินชวยในการเลิกสูบยา แผนนิโคตินจะถูกแปะติดที่ผิวหนังและปลอยนิโคตินสูเลือด
เพื่อชวยลดอาการอยากและอาการขาดยาเมื่อหยุดสูบยาแลว
การศึกษาผลของแผนนิโคตินกับกลุมของผูสูบที่ตองการเลิกการสูบยาสูบ 100 คน ที่ไดจากการสุม ใช
เวลาในการศึกษา 6 เดือน ผลของแผนนิโคตินไดรับการวัดโดยหาวามีอยูกี่คนในกลุมนี้ทไมไดเริ่มสูบ
ี่
ยาอีกเมื่อสิ้นสุดการทดลอง
การออกแบบการทดลองใดตอไปนี้ทดีที่สุด
ี่
1. ทุกคนในกลุมติดแผนนิโคติน
2. ทุกคนติดแผนนิโคตินยกเวนหนึ่งคนที่พยายามเลิกสูบยาสูบโดยไมติดแผนนิโคติน
3. แตละคนเลือกที่จะติดแผนนิโคตินหรือไมติดก็ไดเพื่อชวยเลิกสูบยาสูบ
4. สุมคนครึ่งหนึ่งใหใชแผนนิโคตินและอีกครึ่งหนึ่งไมใช
คําถามที่ 7 : การสูบยา S439Q06
มีวิธีการหลายวิธที่ใชชักจูงใหคนเลิกสูบยาสูบ
ี
วิธีจัดการกับปญหาการสูบยาสูบตอไปนี้ใชพื้นฐานทางเทคโนโลยีหรือไม จงเขียนวงกลมลอมรอบคําวา
“ใช” หรือ “ไมใช” ในแตละคําถาม
วิธีที่ใชลดการสูบยาสูบนี้ใชพื้นฐานทางเทคโนโลยีหรือไม ใช หรือ ไมใช
ขึ้นราคาบุหรี่ ใช / ไมใช
ผลิตแผนนิโคตินเพื่อชวยใหคนเลิกสูบบุหรี่ ใช / ไมใช
หามสูบบุหรี่ในบริเวณที่สาธารณะ ใช / ไมใช
ขอสอบวิทยาศาสตร ชุดที่ 1 หนา 7

9. กันแดด
มีนาและดนัย สงสัยวาผลิตภัณฑกันแดดชนิดใดจะปกปองผิวของพวกเขาไดดีที่สุด ผลิตภัณฑกันแดด
มีคาการปกปองแสงแดด (SPF) ที่แสดงวาผลิตภัณฑแตละชนิดดูดกลืนรังสีอัลตราไวโอเลตซึ่งเปน
สวนประกอบของแสงแดดไดดีเพียงใด ผลิตภัณฑทมีคา SPF สูงจะปกปองผิวไดนานกวาผลิตภัณฑที่
ี่
มีคา SPF ต่ํา
มีนา คิดหาวิธีเปรียบเทียบผลิตภัณฑกันแดดชนิดตางๆ เธอและดนัยจึงไดรวบรวมสิ่งตอไปนี้
แผนพลาสติกใสที่ไมดูดกลืนแสงแดดสองแผน
กระดาษไวแสงหนึ่งแผน
น้ํามันแร (M) และครีมที่มีสวนประกอบของซิงคออกไซด (ZnO) และ
สารกันแดดสี่ชนิด ใชชื่อ S1 S2 S3 และ S4
มีนาและดนัยใชน้ํามันแรเพราะวามันยอมใหแสงแดดสวนใหญผานไปได และใชซิงคออกไซดเพราะกัน
แสงแดดไดเกือบสมบูรณ
ดนัยหยดสารชนิดละหนึ่งหยดลงภายในวงกลมที่เขียนไวบนแผนพลาสติกแผนหนึ่ง แลวใชแผน
พลาสติกแผนที่สองวางทับดานบน ใชหนังสือเลมใหญๆ กดทับบนแผนพลาสติกทั้งสอง
M S1 S2
ZnO S3 S4
จากนั้น มีนาวางแผนพลาสติกทั้งสองบนกระดาษไวแสง กระดาษไวแสงมีสมบัติเปลี่ยนสีจากเทาเขม
เปนสีขาว (หรือสีเทาออนมากๆ) ขึ้นอยูกับวามันจะถูกแสงแดดนานเทาใด สุดทายดนัยนําแผนที่ซอน
กันทุกแผนไปไวในบริเวณที่ถูกแสงแดด
แผนพลาสติก
กระดาษไวแสง
ขอสอบวิทยาศาสตร ชุดที่ 1 หนา 8

10. คําถามที่ 8 : กันแดด S447Q02
ขอความใดตอไปนี้เปนการบอกถึงบทบาททางวิทยาศาสตรของน้ํามันแรและซิงคออกไซด ที่ใชในการ
เปรียบเทียบประสิทธิภาพของสารกันแดด
1. น้ํามันแรและซิงคออกไซดเปนตัวที่ถูกทดสอบทั้งคู
2. น้ํามันแรเปนตัวทีถูกทดสอบ และซิงคออกไซดเปนสารใชเปรียบเทียบผลการทดลอง
่
3. น้ํามันแรเปนสารใชเปรียบเทียบผลการทดลอง และซิงคออกไซดเปนตัวที่ถูกทดสอบ
4. ทั้งน้ํามันแรและซิงคออกไซดเปนสารใชเปรียบเทียบผลการทดลองทั้งคู
คําถามที่ 9 : กันแดด S447Q03
มีนาและดนัยพยายามหาคําตอบของคําถามขอใด ตอไปนี้
1. สารกันแดดแตละชนิดกันแดดไดเพียงใด เมื่อเปรียบเทียบกับสารกันแดดชนิดอื่น
2. สารกันแดดปกปองผิวของเราจากรังสีอัลตราไวโอเลตไดอยางไร
3. มีสารกันแดดใดหรือไม ที่ใหการปกปองนอยกวาน้ํามันแร
4. มีสารกันแดดใดหรือไม ที่ใหการปกปองมากกวาซิงคออกไซด
คําถามที่ 10 : กันแดด S447Q04
ทําไมจึงตองกดแผนพลาสติกใสแผนที่สองลงบนแผนแรก
1. เพื่อไมใหหยดของสารแหงไป
2. เพื่อใหหยดของสารกระจายตัวออกมากที่สุด
3. เพื่อเก็บหยดของสารใหอยูในเครื่องหมายวงกลม
4. เพื่อทําใหหยดของสารมีความหนาเทากัน
ขอสอบวิทยาศาสตร ชุดที่ 1 หนา 9

