1. ELEKTRO KARDĠO GRAFĠ
(EKG)

2. EKG NEDĠR ?
• Kalbin ürettiği
elektriksel voltajın vücut
yüzeyinden
kaydedilmesi…
• Jel, elektrodlar, ekg
aleti, teknisyen,
yorumcu,
• Ortam !!!!!

4. Kalbin İleti Sistemi

5. EKG KALĠBRASYONU
• 1 Mv = 10 mm standarttır. (1 Mv = 5 mm / 1 Mv =
20 mm)
• 25 mm / sn hız standarttır. (12.5 mm / sn / 50 mm
/ sn )

6. EKG KAĞIDI
• YATAY EKSEN: ZAMAN / DĠKEY EKSEN: VOLTAJ
1. ECG kağıdında 1mm lik küçük kareler mevcuttur bu nedenle
dalgaların yüksekliği ve derinliği mm olarak ölçülür.
10 mm = 1.0 mVolt=10 küçük kare
2. Horizontal eksen zamanı gösterir.
Her küçük kare yani 1mm için 0.04 sn,
Her büyük kare=5 küçük kare için geçen süre 0.2 sn=5x0.04sn dir.

7. • EKG ; nötür (toprak) ve kayıt eden
elektrod arasındaki potansiyel farkı
(voltaj) farkının kaydıdır.
• Voltaj farkı kayıt alan elektroda
doğruysa + defleksiyon,
uzaklaşıyorsa – defleksiyon oluşur.

8. STANDART DERĠVASYONLAR
D-I, D-II, D-III
• D-I: Sol kol + / Sağ kol –
•
• D-II: Sağ kol - / Sol bck +
•
• D-III: Sol bck + / Sol kol -

9. STANDART DERĠVASYONLAR
aVR, aVL, aVF
• aVR: Sağ kol +
•
• aVL: Sol kol +
•
• aVF: Sol bacak +

10. GÖĞÜS DERĠVASYONLARI
• ÇOCUKLARDA EK
OLARAK V4R DA
ÇEKĠLĠR.
• V4R, SAĞ
VENTRĠKÜLÜ ĠYĠ
GÖRÜR.
• V6 YERĠNE V7 TERCĠH
EDĠLĠR.
• V7, SOL VENTRĠKÜLÜ
ĠYĠ GÖRÜR

11. Leadlerin adlandırılması.
Eksremite Göğüs Rhythm Strip
leadleri leadleri
Located on the bottom of
I, II, III V1 - V6 the ECG printout.
aVR, aVF, aVL Selected to give the best
relationship of the P wave
to the QRS.

12. EKG deki Dalgaların tanımlanması
• P dalgası = atrium
depolarizasyonu.
• QRS = ventrikül
depolarizasyonu.
• T dalgası = ventrikül
repolarizasyonu.

13. P Dalgası
• Elektriksel aktivasyonun atriyal myokard
boyunca yayılması sonucu oluşur.
• Atriyal depolarizasyon SA noddan başlar ve
önce sağ atrium sonra sol atrium myokardı
olmak üzere tüm yönlere yayılır.
• En iyi DII de görülür ve aVr hariç tüm
ekstremite derivasyonlarında (+).
• V3-V6 da daima pozitiftir, V1-2 de (+) veya
bifaziktir.
• P dalga süresi <0.08 sn, yüksekliği <3mm

14. P Dalgası Oluşumu

15. QRS Kompleksi
• Elektriksel uyarının ventrikül myokardı
boyunca yayılması sonucu oluşur.
• Ventrikül depolarizasyonu 3 fazda
gerçekleşir;
Faz 1: İnterventriküler septum aktivasyonu
Faz 2: Sağ ventrikül serbest duvar aktivasyonu
Faz 3: Sol ventrikül serbest duvar aktivasyonu

16. Faz 1: İnterventriküler septum aktivasyonu

17. Faz 2: Sağ ventrikül serbest
duvar aktivasyonu
Faz 3: Sol ventrikül serbest
duvar aktivasyonu

18. Faz 2: Sağ ventrikül serbest
duvar aktivasyonu
Faz 3: Sol ventrikül serbest
duvar aktivasyonu

19. QRS Kompleksi
• Tüm derivasyonlarda QRS kompleksi süresi
3kk den yani 0.12 sn den kısa olmalıdır.
• Normalde göğüs derivasyonlarında en
azından bir R dalgası yüksekliği >8mm
olmalı ve en yüksek R dalgası <27 mm
olmalıdır.
• Göğüs derivasyonlarında V1-V6 giderek R
dalgası boyu büyür. S dalgası ise V1-V4
doğru küçülür ve en uzun V2 de
izlenmelidir.

