1. KPD4063 KAEDAH MENGAJAR
MODEL HUNTER / PENGAJARAN DALAM AMALAN
Murid yang diajar mengikut ‘Teori Pengajaran Dalam Amalan’ adalah berdasarkan kepada Hunter (1991).
Beliau menyatakan bahawa pengajaran meliputi suatu siri keputusan profesional yang mempengaruhi tahap
pembelajaran seseorang murid. Keputusan-keputusan ini adalah berkenaan dengan isi kandungan pelajaran,
bagaimana murid mencapai pembelajaran melalui aktiviti tertentu dan tingkah laku guru yang spesifik dalam
kelas.
Hunter percaya bahawa konseptualisasi pengajaran dengan ketiga-tiga keputusan tersebut boleh
membekalkan suatu rangka rujukan . Ini bermakna keputusan pengajaran dan tindakan boleh diterangkan,
diinterpretasi, dibincang, dinilai dan diperbaiki. Program Hunter memberikan suatu reka bentuk yang
mengandungi sembilan unsur untuk mengajar suatu pelajaran. Unsur-unsur dalam pengajaran ini ialah:
Menyatakan Input
Set induksi
objektif pengajaran
Semak
Pantau dan
kefahaman modelan
ubah suai
murid
Praktis Praktis
Penutup
terbimbing bertempoh
Rajah 1: Model Hunter atau Pengajaran dan Amalan
1

2. KPD4063 KAEDAH MENGAJAR
1. Set Induksi (Anticipatory Set)
Omardin Ashaari (1997) mendefinisikan set induksi adalah proses terawal dalam sesuatu pengajaran
yang dirancang dengan sengaja untuk tujuan-tujuan tertentu. Ee Ah Meng (1987) menyatakan set
induksi ialah kemahiran yang berkaitan dengan cara untuk menyediakan pelajar anda bagi mengikuti
sesi pengajaran iaitu orientasi prapengajaran. Mok Song Sang (2001) menyatakan set induksi merupakan
bahagian permulaan dalam sesuatu proses pengajaran dan pembelajaran dimana tujuan utama
mengadakannya ialah untuk membina aliran fikiran serta menimbulkan minat murid-murid supaya
mereka dapat memusatkan perhatian terhadap isi pelajaran yang hendak disampaikan.
Berdasarkan kepada ketiga-tiga definisi di atas, dapatlah disimpulkan bahawa set induksi ialah satu cara
memulakan pengajaran di mana kemahiran memulakan pengajaran amat penting kerana di sini guru
menyampaikan ideanya kepada pelajar dan menanamkan ke dalam fikiran pelajar bahan-bahan
pengajaran yang hendak disampaikannya. Sementara itu, guru juga perlu menimbulkan minat dan
menggerakkan para pelajar supaya mereka sedia belajar dan memikirkan pengetahuan serta kemahiran
yang dipersembahkan oleh guru mereka. Sehubungan itu, set induksi juga memberikan lebih
pemahaman dan aplikasi idea melalui penggunaan contoh, gambar, cerita, soalan dan perkara-perkara
yang boleh menarik perhatian pelajar. Di samping membolehkan murid menjangka apa yang akan
dipelajari
Rajah 2: Contoh set induksi berbantukan computer
2

3. KPD4063 KAEDAH MENGAJAR
2. Menyatakan Objektif Dan Tujuan
input – murid mendapat maklumat baru
modeling – guru memberikan contoh-contoh, demonstrasi, idea,
menguji kefahaman – guru menguji di celah-celah pelajaran
latihan berpandu – murid berlatih dengan skala yang dipelajari dan diselia oleh guru
latihan bebas – murid membuat tugasan yang diberi oleh guru tentang apa yang telah dipelajari secara bebas
Jadual : Jadual Teori Pengajaran dan Amalan
Semasa guru hendak membuat keputusan, guru tersebut haruslah membuat keputusan berasaskan kepada
pengajaran yang berkesan. Ini seterusnya memerlukan guru memahami sains pengajaran kerana ini akan
menjadi asas untuk guru dalam membuat keputusan. Di samping itu, guru haruslah berkemahiran untuk
melaksanakan keputusan yang tepat. Model ini boleh dipraktikkan dengan merancang soalan yang diperoleh
daripada tiga jenis keputusan di atas iaitu:
 Apakah yang murid akan belajar?
