1. Đ AI CƯƠ NG K ́ S
̣ Y INHTR ̀
UNG
YH ̣
OC

2. Mục tiêu
 Nắm được các khái niệm:
- Định nghĩa Ký sinh trùng (KST)
- Định nghĩa vật chủ
- Định nghĩa chu trình và nêu các kiểu chu trình phát
triển
 Nắm được các đặc điểm KST và bệnh KST
 Nắm được tác hại và nguyên tắc phòng chống KST

3. 1. Mét sè ®Þnh nghÜa
1.1. §Þnh nghÜa vÒ ký sinh trïng:
Ký sinh học là môn học nghiên cứu những
sinh vật sống bám lên bề mặt hay bên trong cơ
thể một sinh vật khác, một cách tạm thời hoặc
vĩnh viễn với mục đích có chỗ trú ẩn và nguồn
thức ăn để sinh sống.

4.  Sù ký sinh cã thÓ hoµn toµn (ký sinh b¾t
buéc suèt ®êi) nh­ giun ®òa, giun tãc,
giun mãc hoÆc ký sinh kh«ng hoµn toµn
(ký sinh t¹m thêi, lóc ký sinh, lóc tù do) nh­
c«n trïng hót m¸u.
 VÞ trÝ ký sinh cã thÓ néi ký sinh (ký sinh
bªn trong c¬ thÓ vËt chñ) nh­ s¸n l¸ gan,
s¸n d©y hoÆc ngo¹i ký sinh (ký sinh bªn
ngoµi c¬ thÓ vËt chñ nh­ b¸m vµo da hay
hót m¸u qua da) nh­ tiÕt tóc y häc.

5.  Ký sinh trïng cã thÓ ®¬n chñ (chØ
ký sinh trªn mét loµi vËt chñ nhÊt
®Þnh, nÕu l¹c chñ chóng sÏ kh«ng
tån t¹i) nh­ giun ®òa ng­êi.
 Ký sinh trïng cã thÓ ®a chñ, nghÜa
lµ mét loµi ký sinh trïng cã kh¶ n¨ng
ký sinh vµ ph¸t triÓn trªn nhiÒu loµi
vËt chñ kh¸c nhau nh­ s¸n l¸ gan,
s¸n l¸ phæi...

6.  §a nhiÔm ký sinh trïng: Trªn mét vËt chñ
cã thÓ bÞ ký sinh nhiÒu loµi KST nh­ ng­
êi ®a nhiÔm giun s¸n.
 §Æc biÖt c«n trïng ®a thùc rÊt nguy hiÓm
v× chóng cã thÓ mang mÇm bÖnh tõ
®éng vËt sang ng­êi.
 Ký sinh trïng l¹c chñ, lµ ký sinh trïng x©m
nhËp vµo vËt chñ kh«ng thÝch hîp, nh­ng
chóng vÉn tån t¹i vµ ph¸t triÓn, tuy kh«ng
hoµn toµn. VÝ dô: bÖnh Êu trïng sán, s¸n
chã ë ng­êi.

7.  Ký sinh trïng c¬ héi lµ vËt chñ mang KST
l¹nh, khi c¬ thÓ suy gi¶m MD hay suy sôp,
KST nµy ph¸t triÓn vµ trë nªn g©y bÖnh.
VÝ dô: c¸c bÖnh ®¬n bµo ë bÖnh nh©n
HIV/AIDS, bÖnh nh©n lao.
 Béi ký sinh trïng lµ nh÷ng ký sinh trïng ký
sinh trªn nh÷ng ký sinh trïng kh¸c. VÝ dô:
ký sinh trïng sèt rÐt sèng ký sinh trong
muçi.

