Υπεύθυνη καθηγήτρια: Αντιγόνη Κριπαροπούλου

1. Πρωτεργϊτεσ του εύναι ο Γερμανόσ ερευνητόσ και
καλλιτϋχνησ Γιόχαν Ιωακεύμ Βύνκελμαν με το ϋργο «Ιςτορύα τησ Σϋχνησ τησ
Αρχαιότητασ»

2.  ΢ύμφωνα με τον Βύνκελμαν, η ελληνικό τϋχνη απϋδωςε με τρόπο
τϋλειο την ιδϋα του αιώνιου και ιδανικού «ωραύου» με την
τελειότητα και το υψηλό πνεύμα των μορφών και την αρμονύα
ςτισ αναλογύεσ των αρχιτεκτονικών μνημεύων.
 ΢ύμφωνα με τον Σόμασ Σζϋφερςον, το νεοκλαςικό ιδεώδεσ
εκφρϊζει μια προρομαντικό διϊθεςη, μια νοςταλγύα αγαπημϋνων
και ανεπανϊληπτων γεγονότων.
 Σο Μπαρόκ και Ροκοκό επηρϋαςαν ϋντονα τη νεοκλαςικό τϋχνη.
 ΢τόχοσ του νεοκλαςικιςμού εύναι η προςπϊθεια απεικόνιςησ του
ιδανικού κϊλουσ.
 Πυλώνεσ αυτόσ τησ προςπϊθειασ εύναι η απλότητα, η ηρεμύα, η
ςτϊςη (ςημϊδι του διαχρονικού μεγαλεύου) ϋναντι τησ κύνηςησ
(ςτοιχεύο δυναμιςμού) και ο ανεπαύςθητοσ πρόςκαιροσ
χρωματιςμόσ.

3.  Προώποθϋςεισ για την απεικόνιςη τησ ιδανικόσ
ομορφιϊσ «ωραύο ςυνειρμό ωραύων τμημϊτων»
αποτελούςαν η απλότητα ςτουσ όγκουσ, ςτη
διακόςμηςη και ο ςεβαςμόσ τησ φύςησ των υλικών.
Αυτϋσ οι προώπϊρχουςεσ αρχϋσ, με την ςυμβολό του
νεοκλαςικιςμού, ςυνδυϊςτηκαν με τισ καθαρϋσ
μορφϋσ, αναγκαύουσ όγκουσ και αρμονικϋσ αναλογύεσ.
 Οι κανόνεσ, εφαρμοζόμενοι ςτουσ ελληνικούσ και
ρωμαώκούσ ρυθμούσ, δεν αφορούν μόνο τη διακόςμηςη
αλλϊ ουςιαςτικϊ τον ύδιο το ςκελετό των καταςκευών.
 ΢κοπόσ εύναι η ςυνοχό, τελειότητα των κτιρύων καθώσ
και η εναρμόνιςη τουσ με το περιβϊλλοντα χώρο.

4.  Πραγματοποιεύ μια ριζικό επανϊςταςη ςτισ διατϊξεισ
των εςωτερικών χώρων για να καλύψει τισ ανϊγκεσ των
νϋων κτιρύων. Εφαρμοςτϋα ςε βιβλιοθόκεσ, μουςεύα,
ακαδημύεσ, κοινοβούλια κλπ.
 Αντικαθιςτϊ τα παλαιϊ υλικϊ με νϋα ώςτε αυτϊ να
ανταποκρύνονται ςτα νϋα προβλόματα καταςκευόσ.
 Προτεύνει νϋα λαμπρϊ δεύγματα διαρρύθμιςησ πόλεων.
Η εντονότατη νεοκλαςικό επιρροό καθύςταται εμφανόσ
ςε ςημεύα του Παριςιού, τησ Ρώμησ αλλϊ και ςτη
δημιουργύα νεοκλαςικών πόλεων όπωσ Μπαθ,
Πετρούπολη, Μόςχα και Ουϊςινγκτον.

5.  Αγγλύα: λόρδοσ Μπϋρλινγκτον, Παύην (διϊςημοσ καταςκευαςτόσ
επαύλεων), αδερφού Γούντ (δημιουργού του Μπϊθ) και αδερφού Άνταμσ
(ειςηγητϋσ του ομώνυμου ρυθμού).
 Γαλλύα: Κατϊ την Ναπολεόντεια Περύοδο, η νεοκλαςικό αρχιτεκτονικό
υιοθετεύται ωσ επύςημο ςτυλ τησ αυτοκρατορύασ. Γϊλλοι αρχιτϋκτονεσ:
Γκϊμπριελ, ΢ουφλό.
 Γερμανύα: Λϊνκχϊουζ, Κλϋντςε, Σςύλλερ.
 Ρωςύα: Ιταλού νεοκλαςικού αρχιτϋκτονεσ εργαζόμενοι ςτη Ρωςύα
εγκαθιδρύουν το νεοκλαςικό ςτυλ ςτην αρχιτεκτονικό και πολεοδομύα
τησ χώρασ, το οπούο επικρϊτηςε μϋχρι τον Β’ Παγκόςμιο Πόλεμο. Από
την εποχό τησ Μεγϊλησ Αικατερύνησ μϋχρι τον Αλϋξανδρο Β’
καταςκευϊςτηκε πληθώρα νεοκλαςικών κτηρύων, ανϊκτορα και θϋατρα
τησ Πετρούπολησ και τησ Μόςχασ, καθώσ και πολλϋσ επαύλεισ.
 Αμερικό: Σο νεοκλαςικό ςτυλ κυριαρχεύ εύτε δημιουργώντασ την
Πρωτεύουςα Ουϊςινγκτον βϊςη ςχεδύου του Γϊλλου Λ. Ανφϊν, εύτε
καταςκευϊζοντασ ιδιωτικϊ και δημόςια κτόρια ςτισ Νότιεσ Πολιτεύεσ.

