รายงานส่วนบุคคลประกอบหลักสูตรบสก.3 สถาบันอิศรา

1. 1
บทที่ 1
บทนํา
1.1 ความเปนมาและความสําคัญของปญหา
ความแพรหลายของอินเทอรเน็ต และการเติบโตของจํานวนผูใชอินเทอรเน็ตในประเทศไทยเพิ่มขึ้น
อยางมาก ทําใหผูคนนิยมจะเสพขาวจากสื่อออนไลนผานอินเทอรเน็ตเพิ่มมากขึ้น [1] จากผลการสํารวจ
ผูใชอินเทอรเน็ตป 2553 ของเว็บไซตทรูฮิต (truehits.net) พบวามียอดผูใชงานอินเทอรเน็ตในประเทศไทย
ทั้งสิ้นจํานวน 21 ลานคน และ[2]จากการสํารวจลักษณะและพฤติกรรมของกลุมผูใชอินเทอรเน็ตในประเทศ
ไทยเปนประจําป 2553 ในชวงเดือนสิงหาคม-ตุลาคม 2553 จากยอดผูตอบแบบสอบถามออนไลนทั้งหมด
14,067 คนพบวากิจกรรมที่นิยมทําบนอินเทอรเน็ต คือ การติดตามขาว
นอกจากนี้การแพรหลายของสื่อสังคมออนไลน(Social Media) ในหมูคนออนไลนของไทยมีเพิ่ม
มากขึ้นอยางกาวกระโดด ปจจุบันในประเทศไทยมีคนใช Facebook [3] ประมาณ 14,235,700 คน และมี
คนใช Twitter [4] ประมาณ720,000 คน ซึ่งเปนสื่อสังคมออนไลนที่ไดรับความนิยมมากในประเทศไทย ทํา
ใหผูบริโภคจํานวนมากหันมาบริโภคขาวสารอานออนไลนผานการแชรลิงคของเว็บไซตขาวผานทางสื่อ
สังคม
ไมเพียงแตจํานวนผูบริโภคขาวเทานั้นที่เพิ่มปริมาณ ในดานของผูนําเสนอขาวสารก็เพิ่มมากขึ้น
เชนกัน ในที่นี้ปรากฏการณอินเทอรเน็ตและสื่อสังคมออนไลนทําใหผูนําเสนอขาวสารผานสื่อชองทางนี้
ไมไดมีเพียงสื่อกระแสหลัก (Mainstream Media) เพียงอยางเดียวอีกตอไป แตไดเปดโอกาสใหทุกคนเปน
สื่อไดทั้งสื่อพลเมือง (Citizen Journalist) และบล็อกเกอร (Blogger) โดยเฉพาะในสายขาวเทคโนโลยี
สารสนเทศ หรือ ไอที (Information and Communication Technology: IT) ที่ในปจจุบันเกิดบล็อกเกอรไอ
ที คือ บล็อกเกอรที่นําเสนอเนื้อหาขาวสารดานไอที มีการเพิ่มจํานวนมากขึ้นอยางมาก และไดรับความนิยม
ในการบริโภคขาวจากผูบริโภคเพิ่มมากขึ้น
[8] ศุภนิตย (2552: 212-213) บอกวา บล็อกเกอร คือ “นักขาวพลเมือง” ที่ปจจุบันมีวัตถุประสงค
ในการใชงานที่หลากหลายมากขึ้น และการนําบล็อกมาเปนชองทางการเผยแพรขอมูลขาวสาร ซึ่งเปนที่
นิยมมากขึ้นเรื่อยๆ ในประเทศไทย นักขาวพลเมืองในปจจุบันเลือกใชสื่อออนไลนในรูปแบบ “บล็อก” เปน
ชองทางในการนําเสนอเนื้อหาขาวสารของตนเอง โดยไมตองผานการคัดเลือกกลั่นกรองจากบรรณาธิการ
ของสื่อมวลชนอีกตอไป จึงเกิดความเปลี่ยนแปลงที่สงผลกระทบตอบทบาทการเปนผูเฝาประตูขาวสารของ
ผูประกอบวิชาชีพดานสื่อมวลชน และเปนกระแสที่มาแรงมากในชวงหลายปที่ ผานมาในหลายประเทศทั่ว

2. 2
โลกความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นนี้สวนหนึ่งมาจากความสะดวกของเทคโนโลยีนี้เองที่ ทําใหนักขาวพลเมือง
สามารถสงขอความ ภาพนิ่ง ภาพเคลื่อนไหวเกี่ยวกับขาวหรือเหตุการณตางๆ ที่ตนตองการขึ้นยังบล็อกของ
ตนเองไดทันทีทุกที่ ทุกเวลา ที่สามารถใชงานอินเทอรเน็ตไดจึงเสมือนวามีสื่อมวลชนในการเผยแพรขาวของตน
ในชวงปพ.ศ.2554 ที่ผานมาดูเหมือนบทบาทของบล็อกเกอรถูกพูดถึงมากขึ้นในแงของการเปน
“สื่อ” ที่นําเสนอขาวสารดานไอทีไปถึงผูบริโภคขาวไอที สวนหนึ่งเปนผลมาจากการเติบโตอยางกาวกระโดด
ของธุรกิจไอทีที่มีฐานลูกคาเปนประชาชนทั่วไป (Consumers) ทําใหปริมาณขาวไอทีสําหรับผูบริโภคมีเพิ่ม
มากขึ้น ซึ่งเปดโอกาสใหบล็อกเกอรเขามามีสวนในการนําเสนอขาวสารตรงนี้ไปยังผูบริโภคดวยเชนกัน ซึ่ง
ในปที่ผานมาเริ่มมีการพูดถึงบทบาทของนักขาวกับบล็อกเกอรในแวดวงธุรกิจไอทีวามีความเหมือนหรือ
แตกตางกันอยางไรในแงของความเปน “สื่อ”
บล็อกเกอรสายขาวเทคโนโลยี ที่สวนมากจะเปนบุคคลที่มีความรูเรื่องเทคโนโลยี มีความสนใจ และ
มีความอยากที่จะถายทอดหันมาเขียนบล็อกขาวไอที และรีวิวสินคาไอที เปนจํานวนมาก และไดรับความ
สนใจและนิยมอานจากผูอานอยางมากเชนกัน จนทําใหเจาของสินคาไอที รวมถึงบริษัทพีอาร เริ่มให
ความสําคัญกับบล็อกเกอรในฐานะ “สื่อ” (Press) โดยไดเชิญบล็อกเกอรไปในงานแถลงขาว งานแถลง
เปดตัวสินคา และสงสินคาใหทดสอบ (Review) เพื่อใหบล็อกเกอรเหลานั้นเขียน “ขาวสินคา” ลงในบล็อก
สวนตัวของพวกเขาเอง กอปรกับผูบริโภคเริ่มใหความสําคัญกับขอเขียนของบล็อกเกอรที่เขียนถึงสินคาไอที
ผูบริโภคจะเขามาอานรีวิวสินคาไอทีกอนที่จะตัดสินใจซื้อสินคา ทําใหบทบาทของบล็อกเกอรมีเพิ่มมากขึ้น
และทําใหบล็อกเกอรเกิดขึ้นราวกับดอกเห็ด เว็บบล็อกดานขาวและรีวิวสินคาไอทีเกิดขึ้นจํานวนมาก ทําให
หลายครั้งที่เกิดปญหาวาขาวที่เขียนหรือรีวิวที่เขียนนั้นเปนการ “ถูกจาง” จากเจาของสินคาใหเขียนเพื่อเชียร
สินคาของตน ทําใหผูอานที่ตองการซื้อสินคานั้นหลงเชื่อ ประกอบกับที่ผานมาเกิดการตั้งคําถามขึ้นวา
บล็อกเกอรมีสถานะเปน “สื่อ” หรือไม
ที่ผานมาชมรมนักขาวสายเทคโนโลยีสารสนเทศ(ITPC: Information Technology Press Club) ได
เคยจัดเสวนาเรื่องนี้ขึ้น เพื่อพูดคุยแลกเปลี่ยนความคิดเห็นระหวางนักขาวกับพีอารและวงเสวนากับบล็อก
เกอร เรื่องบทบาทของนักขาวกับบล็อกเกอรในฐานะ “สื่อ” รวมถึงความรับผิดชอบที่ตองมีตามมา รวมถึง
ขอเสนอที่ใหบล็อกเกอรเกิดการรวมตัวกันจัดตั้งเปนกลุมที่มีการกําหนด “หลักเกณฑ” ที่จะควบคุมกันเอง
หรืออยางนอยก็เพื่อที่จะสรางใหเกิดมาตรฐานวิชาชีพบล็อกเกอรขึ้น เพราะในตางประเทศหลายประเทศ
บล็อกเกอรมีฐานะเปน “สื่อ” อยางเต็มตัวและบล็อกเกอรมีการรวมตัวกันเปนชมรม และมีกติกาในการ
ควบคุมดูแลบล็อกเกอรดวยกันเอง แตสําหรับในประเทศไทยที่บล็อกเกอรกําลังเบงบาน บล็อกเกอรเปน

