1. TRƯỜNG CĐ VĂN HÓA NGHỆ THUẬT VÀ DU LỊCH SÀI GÒN
BÁO CÁO THỰC TẬP TOUR
XUYÊN VIỆT
NĂM HỌC : 2007 – 2011

2. CÁC ĐIỂM DU LỊCH
Bãi biển Cà Ná
Nằm sát quốc lộ 1A,cách Trung tâm Tp Phan Rang 32km về phía
Nam. Là một bãi biển đẹp nằm thoai thoải bên vách núi. Biển ở đây
mang một nét hoang sơ với cát trắng, nước biển trong xanh, có nhiều
bãi san hô. Bên cạnh bãi biển có cô số tảng đá cao xếp chồng lên nhau.
Sự xắp xếp của đá và cảnh vật ở đây đã làm cho bãi biển trở thành một
thủy cung trên cạn.Nơi có tiềm năng phát triển loại hình du lịch nghỉ
dưỡng, du lịch biển, du lịch sinh thái .
Khuyết điểm:
Nằm cách biệt với Trung tâm Tp,điều kiện con khó khăn chưa đáp
ứng được nhu cầu của khách du lịch, cơ sở vật chất còn kém và chưa có
sự đồng bộ.
Hướng Gỉai quyết:
Cần có những giải pháp đồng bộ như vấn đề quy hoạch và quản lý
quy hoạch phát triển du lịch biển; đầu tư phát triển các loại hình du lịch
biển; vấn đề môi trường biển; củng cố và mở rộng thị trường khách du
lịch tàu biển; xây dựng một chương trình đào tạo mới, đào tạo lại
nguồn nhân lực phục vụ phát triển du lịch biển; vấn đề cạnh tranh trong

3. phát triển du lịch; sự tham gia của cộng đồng và hoạt động phát triển
du lịch; vấn đề quản lý tổng hợp sự phát triển của các ngành kinh tế
biển…
Về nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ phục vụ du khách nghỉ
dưỡng biển, yếu tố quan trọng nhất trong việc thu hút khách du lịch
biển là tạo sự khác biệt. Vấn đề ở đây là phải tạo hình ảnh biển VN có gì
khác biệt so với biển nước khác. Nếu chỉ đơn thuần nhấn mạnh về tiện
nghi của một khu resort nghỉ dưỡng 5 sao thì người ta có thể tìm thấy ở
Hawaii, Bali hay Phuket…
Do đó bên cạnh dịch vụ cao cấp, cần đem đến cho du khách thú
thưởng ngoạn những nét văn hóa truyền thống, các chương trình tham
quan tìm hiểu cuộc sống thường ngày của người dân địa phương, các
nét độc đáo về ẩm thực, di tích lịch sử, những lời ca, điệu múa… tại nơi
đang nghỉ dưỡng. Cà Ná, một cái tên ấn tượng trên bản đồ du lịch Việt
Nam và thế giới, nơi có núi, có rừng, có biển, và cả một nền văn hóa
Chăm độc đáo. Vẻ đẹp thiên nhiên kết hợp với nét đẹp văn hoá đã tạo
nên một thiên đường du lịch, thu hút nhiều du khách.
Bãi biển Đại Lãnh nằm giữa 2 tỉnh Phú Yên và Khánh Hòa. Từ TP
Tuy Hòa đi vào vượt qua Đèo Cả, là con đèo lớn , là ranh giới giữa Phú
Yên và Khánh Hòa. Du khách sẽ thấy hiện ra ngay dưới chân mình một
bãi biển khá rộng dài với nước biển xanh biếc ánh mặt trời. Bãi tắm Đại

4. Lãnh có nước biển trong xanh, từ Đại Lãnh du khách có thể đi thuyền
máythăm những làng chài ở khải lương, Đầm môn hay cảng vung rô là
những địa danh nổi tiếng thu hút rất nhiều du khách trong và ngoài
nước đến thăm quan.
Khu lưu niệm Phạm Văn Đồng , ông sinh ngày 01/3/1906 thuộc xã
Đức Tân huyện Mộ Đức tỉnh Quảng Ngãi.
Từ năm 1925 -1926 tham gia phong trào học sinh bãi khóa, lớp
huấn luyện cách mạng do Nguyễn Ái Quốc tổ chức tại Quảng Châuvà
được kết nạp vào hội Việt Nam Cách Mạng Thanh Niên.
Đến 1927 về nước hoạt động cách mạng ở Sài Gòn.
Tháng 3/1929 được bầu làm bí thư Kỳ Bộ Nam Kỳ và tham gia Ban
Lãnh Đạo Đảng Ủy của Hội Việt Nam Cách Mạng Thanh Niên.
Năm 1936 bị kết án 10 năm tù và đầy ra côn đảo.
Đầu 1937 ra Hà Nội hoạt động công khai.
Năm 1941 về nước xây dựng điện căn cứ cách mạng ở Cao Bằng,
Bắc Cạn, Lạng Sơn.
Tháng 8/1945 dự đại hội quốc dân Tân Trào, được bầu vào Ủy Ban
Dân Tộc Giải Phóng.

5. Tháng 9/1945 làm Bộ Trưởng Bộ Tài Chính, chính phủ lâm thời
nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa.
Tháng 1/1946 được bầu làm đại biểu quốc hội khóa II.
Tháng 3/1946làm phó ủy ban thường trực quốc hội nước Việt
Nam Dân Chủ Cộng Hòa.
Tháng 4/1946 làm trưởng phái đoàn thân thiện của quốc hội đi
thăm Cộng Hòa Pháp.

6. Thánh 1/1947 được bổ xung làm ủy viêndự khuyết Ban Chấp Hành
Trung Ương Đảng.
Tháng 8/1949 được làm phó Thủ Tướng nước VNDCCH.
Tháng 5/1954 làm trưởng đoàn đại biểu chính phủ VNDCCH dự
hội nghị Giơnevơ về Đông Dương.
Tháng 9/1954 làm phó Thủ Tướng kiêm Bộ Trưởng Bộ Ngoại Giao.
Trưởng ban đối ngoại TW Đảng.
Từ tháng 12/1986 – 12/1997 là cố vấn Ban Chấp Hành TW Đảng
Cộng Sản Việt Nam. Và ông mất vào ngày 29/4/2000 tại thủ đô Hà Nội.

7. Bệnh xá Đặng Thùy Trâm Công trình được xây dựng tại xã Phổ
Cường, huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi do KTS Nguyễn Ngọc Dũng và
các cộng sự thực hiện trong năm 2006. Khu đất xây dựng có diện tích
2.600 m2, với diện tích sử dụng chia cho từng tầng gồm có (tầng 1: 505
m2; tầng lửng: 144 m2; và tầng 2: 397 m2).
Sân vườn và hồ nước cũng chiếm một diện tích khá lớn, khoảng
hơn 1.500 m2 và 300 m2 đất dành cho giao thông.
Khu bệnh xá có lối đi riêng, mái che với nhiều chỗ nghỉ ngơi, thư
giãn, các tầng với các khu khám bệnh, xét nghiệm... được bố trí hợp lý.

8. Khu truyền thống có lối đi riêng. Toàn bộ mặt tiền được che kính trong
suốt, bố trí tượng, hình ảnh, kỷ vật… để tái tạo không gian khu bệnh xá
xưa. Những bức tượng điêu khắc trong khuôn viên là các điểm nhấn thú
vị của công trình. Khu thư giãn được bao bọc bởi cây xanh, hồ sen, tạo
nét đặc trưng cho công trình. Kết cấu chịu lực chính của công trình là bê
tông cốt thép, phù hợp với miền trung quanh năm chịu nhiều thiên tai.
Khu phố cổ Hội An
Vị trí: Thuộc Tp. Hội An, tỉnh Quảng Nam. là một thành phố nhỏ
nằm ở miền Trung Việt Nam, thuộc tỉnh Quảng Nam. Thành phố Hội An
nằm bên bờ sông Thu Bồn
Ðặc điểm: Với những giá trị nổi trội mạng tính toàn cầu.Ủy ban Di
sản thế giới của UNESCO đã công nhận Đô thị cổ Hội An là Di sản văn
hoá thế giới tại kì họp thứ 23 năm 1999.
Nơi đây xưa kia đã có một thời nổi tiếng với tên gọi Faifoo mà các
thương nhân Nhật Bản, Trung Quốc v.v.. đã biết đến từ thế kỷ 16, 17.
Từ thời đó, thương cảng Hội An đã thịnh vượng, là trung tâm buôn bán
lớn của vùng Đông Nam Á, một trong những trạm đỗ chính của thương
thuyền vùng Viễn Ðông.

9. Giờ đây thương cảng không còn nữa nhưng kiến trúc của thành
phố nơi vẫn giữ được, những dãy phố cổ gần như nguyên vẹn, đó là loại
nhà hình ống xuyên suốt từ phố nọ sang phố kia. Trong đó có một dãy
phố nằm sát ngay bờ sông Hoài. Nhà ở đây toàn bằng gỗ quý, trong nhà
treo hoành phi, câu đối, cột nhà trạm trổ hoa văn rất cầu kỳ... Hội An là
một bảo tàng sống, khu phố cổ đã được UNESCO công nhận là Di sản
văn hoá thế giới.
Ngoài những giá trị văn hoá qua kiến trúc đa dạng, Hội An còn lưu
giữ một nền tảng văn hoá phi vật thể khá đồ sộ. Cuộc sống thường nhật
của cư dân với những phong tục tập quán, sinh hoạt tín ngưỡng, nghệ
thuật dân gian, lễ hội văn hoá đang được bảo tồn và phát huy cùng với
cảnh quan thiên nhiên thơ mộng, các làng nghề truyền thống, các món
ăn đặc sản … làm cho Hội An ngày càng trở thành điểm đến hấp dẫn của
du khách.
HOA ÐĂNG PHỐ CỔ
Thương cảng Hội An với tên gọi xưa kia là cảng
Ðại Chiêm được hình thành khi những thương gia
nước ngoài, nhất là người Nhật Bản và người Trung
Quốc từng bước thiết lập cơ ngơi để sinh sống cũng
như buôn bán lâu dài.

10. Khung cảnh và ánh sáng kỳ ảo trong khu phố cổ quyện với giọng
ca Bài Chòi, Hò Khoan, Giã Gạo...vẳng lên từ con thuyền đậu dưới bến
sông, dưới mái hiên, nơi đầu phố ...
Thị xã nhỏ bé nằm trên đất Quảng Nam này từng là nơi chứng kiến
hai cuộc giao thoa văn hoá lớn trong lịch sử dân tộc Việt: Lần thứ nhất
cách đây hơn 5 thế kỷ, khi nước đại Việt tiến về phương Nam mở mang
bờ cõi, và lần thứ hai cách đây hai thế kỷ, khi người phương tây theo các
chiến thuyền và thương thuyền đặt chân lên mảnh đất này với ý đồ
truyền bá và thôn tính. Cả hai sự kiện lớn đó đều kéo theo tương tác văn
hoá lớn lao và nền văn hóa Việt đã vượt qua thử thách đồng hoá để tự
cải biến và tồn tại cùng thời cuộc. Giờ đây, du khách tới Hội An, ngoài
việc khám phá sự bình dị chân thật trong tâm hồn người dân phố Hội, sẽ
mất nhiều thời gian chiêm ngưỡng vẻ đẹp cổ kính và tĩnh lặng của các
mái ngói phủ rêu xanh mướt và nét chạm trổ tinh vi trong những căn nhà
gỗ đã tồn tại từ hơn ba trăm vòng quay xuân hạ thu đông.
Bước chân vào khu phố cổ, du khách
sẽ ngỡ ngàng trước một thế giới biệt lập,
tách khỏi mọi dòng chẩy và sức phá huỷ
của thời gian. Không có tiếng động cơ gầm
rú cũng chẳng có những thương hiệu rực rỡ
đèn mầu. Tất cả đã lùi xa sau lưng, cả
không gian và thời gian đều lắng đọng trong những nếp nhà gỗ cổ xưa.
Cầu chùa, dẫy nhà cổ hai tằng quay lưng phía bến sông Hoài, Hội quán

11. Quảng Ðông, Phúc Kiến... đang lặng lẽ tồn tại để con người hoài niệm
về một thời quá khứ. Ðặc biệt, khu phỗ cổ mạng một vẻ lãng mạng, sâu
lắng và bình yên dưới ánh đèn lồng huyền ảo mỗi đêm 14 âm lịch hàng
tháng. Xưa kia, nếu như người Việt quen dùng đĩa đèn dầu lạc, thì người
Nhật Bản và Trung Hoa đã đưa tới Hội An thói quen sử dụng đèn lồng.
Sáng kiến khôi phục việc thắp đèn lồng thay cho ánh sáng điện từ
mùa thu năm1998 đã mang lại hiệu quả không ngờ ngay từ buổi đầu
tiên. Vào mỗi đêm 14 âm lịch, mọi sinh hoạt của thị xã bình yên này
được quay trở về với tập quán của hơn 300 năm trước, và khu phố cổ
nằm trong giới hạn của bốn con đường Trần Phú, Nguyễn Thái Học, Lê
Lợi, Bạch Ðằng đã hàng loạt tắt đèn và treo trước hiên nhà những ngọn
đèn lồng huyền ảo.
Dù toả sáng nhờ ngọn điện thông thường, song ánh sáng của đèn
lồng mờ dịu và phảnh phất dấu ấn của thời gian xưa cũ. Những chiếc
đèn tròn, lục lăng theo phong cách Trung Hoa treo dưới mái hiên và hai
bên cửa ra vào, đèn quả trám hoặc ống dài kiểu Nhật Bản phất giấy trắng
lơ lửng dọc theo hàng cột, đèn trụ vuông, đèn quả trám to nhỏ các cỡ...
tất cả đã tạo lên một thế giới lung linh, huyền ảo. Trong đêm hoa đăng,
phố cổ đã tự nguyện ngừng sử dụng các thiết bị điện như TV, đèn
đường, đèn neon... nhưng người dân Hội An không thấy đó là điều bất
tiên cho cuộc sống của mình.
Cường độ ánh sáng giảm đi, song chất men say của thị xã lãng mạn
đã bốc mạnh trong mỗi con người khi đi qua phố cổ.

