Nota Jenis Ujian dan Penilaian bagi Tajuk Pengukuran dan Penilaian OUM

2. Ujian
Ujian ialah satu kaedah atau prosedur yang
digunakan untuk memperoleh maklumat secara
sistematik berkaitan sifat atau trait seseorang
berhubung dengan aspek pendidikan atau psikologi
(Mokhtar Ismail, 1995).

3. Konsep pengujian & penilaian

4. Jenis-jenis Ujian

5. 1. Ujian Pencapaian
ujian yang digubal oleh guru untuk mengukur sejauh
mana seseorang pelajar dapat menguasai tajuk-tajuk
yang telah diajar oleh guru, yang meliputi
pengetahuan, kefahaman dan aplikasi.

6. ujian rujukan norma
membandingkan pencapaian seseorang pelajar dengan
pelajar-pelajar lain
ujian rujukan kriteria
membandingkan pencapaian pelajar dengan beberapa
kriteria tertentu, seperti kemahiran menyelesaikan
masalah matematik bagi tajuk pecahan.

7. Contoh ujian peringkat bilik darjah/ sekolah
ujian diagnosis,
ujian bulanan dan
ujian penggal
Contoh ujian peringkat kebangsaan
Ujian Pencapaian Sekolah Rendah (UPSR),
Penilaian Menengah Rendah (PMR),
Sijil Pelajaran Malaysia (SPM) dan
Sijil Tinggi Pelajaran Malaysia (STPM).

8. 2. Ujian Kecerdasan
untuk mengukur kecerdasan mental seseorang
individu atau perbezaan antara individu.
Ujian kecerdasan mental bagi kanak-kanak
tidak menekankan aspek kebahasaan,
Lebih berbentuk gambarajah
Contoh
Binet Simon
Ujian Skala Stanford-Binet,
Ujian Weschler dan
Ujian Lorge-Thorndike

9. 3. Ujian Prestasi
ujian yang digunakan untuk mengukur keupayaan/
kecekapan pelajar melakukan sesuatu tugas yang
melibatkan manipulasi objek yang konkrit dan ia
memerlukan para pelajar membuat beberapa
tugasan lain sebagai ukuran tambahan.

10. Contoh
ujian pada peringkat prasekolah
meminta pelajar membina semula gambar dengan
lengkap daripada potongan-potongan gambar
mereka bentuk geometri daripada blok-blok yang
diberikan.
menjalankan uji kaji kecil dengan menggunakan radas
tertentu.

11. kaedah pemerhatian
dilaksanakan semasa pelajar melaksanakan tugas yang
diberikan
laporan kendiri
pelajar akan menilai diri sendiri melalui soal selidik
tertentu, yang dapat menilai prestasi dirinya.

12. sesuai untuk
menguji prestasi pelajar-pelajar yang bermasalah
pertuturan.
lebih mudah diuji menggunakan objek yang konkrit
daripada menggunakan penulisan atau pertuturan.

13. 4. Ujian Diagnostik
ujian yang digunakan untuk
kenal pasti masalah yang dihadapi pelajar dalam
proses pengajaran dan pembelajaran
tentukan punca- punca yang menyebabkan masalah
itu berlaku.
tumpuan kepada tajuk tertentu dan itemnya dibina
secara terperinci

14. Ciri-ciri ujian diagnostik
Ujian tidak memberikan skor atau gred kepada
pelajar.
dilaksanakan semasa pengajaran dan pembelajaran
berjalan.
Laporan ujian dibuat dalam bentuk profil perkara yang
belum dikuasai pelajar

15. 5. Ujian Bakat
Ujian yang digunakan untuk membuat telahan
tentang bakat atau keistimewaan yang dimiliki oleh
pelajar.
dibahagikan kepada 2, iaitu:
berasaskan kepada kajian besar-besaran, misalnya
kajian yang dijalankan oleh Universiti Minnesota pada
tahun 1930 tentang bakat mekanikal seseorang; dan
ujian bakat yang berasaskan kepada keperluan tertentu.