3. 3
เรื่องใหมที่ทั้งผูบริโภค นักขาวไอทีอาชีพ พีอาร และบริษัทเจาของสินคาไอที จะตองเรียนรูที่จะตอนรับ
บล็อกเกอรเขาสูระบบนิเวศของการสื่อสารขาวดานไอที และตองเรียนรูที่จะอยูรวมกัน
แตทวาบทบาทและความสัมพันธระหวางองคประกอบตางๆ ไมชัดเจน ผูศึกษาจึงอยากจะ
ทําการศึกษาถึงบทบาทและความสําคัญของบล็อกเกอรในฐานะ “สื่อ” วาผูบริโภคมองและยอมรับวาบล็อก
เกอร คือ “สื่อ” หรือไมอยางไร
1.2 วัตถุประสงคการศึกษา
1.2.1 เพื่อศึกษาความเห็นจากผูบริโภคมองวา “บล็อกเกอร” เปน “สื่อ” (Press) หรือไม
1.2.2 เพื่อศึกษาวาบทบาทของ “บล็อกเกอร”และ “สื่อ” เหมือนหรือตางกันอยางไร
1.2.3 เพื่อศึกษาความตองการ และความคาดหวังของผูบริโภคขาวไอที ที่มีตอ “บล็อกเกอร”
1.2.4 เพื่อสรางการรับรูและกระตุนเตือนใหบล็อกเกอรทราบถึงความตองการที่แทจริงของผูบริโภค
1.3 วิธีดาเนินการศึกษา
ํ
การศึกษานิยาม “สื่อ” (Press) วาคือ อะไร มีองคประกอบอยางไรบาง และมีบทบาทอยางไรในการ
สื่อขาว ผูศึกษาใชระเบียบวิธีการวิจัยจากเอกสาร (Documentary Research) และการสัมภาษณ โดยใช
วิธีการประมวลและวิเคราะหเอกสารการวิจัยเอกสารเปนหลัก ไดแก ทฤษฎีการสื่อขาว, นิยาม “ผูสื่อขาว”
สัมภาษณ (Depth Interview) ผูบริโภคที่บริโภคขอมูลขาวสารของบล็อกเกอรจํานวน 12 คน และสัมภาษณ
บล็อกเกอร 6 คน
ผูวิจัยใชวิธีการนาเสนอขอมูลดวยการพรรณนา (Descriptive) เปนหลัก โดยบรรยาย อธิบายความ
และตีความขอมูลที่ไดมาจากการคนควาและรวบรวมขอมูล
1.4. ขอบเขตการศึกษา
1.4.1 ศึกษาทฤษฎีวาดวยการสื่อขาวเพื่อใหทราบถึงวิวัฒนาการ บทบาทและหลักการของสื่อ
1.4.2 ศึกษาทฤษฎีวาดวยบล็อกเกอร เพื่อใหทราบถึงวิวัฒนาการ บทบาทและหลักการของบล็อกเกอร
1.4.3 ศึกษามุมมองของผูบริโภคตอการสื่อขาวของบล็อกเกอรในฐานะ “สื่อ” (Press)

4. 4
1.5 สมมติฐานการศึกษา
ุ
บล็อกเกอรเริ่มมีบทบาทในการสื่อสารขอมูลขาวสารไปยังผูบริโภคเพิ่มมากขึ้น ทําใหตัวบล็อกเกอร
คิดวาบล็อกเกอร คือ “สื่อ” ประเภทหนึ่ง แตในความเปนจริงผูบริโภคที่รับขาวสารจากบล็อกเกอรไมใชทุก
คนที่จะมองบล็อกเกอรเปน “สื่อ”
1.6 นิยามศัพท
บล็อกเกอร คือ (จันทวรรณ ปยะวัฒน, 2548) ผูเขียนบันทึกเลาเรื่องราวประจําวันเพื่อสื่อสาร
ความรูสึกนึกคิด มุมมอง ประสบการณ ความรู และขาวสาร ในเรื่องที่สนใจโดยเฉพาะลงในบล็อก (Blog)
หรือ เว็บบล็อก (Weblog)
สื่อมวลชน (Mass Media) คือ สงที่สามารถนําสารจากผูสงสารไปสูผูรับสารที่ประกอบดวยคน
ิ่
จํานวนมากไดอยางรวดเร็วภายในเวลาเดียวกัน หรือในเวลาที่ใกลเคียงกัน ไดแก หนังสือพิมพ
วิทยุกระจายเสียง วิทยุโทรทัศน นิตยสาร และภาพยนตร ([15]ปรมะ สตะเวทิน, 2526, หนา 134-135)
1.7. ประโยชนที่ไดรับจากการศึกษา
1.7.1.เพื่อสรางความรับรูและความเขาใจถึงบทบาทบล็อกเกอรในสายตาผูบริโภค
1.7.2 กระตุนใหบล็อกเกอรรับรูถึงมุมมองของผูบริโภค
1.7.3 เพื่อกระตุนใหบล็อกเกอรสรางกรอบกติกาและความรับผิดชอบในการนําเสนอขอมูล เพื่อ
ประโยชนแกผูอานบล็อก

5. 5
บทที่ 2
ผลการศกษา
ึ
รายงานวิจัยฉบับนี้มีวัตถุประสงคในการศึกษาวา ผูบริโภคขอมูลขาวสารบนโลกออนไลนมองวา
“บล็อกเกอร” เปน “สื่อ” หรือในที่นี่ คือ “ผูสื่อขาว” (Press) และ “นักขาว”(Reporter) หรือไม เพราะอะไร
และผูบริโภคมีความเห็นตอบทบาทของ “บล็อกเกอร” และ “ผูสื่อขาว” เหมือนหรือตางกันอยางไร พวกเขามี
ความคาดหวังตอ “บล็อกเกอร” และ“ผูสื่อขาว” เหมือนหรือแตกตางกันอยางไร ทั้งนี้เพื่อสรางการรับรูและ
กระตุนเตือนให “บล็อกเกอร” รวมถึง “ผูสื่อขาว”ทราบถึงความตองการที่แทจริงของผูบริโภค
รายงานชิ้นนี้ไดทําการวิจัยผานการสัมภาษณเชิงลึกผูบริโภคขอมูลขาวสารทั้งจาก “บล็อกเกอร”
และ “ผูสื่อขาว” อยางสม่ําเสมอ จํานวน 12 คน ตามประเด็นคําถามที่วา บล็อกเกอรเปน “สื่อ”หรือไม?
บทบาทของ “บล็อกเกอร” และ “ผูสื่อขาว”เหมือนหรือตางกันอยางไร และคาดหวังอะไรจาก “บล็อกเกอร”
และ “ผูสื่อขาว”
รวมถึงไดสัมภาษณเชิงลึก “บล็อกเกอร”สายขาวเทคโนโลยีสารสนเทศจํานวน 6 คน ตามประเด็น
คําถามที่วา ตนเองมองวา “บล็อกเกอร” เปน “สื่อ”หรือไม? และบทบาทของ “บล็อกเกอร” และ “ผูสื่อขาว”
เหมือนหรือตางกันอยางไร
ผลที่ไดจากการศึกษามีดังตอไปนี้
2.1 บล็อกเกอรเปน “สื่อ” หรือไม ?
คนสวนใหญมีความเห็นวา “บล็อกเกอร”เปน “สื่อ” อยางหนึ่ง แตไมใช “สื่อ”ในความหมายเดียวกัน
กับคําวา “สื่อ”ในบริบทของผูสื่อขาว และองคกรขาวทุกประการ แตมีความหมายครอบคลุมไปถึงการเปน
“สื่อมวลชน” ที่มีความเปน “สวนตัว” เหตุผลที่บล็อกเกอรเปนสื่อมวลชนเพราะบล็อกเกอรมีพื้นที่ในการ
นําเสนอขาวสารเชนเดียวกับสื่อมวลชน บล็อกเกอรมีผูรับสารจํานวนหนึ่งหรือจํานวนมากเชนเดียวกับ
สื่อมวลชน
ดังเชนที่ อภิศิลป ตรุงกานนท ผูจัดการฝายผลิตภัณฑ บริษัท อินเทอรเน็ต มารเก็ตติ้ง จํากัด
เจาของเว็บไซต พันทิปดอตคอม กลาววา “บล็อกเกอร” เปนสื่อ เพราะบล็อกเกอรมีพื้นที่ในการนําเสนอ
ขอมูลขาวสารของตนเอง และสามารถนําสนอขอมูลขาวสารออกมาใหคนอานได
“ผมวาบล็อกเปนสื่อนะ สื่อในที่นี้คือ การสื่อสาร เพราะเขามีพื้นที่ในการนําเสนอ แตหากเทียบกับ
สื่อกระแสหลัก (Mainstream Media) บล็อกเกอรอาจเขาถึงคนจํานวนมากในคราวเดียวกันไมได แตขอมูล