6.  Καθιερώθηκε και κυριϊρχηςε
ςτην Ελλϊδα ςτον 19ο αι. και ςτισ
αρχϋσ του 20ου αι.
 Απόρροια τησ πνευματικόσ
ανϊγκησ του ϋθνουσ να
επαναςυνδεθεύ με τισ ρύζεσ του,
την ιςτορύα του.
 Με την ύδρυςη του ελληνικού
κρϊτουσ (1830), οι Βαυαρού
βαςιλεύσ ενςτερνύζονται το
νεοκλαςικιςμό ωσ επύςημη
μορφολογικό επιλογό. Ωσ
νοοτροπύα δϋχεται ϋντονεσ
επιρροϋσ από το γερμανικό
κλαςικιςμό. Σο κύνημα
αναβύωςησ του αρχαιοελληνικού
μεγαλεύου εύναι ςτη βϊςη του
ρομαντικό. Εκεύνη την εποχό ο
ρομαντιςμόσ υιοθετόθηκε και
οδόγηςε ςτην καταςκευό
πλόθουσ αρχιτεκτονικών ϋργων
ςε ϋνα πλαύςιο καλλιτεχνικόσ
ακμόσ.

7.  Οι Έλληνεσ αρχιτϋκτονεσ,
βρύςκονται ςτην χώρα η
ιςτορύα τησ οπούασ (κλαςικό
αρχαιότητα) αποτελεύ την
κυριότερη πηγό ϋμπνευςησ για
το νεοκλαςικό ϋργο τουσ.
Έτςι, εύχαν την ευκαιρύα να
παρατηρόςουν και να
μελετόςουν λεπτομερώσ τα
αρχαιοελληνικϊ μνημεύα ώςτε
να μιμηθούν τη μορφολογύα
τουσ και να την αναςυνθϋςουν
ςε καινούρια μεγαλόπρεπα
νεοκλαςικϊ κτύρια.
 Υημιςμϋνοι Ευρωπαύοι
αρχιτϋκτονεσ αλλϊ και
Έλληνεσ ςπουδαςμϋνοι ςε
αρχιτεκτονικϋσ ςχολϋσ του
εξωτερικού διετϋλεςαν φορεύσ
του νεοκλαςικού εύδουσ ςτην
Ελλϊδα. Παραδεύγματα
τϋτοιων εύναι οι Γερμανού
Σςύλλερ, ΢ύνκελ, Βϊιλερ, οι
Δανού αδερφού Φϊνςεν καθώσ
και ο Γϊλλοσ Μπουλανζϋ. Από
τουσ Έλληνεσ ξεχωρύζουν ο
ρομαντικόσ ΢ταμϊτησ
Κλεϊνθησ και ο κλαςικιςτόσ
Λύςανδροσ Καυταντζόγλου.

8. ΢όμερα, κϊνοντασ ϋνα περύπατο κανεύσ ςτην Αθόνα
μπορεύ εύκολα να εντοπύςει αρκετϊ
καλοςυντηρημϋνα νεοκλαςικϊ οικοδομόματα. Ωςτόςο,
μεγϊλοσ αριθμόσ τϋτοιων κτηρύων
ϋχει κατεδαφιςτεύ εξαιτύασ τησ ανεξϋλεγκτησ
ανοικοδόμηςησ ςτην εποχό του
Μεςοπολϋμου. Από τα διαςωθϋντα κτόρια μνημειακού
χαρακτόρα διακρύνονται για την
επιβλητικότητα, τισ αρμονικϋσ τουσ αναλογύεσ και το
ευγενικό τουσ ύφοσ τα ϋργα των
Δανών αδερφών Φϊνςεν: το Πανεπιςτόμιο, η
Βιβλιοθόκη και η Ακαδημύα των Αθηνών.

9. Σο Πανεπιςτόμιο Αθηνών
ιδρύθηκε το 1837 από τον
τότε Βαςιλιϊ τησ Ελλϊδασ
Όθωνα . Κτόριο
ςχεδιαςμϋνο από το Δανό
αρχιτϋκτονα Κρύςτιαν
Φϊνςεν και διακοςμημϋνο
από το ζωγρϊφο Karl Rahl
αποτελώντασ την περύφημη
"αρχιτεκτονικό τριλογύα
τησ Αθόνασ", μαζύ με τα
κτύρια τησ Εθνικόσ
Βιβλιοθόκησ τησ Ελλϊδοσ
(αριςτερϊ), και εκεύνο τησ
Ακαδημύασ Αθηνών (δεξιϊ).
Πανεπιςτόμιο
Αθηνών

10. Σο εντυπωςιακό
οικοδόμημα εύναι
αντιπροςωπευτικό
δεύγμα ώριμου
νεοκλαςικιςμού και
κτύςτηκε κατϊ τα ϋτη
1859 – 1863 και 1868 –
1885, ςε ςχϋδια του
Δανού αρχιτϋκτονα
Θεόφιλου Φϊνςεν.
Θεωρεύται το αρτιότερο
ϋργο του ςτην Ελλϊδα.
Σην επύβλεψη του ϋργου
εύχε αρχικϊ ο Θ. Φϊνςεν
και από το 1861 ο Ε.
Σςύλλερ.
ΑΚΑΔΗΜΙΑ
ΑΘΗΝΩΝ

11. Σο κτύριο που εύναι
αντιπροςωπευτικό
δεύγμα του ώριμου
νεοκλαςικιςμού
καταςκευϊςτηκε το
διϊςτημα 1888 – 1903. Σο
πιο εντυπωςιακό
αρχιτεκτονικόςτοιχεύο
του κτιρύου εύναι η
εύςοδόσ του, με τη διπλό
ςκϊλα αναγεννηςιακού
ρυθμού που οδηγεύ ςτο
πρόπυλο. Σο
αναγνωςτόριο ϋχει
περιμετρικούσ κύονεσ
δωρικού ρυθμού και
γυϊλινη οροφό.
H Εθνικό
Βιβλιοθόκητο
1895

13. Σο επιβλητικό κτύριο
τησ Βουλόσ των
Ελλόνων υπόρξε
αρχικϊ το Ανϊκτορο
του Όθωνα και του
Γεωργύου Α΄.
Μετατρϊπηκε ϋναν
αιώνα μετϊ την
καταςκευό του
(1836-1847) ςε Κτύριο
τησ Βουλόσ.
ΚτύριοΠαλαιών
Ανακτόρων Υωτ.
1900