11. คําถามที่ 11 : กันแดด S447Q05 – 0 1 2 9
กระดาษไวแสงทีมีสีเทาเขม จะจางลงเปนสีเทาออนเมื่อถูกแสงแดดเล็กนอย และเปนสีขาวเมื่อถูก
่
แสงแดดมากๆ
แผนผังใดที่แสดงแบบรูปที่อาจเกิดขึ้นไดจากการทดลอง จงอธิบายดวยวาทําไมนักเรียนจึงเลือกขอนั้น
1. 3.
M S1 S2 M S1 S2
ZnO S3 S4 ZnO S3 S4
2. 4.
M S1 S2 M S1 S2
ZnO S3 S4 ZnO S3 S4
คําตอบ: .............................................................
คําอธิบาย: ..........................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
ขอสอบวิทยาศาสตร ชุดที่ 1 หนา 10

12. แสงของดาว
ธงชัยชอบดูดาว อยางไรก็ตาม เขาไมสามารถสังเกตเห็นดาวไดอยางชัดเจนในเวลา
กลางคืนเนื่องจากเขาอาศัยอยูในเมืองใหญ
เมื่อปที่แลว ธงชัยไปเที่ยวชนบทและปนขึ้นไปบนเขา ซึ่งเขาสังเกตเห็นดาวเปนจํานวน
มากในขณะที่ไมสามารถมองเห็นไดเมื่ออยูในเมือง
คําถามที่ 12 : แสงของดาว S441Q01
ทําไมจึงสามารถมองเห็นดาวไดเปนจํานวนมากในชนบทเมื่อเทียบกับในเมืองที่มผูคนอาศัยอยูมาก
ี
1. ในเมืองมีดวงจันทรที่สวางกวาและบดบังแสงจากดาวอื่นๆ
2. ในชนบทมีฝุนอยูในอากาศมากจึงสะทอนแสงไดดีกวาในเมือง
3. ความสวางของแสงไฟในเมืองทําใหมองเห็นดาวไดยาก
4. อากาศในเมืองอบอุนกวาเนื่องจากการปลอยความรอนจากรถยนต เครื่องจักร และบานเรือน
คําถามที่ 13 : แสงของดาว S441Q04
ธงชัยใชกลองโทรทรรศนที่เลนสมีเสนผานศูนยกลางขนาดใหญ เพื่อสองดูดาวที่มีความสวางนอย
ทําไมการใชกลองโทรทรรศนที่เลนสมีเสนผานศูนยกลางขนาดใหญ จึงทําใหสังเกตเห็นดาวที่มีความ
สวางนอยได
1. เลนสที่มีขนาดใหญขึ้นจะรับแสงไดมากขึ้น
2. เลนสที่มีขนาดใหญขึ้นจะมีกําลังขยายมากขึ้น
3. เลนสขนาดใหญจะทําใหมองเห็นทองฟาไดมากขึ้น
4. เลนสขนาดใหญจะสามารถรับสีเขมจากดาวได
ขอสอบวิทยาศาสตร ชุดที่ 1 หนา 11

13. ความเสี่ยงของสุขภาพ
ใหนึกภาพวา นักเรียนอาศัยอยูใกลโรงงานเคมีภัณฑขนาดใหญที่ผลิตปุยเพื่อใชในการเกษตร เมื่อ
ไมกี่ปมานี้ มีกรณีที่ผูคนในละแวกนั้นปวยดวยโรคทางเดินหายใจเรื้อรัง คนในทองถิ่นเชื่อวาอาการ
เหลานั้นเกิดจากการปลอยควันพิษออกมาจากโรงงานปุยเคมีที่อยูใกลเคียง
ประชาชนมาประชุมกันเพื่ออภิปรายถึงอันตรายที่นาจะเกิดขึ้นจากโรงงานเคมีภัณฑ ซึ่งมีผลตอ
สุขภาพของผูที่อยูอาศัยในทองถิ่น นักวิทยาศาสตรไดเสนอขอสรุปตอที่ประชุมดังตอไปนี้
คํากลาวของนักวิทยาศาสตรที่ทํางานใหกับบริษัทเคมี
“เราไดศึกษาความเปนพิษตอดินในบริเวณใกลเคียง เราไมพบหลักฐานที่แสดงถึงพิษของ
สารเคมีในตัวอยางดินที่เราเก็บมา”
คํากลาวของนักวิทยาศาสตรที่ทํางานใหกับประชากรในทองถิ่น
“เราศึกษาจํานวนกรณีของความเจ็บไขจากปญหาระบบทางเดินหายใจเรื้อรังในทองถิ่น
เปรียบเทียบกับจํานวนกรณีในบริเวณที่หางออกไปจากโรงงานเคมีภัณฑ ปรากฏวาบริเวณที่อยู
ใกลกับโรงงานเคมีภัณฑ มีกรณีที่เกิดขึ้นมากกวา”
คําถามที่ 14 : ความเสี่ยงของสุขภาพ S515Q01 – 0 1 9
เจาของโรงงานเคมีภัณฑใชคํากลาวของนักวิทยาศาสตรที่ทํางานใหกับบริษัทเพื่อโตแยงวา “การปลอย
ควันจากโรงงานไมมีความเสี่ยงตอสุขภาพของผูที่อยูอาศัยในทองถิ่น”
จงใหเหตุผลหนึ่งขอที่เปนขอสงสัยในคํากลาวของนักวิทยาศาสตรที่ทํางานกับใหบริษัท ซึ่งคํากลาวนี้
สนับสนุนขอโตแยงของเจาของบริษัท
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
ขอสอบวิทยาศาสตร ชุดที่ 1 หนา 12