8. 1.2. §Þnh nghÜa vÒ vËt chñ
 VËt chñ lµ nh÷ng sinh vËt bÞ ký sinh, tøc
lµ bÞ ký sinh trïng chiÕm sinh chÊt.
 VËt chñ chÝnh lµ vËt chñ mang ký sinh
trïng tr­ëng thµnh vµ cã kh¶ n¨ng sinh s¶n
h÷u tính, vÝ dô: ng­êi, chã, mÌo lµ vËt chñ
chÝnh cña s¸n l¸ gan nhá

9.  VËt chñ trung gian lµ vËt chñ cÇn thiÕt cho ký
sinh trïng ph¸t triÓn mét giai ®o¹n cña chóng
nh­ng kh«ng tíi tr­ëng thµnh vµ kh«ng cã sinh
s¶n h÷u giíi, vÝ dô: èc lµ vËt chñ trung gian cña
s¸n l¸, tr©u bß/lîn lµ VCTG cña SD bß/SD lîn.
 M«i giíi truyÒn bÖnh lµ nh÷ng sinh vËt mang
(vËn chuyÓn) mÇm bÖnh (ký sinh trïng) tõ chç
nµy sang chç kh¸c nh­ng sinh th¸i ký sinh trïng
kh«ng thay ®æi. VÝ dô: ruåi nhÆng vËn
chuyÓn trøng giun s¸n, bµo nang ®¬n bµo...

10.  VËt chñ chøa(paratenic host) lµ vËt chñ tiÕp
nhËn Êu trïng ký sinh trïng vµ nh÷ng Êu trïng
nµy di chuyÓn ®Õn vÞ trÝ nµo ®ã trong c¬
thÓ, dõng l¹i ë ®ã, kh«ng ph¸t triÓn.
 NÕu vËt chñ thÝch hîp kh¸c ¨n ph¶i, Êu trïng
nµy tiÕp tôc ph¸t triÓn vµ tr­ëng thµnh. VÝ dô:
s¸n l¸ phæi trong thÞt thó rõng.

11. 1. 3. §Þnh nghÜa vÒ chu trình
 Chu trình sèng hay vßng ®êi cña ký sinh trïng lµ qu¸
tr×nh ph¸t triÓn tõ trøng hay bµo nang cho ®Õn khi
KST tr­ëng thµnh sinh s¶n vµ tiÕp tôc chu tr×nh míi.
 KiÓu chu tr×nh 1: Ng­êi <---> ngo¹i giíi. VÝ dô giun ®­
êng ruét, đơn bµo ®­êng ruét.
 KiÓu chu tr×nh 2: Ng­êi ---> ngo¹i giíi ---> vËt chñ
trung gian ---> ng­êi. VÝ dô s¸n l¸ gan nhá, s¸n l¸ phæi.
 KiÓu chu tr×nh 3: Ng­êi ---> ngo¹i giíi ---> vËt chñ
trung gian ---> ngo¹i giíi ---> ng­êi. VÝ dô s¸n m¸ng.

12.  KiÓu chu tr×nh 4: Ng­êi ---> vËt chñ
trung gian --->ngo¹i giíi ---> ng­êi. VÝ dô
trïng roi ®­êng m¸u.
 KiÓu chu tr×nh 5: Ng­êi ---> vËt chñ
trung gian ---> ng­êi. VÝ dô giun chØ, sèt
rÐt.
 KiÓu chu tr×nh 6: Ng­êi <---> ng­êi, VÝ
dô trïng roi ©m ®¹o truyÒn tõ ng­êi nµy
sang ng­êi kh¸c khi giao hîp, ghÎ truyÒn
qua tiÕp xóc.

13.  − Chu trình trực tiếp ngắn: KST khi rời khỏi
cơ thể KC đã có tính lây nhiễm ngay và
thường xâm nhập KC mới ngay. VD: trùng roi,
amip, giun kim,..
 − Chu trình trực tiếp dài: KST khi rời khỏi cơ
thể KC, cần một thời gian phát triển ở ngoại
cảnh để đạt đến giai đoạn lây nhiễm, sau đó
xâm nhập vào KC mới. VD: giun đũa, giun
móc,..

