Recommended
More Related Content
More from Tommy Vandepitte
More from Tommy Vandepitte (20)
Fotograaf en recht
- 1. De fotograaf en het recht Over de rechten van fotograaf en gefotografeerde
- 2. Verschillende perspectieven Fotograaf “ Tasja” (Beeldhouwer) Kees Verkade Model ? 1 3 2
- 3. Auteursrecht van de fotograaf Auteur: ?
- 21. Rechten van gefotografeerden
- 24. Privacy
- 29. Persoonsgegevens Verwerking van persoonsgegevens Doel Legitimiteit Transparantie Organisatie Evenwicht End-to-end Principes
- 33. Rechten op gefotografeerde voorwerpen Foto: David Whitley
Editor's Notes
- Tommy Vandepitte, tvandepitte@telenet.be Opgesteld n.a.v. presentatie/seminar voor KBC-fotoclub. Niet reproduceren zonder te vragen m.u.v. reproductie voor privé-gebruik van individuele fotografen (dus niet in commerciële omgeving, in clubs, …) of binnen de KBC-fotoclub.
- http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Sculpture_Fotograaf_Kees_Verkade_Haarlem.jpeg Beeld genaamd 'De Fotograaf', door Kees Verkade. Gemaakt ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van United Press. Geplaatst in 1995 te Haarlem (Parklaan) Fotograaf: Tasja
- Eddy Cohez, Fotografie en auteursrechten, Brugge, die Keure, 2006, 259p. (nogal gericht pro fotograaf)
- Wet van 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en de naburige rechten Eigendom >< auteursrecht: art. 3 §1 derde lid, laatste zin AW
- Divulgatierecht: vb. Tolkien => 10 jaar werk aan the Lord of the Rings Vaderschap: Naamvermelding eisen of weigeren Integriteit: Lucky Luke niet meer met sigaret, Nijntje niet met “lijntje” (cocaïne) Recht op terugneming : niet in België Recht van toegang (als je zelf geen kopijen meer hebt, checken of je rechten worden nageleefd, …)
- Citaatrecht en foto: moeilijk, want altijd volledige foto; wel als je het invult als het louter bijkomstig gebruiken in een ander werk, maar ook dan moeilijke beoordeling Actualiteitsverslaggeving: nauwe link (ook maar niet per se vooral in de tijd) met het verslagene Publiek toegankelijke plaatsen: foto staat eerder toevallig ook op (andere) foto van een tentoonstellingsruimte (niet centraal, niet als hoofdzaak) Karikatuur, …: humoristisch (incl. ironie, e.d.) bedoelde bewerking, bvb. door bewerking via fotoshop Andere: Repografie Instellingen daartoe erkend of opgericht door de overheid (bibliotheken) Bewaring van het culturele en wetenschappelijke patrimonium Openbare tentoonstellingen of openbare verkopen van artistieke werken
- Namaak : art. 80 e.v. AW
- SOFAM http://www.sofam.be/main-nl.php?ID=145&titel=Praktische+tip%3A+originelen Heeft een klant recht op afgifte van negatieven of (digitale) bestanden? Wanneer vele klanten een reportage bij een fotograaf bestellen, gaan ze er dikwijls van uit dat ze recht hebben op de originelen. Deze originelen kunnen zich voordoen onder de vorm van negatieven of digitale bestanden. Een moeder bv. die foto’s laat maken van haar kindje, denkt dikwijls dat ze recht heeft op de originelen. Hetzelfde geldt voor een koppel, dat denkt dat ze recht hebben op de negatieven van hun trouwfeest. De verschrikking is dan ook dikwijls groot wanneer ze merken dat ze per beloofde foto voor vrienden en/of familie moeten bijbetalen en nooit zelf in het bezit zullen zijn van de negatieven of originelen en deze bv. dan ook niet automatisch op hun website kunnen plaatsen. Nochtans bleek de kwestie met de vroegere klassieke negatieven als vanzelfsprekend, maar met de opkomst van de digitale fotografie, wordt dit basisprincipe terug in vraag gesteld. Sommige slimmere klanten