12. Trong ngôi nhà cổ rêu phong, bóng người phụ nữ áo dài thời trước
cặm cụi làm việc dưới ánh đèn lồng được tạo thành từ chiếc nơm cá giản
dị, bên vỉa hè, hai người già râu tóc bạc phơ đang chìm đắm vào suy
nghĩ với ván cờ tướng thắp sáng bởi ngọn nến lung linh... Dường như
con người đang được sống với dĩ vãng khi mà những phiền toái của cuộc
sống hiện tại chưa hiện hữu.
Trong bầu không khí cổ tích đó,
hãy kiểm nghiệm sự hiện hưu bằng
việc nếm một vài món ăn phong vị xứ
Quảng như bánh Bo, bánh Vạc, Cao lầu
tại các nhà hàng còn giữ nguyên hình
ảnh đầu thế kỷ. Tại tiệm ăn FaiFo trên
đường Trân Phú, những chiếc đèn lồng nhỏ xíu hình dáng cổ điển
chiếu một nguồn ánh sáng vàng ấm áp, hoà điệu cùng cặp đèn lớn có dán
lời cầu ước chữ Hán theo phong tục cổ xưa trước mái hiên. Ðộc đáo hơn
là cách bài trí của tiệm cafe có tên "Treated". Tại đây, người chủ đã
khoét thủng trần gỗ và lồng vào những chiếc rá tre vo gạo bình dị. Hàng
lỗ thủng đều đặn của rá tre đã tạo ra một nguồn ánh sáng ngộ nghĩnh và
độc đáo. Có phải người chủ nào cũng đủ cam đảm khoét thủng trần gỗ
của nhà mình ra ?
Hiện diện trên phố Hội An là vô số các cửa hàng bầy bán các loại
đèn lồng làm kỷ niệm. Tuỳ theo chất liệu vải bọc ngoài mà ngọn đèn
đưa tới những loại ánh sáng khác nhau. Ðó có thể là mầu đỏ may mắn,

13. mầu vàng tươi vui, mầu gấm huyết diụ kiêu sa hay sắc xanh lãnh lẽo.
Tuy nhiên khó so sánh được với những chiếc đèn lồng có tuổi hàng thế
kỷ đang được các gia đình sinh sống lâu đời ở đây gìn giữ và chỉ chưng
ra trong đêm hội hoa đăng. Những ngọn đèn này được chế tác từ gỗ quý,
chạm trổ cầu kỳ và trên mỗi tấm kính là một tác phẩm hội hoạ thật sự.
Các tích truyện cổ nổi tiếng được nghệ nhân xưa vẽ trên kính, sinh động
và hoàn hảo như một bức tranh đắt giá. Mỗi khi ngọn nến bên trong toả
sáng, cảnh mây trắng, trời xanh hoặc nước biếc sẽ liên tục quay tròn, hắt
bóng các chi tiết lên mặt kính.
Khung cảnh và ánh sáng kỳ ảo trong
khu phố cổ quyện với giọng ca bài chòi,
hò khoan, giã gạo... vẳng lên từ con
thuyền đậy dưới bến sông, dưới mái hiên,
nơi đầu phố... tạo ra sức cuốn hút kỳ lạ
đối với du khách. Không quá trang nghiêm như Cố Ðô Huế, không quá
sôi động như chợ Lớn, nét cổ truyền nơi đây mang một vẻ thuần khiết,
thu hút những tâm hồn ưa chuộng lãng mạn của những ngày xa xưa.

14. THÀNH CỔ LOA VÀ ĐỀN THỜ AN DƯƠNG VƯƠNG
Đây là công trinh cổ
nhất vào bậc nhất cùa Việt
Nam đươc vua Thuc Phán An
Dương Vương xây dưng từ thấ
kỷ 3 trươc công nguyên để làm
kinh đô nước Âu Lạc(tên nước
Vuệt Nam thời đó .Thành đươc
xây dưng theo kiểu xoán ốc gồm ba vòng thanh:thành
ngoài,thành giửa,thành trong,.Dưới chân thành có vòng hào sâu
ngập nươc` thuyền bẻ có thể đi lại được. Từ loa mất 18km để
dến huyện Đông Anh và ban sẻ thấy dấu tích còn lai của ba vòng
thành xua bằng dất nơi mà các nhà khào cồ tim đươc hang vạn
mủi tên đồng ,lưỡi cày ,rìu sắt ,xương thú vật…
Qua cổng làng, cũng là cổng thành trong là tới đình làng Cổ Loa.
Theo truyền thuyết thì đó là nền cũ của điện ngự triều, nơi bá quan triều
hội ngày xưa, nên trong Cạnh đình là Am Bà Chúa tức là miếu thờ công
chúa Mỵ Châu, nằm nép dưới gốc đa già cổ thụ. Miếu am bé bỏng như
cuộc đời ngắn ngủi của nàng công chúa đáng thương "trái tim lầm chỗ
để lên đầu". Trong am có một tảng đá hình người cụt đầu Qua am Mỵ
Châu tới đền Thượng, tức đền An Dương Vương, tương truyền là dựng
trên nền nội cung ngày trước. Ðền này mới được làm lại hồi đầu thế kỷ
20, có đôi rồng đá ở bậc tam cấp cửa đền là di vật đời Trần hoặc Lê sơ.

15. Trong đền có tượng An Dương Vương bằng đồng mới đúc cùng dịp làm
lại đền. Trước đền là giếng Ngọc,tương truyền là nơi Trọng Thuỷ tự tử
vì hối hận. Nước giếng này mà đem rửa ngọc trai thì ngọc sáng bội
phần!
Vị trí: Thuộc huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội.
Ðặc điểm: Là một trong những thành cổ nhất
Việt Nam.
Ðây là toà thành cổ vào bậc nhất Việt Nam được vua Thục An Dương
Vương xây từ thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên để làm kinh đô nước Âu
Lạc (tên nước Việt Nam thời đó). Nay thuộc huyện Ðông Anh, ngoại
thành Hà Nội.
Thành được xây dựng kiểu vòng ốc (nên gọi là Loa thành) tương truyền
có tới 9 vòng, dưới thành ngoài là hào sâu ngập nước thuyền bè đi lại
được. Ngày nay ở Cổ Loa còn lại 3 vòng thành đất: thành ngoài (chu vi
8km), thành giữa (hình đa giác, chu vi 6,5km) và thành trong (hình chữ
nhật, chu vi 1,6km). Thân thành ngày nay còn có chiều cao trung bình
từ 4-5m, có chỗ còn cao tới 12m, chân thành rộng tới 20-30m. Các cửa
của 3 vòng thành cũng được bố trí rất khéo, không hề nằm cùng trên
một trục thẳng mà lệch chéo đi rất nhiều. Do đó đường nối hai cửa

16. thành ở cùng một hướng đều là một đường quanh co, lại có ụ phòng
ngự ở hai bên nên gây rất nhiều trở ngại cho quân địch khi tiến đánh
thành.
Từ trung tâm thành phố, đi 18km đến xã Cổ Loa thuộc huyện Ðông Anh,
bạn sẽ tìm thấy vết tích còn lại của ba vòng thành xưa bằng đất và nơi
các nhà khảo cổ tìm được hàng vạn mũi tên đồng, lưỡi cày, rìu sắt,
xương thú vật...
Qua cổng làng, cũng là cổng thành trong là tới đình làng Cổ Loa. Theo
truyền thuyết thì đó là nền cũ của điện ngự triều, nơi bá quan triều hội
ngày xưa, nên trong đình còn tấm hoành phi "Ngự triều di quy".
Cạnh đình là Am Bà Chúa tức là miếu thờ công chúa Mỵ Châu, nằm nép
dưới gốc đa già cổ thụ. Miếu am bé bỏng như cuộc đời ngắn ngủi của
nàng công chúa đáng thương "trái tim lầm chỗ để lên đầu". Trong am
có một tảng đá hình người cụt đầu. Ai cũng bảo đó là tượng Mỵ Châu.
Qua am Mỵ Châu tới đền Thượng, tức đền An Dương Vương, tương
truyền là dựng trên nền nội cung ngày trước. Ðền này mới được làm lại
hồi đầu thế kỷ 20, có đôi rồng đá ở bậc tam cấp cửa đền là di vật đời

17. Trần hoặc Lê sơ. Trong đền có tượng An Dương Vương bằng đồng mới
đúc cùng dịp làm lại đền. Trước đền là giếng Ngọc, tương truyền là nơi
Trọng Thuỷ tự tử vì hối hận. Nước giếng này mà đem rửa ngọc trai thì
ngọc sáng bội phần!
Thành Cổ Loa gắn liền với những truyền thuyết kỳ thú về việc vua
An Dương Vương xây thành ốc; về chiếc nỏ thần Kim Quy; về mối tình
bi thảm Mỵ Châu - Trọng Thuỷ...
Từ bao đời nay, ngôi thành cổ này cùng với những nhân vật lịch sử
được huyền thoại hoá đã đi vào tiềm thức của người dân Việt.
Đây là toà thành cổ vào bậc nhất Việt Nam, được vua Thục An
Dương Vương xây từ thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên để làm kinh đô

18. nước Âu Lạc (tên nước ta thời đó), nay thuộc huyện Ðông Anh, ngoại
thành Hà Nội.
Thành được xây dựng kiểu vòng ốc (nên gọi là Loa thành) tương
truyền có tới 9 vòng, dưới thành ngoài là hào sâu ngập nước thuyền bè
đi lại được. Ngày nay ở Cổ Loa còn lại 3 vòng thành đất: Thành Ngoài
(8km), Thành Giữa (hình đa giác, chu vi 6,5km) và Thành Trong (hình
chữ nhật, chu vi 1,6km). Thân thành ngày nay còn có chiều cao trung
bình từ 4-5m, có chỗ còn cao tới 12m, chân thành rộng tới 20-30m. Các
cửa của 3 vòng thành cũng được bố trí rất khéo; không hề nằm cùng
trên một trục thẳng mà lệch chéo đi rất nhiều. Do đó đường nối hai cửa
thành ở cùng một hướng đều là một đường quanh co, lại có ụ phòng
ngự ở hai bên nên gây rất nhiều trở ngại cho quân địch khi tiến đánh
thành.
Qua các giai đoạn lịch sử, Cổ Loa có rất nhiều tên: Loa thành
(thành ốc), thành Côn Lôn, thành Tư Long, Cửu thành, Thành Việt
Vương, thành Khả Lũ, Cổ Loa thành. Đến thế kỷ thứ X, thời kỳ Ngô
Quyền làm vua, Cổ Loa lại trở thành kinh đô lần thứ hai.
Từ trung tâm thành phố, đi 18 km đến xã Cổ Loa thuộc huyện
Ðông Anh, bạn sẽ tìm thấy vết tích còn lại của ba vòng thành xưa bằng
đất và nơi các nhà khảo cổ tìm được hàng vạn mũi tên đồng, lưỡi cày,
rìu sắt, xương thú vật...

19. Cổng Thành trong
Qua cổng làng, cũng là cổng Thành trong là tới đình làng Cổ Loa.
Theo truyền thuyết thì đó là nền cũ của điện ngự triều, nơi bá quan
triều hội ngày xưa nên trong đình còn tấm hoành phi "Ngự triều di
quy". Cạnh đình là Am Bà Chúa tức là miếu thờ công chúa Mỵ Châu,
nằm nép dưới gốc đa già cổ thụ. Miếu am bé bỏng như cuộc đời ngắn
ngủi của nàng công chúa đáng thương "trái tim lầm chỗ để lên đầu".
Trong am có một tảng đá hình người cụt đầu, người ta bảo đó là tượng
Mỵ Châu.
Qua am Mỵ Châu tới đền Thượng, tức đền An Dương Vương,
được coi là dựng trên nền nội cung ngày trước. Ðền này mới làm lại hồi
đầu thế kỷ XX, có đôi rồng đá ở bậc tam cấp cửa đền là di vật đời Trần
hoặc Lê sơ. Trong đền có tượng An Dương Vương bằng đồng mới đúc
cùng dịp làm lại đền. Trước đền là Giếng Ngọc, tương truyền là nơi
Trọng Thuỷ tự tử vì hối hận và nước giếng này mà đem rửa ngọc trai thì
ngọc sáng bội phần!
Năm 1962, Cổ Loa được xếp hạng di tích lịch sử - văn hoá cấp nhà
nước. Nó có đầy đủ các loại hình di tích: Đình, đền, chùa, am, miếu,

20. trong đó hàm chứa biết bao giá trị văn hoá Việt Nam qua rất nhiều thế
hệ.
Trong khu vực Thành Nội còn lưu giữ nhiều di tích lịch sử - kiến
trúc nghệ thuật: Khu đền Thượng thờ An Dương Vương, khu đình Ngự
triều di quy, am thờ Mỵ Châu và chùa Bảo Sơn với hàng trăm pho
tượng...
Các nhà khảo cổ học còn trưng bày ở đây rất nhiều hiện vật quý
giá của người Việt cổ đã khai quật được trong lòng đất Cổ Loa: trống
đồng Cổ Loa, tiền đồng, rìu đồng, hàng nghìn mũi tên đồng, khuôn đúc
đồng, lưỡi cày, các vật dụng bằng gốm, đất nung,...
Di tích thành Cổ Loa sắp... biến mất
Cổng đền Thượng, nơI
thờ vua An Dương Vương.