14. คําถามที่ 15 : ความเสี่ยงของสุขภาพ S515Q03 – 0 1 9
นักวิทยาศาสตรที่ทํางานเกี่ยวกับประชากรไดเปรียบเทียบจํานวนผูปวยดวยโรคทางเดินหายใจเรื้อรัง
ซึ่งอาศัยอยูใกลกับโรงงานเคมีภัณฑกับผูปวยที่อยูไกลออกไปจากโรงงาน
จงอธิบายความแตกตางที่เปนไปไดหนึ่งประการของสองบริเวณที่นักเรียนคิดวาการเปรียบเทียบ
ไมสมเหตุสมผล
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
ขอสอบวิทยาศาสตร ชุดที่ 1 หนา 13

15. การผลิตพลังงานจากลม
การผลิตพลังงานจากลมเปนที่ยอมรับกันทั่วไปวาเปนแหลงของพลังงานที่สามารถใชทดแทนเครื่อง
ผลิตกระแสไฟฟาจากการเผาไหม น้ํามันและถานหิน โครงสรางในรูปเปนกังหันลมที่ใบพัดหมุนโดยใช
ลม การหมุนนี้ทําใหมีพลังงานไฟฟาถูกผลิตจากเครื่องกําเนิดไฟฟาทีถูกหมุนดวยกังหันลม
่
คําถามที่ 16 : การผลิตพลังงานจากลม S529Q01
กราฟขางลางนี้ แสดงความเร็วลมเฉลี่ยตลอดทั้งปในสี่บริเวณที่แตกตางกัน กราฟใดทีชี้บอกบริเวณที่
่
เหมาะสมในการตั้งเครื่องผลิตกระแสไฟฟาจากพลังลม
1. 2.
ความเร็วลม
ความเร็วลม
0 0
มกราคม
ธันวาคม
ธันวาคม
มกราคม
3. 4.
ความเร็วลม
ความเร็วลม
0 0
ธันวาคม
มกราคม
ธันวาคม
มกราคม
ขอสอบวิทยาศาสตร ชุดที่ 1 หนา 14

16. คําถามที่ 17 : การผลิตพลังงานจากลม S529Q02
ยิ่งลมพัดแรงขึ้น ใบพัดของกังหันลมยิ่งหมุนเร็วขึ้น จึงผลิตกําลังไฟฟาไดมากขึ้น อยางไรก็ตาม ไมมี
ความสัมพันธโดยตรงระหวางความเร็วลมกับกําลังไฟฟาที่ไดในสถานการณที่เปนจริง ขางลางนี้เปน
เงื่อนไขการทํางานของการผลิตพลังงานจากลมในสถานการณที่เปนจริง
ใบพัดจะเริ่มหมุนเมื่อความเร็วลมเปน V1
ดวยเหตุผลของความปลอดภัย การหมุนของใบพัดจะไมเพิ่มขึ้นเมื่อความเร็วลมสูงกวา V2
กําลังไฟฟาจะสูงสุด (W) เมื่อความเร็วลมเทากับ V2
ใบพัดจะหยุดหมุนเมื่อความเร็วลมถึง V3
กราฟใดตอไปนี้ที่แสดงไดดีที่สุดถึงความสัมพันธระหวางความเร็วลมและการผลิตกําลังไฟฟาภายใต
เงื่อนไขการทํางานเหลานี้
1. 2.
W W
กําลังไฟฟา
กําลังไฟฟา
0
0
0 V1 V2 V3 0 V1 V2 V3
ความเร็วลม ความเร็วลม
3. 4.
W W
กําลังไฟฟา
กําลังไฟฟา
0
0
0 V1 V2 V3 0 V1 V2 V3
ความเร็วลม ความเร็วลม
ขอสอบวิทยาศาสตร ชุดที่ 1 หนา 15

17. คําถามที่ 18 : การผลิตพลังงานจากลม S529Q03
ยิ่งระดับความสูงเพิ่มขึ้น กังหันลมจะยิ่งหมุนชาลง สําหรับความเร็วลมเทากัน
ขอใดตอไปนี้เปนเหตุผลดีที่สุดที่อธิบายวา ทําไมใบพัดของกังหันลมจึงหมุนไดชาลงเมื่ออยูในที่สูงขึ้น
สําหรับความเร็วลมเทากัน
1. อากาศหนาแนนนอยลงเมื่อความสูงเพิ่มขึ้น
2. อุณหภูมิลดลงเมื่อความสูงเพิ่มขึ้น
3. แรงโนมถวงลดลงเมื่อความสูงเพิ่มขึ้น
4. ฝนตกบอยขึ้นเมื่อความสูงเพิ่มขึ้น
คําถามที่ 19 : การผลิตพลังงานจากลม S529Q04 – 0 1 2 9
จงบอกถึงขอไดเปรียบหนึ่งขอ และขอเสียเปรียบหนึ่งขอของการผลิตพลังงานจากลมเปรียบเทียบกับ
การผลิตพลังงานซึ่งใชเชื้อเพลิงฟอสซิล เชน ถานหินและน้ํามัน
ขอไดเปรียบ ........................................................................................................................
...........................................................................................................................................
ขอเสียเปรียบ.......................................................................................................................
...........................................................................................................................................
ขอสอบวิทยาศาสตร ชุดที่ 1 หนา 16

18. Programme for International Student Assessment (PISA)
ขอสอบวิทยาศาสตร
ชุดที่ 2
โครงการประเมินผลนักเรียนนานาชาติ (PISA)
สถาบันสงเสริมการสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (สสวท.)