14.  − Chu trình gián tiếp: KST phải qua KCTG trước
khi xâm nhập vào KCVV khác.
• Qua 1 KCTG: sán dải bò, sán dải heo,..
• Qua 2 KCTG: sán dải cá,..
 − Ý nghĩa của CTPT:
• KST có CTPT càng ít KC: càng đơn giản, càng dễ
phát tán trong cộng đồng và gây bệnh rộng rãi.
• KST có CTPT phải trải qua những KCTG: càng
phức tạp, khó tồn tại và phát triển vì vậy bệnh do
KST này ít phổ biến và việc phòng chống khó khăn
hơn.

15. 2. Ph©n lo¹i ký sinh trïng
Ký sinh trïng
Parasites
Giun s¸n §¬n bµo Vi nÊm TiÕt tóc yhäc
Ch©n gi¶ Trïng l«ng
Líp nhÖn Líp c«n
Giun S¸n Bµo tö trïng
Trïng roi
trïng

16. 3. ®Æc ®iÓm chÝnh cña kST
3.1. §Æ ®c iÓm h×nh thÓ:
 H×nh thÓ ký sinh trïng rÊt ®a d¹ng gi÷a c¸c loµi
 Cïng mét loµi nh­ng ký sinh trªn c¸c vËt chñ
kh¸c nhau chóng cã kÝch th­íc kh¸c nhau nh­
s¸n l¸ gan nhá.
 HoÆc c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn kh¸c nhau cña ký
sinh trïng chóng cã h×nh d¹ng vµ kÝch th­íc
kh¸c nhau, thËm chÝ h×nh th¸i hoµn toµn kh¸c
h¼n nhau nh­ bä gËy víi muçi, dßi víi ruåi...

17. 3.2. §Æ ®
c iÓm cÊ t¹o:
u
 CÊu t¹o c¬ quan ký sinh trïng còng ph¸t
triÓn thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn ký sinh nh­
giun s¸n kh«ng cã m¾t, kh«ng cã ch©n,
chØ ph¸t triÓn phÇn miÖng vµ bé phËn
b¸m ®Ó hót thøc ¨n, cßn víi c«n trïng ph¸t
triÓn c¬ quan vËn ®éng vµ chÝch hót.
 ChÝnh c¸c ®Æc ®iÓm h×nh th¸i cña ký
sinh trïng lµ c¬ së ®Þnh lo¹i b»ng h×nh
th¸i häc

18. 3.3. §Æ ®
c iÓm sèng:
 Ký sinh trïng sèng, tån t¹i vµ ph¸t triÓn nhê vµo
vËt chñ vµ m«i tr­êng.
 Cã loµi ký sinh trïng tån t¹i suèt ®êi trªn vËt chñ
gäi lµ ký sinh vÜnh viÔn, cã loµi chØ ký sinh
khi chiÕm thøc ¨n gäi lµ ký sinh t¹m thêi.
 M«i tr­êng quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn
cña hÇu hÕt ký sinh trïng, nhÊt lµ ký sinh trïng
cã chu kú phøc t¹p.
 Thøc ¨n còng lµ yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn ®êi
sèng cña ký sinh trïng.
 Do ®êi sèng cña ký sinh trïng th­êng kÐo dµi,
tõ vµi th¸ng ®Õn hµng nhiÒu chôc n¨m g©y t¸c
h¹i m·n tÝnh, ©m Ø, kÐo dµi.

19. 3.4. §Æ ®
c iÓm sinh s¶n:
 Sinh s¶n v« tÝnh: b»ng h×nh thøc nh©n ®«i tÕ
bµo, th­êng ë ®¬n bµo nh­ trïng roi, amÝp, ký
sinh trïng sèt rÐt trong c¬ thÓ ng­êi.
 Sinh s¶n h÷u tÝnh: lµ cã phèi hîp sinh dôc ®ùc
vµ c¸i bao gåm c¸c c¸ thÓ ký sinh trïng l­ìng giíi
nh­ s¸n l¸, s¸n d©y vµ c¸c c¸ thÓ lµ ®¬n giíi nh­
giun ®­êng ruét, s¸n m¸ng.
 HÇu hÕt c¸c loµi ký sinh trïng ®Òu ®Î trøng ,
mét sè loµi ®Î Êu trïng (giun chØ) hoÆc rông
®èt mang theo trøng nh­ s¸n d©y. Trong giai
®o¹n ph¸t triÓn cña s¸n l¸ qua èc, cã hiÖn t­îng
sinh s¶n ®a ph«i.