21. (SGGP)
Đến nay, sau 10 năm được Chính phủ cũng như thành phố Hà Nội chủ
trương cải tạo, tu sửa, tòa thành ốc hiếm có trên thế giới với niên đại
từ thế kỷ III trước Công nguyên vẫn đã và đang bị xâm hại khủng khiếp.
Nguy cơ xóa sổ
Cổ Loa là một trong những khu di tích khảo cổ lớn nhất hội tụ các
giai đoạn lịch sử đồ đá, đồ đồng, sắt. Là thủ đô với hệ thống vòng thành
hoàn chỉnh và cổ nhất của Việt Nam. Kiến trúc thành hình xoáy ốc duy
nhất trên thế giới với hệ thống sông hào là sự phối hợp hài hòa giữa các
mô, con trạch đất, đồng lầy tự nhiên và nhân tạo, có hệ thống các công
trình kiến trúc và các làng cổ có giá trị lịch sử văn hóa nghệ thuật lớn.
Song giờ đây, cảm nhận về Cổ Loa với nhiều người đến thăm chỉ là
những vết tích, đình đền lụn vụn, nằm xen giữa những kiến trúc hiện
đại.
Chung tình trạng với rất nhiều khu di tích khác ở nước ta, thành
Cổ Loa hôm nay khác xa so với hình hài một Cổ Loa xưa được thể hiện
trên bản đồ hay các tư liệu lịch sử. Mấy năm qua, các cơ quan chức
năng của TP Hà Nội đã tiến hành trùng tu một số công trình kiến trúc
như Đình Ngự Triều Di Quy, Am Mỵ Châu, Đền An Dương Vương... với
sự bề thế, vững chãi; song nó vẫn bị chìm nghỉm trong cơn lốc đô thị
hóa ở nơi này.

22. Nếu ở thành ngoại, trên một đoạn
tường thành dài từng được coi là một
trong những dấu vết khá nguyên vẹn còn
sót lại thì giờ đây nó đã được “cải tạo”,
cắm biển “vườn cây du lịch”. Và một điểm
nhấn nhức nhối là tòa biệt thự rộng hàng
trăm mét vuông đã xây xong phần thô chỉ Một ngõ nhỏ đi lại của
chờ hoàn thiện chiếm toàn bộ phần chân người dân ngay trong khu
sườn thành. Dẫn khách thực địa, những vực trung tâm của di tích Cổ
điểm được coi là nóng nhất trong việc Loa. (SGGP)
xâm hại di tích, nhân viên của ban quản lý
còn phải rất e dè tránh mặt vì “sợ có kẻ trả thù”. Hào nước ở phần
thành trung cũng nhanh chóng được lấp kín và mọc lên hàng chục ngôi
nhà kiên cố, hiện đại.
Song đau xót nhất phải kể tới phần đồi đất nằm ngay gần UBND
xã Cổ Loa, được coi là trung tâm của di tích đang bị các hộ kinh doanh
dịch vụ cà phê, giải khát lấn đất từng ngày. Mỗi mét đất đồi được bạt đi
lại chèn thêm một kiốt mới... Nếu tình trạng này không thay đổi, chắc
chỉ độ vài năm nữa, thành Cổ Loa sẽ bị xóa sổ.
Bảo tồn: Quá chậm

23. Nói về tiến độ bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di tích quốc gia
thành Cổ Loa, ông Nguyễn Văn Quang, Phó chủ tịch UBND huyện Đông
Anh, thành viên Ban chỉ đạo xây dựng dự án Cổ Loa, nhận xét: "Chậm!".
Còn ông Nguyễn Trọng Tuấn, Chánh Văn phòng của Ban Chỉ đạo kỷ
niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội, thì sử dụng hai từ “quá chậm!”.
Từ tháng 9/1994, TP Hà Nội đã chỉ đạo các cơ quan chức năng tiến
hành khảo sát hiện trạng di tích, lập dự án quy hoạch di tích thành Cổ
Loa. Giữa năm 1995, Hà Nội tiếp tục chỉ đạo lập Báo cáo nghiên cứu
tiền khả thi cho dự án đầu tư bảo tồn, tôn tạo và khai thác di tích thành
Cổ Loa. Những tưởng rằng sau đó, sẽ có những động thái quan trọng
thúc đẩy tiến độ bảo tồn khu di tích thành Cổ Loa. Nhưng mọi chuyện
lại không hẳn vậy.
Đầu năm 2001, UBND thành phố Hà Nội phê duyệt quy hoạch
tổng thể chi tiết khu di tích thành Cổ Loa lên tới hơn 800 ha, trong khi
đó, tại văn bản thông qua của Chính phủ lại chỉ có hơn 400 ha. Chính vì
thế, khi TP Hà Nội trình lên Chính phủ Báo cáo nghiên cứu khả thi dự án
Cổ Loa thì không được chấp nhận. Từ năm 1999, Hà Nội tiếp tục xây
dựng dự án chi tiết và xin ý kiến các cơ quan bộ, ngành liên quan xem
xét, thẩm định để sau đó trình Chính phủ phê duyệt, nhưng đến nay,
công việc chuẩn bị này vẫn chưa hoàn tất.

24. Song song, mấy năm qua, Sở Du lịch Hà Nội cũng đầu tư nâng cấp
mấy kilômét đường nhựa dẫn vào di tích và hai bãi đỗ xe, song đến nay
việc này vẫn dang dở. Vậy là kể từ khi Chính phủ thông qua Báo cáo
nghiên cứu tiền khả thi Dự án bảo tồn, phát huy giá trị di tích thành Cổ
Loa và kể từ khi Hà Nội có chủ trương bảo tồn, khai thác thành Cổ Loa,
đã 10 năm trôi qua, nhưng tất cả vẫn “giậm chân tại chỗ”.
Rưng rưng Loa Thành…
(VOV) - Mỗi người Việt Nam, từ thuở thiếu
thời, mấy ai không một lần vanh vách đọc:
“Thành Cổ Loa xưa, vua An Dương Vương có
người con gái tên là Mị Châu…”.
Bài học thơ ấu đó, không dừng lại ở
chuyện trả bài trên lớp, còn theo ta suốt cuộc đời, để mỗi lần ngẫm
ngợi, ta dễ cảm thấy một nỗi tự hào thầm kín về đất nước linh thiêng và
hào hoa hay đôi lúc lại ngậm ngùi xót xa, tiếc nuối cho nàng công chúa
có “trái tim lầm chỗ để trên đầu”… nên nỗi cơ đồ đắm biển sâu”… Để
rồi, dù không phải lần đầu đặt chân tới miền đất đầy huyền tích ấy, ta
vẫn thấy lòng mình trào lên nỗi niềm rưng rưng xúc cảm…
Thành Cổ Loa không phải là cổ tích! Trải qua hàng nghìn năm với
bao biến thiên lịch sử, cố đô của nước Âu Lạc vẫn trầm mặc, uy nghi
trên nền xưa, lối cũ và câu chuyện “thực như mơ, mơ như thực” về

25. thần Kim Quy, về nỏ thần, về mối tình Mị Châu – Trọng Thủy… vẫn là
bài học đầy đau xót về kinh nghiệm dựng nước và giữ nước của dân
tộc. Từ nửa sau thế kỷ thứ III trước Công nguyên, Thành Cổ Loa được
An Dương Vương – Thục Phán dựng lên bên tả ngạn sông Hoàng Giang
để làm kinh đô nước Âu Lạc (nay thuộc địa phận huyện Đông Anh, Hà
Nội). Câu chuyện dựng thành được gắn với huyền thoại thần Kim Quy
giúp vua diệt tinh Bạch Kê và ban tặng móng thần dùng làm lẫy nỏ
chống giặc ngoại xâm.
Triệu Đà – chúa đất Nam Hải, mấy lần mưu tính đánh Âu Lạc
không thành, đã giả kết mối bang giao thuận hòa, lập mưu cho con trai
mình là Trọng Thủy làm rể vua Thục rồi lừa lấy mất nỏ thần. Khi Triệu
Đà kéo quân sang đánh, An Dương Vương vì thất thế, phải dắt Mỵ Châu
chạy về phía Nam. Nhưng càng chạy, quân địch càng đuổi theo ráo riết,
bởi Mị Châu đã ngây thơ vặt lông ngỗng từ áo khoác, rắc suốt dọc
đường đi với tâm nguyện giúp chồng tìm được mình mà không biết đã
vô tình chỉ đường cho giặc đuổi tới. Chạy đến cửa biển vùng Diễn Châu,
đúng lúc cùng đường, vua được thần Kim Quy hiện lên, báo cho biết
rằng: “Kẻ thù ngồi sau lưng đó!”. Tỉnh ngộ, An Dương Vương rút kiếm
chém đầu con gái rồi trẫm mình xuống biển. Đau xót và ân hận trước
cái chết của vợ, Trọng Thủy đã gieo mình xuống giếng trong Loa thành
tự vẫn.

26. Một góc Thành Cổ Loa xưa
Sau sự kiện An Dương Vương mất nước, Thành Cổ Loa trở thành
miền đất u tịch cho mãi đến thời đại của Ngô Quyền (939 – 944). Sau
khi đánh tan giặc Nam Hán, Ngô Quyền chính thức xưng vương, chọn
cố đô Âu Lạc làm nơi định đô và cho xây dựng nơi thiết triều của mình
ngay trên nền thiết triều cũ. Một số kiến trúc xưa của thời kỳ Âu Lạc vì
thế cũng có ít nhiều thay đổi, song hầu hết vẫn mang đậm dấu ấn của
quá khứ xa xưa. Để tưởng nhớ vua An Dương Vương của nước Âu Lạc,
trong khu vực nội thành, nhân dân đã xây dựng nhiều công trình tưởng
niệm như: Đền Thượng (nơi thờ vua), đình Ngự triều di quy… Những di
tích này, được xác định xuất hiện từ thế kỷ XVII và thế kỷ XVIII, đến nay
vẫn còn tồn tại gần như nguyện vẹn với rất nhiều di vật quý giá như:
Tượng An Dương Vương bằng đồng phiến đá mô phỏng hình Mị Châu

27. bị chặt đầu; bức hoành phi khắc 4 chữ hán “Ngự triều di quy”; đôi rồng
đá đời Trần; hai con ngựa hồng, ngựa bạch…
Không chỉ gắn với nhiều huyền tích, Thành Cổ Loa đặc biệt nổi
tiếng, là di sản văn hóa quan trọng và đặc sắc của đất nước, bởi đây là
di tích kiến trúc quân sự cổ bậc nhất còn tồn tại ở nước ta, là di tích
kinh đô cổ thứ hai của đất nước (chỉ đứng sau Phong Châu của nước
Văn Lang) với nhiều thành lũy lớn chứng tỏ sự phát triển vượt bậc về tổ
chức quân sự và trình độ xây dựng thành lũy. Thành Cổ Loa xưa không
chỉ có chức năng là quân thành mà còn là thị thành và kinh thành của
người Việt cổ. Chính vì vậy, bên cạnh yêu cầu đảm bảo yếu tố quân sự,
Thành còn phải phù hợp, tạo thuận lợi cho người dân sinh sống và buôn
bán, trao đổi.
Theo sử cũ, Thành Cổ Loa được xây dựng theo hình xoắn ốc với 9
vòng xoáy. Tuy nhiên, không kể những ụ công sự và những đoạn lũy
thành riêng lẻ, thì Thành Cổ Loa ngày nay chỉ có 3 vòng thành được đắp
bằng đất, chân kè đá, với tổng chu kỳ các vòng thành là 16 km. Trên cả
ba vòng thành có tổng cộng 72 ụ công sự (hay còn gọi là ụ hỏa hồi – nơi
trữ rơm rạ để khi cần thì đốt lửa báo hiệu). Cửa của ba vòng Thành đều
được bố trí lệch chéo nhau tạo nên một đường quanh co ở những vị trí
tiếp nối giữa hai cửa Thành, gây nhiều khó khăn cho quân địch khi tìm
cách tiến đánh. Phía ngoài mỗi lũy Thành lại có hào sâu, rộng, hệ thống
hào nối tiếp nhau tạo thành mạng lưới giao thông giúp thuyền bè đi lại