20. คําชี้แจง
ในแบบทดสอบชุดนี้ นักเรียนจะพบคําถามเกี่ยวกับวิทยาศาสตร
ใหนักเรียนอานคําถามทุกขออยางละเอียดรอบคอบ แลวตอบคําถามใหดีที่สุดเทาที่จะทําได
บางคําถามจะมีคําตอบใหเลือกสี่คําตอบหรือมากกวา แตละคําตอบจะมีตัวเลขแสดงอยูขางหนา คําถามประเภทนี้
ใหนักเรียนวงกลมลอมรอบตัวเลขที่อยูหนาคําตอบที่นักเรียนคิดวาถูกตอง
บางขอมีคําถามใหนักเรียนตอบหลายคําตอบ โดยใหวงกลมลอมรอบคําตอบเดียวในแตละแถว
สําหรับคําถามอื่นๆ นักเรียนจะตองเขียนคําตอบสั้นๆ ในทีวางที่เตรียมไวในแบบทดสอบของนักเรียน คําถาม
่
เหลานี้นักเรียนอาจตองเขียนคําตอบเปนตัวหนังสือ วาดภาพ และ/หรือเขียนตัวเลข
บางคําถามตองการใหนักเรียนอธิบายคําตอบหรือใหเหตุผลประกอบคําตอบของนักเรียน คําถามเหลานี้มี
คําตอบถูกไดหลายคําตอบ นักเรียนจะไดคะแนนจากวิธีที่นักเรียนแสดงความเขาใจของนักเรียนที่มีตอคําถาม
และลักษณะการคิดที่นักเรียนแสดงออกมา นักเรียนควรเขียนคําตอบของนักเรียนในเสนบรรทัดที่กําหนดไว
ให จํานวนเสนบรรทัดจะเปนตัวบอกความยาวอยางคราวๆ ที่นักเรียนควรเขียนตอบ
ขอสอบวิทยาศาสตรเหลานี้ เปนขอสอบที่เคยถูกนํามาใชในการประเมินของโครงการประเมินผล
นักเรียนนานาชาติ (Programme for International Student Assessment หรือ PISA) ซึ่งบางขอ
ถูกใชในการประเมินผลจริง และบางขอถูกใชในการทดลองภาคสนาม ทั้งนี้ ขอสอบเหลานี้ยอมให
เผยแพรตอสาธารณชนแลว

คําชี้แจง ขอสอบวิทยาศาสตร ชุดที่ 2 หนา 3

21. แมรี่ มองตากู
อานบทความจากหนังสือพิมพตอไปนี้ และตอบคําถาม
ประวัติของการฉีดวัคซีน
แมรี่ มองตากู เปนผูหญิงสวย เธอรอดชีวิตจากการติดเชื้อฝดาษเมื่อป ค.ศ 1715 .แตก็มี
แผลเปนปกคลุมบนผิวหนัง ขณะที่อยูในตุรกีในป ค.ศ 1717 . เธอสังเกตวิธีการที่เรียกวา
การปลูกฝซึ่งใชกันอยูทั่วไป วิธการนี้ใชการขีดเชื้อไวรัสฝดาษที่ออนแอลงบนผิวหนังของ
ี
คนทีอายุนอยและมีสุขภาพดี ซึ่งตอมาจะมีอาการไข แตทุกรายจะมีอาการของโรคอยาง
่
ออนๆเทานั้น
แมรี่ มองตากู เชื่อมั่นในความปลอดภัยของการปลูกฝ จนยอมใหลูกชายและลูกสาวของเธอ
ไดปลูกฝ
ในป ค.ศ1796 . เอ็ดเวิรด เจนเนอร ใชวิธีการปลูกฝดวยเชื้อโรคที่ใกลเคียงกันคือ ฝดาษ
ในวัว เพื่อผลิตสารตานทานโรคฝดาษ เมื่อเปรียบเทียบกับการปลูกฝดวยเชื้อฝดาษ วิธีการ
นี้มีผลขางเคียงนอย และผูที่ไดรับจะไมสามารถแพรเชื้อใหผูอื่น วิธีการนี้เปนที่รูจักกันวา
การฉีดวัคซีน
คําถามที่ 1 : แมรี่ มองตากู S477Q02
โรคชนิดใดบางที่มนุษยสามารถฉีดวัคซีนปองกันได
1. โรคที่ไดรับการถายทอดทางพันธุกรรม เชน โรคฮีโมฟเลีย (โรคเลือดไหลไมหยุด)
2. โรคที่มีสาเหตุมาจากเชื้อไวรัส เชน โปลิโอ
3. โรคที่เกิดจากการทํางานผิดปกติของรางกาย เชน เบาหวาน
4. โรคทุกชนิดทีไมมีทางรักษา
่
ขอสอบวิทยาศาสตร ชุดที่ 2 หนา 4

22. คําถามที่ 2 : แมรี่ มองตากู S477Q03
ถาสัตวหรือมนุษยปวยจากการติดเชื้อแบคทีเรียและหายจากโรคแลว แบคทีเรียที่ทําใหเกิดโรคนั้น
ปกติจะไมทําใหสัตวหรือมนุษยเกิดอาการปวยซ้ําอีก
เพราะเหตุใดจึงเปนเชนนั้น
1. รางกายฆาแบคทีเรียทั้งหมดที่เปนสาเหตุใหเกิดโรคชนิดเดียวกันนี้
2. รางกายสรางสารตอตาน (แอนติบอดี) ซึ่งฆาแบคทีเรียชนิดนั้นกอนที่จะเพิ่มจํานวน
3. เซลลเม็ดเลือดแดงฆาแบคทีเรียทั้งหมดที่เปนสาเหตุใหเกิดโรคชนิดเดียวกันนี้
4. เซลลเม็ดเลือดแดงจับและกําจัดแบคทีเรียชนิดนี้ใหหมดไปจากรางกาย
คําถามที่ 3 : แมรี่ มองตากู S477Q04 – 0 1 9
จงใหเหตุผลหนึ่งขอวา ทําไมจึงแนะนําใหฉีดวัคซีนปองกันไขหวัดใหญ โดยเฉพาะเด็กและคนแก
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
ขอสอบวิทยาศาสตร ชุดที่ 2 หนา 5