20. 4. §Æc ®iÓm bÖnh ký sinh trïng
4.1. §Æ ®
c iÓm chÝnh cña bÖnh ký sinh trïng
 BÖnh ký sinh trïng th­êng diÔn biÕn ©m
thÇm, lÆng lÏ nh­ng cã mét sè bÖnh cÊp
tÝnh nh­ amÝp cÊp, sèt rÐt ¸c tÝnh, giun
xo¾n.
 Th­êng kÐo dµi, hµng n¨m hay hµng chôc
n¨m, cã ng­êi nhiÔm ký sinh trïng suèt ®êi
do t¸i nhiÔm liªn tôc, vÝ dô bÖnh giun
®òa.

21.  BÖnh cã thêi h¹n nhÊt ®Þnh phô
thuéc tuæi thä cña ký sinh trïng vµ sù
t¸i nhiÔm.
 BÖnh cã tÝnh chÊt x· héi do ký sinh
trïng phæ biÕn trong céng ®ång vµ
bÖnh liªn quan chÆt chÏ víi ®êi sèng
kinh tÕ-x· héi, tËp qu¸n ¨n uèng vµ
canh t¸c cña c¶ céng ®ång x· héi.

22. 4.2. S khuyÕch t¸ n vµ lan trµn cña ký sinh
ù
trïng
 §èi víi nhãm tiÕt tóc lµ vËt truyÒn bÖnh,
chóng khuyÕch t¸n chñ ®éng hoÆc bÞ
®éng theo ®iÒu kiÖn tù nhiªn hay ph­¬ng
tiÖn giao th«ng.
 Ký sinh trïng ph¸t t¸n phô thuéc ®iÒu kiÖn
vËt chñ, mÇm bÖnh, tËp qu¸n cña con ng­
êi vµ ®iÒu kiÖn tù nhiªn thuËn lîi.

23. 5. T¸c h¹i cña ký sinh trïng
 ChiÕm chÊt dinh d­ìng. TÊt c¶ c¸c loµi ký
sinh trïng ®Òu chiÕm thøc ¨n cña vËt chñ
g©y thiÕu chÊt, suy dinh d­ìng. VËt chñ
mÊt chÊt dinh d­ìng tr­êng diÔn, kÐo dµi.
 T¹i chç ký sinh, ký sinh trïng g©y viªm,
loÐt, chÌn Ðp, t¾c...
 Toµn th©n g©y nhiÔm ®éc, rèi lo¹n chøc
n¨ng nhiÒu c¬ quan

24.  MiÔn dÞch trong ký sinh trïng th­êng
kh«ng cao, chØ ®ñ ®Ó chÈn ®o¸n,
kh«ng lo¹i trõ ®­îc mÇm bÖnh.
 Ký sinh trïng lµ tiÕt tóc chÝnh lµ vËt
truyÒn bÖnh tõ ng­êi bÖnh sang ng­
êi lµnh hoÆc tõ sóc vËt sang ng­êi

25. 6. ChÈn ®o¸n ký sinh trïng
 ChÈn ®o¸n l©m sµng: phÇn lín bÖnh ký
sinh trïng lµ ©m thÇm, lÆng lÏ, kÐo dµi
nh­ng còng cã loµi g©y cÊp tÝnh nh­ sèt
rÐt, giun xo¾n, s¸n l¸ gan lín. C¸c triÖu
chøng l©m sµng lµ ®Þnh h­íng chÈn
®o¸n.
 ChÈn ®o¸n cËn l©m sµng lµ xÐt nghiÖm
t×m trøng hay Êu trïng cña chóng ®Ó
chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh. Tuú tõng loµi ký sinh
trïng mµ lÊy bÖnh phÈm xÐt nghiÖm phï
hîp.