proberen de fotograaf dan te overtuigen door argumenten aan te halen zoals het recht van afbeelding (van het kind, het koppel), het consumentenrecht, enz. Wat is terzake de exacte juridische regeling? Vooreerst moet opgemerkt worden dat goede afspraken, goede vrienden maken. Een eerste gouden regel is om vooraf duidelijke afspraken te maken met uw klant en te weten te komen wat deze juist wenst. Zoals steeds het geval is, kan men beter voorkomen dan genezen. Ons recht, ook het auteursrecht, valt immers nog steeds onder het principe van de contractuele vrijheid en het beginsel dat de overeenkomst, of m.a.w. de afspraak, de wet uitmaakt der partijen. Bijgevolg is het gewone contractenrecht van toepassing, zolang deze niet in strijd is met een andere wettelijke bepaling van bv. het auteursrecht. Het auteursrecht heeft enkel beperkingen aan deze contractuele vrijheid ingevoerd om de auteur te beschermen. Nu vond de wetgever het blijkbaar niet nodig om een bescherming van de auteur in te voeren voor wat betreft de originelen. De al dan niet afgifte aan de klant van de originelen blijft dus overeenkomstig de auteurswet onderworpen aan het principe van de contractuele vrijheid en dus aan de afspraken die terzake met de klant werden gemaakt. Zoals iedereen weet, zijn er de “werkelijke” mondelinge afspraken en de afspraken op papier. Vermits de auteurswet voorziet dat t.a.v. de auteur alle contracten schriftelijk moeten worden bewezen, zal de klant enkel recht hebben op de originelen indien dit uitdrukkelijk op papier werd gezet. In alle andere gevallen zal het recht in het voordeel van de auteur, de fotograaf beslissen en zal hij het recht op zijn originelen bewaren. Nu moet men een onderscheid maken tussen de materiële eigendom van een negatief of bestand en de intellectuele eigendom. Men kan bv. de materiële eigendom van een negatief overdragen aan de klant, zonder echter zijn auteursrechten over te dragen. Dit betekent concreet dat de klant dan wel het recht heeft om het negatief in zijn lade op te bergen, doch niet om het te reproduceren door het bv. te laten afdrukken. Geen enkele privé-persoon, niet gespecialiseerd in auteursrechten zal dan doorhebben of verstaan dat hij het negatief enkel in zijn lade mag opbergen en niet reproduceren. Daarom, om problemen te vermijden, wordt er best voorzien, tevens in de prijsberekening, wat met het negatief mag gedaan worden.. Bij digitale bestanden, ligt de zaak wat moeilijker: de materiële eigendom kan enkel bestaan uit de CD of DVD of harde schijf waarop het digitale bestand is opgenomen. Daarenboven bepaalt het nieuwe artikel 22§1, 5° dat men geen toestemming van de auteur moet hebben om een werk in familiekring te reproduceren op een andere drager dan papier of soortgelijke drager. Eens men bijgevolg een digitaal bestand heeft overgedragen, kan uw klant deze dan ook vrij “digitaal” reproduceren, zolang de reproductie bestemd is voor de familiekring. Besluit Als besluit kan men dus stellen dat indien de overdracht van een negatief of digitaal bestand niet schriftelijk is overeengekomen, de klant overeenkomstig de auteurswet hier ook geen recht op heeft. Het portretrecht of recht op afbeelding van bv. het kind of het getrouwd koppel verzet zich ook niet tegen het feit dat de negatieven of originele digitale bestanden bij de fotograaf blijven. Indien de fotograaf deze echter wil reproduceren (als voorbeeld van zijn werk op zijn website bv.) of tentoonstellen (foto in de vitrine van de winkel) of nog voor een derde, heeft hij wel de voorafgaande toestemming van de afgebeelde