20. QRS Kompleksi
• Ekstremite derivasyonlarında iki önemli
nokta vardır;
1. DI,DII,AVL ve AVF de q dalgası süresi
0.04 sn den kısa ve R/4 den küçük
olmalıdır
2. AVL deki R dalgası 13mm den, AVF dek
R dalgası 20 mm den büyük olmamalıdır.

21. T Dalgası
• Ventrikül repolarizasyonunu gösterir
• Göğüs derivasyonlarında V3-V6 da daima
pozitiftir, negatif olması anormaldir.
• V1 de %80 pozitif, %20 ise normal olarak
negatif veya düz olabilir.
• V2 de %95 pozitiftir.
• T dalgası boyu ile ilgili kesin bir kriter
yoktur, V3-V6 da <R/8 ve >R2/3
olmamalıdır.

22. T Dalgası Oluşumu

23. Q-T Aralığı
• Q-T mesafesi hız ve cinsiyet ile farklılıklar
gösterir ve genellikle 0.33-0.42sn normal
olarak kabul edilir.

24. U Dalgası
• Ventrikül depolarizasyonu sonrası oluşan
bir dalgadır
• En kolay V3 de gözlenir ve EKG nin
normal bir kompenenti olabilir
• Belirgin U dalgaları;
1. Hipokalemi (<3mEq/l)
2. Hiperkalsemi
3. Digital, fenotiazin, kinidin, epinefrin tedavisi
4. Tirotoksikoz
• Negatif U dalgası HT, KAH, İKH veya SAK ta
görülebilir.

28. EKG FĠZYOLOJĠSĠ
• SĠNOATRIYAL NOD: 0.00 sn
• ATRIYAL DEPOLARĠZASYON: 0.04-0.08 sn P süresi : 0.08 sn
• ATRIYAL REPOLARIZASYON
• ATRIYOVENTRIKULER NOD:0.12 sn PR int : 0.16 sn
• VENTR. DEPOLARĠZASYON:0.03-0.08 sn QRS : 0.06-0.08 sn
• VENTR. REPOLARĠSAZYON

29. Normal EKG

30. EKG değerlendirirken
• İsim, tarih, saat
• EKG hızı 25mm/sn
• P,QRS,T ilişkisi
• P, QRS morfolojisi
• Hız, Ritm (Aralıklar),
• Aks, Hipertrofi,Ġnfarkt bulguları

31. EKG de kalp hızı
• Hız her bir dakikada ki siklus veya kalp
vurusudur.
• SA nod için normal hız 60-100/dk dır.
• <60 bradikardi, >100 taşikardi dir.
• SA nod olağan pacemakerdir, eğer SA
nod yetersiz ise diğer potansiyel
pacemakerlar atrial pacemaker (hız 60-
80), AV nod (hız 40-60) veya ventriküler
pace (hız 20-40) Belirli patolojik
durumlarda ektopik pacemakerlar daha
hızlı 150-250/dk olarak görülebilir.
• EKG den kalp hızını hesaplamanın 3
yöntemi vardır;

32. 1. En Yaygın Metod
• Çoğunluk bu yöntemle kalp hızını hesaplar. Büyük kare-
kalın çizgi üzerinde bir R dalgası bulunur, bir sonraki R
dalgasına ulaşana kadar her bir büyük kare için "300,
150, 100, 75, 60, 50“ şeklinde hesaplanır. Eğer ikinci R
dalgası kalın çizgiye denk gelmemişse bulunan değer
tahmini bir değer olur.
• Bu numara sırası akılda tutulmalıdır :300, 150, 100, 75,
60, 50

33. 2. Matematiksel metod
• Bu metod eğer düzenli bir bardikardi varsa (örn:hız<50)
ise kullanılır. Eğer iki R dalgası arasındaki mesafe en
yaygın yöntemi kullanmamızı engelliyorsa bu yöntem
kullanılabilir:
• 300/[İki R dalgası arasındaki büyük kareler].
• Figür 5: İlk ve ikinci R dalgaları arasındaki büyük
karelerin sayısı=7.5. 300/7.5 büyük kare = hız 40/dk.