23. ฟนผุ
แบคทีเรียทีอาศัยอยูในปากของเราเปนสาเหตุของฟนผุ ฟนผุเปนปญหาที่เกิดขึ้นตั้งแตป ค.ศ.1700
่
เมื่อน้ําตาลเปนสิ่งที่หาไดงายจากการขยายอุตสาหกรรมน้ําตาลจากออย
ปจจุบันนี้ เรามีความรูเปนอยางมากเกี่ยวกับฟนผุ ดังตัวอยางเชน:
แบคทีเรียที่เปนสาเหตุของฟนผุไดอาหารจากน้ําตาล
น้ําตาลถูกเปลี่ยนไปเปนกรด
กรดทําลายผิวของฟน
การแปรงฟนชวยปองกันฟนผุ
ฟน
1 – น้ําตาล
2 – กรด
3 – แรธาตุจากสารเคลือบฟน
2
1
3
แบคทีเรีย
คําถามที่ 4 : ฟนผุ S414Q01
แบคทีเรียมีบทบาทใดที่ทําใหเกิดฟนผุ
1. แบคทีเรียสรางสารเคลือบฟน
2. แบคทีเรียสรางน้ําตาล
3. แบคทีเรียสรางแรธาตุ
4. แบคทีเรียสรางกรด
ขอสอบวิทยาศาสตร ชุดที่ 2 หนา 6

24. คําถามที่ 5 : ฟนผุ S414Q04
กราฟตอไปนี้ แสดงถึงการบริโภคน้ําตาลและจํานวนของฟนผุในประเทศตางๆ แตละประเทศแสดง
ดวยจุดบนกราฟ
10
คาเฉลี่ยของจํานวนฟนผุตอคน
9
8
ในประเทศตางๆ
7
6
5
4
3
2
1
20 40 60 80 100 120 140
คาเฉลี่ยของการบริโภคน้ําตาล (กรัม/คน/วัน)
ขอความใดตอไปนี้ที่สนับสนุนขอมูลที่ไดจากกราฟ
ในบางประเทศ ผูคนแปรงฟนบอยครั้งกวาประเทศอื่น
1. การกินน้ําตาลนอยกวา 20 กรัมตอวันจะรับประกันไดวาไมเกิดฟนผุ
2. คนที่กินน้ําตาลมาก ก็จะเกิดฟนผุมากขึ้นดวย
3. ในปที่ผานมานี้ อัตราของการเกิดฟนผุเพิ่มขึ้นในหลายประเทศ
4. ในปที่ผานมานี้ การบริโภคน้ําตาลเพิ่มขึ้นในหลายประเทศ
คําถามที่ 6 : ฟนผุ S414Q08
ในประเทศหนึ่ง มีจํานวนฟนผุโดยเฉลี่ยตอคนสูงมาก
คําถามตอไปนี้เกี่ยวกับฟนผุในประเทศนี้ สามารถตอบไดโดยการทดลองทางวิทยาศาสตรหรือไม
จงเขียนวงกลมลอมรอบคําวา “ใช” หรือ “ไมใช” ในแตละคําถาม
คําถามที่เกี่ยวกับฟนผุเหลานี้ สามารถตอบได ใช หรือ ไมใช
โดยการทดลองทางวิทยาศาสตรหรือไม
การใสฟลูออไรดในน้ําประปาจะมีผลตอฟนผุอยางไร ใช / ไมใช
การไปหาทันตแพทยควรเสียคาใชจายเทาใด ใช / ไมใช
ขอสอบวิทยาศาสตร ชุดที่ 2 หนา 7

25. การเคลื่อนผานของดาวศุกร
วันที่ 8 มิถุนายน ค.ศ. 2004 สามารถมองเห็นดาวศุกรเคลื่อนที่ผานดวงอาทิตยไดในหลายบริเวณของ
โลก เรียกปรากฏการณนี้วา “การเคลื่อนผาน” ของดาวศุกร และจะเกิดขึ้นเมื่อวงโคจรของดาวศุกรมา
อยูระหวางดวงอาทิตยและโลก การเคลื่อนผานของดาวศุกรครั้งที่แลวเกิดขึ้นในป ค.ศ. 1882 และมี
การทํานายวาครั้งตอไปวาจะเกิดขึ้นในป ค.ศ. 2012
รูปขางลาง แสดงถึงการเคลื่อนผานของดาวศุกรในป ค.ศ. 2004 โดยสองกลองโทรทรรศนไปที่
ดวงอาทิตยและฉายภาพลงบนกระดาษขาว
พื้นผิวของดวงอาทิตย
ดาวศุกร
คําถามที่ 7 : การเคลื่อนผานของดาวศุกร S507Q01
ทําไมการสังเกตการเคลื่อนผานของดาวศุกรจึงตองฉายภาพลงบนกระดาษขาวแทนที่จะมองผานกลอง
โทรทรรศนดวยตาเปลาโดยตรง
1. แสงอาทิตยสวางมากเกินไปที่จะมองเห็นดาวศุกรได
2. ดวงอาทิตยมีขนาดใหญมากจนมองเห็นไดโดยไมตองขยาย
3. การมองดวงอาทิตยผานกลองโทรทัศนอาจเปนอันตรายตอดวงตา
4. ตองทําภาพใหเล็กลงดวยการฉายลงบนกระดาษ
ขอสอบวิทยาศาสตร ชุดที่ 2 หนา 8

26. คําถามที่ 8 : การเคลื่อนผานของดาวศุกร S507Q02
เมื่อมองจากโลก สามารถมองเห็นการเคลื่อนผานดวงอาทิตยของดาวเคราะหดวงใดไดในบางเวลา
1. ดาวพุธ
2. ดาวอังคาร
3. ดาวพฤหัส
4. ดาวเสาร
คําถามที่ 9 : การเคลื่อนผานของดาวศุกร S507Q04 – 0 1 9
ขอความตอไปนี้มีคําหลายคําในขอความถูกขีดเสนใตไว
นักดาราศาสตร ทํานายวาการมองจากดาวเนปจูนจะเห็นการเคลื่อนผานของดาวเสารผานดวงอาทิตย
ในชวงปลายศตวรรษนี้
คําที่ขีดเสนใตสามคําใดที่เปนคําที่มีประโยชนที่สุดในการคนหาขอสนเทศจากอินเทอรเน็ต หรือ
หองสมุด เพื่อคนหาวาจะเกิดการเคลื่อนผานเมื่อใด
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
ขอสอบวิทยาศาสตร ชุดที่ 2 หนา 9