 Bagaimanakah murid akan belajar?
3

4. KPD4063 KAEDAH MENGAJAR
 Keputusan yang bersangkutan dengan kadar pembelajaran, pemindahan pembelajaran kepada situasi
yang baru.
4

5. KPD4063 KAEDAH MENGAJAR
Huraian Rancangan Pengajaran Harian B (Pelajar Sederhana)
Pengenalan
Huraian rancangan pengajaran harian ini adalah sangat penting bagi menunjukkan perkaitan antara teori yang
telah dipelajari dengan penyediaan pelan pengajaran yang telah disediakan oleh guru. Oleh yang demikian,
tujuan dalam menghuraikan langkah yang terdapat dalam RPH adalah bagi menentukan tahap rasional dan
justifikasi terhadap sesuatu yang telah dirancang. Teori-teori yang dipelajari dalam kursus lain khasnya
psikologi, sosiologi, falsafah dan sebagainya WAJAR diintegrasikan bersama dalam huraian yang telah
dinyatakan. Contoh profil pelajar diambil kira semasa merancang aktiviti. Manakala, soalan taksiran yang
disediakan oleh guru merupakan satu langkah bagi melihat keberkesanan objektif yang hendak dicapai dan
disemak sendiri oleh pelajar dalam menentukan maklumbalas dari pelajar.
Profil Kelas
Rancangan pengajaran harian ini, melibatkan pelajar-pelajar kelas tingkatan 5 Perdaganagan 2 iaitu
seramai 30 pelajar yang wajib mengambil subjek Perdagangan. Kelas ini terdiri daripada 15 pelajar lelaki dan
15 pelajar perempuan. Saya merupakan guru bagi subjek Perdagangan untuk kelas ini. Sebelum saya mengajar
mereka, saya akan melihat kepada Rancangan Pengajaran Tahunan terlebih dahulu. Selepas itu, saya akan
menerangkan kepada pelajar mengenai topik yang akan saya ajar dalam subjek Perdagangan ini. Latar belakang
pelajar di dalam kelas ini adalah sederhana berdasarkan daripada keputusan peperiksaan meraka pada tahun
lepas. Faktor pelajar yang ramai didalam kelas ini dapat memudahkan guru dalam menjalankan aktiviti dan
mengambil prestasi mereka. Hal ini kerana mereka tidak ada masalah dalam memberi tumpuan. Kecenderungan
5

6. KPD4063 KAEDAH MENGAJAR
murid di kelas ini disebabkan oleh teori kognitif intrapersonal yang mengatakan mereka lebih memahami diri
mereka sendiri dan yakin akan kebolehan mereka sendiri tanpa bantuan orang lain.
Oleh yang demikian, tajuk pengajaran dan pembelajaran pada hari tersebut ialah mengenai faktor-faktor
pemilihan media pengiklanan. Sesi P&P ini dijalankan selama 80 minit dimana P&P bermula pada jam 7.30
pagi hingga 8.50 pagi. Sebelum ini pelajar telah didedahkan dengan jenis-jenis media pengiklanan dan
mempunyai sedikit pengalaman melalui keadaan semasa. Oleh itu, dalam sesi P&P ini lebih menumpukan
terhadap faktor-faktor yang perlu dipertimbangkan oleh peniaga dalam menentukan media pengiklanan untuk
memasarkan produk mereka.
Hasil Pembelajaran
Hasil pembelajaran merupakan penggerak utama kepada isi kandungan kursus dan struktur pengukurannya.