34. 3. Altı saniye Metodu
• 30 büyük kare sayılır= 6 saniye (hatırla 1 büyük kare = 0.2
sn, bu nedenle 30 büyük kare = 6 saniye). Daha sonra 6
saniye içindeki R-R aralıklarını say ve 10 ile çarp, sonuç
dakikadaki kalp hızıdır.
• Bu yöntem özellikle AF gibi irregüler ritmlerde ortalama
kalp hızını bilmek istediğimizde kullanışlıdır.
• Figur 6: İlk R dalgasından başlayarak 30 büyük kare say,
bu 30 büyük kare arasında 8 adet R-R aralığı var. 10 ile
çarp ve sonuç kalp hızı=80/dk.

35. Ritm ve Aralıklar
• Normal ileti yolu: SA nod --> AV nod --> HIS
demeti --> Bundle Branchespurkinje.

36. • Aritmi ektopik fokus-pacemakerların varlığını bilmek ve
kalbin normal ileti yolunu bilmekle kavranabilir.
• Eğer vuru orjinini atriumdan veya AV noddan
(supraventriküler) alıyorsa QRS genellikle dardır (normal),
çünkü normal yolun hemen üzerinden kaynaklanır.
• Figur 6a: QRS dar (normal).

37. • Eğer vuru ventriküler orjinli ise QRS geniş ve
şekli değişiktir.
• Çünkü ileti normal yoldan gelmez.
• Figure 6b: QRS geniş ve acayip.

38. • Aberan ileti bu kuralın dışındadır.
• İleti aslında normal yolu takip eder (atria - AV
node - ventricle) fakat bazı nedenlerden
normal yol refraktör hal alır ve geniş QRS ler
meydana gelir.
• Aritmilerden sorumlu yollar dört temel grupta
incelenebilir:

39. Grup 1: İrregular ritmler
(temel ipucu, vurularda total bir irregularite vardır, QRS hiçbir yerde kısım kısım normal, kısım
kısım aritmik değildir)
A) SĠNUS ARĠTMĠSĠ
• P dalgaları ve P-R aralıkları her yerde hemen hemen aynıdır çünkü
hepsi orjinini sinus nodundan alır.
• Sinus hızı normal olarak bir miktar farklılıklar gösterebilir
(inspirasyonda artar, ekspirasyonda azalır), fakat eğer bu hız
değişikliği fazla olursa sinus aritmisi terimi kullanılır.
• Figur 7: Sinus aritmisi P dalgaları hemen hemen aynı

40. B) Wandering atrial pacemaker.
• Pacemaker farklı atriyal lokalizasyonlardan desarj olur, buradaki
ipucu P dalgaları farklı şekilde ve P-R intervalleri farklıdır.
• P-R intervali P dalgasının başlangıcından QRS in bağlangıcına
kadar ölçülür, eğer atriyal pacemaker lokalizasyonu farklı olur
ise iletinin ventriküle ulaşma süresi değişeceğinden farklı P-R
mesafeleri oluşur.
• Eğer wandering atrial pacemaker hızı >100 olursa tanımsal
olarak multifokal atrial taşikardi olarak isimlendirilir.
• Figure 8: Multifocal atrial tachycardia.

41. C) Atrial fibrillation.
• P dalgası yoktur, sadece düzensiz dalgalı saç benzeri bir basaline
vardır.
• QRS ler düzensiz aralıklıdır, bu nedenle irregüler ritm olarak
isimlendirilir.
• Figure 9: Atrial fibrillation.

42. Grup 2: Escape (geç) vurular and
premature (erken) vurular:
• Grup 2 aritmiler için altı çizilmesi gereken
şey, bu ritmler oldukça düzenlidir-şimdi siz
vurunun erken veya geç olduğunu fark
etmeye ve figurlerden vurunun prematür
atrial bir vurumu, prematür ventriküler bir
vurumu çıkarmaya çalışacaksınız.

43. Escape (geç) vurular
Olağan pacemaker yetersizdir, bu yüzden daha yavaş bir
pacemaker kendi hızında devreye girer
1. Atrial escape vuru
• Farklı görünüşte ve geç P dalgaları izlenir.
• Figure 10: Atrial Escape Ritm.

44. 2. Junctional escape (geç) vuru
• P dalgası olmayan ve eğer aberan ileti yoksa
normal morfolojide QRS kompleksleri izlenir
• Figur 11: Tüm vuruların junctional escape
vurular olduğuna dikkat edin.

45. 3. Ventricular escape
• P dalgası olmayan, geniş ve acayip şekilli QRS
kompleksleri izlenir.
• Figur 12: Ventricular escape vurular izlenmekte.