26. 7. §iÒu trÞ ký sinh trïng
Nguyªn t¾ c:
 §iÒu trÞ hµng lo¹t
 §iÒu trÞ nhãm nguy c¬ cao
 §iÒu trÞ ca bÖnh
 Chän thuèc cã hiÖu qu¶ cao, phæ réng,
dÔ sö dông, rÎ tiÒn vµ an toµn

27. 8. Phßng chèng bÖnh kST
8.1. Nguyªn t¾c phßng chèng bÖnh ký sinh trïng:
 §¸nh gi¸ ®­îc t×nh h×nh tõng bÖnh ký sinh trïng
vµ ®iÒu kiÖn l­u hµnh cña chóng trong tõng
®Þa ph­¬ng, tõng khu vùc ®Ó lùa chän ®èi t­
îng ­u tiªn, khu vùc ­u tiªn vµ gi¶i ph¸p tèi ­u.
 ChuÈn bÞ ®Çy ®ñ nh©n lùc, vËt lùc vµ mµng l­
íi ho¹t ®éng PC
 TiÕn hµnh phßng chèng trªn quy m« réng lín
v× bÖnh ký sinh trïng lµ bÖnh x· héi, th­êng c¶
céng ®ång nhiÔm bÖnh vµ dÔ l©y lan.

28.  Phßng chèng cÇn tiÕn hµnh l©u dµi, cã kÕ
ho¹ch nèi tiÕp, liªn hoµn do bÖnh ký sinh trïng
th­êng kÐo dµi, dai d½ng vµ dÔ t¸i nhiÔm.
 KÕt hîp chÆt chÏ nhiÒu biÖn ph¸p phßng
chèng víi nhau.
 Lång ghÐp c«ng t¸c phßng chèng ký sinh trïng
víi nhiÒu ho¹t ®éng Y tÕ vµ v¨n ho¸-x· héi kh¸c,
®Æc biÖt ®­a c«ng t¸c phßng chèng ký sinh
trïng vµo ch­¬ng tr×nh ch¨m sãc søc khoÎ ban
®Çu, nhÊt lµ ë tuyÕn c¬ së.

29.  X· héi ho¸ c«ng t¸c phßng chèng ký sinh trïng,
l«i cuèn céng ®ång tù gi¸c tham gia.
 Phèi hîp PC ký sinh trïng trong y tÕ víi c¸c
ngµnh liªn quan nh­ Thó Y, Thuû s¶n, N«ng
nghiÖp vµ c¸c ngµnh liªn quan kh¸c.
 §Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc vÒ
dÞch tÔ, chÈn ®o¸n, ®iÒu trÞ vµ phßng chèng
 T¹o nguån lùc cho ho¹t ®éng phßng chèng
bÖnh ký sinh trïng trong n­íc vµ më réng tõng
b­íc hîp t¸c quèc tÕ

30.  KiÓm tra vµ gi¸m s¸t c¸c ho¹t ®éng phßng
chèng ký sinh trïng tõ trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­
¬ng.
 Qu¶n lý ch­¬ng tr×nh víi hÖ thèng thèng nhÊt
tõ trung ­­¬ng ®Õn tËn c¬ së ®Ó n¾m b¾t
nh÷ng kÕt qu¶ cËp nhËt, kÞp thêi bæ sung
nh÷ng bÊt cËp, nh»m n©ng cao hiÖu qu¶
phßng chèng.
 §ång thêi ®Ò cËp chiÕn l­îc mét c¸ch tæng hîp
vµ cã ph©n tÝch vÒ dÞch tÔ häc, c¬ héi, vËt
lùc hiÖn cã vµ c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn tÝnh
bÒn v÷ng cña ho¹t ®éng phßng chèng ®Ó
®¶m b¶o ho¹t ®éng ch­¬ng tr×nh cã hiÖu qu¶
nhÊt.