Pengukuran hasil pembelajaran merupakan kunci penting dalam memastikan objektif dan matlamat dapat
dicapai sama ada dalam jangka masa panjang atau jangka masa pendek. Oleh itu, dalam pembentukan hasil
pembelajaran yang berkesan saya telah menggunakan kaedah Mager. Melalui kaedah Mager ini saya dapat
gambaran yang jelas dan terperinci terhadap setiap komponen yang diukur iaitu audience (A), behavior (B),
condition (C), dan desired criteria (D). Oleh yang demikian, saya telah menetapkan dua hasil pembelajaran
dalam proses p&p yang dilaksanakan. Hasil pembelajaran yang pertama ialah :
Sebelum tamat tamat proses pengajaran dan pembelajaran, dalam masa 5 minit (C), pelajar-pelajar
Tingkatan 5 Perdagangan 2 (A) dapat ;
a) Menghuraikan (B – Aras 2) 70% faktor-faktor pemilihan (D) media pengiklanan
Perkataan menghuraikan merupakan kata kerja yang telah saya guna dalam menentukan hasil
pembelajaran. Hal ini kerana perkataan menghuraikan merupakan kata kerja yang telah diletakkan pada aras
kedua dalam Model Taksonomi Bloom iaitu aras kefahaman. Berdasarkan andaian, saya mengjangkakan pelajar
dapat menyenaraikan dan menghuraikan sebanyak 70% daripada tujuh faktor yang perlu dipertimbangkan
dalam pemilihan media pengiklanan mengikut tahap pemahaman mereka dan hanya 30% sahaja pelajar yang
kurang tepat dalam menghuraikan faktor-faktor tersebut. Saya beranggapan bahawa pelajar tersebut tidak faham
terhadap topik tersebut atau pelajar kurang memberi tumpuan sewaktu proses P&P dilaksanakan.
Manakala, hasil pembelajaran kedua yang telah ditetapkan ialah :
b) Mengenal pasti (B – Aras 4 ) faktor-faktor pemilihan media pengiklanan yang diambil kira dalam
iklan perniagaan yang dipilih
Dalam Taksonomi Bloom perkataan mengenalpasti terletak pada aras analisis iaitu aras keempat dalam
Taksonomi Bloom sebelum aras aplikasi. Tujuan saya memilih aras ini adalah untuk menguji tahap pemikiran
pelajar sama ada mereka dapat menguasai pembelajaran yang saya sampaikan atau sebaliknya. Oleh itu, saya
menjangkakan pelajar akan akan mengenalpasti setiap faktor yang terdapat dalam penentuan pemilihan media
6

7. KPD4063 KAEDAH MENGAJAR
pengiklanan yang perlu dipertimbangkan oleh peniaga atau syarikat sebelum mengiklankan produk keluaran
mereka di pasaran.
Huraian Aktiviti
Dalam pembentukan rancangan pengajaran harian ini, saya telah menggunakan model Hunter’s Lesson Cycle
Design (1976) sebagai panduan dalam menghasilkan rancangan pengajaran harian ini. Tujuan saya
menggunakan model ini adalah memudahkan saya dalam menyemak kefahaman pelajar dan dapat memantau
segala aktiviti yang dilakukan oleh pelajar. Selain itu, melalui model ini guru juga dapat melakukan praktis
terbimbing dan praktis bertempoh bagi memantapkan kefahaman pelajar terhadap topik berkenaan.
Set Induksi
1. Dalam set induksi ini, saya telah memperuntukkan selama 5 minit sebelum memulakan proses P&P. Oleh
itu, saya telah memaparkan gambar-gambar yang berkaitan dengan media cetak dan media eletronik. (Rujuk
Lampiran BBM 1)
Oleh yang demikian, melalui pengetahuan sedia ada pelajar akan meneka gambar yang saya pamerkan
tanpa sebarang pertanyaan daripada saya. Saya beranggapan bahawa gambar yang saya paparkan pelajar
sudah biasa lihat dalam kehidupan seharian mereka seperti gambar risalah, akhbar dan majalah. Penggunaan
gambar dalam set induksi ini dapat menunjukkan sesuatu yang baru kepada murid dengan jelas dan tepat
(Jamaludin Harun & Zaidatun Tasir, 2003). Hal ini kerana melalui gambar dapat menerangkan dengan
jelas konsep atau idea yang ingin disampaikan oleh guru.
Selain itu, saya juga menerapkan nilai kerjasama dalam set induksi ini di mana 5 daripada 30 orang
pelajar telah memberi kerjasama dengan meneka gambar yang dipaparkan secara sukarela yang mempunyai
hubung kait dengan topik pengajaran yang ingin disampaikan.
Memaklumkan Hasil Pembelajaran.