14. Ωσ τοποθεςύα ανϋγερςησ
των Ανακτόρων του
Όθωνα επιλϋχθηκε ο
λόφοσ τησ
Μπουμπουνύςτρασ. Θϋςη
κομβικό, ςημεύο
κεντρικότησ νϋασ
πρωτεύουςασ, αςφαλϋσ
και δροςερό, να
αντικρύζει την Ακρόπολη
και τισ παρυφϋσ τησ
Αθόνασ. Σο Νοϋμβριο του
1929 η Κυβϋρνηςη
Ελευθερύου Βενιζϋλου,
ύςτερα από πολλϋσ
ςυζητόςεισ ςτη Βουλό,
αποφϊςιςε τη ςτϋγαςό
τησ, μαζύ με τη Γερουςύα
Υρύντριχφον
Γκαύρτνερ

15. Σο Μϋγαρο τησ
Παλαιϊσ Βουλόσ
θεμελιώθηκε το 1858
από τη βαςύλιςςα
Αμαλύα και
οικοδομόθηκε ςε
ςχϋδια του Francois
Boulanger.
Πρόκειται για την
πρώτη μόνιμη ςτϋγη
του ελληνικού
Κοινοβουλύου.
Κτύριοτησ
ΠαλαιϊσΒουλόσ

16. Σο Ζϊππειο Μϋγαρο
εύναι το πρώτο κτόριο
που ανεγεύρεται
παγκοςμύωσ για την
εξυπηρϋτηςη
Ολυμπιακών
αναγκών. Η
αρχιτεκτονικό του
ακολουθεύ τον
νεοκλαςικό ρυθμό, με
πρόπυλο κορινθιακού
ρυθμού (Θεόφιλοσ
Φϊνςεν, 1888
εγκαύνια).
Ζϊππειο

18.  Σο Μϋγαρο τού Αρςακεύου, ςε αυςτηρό
κλαςικό ρυθμό και με λιτό
διακόςμηςη, κτύςθηκε ςε ςχϋδια του
αρχιτϋκτονα Λύςανδρου
Καυταντζόγλου .
Εύναι διώροφο με πλϊγιεσ πτϋρυγεσ που
ςχηματύζουν εςωτερικό αυλό. Προσ την
οδό Πανεπιςτημύου, οι ςτενϋσ πλευρϋσ
των πλϊγιων πτερύγων, επιςτϋφονται με
αετώματα. Ανϊμεςϊ τουσ αναπτύςςεται
το κεντρικό τμόμα τησ όψησ με την κύρια
εύςοδο ςτο ιςόγειο και τον όροφο να
διαρθρώνεται με ιωνικούσ ημικύονεσ
μεταξύ των παραθύρων. Η εύςοδοσ
πλαιςιώνεται με μαρμϊρινουσ δωρικούσ
ημικύονεσ που φϋρουν θριγκό και
αϋτωμα, την κορυφό τού οπούου κοςμεύ
κεφαλό τόσ Αθηνϊσ, ϋργο τού γλύπτη
Λεωνύδα Δρόςη.

20. Σο αρχικό ςχϋδιο
ϋγινε από τον
αρχιτϋκτονα Λούντβιχ
Λϊνγκε και αργότερα
τροποποιόθηκε από
τουσ Παναγό Κϊλκο
που όταν ο κύριοσ
αρχιτϋκτων, Αρμόδιο
Βλϊχο και Ερνϋςτο
Σςύλλερ. Μπροςτϊ
από το μουςεύο
υπϊρχει ϋνασ μεγϊλοσ
κόποσ. Η δημιουργύα
του μουςεύου
ξεκύνηςε το 1866
Αρχαιολογικό
Μουςεύο

21.  Τπόρξε ςημαντικόσ
εκπρόςωποσ με
ρομαντικϋσ διαθϋςεισ,
όταν αυτόσ που ςχεδύαςε
και καταςκεύαςε τα
περιςςότερα νεοκλαςικϊ
κτόρια και ϋζηςε τα
περιςςότερα χρόνια ςτην
Ελλϊδα. Έργα του:
 Σα Ανϊκτορα τησ οδού
Ηρώδου Αττικού
 Σο δημαρχεύο
Ερμούπολησ
 Η ΢χολό των Ευελπύδων
 Σο Εθνικό Θϋατρο
 Σο Ιλύου Μϋλαθρον κλπ.

22. Σο 1868, με αφορμό τη
γϋννηςη του διαδόχου
Κωνςταντύνου, γιου του
βαςιλιϊ Γεωργύου Α΄,
αποφαςύςτηκε η
καταςκευό ενόσ
ξεχωριςτού Ανακτόρου
του Διαδόχου. Ση
δεκαετύα του 1890
ζητεύται, με δωρεϊ του
Ελληνικού Δημοςύου,
από τον αρχιτϋκτονα
Ernst Ziller να
οικοδομόςει το
Ανϊκτορο του Διαδόχου
(ςημερινό Προεδρικό
Μϋγαρο).
ΣαΑνϊκτορατησ
οδού Ηρώδου
Αττικού

23.  Σο κτύριο εύναι διώροφο,
επιβλητικό, νεοκλαςικού ρυθμού,
με κύονεσ - κλύμακεσ - μετώπεσ -
εξώςτεσ, από λευκό πεντελικό
μϊρμαρο, ξύλινεσ πόρτεσ, χυτϊ
μαντεμϋνια κιγκλιδώματα ςτον
περύβολο και με πιό λεπτϊ
ςφυρόλατα ςτουσ εξώςτεσ.
Εύναι επύμηκεσ, χωριςμϋνο ςε ϋνα
κεντρικό και δύο πλϊγια
ςυμμετρικϊ τμόματα,
επιβϊλλεται δε με το κεντρικό
τμόμα του, αφού αυτό
ςυγκεντρώνει τα περιςςότερα
λειτουργικϊ και διακοςμητικϊ
ςτοιχεύα.

