1. GELİŞİME ETKİ
EDEN
FAKTÖRLER

2. GELİŞİME ETKİ EDEN FAKTÖRLER
Kalıtım
Bireye anne ve babadan genetik yollarla (genotip) geçen özel
yetenek ve özelliklerdir.
- Cinsiyet,
- Göz rengi,
- Zeka kapasitesi,
- Fiziksel özellikler,
- Yaratıcılık ve düşünme kapasitesi,
- Bazı kişilik özellikleri.

3. GELİŞİME ETKİ EDEN FAKTÖRLER
Kalıtım
Bireyin gelişimi kalıtım ve çevrenin etkileşiminin bir ürünüdür.
Döllenme anından itibaren bu iki faktör bireyin gelişim sürecini
belirler. Yani gelişim süreci döllenmeden itibaren başlar.
Babanın sperm hücresi annenin yumurta hücresini döller. Bu
döllenmiş yumurtaya zigot denir.
Zigot, genetik yapısının 23 kromozomunu anneden 23
kromozomunu babadan alır.

4. GELİŞİME ETKİ EDEN FAKTÖRLER
Kalıtım
Toplam 46 kromozomdan oluşur.
Her bir kromozomda çok sayıda gen bulunur ve bu genler
çocuğun kalıtsal yapısını oluşturur.
Bu genlerin 22 çifti vücut kromozomlarıdır ve otozom olarak
adlandırılırlar.
2 çift ise cinsiyet kromozomlarıdır ve bunlar iki tiptir.

5. GELİŞİME ETKİ EDEN FAKTÖRLER
Kalıtım
(xx) çifti dişi cinsiyeti (xy) kromozomları da erkek cinsiyeti
oluşturur.
DNA ve RNA molekülleri genlerin yapısında bulunur. DNA
genetik şifreyi içerir RNA’da bu genetik şifreyi hücreye taşır.
Genler baskın ya da çekinik olabilir.
Baskın genler çocuğun dış görünüşünde kendini gösterir.

6. GELİŞİME ETKİ EDEN FAKTÖRLER
Kalıtım

7. GELİŞİME ETKİ EDEN FAKTÖRLER
Kalıtım
Genotip, bireyin taşıdığı ve onun kalıtsal yapısını oluşturan
genlerin bileşimidir.
Fenotip ise bu genetik şifrenin bireyin dış görünümünde ortaya
çıkmasıdır.
Kalıtım ve çevrenin birbirlerine üstünlüğü yoktur.
Her ikisi etkileşim halindedir. Döllenmeden itibaren her ikisi
aktif konumdadır.
Fiziksel, sosyal ve kültürel çevremiz genetik yapımızla birlikte
gelişim sürecimizi belirler.

8. GELİŞİME ETKİ EDEN FAKTÖRLER
Kalıtım
KROMOZOM BOZUKLUKLARI
1-Down Sendromu: 23 kromozom dışında fazladan bir
kromozomun neden olduğu bir bozukluktur.
Down sendromlu bireylerde 21. kromozom çiftinde 2
yerine 3 kromozom yer alır.
Bu sendrom mongolizm olarak da adlandırılır

9. GELİŞİME ETKİ EDEN FAKTÖRLER
Kalıtım
KROMOZOM BOZUKLUKLARI
2-Turner sendromu :
Bu hastalık kadınlarda görülür.
Bu bireylerin kromozomları 2 yerine 1’dir
(“xx” olması gereken kromozom yalnızca “x”)tir.
İnce buruşuk bir boyun, az gelişmiş cinsel organlar, kısa
beden yapısı gibi görünümleri vardır.

10. GELİŞİME ETKİ EDEN FAKTÖRLER
Kalıtım
KROMOZOM BOZUKLUKLARI
3-Klinefelter sendromu :
Erkeklerde görülen kromozom bozukluğudur.
Erkeklerde görülen “xy” kromozomları “xxy” şeklinde
olmasıyla 46 kromozom yerine 47 kromozomdan oluşur.
Bu durumda sperm üretmeyen küçük testisler vardır.
Az gelişmiş ikincil cinsiyet vardır.

11. GELİŞİME ETKİ EDEN FAKTÖRLER
Kalıtım
KROMOZOM BOZUKLUKLARI
4-Fenilketonurya :
Bu bozukluk kromozom bozukluğundan değil; fenilalinin
adında protein enziminin yokluğuna yol açan çekinik bir
genin organizmaya geçmesi ile oluşur.
Tedavi mümkündür.

12. GELİŞİME ETKİ EDEN FAKTÖRLER
Çevre
Döllenmeden itibaren, insanın içinde yaşadığı ve
etkilendiği tüm dış uyarıcılar çevreyi meydana getirir.
Çevre doğum öncesi, esnası ve sonrası tüm durumları
kapsar.
Çevre ile kazanılan bazı özellikler şunlardır:
- Bazı fiziksel görünüm özellikleri,
- Zekanın kullanım oranı,
- Dil gelişimi,
- Yetişme tarzı,
- Eğitim düzeyi,
- Alışkanlıklar, tavırlar ve sosyal davranışlar,
- Bazı kişilik ve karakter özellikleri.

13. GELİŞİME ETKİ EDEN FAKTÖRLER
Çevre
Çevresel faktörlerin Üç temel kaynağı vardır:
Doğum Öncesi Faktörler: Annenin yaşı, beslenmesi,
kan grubu, zararlı alışkanlıkları, hamilelikte geçirdiği
hastalıklar, radyasyon.
Doğum Sırası Faktörleri: Erken-Geç doğum, Sağlıksız
ortam, Doğum sırasındaki olaylar.
Doğum Sonrası Faktörler: Bebeğin ve Annenin
beslenmesi, Bebeklik hastalıkları, iklim, Kardeş sayısı,
Kazalar, aldığı Eğitim, Anne-Babanın çocuk yetiştirme
tarzı, Kitle iletişim araçları, Ailesel ve sosyal koşullar,
Ekonomik ve kültürel koşullar…

14. GELİŞİME ETKİ EDEN FAKTÖRLER
Zaman
Gelişim döneminde kalıtım ve çevrenin özellikleri ile
birlikte yeniliklerin ve değişimlerin oluşturduğu zaman
bölümüdür. Gelişimi etkileyen en önemli faktörlerdendir.
Mesela “Kuşak Çatışması” denen olgu buna bağlıdır.
Tarihsel zaman, gelişim döneminde kalıtım ve çevrenin
özellikleri ile birlikte içinde bulunulan zamanın getirdiği
yeniliklerin ve değişimlerin oluşturduğu kısmı ifade eder.
Örneğin;Marmara depremi sonrası çocukların oyun
tarzlarındaki değişiklikler vb.