2. Guru memaklumkan hasil pembelajaran kepada pelajar supaya pelajar dapat membuat gambaran terhadap
kepentingan dalam menguasai isi pelajaran yang akan disampaikan oleh guru. Tujuan hasil pembelajaran ini
disampaikan kepada pelajar adalah bagi memastikan pelajar memberi tumpuan dalam proses pengajaran dan
pembelajaran serta menguasai perkara yang disampaikan oleh guru (Ng Kim Choi, 2011).
Input Pengajaran
3. Dalam menyampaikan input mengenai topik yang akan diajar, saya telah menggunakan alat bantu mengajar
iaitu slaid power point yang telah disediakan oleh guru (Rujuk Lampiran BBM 2). Tujuan saya memilih
slaid power point ini dalam menyampaikan input pengajaran topik tersebut adalah untuk meningkatkan
minat pelajar terhadap topik yang diajar dan membantu pelajar dalam menguasai isi pelajaran topik tersebut.
7

8. KPD4063 KAEDAH MENGAJAR
Jean Piaget (1950) menyatakan bahawa kecerdasan adalah kebolehan individu berfikir atau menaakul
dalam usahanya menyesuaikan diri dalam persekitaran. Pembelajaran berbantukan komputer ini dapat
memberikan peluang kepada pelajar dalam memahami sesuatu konsep. Manakala, Rashidi (1986)
menyatakan bahawa kaedah pengajaran dan pembelajaran berbantukan komputer ini dapat mewujudkan
persekitaran pembelajaran yang baru dan suasana pembelajaran yang seronok untuk pelajar.
Oleh yang demikian, berdasarkan slide power point saya telah menerangkan kepada pelajar mengenai
sub topik yang saya akan ajar iaitu sebanyak 5 daripada 7 faktor pemilihan media pengiklanan yang terdiri
daripada kos pengiklanan, luas pasaran, dasar kerajaan, saiz perniagaan, sasaran pengguna, tujuan
pengiklanan, serta jenis dan sifat barangan. Di samping itu, saya juga menyatakan contoh yang bersesuaian
dengan topik pengajaran saya. Misalnya, faktor kos pengeluaran ini perlu di pertimbangkan oleh peniaga
yang mempunyai modal yang kecil dalam mengiklankan produk syarikat mereka seperti perniagaan runcit.
Oleh itu, melalui contoh yang diberi pelajar akan lebih mudah untuk memahami.
Permodelan
4. Dalam langkah ini saya menggunakan kaedah Pembelajaran Berasaskan Masalah (PBL) kepada kelas yang
saya ajar ini iaitu kelas pada tahap sederhana. Oleh yang demikian, melalui kaedah ini pelajar akan berusaha
untuk mendapatkan maklumat dan menyelesaikan masalah dengan usahanya sendiri. Proses ini kan
menggalakkan pelajar berfikir secara kritis dan kreatif. Menurut kajian yang dijalankan oleh Nor Ratna
Masrom (2005) mendapati bahawa pelajar tidak akan mampu menguasai pelajaran dan menyelesaikan
pelajaran sekiranya pelajar tidak memahami proses dalam perlaksanaan kaedah PBL.
Maka, Lynda Wee (2004) telah menggariskan tujuh langkah dalam melaksanakan proses PBL. Langkah
–langkah tersebut adalah pembahagian kumpulan, mengenalpasti masalah, menjana idea, isu pelajaran,
pembelajaran kendiri, sintesis dan aplikasi, dan refleksi dan tindak balas. Selain itu, kajian tersebut
mendapati bahawa tanpa pengetahuan dan kemahiran penyelesaian masalah, pelajar tidak mampu untuk
melaksanakan dan mengaplikasikan kaedah PBL dengan sempurna dan cekap. Justeru itu, Edward dan
Monika (1995) telah menggariskan lima proses untuk menyelesaikan masalah. Proses-proses tersebut ialah
mengenalpasti masalah, menganalisis masalah dan mengumpul data, membuat keputusan, mengenalpasti
penyelesaian yang terbaik dan melaksanakan keputusan.