24.  Σο Εθνικό Θϋατρο ϊρχιςε να κτύζεται
ωσ Βαςιλικό θϋατρο το 1891.
 Ο Γερμανόσ αρχιτϋκτονασ του
κτιρύου Ερνϋςτοσ Σςύλλερ,
εμπνεόμενοσ από τον αναγεννηςιακό
ρυθμό, ςχεδύαςε την πρόςοψη
ϋχοντασ ωσ πρότυπο τη βιβλιοθόκη
του Αδριανού. Σο κεντρικό τησ τμόμα
εύναι εξαιρετικϊ πλούςιο ςε
διακοςμητικϊ ςτοιχεύα, με
κιονοςτοιχύα κορινθιακού ρυθμού
ενώ τα δύο πλευρικϊ τμόματα
αποτελούν μύα τυπικό νεοκλαςικό
ςύνθεςη. Οι αρχικϋσ εςωτερικϋσ
εγκαταςτϊςεισ ςκηνόσ, φωτιςμού
και θϋρμανςησ όταν οι πιο
προηγμϋνεσ εκεύνησ τησ εποχόσ,
ςχεδιαςμϋνεσ από Βιεννϋζουσ
μηχανικούσ και καταςκευαςμϋνεσ ςε
εργοςτϊςια του Πειραιϊ.

26.  Σο Μϋγαρο Μαξύμου εύναι ϋνα μονώροφο κτύριο
με μαρμϊρινο ιωνικό πρόςτυλο και κλαςικϋσ
αναλογύεσ. Μϋχρι ςόμερα δεν ϋχει εξακριβωθεύ
ποιοσ όταν ο αρχιτϋκτονασ του κτιρύου.
΢ύμφωνα με τον ΢όλωνα Κυδωνιϊτη και τον
Κώςτα Μπύρη, το κτύριο το ςχεδύαςε ο
Αναςτϊςιοσ Φϋλμησ, ενώ ςύμφωνα με τον
Καμπϊνη ο Αναςτϊςιοσ Μεταξϊσ. Ωςτόςο, εύναι
πολύ πιθανόν να αςχολόθηκαν και οι δύο με τη
ςχεδύαςη του μεγϊρου, καθώσ οι καταςκευϋσ
πραγματοποιόθηκαν ςε δύο φϊςεισ, η μύα ςτισ
αρχϋσ τησ δεκαετύασ του 1910 και η ϊλλη κατϊ
τη διϊρκεια τησ δεκαετύασ του 1920. Κατϊ τη
διϊρκεια τησ κατοχόσ, το κτύριο
χρηςιμοποιόθηκε από τισ γερμανικϋσ αρχϋσ ωσ
κατοικύα του Γερμανού ναυϊρχου των δυνϊμεων
του Αιγαύου. Ύςτερα, όμωσ, από την
απελευθϋρωςη ςτο μϋγαρο διϋμεινε για ϋνα
χρονικό διϊςτημα ο πρώτοσ πρεςβευτόσ των
Ηνωμϋνων Πολιτειών ςτην Ελλϊδα. Από το
1982 ςτεγϊζει το γραφεύο του εκϊςτοτε
Πρωθυπουργού τησ Ελλϊδασ.

27.  ΢οφύ ντε Μαρμπουϊ-Λεμπρϋν ό,
Δούκιςςα τησ Πλακεντύασ.
Ήταν Αμερικανύδα (γαλλικόσ καταγωγόσ)
και κόρη γϊλλου διπλωμϊτη. Γεννόθηκε
το 1785 ςτη Υιλαδϋλφεια και μεγϊλωςε
ςτισ ΗΠΑ. Από πολύ νωρύσ ϋγινε γνωςτό
για τισ μεγϊλεσ τησ γνώςεισ και
μόρφωςη, αλλϊ και για την τϊςη τησ να
εξερευνϊ το μυςτόριο. Αργότερα
παντρεύτηκε τον γϊλλο ςτρατηγό ΢αρλ
Λεμπρϋν, Δούκα τησ Πλακεντύασ.
Μαζύ του απϋκτηςε μια κόρη, την Ελύζα
και αργότερα μετϊ τον χωριςμό τουσ,
εγκαταςτϊθηκε με το παιδύ τησ ςτην
Ελλϊδα, αγωνιζόμενεσ και οι δύο για την
ελληνικό επανϊςταςη του 1821.

28. Μϋγαρο Δουκύςςησ Πλακεντύασ
(Καςτϋλλο Ροδοδϊφνησ)
Η κατοικύα Plaisance
ςτην Πεντϋλη

29. Σο κτύςιμο τησ
ϋπαυλησ του
Μϊλκολμ επϋβλεπαν
οι αρχιτϋκτονεσ
Κλεϊνθησ και
΢ϊουμπερτ. Σην
ϋπαυλη την αγόραςε
αργότερα ο ΢πυρύδων
Σρικούπησ για
κατοικύα του. Ένα
διϊςτημα ςτϋγαςε και
τη γαλλικό πρεςβεύα.
Η 'Επαυλη Μϊλκολμ
βρύςκεταιεκεύ που
λειτουργεύςόμερα
τοΆςυλοΑνιϊτων
ςτην Κυψϋλη.

