1. EGURALDIA ETA KLIMA
EGURALDIA:
Toki eta une jakin bateko atmosferaren egoera da.
KLIMA:
Leku jakin bateko atmosferaren batez besteko egoera da (denbora luzean frogatua)
KLIMA FAKTOREAK: Tenperaturak, presio atmosferikoa, prezipitazioak eta haizea.

2. ATMOSFERA
1.1.-ATMOSFERA:
• Lurra inguratzen duen gas-geruza da.
• Atmosferak eguzki izpiak zurgatzen ditu, lurrak erradiazio guztiak jasoko balitu, ez legoke
bizitzarik gure planetan.
• Atmosferak ere, erortzen diren meteoritoengandik babesten gaitu.
1.2.-OZONOA:
• Atmosferaren goiko geruzetan, eguzkiaren erradiazio ultramoreek oxigenoa ukitu, eta gas berria
sortzen dute: OZONOA.
• Ozonoz estratosferan dago, 30 eta 50km artean.
• Funtzioa: erradiazio ultramoreak xurgatu, lurrazaleraino iritsi ez daitezen, gizakiarentzako
kaltegarriak baitira.
• Ozono geruza murrizten da, beste gas batzuk ikutzerakoan, adb. Industriak isurtzen dituztenak
edo aerosolak isuritakoak... Orduan zulo antzekoak sortzen dira, bertatik izpi ultramoreak sartu
eta lurrazaleraino iristen dira.
http://es.wikipedia.org/wiki/Rel%C3%A1mpago_del_Catatumbo
• Hau dela eta gaixotasun batzuk sor daitezke:
azaleko minbizia edo begietako arazoak, eta animalia
askorengan eragina izan lezake.
http://natur4.pbworks.com/Ozono-geruza

3. ATMOSFERA
Lurra inguratzen duen gas-geruzari atmosfera deritzo.
• TERMOSFERA: Tenperaturak ikaragarri
altuak (2.000ºC).
IONOSFERA, TERMOSFERA barruan dago eta
bertan “Aurora Borealak” gertatzen dira eta
meteorito asko desegiten dira
tenperaturaren eraginez.
• MESOSFERA: geruza honetan airea oso
dentsoa da.
• ESTRATOSFERA: airea estratifikatua dago
eta egonkorra da.
30 eta 50 Km-ren artean ozono geruza
dago, Eguzkitik datozen erradiazio
ultramoreak zurgatzen dituena.
• TROPOSFERA: atmosferaren beheko geruza
da. Bertan gertakari metereologiko nagusiak
gertatzen dira eta arnasten dugun airerik
gehiena lehendabiziko 6Km-tan dago.

4. NEGUTEGI EFEKTUA
• Lurrazalera heltzen diren eguzki erradiazioak bertan islatu egiten dira eta
atmosfera berotzen dute; fenomeno hau ezinbestekoa da bizitza egoteko.
• Azken hamarkada hauetan, gas gehiago isurtzen dira
(industriek, ibilgailuek, aerosolek…) sortutakoak, hori dela eta atmosferak
eguzki-erradiazioak neurri handiagoan hartzen ditu, NEGUTEGI EFEKTUA
sortuz.
• Ondorioak: tenperatura handitu, glaziarrak urtzen hastea eta euri urtaro joera
aldatuz doa.
http://sites.google.com/site/edurnetxu/negutegiefektua

5. TENPERATURA
Atmosferaren aireak duen beroa da
• TENPERATURA ALDARAZTEN DUTEN ERAGILEAK:
-LATITUDEA: Ekuatorearekiko distantziak eragiten du: Ekuatorean altuak izaten dira eta
Poloetan baxuak.
Intsolazio handia baitago Ekuatorean eta txikiagoa Poloetan.
-ALTITUDEA: Itsasoarekiko altitudearen arabera 100m igotzerakoan itsas
mailatik, tenperatura 0,6ºC jaisten da.
- ITSASOAREKIKO DISTANTZIA: itsasoak tenperaturak leuntzen ditu,itsasoari asko
kostatzen zaio berotu eta hoztea; Lurra ordea azkar berotu eta hozten da.
Horregatik, udan itsasotik lehorrerantz jotzen duen haizeak, lurra freskatzen du eta
neguan ordea itsasoko haizeak itsasbazterretatik hurbil dauden lurraldeak berotzen ditu.

6. TENPERATURA NEURKETAK
• NEURKETA: Tenperaturak ºC-tan neurtzen dira, TERMOMETROAREN bidez.
• ISOTERMAK: Lurrazalean tenperatura bera duten puntuak lotzen dituzten
lerroak dira.