28. dễ dàng, có bến neo đậu rộng lớn chứa được cả trăm thuyền, bè…
Được đánh giá là cố đô có hệ thống vòng thành hoàn chỉnh và cổ nhất ở
Việt Nam, lũy Thành dạng xoắn ốc của di tích Cổ Loa còn là kiểu kiến
trúc hiếm có trên thế giới. Bởi các giá trị đó, từ năm 1962, di tích Thành
Cổ Loa đã được Nhà nước xếp hạng Di tích cấp quốc gia, được bảo vệ
và đầu tư tôn tạo.
Cổ Loa bây giờ còn là khu di tích khảo cổ lớn, nơi có nhiều di chỉ
khảo cổ được phát hiện, là minh chứng cho sự tồn tại của các giai đoạn
lịch sử: Đồ đồng, đồ đá, đồ sắt với hàng vạn dị vật có giá trị như: Mũi
tên đồng (gắn với truyền thuyết nỏ thần), trống đồng, rìu, bộ sưu tập
lưỡi cày đồng… Từ năm 1995 cho đến nay, nhiều công trình, hạng mục
thuộc di tích Thành Cổ Loa đã được Nhà nước quan tâm đầu tư tu bổ,
tôn tạo như: Trùng tu hệ thống cửa, sàn thiết yếu ở đình Ngự triều di
quy, cột gỗ ở Đền thượng; đại tu am Mị Châu, cổng Ngọ Môn… Đặc
biệt, hướng tới Đại lễ 1.000 năm Thăng Long – Hà Nội, Trung tâm Bảo
tồn, tôn tạo di tích Cổ Loa – Thành cổ Hà nội và huyện Đông Anh đang
gấp rút hoàn thành Dự án Quy hoạch tổng thể khu di tích Cổ Loa để
trình lên Thủ tướng Chính phủ và UBND thành phố. Từ nay cho đến thời
điểm đó, các công trình, các hạng mục ở trong khu vực di tích Cổ Loa có
dấu hiệu xuống cấp như: Đình Cậu Cả, điểm xóm Vang… sẽ được lập kế
hoạch đầu tư tu bổ, tôn tạo. Trong đó, riêng trong năm 2009, Trung
tâm Bảo tồn, tôn tạo di tích Cổ Loa – Thành cổ Hà Nội và huyện Đông

29. Anh sẽ tập trung sửa sang, cải tạo trụ sở UBND xã Cổ Loa (cũ) để làm
nhà trưng bày hiện vật, di vật khảo cổ được ở quanh khu vực di tích,
thay thế cho việc trưng bày hiện vật tạm bợ hiện nay tại sàn đình Ngự
Triều Di Quy, tập trung cải tạo sàn đình – nơi thiết triều của hai triều
vua trước: An Dương Vương và Ngô Quyền…
Những việc làm khẩn trương nhưng đầy cẩn trọng này của Trung
tâm Bảo tồn khu di tích Cổ Loa – thành cổ Hà Nội và huyện Đông Anh
đều không nằm ngoài mục đích bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di
tích Thành Cổ Loa, gìn giữ một cách nguyên vẹn nhất những giá trị lịch
sử, văn hóa vật thể và phi vật thể quý giá của di tích./.

30. Bãi biển Cửa Đại còn có tên là bãi biển đại chiêm, nằm cách Hội
An 4km, đây là một bãi biển đẹp với dải cát trăng mịn, nước trắng mịn.
Bãi biển Cửa Đại hiện nay là trung tâm du lịch lớn với nhiều dịch vụ vui
chơi, giải trí , tắm biển thể thao nghỉ dưỡng. Du khách đến đây sẽ có
cảm khó quên về cảnh đẹp ở nơi đây.
Ngũ Hành Sơn – Non Nước Ngũ Hành Sơn thuộc tỉnh Quảng Nam,
nằm giữa hai thành phố nổi tiếng là Hội An và Đà Nẵng. Đây là nhóm
gồm 5 cụm núi đá hoa cương nổi trên bãi cát trắng, trông giống như
những hòn đảo ở trên cạn
Xưa nay người ta đã gọi với nhiều tên khác nhau: Bạch Hoa Ngũ
Chỉ Sơn, Ngũ Uẩn Sơn, Phổ Đà Sơn, núi Cẩm Thạch, núi đá Hội An... Tên
phổ biến ngày nay là Ngũ Hành Sơn. Năm 1837, vua Minh Mạng ngự du
và nhận ra thế đứng của 5 ngọn núi ở đây theo phương vị ngũ hành của
thuyết kinh dịch Đông Phương, nên đã đặt tên 5 ngọn núi là Kim Sơn,
Mộc Sơn, Thủy Sơn, Hỏa Sơn, Thổ Sơn và cho khắc tên vào núi. Trong
số đó Thủy Sơn là ngọn núi lớn nhất và đẹp nhất.
Thủy Sơn nằm trên một khoảng đất rộng chừng 15 ha, có hình dáng
một khối đá dựng đứng, đỉnh núi kéo dài chia thành ba ngọn: Thượng
Thai, Trung Thai và Hạ Thai tạo thành hình sao Tam Thai, vì vậy trên

31. ngọn núi này có một ngôi chùa cũng mang tên Tam Thai.
Thắng cảnh Ngũ Hành Sơn có rất nhiều hang động: Hoa Nghiêm, Linh
Nham, Thiên Phước Địa, Vân Nguyệt, Tam Thanh, Âm Phủ, Chiêm
Thành, Vân Thông, Tàng Chơn... trong số đó động Huyền Không là động
đẹp nhất. Động có hình thuỗn với chu vi 20 - 30m, vòm động cao
khoảng 30m, nền động bằng phẳng và sạch sẽ. Vào trong hang ta thấy
có những luồng ánh sáng từ trên cao chiếu qua lỗ trống trên vòm động
càng tăng thêm vẻ lung linh huyền ảo. Trong động có chùa Trang
Nghiêm với hang Vú Đá và Hốc Đá. Trên vách động nổi bật một pho
tượng Phật rêu phong với thời gian, vẻ trầm tư mặc tưởng trong thế
giới tĩnh lặng. Cảnh trí nơi đây tạo cho ta cảm giác như đang sống giữa
thế giới vừa hư vừa thực, huyền ảo lạ lùng.
Ngũ Hành Sơn cái đẹp không chỉ ở bản thân 5 ngọn núi nhỏ mà còn ở
những cảnh đẹp chung quanh khi ta được đứng trên 1 trong 5 ngọn núi
phóng tầm nhìn. Đời Minh Mạng năm thứ 18 đã dựng bia Vọng Hải Đài
cạnh chùa Linh Ứng để đánh dấu một chỗ ngoạn cảnh đẹp khi phóng
tầm nhìn ra biển đông. Màu trời xanh diệu mắt, tiếp giáp màu biển
xanh ngọc bích trải dài như vô tận. Ở hướng ngược lại, Ngũ Hành Sơn
trông xuống một dòng sông. Nước ở đây trở thành một dải lụa trắng
mềm mại, nằm uốn lượn ven chân núi, ôm lấy len vào những cánh đồng

32. ruộng xanh rờn khá hiếm hoi ở các vùng châu thổ miền Trung.
Ngũ Hành Sơn, cũng nước, cũng đất, cũng đá, cũng cây, cũng trời, cũng
bể như nhiều nơi khác trên nước Việt, nhưng dường như có một bàn
tay khéo léo xếp đặt nơi đây khiến vùng non nước này bỗng trở nên
hữu tình, kỳ ảo. Lảng vảng chất huyền ảo cổ sơ như vẫn thân ái gần gũi
với đời thường bởi bao giờ cũng như bây giờ, người con của vùng đất
Ngũ Hành này vẫn sống thanh thản với non nước, cỏ cây.
Ngày nay, khi đến tham quan thắng cảnh Ngũ Hành Sơn du khách được
chứng kiến nhiều cảnh quan mới do bàn tay con người tôn tạo. Ngoài
ngọn Thủy Sơn với hai đường lên đỉnh núi bằng hàng ngàn bậc đá ốp
lát, du khách còn có thể tìm đến ngọn Thổ Sơn với những rừng thông,
rừng tùng ngày đêm vi vu trong gió, hoặc có thể đi du thuyền trên sông
Sen trước mặt chùa Quan Thế Âm và thưởng thức chén chè hạt sen
thơm ngát cùng các món đặc sản chế biến từ sen ngay trên thuyền giữa
trời nước mênh mông.
Du khách có thể về thăm thắng tích Ngũ Hành Sơn vào bất cứ thời gian
nào trong năm, nhưng đông vui nhất là vào dịp lễ hội Quan Thế Âm,
dân gian thường gọi là lễ hội vía Bà.

33. “Mùa xuân mười chín tháng hai,
Quan Âm lễ hội ai ai cũng về”.
Được du khách tham quan nhiều nhất là Thuỷ Sơn – cao 106 mét
– cao nhất trong Ngũ Hành Sơn. Núi có 3 ngọn là Thượng Thai, Trung
Thai và Hạ Thai. Hầu hết chùa chiền và hang động đều tập trung ở đây.
Khách có thể lên đỉnh Thuỷ Sơn theo hai đường: leo 156 bậc tam cấp
phía Tây Nam lên chùa Tam Thai (ở ngọn Thượng Thai) hoặc 108 bậc
tam cấp phía Đông đến chùa Linh Ứng (ở ngọn Hạ Thai). Chùa Tam Thai
từ xưa được xem là Quốc tự và là di tích Phật giáo. Chùa được Vua
Minh Mạng cho tu sửa lại vào năm 1825, đồng thời đúc 9 tượng và 3
chuông lớn đặt trong chùa. Đến nay, ngôi chùa vẫn còn nguyên vẹn với
nét uy nghiêm, cổ kính của kiến trúc thuần Việt. Từ chùa Tam Thai, du
khách có thể tham quan những ngôi chùa nhỏ hơn bao quanh như chùa
Từ Tâm, Tam Tâm, Phổ Đồng và Vọng Giang Đài. Từ Vọng Giang Đài, có
thể nhìn bao quát cả vùng đồng quê của Đà Nẵng, Quảng Nam với các
con sông Trường, Cẩm Lệ.
Lấy chùa Tam Thai làm tâm điểm, du khách đi tham quan những hang
động nổi tiếng của Thuỷ Sơn. Vòng sau lưng chùa Tam Thai, men theo
một con đường đất, có một cổng vôi cổ kính khắc 3 chữ “Huyền Không
Quan”. Đây là hang động lộ thiên, với mái động hình vòm, trên có 5 lỗ
lớn nhỏ có thể trông thấy bầu trời, trên vách động có bọt đá tạo nên

34. những hình tượng ngộ nghĩnh. Đi về phía Đông, du khách sẽ gặp cụm
hang động của ngọn Trung Thai gồm Thiên Phước Địa, hang Vân Nguyệt
và động Vân Thông. Đáng chú ý nhất là động Vân Thông có hình tròn
như đường ống chếch lên phía ngọn núi. Trong động có một tượng Phật
rất lớn. Phía cuối động có đường thông ra ngoài khá to, nên ánh sáng từ
đỉnh rọi vào trong động tạo thành ánh hào quang cho tượng Phật. Ngọn
Hạ Thai của Thuỷ Sơn có chùa Linh Ứng – có quy mô và bề dày lịch sử
không kém chùa Tam Thai – và Vọng Hải Đài, động Tàng Chân, động
Ngũ Cốc, động Âm Phủ, Giếng Tiên. Vọng Hải Đài nằm bên phải chùa
Linh Ứng, giúp du khách ngắm được cả một vùng trời biển và sinh hoạt
nhộn nhịp của ngư dân.
Đến Ngũ Hành Sơn, khách đừng bỏ qua dịp tham quan Kim Sơn. Núi
nằm bên bờ Trường Giang (còn có tên Lộ Cảnh Giang hoặc Cổ Cò). Kim
Sơn có Bến Ngự – nơi ngày xưa Vua chúa neo thuyền cập bến khi du
hành và một hang động vô cùng đặc biệt: trên vách động có tượng
Quan Thế Âm Bồ Tát được thiên nhiên tạo nên từ thạch nhũ. Tượng có
một lớp nhũ đá lấp lánh như dải kim tuyến phủ từ bờ vai đến gót chân,
dưới chân tượng là một con rồng đang cuộn mình giữa những làn sóng,
phía sau còn có hai hình tượng nhỏ giống Thiện Tài đồng tử và chim
Khổng Tước. Có thể nói đây là bức phù điêu tuyệt đẹp mà thiên nhiên
tặng cho Kim Sơn. Được phát hiện vào năm 1950, động được các vị cao
tăng cho mở rộng lối vào và xây dựng chùa Quán Thế Âm dựa lưng vào

35. ngọn Kim Sơn, ngoảnh mặt ra khúc sông đầy hoa sen. Tại đây, vào 19
tháng 2 âm lịch hằng năm có Hội Quán Âm được tổ chức quy mô và tôn
nghiêm.
Nhận Xét
Hàng rong ở đây nhiều nhưng được sự quản lí tốt nên không xảy
ra tình trang ép khách cũng như ăn xin,Đà Nẵng đã hoàn thành tốt việc
đưa vào khai thác điểm du lịch này
Bãi biển Mỹ Khê nằm trên quốc lộ 24B cách thị xã Quảng Ngãi
hơn 10km. mỹ khê là bờ biển dài và rộng, với không gian mênh mông và
bãi cát mịn, độ dốc thoải, được che chắn kín đáo, phía sau là rặng phi
lao xanh bạc ngạt, bên cạnh là con sông kinh mang vị ngọt của thượng
nguồn, đổ về và vị mặn của biển, đem lại nhiều đặc sản phong phú.
Bãi biển Sơn Trà là một hòn đảo trấn ngự ngoài biển. đó là khối
núi gồm ba hòn nhô lên. Phía Nam như hình con nghê nhìn ra biển gọi
là hòn Nghệ, hình phía Tây hình dạng như mỏ diều hâu họi là hình Mỏ
Diều. Hòn phía bắc vươn dài ra như cỏ một con ngựa gọi là núi Cổ
Ngựa, những dòng nươc ven biển Đông tải phù sa của nhiều sông bồi
dần Trà Đảo thành một bán đảo như hình một chiếc nấm gọi là bán đảo
Sơn Trà.