persoon of zijn vertegenwoordiger nodig. Dit argument dat door een klant zou aangehaald worden, is dus juridisch incorrect indien de fotograaf de originelen enkel in zijn archieven bewaardt. In het zgn. consumentenrecht (een consument is iedere persoon die voor niet beroepsmatige doeleinden producten verwerft of diensten gebruikt), vinden we ook geen bepaling terug die de fotograaf zou verplichten om de originelen aan de klant af te staan. De Wet van 14 juli 1991 betreffende de handelspraktijken en de voorlichting en bescherming van de consument is immers van toepassing op producten en diensten, en naar onze mening niet op auteursrechten die immaterieel zijn. Producten worden immers gedefinieerd als alle lichamelijke roerende zaken en diensten als alle prestaties die een handelsdaad uitmaken of een ambachtsactiviteit. Toch kan men de reden van bestaan van de verplichting tot voorlichting van de consument van de zgn. consumentenwet als “goede” professioneel best opvolgen, door te peilen naar het gebruik dat de klant van de foto’s wil maken en door de klant in te lichten over de voorwaarden van de licentie of het gebruikscontract, en de al dan niet overdracht van de negatieven of digitale bestanden met de vermogensrechten. Als besluit kunnen we in dit verband dus de volgende tips meegeven: ondervraag uw klanten tot u weet wat hun verwachtingen zijn licht uw klanten in over de voorwaarden van hun bestelling luister goed naar uw klanten als zij u iets berichten
- SOFAM http://www.sofam.be/main-nl.php?ID=212&titel=Fotowedstrijden+en+hun+reglementen+%96+Weet+waaraan+u+zich+verbindt+%21 Naar aanleiding van een aantal binnengekomen vragen betreffende fotowedstrijden, wensen we u te wijzen op de mogelijke valkuilen, waarop u dient te letten indien u deelneemt aan een fotowedstrijd. Indien u als fotograaf vaak aan wedstrijden deelneemt onder het motto “deelnemen is belangrijker dan winnen” , raden wij u ten zeerste aan er steeds het wedstrijdreglement aandachtig op na te willen lezen. Fotowedstrijden kunnen namelijk een ideale en snelle manier zijn voor hun organisatoren om een nieuw repertoire foto’s op te bouwen, die ze vervolgens volledig vrij, en dus zonder het betalen van een vergoeding, mogen exploiteren. De wedstrijdreglementen bepalen namelijk vaak dat de organisatoren de foto’s van alle deelnemers en dus niet enkel van hun winnaars mogen gebruiken. Het verdient dan ook de aanbeveling om steeds na te kijken voor welk gebruik en voor welke duur de organisatoren de foto’s mogen gebruiken. Zonder verder te willen polemiseren over de vraag of dergelijke fotowedstrijden een goede zaak zijn voor de organisatoren, willen we even stilstaan bij de kosten voor u als auteur. De kosten (zowel in tijd, energie en geld) zijn dikwijls heel hoog en dikwijls vooral op prestige gericht. De fotograaf heeft er vaak niets aan. De meestal onbeduidende prijzen worden doorgaans ter beschikking gesteld door derden die zelfs niets te maken hebben met de eigenlijke organisator. De logica dwingt ons ertoe aan te nemen dat volgens de organisatoren de toegekende prijzen gelden als tegenprestatie voor de overdracht van rechten. Het vooraf aan de auteur opgelegde engagement om al zijn rechten af te staan, is hoe dan ook volledig onwettig. Ter herinnering, vermelden wij dat elke overdracht van auteursrechten steeds de duur, de territoriale uitgestrektheid en de exploitatievormen uitdrukkelijk moeten bepalen. Bij gebreke daaraan, zal men dus steeds de overdracht van rechten kunnen betwisten. Dit lange voorwoord stelt ons in gelegenheid om een