6. 6
ขาวสารจากบล็อกเกอรจะคอยๆ กระจายออกไปจากการบอกตอๆ กัน จนในที่สุดก็ทําใหเขาถึงผูรับสารได
จํานวนมากเชนกัน”
เชนเดียวกับ ธรรณพ สมประสงค (@thanop) ผูกอตั้งเว็บไซต ไทยแวรดอทคอม (Thaiware.com)
ก็มองวาบล็อกเกอรเปนสื่อมวลชนสาขาหนึ่งที่นําเสนอขอมูลขาวสารไปสูประชาชนคนรับสาร โดยที่ขาวสาร
ที่นําเสนอไปนั้นจะประกอบดวยขาวและความคิดเห็น
ในขณะที่ ณัฐฐา โกมลวาทิน บรรณาธิการ รายการตอบโจทย ที่นี่ไทยพีบีเอส เห็นวา บล็อกเกอร
เปนสื่อมวลชน แตไมใชบล็อกเกอรทุกคนเปนสื่อมวลชน ทั้งนี้ขึ้นอยูกับความนาเชื่อถือของผูเขียนบล็อกนั้น
“ปกติอานบล็อกทั้งในและตางประเทศบล็อกที่ติดตามอานเปนประจําคือ บล็อกของคุณสิทธิชัย
หยุน และบล็อกของนักขาวตางประเทศ เลยมองวาบล็อกเกอรเปนสื่อมวลชน”
จรียวิบูล บุญชนะโกศล Senior Public Relations Officer บริษัท ซีดีจี กรุป จํากัด ก็มีมุมมองวา
บล็อกเกอรเปนสื่อมวลชนแขนงหนึ่งที่มีความนาสนใจมาก เพราะมีความรวดเร็วในการนําเสนอขอมูล
ขาวสารสูสาธารณะ
“บล็อกเกอรเปนการเผยแพรขาวสารสูสาธารณะ เพราะฉะนั้น บล็อกเกอรคือสื่อมวลชน”
ซึ่งผลการศึกษาในสวนนี้สอดคลองกับความเห็นของ [7] ชาลีวาระดี(เสวนา, 10 ตุลาคม 2550) ที่
บอกวา บล็อกเปรียบเสมือนสื่อสวนตัวของเจาของบล็อกที่เจาของสามารถใสเรื่องราวใดๆ ก็ไดตามตองการ
อยางไรก็ดี อาจารยปริวรรต องคศุลี หัวหนาภาควิชาวิทยาการคอมพิวเตอร มหาวิทยาลัยสยาม
มองวาบล็อกเกอรเปนพื้นที่สีเทา (Gray Area) ระหวางความเปนสื่อมวลชน (Journalism) กับ บทความที่
แสดงความคิดเห็น (Opinionated Article)
“บล็อกเกอรมักจะใสความเห็นของตนลงไปในเนื้อขาว จนบางทีก็คลอยตาม หากเห็นตรงกับเรา”
สวนบล็อกเกอรเองนั้นมีความคิดเห็นวา ตนนั้นเปนสื่ออยางหนึ่งเชนกัน ประหยัด โกษาแสง หรือ
@kraplam บล็อกเกอรจาก www.krapalm.com บอกวาบล็อกเกอรก็เปนสื่ออยางหนึ่ง “สื่อในความหมาย
ของผมก็คือ ชองทางในการติดตอสื่อสาร”
สวน นันทพงศ จงประทีป หรือ @papayatop บล็อกเกอรจาก http://www.papayatop.com/บล็อก
เกอรอีกราย ใหความเห็นวา “สวนตัวคิดวาบล็อกเอรเปนสื่อ แตอาจจะไมเปนทางการเทากับนักขาวจริงๆ
และทุกคนสามารถเปนบล็อกเกอรไดตามความชอบในดานที่เราถนัด”
ทั้งนี้มีคนอีกจํานวนหนึ่งมีความเห็นวา บล็อกเกอรไมใชสื่อมวลชน เพราะบล็อกเกอรนั้นไมมี
กระบวนการทางดานวารสารศาสตรในการผลิตชิ้นงาน เปนการเขียนจากคนๆ เดียว นอกจากนี้บางครั้งขาด
การอางอิงแหลงที่มาของขอมูล และมีการใสอารมณ ความรูสึก และความคิดเห็นเขาไปในงานเขียน ทําให

7. 7
ขาดความเปนกลางในการนําเสนอ นอกจากนี้บล็อกเกอรยังขาดพลังแหงการชี้นําสังคม แมวาบล็อกเกอรห
ลายรายจะเปนที่รูจักหรือโดงดัง (Celebrity) อยางมากก็ตามที
คุณสมบัติหลักที่ทําใหบล็อกเกอรไมมีสถานะเปนสื่อมวลชน คือการขาดการพิจารณาคุณคาของ
ประเด็นขาวที่สงผลกระทบตอสังคมในวงกวาง แตจะเลือกนําเสนอประเด็นจากเรื่องที่ตนสนใจเปนหลัก
อาจารยสกุลศรี ศรีสารคาม อาจารยประจําคณะนิเทศศาสตร มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิต กลาววา
บล็อกเกอรไมใชสื่อมวลชนในนิยามแบบนักขาวที่สังกัดองคกรสื่อ แตบล็อกเกอรเปนกลุมคนที่มีความรู
เฉพาะเรื่อง ซึ่งบล็อกเกอรสวนใหญจะเขียนหรือนําเสนอเรื่องที่ตัวเองมีความสนใจ หรือมีความรูในเรื่องนั้นๆ
ในขณะที่นักขาว จะตองพิจารณาประเด็นเรื่องคุณคาของขาวที่นําเสนอ และเรื่องที่มีผลกระทบตอสังคม
การเลือกนําประเด็นของเนื้อหาที่จะนําเสนอของบล็อกกับนักขาวมีความแตกตางกัน
เชนเดียวกันกับ เชลงพจนพุทธรักษา IT Lead บริษัท Johnson & Johnson Thailand กลาววา
บล็อกเกอรไมใชสื่อมวลชน แตเปนผูสงสาร ที่มีความเปนอิสระจากกระบวนการทางดานวารสารศาสตร
เพราะบล็อกเกอรสามารถใสความคิดเห็นสวนตัวเขาไปในงานเขียนที่นําเสนอได แตนักขาวทําไมได ในขณะ
ที่นักขาวตองมีการกลั่นกรองประเด็นและเนื้อหาที่จะนําเสนอรวมกับกองบรรณาธิการ แตบล็อกเกอรไมมี
บล็อกเกอรสามารถนําเสนอประเด็นที่ตัวเองสนใจ แตนักขาวจะนําเสนอประเด็นที่เปนภาพกวางที่สงผล
กระทบตอคนในจํานวนมากๆ
จักรพงษ คงมาลัย Online Marketing Manager Mobile Marketing บริษัท ไทยซัมซุง อิเลคโทร
นิคส จํากัด มีความเห็นไปในแนวทางเดียวกันวา บล็อกเกอรไมใชสื่อมวลชน เพราะขาดองคประกอบสําคัญ
ของการเปนสื่อมวลชน นั่นคือ บล็อกเกอรขาดกระบวนการทางดานวารสารศาสตร และขาดกระบวนการ
ตรวจสอบจริยธรรม เหมือนที่สื่อมวลชนพึงจะตองมี
“แตในฐานะของคนทําแบรนดบล็อกเกอร คือ ชองทาง หรือ สื่อ (Medium) ที่สามารถนําพาขาวสาร
หรือขอมูลที่แบรนดตองการนําเสนอไปยังผูรับสาร หรือผูบริโภคสินคาของซัมซุงได”
เชนเดียวกับ รอยโทหญิงนิดา ยิ้มคมขํา เจาหนาที่ประจําแผนกและงบประมาณ กองงบประมาณ
หนวยบัญชาการทหารพัฒนา ที่มองวา บล็อกเกอรเปนผูนําเสนอบทความหรือความคิดเห็นสวนบุคคล
มากกวาจะเปนการนําเสอนขาวสารในฐานะสื่อมวลชน
และ กฤษณ กิ่งโก เจาหนาที่จากสํานักงานรัฐบาลอิเล็กทรอนิกส กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศ
และการสื่อสาร ที่เห็นวา บล็อกเกอรไมใชสื่อมวลชน เพราะมีการใสความคิดเห็นลงในงานเขียน การเขียน
บล็อกสามารถใหความเห็นหรือมุมมองสวนตัวลงไปในเนื้อหาได แตถาเปนสื่อมวลชนจะนําเสนอแตความ
จริงไมมีการแทรกความเห็นสวนตัวลงไปในเนื้อหา