30.  Ο Αντώνησ Δημότριοσ, το 1842 αγόραςε ϋνα
οικόπεδο απϋναντι ςτο Ανϊκτορο του Βαςιλιϊ
Όθωνα και ϋχτιςε μια μεγαλοπρεπό οικύα που
αντανακλούςε τον εκλεπτυςμϋνο αςτικό τρόπο
ζωόσ του Λονδύνου και του Παριςιού. Η
εντυπωςιακό ϋπαυλη των 90 δωματύων όταν η
πρώτη μορφό του ςημερινού ξενοδοχεύου. Ο
ξενοδόχοσ ΢ϊββασ Κϋντροσ αγόραςε την πρώην
οικύα Δημητρύου μαζύ με τον Ευςτϊθιο Λϊμψα
το 1874 και με ϋνα υπϋρογκο δϊνειο 800.000
δραχμών το μετϋτρεψαν ςτο Ξενοδοχεύο
Μεγϊλη Βρεταννύα. Κατϊ τη διϊρκεια τησ
γερμανικόσ κατοχόσ το 1941, το ξενοδοχεύο
ςτϋγαςε το αρχηγεύο του Σρύτου Ρϊιχ, ο Φύτλερ
και ο Ρόμελ διϋμεναν εκεύ την παραμονό τησ εις
βολόσ ςτη ΢οβιετικό Ένωςη . Κατϊ τη διϊρκεια
των Δεκεμβριανών το ξενοδοχεύο χρηςύμευςε
ωσ αρχηγεύο του Bρετανού ςτρατηγού Ρόναλντ
΢κόμπι. Σο ΕΑΜ/ΕΛΑ΢ τοποθϋτηςε εκρηκτικϊ
ςτα θεμϋλιϊ του, με ςκοπό να το ανατινϊξει,
δολοφονώντασ ταυτόχρονα και τον Σςόρτςιλ,
που εύχε καταλύςει εκεύ επιςκεπτόμενοσ την
Αθόνα, όμωσ η επιχεύρηςη ματαιώθηκε την
τελευταύα ςτιγμό..

31. Σο Μϋγαρο Αθηνογϋνουσ
οικοδομόθηκε ανϊμεςα
ςτα ϋτη 1875-1880, ςε
ςχϋδια του Γϊλλου
αρχιτϋκτονα Πιϊτ (Piat).
Σο Μϋγαρο Αθηνογϋνουσ
εκφρϊζει αρχιτεκτονικϊ τη
μετϊβαςη από την
προηγούμενη φϊςη του
κλαςικιςμού ςε
εκλεκτικιςτικϋσ μορφϋσ
και γαλλικϋσ επιρροϋσ νεο-
μπαρόκ, ςυμβαδύζοντασ με
τισ ευρωπαώκϋσ εξελύξεισ
τησ εποχόσ. Η μνημειακό
πρόςοψη του κτηρύου
ςυνδυϊζει τη νεοκλαςικό
ςύνθεςη με τισ ιωνικϋσ
παραςτϊδεσ με ςτοιχεύα
γαλλικού νεο-μπαρόκ.
Μϋγαρο
Αθηνογϋνουσ, ςτην
οδό΢ταδύουαριθ. 50

32.  Σο Ξενοδοχεύο «Βύρων» εύναι ϋνα από τα
παλαιότερα και πιο ιςτορικϊ ξενοδοχεύα τησ
Αθόνασ. Βρύςκεται ςτη γωνύα τησ οδού Αιόλου
38 με την πλατεύα τησ Αγύασ Ειρόνησ. Με
ιςτορύα 170 ετών, λειτούργηςε ωσ ξενοδοχεύο
αρχικϊ με την επωνυμύα «Η Ανατολό» και από
τα τϋλη του 19ου αιώνα ωσ «Βύρων».
 Σο ξενοδοχεύο «Βύρων» οικοδομόθηκε μεταξύ
των ετών 1833 και 1839, «εκφρϊζει μια πρώιμη
νεοκλαςικό ϊποψη με ϋμφαςη ςτη δωρικότητα
και την απλότητα».
 Ήταν το πιο αριςτοκρατικό ξενοδοχεύο τησ
εποχόσ, ενώ οι δεξιώςεισ που δύνονταν ς’ αυτό
αποτελούςαν μεγϊλο κοςμικό γεγονόσ τησ
αθηναώκόσ κοινωνύασ. Τποςτηρύζεται ότι
φιλοξϋνηςε το Λόρδο Βύρωνα, αλλϊ πιθανόν
και τον Όθωνα, όταν εύχαν ϋρθει ςτην Αθόνα.
Για ϋνα διϊςτημα, μεταξύ των ετών 1839 και
1842, εύχε ςτεγϊςει το αςτρονομικό και
μετεωρολογικό παρατηρητόριο του
Πανεπιςτημύου Αθηνών, υπό τον αςτρονόμο και
καθηγητό των φυςικομαθηματικών Γεώργιο
Βούρη (1802 – 1860).

33.  Σο Αρχοντικό Δεκόζη
Βούρου βρύςκεται εκεύ που
λειτουργεύ ςόμερα το
"Μουςεύο τησ Πόλεωσ των
Αθηνών" ςτην Πλατεύα
Κλαυθμώνοσ.
 Σα ςχϋδια του αρχοντικού
εκπονόθηκαν από τουσ
Γερμανούσ αρχιτϋκτονεσ
Λύντερσ και Φόφερ και
αποτελεύ ϋνα από τα πρώτα
δεύγματα τησ κλαςικιςτικόσ
αρχιτεκτονικόσ ςτην
Ελλϊδα.

34.  Η Οικύα Κλεϊνθη -
΢ϊουμπερτ, ϋνα από τα πιο
ιςτορικϊ κτύρια τησ
Αθόνασ, κτιςμϋνη κϊτω από την
Ακρόπολη ςτην καρδιϊ τησ
Πλϊκασ, επύ τησ οδού
Θόλου, εύναι το ςπύτι που
κατοικόθηκε από τον Μακεδόνα
αρχιτϋκτονα ΢ταμϊτη Κλεϊνθη
και τον Βαυαρό ςυνϊδελφο και
ςυνεργϊτη του Εδουϊρδο
΢ϊουμπερτ. Έγινε το πρώτο
Πανεπιςτόμιο τησ
μετεπαναςτατικόσ Αθόνασ από
το 1837 μϋχρι το 1842, με την
ονομαςύα "Οθώνειον
Πανεπιςτόμιον".