paar vuistregels mee te geven van hoe een wedstrijdreglement er dient uit te zien. Een modelreglement dient steeds de volgende bepalingen te bevatten: - gegevens van de organisator en verantwoordelijken - het doel en de geest van de wedstrijd - de deelnemingsvoorwaarden - de precieze modaliteiten voor het indienen en terugtrekken van werken - de criteria voor de toekenning van prijzen - de volledige lijst van de leden van de jury en de soevereiniteit van hun beslissingen - de vervaldata voor de inschrijving, voor de publicatie van de resultaten - de lijst van de prijzen en hun waarde in geld - het voorziene gebruik dat gemaakt zal worden van bekroonde en niet-bekroonde werken - het materiële eigendom van de werken Omtrent de twee laatste punten voorziet een goed wedstrijdreglement dat alleen de winnaars bepaalde reproductierechten overdragen aan de organisator, waarbij deze rechten beperkt zijn tot een welbepaalde context en voor een welbepaalde duur. Ieder ander commercieel gebruik moet het voorwerp uitmaken van het voorafgaandelijk akkoord van de auteur. Overigens is het ons inziens van groot belang dat de auteur de materiële eigenaar blijft van de negatieven en fotodocumenten. Het wedstrijdreglement moet dan ook een bepaling voorzien waarin uitdrukkelijk wordt bepaald dat zowel de bekroonde als niet-bekroonde werken het materieel eigendom blijven van de auteur en aan hem moeten worden terugbezorgd door de organisator van de wedstrijd. Wij hopen u gewezen te hebben op de mogelijke gevolgen van uw deelname aan fotowedstrijden en tot slot willen wij u er ook op wijzen dat wij steeds ter beschikking blijven voor iedere vraag omtrent dit onderwerp.
- Vb. http://www.arjofrank.nl/voorwaarden.html SOFAM http://www.sofam.be/main-nl.php?ID=141&titel=Praktische+tip%3A++disclaimer © (jaar van het online gaan van de website) (uw naam of die van uw vennootschap). Alle rechten voorbehouden. Deze site en haar inhoud zijn integraal de exclusieve eigendom van (uw naam of die van uw vennootschap), wonende te/ sociale zetel gevestigd te…. Deze site en haar inhoud worden beschermd door het recht op de intellectuele eigendom. Het is niet toegestaan om elementen (teksten, beelden, lay out, logo’s, software,...) van deze site of haar inhoud gedeeltelijk of in hun geheel te reproduceren, te verspreiden, te wijzigen of mee te delen aan het publiek. Elke reproductie, verspreiding, wijziging of mededeling aan het publiek van een of meerdere elementen van deze site dienen te worden onderworpen aan de uitdrukkelijke, geschreven toestemming van (uw naam of die van uw vennootschap) of van SOFAM ( www.sofam.be ), behalve in de eventuele gevallen waarin zo’n toestemming niet wordt vereist.
- Wikipedia: Brigitte Bardot , the sexy French actress/ bombshell of the 1960s, stars in this semi-biographical film of her life. Eighteen-year-old Jill enjoys a comfortable upper-class existence with her widowed mother in Switzerland and develops a crush on Fabio, a friend's husband. She heads off to Paris to become a model and dancer. Soon, Jill is discovered by a film producer and made into a huge movie star. The pressures and annoyances of fame take their toll on her and she returns to Switzerland to recuperate. Jill has an affair with the now divorced Fabio. The press continues to hound her, leading to more complications in her private life. Aanleiding = “eerste paparazzo”, privéstrandje van Bardot na tweede huwelijk
- Diana: ??? Jack Nicholson: Papapress/Splash News and Pictures Britney Spears: http://www.bloggernews.net/16190 Helmut Lotti: ???