8. 8
สวน ชรัตน เพ็ชรธงไชย วิศวกรตรวจสอบซอฟทแวรอาวุโส บริษัท ทอมปสันรอยเตอรซอฟทแวร
(ประเทศไทย) จํากัด บอกวา บล็อกเกอรไมใชสื่อมวลชน เพราะบล็อกเกอรใสความคิดเห็นของตัวเองเปน
หลักในงานเขียน แตนักขาวจะนําเสนอเนื้อหาแบบเปนกลาง ไมมีการใสความคิดเห็นลงในงานขาว
อยางไรก็ดี แมวาหลายคนจะเห็นวา บล็อกเกอรไมใชนักขาว ไมใชสื่อมวลชน แตในบางบริบท
บล็อกเกอรก็ไดรับการยอมรับเปนสื่อ แตเปนสื่อภาคประชาชน อาจารยสกุลศรี กลาววา ถาเปนการรายงาน
ขาวเหตุการณ จากสถานที่เกิดเหตุจริงของบล็อกเกอร ก็ถือวา บล็อกเกอรทําหนาที่สื่อภาคประชาชน หรือ
Citizen Journalist
เชนเดียวกับมุมมองของพิทยากร ลีลาภัทร ผูจัดการฝายการตลาด บริษัทแคททาลิสท อัลลาย
แอนซ (ประเทศไทย) จํากัด และผูเขียนหนังสือ “ธนาคารแหงความสุข”ที่มองวา บล็อกเกอรก็เปนสื่อ
ประเภทหนึ่ง ที่เรียกวา “สื่อภาคประชาชน”และสิ่งที่บล็อกเกอรนําเสนอก็เปนบทความ ขอเขียน ความ
คิดเห็นของผูเชี่ยวชาญในดานนั้นๆ
“โดยสวนรูสึกวาบล็อกเกอรเปนผูแสดงความเห็น นําเสนอเรื่องราวในมุมมองที่ตนตองการเสนอ
งานที่นําเสนอจึงเหมือนบทความมากกวาการรายงานขาว”
ดังนั้น หากพิจารณาตามหลักเกณฑของวารสารศาสตรแลว ก็ถือไดวาบล็อกเกอรไมใช สื่อมวลชน
แตเปนเพียงสื่อหรือชองทางที่สามารถนําพาขอมูลขาวสารออกไปหาคนรับสารได
2.1.1 ที่มาของขอมูลขาวสาร และกระบวนการผลิตเนื้อหา
หากพิจารณาในแงของที่มาของขอมูลขาวสารที่บล็อกเกอรนําเสนอนั้น มีความแตกตางจากนักขาว
ที่มาของขอมูลขาวสารที่บล็อกเกอรนําเสนอ มาจากมุมอง ความคิด ทัศนคติ และความรูสึกของบล็อกเกอร
เปนหลัก ทําใหรูปแบบการนําเสนอขอมูลขาวสารของบล็อกเกอรจึงออกมาในรูปแบบของการสื่อสารดวย
ภาษาพูดมากกวาภาษาเขียน โดยมีการใสความคิดเห็นสวนตัวของผูเขียนลงไปในเรื่องราวที่นําเสนอ ไม
เนนการไดมาซึ่งขอมูลจากบุคคลอื่น ในขณะที่ที่มาของขอมูลขาวสารที่นักขาวนําเสนอนั้นมาจากบุคคลอื่น
คือ ไมใชมาจากตัวนักขาวที่เขียนหรือนําเสนอเรื่องราวนั้นเอง บุคคลอื่นในที่นี้ ก็คือ แหลงขาว และ
แหลงขอมูล ไดแก รายงาน การวิจัย และผลสํารวจขององคกรที่นาเชื่อถือได หรือเปนที่รูจัก เปนตน
และสอดคลองกับ ศุภนิตย (2552:218) ที่มองวา ในแงมุมของทักษะดานงานขาวของบล็อกเกอรใน
ฐานะบรรณาธิการที่คัดสรรประเด็นเองนั้น บางคนอาจยังไมมีประสบการณมากเทียบเทากับบรรณาธิการ
ของสื่อมวลชนที่มักเปนผูคร่ําหวอดในแวดวงสื่อมามากกวามุมมองของบรรณาธิการสมัครเลนในการ
คัดเลือกประเด็นที่จะทําขาวจึงอาจเปนเพียงประเด็นที่ตนเองอยากทําเพราะความสนใจสวนตัวเทานั้น