31. 8.2. Nguyªn t¾c P sinh vË truyÒn bÖnh:
C t
 HÇu hÕt c¸c bÖnh ký sinh trïng l©y nhiÔm cho
ng­êi th«ng qua trung gian truyÒn bÖnh bao
gåm vËt chñ trung gian hay m«i giíi truyÒn
bÖnh, chóng lµ nh÷ng sinh vËt truyÒn bÖnh.
 Nguyªn t¾c phßng chèng sinh vật truyền bệnh
lµ dùa vµo ®Æc ®iÓm sinh lý, sinh th¸i cña
chóng ®Ó ¸p dông c¸c biÖn ph¸p riªng biÖt ®èi
víi tõng nhãm vect¬ cô thÓ vµ cho tõng sinh
®Þa c¶nh.

32. 8.3. BiÖn ph¸ p cô thÓ
 DiÖt KST b»ng ®iÒu trÞ hay diÖt VCTG
 C¾t ®øt chu kú cña KST b»ng chèng ph¸t
t¸n mÇm bÖnh, vÖ sinh an toµn thùc
phÈm, vÖ sinh m«i tr­êng, vÖ sinh c¸
nh©n, tËp thÓ.
 Gi¸o dôc søc khoÎ
 Ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi
 N©ng cao d©n trÝ
 Ph¸t triÓn mµng l­íi y tÕ c¬ së

33.  Cã nh÷ng ph­¬ng ¸n sö dông ho¸ chÊt diÖt c«n
trïng hîp lý vµ hiÖu qu¶.
 Tæ chøc c«ng t¸c phßng chèng sinh vËt truyÒn
bÖnh t¹i céng ®ång vµ tù b¶o vÖ.
 Lùa chän c¸c biÖn ph¸p vµ ph­¬ng ph¸p kiÓm
so¸t thÝch hîp cho tõng ®èi t­îng vµ céng ®ång
®­îc b¶o vÖ.

34. 9. T×nh h×nh bÖnh ký sinh trïng
9.1. Trªn thÕ giíi
N¨m 1995 cã gÇn 4 tû ng­êi nhiÔm giun ®òa,
giun tãc vµ giun mãc; cã trªn 200 triÖu ng­êi
nhiÔm s¸n m¸ng; cã trªn 40 triÖu ng­êi nhiÔm
s¸n l¸ truyÒn qua thøc ¨n; cã trªn 100 triÖu ng­
êi nhiÔm s¸n d©y/Êu trïng s¸n lîn; cã 2,4 tû ng­
êi ë 100 n­íc n»m trong vïng l­u hµnh sèt rÐt vµ
hµng n¨m cã 300-500 triÖu ng­êi m¾c sèt rÐt,
lµm chÕt 1,2-2,7 triÖu ng­êi;
Cã hµng tû ng­êi m¾c c¸c bÖnh ®¬n bµo vµ
bÖnh ký sinh trïng kh¸c trªn toµn thÕ giíi.

35. 9.2. T¹i ViÖt Nam
 NhiÔm giun ®òa vµ giun tãc ë miÒn B¾c cao
h¬n miÒn Nam, cã n¬i ë miÒn B¾c tû lÖ
nhiÔm 2 lo¹i giun nµy lµ 80-90%, nh­ng ®ång
b»ng Nam bé cã tû lÖ nhiÔm thÊp (nhiÔm giun
®òa d­íi 5%, nhiÔm giun tãc d­íi 2%), nhiÔm
giun ®òa cã xu h­íng gi¶m nhanh.
 NhiÔm giun mãc/má cao trªn ph¹m vi c¶ n­íc,
cã n¬i 70-80%, thËm chÝ 85%, tuy vËy, ®ång
b»ng s«ng Cöu Long cã tû lÖ nhiÔm thÊp nhÊt
(d­íi 10%).