16. lazim digunakan untuk
memilih calon yang sesuai dengan tugas tertentu,
Memilih kemasukan ke program latihan,
permohonan biasiswa dan sebagainya.
mengelompokkan individu dalam kumpulan tertentu
mengikut kebolehannya.
Contoh ujian bakat ialah Ujian Kemasukan Ke Maktab
Perguruan (UKELP).

17. 6. Ujian Personaliti
Untuk mengukur personaliti pelajar,
seperti sikap,
pendirian,
nilai,
minat dan
motivasi.

18. diukur melalui alat-alat psikologi yang berbentuk
ujian,
inventori,
indikator atau
indeks.

19. Penilaian
proses menilai sesuatu konstruk berasaskan kepada
ukuran- ukuran yang diperoleh daripada pengukuran-
pengukuran yang dijalankan.

20. Jenis-jenis Penilaian

21. 1. Penilaian Rujukan Norma (PRN)
Penilaian dibuat dengan membandingkan pencapaian
seseorang pelajar dengan pencapaian pelajar/
kumpulan pelajar lain yang mengambil ujian yang
sama.

22. biasanya meliputi kandungan pelajaran yang luas
dibina untuk menghasilkan perbezaan pencapaian
yang maksimum di kalangan pelajar
25% soalan mudah, 50% soalan sederhana dan 25%
soalan susah
memaksimumkan perbezaan pencapaian antara
pelajar lemah dan pandai

23. Taburan Normal

24. 2. Penilaian Rujukan Kriteria (PRK)
membandingkan pencapaian pelajar dengan kriteria
tertentu, iaitu sama ada kriteria tersebut dapat
dikuasai pelajar atau tidak.
diguna untuk menentukan status pencapaian individu
pelajar dalam domain tingkah laku yang ditetapkan.
lebih terperinci/mendalam dan meliputi kandungan
pelajaran tertentu sahaja.

25. Perkara Ujian Rujukan Norma Ujian Rujukan Kriteria
Konsep bandingkan pencapaian pelajar
dengan pelajar/ kumpulan pelajar
lain.
bandingkan pencapaian
pelajar dengan kriteria
tertentu yang telah
ditetapkan.
Tujuan Membandingkan pencapaian antara
pelajar.
Menentukan sama ada lulus/gagal,
lemah/ sederhana/ cemerlang.
Memilih pelajar untuk pengiktirafan
– sijil.
Tentukan tahap peng-
uasaan sesuatu kemahiran
mengikut kriteria yang telah
ditetapkan.
Perbaiki pengajaran dan
pembelajaran berdasarkan
keputusan ujian.
Ciri-ciri
Soalan
Mula dengan soalan yang mudah -
>sederhana -> lebih sukar dan
mempunyai indeks diskriminasi
yang tinggi.
Soalan hampir sama
peringkat kesukaran
berpandu kepada kriteria/
objektif pelajaran tertentu.

26. Perkara Ujian Rujukan Norma Ujian Rujukan Kriteria
Ciri-ciri ujian Penentuan gred bagi
menentukan pencapaian
pelajar dalam pelbagai
peringkat.
Tiada gred ditetapkan,
memadai dengan
penyataan lulus/ gagal
sahaja.
Cakupan
kandung
Meliputi tajuk/kandungan
pembelajaran yang lebih luas.
Tumpu kepada tajuk-tajuk
tertentu yang lebih khusus.
Contoh ujian Peperiksaan akhir penggal,
UPSR, PMR, SPM, STPM
Ujian pendek, tugasan,
latihan, soal jawab dalam
bilik darjah.

27. 3. Penilaian Formatif
penilaian yang dibuat secara berterusan
penilaian ini adalah PRK yang tidak membandingkan
pencapaian pelajar
Contoh ujian formatif ialah soal jawab, latihan yang
diberikan guru dan ujian mingguan.
sebagai ujian diagnostik yang dapat mengesan
masalah yang dihadapi pelajar

28. prosedur
Menentukan tajuk pengajaran
Menentukan aspek dan tahap penguasaan
Menghubungkaitkan elemen-elemen dalam tajuk
Membina soalan ujian
Mencadangkan tindakan susulan

29. Contoh bentuk-bentuk soalan ujian

30. Prosedur Penilaian Formatif

31. 4. Penilaian Sumatif
penilaian yang dibuat pada akhir pengajaran (akhir
penggal/akhir tahun), yang bertujuan untuk menilai
pencapaian akhir pelajar.
menentukan pencapaian pelajar pada akhir penggal
untuk memberikan gred kepada mereka
dapat dijadikan petunjuk, sama ada pelajar akan
berjaya mengikuti sesuatu mata pelajaran baru atau
tidak.