36. Đèo Hải Vân nằm giữa TP Đà Nẵng và TP Huế khi xưa vua Thánh
Tông đã từng đến đây, ngưỡng mộ trước phong cảnh hùng vĩ , hữu tình
nên đã gọi nơi đây là “Thiên Hạ Đệ Nhất Hùng Quan” xưa kia vua Chiêm
thành là Chế Mân đã dâng 2 mảnh đất là Châu ô và Châu Lý cho vua
Trần Anh Tông để làm lễ cưới công chúa Huyền Trân thì Đèo Hải Vân
đứng làm danh giới cho Đại Việt và chiêm thành. Nhà hồ đem quân đi
đánh chiêm thành vua chiêm là Ba Đích lại phải cắt đất Chiêm Đông và
Cổ Lũy để cầu hòa. Từ ấy Hải Vân mới thuộc về Việt Nam.

37. Lăng Khải Định Nằm cách Tp. Huế 10km về phía Nam, lăng Khải
Định có diện tích nhỏ hơn so với lăng của các vua tiền nhiệm nhưng
công phu, lộng lẫy hơn; kết hợp tinh xảo hai nền kiến trúc, văn hoá
Đông - Tây. Lăng khởi công ngày 04/9/1920 và kéo dài 11 năm mới
hoàn thành.
Theo Trung tâm bảo tồn Di tích Cố đô Huế, tổng thể của lăng là
một khối nổi hình chữ nhật vươn cao tới 127 bậc…
Vào lăng phải vượt qua hệ thống của 37 bậc với thành bậc đắp
rồng to lớn nhất cả nước, trên sân có hai dãy Tả - Hữu tòng tự, ở hai
bên xây kiểu chồng diêm hai lớp, tám mái, song các vì kèo lại bằng xi
măng cốt thép.
Vượt 29 bậc nữa lên tầng sân bái đình, ở giữa có nhà bia Bát giác
xây bê tông cốt thép hoà trộn cổ kim, trong đó có bia đá. Hai bên sân,
mỗi bên có 2 hàng tượng cùng nhìn vào giữa sân. Ngoài tượng như ở
các lăng khác, còn có thêm 6 cặp tượng linh túc vệ, từng đôi tượng
cùng loại ở cạnh nhau được làm đối xứng và cùng đối xứng với đôi
tượng phía đối diện. Các tượng này làm bằng chất liệu đá hiếm trong
lăng Khải Ðịnh và đều có khí sắc. Hai cột trụ biểu cao toQua 3 lớp nền là
đến điện thờ. Từ sân lên cửa điện còn phải qua 15 bậc nữa. Ðiện Khải
Thành là phòng chính của cung Thiên Ðịnh, có nhiều phòng liên hoàn.

38. Các điện tường phẳng được trang trí dày đặc bằng nghệ thuật khảm
kính sứ. Cùng với tranh trên tường, dưới nền lát gạch men hoa và trên
trần vẽ Cửu long ẩn hiện trong mây. Cả không gian 6 mặt đã tạo nên
một thế giới nghệ thuật. Lăng Khải Ðịnh thực sự là một công trình có giá
trị nghệ thuật và kiến trúc. Nó làm phong phú và đa dạng thêm quần
thể lăng tẩm ở Huế
Lăng Tự Đức được xây dựng trong một bối cảnh lịch sử cực kỳ khó
khăn của đất nước và cũng chính bản thân nhà vua. Lăng khởi công
1864- 1867 hoàn thành, trên diện tích khoảng 12ha. Toàn bộ lăng được
bao quanh bằng một bức tường dày uốn lượn theo địa hình đồi núi.
Chùa Thiên Mụ là một
trong những kiến trúc tôn giáo
cổ nhất và đẹp nhất ở Huế. Chùa
được xây dựng trên đồi Hà Khê,

39. bên tả ngạn sông Hương, cách trung tâm TP Huế 5km. cuhà được xây
dựng vào đầu TK 17, gắn liền với một huyền thoại bà Tiên, vì vậy chùa
có tên là Thiên Mụ. kiến trúc của chùa cũng như nhiều ngôi chùa khácở
Việt Nam nhưng đáng chú ý là ngọn tháp Phước Duyên.
Chùa Từ Hiếu
Vị trí: Chùa tọa lạc tại núi Dương Xuân, xã Thủy Xuân, Tp. Huế,
tỉnh Thừa Thiên - Huế.
Đặc điểm: Chùa được xây theo kiểu chữ “khẩu”, chùa chính ba căn, hai
chái. Chính điện phía trước thờ Phật, phía sau thờ Tổ.Năm 1843, hoà
thượng Nhất Ðịnh nguyên tăng chùa Giác Hoàng đã đến đây khai sơn
thảo am nhỏ để tịnh tu và nuôi dưỡng mẹ.
Năm 1848, hòa thượng Cương Kỷ bắt đầu xây dựng qui mô bởi sự
hỷ tự của triều đình và các quan thái giám, các phật tử, chùa Từ Hiếu
trở thành một ngôi chùa lớn.
Chùa được xây theo kiểu chữ khẩu, chùa chính ba căn, hai chái.
Chính điện phía trước thờ Phật, phía sau thờ Tổ. Nhà hậu là Quảng Hiếu
Đường, ở giữa thờ Đức Thánh Quan, bên trái thờ Hương Linh Phật Tử
tại gia, bên phải thờ các vị thái giám..., bên tả sân hậu là Tả Lạc Thiên
(nhà tăng) và bên hữu là Hữu Ái Nhật (nhà khách).

40. Cổng chùa xây theo kiểu vòm cuốn hai tầng, phía trên chính giữa
thờ tượng Hộ pháp. Trong cổng tam quan có hồ bán nguyệt thả hoa
sen, hoa súng và cá cảnh. Hai bên sân có hai lầu bia để ghi lịch sử xây
dựng chùa.
Chợ Đông Ba
Địa chỉ: 13 Trần Hưng Đạo,
Huế
Chợ Đông Ba là trung tâm
thương mại lớn nhất ở Huế, được
xây dựng vào năm 1899 dưới thời
vua Thành Thái. Chợ nằm ở bên bờ
sông Hương, về phía tây nam của kinh thành. Mặt tiền chợ nằm trên
đường Trần Hưng Đạo, hồi trước gọi là phố Trường Tiền, phố chính của
Huế.Chợ Đông Ba có một lịch sử xưa hơn. Thoạt đầu, nó tọa lạc gần cửa
Đông Ba và có tên là Quy Giả thị, hình thành hồi đầu thế kỷ 19, dưới

41. thời vua Gia Long. "Quy Giả" là người trở về, có nghĩa là chợ do những
người trước đó đi tản cư lúc có chiến tranh với quân Trịnh và tiếp đó là
Tây Sơn nay trở về lập nên. Đến năm 1885, lúc kinh đô thất thủ, chợ bị
quân Pháp đốt sạch. Năm 1887 vua Đồng Khánh cho xây lại chợ. Nhưng
sau đó vua Thành Thái đã dời chợ đến địa điểm sát với bờ sông, gọi là
"giại” Chợ Đông Ba lúc bấy giờ gồm bốn dãy lầu đúc mái bằng, xếp
thành một hình vuông, ở giữa có một tháp cao có đặt đồng hồ có bốn
mặt, đến giờ thì gõ chuông nên gọi là lầu chuông. Năm 1968 và năm
1972, chợ bị đốt phá. Đến năm 1986, chợ được sửa sang lại như ngày
nay.
Kinh thành Huế được
xây dựng theo kiến trúc của
phương Tây kết hợp một
cách tài tinh với kiến trúc
thành quạch phương Đông.
Kinh thành gồm 3 vòng
thành: phòng thành, hoành
thành và tử cấm thành. Bên
trong các lớp thành cao hào
sâu là một tổng thể với hàng
trăm công trình kiến trúc lớn nhỏ. Tất cả những công trình này được

42. xây dựng xung quanh một trục chính, theo hướng Nam Bắc. khởi đầu là
kỳ đài, tiếp đến là ngọ môn, sân Đại Triều Nghi, điện Thái Hòa, điện Cần
Chánh, điện Can Thành, cung Khôn Thái, điện Kiến Trungvà vhấm hết ở
cửa Hòa Bình.
Phòng thành là vòng thành ngoài cùng , có 11 cửa đường bộ và 2
cửa đường thủy, có 24 pháo đài.
Hoành thành là cửa thứ 2 có tên là đại nội, có 4 cửa: Ngọ
Môn(Nam), Hòa Bình(Bắc), Hiển Nhơn(Đông), Chương Đức(Tây).
Tử Cấm Thành là vòng thành trong cùng có 10 cửa ra vào. Đây là
nơi ở và làm việc của Vua và gia đình.

43. Thánh địa La Vang cách thành cổ Quảng Trị 6km về phía tây, đây
là nơi cứu rỗi các linh hồn của đông bào Thiên Chúa Giáo dưới thời vua
Cảnh Thịnh. Tương truyền rằng Đức Mẹ Maria đã hiện ra nơi đây vào
1798. Năm 1945 nhà thờ La Vang được xây dưng. Thời trước đây là một
nhà thờ lớn nguy nga, lộng lẫy được tòa thánh Vatican phong là:” Tiểu
Vương Cung Thánh Đường La Vang.” Năm 1998 nhân kỷ niệm 200 năm
Đức Mẹ hiện ra, trung tâm Thánh Mẫu La Vang đã được trùng tu như :
tượng lễ đài, đường đi, nhà khách. Hàng năm thì có nhiều du khách đến
hành hương và bái tạ.
Thành cổ Quảng Trị vào năm Gia Long thứ 8(1809), lúc đầu thành
là 4 bức tường thô sơ, đến năm Minh Mạng thứ 4(1823)thành mới
được đắp bằng đất. Đến năm 1827 thành được xây dựng bằng gạch.
Thành cổ Quảng trị được cả thế giới biết đến với trận đánh 81 ngày
đêm, 81 ngày đêm đó đã đi vào lịch sử dân tộc một trang vàng chói lọi.
Chợ Đông Hà là một kkhu chợ lớn của khu vực miền Trung, buôn
bán đầy đủ các loại mặt hàng phục vụ cho nhu cầu cuộc sống của những
người dân xung quang đây và cho khách du lịch.

44. Nghĩa Trang Liệt Sĩ
Trường Sơn ở xã vĩnh Trường
huyện Giơ Linh, cách Đông Hà
30km. Nghĩa trang được xây
dưng từ 1975 đến 1977, diện
tích cũ là 140 000 ha, nhưng
ngày nay quy hoạch lại là 21
000 ha. Nghĩa trang có tổng
cộng 10 324 mộ , được chia lam 5 khu mộ chính. Có đài tưởng niệm
cao 16,5m. Đài tổ quốc ghi công có 3 mặt, biểu tượng của 3 nước Đông
Dương dựa vào nhau đánh Mỹ. bên trái là nhà bia và tượng đài cao
10m, bên phải là các chiến sĩ vận tải giơ tay cao chỉ về phía nam, bên
trái là chiến sĩ công binhgiơ cao khẩu AK như báo hiệu đương đã thông,
sau lưng là nhưng chiến sĩ phòng không giương máy tiêu biểu cho lực
lượng bảo vệ đường. hàng năm thì vào ngày 20/5 là ngày tương niệm
của các chiến sĩ đã hy sinh cho tổ quốc thân thương của chúng ta.
Địa đạo Vĩnh Mốc là một công trình độc đáo trong hàng chục
công trình địa đạo lớn, nhỏ ở khu vực Vĩnh Linh(Quảng Trị), được xây
dựng từ 1965- 1966. Địa Đạo Vĩnh Mốc là bức ảnh thu nhỏ của một lang

45. quê, được xây dựng và kiến tạo trong lòng đất vừa là nơi sinh hoạt, ăn
ở, hội họp và là nơi tránh bom đạn an toàn cho nhân dân…Đến với địa
đạo Vĩnh Mốc hôm nay các bạn như được sông lại một thời oanh liệt
hào hùng với nhũng con người đã làm nên những kỳ tích đó.
Ngã ba Đồng Lộc
Ngã ba Đồng Lộc nằm trên đường Trường Sơn, thuộc địa phận
Đồng Lộc, Can Lộc, Hà Tĩnh. Ngã ba Đồng Lộc có tổng diện tích
50ha nằm gọn trong một thung lũng hình tam giác, hai bên đồi núi
trọc, giữa là con đường độc đạo, mặt đường giống như một lòng máng.
Tất cả mọi con đường từ Bắc vào Nam đều phải vượt qua ngã
ba Đồng Lộc. Ngã ba Đồng Lộc được coi như cổ họng, vượt qua được sẽ
phân tán toả ra nhiều tuyến đường khác nhau đi vào nam. Ngã ba Đồng
Lộc là trọng điểm có tầm quan trọng chiến lược
nên trong chiến tranh phá hoại kẻ địch âm mưu ném bom huỷ
diệt nhằm chặn đứt sự chi viện sức người, sức của, vũ khí, súng đạn,
lương thực... của hậu phương lớn miền Bắc xã hội chủ nghĩa đối với
tiền tuyến lớn miền Nam. Chỉ tính riêng 240 ngày đêm từ tháng 3 đến
tháng 10/1968 không quân địch đã trút xuống đây 48.600 quả bom các
loại .