9. 9
อภิศิลป กลาววา มีในขณะที่นักขาวตองไปสัมภาษณแหลงขาว และไปรวบรวมขอมูลจากแหลง
ตางๆ เพื่อนําขอมูลมาเขียนเปนขาวหรือสารคดีเชิงขาวใหผูรับสาร แตบล็อกเกอรนั้นในบางครั้งตัวเขาคือ
ผูเชี่ยวชาญเอง ซึ่งสามารถเขียนและนําเสนอขอมูลขาวสารใหกับผูรับสารไดโดยไมตองไปสัมภาษณใคร
ตัวอยางเชน ขาวการแถลงเปดตัวสินคาใหมของ Samsung สิ่งที่นักขาวทําคือ ไปรวมงานแถลงขาว รับ
เอกสารขาว (Press Release) จากผูแถลง จากนั้นฟงการแถลง และสัมภาษณแหลงขาวเพิ่มเติม ซึ่ง
ประเด็นที่นักขาวนําเสนอสวนมากอิงตามเอกสารขาวแจก หรือเรียกกันวา “ประเด็นแถลง” อาทิ บริษัทได
เปดตัวสินคาใหม สินคานั้นคืออะไร มีขอดีของสินคาคืออะไร บริษัทคาดหวังยอดขายในสินคาตัวนี้อยางไร
กลยุทธทางการตลาดสําหรับบริษัทคืออะไร เปนตน ในขณะที่สิ่งที่บล็อกเกอรทําการสัมผัสสินคาดวยตนเอง
และนําเครื่องโทรศัพทสมารทโฟนนั้นมาลองใชงาน แลวเขียนจากประสบการณตรงวาสินคาตัวนั้นๆ มี
คุณสมบัติและความสามารถโดดเดนอยางไร มีขอดีขอเสียอยางไร
เชนเดียวกับ จรียวิบูล ที่มองวา บล็อกเกอรนําเสนอเรื่องจากมุมมองของตัวเอง ซึ่งหลายเรื่องเปน
เรื่องที่มีความนาสนใจเพราะเปนความตองการเดียวกับผูอานหรือผูรับสาร
“บล็อกเกอรนําเสนอสงที่เขาเห็น และรับรูแบบสดๆ ทันทีทันใด ทําใหขอมูลขาวสารนั้นมีความไว
และนาสนใจ ตางจากนักขาวที่อาจตองหาขอมูลมาประกอบจากหลายทางทําใหขาวมีเนื้อหาที่ครอบคลุม
ในหลายมิติหลายประเด็นและละเอียดกวา”
จรียวิบูลบอกวา หากเทียบทักษะของการนําเสนอขาวสารระหวางบล็อกเกอรกับนักขาวแลว บล็อกเกอร
นั้นไมมีทักษะในการเชิงการนําเสนอขาวสารเทียบเทาสื่อมวลชนอาชีพ แตบล็อกเกอรสามารถนําเสนอเรื่อง
ไดนาสนใจกวา เพราะเรื่องที่บล็อกเกอรนํามาเสนอนั้นเปนเรื่องที่เขาสนใจซึ่งก็เปนเรื่องที่ผูคนทั่วไปสนใจ
หรือเรียกวาเปนเรื่องที่มี Human Interests ประกอบกับบล็อกเกอรสามารถใสอารมณ ความรูสึกลงไปใน
ขอมูลที่นําเสนอได ทําใหขอมูลขาวสารของบล็อกเกอรนั้นมีความไมเปนทางการในแบบฉบับของงานขาว
อยู แตเปนการนําเสนอแบบเรื่องเลาทําใหชวนติดตามและอานสนุก
อาจกลาวไดวากระบวนการผลิตเนื้อหาของบล็อกเกอรเริ่มตนจาก ประเด็นที่บล็อกเกอรมีความ
สนใจ จากนั้นจึงหาขอมูล หรือไมก็ลงมือเขียนทันที โดยไมจําเปนตองตองยึดหลักตามกระบวนการดาน
วารสารศาสตร ซึ่ง[16] การสื่อขาว คือ การปฏิบัติงานดานวารสารศาสตร ซึ่งมีกระบวนการในการ
ปฏิบัติงาน ดังนี้
1. การคนควาและแสวงหาขอมูล เกี่ยวกับขอเท็จจริงและเหตุการณที่เกิดขึ้น
2. การประเมินคุณคาขาว เปนการนําขอมูลที่หามาไดและนํามาประเมินคุณคาจากองคประกอบ
ของขาว และปจจัยอื่นๆ

10. 10
3. การตรวจสอบความถูกตอง เพื่อปองกันขาวไมใหคลาดเคลื่อน
[19] ซึ่งดร.มานะ ตรีรยาภิวัฒน รองคณบดี คณะนิเทศศาสตรมหาวิทยาลัยหอการคาไทย ไดเคย
ใหคํานิยาม “วารสารศาสตร” หรือ “Journalism” ไววาคือ การเลาเรื่องราว เหตุการณตางๆ ที่เกิดขึ้น แบบ
Storytelling สวนนักวารสารศาสตร คือ Storyteller หรือนักเลาเรื่องราว เหตุการณตางๆ ที่เกิดขึ้น หากเลา
เรื่องราว เหตุการณผานสื่อสิ่งพิมพยอมเรียกวา Print Journalism ถาเลาผานสื่อวิทยุโทรทัศน เปน
Broadcasting Journalism เลาผานสื่อออนไลน อินเตอรเน็ต ก็เรียกวา Online Journalism ซึ่งนักขาว คือ
นักวารสารศาสตรที่ตองมีทักษะทางวิชาชีพสําคัญๆ คือ ทักษะการสื่อขาว การคิดประเด็นขาว การรวบรวม
ขอมูลขาว การสัมภาษณ การทําขาวเชิงสืบสวน การเขียนขาว การเขียนเชิงวารสารศาสตรอื่นๆ เปนตน ซึ่ง
หมายรวมไปถึงวิชากฎหมายและจริยธรรมสื่อสารมวลชน ซึ่งเปนแกนแกนสําคัญทางวิชาชีพ [20]
เชนเดียวกับอาจารยญาณินี เพชรานันท หัวหนาภาควิชาวารสารศาสตร มหาวิทยาลัยกรุงเทพ มองวา สิ่ง
สําคัญของวารสารศาสตร คือ ขอมูล ขอเท็จจริง ที่ใหกับสังคม
สวนนักขาวสามารถแสวงหาขอมูลขาวจากแหลงขาวประจํา [16] เอกสารบันทึกตางๆ จาก
หองสมุดหนังสือพิมพ จากหนังสืออางอิงอื่นๆ และจากขอมูลสถิติที่ไดรับการเผยแพรสูสาธารณชน การ
แสวงหาขอมูลขาวจากแหลงขาวประจําอาจเปนการไดมาดวยการสัมภาษณแหลงขาว หรือการสังเกตของ
นักขาวเอง แลวนํามาประเมินคุณคาทางขาววาขอมูลที่ไดมานั้นมีคุณคาทางขาวมากนอยเพียงใด
นอกจากนี้นักขาวยังสามารถแสวงหาขอมูลขาวจากเอกสารบันทึก อาทิ เอกสารบันทึกจากศาล เอกสาร
บันทึกของตํารวจ เอกสารบันทึกทางธุรกิจ เอกสารบันทึกสวนบุคคล
นอกจากนี้นักขาวยังสามารถแสวงหาขอมูลขาวจากหองสมุดหนังสือพิมพ สถานที่ที่เก็บแฟมขาวซึ่ง
บรรจุขาวสําคัญๆที่ตัดจากหนังสือพิมพตางๆ เรียกวา ขาวตัด (CLIPPING) และจากหนังสืออางอิงอื่นๆ เปน
แหลงขอมูลที่นํามาใชเสริมใหขาวของผูสื่อขาวถูกตอง ครบถวนยิ่งขึ้น เชน หนังสือสารานุกรม เปนตน
รวมถึงแสวงหาขอมูลขาวจากขอมูลสถิติ ขอมูลที่เปนสถิติผูสื่อขาวสามารถรวบรวมไดจากเอกสาร
คนควาวิจัยทางหนวยงานของรัฐบาล สถาบันการศึกษา องคการวิจัยของเอกชน สมาคม องคกรทาง
การเมือง รวมทั้งขอมูลที่นักขาวออกสํารวจวิจัยเอง เปนขอมูลที่มักนําเสนอออกมาในรูปของตัวเลข แผนภูมิ
กราฟ เปนตน
2.1.2 รูปแบบการนําเสนอและเนื้อหา
สําหรับรูปแบบในการนําเสนอของบล็อกเกอร นั้นสวนใหญเห็นวา บล็อกเกอรกับนักขาวมีรูปแบบ
ในการนําเสนอขอมูลขาวสารที่แตกตางกันคอนขางชัดเจน สวนใหญมองวารูปแบบการนําเสนอเนื้อหาของ