27. ฝนกรด
รูปถายขางลางนี้ เปนรูปแกะสลักที่เรียกวา แคริยาทิด ซึ่งถูกสรางไวที่มหาวิหารอโครโพลิส
ในกรุงเอเธนสเมื่อกวา 2,500 ปมาแลว รูปแกะสลักนี้ทําดวยหินชนิดหนึ่งที่เรียกวาหินออน
หินออนประกอบดวยแคลเซียมคารบอเนต
ในป ค.ศ.1980 รูปแกะสลักเดิมถูกยายมาอยูภายในพิพิธภัณฑของอโครโพลิส และเอารูปสลักจําลอง

วางไวแทนที่ เนื่องจากรูปแกะสลักเดิมถูกกัดกรอนจากฝนกรด
คําถามที่ 10 : ฝนกรด S485Q02 – 0 1 2 9
น้ําฝนปกติมีความเปนกรดเล็กนอย เพราะน้ําฝนดูดซับคารบอนไดออกไซดจากอากาศ ฝนกรดมี
ความเปนกรดมากกวาน้ําฝนปกติ เพราะฝนกรดดูดซับกาซ เชน ออกไซดของซัลเฟอรและออกไซด
ของไนโตรเจนไวดวย
ออกไซดของซัลเฟอร และออกไซดของไนโตรเจนในอากาศมาจากไหน
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
ขอสอบวิทยาศาสตร ชุดที่ 2 หนา 10

28. ผลของฝนกรดที่มีตอหินออน สามารถจําลองไดโดยใสเศษหินออนลงในน้ําสมสายชูทิ้งไวคางคืน
น้ําสมสายชูและฝนกรดมีระดับความเปนกรดใกลเคียงกัน เมื่อใสเศษหินออนลงในน้ําสมสายชูจะมีฟอง
กาซเกิดขึ้น เราสามารถชั่งน้ําหนักของหินออนแหงกอนและหลังการทดลองได
คําถามที่ 11 : ฝนกรด S485Q03
หินออนชิ้นเล็กๆ กอนใสลงในน้ําสมสายชูมีมวล 2.0 กรัม เมื่อใสลงในน้ําสมสายชูทิ้งไวคางคืน
วันรุงขึ้นนําเศษหินขึ้นมาและทําใหแหง มวลของหินออนที่แหงแลวควรเปนเทาใด
1. นอยกวา 2.0 กรัม
2. 2.0 กรัมเทาเดิม
3. ระหวาง 2.0 – 2.4 กรัม
4. มากกวา 2.4 กรัม
คําถามที่ 12 : ฝนกรด S485Q05 – 0 1 2 9
นักเรียนทีทําการทดลองขางตน ไดทดลองใสหินออนชิ้นเล็กๆ ลงในน้ําบริสุทธิ์ (น้ํากลั่น)
่
และทิ้งคางคืนไวเชนกัน
จงอธิบายเหตุผลวา ทําไมนักเรียนผูนจึงทําการทดลองขั้นตอนนีดวย
ี้ ้
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
ขอสอบวิทยาศาสตร ชุดที่ 2 หนา 11

29. วิวัฒนาการ
ปจจุบันมาสวนใหญจะดูเพรียวลมและสามารถวิ่งไดเร็ว
นักวิทยาศาสตรไดพบฟอสซิลโครงกระดูกของสัตวที่มีรูปรางคลายกับมา พวกเขาคิดวาฟอสซิล
เหลานั้นเปนบรรพบุรุษของมาในปจจุบัน นักวิทยาศาสตรยังสามารถตรวจสอบชวงเวลาที่ฟอสซิล
เหลานั้นมีชีวิตอยูไดดวย
ตารางขางลางนี้ แสดงขอสนเทศของฟอสซิลสามชนิดและมาในยุคปจจุบัน
อีควุส
ชื่อ ไฮราโคเธเรียม เมโซฮิปปุส เมอรี่ฮิปปุส
(มาในปจจุบัน)
รูปราง
ภายนอก
(มาตราสวน
เดียวกัน)
ชวงเวลาที่มี 55 ถึง 50 ลานป 39 ถึง 31 ลานป 19 ถึง 11 ลานป 2 ลานปกอนถึง
ชีวิต กอน กอน กอน ปจจุบัน
โครงกระดูก
ของขา
(มาตราสวน
เดียวกัน)
ขอสอบวิทยาศาสตร ชุดที่ 2 หนา 12

30. คําถามที่ 13 : วิวัฒนาการ S472Q01 – 0 1 2 9
ขอสนเทศใดในตารางที่แสดงวา มาในยุคปจจุบันมีวิวัฒนาการมาจากซากฟอสซิลทั้งสามชนิดใน
ตาราง จงอธิบาย
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
คําถามที่ 14 : วิวัฒนาการ S472Q02
การวิจัยเพิ่มเติมในเรื่องใดที่นักวิจัยสามารถทําเพื่อใหคนพบวามามีวิวัฒนาการอยางไร ในชวงเวลาที่
ผานมา
จงเขียนวงกลมลอมรอบคําวา “ใช” หรือ “ไมใช” ในแตละขอความ
งานวิจัยนี้จะชวยใหคนพบไดวามามีวิวัฒนาการอยางไรใน
ใช หรือ ไมใช
ชวงเวลาที่ผานมา ใชหรือไม
เปรียบเทียบจํานวนของมาที่มีชีวิตอยูในชวงเวลาที่ตางกัน ใช / ไมใช
คนหาโครงกระดูกของบรรพบุรุษมาที่มีชีวิตในชวง 50 – 40
ใช / ไมใช
ลานปกอน
คําถามที่ 15 : วิวัฒนาการ S472Q03
ขอความใดตอไปนี้ที่นํามาประยุกตใชไดดีที่สุดกับทฤษฎีวิวัฒนาการ
1. ทฤษฏีไมสามารถเชื่อถือไดเพราะเปนไปไมไดที่สามารถเห็นการเปลี่ยนแปลงของสปชีส
2. ทฤษฎีวิวัฒนาการของสัตวเปนไปได แตไมสามารถนํามาประยุกตใชกับมนุษยได
3. วิวัฒนาการเปนทฤษฎีทางวิทยาศาสตรที่ปจจุบันนี้อยูบนพื้นฐานของการสังเกตเปนจํานวนมาก
4. วิวัฒนาการเปนทฤษฎีที่ไดรับการพิสูจนแลววาถูกตองโดยการทดลองทางวิทยาศาสตร
ขอสอบวิทยาศาสตร ชุดที่ 2 หนา 13

