1. Wat Wikileaks ons leert over
bibliotheken
Wouter Schallier
Executive Director LIBER (Association of European Research Libraries)
wouter.schallier@kb.nl
www.libereurope.eu
Informatie aan Zee, Oostende, 16 september 2011

2. Inhoud
1. We leven in een wereld van (primaire) data
2. E-science fiction?
3. (Primaire) data bruikbaar maken
4. Bibliotheken en (primaire) data
5. Conclusies
Informatie aan Zee, Oostende, 16 september 2011

3. Informatie aan Zee, Oostende, 16 september 2011

4. Informatie aan Zee, Oostende, 16 september 2011

5. Beeld: Cern/Maximilien Brice
Beeld: NASA
Informatie aan Zee, Oostende, 16 september 2011

6. Van informatie-samenleving…
Naar DATA-SAMENLEVING
Informatie aan Zee, Oostende, 16 september 2011

7. Het gaat over grooooote hoeveelheden data
 “Data are no longer considered as interim products to be
discarded once the research reporting them is published.
Rather, they have become important sources of
scholarly content to be used and re-used.”
Borgman, The role of libraries in e-science
Raw data from a central Pb+Pb event for 40 rows of the Main TPC
Beeld: http://na49info.web.cern.ch/na49info/Public/Press/pictures/mtpc40rowsRawData.gif
Informatie aan Zee, Oostende, 16 september 2011

8. Het gaat ook over …
 Delen
 Gebruik en hergebruik
 Internet als vehikel
 Distributie over verschillende genetwerkte computers/mensen die de
data analyseren/bruikbaar maken
 Transparantie
 Nieuwe expertise: data journalism, data managers, data scientists,
data librarians etc.
Informatie aan Zee, Oostende, 16 september 2011

9. Het veranderende concept van publiceren
Informatie aan Zee, Oostende, 16 september 2011

10. E-science fiction?
Informatie aan Zee, Oostende, 16 september 2011

11. Karakteristieken van e-science
 Grootschalige computing resources
Data -intensief
 Via het internet
 Collaboratief (team science, virtual science communities)
 Gedistribueerd (networked science)
 Interdisciplinair
 Heterogeen
Informatie aan Zee, Oostende, 16 september 2011

12. De paradox van e-science
 Ik deel mijn data want ik wil/heb jouw data nodig
Vs.
 Ik deel mijn data niet want het helpt mijn carriere niet
 Het zijn MIJN data en ik bewaar ze veilig op mijn laptop
 Ik wil niet dat anderen misbruik maken van mijn data
Informatie aan Zee, Oostende, 16 september 2011

13. Opportunities for data exchange
http://www.ode-project.eu/
 Data delen
 Is slim: het is efficient, vermijdt duplicatie, stimuleert wetenschappelijke
vooruitgang
 Gaat over transparantie: het laat heranalyse toe
 Gaat over verrijking: het voegt waarde toe aan traditionele publicaties
 Wordt beloond: eis voor onderzoek gefinancierd uit publieke middelen
 3 perspectieven: onderzoekers, uitgevers, bibliotheken en data
centres
Informatie aan Zee, Oostende, 16 september 2011

14. Primaire data bruikbaar maken
 Identificatie en beschrijving
 Organisatie http://na49info.web.cern.ch/na49info/Public/Press/LogBook.html
 Beveiliging, privacy, ethische kwesties
 Visualisatie
 Interpretatie
 Conservering
 Persistente link tussen publicaties en datasets
 Geintegreerd zoeken
Informatie aan Zee, Oostende, 16 september 2011

15. Primaire data bruikbaar maken (2)
 Validatie en peer review
 Kwaliteit en integriteit
 Interoperabiliteit
 Repositories
 Controle over correct gebruik
 Selectie
 Publicatie
 Citeren
…
Informatie aan Zee, Oostende, 16 september 2011

16. Verantwoordelijkheden
http://www.lgeoresearch.com/the-future-of-research/
 Onderzoekers
 Studenten
 Uitgevers
 Data centres http://bookwormlibrarian.blogspot.com/2008/10/librarian.html
 Bibliotheken
 Financierders: data management plans!
Informatie aan Zee, Oostende, 16 september 2011

17. Bibliotheken en ruwe data
 Slechts 44% van instellingen aanvaardt onderzoeksdata voor
conservatie
 Overgrote meerderheid van data managers gaat akkoord dat data
conservering is belangrijk of heel belangrijk om de volgende redenen:
 Onderzoek gefinancierd uit publieke middelen moet goed geconserveerd
worden (98%)
 Geconserveerde data stimuleert wetenschappelijke vooruitgang (96%)
 Het laat heranalyse van data toe (95%)
2009 ParseInsight survey
Informatie aan Zee, Oostende, 16 september 2011

18. Argumenten TEGEN conservering van (primaire)
data in bibliotheken
 Te veel data
 Te complex
 Te duur
 Geen geld
 Geen mensen
 Veel andere uitdagingen
Informatie aan Zee, Oostende, 16 september 2011

19. Argumenten VOOR conservering van (primaire)
data in bibliotheken
 Er is geen andere weg: e-science is een realiteit en
(primaire) data gaan ermee hand in hand
 Wie anders zal het doen? Data hebben stabiele en
betrouwbare conservering nodig
2009 No brief candle – reconceiving libraries for the 21st century
Informatie aan Zee, Oostende, 16 september 2011

20. (Primaire) data = nieuwe speciale collecties?
 Vaak uniek, moeilijk (duur) om te reproduceren
 Intellectueel kapitaal van onderzoeksinstellingen: succes
zal sterk afhangen van hun vermogen om (primaire) data
te genereren en te beheren, en om eigen en andere data
te interpreteren, linken en presenteren op een innovatieve
manier
Informatie aan Zee, Oostende, 16 september 2011

21. (Primaire) data = nieuwe speciale collecties? (2)
 Bibliotheken en data centres kunnen direct bijdragen tot
efficienter/transparanter onderzoek en onderwijs
 Succes van bibliotheken en data centres zal afhangen
van hoe succesvol zij zijn in inbedding in onderzoek en
onderwijs workflows
 We hebben data managers nodig! (Waar zijn ze?)
Informatie aan Zee, Oostende, 16 september 2011

22. Voorbeelden
 http://datacite.org/
 http://datadryad.org/
 http://www.pangaea.de/
Informatie aan Zee, Oostende, 16 september 2011

23.  Dank u!
 Vragen/opmerkingen?
 Ga naar huis (of blijf nog wat langer) en verzamel
(primaire) data!
Informatie aan Zee, Oostende, 16 september 2011