11. 11
บล็อกเกอรนั้นคอนขางเปนการนําเสนอขอมูลพรอมแสดงความคิดเห็นสวนตัวลงไปในขอมูลนั้นดวย
ในขณะที่นักขาวมีการนําเสนอเนื้อหาขาวสารที่มีรูปแบบที่แนนอนตายตัว โดยปราศจากการใสความคิดเห็น
ใดๆ ลงไปในเนื้อหา
การนําเสนอเนื้อหาของบล็อกเกอร สามารถนําเสนอเนื้อหาในรูปของการเลาเรื่อง เลาจาก
ประสบการณตรงที่ตนไปสัมผัสขาวจากงานแถลงขาว จากการไดทดสอบสินคาหรือผลิตภัณฑ แตการ
นําเสนอขอมูลขาวสารของนักขาวจะมีรูปแบบที่ตายตัว คือ รูปแบบของขาว ที่เปนพีรามิดหัวกลับ คือ พาด
หัวขาว โปรยขาว เนื้อหาและรายละเอียดขาว เพื่อตอบโจทยทฤษฎีการสื่อขาว 5W 1H (Who, What,
When, Where, Why, How) คือ ใคร ทําอะไร เมื่อไร ที่ไหน ทําไม และอยางไร
[21] ซึ่งโครงสรางของขาวและการใชภาษาขาวประกอบดวยสวนสําคัญ 4 สวน คือ 1.พาดหัวขาว
(Headline) คือการนําประเด็นสําคัญของขาวมาพาดหัวหนังสือพิมพ เพื่อใหผูอานทราบวาวันนี้เกิดอะไรขึ้น
บาง 2. ความนําขาว (Leads) หรือวรรคนํา คือสาระสําคัญของเนื้อหาขาวที่เขียนโดยยอเพื่อสรางความ
เขาใจทั่วๆ ไปแกผูอาน 3. สวนเชื่อมความนําขาวกับเนื้อเรื่อง (Neck) เปนขอความสั้นๆ ที่เชื่อมระหวาง
ความนําขาวกับเนื้อเรื่อง เพื่อใหการเขียนขาวนั้นเชื่อมโยงอยางตอเนื่อง อาจจะมีหรือไมมีก็ได และ 4. เนื้อ
เรื่องหรือเนื้อขาว (Body) คือสวนที่อธิบายหรือขยายรายละเอียดของสวนประกอบอื่นๆ ขางตน เพื่อให
ผูอานทราบเรื่องราวและเขาใจลําดับความสําคัญของเหตุการณที่เกิดขึ้นอยางชัดเจน
ในขณะที่รูปแบบการเขียนขาว หรือการนําเสนอขาวทําไดหลายรูปแบบ แตที่พบเห็นโดยทั่วไปมี 3
รูปแบบ ดังนี้
1. แบบพีระมิดหัวกลับ (Inverted Pyramid) นิยมใชในการเขียนขาวหนังสือพิมพในปจจุบัน ผูเขียน
ขาวจะรายงานสาระสําคัญที่สุดของขาวกอน แลวจึงเขียนสวนสําคัญรองๆ ลงไป โครงสรางขาวลักษณะนี้
จะเริ่มดวยความนํา สวนเชื่อม (ถามี) และเนื้อเรื่องขาว นิยมจัดลําดับเนื้อหา 2 ลักษณะ คือ จัดลําดับตาม
ความสําคัญ และจัดลําดับตามเวลาหรือเหตุการณ
2. แบบพีระมิดหัวตั้ง (Upright Pyramid) ไมคอยนิยมใชในปจจุบัน ผูเขียนขาวจะเรียงลําดับขอมูล
ที่มีความสําคัญจากนอยไปหามากที่สุด (climax) เพื่อใหผูอานกระหายใครรู และติดตามเนื้อหาจนจบ ดัง
ภาพตอไปนี้ และ
3. แบบสี่เหลี่ยมผืนผาทรงยืน มักใชเขียนขาวที่ไมคอยสําคัญ ขาวสั้นๆ เริ่มจากสวนเชื่อม หรือจาก
เนื้อเรื่องขาว หลังจากพาดหัวขาวแลว ไมมีความนํา ความสําคัญของขาวมีความเทาเทียมกันตั้งแตตนจนจบ
แตสําหรับคนที่เห็นวาบล็อกเกอรเปนสื่อมวลชนนั้นจะมองวา การนําเสนอของบล็อกเกอรเปนการ
นําเสนอขาวสารอีกรูปแบบหนึ่งที่มีความหลากหลายมากกวาการนําเสนอขาวสารของสื่อมวลชน เพราะมี

12. 12
การใสความคิดเห็นสอดแทรกลงไปในเนื้อหาที่นําเสนอ ทําใหเนื้อหานาติดตาม และมีแงมุม และความรูสึก
และเพราะบล็อกเกอร คือ ผูที่มีความเชี่ยวชาญในเนื้อหานั้นๆ เฉพาะดาน อาทิ บล็อกเกอรดานขาวสารไอที
ที่มีความรูความเชี่ยวชาญดานเทคโนโลยี ดังนั้น บล็อกเกอรสามารถใสความเห็น ใสขอมูลที่มาจากตัว
ผูเขียนบล็อกเองลงไปได โดยอาจจะไมตองสัมภาษณแหลงขาว ซึ่งตรงนี้จากนักขาวที่ไมใชผูเชี่ยวชาญ
เฉพาะดาน หรือเฉพาะสาย ทําใหเวลานําเสนอขาวสารนักขาวจําเปนตองพึ่งพาแหลงขอมูล ซึ่งก็คือ
แหลงขาวในการไดมาซึ่งเนื้อหาของขาว
แมวาบล็อกเกอรถูกมองวาเปนสื่อมวลชน แตเปนสื่อที่สามารถแสดงความคิดเห็นในงานเขียนที่
นําเสนอผูรับสารได เพียงแตรูปแบบในการนําเสนออาจแตกตางกัน และจํานวนผูรับสารแตกตางกันหาก
เทียบกับสื่อมวลชน อภิศิลป มองวา บล็อกเกอรมีรูปแบบในการสนําเสนอขอมูลที่หลากหลายกวา
สื่อมวลชน เพราะบล็อกเกอรจะสามารถใสความคิดเห็นลงไปในเนื้อหาได ขณะที่นักขาวจะไมมีการใสความ
คิดเห็น
“สมัยนี้หลายๆ แบรนดชอบเชิญบล็อกเกอรไปรวมงานเหมือนที่เชิญนักขาว เพราะเขาอยากให
บล็อกเกอรนําเสนอขาวเกี่ยวกับสินคาของตัวเอง ซึ่งบล็อกเกอรมีอิสระในการเขียนคอนขางมาก คือ ไมได
จํากัดแค “ขาว”เหมือนที่นักขาวรายงาน แตเปนบทความขอคิดเห็นสวนตัวก็ได”
ธรรณพ บอกวา เนื้อหาที่สื่อมวลชนนําเสนอคือ ขาวสารความเปนไป สวนเนื้อหาของบล็อกเกอรคือ
ขาวบวกกับความคิดเห็น เปนขาว 70 เปอรเซ็นต เปนความคิดเห็น 30 เปอรเซ็นต และขาวที่บล็อกเกอรนํา
เสนอนั้น ถือเปนขาวกึ่งประชาสัมพันธสินคา
“อานบล็อกเพื่อตองการอานความคิดเห็นจากผูใชงาน เพื่อตองการนําเอาขอมูลมาประกอบการ
ตัดสินใจ”
แตบางคนก็มองวา หากบล็อกเกอรที่ไมใชนักขาวไปเขียนบล็อก แลวนําเสนอขอมูลขาวสารใหกับ
บริษัท เทากับเปนการโฆษณาประชาสัมพันธดวย แมจะไมชัดเจนแตเนื้อหายอมเปนไปเพื่อการ
ประชาสัมพันธ
“ธรรมชาติของคนตามอานบล็อกจะชอบการเขียนที่มาจากตัวตนของบล็อกเกอร ซึ่งอานๆ ไปจะ
ทราบไดทันทีวาบล็อกไหนเขียนเพื่อการโปรโมทสินคา จากการที่บล็อกเกอรใสความคิดเห็นลงไปใน
บทความหรืองานเขียนนั้นทําใหผลงานการนําเสนอเนื้อหาของบล็อกเกอรบางครั้งก็เปน “ขาวกึ่ง
ประชาสัมพันธ”

