1. KPSS10
Güneydoğu Anadolu
Bölgesi ve Özellikleri

2. KPSS10
KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI:
Ülkemizin güney doğusunda yer alan bölge nüfus ve
yüzölçümü en küçük bölgemizdir. Akdeniz,
Doğu Anadolu Bölgeleriyle,
Suriye ve Irak Devletleriyle komşudur.
Gerçek Yüzölçümü 59.176 km2’dir.
Alan bakımından ülkemizin %
7,5’ini kaplar en küçük bölgemizdir.
Nüfusu 2000 sayımına göre 6.6 milyondur.
Nüfus yoğunluğu Km2’ye 112 kişidir.
Bu Türkiye ortalamasının üstündedir
(Türkiye ortalaması Km2’ye 83 kişi)

3. KPSS10
BÖLÜMLERİ:
1.Dicle Bölümü 2.Orta Fırat Bölümü

4. KPSS10
YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ:

5. KPSS10
Dağları ve Düzlükleri:
Bölgenin yüzey şekilleri sadedir.
Genellikle platolarla ve ovalarla kaplıdır.
Yer şekilleri tarıma elverişlidir.
Batıdan doğuya gidildikçe yükseklik artar.
İki bölümün ortasında Karacadağ Sönmüş Volkan
dağı bulunur. Bu bölgenin tek ve en yüksek dağıdır.
Dicle Bölümünde Gaziantep ve Şanlıurfa Platoları vardır.
Orta Fırat Bölümünde Diyarbakır Havzası ve Mardin
Eşiği (Yüksek bir düzlüktür.) vardır.

6. KPSS10
Akarsuları Ve Gölleri:
Fırat ve kolları Göksu ve Nizip, Dicle ve kolları Botan,
Garzan ve Batman kolları başlıca akarsularıdır.
Bölgede doğal göl yoktur.
Akarsularının hidroelektrik gücü fazladır.
Bu nedenle bir çok baraj gölü vardır.
Fırat Nehri’nin üzerinde Atatürk, Karakaya,
Hancağız Baraj Gölleri, Dicle nehri üzerinde Kıralkızı, Ilısu,
Cizre Baraj Gölleri.

7. KPSS10
İKLİM VE BİTKİ ÖRTÜSÜ:

8. KPSS10
Bölgenin batısında Akdeniz ikliminin etkileri hissedilir.
Yazları sıcak ve kurak geçer.
Fakat kışları Akdeniz Bölgesine göre daha serindir.
Bu bölümde don ve karada rastlanır.
Yağışların çoğu kışın düşer. Yıllık yağış 500-600 mm’dir.
Yağışın az olmamasına rağmen sıcaklık ve güneyden
esen çöl rüzgarları yüzünden buharlaşma meydana gelir
ve bu da kuraklığa sebep olur.

9. KPSS10
Ülkemizin en yüksek sıcaklıkları bu bölgede ölçülür.
Tarımda sulama ihtiyacı çok olur.
Bölgenin doğusuna gidildikçe deniz etkilerinden
uzaklaşılır ve yükseklik artar, sıcaklıklar düşer.
Kar ve don olayları daha çok görülmeye başlar.
Bölgenin alçak kesimlerinde ve batısında bozkır görülür.
Dağ yamaçları,
yüksek yerler ve akarsu kenarlarında orman ve çalılık
ağaçlara da rastlanır.

10. KPSS10
TARIM VE HAYVANCILIK:

11. KPSS10
Bölgenin ekonomisi tarıma dayanır.
Ülke ekonomisine katkısı da bu alandadır.
Tarıma elverişli tarım alanları ve düzlüklere sahip olması
na rağmen yaz kuraklığı ve sulama ihtiyacı nedeniyle
tarım zorlaşır.
GAP Projesinin yapılması ile birlikte artan sulama
imkanları bölgenin tarımını artırmaya başlamıştır.
Bölgenin tarıma karasal iklim ürünlerine daha çok
elverişlidir. En çok yetiştirilen ürünler şunlardır.