46. Nơi đây còn in đậm những sự tích anh hùng trong đó phải kể đến
đó là 10 cô gái TNXP đã hi sinh tại ngã 3 Đồng Lộc này .Sự hi sinh của họ
đã minh chứng cho lòng dũng cảm , sự quyết tâm của tuổi trẻ Việt Nam
.
Để ghi sâu tội ác và ghi lại chiến tích của 10 cô gái tại trọng điểm
lịch sử này Quốc hội và Chính phủ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt
Nam đã truy tặng danh hiệu anh hùng cho 10 cô gái hy sinh tại ngã ba
Đồng Lộc .
Đến với Nghệ An
chúng ta sẽ được đi tham quan quê ngoại và quê nội của chủ tịch Hồ
Chí Minh, những làng quê thật là bình dị nhưng lại mang nhiều nét
quyến rũ. Làng chùa là nơi Bác Hồ đã cất tiêng khóc chào đời và được
ông bà ngoại, cha me nuôi dạytrong nhưng năm ấu thơ của Người. sau
khi chúng ta thăm quan xong chung ta sẽ được đi tham quan tiếp đó là
làng sen quê nội của Người, khi đi vào làng chúng ta sẽ bắt gặp những

47. hồ sen nằm 2 bên đường làng, quả nhiên là một quang cảnh đẹp không
thể quên được khi đến nơi đây. Và ở tại đây thì Bác Hồ của chúng ta đã
sống thời niên thiếu của ngày mình được 5 năm. Ngôi nhà trông rất đơn
sơ và giản dị nhưng lại mang đầy ý nghĩa của cả gia đình. Khi chúng ta
tới đây sẽ được nghe các chị hướng dẫn nói về cuộc sống của gia đình
nhà Bác, nghe rất cảm động và không thể nào quên được những hình
ảnh cũng như những lời mà các chị hướng dẫn ơ đây đã thuyết minh
cho chúng ta nghe. khi ra về chúng ta cảm thấy trong lòng mình xao
động, lưu luyến với những gì mà Bác Hồ của chúng ta đã từng trải qua
trong suốt cuộc đời.
Nhà thờ Phát Diệm
Vị trí: Nhà thờ Phát Diệm thuộc thị trấn Phát Diệm, huyện Kim
Sơn, tỉnh Ninh Bình.
Là nhà thờ mang đậm kiến trúc phương Đông , kết hợp văn hóa
giữa Việt Nam và nước ngoài. Nhà thờ Phát Diệm cách Hà Nội 120km về
phía nam, được xây dựng vào những năm 1875 - 1898. Phát Diệm có
nghĩa là phát sinh ra cái đẹp, tên Phát Diệm do Nguyễn Công Trứ đặt.
Nhà thờ được xây dựng trong suốt thời gian 24 năm liên tục, với trình
độ kỹ thuật và điều kiện giao thông của những năm cuối thế kỷ 19 thì
chỉ việc vận chuyển hàng nghìn tấn đá, có những phiến nặng 20 tấn,
hàng trăm cây gỗ lim về tới Phát Diệm để xây nhà thờ cũng là một kỳ
công. Kim Sơn vốn là vùng đất mới khai khẩn, trước đây rất lầy lội, để

48. xử lý độ lún của khu đất trước khi xây dựng người ta đã chuyển cả một
quả núi nhỏ cách 40km về Phát Diệm.Ðây là một quần thể kiến trúc
phương Ðông gồm có (từ hướng nam đi vào): Ao hồ.
Phương Ðình, Nhà thờ lớn với bốn nhà thờ cạnh ở hai bên, ba
hang đá nhân tạo, nhà thờ đá.Phương Ðình là khu vực đầu tiên trong
quy hoạch kiến trúc của nhà thờ Phát Diệm. Ðây là một công trình kiến
trúc cao 25m, rộng 17m, dài 24m gồm ba tầng được xây dựng bằng đá
phiến, lớn nhất là tầng dưới cùng được xây dựng bằng đá xanh. Nghệ
thuật xây dựng Phương Ðình rất đáng khâm phục, với kỹ nghệ thủ công
những người thợ địa phương đã ghép những phiến đá nặng hàng nghìn
cân, mức độ chính xác rất cao. Các vòm cửa bằng đá được lắp
ghép đến trình độ tinh xảo. Giữa Phương Ðình đặt một sập làm
bằng đá nguyên khối( thể hiện rõ nét đẹp trong văn hóa VN), phía ngoài
và bên trong là những bức phù điêu được khắc chạm trên đá hình ảnh
chúa Jêsu và các vị thánh rất đẹp với những đường nét thanh thoát.
Tầng thứ hai của Phương Ðình treo một trống lớn. Tầng ba treo một
quả chuông cao 1,4m, đường kính 1,1m, nặng gần 2000 kg, quả chuông
lớn ở Phương Ðình được đúc vào năm 1890. Mái của Phương Ðình có
năm vòm, bốn vòm ở bốn góc thấp hơn, vòm cao nhất là vòm ở giữa
tầng ba. Mái của Phương Ðình ở nhà thờ Phát Diệm không cao vút kiểu
ngọn tháp như những nhà thờ khác mà là mái cong thấp cổ kính như
mái đình, mái chùa.

49. Nhà thờ lớn là nhà thờ chính được xây dựng năm 1891, có năm
lối vào vòm đá được chạm trổ. Nhà thờ lớn dài 74m, rộng 21m, cao
15m, có bốn mái. Trong nhà thờ có 6 hàng cột gỗ lim nguyên khối, hai
hàng cột giữa cao tới 11m, chu vi 2,35m, mỗi cột nặng khoảng 12
tấn.Gian thượng của thánh đường có một bàn thờ lớn làm bằng một
phiến đá nguyên khối dài 3m, rộng 0,9m, cao 0,8m, nặng khoảng 20
tấn. Mặt trước và hai bên được chạm trổ các loài hoa đặc trưng của
bốn mùa làm cho bàn thờ như được phủ một chiếc khăn màu thạch
sáng. Hai phía bên nhà thờ có bốn nhà thờ nhỏ được kiến trúc theo một
phong cách riêng.
Nhà thờ đá: nhà thờ đá còn được gọi là nhà thờ dâng kính trái tim
Ðức Mẹ. Gọi là nhà thờ đá vì tất cả mọi thứ ở nhà thờ này đều được
làm bằng đá, từ nền, tường, cột, chấn song cửa... Phía trong được chạm
nhiều bức phù điêu đẹp, đặc biệt là bức chạm tứ quý: tùng, trúc,cúc,
mai tượng trưng cho thời tiết và vẻ đẹp riêng của bốn mùa trong một
năm. Ðường nét khắc họa những con vật như sư tử, phượng sống động
đến lạ thường.

50. Cố Đô Hoa Lư : vào năm
1010 vua Lý Thái Tổ rời độ từ
Hoa Lư về Thăng Long. Ngày
nay kinh đô Hoa Lư đã trở
thành Cố Đô. 1000 năm trôi
qua, những cung điện dát vàng,
bạc từ thời Lê không còn nữa
chỉ còn lại di tích của tòa thành rộng 300 ha, nằm trọn vẹn trong xã
Trường Yên, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình ngày nay. Thành được chia
thành 2 khu vực : Thành Nội và Thành Ngoại.
Thành Ngoại nằm ở phía đông rộng 140 ha gồm các thôn Yên
Thượng, Yên Trung, Yên Hạ, Yên Thành. Thành ngoại có sáu tường
thành: tường thành thứ nhất từ Núi Đầm sang núi Thanh Lâu gọi là
thành Đông, tường thành thứ hai nối từ Thanh Lâu ra núi Cột Cờ, tường
thành thứ ba từ cột cờ sang núi Chẽ gọi là thành Đông Bắc, tường thành
thứ tư nối từ Chẽ sang núi Chợ, chắn ở phía bắc, tường thành thứ năm
có hai đoạn chắn ở phía Nam gọi là thành Vân.
Thành Nội nằm ở phía tây rộng tương khu Thành Nội là địa phận
thôn Chi Phong xã Trường Yên. Hai thành được ngăn cách với nhau
bằng một lối đi hiểm trở là Quên Vông. Thành nội có năm tường thành:
tường thành thứ nhất nối từ Hàm Sà sang núi Cánh Hàn gọi là thành
Dền, tường thành thứ hai nối từ núi Cánh Hàn sang núi Nghẽn, tường

51. thành thứ ba từ núi Chùa Thủ sang núi Thanh Lâu gọi là Thành Lầu,
tường thành thứ tư nối từ núi Mang Sơn sang núi Cổ Tượng gọi là
thành Bồ, tường thành thứ năm nối từ núi Mang Sơn sang núi Đầu
Giải, gọi là thành Bim.
Tam Cốc – Bích Động
thuộc xã Ninh Hải huyện
Hoa Lư. Để đi vào Tam Cốc
chỉ có một con đường duy
nhất là bằng đường thủy
với bến Văn Lâm là bến
chính sẽ đưa du khách vào
tham quan. Khi chúng ta bắt đầu xuống thuyền và đi vào bên trong
động chung ta sẽ bắt gặp hai bên trồng rất nhiều sen, cảnh đẹp của núi
non hùng vĩ ở đây tưởng tượng như chốn thần tiên, có cảnh trời mây
sông nước thật là thú vị và huyền ảo. tôi thấy có cảm giác như tất cả
những vẻ đẹp giao thoa của đất trời đã hội tụ về nơi đây. Khi chúng ta
ngồi trên thuyênn2 chung ta sẽ nhìn thấy những dãy núi đá hai bên và
cửa hang chung ta thấy các vết lõm sâu và rộng hình hộp ngang đều
nhu nhau co vết kẽ du khách sẽ nhận ra rằng nơi đây ngày xưa chính là
biển cả mênh mông, song biển vỗ không ngừng hàng triệu năm, bào
mòn khoét sâu núi đá tạo nên những kỳ quan tuyệt tác như vậy.

52. Chùa Phổ Minh tọa lạc ở thôn Tức Mạc, xã Lộc Vượng ngoại thành
nam định về phía tây bắc. ngôi chùa được xây dựng từ thời Lý đã được
vương triều trần mở rộng vào 1262 đây là một ngôi chùa có quy mô
lớn. trong chùa có nhà thủy tạ, có hồ sen, nhiều cây cổ thụ sum xuê.
Trước cửa chùa có đỉnh đồng nặng trên 7 tấn. đặc biệt là có ngôi tháp
được xây dựng trước cửa bái đường vào 1305, đây là loại tháp trang trí
hình cánh sen, trọng lươnbg5 tháp khoảng 700 tấn trên 1 diện tích nhỏ
30m2 lại ở vùng chiêm chũng nhưng vẫn đứng suốt 7 TK qua.

53. This image cannot currently be display ed.
Vịnh Hạ Long
Vịnh Hạ Long nằm ở
vùng đông bắc Việt Nam, là
một phần bờ tây vịnh Bắc Bộ,
bao gồm vùng biển của thành
phố Hạ Long, thị xã Cẩm Phả
và một phần của huyện đảo
Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh.
Được UNESCO 2 lần công nhận là Di sản Thiên nhiên Thế giới.
Sự tích vịnh Hạ Long kể rằng: Ngày xưa, khi người Việt mới lập
nước đã bị giặc ngoại xâm, Ngọc Hoàng sai Rồng Mẹ mang theo một
đàn Rồng Con xuống hạ giới giúp người Việt đánh giặc. Thuyền giặc từ
ngoài biển ào ạt tiến vào bờ, vừa lúc đàn Rồng tới hạ giới. Đàn Rồng lập
tức phun ra vô số châu ngọc và thoắt biến thành muôn ngàn đảo đá
trên biển, như bức tường thành vững chắc, bất ngờ chặn bước tiến của
thuyền giặc. Đoàn thuyền của giặc đang lao nhanh, bị chặn đột ngột
đâm vào các đảo đá và đâm vào nhau vỡ tan tành.Sau khi giặc tan,
Rồng Mẹ và Rồng Con không trở về trời mà ở lại hạ giới, nơi vừa diễn ra
trận chiến. Vị trí Rồng Mẹ xuống là Hạ Long, Rồng Con xuống là Bái Tử
Long. Đuôi đàn Rồng quẫy nước trắng xoá là Long Vĩ (bán đảo Trà Cổ
ngày nay) thành bãi cát mịn và dài hơn chục ki lô mét.