13. 13
สําหรับเนื้อหาของบล็อกนั้น กฤษณ มองวาเนื้อหาที่บล็อกเกอรนําเสนอสวนใหญจะคอนขางมี
ละเอียด และมีมุมมองของผูเขียน ซึ่งตอบสนองความตองการของผูอานที่อานบล็อกเพราะตองการอาน
ความคิดเห็น ตองการทราบมุมมองในเรื่องนั้นๆ
“เปนกลางหรือไมเปนกลางในการนําเสนอเนื้อหา ไมใชประเด็น ถาหากไมมีการบิดเบือนเรื่องจริง”
กฤษณ
ในขณะที่ ณัฐฐา มองวา ขาวสารจากบล็อกเกอรสวนใหญนําเสนอไดนาสนใจ ซึ่งความสมบูรณ
ครบถวน รอบดาน นาเชื่อถือของเนื้อหาที่บล็อกเกอรนําเสนอนั้นขึ้นอยูกับการกลั่นกรองของผูเขียนเปนหลัก
รอยโทหญิงนิดา บอกวา รูปแบบการนําเสนอขอมูลขาวสารของบล็อกเกอรคือการนําเสนอขอมูล
และความคิดเห็น ทําใหชิ้นงานที่บล็อกเกอรนําเสนอเปนบทความหรือความคิดห็นสวนบุคคล ซึ่งหลายครั้ง
ทําใหผูอานคลอยตามและเชื่อในขอมูลที่นําเสนอ
“บางบล็อกนําเสนอขอมูลไมครบถวน แตเนนการนําเสนอมุมมอง ความคิดเห็น ซึ่งจะตองเลือกอาน
และวิเคราะหจากขอมูลหลายๆ ที่ จากหลายๆ คนมาประกอบกัน”
สวนอาจารยสกุลศรี มองวา บล็อกเกอรบางคนมีการสนําเสนอเนื้อดี ใหความคิดตอยอดประเด็นได
ยิ่งถาบล็อกไหนมีการอางอิงขอมูล และใสลิงค (Link) กลับไปที่ตนตอของขอมูล มีการใหขอมูลเพิ่มเติมและ
เชื่อมโยงขอมูลหรือประเด็นตอไปที่อื่นที่ใหผูอานสามารถอานเพิ่มไดจะยิ่งดี
สวนบล็อกเกอรอยาง @krapalm ก็ยอมรับวา ภาษาทใชในการเขียนบล็อกสวนใหญจะเปนภาษา
ี่
พูด เนนอานเขาใจงาย ไมอยากรูผูอานรูสึกวาเขากําลังอานหนังสือ หรือเรียงความ อยากใหเขาไดความรูสึก
เหมือนมีคนเลาเรื่องราวใหฟง
“สไตลในการเขียนของผม ก็เนนการเลาเรื่องราวๆ ใชภาษาที่เขาใจงาย ถาเปนคําศัพทหรือ
keyword สําคัญๆ จะเขียนเปนภาษาอังกฤษเลย ไมคอยไดแปลไทย ผมมักจะเขียนทับศัพท”
@kraplam ยังบอกอีกวา เนื้อหาที่นําเสนอในบล็อกของเขานั้น จะเนนไปที่อัพเดทขาวสารที่ตน
สนใจและคิดวาจะมีคนอาน “ผมจะพยายามไมเขียนขาวที่ตัวเองสนใจ แตมันเปนขาวที่คนอื่นไมคอยอาน”
สําหรับ @papayatop บอกวา สวนมากตนจะนําเสอนขาวสารดานเทคโนโลยี โดยผสมกันทั้งขาว
บทความ รีวิวสินคา และสวนใหญจะใชภาษาขาวผสมกับภาษาพูด เขียนแนวคลายกับอธิบาย ขยายความ
ใหแจมชัดขึ้น โดยจะเนนใชภาษาเขาใจงาย เหมือนนั่งคุยกับผูอาน
เชนเดียวกับ นันทชวิชญ ชัยภาคยโสภณ หรือ @yokekung บล็อกเกอรอีกรายจาก
http://www.yokekungworld.com ที่บอกวา รูปแบบการนําเสนอของตนจะเปนการวิเคราะหเทคโนโลยีจาก
ขาว เปนบทความ และรีวิวสินคาตามความรูสึก เพื่อประโยชนที่คนอานจะไดรับ โดยมีสไตลการเขียน

14. 14
เหมือนการโพสกระทูแนะนํา ไมทางการมาก เนนความเปนกันเอง แตพอทําบล็อกเยอะๆ เริ่มเปนทางการ
มากขึ้น สําหรับประเด็นที่นําเสนอจะเนนเรื่องแนวโนมที่กําลังจะมา มองเทคโนโลยีที่พัฒนา และมองสินคา
ปจจุบันที่สรางกระแสในตลาด “โดยสวนตัวมองวาบล็อกเกอรไมใชสื่อ แตชวยกันนําเสนอในหลายๆแงมุม”
กลาวโดยสรุป พบวา หากจะนิยามคําวา “สื่อ”ดวยนิยามทางดานวารสารศาสตรแบบเดิม “บล็อก
เกอร”จะไมใช “สื่อ”เพราะบล็อกเกอรไมมีกระบวนการทางดานวารสารศาสตรในการผลิตชิ้นงาน บล็อก
เกอรไมจําเปนตองเลือกประเด็นขาวจากคุณคาขาว แตบล็อกเกอรจะเลือกประเด็นขาวสารตามความสนใจ
ของตนเองและผูอานของตนเปนหลัก นอกจากนี้บล็อกเกอรยังมีรูปแบบการเขียนที่ไมยึดติดกับรูปแบบการ
เขียนขาวของนักขาวที่จะตองเปนพีรามิดหัวตั้งหรือพีรามิดหัวกลับ และยังใชภาษาพูดในงานเขียน ทั้งยังใส
ความคิดเห็นในงานเขียน และที่สําคัญบล็อกเกอรไมมีการกําหนดกติกาในการทํางานรวมกัน หรือไมมีการ
กําหนดกรอบจรรยาบรรณและจริยธรรมในการรับผิดชอบตอขอมูลขาวสารที่ตนนําเสนอไป อยางเปน
รูปธรรม

15. 15
แตในทางกลับกัน หากพิจารณาในมิติและบริบทของการสื่อสารยุคดิจิตอลแลว ก็สามารถสรุปไดวา
“บล็อก”เปน “สื่อ”ชนิดหนึ่ง ซึ่งอาจจะเรียกวา “สื่อสวนตัว” หรือ “สื่อสวนบุคคล” ดวยเหตุผลที่วา บล็อก
เกอรมี Blog ซึ่งเปน “ชองทาง”(Channel) ในการติดตอสื่อสาร ในการนําเสนอขาวสารเพื่อไปยังกลุมคนใน
วงกวางได เชนเดียวกับ “สื่อ”(Traditional Media) บล็อกเกอรมีกลุมคนอาน หรือกลุมผูรับสารที่แนนอน
จํานวนหนึ่ง และคนอานขาวสารจากบล็อกเหลานี้ใหคุณคาของเนื้อหาที่บล็อกเกอรนําเสนอวาเปน
“ขาวสารบวกมุมมอง”ซึ่งตอบสนองตอความตองการของผูรับสารที่อานบล็อกก็เพื่อตองการอานมุมมองและ
ความคิดเห็นของผูเขียน ดังนั้นพวกเขาจึงมองวา “บล็อกเกอร”ก็คือ “สื่อ”ประเภทหนึ่ง
2.2 บทบาทของ “บล็อกเกอร” กับ “นักขาว”
สําหรับบทบาทของบล็อกเกอรนั้นหลายคนมองวา บล็อกเกอรเปนสวนหนึ่งของกระบวนการการ
สื่อสารอยางแนนอน แตระดับของการเปนสื่อของบล็อกเกอรนั้นในบางมุมก็เหมือนกับนักขาว แตในบางมุม
ก็ตางจากนักขาวโดยสิ้นเชิง
[6] นักวิชาการและนักวิชาชีพสื่อหลายคนไดแสดงความเห็นเกี่ยวกับบทบาทของบล็อกเกอรไว
อาทิ สฤณี อาชวานันทกุล มองวา บล็อกเกอรเปนสื่อได และสื่อมวลชนก็เปนบล็อกเกอรได เมื่อใดที่บล็อก
เกอรรายงาน “ขาว” ซึ่งเปนขอเท็จจริงหรือเหตุการณที่เปนประเด็นสาธารณะ บล็อกเกอรมีสถานะเทียบเทา
สื่อมวลชน และดังนั้นจึงตองมีทั้งสิทธิ และจรรยาบรรณเชนเดียวกับสื่ออาชีพ