7. AIREAREN HEZETASUNA ETA
PREZIPITAZIOAK.
• Airean dagoen ur-lurrunaren kontsentrazioari hezetasuna esaten diogu. Hezetasun hau
neurtzeko HIGROMETROA erabiltzen dugu.
• HODEIAK ETA PREZIPÌTAZIOAK:
• Prezipitazioak: Airearen ur-lurruna kondentsatutako ura, lurraren gainera erortzea da
PREZIPITAZIOA.
• Hodeiak: Airea goratzen denean, ur-lurruna hoztu, kondentsatu eta tanta bihurtzen
da, hauek elkarren artean batueta ikusgai bihurtzen dira, HODEIAK eratuz.
- Tenperatura aldaketek eraginik,
tanten tamaina handitu eta pisua-
rengatik EURI modura eroriko
dira.
- Tenperatura oso hotza bada, izo-
tzezko kristalak sortu eta hauek
elkartuz ELUR-MALUTAK sortu-
ko dira.
- Aire korronte gogorrak, izotzez-
ko kristalak, gorantz igo eta
TXINGORRA edo KAZKABARRA
sortzen da.

8. PREZIPITAZIO ALDAKETAK:
- LATITUDEAREN ARABERA: Ekuatorean euri gehiago egiten du, Zona epeletan
eta eskualde polarretan baino.
- ALTITUDEAREKIN: ugaritzen dira, gero eta gorago euri gehiago, elur modura.
- ITSASOAK: hezetasuna sortzen du, beraz ugariagoak dira kostaldean.

9. PREZIPITAZIO NEURKETA:
• PLUBIOMETROA: Eroritako euri kopurua neurtzeko tresna da, eta mm tan
adierazten da, hau da metro karratu bateko eremuan jasotako litro kopurua.
(l/m2) edo mmtan.
• ISOHIETAK: Euri kopuru bera jasotzen duten lurrazaleko tokiak lotzen
dituzten marrak dira.

10. PRESIO ATMOSFERIKOA
• PRESIO ATMOSFERIKOA: Atmosferako aireak, lurraren gainazalean egiten duen indarra
da.
• Aldaketa: ALTITUDEAREN arabera, zenbat eta altuera handiagoa, presioa txikiagoa da.
• Lurraren inguruan dauden “aire korronteak”ere, baldintzatzen dute presio atmosferikoa→
JET KORRONTEA
• ANTIZIKLOIAK ETA DEPRESIOAK:
DEPRESIOAK: Aire beroak dentsitate txikia du eta
gutxi pisatzen du horregaitik, goranzko joera du eta
BEHE PRESIOKO (BP) eremuak sortzen ditu, horri
DEPRESIOA edo EKAITZ GOGORRA esaten zaio eta
Mapetan B letraz agertzen da.
ANTIZIKLOIAK:Aire hotzak dentsoagoak dira eta pisu
gehiago dute, astunagoak dira, beheranzko joera dute.
Aire hotzak GOI PRESIOKO (GP) eremuak sortzen ditu
eta ANTIZIKLOIAK deitzen dira, eta zeru garbiak eta
eguraldi lehorra ekartzen digute. Mapetan A letraz
agertzen dira.

11. PRESIO ATMOSFERIKOAREN
NEURKETA
• Airearen
presioa, BAROMETROAREKIN
neurtzen da. Itsas mailako
presioa edo oinarria 1015
milibar dira.
• ISOBARAK: presio bera duten
tokiak lotzen dituzten marrak
dira. Isobarak elkartuago
dauden tokietan, haize
handiagoa dabil.

12. HAIZEA
• HAIZEA airearen desplazamendua da, eta presio aldeen ondorioz sortzen da.
• Aireak jotzen du presio altuko eremutik (dentsoagoa baita), presio baxuko
eremurantz airea dentsitate gutxikoa delako.
HAIZE MOTAK:
• Lurreko zenbait lekutan HAIZE
IRAUNKORREK jotzen
dute, adb.ALISIOEK beti
jotzen dute tropikoetatik
ekuatorerantz.
• URTARO HAIZEAK:
MONTZOIAK: -
- Udan montzoiak jotzen du
Indiako ozeanotik, Asiako
erdialdeko lur beroetarantz.
Aire hezeak euri ugari
sortarazten du.
- Neguan, Asiako erdialdeko lurrak
hoztu eta montzoiak jotzen  TOKIKO HAIZEAK:iraunkorrak ez direnak,
du kontinentetik itsasorantz. ZIERTZOA Aragoin,
Haize lehorra eta hotza da. LEVANTEA Valentziako Erkidegoan eta
Andaluzian...

13. HAIZE NEURKETA
• HAIZE ORRATZAK :
Haizearen norabidea adierazten
du.
Haizeek jatorrizko lekuaren izena
hartzen dute.
• ANEMOMETROA:
Haizearen abiadura neurtzeko
erabiltzen da.