35.  Σο νεοκλαςικό Αρχοντικό του
Αλϋξανδρου Κουμουνδούρου,
ςημαντικόσ προςωπικότητασ τησ
πολιτικόσ ζωόσ τησ χώρασ, εύχε χτιςτεύ
ςτα μϋςα του 19ου αιώνα. Βρύςκεται ςτην
πλατεύα που ϋχει ςόμερα το όνομϊ του,
την Πλατεύα Κουμουνδούρου (νυν
Πλατεία Ελευθερίασ), ςτο ςύνορο που
χωρύζει την παλιϊ πόλη τησ
Σουρκοκρατύασ από τη νεότερη τησ
οθωνικόσ εποχόσ. Πριν από τον Β'
Παγκόςμιο Πόλεμο ϋωσ το 1973, το
μϋγαρο του Κουμουνδούρου ςτϋγαςε το
9ο Γυμνϊςιο Αρρϋνων Αθηνών, από το
οπούο αποφούτηςαν αξιόλογα πρόςωπα
τησ δημόςιασ και πνευματικόσ ζωόσ τησ
χώρασ. Σο ιςτορικό αρχοντικό του
Κουμουνδούρου κατεδαφύςτηκε το 1978.
Μερικού τούχοι του υπϊρχουν ακόμα, ςαν
απομεινϊρια μιασ ϊλλησ εποχόσ.

36. Μϋγαρο Πρόκεσ - 'Οςτεν βρύςκεται ςτην οδό Υειδύου 3,
όπου εγκαταςτϊθηκε ςτα νεότερα χρόνια το
"Ελληνικόν Ωδεύον".
Η Οικύα Δημητρύου Ρϊλλη, με πρώιμα νεοκλαςικϊ
ςτοιχεύα, βρύςκεται ςτη ςυμβολό τησ οδού Πανεπιςτημύου
με τον πεζόδρομο τησ οδού Κοραό. ΢ταμϊτησ Κλεϊνθησ.

37. Σο Αρχοντικό ΢ερπιϋρη, ϋνα από τα μϋχρι ςόμερα
ςωζόμενα αρχοντικϊ τησ αςτικόσ κοινωνύασ του 19ου
αιώνα, βρύςκεται ςτην Πανεπιςτημύου και ςτεγϊζει ςόμερα
το Κεντρικό Κατϊςτημα τησ Αγροτικόσ Σρϊπεζασ.
Σο Μϋγαρο ΢ταθϊτου, εύναι ϋνα τετραώροφο
οικοδόμημα, από τα πιο ςημαντικϊ δεύγματα
νεοκλαςικόσ αρχιτεκτονικόσ τησ Αθόνασ. Ερνϋςτου
Σςύλλερ. Β. ΢οφύασ, Μουςεύο Κυκλαδικόσ Σϋχνησ.

38. Μϋγαρο Ανδρϋα ΢υγγρού, Τπουργεύο
Εξωτερικών, Σςύλλερ, Β. ΢οφύασ
Σο Μϋγαρο Σςύλλερ-Λοβϋρδου αποτϋλεςε οικύα δύο
ςημαντικώνανθρώπων. Σου γερμανού αρχιτϋκτονα
Ερνϋςτου Σςύλλερ και του Διονύςιου Λοβϋρδου,
οικονομολόγου

39.  Σο θϋατρο «Απόλλων»
βρύςκεται ςτην Πϊτρα και
καταςκευϊςτηκε το 1872 ςε
ςχϋδια του μεγϊλου
Γερμανού αρχιτϋκτονα
Ερνϋςτου Σςύλλερ. Εύναι
μικρογραφύα τησ ΢κϊλασ
του Μιλϊνου και αποτελεύ
το παλαιότερο από τα
ςωζόμενα κλειςτϊ θϋατρα
των νεοτϋρων χρόνων και το
εντυπωςιακότερο
αρχιτεκτονικό ςτολύδι τησ
Πϊτρασ.

42.  ΢τη διαμόρφωςη τησ νεοκλαςικόσ ζωγραφικόσ μετϊ την
κυριαρχύα του πομπώδη και εμφατικού χαρακτόρα του Μπαρόκ
αλλϊ και τησ ελαφρότητασ και παραδοξότητασ του Ροκοκό
ςυνϋβαλε η αναζότηςη ενόσ προτύπου με τα ιδεώδη τησ κλαςικόσ
Αρχαιότητασ που να εμπεριϋχουν ανώτερεσ ηθικϋσ αξύεσ.
 Η νεοκλαςικό ζωγραφικό όκμαςε κυρύωσ ςτην Γαλλύα, με
πρωτεργϊτη τον Ζακ Λουύ Νταβύντ που επιδόθηκε ςε μια ςειρϊ
ϋργων, όπωσ ο όρκοσ των Ορατύων, ο θϊνατοσ του ΢ωκρϊτη, η
παρϋμβαςη των ΢αβύνων, ο Λεωνύδασ ςτισ Θερμομύλεσ, ο Άρησ
αφοπλύζεται από την Αφροδύτη και τισ τρεισ χϊριτεσ κ.α., ο
Ντομινύκ Ένγκρ με τον Οιδύποδα και την ΢φύγγα, τουσ
απεςταλμϋνουσ ςτον Αγαμϋμονα κ.α. Σο κύνημα ακολούθηςαν
ςτην Ιταλύα οι Αντρϋα Απιϊνι και Πομπϋο Μπατόνι, ενώ ςτην
υπόλοιπη Ευρώπη ςημαντικού νεοκλαςικού ζωγρϊφοι υπόρξαν ο
Αντόν Ρϊφαελ Μενγσ που ϋγινε διϊςημοσ με τον Παρναςςό του
(Der Parnass), η Αγκϋλικα Κϊουφμαν κ.α.

49.  Ανϊλογη εύναι και η ςτροφό ςτη γλυπτικό ςε κϊτι
πιο κλαςικό ςτην αύςθηςη μϊλιςτα τα εξωτερικϊ
χαρακτηριςτικϊ, πλϊςιμο όγκων, ςύνθεςη καθώσ
και τα θϋματα αντιγρϊφουν ό μιμούνται τισ πιο
πολλϋσ φορϋσ, αρχαύα πρότυπα. Κύριοσ
εκπρόςωποσ εύναι ο Ιταλόσ Αντόνιο Κανόβα, του
οπούου το γνωςτότερο ϋργο εύναι «Η Πολύνα
Βοναπϊρτη ςαν Αφροδύτη», ο Γϊλλοσ Ζαν Αντουϊν
Ουντό, ο Δανόσ Μπερτϋλ Σόρβαλτςεν και ο Άγγλοσ
Σζον Υλϊξμαν.