31. ลิปมัน
ตารางขางลางนี้ แสดงสวนผสมที่แตกตางกันสองสูตร ของเครื่องสําอางที่นักเรียนสามารถทําเองได
ลิปสติกจะแข็งกวาลิปมัน ซึ่งออนและเปนมันกวา
ลิปมัน ลิปสติก
สวนผสม : สวนผสม :
น้ํามันละหุง 5 กรัม น้ํามันละหุง 5 กรัม
ไขผึ้ง 0.2 กรัม ไขผึ้ง 1 กรัม
ไขมันปาลม 0.2 กรัม ไขมันปาลม 1 กรัม
สีผสมอาหาร 1 ชอนชา สีผสมอาหาร 1 ชอนชา
สารแตงรสชาติ 1 หยด สารแตงรสชาติ 1 หยด
วิธีทํา : วิธีทํา :
อุนน้ํามันและไขในอางน้ําจนผสมกันดี จากนั้น อุนน้ํามันและไขในอางน้ําจนผสมกันดี จากนั้น
เติมสีผสมอาหารและสารแตงรสชาติ แลวผสม เติมสีผสมอาหารและสารแตงรสชาติ แลวผสม
ใหเขากัน ใหเขากัน
คําถามที่ 16 : ลิปมัน S470Q01 – 0 1 9
ในการทําลิปมันและลิปสติก น้ํามันและไขถูกผสมเขาดวยกัน แลวเติมสีผสมอาหารและสารแตงรสชาติ
ลิปสติกทีทําจากสวนผสมนี้จะแข็งและใชยาก นักเรียนจะเปลี่ยนสัดสวนของสวนผสมอยางไรเพื่อทําให
่
ลิปสติกออนลงกวาเดิม
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
ขอสอบวิทยาศาสตร ชุดที่ 2 หนา 14

32. คําถามที่ 17 : ลิปมัน S470Q02
น้ํามันและไขเปนสารที่ผสมกันไดอยางดี น้ําไมผสมกับน้ํามัน และไขก็ไมละลายในน้ํา
ขอใดตอไปนี้นาจะเกิดขึ้นไดมากทีสุด ถาน้ําจํานวนมาก หกลงในสวนผสมของลิปสติกในขณะกําลังอุน
่
1. ไดของผสมที่มันและออนตัวกวา
2. ของผสมจับตัวกันแนนขึ้น
3. ของผสมแทบจะไมเปลี่ยนไปเลย
4. มีกอนไขมันลอยอยูเหนือผิวน้ํา
คําถามที่ 18 : ลิปมัน S470Q03
เมื่อเติมสารที่เรียกวาอิมัลซิฟายเออรลงไปจะทําใหน้ํามันและไขผสมกันไดกับน้ํา
ทําไมสบูและน้ําจึงสามารถลบลิปสติกออกได
1. น้ํามีอิมัลซิฟายเออรที่ทําใหสบูและลิปสติกผสมกันได
2. สบูทําหนาที่เปนอิมัลซิฟายเออร ทําใหน้ําและลิปสติกผสมกันได
3. อิมัลซิฟายเออรในลิปสติกทําใหสบูและน้ําผสมกันได
4. สบูและลิปสติกผสมกันจนเปนอิมัลซิฟายเออรที่ผสมกับน้ําได
ขอสอบวิทยาศาสตร ชุดที่ 2 หนา 15

33. โอโซน
จงอานสวนหนึ่งของบทความซึ่งเกี่ยวกับชั้นโอโซน ดังตอไปนี้
บรรยากาศ คือ มหาสมุทรของอากาศและทรัพยากรธรรมชาติที่มีคายิ่งสําหรับการดํารงชีวิตบนโลก แต
โชครายที่กิจกรรมของมนุษย ทั้งเพื่อประโยชนตนหรือประโยชนชาติ กําลังกอใหเกิดผลกระทบตอทรัพยากร
สวนรวมนี้ ที่เห็นชัดคือ การทําลายชั้นโอโซนอันเปราะบาง ซึ่งทําหนาที่เปนเสมือนโลปกปองชีวิตบนโลก
โมเลกุลของโอโซนประกอบดวยออกซิเจน 3 อะตอม ซึ่งตรงขามกับโมเลกุลของออกซิเจนที่ประกอบดวย
ออกซิเจนเพียง 2 อะตอม โมเลกุลของโอโซนมีนอยมาก มีนอยกวา 10 โมเลกุล ในทุกๆ หนึ่งลานโมเลกุล
ของอากาศ อยางไรก็ตามเกือบพันลานปมาแลวที่โอโซนทําหนาที่ปกปองสิ่งมีชีวิตบนโลกใหปลอดภัย
แตโอโซนอาจทําไดทั้งปกปอง หรือทํารายสิ่งมีชีวิตบนโลก ทั้งนี้ขึ้นอยูกับตําแหนงที่มันอยู โอโซนที่อยูใน
ชั้นโทรโปสเฟยร (สูงขึ้นไปจากผิวโลก จนถึง 10 กม.) เปนโอโซน “เสีย” ที่สามารถทําลายเยื่อปอด และ
ทําลายพืชได แตโอโซนประมาณ 90% จะอยูในบรรยากาศชั้นสตราโทรเฟยร (ระหวาง 10 ถึง 40 กม.
เหนือผิวโลก) เปนโอโซน “ดี” ซึ่งเลนบทบาทเปนผูคุมครอง โดยทําหนาที่ดูดซับรังสีอัลตราไวโอเลตที่เปน
อันตราย (UV-B) ที่แผมาจากดวงอาทิตย
หากปราศจากชั้นโอโซนที่มีประโยชนนี้ มนุษยจะเปนโรคบางอยางไดงาย เนื่องจากไดรับรังสีอัลตราไวโอเลต
จากดวงอาทิตยมากขึ้น ในสิบปที่ผานมา ปริมาณโอโซนไดลดลง ในป พ.ศ. 2517 มีการตั้งสมมุติฐานวา
สารคลอโรฟลูออโรคารบอน (CFCs) อาจเปนสาเหตุนี้ จนกระทั่งป พ.ศ. 2540 การศึกษาความสัมพันธ
เชิงเหตุ-ผล ก็ไมสามารถสรุปไดแนนอนวาสาร CFCs เปนสาเหตุ อยางไรก็ตาม ในเดือนกันยายน พ.ศ. 2541
ผูแทนจากทั่วโลก ไดมาประชุมที่เมืองมอนทรีอัล (แคนนาดา) และตกลงกันที่จะจํากัดการใชสาร CFCs
อยางเขมงวด
ขอสอบวิทยาศาสตร ชุดที่ 2 หนา 16