12. KPSS10
Mercimek: Türkiye üretiminde ilk sırada yer alır.
Buğday, Keten, Pamuk, Çeltik (Pirinç),
Nohut ve Susam yetiştirilen bazı ürünlerdir.
Gaziantep Platosunda Antepfıstığı,
Zeytin ve Üzüm yaygıdır.
Siirt’te Antepfıstığı üretimi başlamıştır.
Akarsu kenarlarındaki sulanabilen ovalarda sebze ve
meyvede (Başta Karpuz olmak üzere) yetiştirilmektedir.
Bölgede platolar ve bozkırlar çok görüldüğü için
küçükbaş Hayvancılık (Koyun, Keçi) çok yapılır.
Keçi daha çok yüksek alanlarda yaygındır.
Bu sayede bölgede hayvansal ürünler
ticareti de yapılmaktadır.

13. KPSS10
YER ALTI KAYNAKLARI:

14. KPSS10
Fosfat: Mardin-Mazıdağı,
Doğalgaz: Mardin-Çamurlu
Petrol: Batman- Beşiri ve Batman, Siirt-Kurtalan-
Baykan ve Barzan, Adıyaman-Kahta ve Diyarbakır.
Linyit: Adıyaman-Gölbaşı, Manganez: Kilis

15. KPSS10
NÜFUS VE YERLEŞME:

16. KPSS10
Nüfusu 2000 sayımına göre 6.6 milyondur.
Nüfus yoğunluğu Km2’ye 112 kişidir.
Bu Türkiye ortalamasının üstündedir
(Türkiye ortalaması Km2’ye 83 kişi).
Yoğunluk bakımında en yoğun 2. bölgedir.
Nüfus artış hızı %o 25’tir (Türkiye %o 18.34).
Bölgede kentsel nüfus % 62’dir (Türkiye ortalaması %65).
Bölgede toplu yerleşme ve kerpiç evler yaygındır.
Nüfus batı kesiminde,
dağ etekleri ve akarsu boylarında yoğunlaşmıştır.

17. KPSS10
TURİZM:
Adıyaman-Nemrut Dağı,
Şanlıurfa- Balıklı Göl ve Tarihi Eserler.

18. KPSS10
TÜRK EKONOMİSİNE KATKISI:
Türkiye Petrolünün 1/7’si bu bölgeden sağlanır.
Geri kalanı dış ülkelerden ithal edilir.
Batman’da Petrol Rafinerisi vardır.
GAP Projesinin bitirilmesi ile tarımdaki su ihtiyacı
karşılanacak ve bölge ekonomisi daha zenginleşecektir.
Bunun ülke ekonomisine büyük katkısı olacaktır.

19. KPSS10
BÖLGENİN GENEL ÖZELLİKLERİ:

20. KPSS10
Alan bakımından en küçük bölgedir.
Nüfus bakımından sonuncu olmasına rağmen alanı
küçük olduğu için yoğunluk fazladır.
Orman bakımından % 1 ile son sırada yer alır.
Ekili-Dikili alan bakımından % 20 ile 4. Sıradadır.
Ekonomisi tarıma dayanır. Hayvancılık 2. Sırada yer alır.
Antepfıstığı,mercimek ve karpuz üretiminde ilk sırada
yer alır

21. KPSS10
Fosfat ve Petrol üretiminde ilk sıradadır.
Buharlaşma ve yaz kuraklığının en fazla olduğu
bölgedir.
Hiç doğal gölü yoktur.
 En yüksek yeri Karacadağ Sönmüş Yanardağıdır.
GAP Projesi bölgede halen sürmektedir.
Türkiye’nin en büyük ve önemli baraj gölleri bölgede
yer alır.

22. KPSS10
Türkiye'de;
En küçük yüz ölçümü,
En az toplam nüfus,
En yüksek yaz sıcaklığı,
En az orman oranı,
En fazla petrol çıkarımı,
En fazla fosfat çıkarımı,
En fazla mercimek üretimi,
En az engebelik,
En fazla yaz kuraklığı,
En fazla sulama sorunu,
En fazla buharlaşma miktarı,
En az bulutluluk oranı ve en sade yer şekillerine sahip olan
Bölge Güneydoğu Anadolu Bölgesidir.

23. KPSS10
Bölge içerisinde;
En çok koyun ve keçi besleme.
En fazla yağış kış mevsimindedir.
En fazla buğday,arpa ve baklagiller yetişir