54.  Η περύοδοσ του Μπαρόκ ςυνδϋθηκε με την ϊνοδο του απολυταρχιςμού ςτην
Ευρώπη αλλϊ και με μια ςταδιακό αναθεώρηςη των παραδοςιακών ιδεών και
αξιών. Ήδη από τον 17ο αιώνα οικοδομόθηκε μια νϋα κοςμοαντύληψη
περιςςότερο ορθολογικό και μηχανιςτικό, που θεμελιώθηκε από τον Καρτϋςιο,
τον Λοκ και τον Νεύτωνα. Η πνευματικό αυτό επανϊςταςη αποτϋλεςε και την
βϊςη του πολιτιςτικού κλύματοσ μϋςα ςτο οπούο γεννόθηκε και ο Διαφωτιςμόσ.
Όπωσ ο Διαφωτιςμόσ ϋτςι και ολόκληρη η καλλιτεχνικό παραγωγό του 17ου και
18ου αιώνα αντανακλϊ ϋνα θαυμαςμό για τον κλαςικό κόςμο και οι δημιουργού
μιμούνται τα κλαςικϊ πρότυπα.
 Η κλαςικό μουςικό χαρακτηρύζεται γενικϊ από μια ομοφωνικό μουςικό γραφό
κατϊ την οπούα κυριαρχεύ μια βαςικό μελωδύα ενώ τα υπόλοιπα ςυνοδευτικϊ
μϋρη υποςτηρύζουν την μελωδύα αυτό. Σο ύφοσ αυτό όταν ςε πλόρη αντύθεςη με
την πολυφωνικό και αντιςτικτικό δομό τησ προκλαςικόσ ό μπαρόκ μουςικόσ.
Επιπλϋον το κλαςικό ύφοσ ειςϊγει μια μελωδικό και αρμονικό περιοδικότητα. Σο
μουςικό κεύμενο χωρύζεται τισ περιςςότερεσ φορϋσ ςε ςύντομεσ περιόδουσ ό
φρϊςεισ ενώ οι αρμονύεσ εναλλϊςςονται με βραδύτερο ρυθμό. Ένα επιπλϋον
χαρακτηριςτικό τησ κλαςικόσ μουςικόσ εύναι η εναλλαγό ςυναιςθημϊτων και
διϊθεςησ, κϊτι που δεν παρατηρεύται ςτην μπαρόκ μουςικό όπου ϋνα μουςικό
κομμϊτι εκφρϊζει από την αρχό ωσ το τϋλοσ του μια ςυγκεκριμϋνη
ςυναιςθηματικό κατϊςταςη.

55.  ΢την κλαςικό μουςικό εμφανύςτηκαν αλλαγϋσ
ςτα όργανα που χρηςιμοποιούνταν, γεγονόσ
που οδόγηςε και ςε αλλαγϋσ ςτον τρόπο με τον
οπούο αυτϊ ςυνδυϊζονταν. ΢τισ ορχόςτρεσ τησ
κλαςικόσ περιόδου παύει η κυριαρχύα των
βιολιών ενώ καθιερώνονται και επιμϋρουσ
ομϊδεσ τουσ (πρώτα ό δεύτερα βιολιϊ).
Διευρύνεται η χρόςη των πνευςτών μϋςα ςτισ
ορχόςτρεσ, κυρύωσ ςε ότι αφορϊ τα όμποε και
τα κόρνα, χωρύσ να αποκλεύεται όμωσ και η
χρόςη κλαρινϋτων και χϊλκινων γενικϊ
πνευςτών. ΢πανιότερα, οι κλαςικού ςυνθϋτεσ
εμπλούτιζαν την ορχόςτρα με όργανα όπωσ τα
κύμβαλα, το τρύγωνο ό η γκραν κϊςα. ΢το
ςύνολο τησ η κλαςικό ορχόςτρα διακρύνεται
από περιςςότερα όργανα, εύναι πιο ευϋλικτη με
εναλλαγϋσ οργϊνων ενώ διαθϋτει και
δυνατότερο όχο γεγονόσ που ςυνδυϊζεται και
με την εμφϊνιςη δημόςιων ςυναυλιών ςε
μεγαλύτερουσ χώρουσ.
 Όπερα
 Κωμικό όπερα Σο εύδοσ αυτό εμφανύςτηκε ωσ
opera buffa ςτην Ιταλύα, opera comique ςτη
Γαλλύα, opera ballad ςτην Αγγλύα ό ακόμα ωσ
Singspiel, παρεμφερϋσ εύδοσ που αναπτύχθηκε
ςτη Γερμανύα. Η παρϊδοςη τησ "ςοβαρόσ"
όπερασ ςυνεχύςτηκε κυρύωσ ςτην Ιταλύα και την
Γαλλύα (opera seria ό tragedie lyrique
αντύςτοιχα). Σο ιταλικό μουςικό θϋατρο όταν
γενικότερα χώροσ μουςικών καινοτομιών και
διαδραμϊτιςε ςημαντικό ρόλο ςτην
διαμόρφωςη του κλαςικού ύφουσ. Σα ϋργα
διϋθεταν ςυνόθωσ ηθικοπλαςτικό χαρακτόρα
ενώ αντιπροςωπευτικόσ ςυνθϋτησ όταν ο
Alessandro Scarlatti.
 Οργανικό μουςικό
 Empfindsamer Stil (Ευαίςθητο ύφοσ): Σο
"εύδοσ" αυτό χαρακτηρύζεται από ϋντονο
ςυναιςθηματιςμό και εκπροςωπεύται κατϊ
κύριο λόγο από τουσ Carl Philipp Emanuel
Bach και Wilhelm Friedemann Bach (γιού του
Γιόχαν ΢εμπϊςτιαν Μπαχ).