Oleh yang demikian, dalam melaksanakan PBL ini saya telah membahagikan pelajar kepada 5 kumpulan
yang terdiri daripada 6 orang pelajar sama ada pelajar lelaki atau pelajar perempuan. Bagi mewujudkan
suasana yang harmoni saya telah memberi kebenaran kepada pelajar untuk menetapkan ahli kumpulan
masing-masing dengan syarat dalam setiap kumpulan perlu mempunyai seorang pelajar lelaki dan berlainan
bangsa. Hal ini kerana saya ingin merapatkan jurang antara pelajar Melayu, Cina dan India supaya wujud
semangat 1 Malaysia yang diterapkan oleh pihak kerajaan.
8

9. KPD4063 KAEDAH MENGAJAR
Apabila pelajar telah membentuk kumpulan, guru akan meminta seorang wakil daripada setiap
kumpulan untuk mengambil sampul yang mengandungi gambar suatu jenis perniagaan. Sampul yang diberi
kepada pelajar mengandungi gambar suatu jenis perniagaan. Dalam 5 sampul tersebut saya meletakkan
gambar bagi setiap jenis perniagaan iaitu perniagaan runcit, perniagaan borong, pasaraya, kedai kecantikan,
dan kedai cermin mata. Dengan itu, melalui gambar pelajar perlu menghuraikan 5 daripada 7 faktor yang
mereka pelajari dalam mempertimbangkan media pengiklanan yang bersesuaian bagi memasarkan produk
yang dijual mengikut jenis perniagaan. Kemudian, pelajar perlu berbincang dengan ahli kumpulan mereka
mengenalpasti 5 faktor pemilihan media pengiklanan yang diambil kira oleh peniaga sebelum mengiklankan
produk mereka. Contohnya, kumpulan 1 membincangkan gambar perniagaan runcit. Oleh itu, pelajar perlu
berfikir cara-cara untuk mengiklankan barangan daripada perniagaan runcit ini dengan mengambil kira 5
faktor pemilihan media pengiklanan. Kumpulan ini telah memilih faktor kos pengeluaran, sasaran
pengguna, jenis barangan, tujuan pengiklanan dan saiz peniagaan. (Rujuk Lampiran BBM 3)
Semak Kefahaman Pelajar.
5. Dalam langkah ini guru memainkan peranan sebagai pembimbing atau penggerak kepada penyelesaian yang
dilakukan oleh pelajar. Pelajar diberi kebebasan untuk menyatakan dan menyumbangkan idea dalam
perbincangan diantara ahli kumpulan (Noor Azizah, 2002). Oleh itu, guru hendaklah menyatakan bahawa
setiap ahli kumpulan perlu diberikan peluang dalam menyumbangkan idea dan menghormati idea serta
menyokong idea rakan-rakan lain.
Selain itu, setiap hasil perbincangan yang telah dicapai dalam kumpulan perlu direkodkan oleh pelajar.
Hal ini kerana dapat memudahkan pelajar untuk membuat rujukan. Aktiviti perbincangan dalam kumpulan
ini juga dapat menerapkan kemahiran berfikir secara kritis dan kreatif iaitu menjana idea. Idea yang kreatif
dapat membantu pelajar dalam memahami topik yang dipelajari pada hari tersebut sama ada untuk dirinya
dan rakan-rakan yang lain.
Pantau dan ubahsuai
6. Dalam langkah ini guru perlu memantau bagi setiap aktiviti yang dilaksanakan di dalam kelas. Hal ini
kerana bagi memastikan mutu pembelajaran sentiasa konsisten dan menepati isi pelajaran yang
disampaikan. Mohd Salleh (2006) juga menyatakan kepentingan pemantauan dalam proses P&P kerana
melalui pemantauan dapat menentukan pencapaian hasil pembelajaran yang telah ditetapkan. Oleh yang
demikian, guru perlu memberi panduan kepada pelajar bagi menyelesaikan masalah dalam aktiviti pelajar.
Menurut Suppiah (2008), bagi mencapai pengajaran yang berkesan guru perlu mempunyai kemahiran
professional dan berpengetahuan. Oleh itu, pemantauan ini tergolong dalam kemahiran guru bagi
menguruskan situasi bilik darjah dan kemahiran komunikasi antara guru dengan pelajar. Guru perlu bijak
9

10. KPD4063 KAEDAH MENGAJAR
dalam berkomunikasi dengan pelajar supaya emosi pelajar tidak terganggu dan proses P&P dapat dijalankan
dalam keadaan yang harmoni.