34. คําถามที่ 19 : โอโซน S253Q01 – 01 11 12 21 22 23 31 99
ในบทความขางบนนี้ ไมไดกลาวถึงการเกิดโอโซนในบรรยากาศ ตามความเปนจริงในแตละวันจะมี
โอโซนบางสวนเกิดขึ้นใหม และมีบางสวนหายไป วิธีการเกิดโอโซน แสดงไดดังรูปการตูนตอไปนี้
สมมุติคุณลุงของนักเรียนพยายามจะทําความเขาใจกับการตูนนี้ แตเขาไมเคยไดเรียนวิทยาศาสตรใน
โรงเรียน และไมเขาใจวาผูเขียนการตูนกําลังอธิบายอะไร เขารูวาในบรรยากาศไมมีเจาตัวเล็กๆ แต
สงสัยวาเจาตัวเล็กๆ ในภาพแทนอะไร เครื่องหมาย O2 และ O3 หมายถึงอะไร และการตูนนี้แสดง
กระบวนการอะไร คุณลุงตองการคําอธิบายจากนักเรียน โดยสมมติวาคุณลุงของนักเรียน
 ทราบแลววา O เปนสัญลักษณแทนออกซิเจน
 ทราบแลววา อะตอม และโมเลกุลคืออะไร
จงเขียนคําบรรยายภาพของการตูนสําหรับคุณลุง
ในคําบรรยาย ใหใชคําวา อะตอม และโมเลกุล ในทํานองเดียวกับที่ใชในบรรทัดที่ 4 และ 5
........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
ขอสอบวิทยาศาสตร ชุดที่ 2 หนา 17

35. คําถามที่ 20 : โอโซน S253Q02
โอโซนเกิดขึ้นไดในขณะเกิดพายุฟาคะนอง ซึ่งทําใหมีกลิ่นเฉพาะหลังพายุฟาคะนอง ในบรรทัดที่ 8
ถึง 10 ผูเขียนไดกลาวถึง “โอโซนเสีย" และ “โอโซนดี”
โอโซนที่เกิดขึ้นในระหวางเกิดพายุฟาคะนองเปน โอโซนเสีย หรือ โอโซนดี
จงเลือกคําตอบและคําอธิบายที่มีขอมูลสนับสนุนจากบทความ
โอโซนเสียหรือ
คําอธิบาย
โอโซนดี
1. เสีย มันเกิดขึ้นในขณะที่ภูมิอากาศไมดี
2. เสีย มันเกิดขึ้นในโทรโปสเฟยร
3. ดี มันเกิดขึ้นในสตราโทสเฟยร
4. ดี มันมีกลิ่นดี
คําถามที่ 21 : โอโซน S253Q05 – 0 1 9
บรรทัดที่ 12 และ 13 กลาววา “หากปราศจากชั้นโอโซนที่มีประโยชนนี้ มนุษยจะมีโอกาสเปนโรค
บางอยางไดงาย เนื่องจากไดรับรังสีอัลตราไวโอเลตจากดวงอาทิตยมากขึ้น”
จงบอกชื่อของโรคเฉพาะเหลานี้มา 1 อยาง
...........................................................................................................................................
ขอสอบวิทยาศาสตร ชุดที่ 2 หนา 18

36. คําถามที่ 22 : โอโซน S270Q03
ในตอนทายของเรื่อง ไดกลาวถึงการประชุมนานาชาติในมอนทรีอัล ในการประชุมนั้นมีการนําคําถามที่
เกี่ยวกับการที่ชั้นโอโซนถูกทําลายมาอภิปรายกันมากมาย ดังเชน 2 คําถาม ที่แสดงไวในตาราง
ขางลางนี้
คําถามเหลานี้สามารถตอบโดยการวิจัยทางวิทยาศาสตร ไดหรือไม
ใหเขียนวงกลมลอมรอบคําวา ได หรือ ไมได ในแตละขอ
ตอบโดยการวิจัยทาง
คําถาม วิทยาศาสตร
ไดหรือไม
การที่นักวิทยาศาสตรยังสรุปแนนอนไมไดวา สาร CFCs มี
อิทธิพลตอการทําลายชั้นโอโซน รัฐบาลควรจะถือเอาเปน ได / ไมได
เหตุผลที่จะไมทําอะไรเลย ใช หรือไม
ความเขมขนของสาร CFCs ในบรรยากาศจะเปนเทาไร ในป
พ.ศ. 2545 ถาการปลอยสาร CFCs เขาสูบรรยากาศ เกิดขึ้น ได / ไมได
ในอัตราเดียวกับที่เปนอยูในปจจุบัน
ขอสอบวิทยาศาสตร ชุดที่ 2 หนา 19

37. Programme for International Student Assessment (PISA)
ขอสอบวิทยาศาสตร
ชุดที่ 3
โครงการประเมินผลนักเรียนนานาชาติ (PISA)
สถาบันสงเสริมการสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (สสวท.)