56. Ο Βόλφγκανγκ
Αμαντϋουσ Μότςαρτ
Πορτραύτο του Ιωςόφ Φϊυδν,
κορυφαύου κλαςικού ςυνθϋτη
(1792).

57. Ο Μπετόβεν ςε πύνακα του
Joseph Karl Stieler (1820).
Πορτρϋτο του Κρύςτοφ Βύλιμπαλντ
Γκλουκ, πύνακασ του Joseph
Duplessis (1775)

58.  ΢τισ απαρχϋσ του μπαλϋτου κατϊ την Ιταλικό
Αναγϋννηςη, ο εν λόγω χορόσ αποτϋλεςε
χορευτικό παρϊφραςη τησ ξιφαςκύασ· ςύντομα
εξόχθη ςτη γαλλικό αυλό τησ Αικατερύνησ των
Μεδύκων, ενώ επύ Λουδοβύκου ΙΔ΄ τα επύ μϋρουσ
ςτοιχεύα του καθορύςτηκαν από τον Πιϋρ
Μπωςϊν. Σο 1661 ιδρύεται ο πρώτοσ χορευτικόσ
θύαςοσ, το Μπαλϋτο τησ Όπερασ των Παριςύων,
ωσ παρϊρτημα ςτη Βαςιλικό Ακαδημύα Φορού.
΢τον 18ο αιώνα, παρϊ τισ μεταρρυθμύςεισ του
Ζαν-Ζωρζ Νοβϋρ, το μπαλϋτο εξϋπεςε ςε
παρακμό ςτη Γαλλύα μετϊ το 1830, ωςτόςο
ςυνεχύςτηκε ςτην Ιταλύα, τη Ρωςύα και τη
Δανύα.
 Η λϋξη balletto προϋρχεται από τη ιταλικό
γλώςςα, ςτην οπούα εύναι υποκοριςτικό τησ
λϋξησ ballo (εξ'ού και μπάλοσ ςτα ελληνικϊ),
που ςημαύνει χορόσ, και που με τη ςειρϊ τησ
ανϊγεται ςτη λατινικό λϋξη ballo ό ballare, που
ςημαύνει χορεύω.

59.  Ο κλαςικιςμόσ επηρϋαςε κυρύωσ την
Γαλλύα. Ο πρώτοσ ςκοπόσ αυτού του
ρεύματοσ εύναι να δημιουργόςει αρμονύα
ανϊμεςα ςτα κεύμενα και ςτα γραπτϊ.
Εκεύνη την εποχό οι ςυγγραφεύσ ϋπρεπε
να ανταποκρύνονται ςε αυςτηρούσ
κανόνεσ, καθώσ ότι ο κλαςικιςμόσ ϋφταςε
ςτο απόγειό του κατϊ τη διϊρκεια τησ
βαςιλεύασ του Λουδοβύκου ΙΔ΄και αυτό η
λογοτεχνύα ϋχει ωσ απώτερο ςτόχο να
δοξϊςει τη βαςιλεύα και τον βαςιλιϊ τον
ύδιο. Έτςι ςυναντϊ κανεύσ το πρότυπο
ενόσ ςωςτού και τύμιου ανθρώπου, όπωσ
ακριβώσ θα παρουςιαζόταν ςτην
βαςιλικό αυλό. Πρϋπει η κλαςικό
λογοτεχνύα να διατηρόςει τον ρεαλιςμό
και να μην περιϋχει τύποτε το φανταςτικό
ό το μη ρεαλιςτικό. Μια ςτροφό προσ τα
κεύμενα τησ αρχαιότητασ
(αρχαιοελληνικϊ, ρωμαώκϊ) λαμβϊνει
χώρα ςτην κλαςικό λογοτεχνύα και
κυρύωσ ςτη θεατρικό λογοτεχνύα.
 Σο θϋατρο επανϋρχεται ςτη μόδα, μετϊ
από μια παρακμό από το τϋλοσ του 16ου
αιώνα. Σο κλαςικό θϋατρο θα πρϋπει να
ανταποκρύνεται, όπωσ και η
λογοτεχνύα, ςε ςυγκεκριμϋνουσ
κανόνεσ, να μπορεύ να τραβόξει την
προςοχό του θεατό και να κατϋχει ομαλό
πλοκό (η ύντριγκα μπορεύ να εύναι
πιθανό).
 Αυτού οι κανόνεσ ςκόπευαν ςτο να μην
κουρϊζουν τουσ θεατϋσ με αχρεύαςτεσ
λεπτομϋρειεσ, όπωσ ο τόποσ ό η
χρονολογύα, και ϋτςι να αφόνουν τον
θεατό να ςυγκεντρωθεύ ςτην πλοκό.
Επύςησ δεν θα ϋπρεπε να υπϊρχουν
ςοκαριςτικϋσ ςκηνϋσ και ςκηνϋσ βύασ.
Οποιεςδόποτε τϋτοιεσ ςκηνϋσ
(αυτοκτονύα, θϊνατοσ) θα ϋπρεπε να
ςυμβαύνουν ϋξω από την ςκηνό.

60.  Η κωμωδύα του Μολιϋρου όταν η
επικρατϋςτερη τησ εποχόσ. ΢ύμφωνα με
τον Μολιϋρο, η κωμωδύα προςπαθεύ να
βελτιώςει τα πταύςματα των ανθρώπων
διαςκεδϊζοντασ τουσ ταυτόχρονα. Έτςι ο
Μολιϋροσ επιτύθεται ςτα μειονεκτόματα
των ανθρώπων, όπωσ η απιςτύα, η
υποκριςύα και η τςιγκουνιϊ.
 Σα χαρακτηριςτικϊ τησ κλαςικόσ
κωμωδύασ εύναι:
 Η δρϊςη διαδραματύζεται ςτο παρόν, ςε
μια αςτικό οικογϋνεια
 Διακρύνεται ςε τρύα ό πϋντε πρϊξεισ
 Γλώςςα ςχεδόν προφορικό
 Έντονο κωμικό ςτοιχεύο
 Πρόςωπα εμπνευςμϋνα από την ιταλικό
Comedia dell' Arte