- L. Dierickx, Het recht op afbeelding, Antwerpen, Intersentia, 2005, 364p. M. Isgour en B. Vincotte, Le Droit à l’image, Brussel, Larcier, 1998, 155p. Art. 10 AW
- Obama-Sarkozy: http://trailblazersblog.dallasnews.com/archives/2008/07/
- Art. 378bis . <W 2000-11-28/35, art. 12, 029; Inwerkingtreding : 27-03-2001> Publicatie en verspreiding door middel van boeken, pers, film, radio, televisie of op enige andere wijze, van teksten, tekeningen, foto's, enigerlei beelden of geluidsfragmenten waaruit de identiteit kan blijken van het slachtoffer van een in dit hoofdstuk genoemd misdrijf zijn verboden, tenzij met schriftelijke toestemming van het slachtoffer of met toestemming, ten behoeve van het opsporingsonderzoek of het gerechtelijk onderzoek, van de procureur des Konings of van de met het onderzoek belaste magistraat. Overtredingen van dit artikel worden gestraft met gevangenisstraf van twee maanden tot twee jaar en met geldboete van driehonderd [euro] tot drieduizend [euro] of met een van die straffen alleen. Art. 433bis . <ingevoegd bij W 2005-08-10/62, art. 6 ; Inwerkingtreding : 02-09-2005> Publicatie en verspreiding van het verslag van de debatten voor de jeugdrechtbank, voor de onderzoeksrechter en voor de kamers van het hof van beroep die bevoegd zijn om over het hoger beroep tegen hun beslissingen te oordelen, door middel van boeken, pers, film, radio, televisie, of op enige andere wijze, zijn verboden. Alleen de motieven en het beschikkend gedeelte van de in openbare terechtzitting uitgesproken rechterlijke beslissing vormen, onder voorbehoud van de toepassing van het derde lid, hierop een uitzondering. Publicatie en verspreiding door middel van welke procédés ook van teksten, tekeningen, foto's of beelden waaruit de identiteit kan blijken van een persoon die vervolgd wordt, of ten aanzien van wie een maatregel is genomen als bedoeld in (de artikelen 37, 39, 43, 49, 52, 52quater en 57bis van de wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming, het ten laste nemen van minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd en het herstel van de door dit feit veroorzaakte schade) of in de wet van 1 maart 2002 betreffende de voorlopige plaatsing van minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd, zijn eveneens verboden. Hetzelfde geldt voor de persoon ten aanzien van wie een maatregel genomen is in het kader van de rechtspleging als bedoeld in artikel 63bis van de wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming. <W 2006-05-15/35, art. 22, 056; Inwerkingtreding : 01-10-2007> Overtreding van dit artikel wordt gestraft met gevangenisstraf van twee maanden tot twee jaar en met geldboete van driehonderd euro tot drieduizend euro of met een van die straffen alleen.
- België: - Wet van 8 december 1992 - privacycommission.be Vooral van belang voor ondernemingen, want voor huis-, tuin- en keukengebruik valt buiten de wet. 19/01/11
- Foto: 6 miljard mensen – tentoonstelling Extra aandacht: Gerechtelijke gegevens = in principe verboden, tenzij verwerking gebeurt door overheid (uitzondering: verslaggeving?) Gevoelige gegevens en gezondheidsgegevens: schriftelijke toestemming als vuistregel
- http://www.suite101.com/content/leaning-tower-of-pisa-travel-tips-a29280
- http://www.villavista.nl/#home http://www.tradavo.com/pharmacy/
- Nog: vuistregels => eeuw geleden gestorven (auteursrecht) => nwarteeuw geleden pas nieuw (merkenrecht)
- Voorbeelden van inschatting: Opdracht voor school/academie om de melting pot in Brussel te fotograferen Wat bij foto’s van begrafenissen (een opkomende trend)? => afspraken met de familie en de uitvaardbegeleider(s) Wat met clochard die met zijn toestemming is getrokken met in zijn handen een pain flute, waarop later een marketeer zegt “waw, dat zou ideaal zijn campagne warme bakker” => toestemming van clochard, maar die is onbereikbaar (risico voor reclamebureau, na het duidelijke te hebben geïnformeerd?) praktijken van het atomium dat elke foto (waarin atomium centraal staat) aanrekent => wat daarmee? Eerlijk ander element centraal plaatsen, bvb. kinderen. inschatting van regeling dat Eiffeltoren overdag vrij mag worden gefotografeerd, maar (omwille van de verlichting) ‘s nachts niet