Praktis Terbimbing
7. Dalam langkah ini pelajar diberikan masa selama 20 minit untuk melakukan perbincangan di dalam
kumpulan. Setiap ahli kumpulan akan bekerjasama dalam mengaplikasikan dan mengeluarkan segala isi
pelajaran yang dikehendaki berdasarkan kepada rujukan yang tertentu seperti buku teks, buku rujukan dan
bimbingan guru. Oleh yang demikian, kemahiran sosial yang telah diterapkan dalam aktiviti yang dijalankan
ialah mengintergrasikan idea semua ahli kumpulan dalam membentuk jawapan yang dikehendaki mengikut
ketetapan.
Selain itu, pelajar dikehendaki untuk menghasilkan nota ringkas mengikut kumpulan masing-masing.
Apabila tamat masa untuk perbincangan pelajar dikehendaki menukarkan nota ringkas mereka kepada
kumpulan yang lain. Kumpulan tersebut akan menilai dan menyemak isi pelajaran yang terdapat dalam nota
ringkas tersebut dengan dibimbing oleh guru. Nota ringkas tersebut boleh dihasilkan mengikut kreativiti ahli
kumpulan masing-masing. Menurut Skinner (1953) dalam teori perlaziman menyatakan bahawa gerak balas
boleh dikuatkan atau dihapuskan jika diberi peneguhan sebaik sahaja gerak balas tersebut dilakukan.
Peneguhan bermaksud perkara yang dilakukan untuk menggalakkan sesuatu perlakuan itu diulangi seperti
kata-kata pujian, senyuman, memberi hadiah dan sebagainya. Oleh yang demikian, saya akan memberi
respon terhadap kumpulan yang menghasilkan nota ringkas yang menarik, mudah difahami, dan kreatif.
Nota ringkas yang sangat menarik akan diberi ganjaran dan hasil kerja mereka akan saya jadikan panduan
serta rujukan kepada semua pelajar kelas tersebut. Pendekatan ini dilakukan bagi memupuk semangat dan
minat pelajar untuk memberikan dan menintegrasikan idea dalam setiap aktiviti yang dijalankan.
Praktis Bertempoh
8. Menerusi praktis ini guru akan meminta pelajar untuk merumuskan isi pelajaran yang diperolehi daripada
pengajaran dan aktiviti yang telah dilaksanakan. Oleh yang demikian, pelajar akan diberikan soalan taksiran
bagi menguji tahap pengetahuan dan kefahaman pelajar terhadap isi pelajaran (Rujuk Lampiran BBM 4).
Pelajar diberi masa selama 5 minit untuk menjawab soalan ini manakala, jawapan akan ditulis pada papan
hitam/putih selepas pelajar menjawab soalan tersebut. Soalan taksiran ini adalah berbentuk aneka pilihan.
Guru menganalisa pencapaian murid dengan mengarahkan murid-murid mengangkat tangan mengikut skor
markah yang diperolehi dan membuat penilaian berdasarkan skor yang diperolehi bagi setiap murid.
Penutup
9. Oleh itu, melalui skor markah yang telah diperolehi sebanyak 80% pelajar dapat skor 7 ke atas daripada 10
soalan yang diberi. Saya telah merumuskan isi pelajaran yang disampaikan kepada pelajar melalui proses
10

11. KPD4063 KAEDAH MENGAJAR
pembelajaran dan pengajaran yang dilaksanakan pada hari tersebut. Sub topik faktor pemilihan media
pengiklanan merupakan topik yang terakhir dalam Bab 6 (Promosi). Oleh yang demikian, saya telah
merumuskan keseluruhan bab 6 dengan mengimbas kembali setiap subtopik yang telah diajar kepada pelajar
Tingkatan 5 Perdagangan 2. Saya mengakhiri proses P&P pada hari tersebut dengan ucapan terima kasih
kepada pelajar di atas sikap kerjasama pelajar dalam menjalankan aktiviti pada hari tersebut.
11