32. Langkah Penilaian Sumatif

33. Perbezaan antara Penilaian Formatif dan
Sumatif
Perkara Penilaian Formatif Penilaian Sumatif
Konsep -Boleh dibuat secara formal/ tidak
formal
-mengesan penguasaan/
kelemahan pelajar bagi setiap
tajuk pengajaran.
-dijalankan secara formal bagi
menentukan pencapaian pelajar di
akhir / hujung penggal/ Tahun
Waktu
penilaian
kaedah
Sepanjang proses P&P
berlansung.
Formal: Ujian pensel-kertas Tidak
formal: Pemerhatian, soal
jawab,tugasan, latihan.
Dibuat secara individu/kumpulan.
Pada akhir penggal atau akhir
tahun persekolahan.
Formal: Ujian pensel-kertas, ujian
lisan.
Ditadbir secara berkumpulan

34. Perkara Penilaian Formatif Penilaian Sumatif
Tujuan Selepas tahap kemajuan/
penguasaan pelajar ditentukan,
tindakan susulan perlu diambil
untuk mengatasi kelemahan
pelajar.
Selepas pencapaian
pelajar ditentukan, gred
pencapaian diberikan
kepada pelajar.
Selepas
penilaian
dijalankan
Mengatasi kelemahan pelajar
dengan mengulang semula topik
atau mengadakan pemulihan.
Menjalankan aktiviti pengayaan
bagi pelajar yang tiada masalah.
Menempatkan murid
mengikut pencapaian.
Memberi pengiktirafan –
sijil, hadiah dan
sebagainya. Membaiki
kurikulum.
Sumatif

35. KAEDAH PENGUKURAN

36. Kaedah Pemerhatian
tidak-sistematik merujuk
kepada pemerhatian
secara rawak/terbuka,
iaitu yang tidak ditumpu
kan kepada tingkah laku
tertentu.
pemerhati terlebih da
hulu menetapkan
tingkah laku yang ingin
di perhati sebelum
membuat
pemerhatian.

37. Kaedah Lisan secara lisan dan merekod apa
yang maklumkan oleh individu
yang menjadi subjek dan oleh
orang-orang lain yang
berkenaan tentangnya.

38. Kaedah Penulisan
Respons yang ditulis
menjadi rekod kepada
maklumat yang diberikan
oleh subjek tentang dirinya
atau orang-orang lain yang
berkenaan.

39. Kaedah Pertimbangan Profesional
Pertimbangan pakar neurologi - pelajar khas
terencat akal.
Pertimbangan pakar kaunseling - pelajar itu
sesuai mengikuti sesuatu aliran pengajian.
Kaedah terbaik sekiranya pakar bidang memberi
pertimbangan jujur/ profesional, tetapi
memberi kesan yang buruk sekiranya tidak
tepat/tidak jujur.

40. Kaedah Potfolio
pengumpulan maklumat melalui pendapat penilai
terhadap satu set hasil kerja pelajar.
pengumpulan hasil kerja pelajar yang berkait dengan
pengetahuan/ kemahiran yang ingin dinilai

41. Kekuatan dan kelemahan penilaian
potfolio
Biasanya dibuat bagi objektif pengajaran yang
lebih tinggi (analisis, sintesis, penilaian).
Boleh menilai pencapaian pada peringkat yang
lebih rendah (pengetahuan, kefahaman,
aplikasi), terutama bagi pelajar khas.
Sesuai untuk menilai kecekapan/keberkesanan
strategi dan kemahiran yang diguna untuk
menghasilkan objek / karya asli.

