1. OMENTARIO DA CANTIGA MEDIEVAL
QUER`EU EN MANEIRA DE PROENÇAL
Quer 'eu en 'maneira de proençal
fazer agora un cantar d'amor
e querrei muit'i loar mha senhor,
a que prez nem fremusura non fal,
nen bondade, e mais vos direl en:
tanro a fez Deus comprida de ben,
que mais que rodas las do mundo val.
Ca mha senhor quiso Deus fazer tal
quando a fez, que a fez sabedor
de todo bê e de mui grâ valor
e cô tod'est [o] é mouito comunal,
ali u deve, er deu-lhi bô sen
e des i nô lhe fiz pouco de ben,
quando nô quis que l'outra foss'igual.
Ca en mha senhor nûca Deus pos mal,
mas pos i prez e beldad'e loor
2. e falar mui bê e riír melhor
qu' outra molher; des i é leal
muit, e por esto nô sei oj eu quê
possa compridamente no seu bê
falar, ca nô á, tra lo seu ben, al.
Don Dinis
1 - Nesta cantiga de influencia provenzal,
Identifica os provenzalismos
o
Explica a influencia provenzal.
o
2 - Fala das cualidades da senhor provenzal.
3 - Fala da actitude do poeta.
4 - Fala da cultura trobadoresca provenzal, e a súa influencia.
1.1) Trátase dun texto provenzal porque o autor di que desexa imitar ós
provenzais louvando á dama. Aquí a influencia provenzal atópase en que non
aparace as características típicas da lírica galegoportuguesa como é o tema da
coita (sufrimento) ou o amor sen correspondencia, pero si aparece o
optimismo provenzal como é a louvanza.
Os provenzalimos típicos da lírica galegoportuguesa son:
SEN: v.12 cobra III.
COR Non aparece
PREZ v.3 cobra I. , v.16 cobra III.
GREU Non aparece.
1.2) Esta influencia pódese explicar a partir do século XII cando os trobadores
galegopotugueses comezan a imitar a moda literaria que vén de Provenza, que
influirá sobre todo nas cantigas de amor. Esta influencia notarase na
concepción do amor cortés que mostra o amor como algo ideal en que o
namorado está sometido á dama quen aparece distante, os namorados
pertencen á clase aristocrática, e é frecuente o amor adúltero onde non
aparece o nome da amada. Todas estas características reflexan unha
sociedade que sen dúbida debería de ser moi importante como o era a
3. provenzal, que interpretaba nas cortes señoriais e traspasou os Pirineos ata
chegar a Galicia por medio dos seguintes camiños, entre outros:
- O camiño de Santiago, que recorría de Francia a Santiago.
- Os monxes de Cluny, que pocedían de Francia.
- Os nobres franceses que viña a pelexar nas cruzadas da Reconquista.
2) As cualidades no ámbito físico comeza na primeira cobra, coa louvanza da
fremosura e continua referencias ás cualidades da dama ( prez v.4 ). Esta
fermosura faille tan diferente ás demais que parece sobrenatural, como
expresa a comparación dos dous últimos versos da primeira cobra cando di
que a fixo Deus tan perfecta que vale máis que as outras mulleres.
Se ben nesta primeira cobra aparece algunha referencia ó carácter moral da
senhor como cando di que non lle falta bondade (v.4 - v.5), é na segunda
cobra onde predomina a descripción moral da dama.O autor segue facendo a
Deus como responsable das cualidades da dama, agora sabedora e de gran
valor ( v.10), así como sociable (muito comunal v.11) e sensata (bô sen
v.12).
Son estes adxetivos os que describen o aspecto sicólóxico da dama, así como
a súa forma de ser dentro dunha sociedade. Estas cualidades xa aparecían na
estrofa anterior cando nos di que é moi sociable (comunal) no senso do que
chaman saber estar. Tamén agora vólvese a louvar en conxunto as
cualidades e a fermosura: prez e beldad`e loor (v.16), e continúa coa
comparación destacando que é a que mellor fala, que ten unha bonita sorrisa
( falar mui bê e riír melhor), e mesmo que é moi leal. Características estas
imprescindibles para o saber estar : poñer boa cara, ter facilidade de palabra, e
ser leal á amizade.
3) Seguindo as leis do amor cortés, o poeta considérase totalmente sumiso a
súa dona, ben como simple suspirante, suplicante, namorado, ou amante
correspodido. Neste poema , o poeta aparece simplemente como adulador das
cualidades físicas e morais da dama. A calidade de cabaleiro móstrase por
exemplo pola mesura que lle impide pronunciar o nome da señora; tamén
móstrasenos como reverente á relixión cristiana como vemos nas continuas
referencias a Deus.
Reverencia perante a dama é tamén a actitude do poeta por mor a idealizacion
que fai das súas cualidades. Polo tanto comprobamos unha actitude
cabaleirosa e reverente coa relixión, que máis que a cristiana, é a relixión do
amor.
4) A cultura trobadoresca provenzal procedente do sul de Francia, influiu
notablemente na lírica galego portuguesa. Nesta rexión chamada Provenza, a
finais do século XI., comezou a cultivarse unha poesía que concebía o amor
como unha relixión, incluídos os mandamentos:
- supremacía da muller.
- amor fóra do casamento.
- finximiento do amor.
Esta forma de poesía púxose de moda na lírica galegoportuguesa, ben pola
semellanaza entre as cortes, ben pola forma de ser nunha sociedade onde
predomina o lirismo e onde a importancia da muller e o arte de amar como
motivo poético atraía a estas dúas culturas.
Por outra banda os cancioneiros peninsulares como os trobadores provenzais
aprenden a valorar a paisaxe, coas descripcións da primaveira, as flores de
maio, que da lugar a encontros neste tipos de paisaxes a cabaleiros que
4. requiren os amores dunha pastora. Xénero este denominado pastorela que tan
arraigo terá na literatura peninsular.
A isto hai que engadir que esta influencia veu axudada por varios factores: as
periginacións a Santiago, o paso pola península dos que ían ás cruzadas,
relacións entre príncipes (como podería ser o casamento de don Dinís coa
princesa de Aragón), relacións comerciais...
que dá como resultado a unión de dúas culturas líricas que reflexa un caracter
da sociedade medieval: o amor cortés.
[Posición anterior]