16. 16
นอกจากนี้ [5] “นักขาว” กับ “บล็อกเกอร” นั้นมีทั้งจุดเหมือนและจุดตางในการทํางาน จุดเหมือนก็
คือทั้งสองฝายมีชองทางในการนําเสนอของตัวเอง นักขาวอาจจะมีบริษัททีวี วิทยุ หนังสือพิมพ หรือองคกร
ขาวที่ตัวเองสังกัด สวนบล็อกเกอรก็มีบล็อกของตัวเอง รวมถึง Social Media ที่ชวยใหการนําเสนอของ
ตัวเองขยายไปถึงวงกวางไดมากขึ้น
สวนจุดตางก็คือ นักขาวนั้นบอกวาตัวเองเปนสื่อมวลชนที่จะตองมาพรอมกับจริยธรรมในวิชาชีพ
ขาว ในขณะที่บล็อกเกอรนั้นยังไมสามารถบอกไดชัดเจนวาตัวเองเปนสื่อมวลชนหรือไม ตลอดจนจริยธรรม
และความรับผิดชอบตอสังคมยังไมมีบทบัญญัติชัดเจน
[7] เทพชัย หยอง ผูอํานวยการองคการกระจายเสียงและแพรภาพสาธารณะแหงประเทศไทย
(ส.ส.ท.) และสถานีโทรทัศนไทยพีบีเอส เคยพูดไวใน นิตยสารเนชั่นสุดสัปดาห (ในคอลัมน“จดหมายจาก
ฮารวารด”) วา ‘บล็อกเกอร’ คือ ชื่อที่ใชเรียกคนทําสื่ออิสระทางอินเทอรเน็ตที่กําลังกลายเปนทางเลือกใหม
ทางดานขาวสารใหคนอเมริกัน และการจะเปน ‘บล็อกเกอร’ นั้นไมยาก เพียงแคขอใหมีเว็บไซตของตัวเอง
และจริงจังกับการหาขอมูลขาวสารและการตรวจสอบสังคม ใครๆ ก็สามารถเลนบทบาทนี้ได แตจะเปน
‘บล็อกเกอร’ ที่นาเชื่อถือไดหรือไมนั้นก็เปนอีกเรื่องหนึ่ง ซึ่ง ‘บล็อกเกอร’ เปนปรากฏการณใหมที่ทาทายสื่อ
กระแสหลักอยางหนังสือพิมพและโทรทัศน
2.2.1 บทบาทของ “บล็อกเกอร”
หากจะกลาวถึงบทบาทของบล็อกเกอร จักรพงษ มองวา บทบาทของบล็อกเกอรคือ ผูนําเสนอ
ขอมูลขาวสารในมุมมองเชิงบุคคล บล็อกเกอรนําเสนอในเรื่องที่เขาคิดวาอยากนําเสนอ มีการใสอารมณ
ความรูสึกเขาไปในเนื้อหาทําใหขอมูลขาวสารจากบล็อกเกอรไมไดตั้งอยูบนขอเท็จจริงเปนหลัก บล็อกเกอร
ไมตองคํานึงถึงผลประโยชนสามาธารณะ และสามารถมีเรื่องธุรกิจ หรือเรื่องรายได คาตอบแทนจากการ
เขียนได โดยไมมีใครตําหนิ ตราบใดที่บล็อกเกอรนั้นไมไดนําเสนอขอมูลที่ละเมิดผูอื่นหรือทําผิดกฏหมาย
“บล็อกเกอรไมไดถูกฝกมาใหคิดและทําอยางนักขาว เขาไมมีกระบวนการไดมาซึ่งขอมูล และการ
พัฒนาออกมาเปนชิ้นงานขาวดวยกระบวนการวารสารศาสตรเขาเปนเพียงคนที่มีชองทาง (Channel) ที่
สามารถสงขอมูลขาวสารออกไปหาคนไดจํานวนหนึ่งเทานั้น”
ซึ่งเชลงพจน มองวา บล็อกเกอร คือ “สื่อสวนตัว” หรือ “สื่อบุคคล” ที่มีชองทางในการนําเสนอ
ขอมูลขาวสารจากมุมมองที่ตนเองสนใจ โดยมีตัวเองเปนแบรนด(Personal Brand) ซึ่งทําการนําเสนอ
ขอมูลขาวสารของบล็อกเกอรจะคํานึงถึงการนําเสนอตัวตนของตัวเอง ดวยการนําเสนอมุมมมองสวนตัว
รูปแบบการเขียน และภาษาที่ใช

17. 17
“สไตลการเขียน ภาษาที่ใชในการนําเสอของบล็อกเกอรจึงตองดูหวือหวา แรง โดน ไมเหมือนของ
นักขาวที่ตองใชภาษาเปนทางการมากกวา และมีกรอบของการนําเสนอที่ตองเปนกลางในการทําใหขอมูลมี
ความสมดุล”
มีคนมองวาบล็อกเกอรเขียนบล็อกเพื่อแสวงหา “ความนิยม”และมี “ความนิยม”เปนตัวตั้งหรือเปน
วัตถุประสงคในการเขียน แตนักขาวมี “ความนาเชื่อถือ” เปนตัวตั้ง ฉะนั้น การนําเสนอขอมูลขาวสาร
บทบาทในการนําเสนอขอมูลขาวสารของบล็อกเกอรและนักขาวจึงมีความแตกตางกัน
“ความนาเชื่อถือ กับความนิยมตางกัน ความนาเชื่อถือ คือ เชื่อวาขาวนี้ผานการกลั่นกรองมาแลว
ดวยกระบวนการวารสารศาสตร สวนความนิยมในตัวบล็อกเกอร คือ ความชอบและความพอใจ ในรูปแบบ
การนําเสนอและเนื้อหาที่นําเสนอมากกวาความถูกตองของขอมูลที่นําเสนอ” เชลงพจนอธิบาย
สวนนักวิชาการจะมองวา ทั้งบล็อกเกอรและนักขาว มีบทบาทในการนําเสนอขอมูลขาวสาร
เหมือนกัน แตนักขาวจะมีกรอบจริยธรรมและกรอบจรรยาบรรณที่ชัดเจนกวาบล็อกเกอร ทําใหบทบาทที่
สามารถนําเสนอขาวสารไดเหมือนกันระหวางบล็อกเกอรกับนักขาวมีความแตกตางกัน
“ทั้งสองเปนคนนําขอมูลขาวสารมาเลาเรื่องเหมือนกัน และเขาถึงแหลงขาวไดใกลเคียงกัน แต
บางครั้งบล็อกเกอรไมไดคํานึงถึงวาขอมูลขาวสารที่ตนนําเสนอนั้นไปกระทบกระเทือนใครหรือไม หรือมีการ
สรางสมดุลใหกับขอมูลขาวสารที่เสนออกไปแลวดีพอแลวหรือยัง ในขณะที่นักขาวตองคํานึงถึงสิ่งเหลานี้อยู
ตลอดเวลา”
ดวยบทบาทของบล็อกเกอรของการเปนผูสื่อสารสื่อขอมูลออกไปสูคนรับสารไดเหมือนกับนักขาว
ทําใหอาจมองดูแลวเสมือนวาบล็อกเกอรเปนคูแขงของนักขาวในการนําเสนอขอมูลขาวสารสูผูรับสาร ซึ่งใน
กรณีนี้ นักวิชาการบางทานไดใหความเห็นไววา หากนักขาวไมมีการปรับตัวและพัฒนาประเด็นของขาวที่
นําเสนอใหมีความลึก รอบดาน หลากมิติ และหลายมุมมมอง บล็อกเกอรจะกลายเปนคูแขงของนักขาวใน
บทบาทของการสื่อสารขอมูลอยางแนนอน
อยางไรก็ดี นักขาวสามารถหยิบใชขอมูลขาวสารของบล็อกเกอรมาตอยอดได โดยดึงเขามาอยูใน
การะบวนการขาวของตน หรือนําขอมูลจากบล็อกเกอรที่เปนผูเชี่ยวชาญเฉพาะดานมาเปนขอมูลเสริมใน
งานขาวได
“เอาจุดแข็งของบล็อกเกอรกับนักขาวมารวมกัน จะทําใหขาวนั้นมีความครอบคลุมมากขึ้น”
อภิศิลปเปนอีกคนหนึ่งที่ยืนยันวาบทบาทของบล็อกเกอรตางจากบาทบาทของนักขาว บทบาทของ
บล็อกเกอร คือ สื่อที่มีความเปนตัวตน มีความเปนสวนตัว มีความเปนศิลปนสูงกวานักขาว