42. Penilaian galakkan kerjasama/kerja kumpulan
pelajar /guru untuk hasilkan sesuatu yang
terbaik & melatih pelajar untuk berfikir dan
membuat refleksi tentang kerja mereka.
Penilaian menjadi tidak sah disebabkan oleh
beberapa perkara seperti
hasil kerja yang dikumpul tidak sesuai dengan
aspek yang hendak dinilai,
hasil kerja tersebut bukan karya asli pelajar, @
penilainya bukan pakar dalam aspek yang
hendak dinilai.

45. 1. Membina Jadual Penentuan
Ujian
Pengubalan kertas
penyediaan JPU,
pembinaan item ujian,
membuat ujian rintis dan memurnikan item ujian.
sebelum ujian ditadbirkan, item-item dinilai oleh pakar
mata pelajaran tertentu.
memastikan kualiti item ujian dari segi
kebolehpercayaan, kesahan, dan seterusnya,
pengukuran yang adil (Hale, 1980).

47. Mengkaji Sukatan Pelajaran
skop dan kedalaman pengajaran bagi sesuatu
tajuk;
pendekatan yang telah diambil dalam
pengajaran sesuatu tajuk;
kepentingan bandingan di antara satu tajuk
dengan tajuk-tajuk lain;
kompleksiti sesuatu tajuk; dan
masa pengajaran yang diperuntukkan bagi
sesuatu tajuk.

48. Menganalisis Objektif Pengajaran
Paksi Kandungan: Paksi Objektif Pengajaran:
Kandungan Pengetahuan
-Tajuk
-Tajuk kecil
Objektif Kognitif
Kandungan Kemahiran
-Tajuk
- Tajuk Kecil
Objektif Psikomotor
Kandungan Afek/ Perasaan
-Tajuk
-Tajuk kecil
Objektif Kognitif

49. Menentukan Jenis Soalan
Tentukan domain objektif pengajaran dan peringkat
objektif pengajaran yg ingin diukur.
Contoh : subjek Bahasa Melayu
Tajuk : “Struktur ayat”
Domain Objektif : Kognitif
Tahap : Aplikasi
Jenis soalan :
Objektif : “melengkapkan ayat”
Subjektif : “menggubal ayat-ayat”.

50. Menentukan Bilangan Soalan
Harus mencukupi untuk mewakili
kandungan pengajaran,
domain objektif pengajaran dan
peringkat objektif pengajaran yang hendak diukur.
mengambil kira jangka masa ujian
jenis soalan dan kesukaran soalan
peringkat objektif pengajaran,
panjang soalan,
kemampuan bahasa pelajar dan lain-lain.

51. Kepentingan JPU
ujian digubal secara sistematik;
kesahan terjamin;
taburan soalan seimbang;
ujian meliputi keseluruhan sukatan
aras kesukaran dapat dikekalkan dari tahun ke tahun,
walaupun item dibina oleh orang lain.
•kesahan dari segi persampelan sukatan pelajaran adalah terjamin;
•taburan soalan mengikut tajuk adalah seimbang;
•ujian meliputi keseluruhan sukatan pelajaran; dan
•aras kesukaran ujian dapat dikekalkan dari tahun ke tahun, walaupun item dibina oleh pembina lain.

53. LANGKAH AM PENYEDIAAN ITEM
UJIAN

54. PEMBINAAN ITEM OBJEKTIF
Item/soalan objektif
item/soalan yang mempunyai
jawapan tepat/tertentu/spesifik,
1. aneka pilihan
2. item betul-salah,
3. Pelengkapan (isi tempat kosong).
4. padanan atau

55. Pembinaan Item Beraneka Pilihan

56. Prinsip Penyediaan Soalan Berbentuk
Beraneka Pilihan

57. Pembinaan Item Betul-Salah
Terdiri daripada tiga (3) bahagian, iaitu stimulus (jika
ada), pernyataan dan jawapan pilihan yang berbentuk
“Betul” atau “Salah”.
Amat sesuai digunakan untuk
menguji fakta yang menghendaki pelajar menentu
kan sama ada pernyataan yang diberikan adalah
betul atau salah/palsu.

58. Pembinaan Item Mengisi Ruang Kosong
Terdiri daripada dua bahagian, iaitu stimulus (jika
ada) dan pernyataan yang mengandungi ruang kosong
untuk diisi pelajar.
Amat sesuai digunakan untuk menguji fakta yang
menghendaki pelajar memberi jawapan pendek yang
tepat.