36.  S¸n l¸ gan nhá ph©n bè ë Ýt nhÊt 32 tØnh, cã
®Þa ph­¬ng tû lÖ nhiÔm trªn 30% nh­ Nam
§Þnh, Ninh B×nh, Hµ T©y, Thanh Ho¸, Phó
Yªn, B×nh §Þnh; cã n¬i bÖnh l­u hµnh trªn toµn
tØnh nh­ Hoµ B×nh.
 S¸n l¸ gan lín ph©n bè ë Ýt nhÊt trªn 47 tØnh víi
sè l­îng bÖnh nh©n trªn 6.000 ng­êi, cã n¬i tû
lÖ nhiÔm 11,1% nh­ ë Kh¸nh Hoµ.
 S¸n l¸ ruét lín l­u hµnh ë Ýt nhÊt 16 tØnh, cã níi
tû lÖ nhiÔm 3,8% nh­ §¨c L¨c.
 S¸n l¸ phæi l­u hµnh ë Ýt nhÊt 10 tØnh, cã níi tû
lÖ nhiÔm 15% nh­ S¬n La.

37.  S¸n l¸ ruét nhá ®· x¸c ®Þnh l­u hµnh ë Ýt nhÊt
18 tØnh víi 5 loµi, cã n¬i tû lÖ nhiÔm tíi 52,4%
nh­ Nam §Þnh.
 S¸n d©y/Êu trïng s¸n lîn l­u hµnh ë Ýt nhÊt 50
tØnh, cã n¬i tû lÖ nhiÔm s¸n d©y 12% vµ
nhiÔm Êu trïng s¸n lîn 7,2%.
 BÖnh giun xo¾n trichinelliasis ®· g©y ra 4 vô
dÞch: t¹i Mï C¨ng Ch¶i (Yªn B¸i) n¨m 1970 cã 26
ng­êi m¾c vµ chÕt 4 ng­êi; t¹i TuÇn Gi¸o (§iÖn
Biªn) n¨m 2002 cã 22 ng­êi m¾c vµ chÕt 2 ng­
êi, n¨m 2004 cã 20 ng­êi m¾c bÖnh; t¹i B¾c
Yªn (S¬n La) n¨m 2008 cã 22 ng­êi m¾c, chÕt
2 ng­êi.

38.  §· cã hµng tr¨m bÖnh nh©n nhiÔm giun
G na tho s to m a s p inig e rum , cã nhiÒu chôc trÎ em
viªm mµng n·o t¨ng b¹ch cÇu ¸i toan do nhiÔm
giun l­¬n A io s tro ng y lus .
ng
 Cã 43,4 triÖu ng­êi sèng trong vïng sèt rÐt,
trong ®ã cã 15 triÖu ng­êi sèng trong vïng sèt
rÐt nÆng; tõ n¨m 1991-2000 cã 10.184 ng­êi
chÕt v× sèt rÐt víi 309 vô dÞch sèt rÐt .

39. Truyền nhiễm KST
 − Đường ra: chất ngoại tiết (phân , nước tiểu,..), chất phân
tiết ( trứng sán lá phổi), da, trung gian truyền nhiễm (máu,
dịch tiết từ vết loét da,..), KC chết,..
− Phương thức lây truyền: nuốt qua miệng, đi chân đất, tiếp
xúc với nước, côn trùng đốt, hít qua đường hô hấp, giao
hợp,..
− Nguồn nhiễm: đất ô nhiễm phân, nước, thực phẩm, côn
trùng hút máu, chó, thú ăn cỏ, người khác, tự nhiễm,..
− Đường vào: miệng, da, hô hấp, lá nhau, sinh dục,..
− Cơ thể cảm thụ: phái, tuổi, nghề nghiệp, nhân chủng, bệnh
tật bồi thêm, cơ địa mỗi người, dinh dưỡng, hệ thống miễn
dịch,..

40. Yếu tố ảnh hưởng đến sự phân bố KST :
− Sinh địa lý
− Khí hậu
− Thổ nhưỡng
− Nhân chủng
− Thảm họa lớn
− Yếu tố cá nhân

41. Đặc điểm của bệnh KST:
− Bệnh diễn biến thầm lặng
− Triệu chứng không rõ rệt, lâm sàng khó phát
hiện
− Bệnh có khuynh hướng kéo dài
− Bệnh dù kéo dài nhưng có thời hạn.

42. Chẩn đoán bệnh do KST

− Các triệu chứng lâm sàng
− Các yếu tố dịch tễ
− Cận lâm sàng: xét nghiệm, chẩn đoán hình
ảnh,..