54. Phía tây nam vịnh giáp đảo Cát Bà, phía tây giáp đất liền với
đường bờ biển dài 120 km, với tổng diện tích 1553 km2 gồm 1969 hòn
đảo lớn nhỏ, trong đó 989 đảo có tên và 980 đảo chưa có tên.
Đến đây các bạn sẽ
được đến thăm đảo tuần
Châu là một trong những hòn
đảo thuộc Vịnh Hạ Long. Đảo
có diện ticvh1 khoảng 3km, ở
đảo có trồng nhiều rau xanh là
nguồn cung cấp rau xanh cho
TP Hạ Long. Tru7óc đây muốn ra đảo hoặc từ đảo vào phải đi bằng tàu.
Hiện nay thi con đường nối liền đảo và đất liền đã được hình thành với
chiều dài 2,8km, giúp cho việc đi lại thuận lợi hơn. Biến đảo tuần Châu
trở thành 1 đảo du lịch tham quan đặc sắc của quần thể Vinh Hạ Long.
Động Thiên Cung
được phát hiện 1945 do
một người ngư dân phát
hiện. động Thiên Cung có
hình chữ nhật cao trên
20m, rộng khoảng 25m và

55. dài trên 120m đường vào động rất nhỏ nhưng bên trong thì rất rộng và
thoáng đãng. Hiện nay động đã được thắp bsang bằng một hệ thống
ánh sáng tuyệt đẹp, khi vào trong động nhìn lên phía trên trần động co
những thạch nhũng như hình ngọc Hoàng, Thiên Lôi, nam Tào, Bắt Đẩu
với rau trắng như mây, trên vách những cô tiên nữ xinh xắn, lộng lẫy,
như đang ca múa. Có thể nói rằng khi tới đây du khách đang lạc vào
chốn bồng lai, đang tham dự, chiêm ngưỡng một buổi yến tiệc cực kỳ
lộng lẫy và sang trọng trong cung điện nhà trời.
Hang Đầu Gỗ nằm
trên đảo đầu gỗ, giữa non
nước mây trời tuyệt mỹ của
Vịnh Hạ Long. Một hang đá
mang tên vô cùng mộc mạc
dân dã đó chính là hang
đầu gỗ. sách đại Nam nhất
thống trí có ghi” Hòn Canh Độc Lưng Đảo có động rộng rãi và có thể
chứa vài nghàn người, gần hang có hòn cạnh gà, hòn mòn, hòn la…

56. Ải Chi Lăng là một vị trí hiểm yếu nhất trên con đường từ pha lũy
đến đông quan, cách phà lũy khoảng 60km. toàn bộ khu vực này nằm
trong một thung lũng nhỏ, hình bầu duuc5, dài khoảng 4km, phía tây là
núi đá vôi, phía đông là dãy núi thái hòa và bảo đài trùng trùng điệp
điệp. một lần chảo hẹp lại có 5 ngọn núi nhỏ : Hàm Quỷ, Ná Nông, Nà
k2 Lân và mỹ ân. Hai là phía bắc nam mặt núi khép lại tạo thành hai cửa
ải rất hiểm trở. ải chi lăng không chỉ là một di tích lịch sử, mà ngày nay
còn là một điểm du lịch trên quốc lộ 1A từ Hà Nội đi Lạng Sơn.
Ải Chi Lăng cấu thành từ một thung lũng hẹp ép giữa hai
dãy núi, phía Đông là dãy núi đất Bảo Đài-Thái Họa và phía Tây là núi
đá Kai Kinh (Cai Kinh) dựng đứng. Con sông Thương ngoằn nghoèo
chảy dọc theo thung lũng, bên con đường quốc lộ số 1A mà trước kia là
đường cái quan lên biên giới, xuôi về kinh đô. Con đường sắt xuyên Việt
với ga trung tâm là ga Trăm Năm (cách Hà Nội 105 km), được xây dựng
từ thời Pháp thuộc tạo thuận lợi cho thông thương lên vùng Đông Bắc
Việt Nam và ít nhiều làm giảm tính chất hiểm địa của cửa ải.
Những ngọn núi thấp rải rác dọc thung lũng và trấn ven
đường cái quan như núi Hàm Quỷ, núi Phượng Hoàng, núi Kỳ Lân, núi
Mã Yên. Đóng khóa hai đầu của thung lũng, nơi hai vòng cung núi đất
phía Đông và núi đá phía Tây khép lại, là lũy Ải Quỷ phía Bắc và núi
Ngõ Thề phía Nam, khoanh kín trong lòng một ải quan dài 5km, rộng
khoảng 3km.

57. Tại Ải Chi Lăng còn có Thành Chi Lăng ở vào cây số 109
tính từ Hà Nội và tới cây số thứ 154 thì tới tỉnh lỵ Lạng Sơn, theo Đi
thăm đất nước của Hoàng Đạo Thúy. Theo Địa dư các tỉnh Bắc Kỳ,
Thành cổ tại Ải Chi Lăng do quân Minh đắp trong thời gian xâm lược
Việt nam có chu vi 154 trượng và cao 5 thước, nay chỉ còn nền cũ. Ở
gần cửa Nam của thành còn phiến đá khắc 5 chữ Hoàng tráng nhị thập
đội ( Nơi trú đóng của đội quân Hoàng tráng thứ 20 ). Phía Nam Ải Chi
Lăng có hai khối đá lớn, một khối có hình dáng giống như thanh kiếm
khổng lồ gọi là Lê Tổ Kiếm ( Thanh kiếm của vua Lê Thái Tổ) và một
tượng đá có hình dáng như một người quỳ gối và bị cụt đầu gọi là Liễu
Thăng Thạch ( Tức đá Liễu Thăng, ám chỉ tướng Liễu Thăng bị Lê Sát
chém cụt đầu tại ải ).

58. Chùa Bái Đính
Chùa Bái Đính là một quần thể chùa nằm trên núi Bái Đính ở xã
Gia Sinh, Gia Viễn, Ninh Bình. Quần thể chùa này gồm một khu chùa cổ
và một khu chùa mới được xây dựng từ năm 2003. Chùa Bái Đính là
một siêu chùa thuộc khu di tích cố đô Hoa Lư[1], với nhiều kỷ lục được
xác lập. Kiến trúc hoành tráng, đồ sộ nhưng mang đậm bản sắc truyền
thống của chùa Bái Đính phù hợp với tâm lý hiếu kỳ, tò mò của người
Việt hiện đại. Chính vì vậy mà nơi đây sớm trở thành một điểm đến nổi
tiếng. Chùa Bái Đính được các báo giới tôn vinh là ngôi chùa lớn nhất
Đông Nam Á.[2]
Mặc dù đang trong quá trình xây dựng nhưng chùa Bái Đính đã thu
hút rất đông du khách về thăm quan, chiêm bái[3]. Chùa khánh thành giai
đoạn 1 vào ngày 17 tháng 5 năm 2008[4] nhân dịp cùng với khu di tích
Yên Tử, vịnh Hạ long (Quảng Ninh) đón đoàn đại biểu các nước về dự
đại lễ Phật Đản thế giới lần đầu tiên diễn ra tại Việt Nam[5].

59. Khu chùa Bái Đính mới
Kiến trúc
Toàn cảnh sân điện tam thế
Chùa Bái Đính mới (Bái Đính tân tự) có diện tích rộng 700 ha,
nằm trên đồi Ba Rau, gần sông Hoàng Long. Đây là một công trình lớn
gồm nhiều hạng mục, được xây dựng trong nhiều giai đoạn khác nhau.
Kiến trúc chùa nổi bật với những hình khối lớn, hoành tráng nhưng
mang đậm dấu ấn kiến trúc Việt Nam như sử dụng nguyên vật liệu chính
ở địa phương (đá xanh Ninh Bình, gỗ tứ thiết), ngói men Bát Tràng màu
nâu sẫm... Điều khác biệt nhất ở kiến trúc chùa Bái Đính thể hiện ở vòm
mái màu nâu sẫm cong vút hình đuôi chim phượng, nó không giống với
nét thẳng thô của chùa Trung Quốc. Các chi tiết trang chí kiến trúc chùa
cũng mang đậm dấu ấn của các làng nghề nổi tiếng như đúc đồng Ý
Yên, chế tạc đá Ninh Vân, mộc Phú Lộc, thêu Ninh Hải .v.v.
Tam quan

60. Bên trong cổng tam quan
Xây dựng toàn bằng gỗ tứ thiết cao tới đỉnh 16,5 m. Điều độc đáo
là có 4 cột cái bằng gỗ tứ thiết, mỗi cột cao 13,85 m, đường kính 0,85 m,
nặng khoảng 10 tấn. Tam quan có 3 tầng mái uốn cong ở bốn phía, lợp
bằng ngói men ống Bát Tràng màu nâu sẫm. Đây là một tam quan lớn,
đồ sộ, đều dựng bằng gỗ. Trong tam quan đặt 10 pho tượng bằng đồng,
gồm 2 pho hai tượng Hộ pháp lớn cao 5,5 m, nặng 12 tấn, và 8 pho
tượng Kim Cương nhỏ hơn; tượng Kim Cương được đúc theo phong
cách tượng chùa Tây Phương.
Tháp chuông

61. Tháp chuông chùa Bái Đính
Tháp chuông được xây dựng bằng bê tông cốt thép giả gỗ, kiến
trúc theo kiểu tháp chuông cổ, hình bát giác, cao 22 m. Đường kính
trong tháp là 17 m, tính phủ bì đến chân đế đường kính là 49 m. Tháp
chuông cao 3 tầng, có 3 tầng mái cong, gồm 24 mái với 24 mái đao cong
vút lên. Tháp chuông treo một quả chuông nặng 36 tấn đúc tại Huế.
Trung tâm sách kỷ lục Việt Nam đã cấp bằng “Xác nhận kỷ lục”: “Đại
hồng chung lớn nhất Việt Nam (Phá kỷ lục Việt Nam)”, ngày 12 tháng
12 năm 2007.
Điện Quan Thế Âm
Xây dựng toàn bằng gỗ tứ thiết, 100% kiến trúc bằng gỗ. Điện cao
14,8 m, dài 41,8 m, rộng 17,4 m, gồm 7 gian. Gian giữa của điện, trên bệ
cao, đặt tượng Quan Thế Âm Bồ Tát thiên thủ thiên nhãn, có gần 1.000
mắt và 1.000 tay, đúc bằng đồng tại Ý Yên, nặng 80 tấn, cao 9,57 m.
Đây cũng là một pho tượng Quan Thế Âm Bồ Tát bằng đồng lớn nhất ở
Việt Nam, được tạo tác theo kiểu pho tượng của chùa Bút Tháp.

62. Điện Pháp Chủ
Pho tượng kỷ lục 100 tấn
Xây dựng toàn bằng bê tông cốt thép giả gỗ rất đồ sộ, hoành tráng,
cao 30 m, chiều dài 47,6 m, chiều rộng 43,3 m, gồm 2 tầng mái cong.
Điện có 5 gian, gian giữa rất rộng dài đến 13,5 m, 4 gian hai bên, mỗi
gian dài 8 m. Điều đặc biệt ở chùa Pháp chủ là ở gian giữa trên bệ cao,
đặt một pho tượng lớn bằng đồng nguyên khối, cao 10 m, nặng 100 tấn.
Trung tâm sách kỷ lục Việt Nam cấp bằng “Xác nhận kỷ lục”: “Pho
tượng Phật Thích Ca bằng đồng cao và nặng nhất Việt Nam” ngày 4
tháng 5 năm 2006. Trong điện treo 3 bức hoành phi và 3 cửa võng. Đây
là bức hoành phi và cửa võng lớn nhất Việt Nam, mới chỉ có ở chùa Bái
Đính.
Điện Tam Thế

63. 3 pho tượng kỷ lục
Tọa lạc ở trên đồi cao, so với mặt nước biển là 76 m. Đây là một
toà rất cao, rộng, đồ sộ, hoành tráng nhất ở khu chùa Bái Đính. Tòa nằm
trên đồi cao nhất vùng, cao tới 34 m, dài 59,1 m, rộng hơn 40 m, diện
tích trong nhà khoảng 3.000 m2. Trong điện Tam Thế cũng treo 3 bức
hoành phi và 3 cửa võng lớn và đặt 3 pho tượng Tam Thế bằng đồng
nguyên khối, mỗi tượng cao 7,2 m, nặng 50 tấn, tạo theo kiểu tượng
Tam thế chùa Tây Phương. Trung tâm sách kỷ lục Việt Nam đã cấp
bằng “Xác nhận kỷ lục”: “Ngôi chùa có bộ tượng Tam Thế bằng đồng
lớn nhất Việt Nam”, ngày 12 tháng 12 năm 2007.
Hành lang La Hán

64. 500 vị La Hán bằng đá cao 2 m
Gồm 234 gian, ở hai phía Đông Tây, có chiều dài 1.052 m. Trong
các gian nhà hành lang đó đặt 500 tượng La Hán bằng đá nguyên khối
to, mỗi tượng cao 2,4 m, nặng khoảng 4 tấn, do bàn tay các nghệ nhân
làng nghề đá xã Ninh Vân, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình chế tác. Ở
Việt Nam chưa có một ngôi chùa nào có nhiều tượng La Hán bằng đá
như ở chùa Bái Đính.
Giếng ngọc
Đó là giếng ngọc của chùa Bái Đính cũ được xây dựng lại nằm gần
chân núi Bái Đính mà cách đây gần 1.000 năm Thiền sư Nguyễn Minh
Không đã lấy nước để sắc thuốc chữa bệnh cho dân và chữa bệnh cho
Thái tử Dương Hoán. Giếng xây lại hình mặt nguyệt, rất rộng, có đường
kính 30 m, độ sâu của nước là 6 m, không bao giờ cạn nước. Miệng
giếng xây lan can đá. Khu đất xung quanh giếng hình vuông, có diện
tích 6.000 m², 4 góc là 4 lầu bát giác. Trung tâm sách kỷ lục Việt Nam
đã cấp bằng “Xác nhận kỷ lục”: “Ngôi chùa có giếng lớn nhất Việt
Nam”, ngày 12 tháng 12 năm 2007.
Những kỷ lục Việt Nam
Chùa Bái Đính được báo giới biết đến là một ngôi chùa nổi tiếng
với những kỷ lục được xác lập bởi trung tâm kỷ lục Việt Nam. Tính đến
ngày 6/6/2009 ngôi chùa này đã có 6 kỷ lục được công nhận. Những kỷ
lục của chùa Bái Đính được xác lập gồm:

65.  Khu chùa rộng nhất Việt Nam: 107ha. Riêng mặt bằng điện
thờ Tam Thế và điện Pháp Chủ có diện tích lên tới 1.000 m².
 Tượng Phật bằng đồng lớn nhất Đông Nam Á: Tượng Phật Tổ
Như Lai nặng 100 tấn. Ba pho Tam Thế mỗi pho nặng 50 tấn.
 Hai quả chuông lớn nhất Đông Nam Á: 36 và 27 tấn.
 Chùa có nhiều tượng La Hán nhất Việt Nam: 500 vị bằng đá
xanh cao khoảng 2m.
 Khu chùa có giếng lớn nhất Việt Nam.
 Số cây bồ đề nhiều nhất Việt Nam: 100 cây bồ đề được chiết
từ cây bồ đề Ấn Độ.
 Lễ rước xá lợi Phật kỷ lục Việt Nam: bắt đầu từ 6h sáng đến
16h chiều ngày 6/6/2009 từ TPHCM ra đến chùa Quán Sứ ở Hà Nội, sau
đó đến chùa Bái Đính tại Ninh Bình. Đây cũng là lần đầu tiên giáo hội
Phật giáo đã phải thuê riêng một chuyên cơ để cung nghinh xá lợi nhà
Phật.
Sự kiện văn hóa
Với vai trò là một trung tâm phật giáo, khu chùa Bái Đính là nơi
diễn ra nhiều sự kiện văn hóa lớn:
 Ngày 17/5/2008, chùa Bái Đính cùng với chùa Yên Tử và vịnh
Hạ Long là những địa điểm để các đại biểu các nước tham quan, chiêm

66. bái trong đại lễ Phật đản thế giới tổ chức lần đầu tại Việt Nam. Trong
ngày, các vị đã làm lễ hô thần nhập tượng, chính thức khánh thành giai
đoạn I khu chùa.
 Ngày 25/6/2008 Quốc Vương Cam Phu Chia Norodom
Sihamoni thăm chùa Bái Đính. Ông đã tặng chùa Bái Đính bức tượng Di
đà bằng chất liệu đá Campuchia, cao 1,2 mét, đặt tại điện Tam Thế và
trồng cây lưu niệm tại chùa.[15] Ngày 18/1/2009 chủ tịch Quốc hội Cam
Pu Chia cũng đến thăm quan khu chùa.
 Ngày 6/6/2009 Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam cử
hành đại lễ cung nghinh ngọc xá lợi Phật từ thành phố Hồ Chí Minh về
thờ tại chùa Bái Đính và chùa Quán Sứ. Đây là sự kiện văn hóa, tôn giáo
rất đặc biệt và lộ trình rước ngọc xá lợi được bảo vệ nghiêm ngặt để
đưa 16 viên ngọc xá lợi Phật và xá lợi các Thánh Tăng có nguồn gốc và
lịch sử lưu giữ suốt hơn 2500 năm ở nhiều quốc gia như Ấn Độ,
Myanmar, Sri Lanka, Thái Lan.[16] Ba trong số hàng chục ngàn viên xá lợi
Phật (phần còn lại của Đức Phật sau khi hỏa thiêu) được Hòa thượng
Pháp sư Tịnh Giác (Visuddhisaro Mahathera), cố vấn tối cao Giáo hội
Phật giáo Hoàng gia Thái Lan hiến tặng chùa Bái Đính (Ninh Bình).[17]

67. Hình ảnh khi xây dựng
Khu chùa Bái Đính cổ
Hang tối ở chùa Bái Đính cổ
Cổng hang sáng ở chùa Bái Đính cổ

68. Chùa Bái Đính cổ (Bái Đính cổ tự) nằm cách Điện tam thế của khu
chùa mới khoảng 800 m men theo sườn núi. Khu chùa này nằm giữa một
vùng rừng núi khá yên tĩnh, gồm có một ngôi chùa cổ, đền thờ thánh
Nguyễn ở giữa, hang động sáng thờ Phật và hang động tối thờ Tiên ở hai
bên và đền thờ thần Cao Sơn ở sát cuối cửa sau của hang sáng.
Hang sáng, hang tối
Lên thăm hang động ở núi Bái Đính phải bước trên 300 bậc đá,
qua cổng tam quan ở lưng chừng núi. Lên hết dốc là tới ngã ba: bên phải
là động thờ Phật, bên trái là động thờ Tiên. Phía trên cửa động Phật có 4
chữ đại tự khắc trên đá do Lê Thánh Tông[18] ban tặng có nghĩa là: “Lưu
Danh Thơm Cảnh Đẹp”. Động dài 25m, rộng 15m, cao trung bình là 2m,
nền và trần của động bằng phẳng. Đi tiếp theo ngách đá bên trái cuối
động sẽ dẫn tới một cửa hang sáng và rộng, một thung lũng xanh hiện ra.
Nếu đi tiếp xuống các bậc đá sẽ đến đền thờ thần Cao Sơn. Quay trở lại
ngã ba đầu dốc, theo đường rẽ trái khoảng 50m là tới Động Tiên (Hang
Tối). Động Tiên lớn hơn động Phật nhiều lần, gồm 7 “buồng” tức là 7
hang, có hang trên cao, có hang ở dưới sâu, các hang đều thông nhau
qua nhiều ngách đá, có hang nền bằng phẳng, có hang nền trũng xuống
như lòng chảo, có hang trần bằng, có hang được tạo hóa ban tặng cho
một trần nhũ đá rủ xuống muôn hình vạn trạng. Trong động Tiên có
giếng ngọc tạo thành do nước lạnh từ trần động rơi xuống... Bà Chúa
Thượng Ngàn được đặt thờ giữa hang chính với các tượng bằng đá được
sơn son thiếp vàng.

69. Đền thờ thánh Nguyễn
Lý Quốc Sư Nguyễn Minh Không là người khai sáng ra lịch sử
chùa Bái Đính. Ông là một thiền sư, pháp sư tài danh được nhân dân tôn
sùng gọi là đức thánh Nguyễn. Núi chùa Bái Đính nằm cách quê hương
đức thánh Nguyễn Minh Không gần 2km, tương truyền khi ông đến đây
tìm cây thuốc chữa bệnh hóa hổ cho vua Lý Thần Tông đã phát hiện ra
các hang động đẹp dựng chùa thờ phật. Đền thánh Nguyễn nằm ngay tại
ngã ba đỉnh núi, xây theo kiểu tựa lưng vào núi, trong đền có tượng của
ông được đúc bằng đồng.
Quốc sư Nguyễn Minh Không là con người mang ảnh xạ của thời
đại nhà Lý. Ông đã học hỏi, sưu tầm những kiến thức y học dân gian,
hàng ngày tìm thuốc trong vườn Sinh Dược mà trở thành danh y, chữa
bệnh lạ cho vua, sưu tầm và phục hưng nghề đúc đồng – tinh hoa của
văn minh Đông Sơn – văn minh Việt cổ mà trở thành tổ sư nghề đúc
đồng. Ông khó công tầm sư học đạo, để từ một nhà sư ở từ phủ Tràng
An ra kinh thành làm Quốc sư, đứng đầu hàng tăng ni trong nước, danh
vọng và đạo pháp đạt đến đỉnh cao. Hành trạng của ông thể hiện nên cái
không khí của Phật Giáo thời Lý thần bí, kỳ dị, đầy rẫy sự hoang đường,
dị đoan nhưng đóng góp hết sức tích cực vào công cuộc phục hưng và
phát triển văn hoá dân tộc Việt Nam về nhiều mặt: triết lý, văn học, kiến
trúc, mỹ thuật, kỹ nghệ… làm nền tảng cho sự phát triển của văn hoá
Việt sau này.

70. Đền thờ thần Cao Sơn
Đi hết hang sáng có một lối dẫn xuống sườn thung lũng của rừng
cây xưa là đền thờ thần Cao Sơn. Đền có kiến trúc gần giống với đền
thánh Nguyễn, cũng xây tựa lưng vào núi, có hành lang ngăn cách với
thung lũng ở phía trước. Theo truyền thuyết, thần Cao Sơn là một trong
50 người con của Lạc Long Quân - Âu Cơ. Đền thờ chính của thần ở
huyện Phụng Hóa (Nho Quan, Ninh Bình). Vị thần này có công phù trợ
quân Lê Tương Dực diệt được Uy Mục, sau cũng được dân làng Kim
Liên rước về thờ và được phong là Cao Sơn đại vương trấn phía Nam
kinh thành, một trong Thăng Long tứ trấn.
Theo như thần phả của đền Núi Hầu (xã Yên Thắng, huyện Yên
Mô, Ninh Bình) thì Cao Sơn đại vương là Lạc tướng Vũ Lâm, con thứ
17 vua Lạc Long Quân, khi vâng mệnh vua anh (Hùng Vương thứ nhất)
đi tuần từ vùng Nam Lĩnh đến vùng Thiên Dưỡng, đã tìm ra một loài cây
thân có bột dùng làm bánh thay bột gạo, lấy tên mình đặt tên cho cây là
Quang lang (dân địa phương vẫn gọi là cây quang lang hay cây búng
báng). Thần đã dạy bảo và giúp đỡ người dân làm ăn sinh sống đồng
thời bảo vệ khỏi các thế lực phá hoại vì vậy đã được nhân dân lập đền
thờ[19].
[sửa] Sự kiện lịch sử
Núi chùa Bái Đính cũng là nơi Đinh Bộ Lĩnh lập đàn tế trời bên
sông Hoàng Long, Bái Đính cũng là địa bàn tranh chấp giữa 2 tập đoàn

71. phong kiến Lê - Trịnh với nhà Mạc, nơi đây còn gắn với lễ tế cờ khi vua
Quang Trung ra Thăng Long đại phá quân Thanh. Bái Đính cũng là một
di tích cách mạng thuộc chiến khu Quỳnh Lưu, nơi lãnh đạo đảng tuyên
truyền cách mạng tới nhân dân.
Lễ hội chùa Bái Đính
Ngày mồng 6 tháng giêng là khai hội chùa Bái Đính. Lễ hội chùa
Bái Đính sẽ diễn ra trong suốt mùa xuân. Trước ngày mở hội, trong thời
gian đón tết, tất cả các động, chùa, đền trên núi Bái Đính đều khói
hương nghi ngút, cờ hội được treo lên khiến không khí lễ hội bao trùm
cả vùng quê chiêm trũng. Về phần lễ ở chùa Bái Đính diễn ra tương đối
trang trọng vì ở đây không chỉ thờ các vị sơn thần, phật tổ, bà chúa
thượng ngàn mà còn gắn với nhiều sự kiện lịch sử trọng đại của dân tộc
với các danh nhân đức thánh Nguyễn, Đinh Bộ Lĩnh. Phần lễ ở chùa Bái
Đính gồm tổng hòa toàn thể hệ thống tín ngưỡng tôn giáo ở Việt Nam;
có sự sùng bái tự nhiên, có Đạo, có Phật và có cả Nho.
Du khách đến lễ hội chùa Bái Đính còn có thể leo núi thăm hang,
với đông đảo mọi người tham gia và hưởng ứng. Cuộc hành hương ấy
tạo ra trong con người tâm lý kỳ vọng, sự thanh thản trong tâm hồn và
đức hướng thiện. Các hoạt động hội diễn ra sôi động với đấu vật, ném
còn, đánh bài, kéo co, các trò chơi dân gian ngày tết...

72. Chùa Bái Đính (Ninh Bình): Nơi tôn trí Ngọc Xá lợi Phật
Chùa tọa lạc trên núi Bái Đính, thuộc xã Gia Sinh, huyện Gia
Viễn, tỉnh Ninh Bình. Chùa Bái Đính cũ ở độ cao gần 200m,
tương truyền được dựng vào thời Lý. Một số tài liệu ngày nay cho
biết Thiền sư Nguyễn Minh Không đã vào núi Bái Đính tìm thuốc
chữa bệnh cho vua Lý Thần Tông. Thiền sư đã phát hiện động
Tối, động Sáng là những hang động đẹp và dựng chùa ở đây.
Chùa đã được Bộ Văn hóa công nhận Di tích lịch sử - văn hóa
quốc gia năm 1997.
Dựa lưng vào núi Bái Đính, nhìn ra thung lũng chùa rộng khoảng 3
ha, Khu chùa Bái Đính mới đang được Công ty trách nhiệm hữu hạn xây
dựng Xuân Trường đầu tư và thi công với quy mô hoành tráng trên diện
tích 107 ha với nhiều công trình kiến trúc to lớn đạt kỷ lục quốc gia. Khu
chùa nằm trong tổng thể dự án xây dựng Trung tâm du lịch văn hóa
Tràng An rộng gần 2.000 ha do ông Nguyễn Xuân Trường làm chủ đầu
tư.