59. Pembinaan Item Padanan
Terdiri daripada dua set maklumat yang perlu
dipadankan oleh pelajar.
Mungkin terdiri daripada perkataan, konsep, prinsip
atau pernyataan.
Maklumat dalam set pertama berkaitan dengan
maklumat dalam set kedua.
Sesuai untuk mengukur kefahaman dan keupayaan
pelajar mengaitkan fakta dan konsep.

60. PEMBINAAN ITEM SUBJEKTIF
Item yang mempunyai jawapan terbuka, iaitu yang tidak
spesifik.
untuk pelajar mempamerkan
kedalaman pengetahuan yang dimiliki.
sesuai untuk mengukur tahap kognitif yang lebih tinggi,
menganalisis,
mensintesis,
membuat pertimbangan,
menilai dan
membuat keputusan,

61. Prinsip Am Penyediaan Item Subjektif
Prinsip Penerangan
1 Semak sukatan pelajaran dan objektif pengajaran- mesti
sesuai.
2 Arahan hendaklah jelas
3 Soalan ditulis secara padat, jelas dan tidak “berbunga-bunga”,
4 Aras kesukaran setiap soalan perlu setara supaya
5 Soalan perlu ditulis supaya pelajar dapat membayangkan s
atu kerangka struktur yang akan memandu pelajar untuk
menjawab soalan tersebut.
6 Tentukan markah untuk memudahkan penyediaan skema
jawapan.
7 lebih banyak soalan berjawapan pendek
(1/2 muka surat) daripada panjang (2-3 muka surat),

62. Kata Tugas Item Subjektif
Suatu kata kerja terdapat pada item
fungsinya untuk menyatakan tugas yang perlu dibuat
oleh pelajar semasa menjawab sesuatu item/soalan.
pemilihan kata tugas yang sesuai

63. Kata Tugas
Bil Kata Tugas Jawapan yang Diharapkan
1 Analisiskan Membuat pernyataan terperinci tentang suatu aspek atau perkara
yang dikomunikasikan.
2 Anggarkan Memberikan nilai kuantitatif yang dianggap sesuai dengan keadaan
yang ditetapkan dengan menggunakan satu pengetahuan tertentu.
3 Apakah Memberi maklumat yang khusus atau spesifik.
4 Bagaimanakah Memperihalkan, memberi penerangan tentang cara, keadaan,
langkah atau kejadian.
5 Bandingkan Menyatakan persamaan dan perbezaan antara dua atau lebih
perkara.
6 Berapakah Memberi kuantiti.
7 Bezakan Menyatakan kelainan, ketidaksamaan antara dua atau lebih perkara.
8 Bilakah Menyatakan masa atau waktu.
9 Binakan Membuat sesuatu dengan menggunakan kaedah atau alat
tertentu.
10 Bincangkan Memberi penerangan dari pelbagai aspek.

64. Pembinaan Item Esei Berjawapan Pendek
sesuai untuk mengukur pengetahuan, kefahaman dan
aplikasi/penyelesaian masalah mudah, yang turut
melibatkan kemahiran berfikir

65. Contoh :
Senaraikan warna-warna tali pinggang tae kwan do
dan nyatakan bila seseorang pelatih itu dikurniakan
warna-warna tersebut.
Iris adalah bahagian mata yang berwarna. Jelaskan
bagaimana iris membantu kita untuk melihat.

66. Pembinaan Item Esei Berjawapan Terbuka
sesuai untuk mengukur konstruk, menginterpretasi,
menyelesaikan masalah dan membuat keputusan.
membolehkan pelajar mempamer proses pemikiran
kritis dan kreatif

67. Kekuatan soalan terbuka
teroka pelbagai cara / pendekatan untuk
menyelesaikan masalah;
buat pertimbangan/ penilaian tentang sesuatu idea
atau maklumat;
mempamerkan sesuatu idea yang asli
gabung pelbagai pengetahuan, idea dan maklumat;
dan
mengenal pasti, memilih, menyusun dan
mempersembahkan sesuatu perkara atau idea dalam
bentuk komunikasi bertulis.