46. B) Premature (erken) Vurular
Bir ektopik pacemaker normalde beklenen vurudan erken olarak devreye
girmesi ile oluşur
1. Premature atrial contraction (PAC)
• "PAC", erken ve farklı biçimde P dalgaları izlenir ve
QRS kompleksleri dardır.
• Figure 13: Premature Atrial Contraction ok ile
gösterilmektedir.

47. 2. Premature junctional Contractionlar (PJC)
• P dalgası yoktur ve Eğer aberan ileti yoksa QRS ler
normaldir.
• Figur 14: İki tane erken ve dar QRS ok ile
gösterilmektedir. Bunlar muhtemelen PJC lardır.

48. 3. Premature ventricular contraction (PVC)
• P dalgası olmayan, geniş ve acayip şekilli QRS ler vardır.
• PVC lar 3 farklı şekilde de görülebilirler, 3 veya daha fazla
sıralı olursa (Ventriküler taşikardi), farklı biçimlerde ise
multifokal PVC, veya PVC önceki T dalgasının üzerine
binmiş şekilde (R on T fenomeni) olabilir ve altta yatan bir
kalp hastalığı da varsa tehlikeli olabilir..
• Figur 15: Her dört vurudan biri PVC lardır, ok ile
gösterilmiştir.

49. Grup 3: Hızlı ectopic ritmler
Ectopic hız isimlendirilmesi:
150-250: Paroxysmal tachycardia
250-350: Flutter
350+: Fibrillation
• Paroksismal taşikardi, flutter veya fibrilasyon tanımları
aritminin hızını tanımlamak amacıyla kullanılmaktadır.
• Örneğin bu Atrial fibrilasyon (dalgalı basaline atrial hızın
>350/dk olduğunu gösterir) veya ventriküler fibrilasyon
(ventrikül sayılması mümkün olmayacak şekilde koordineli
olmayan karmakarışık ve kontraksiyona yol açmayan titremeler
gösterir) şeklinde olabilir.

50. • Figur 16: Paroxysmal supraventricular
tachycardia: Hızlı-acselere hızı ve dar QRS
komplekslerini fark etmek gerekir.

51. • Figur 17: Ventricular tachycardia: Hızlı ve geniş,
değişik şekilli QRS komplekleri ile bu ritmi
tanımalısınız.

52. • Figur 18: Ventricular fibrillation: Düzensiz ve
dalgalı baseline ile bu hayati ritmi tanımalısınız.

53. Group 4 Atrioventricular heart blocks.
1.DERECE AV BLOK
• PR interval > 0.2 sn (1 büyük kare), her bir P dalgasını
bir QRS takip eder.
• P-R intervali P dalgasının başladığı nokta ile QRS in
başladığı nokta arasındaki mesafe ölçülerek hesaplanır.
• Figur 19: P-R intervali yaklaşık olarak 0.28 sn.

54. 2.DERECE AV BLOK-TĠP 1
• "Wenkebach“ olarakta isimlendirilir. P-R intervali
pogresif olarak her vuruda giderek uzar ve sonunda bir
QRS cevabı oluşmaz ve daha sonra bu siklus tekrarlar.
• Figur 20: Kaybolmuş QRS e kadar P-R intervalinin
giderek uzadığını görmelisin. Daha sonra bu siklus
tekrarlar.

55. 2.DERECE AV BLOK-TĠP 2
• "Mobitz II“ olarak adlandırılır. Bu Tip 1 den daha ciddi bir
ritm problemidir.
• P-R intervalleri sabittir, değişmez aralıklı olarak bir QRS
kaybolur. 2:1,3:1,4:1 olabilir.
• Figur 21: Lead II de ikinci ve altıncı P dalgasından sonra
QRS kaybolmuştur.

56. 3.DERECE AV BLOK-TAM BLOK
• Atrial hız ventriküler hızdan bağımsızdır.
• P dalgaları ile QRS kompleksleri arasındaki ilişki ayrılmıştır.
• Burdaki ip ucu tüm P-R intervalleri birbirleriyle ilişkisiz-alakasızdır.
• P-R intervalleri sürekli olarak değişir, buna rağmen P-P ve R-R arası mesafeler
değişiklik göstermez.
• QRS ler ventriküler orjinli oldukları için genellikle geniş ve değişik
yapıdadırlar.
• Figur 22: P dalgaları ve QRS lerin birbirlerinden bağımsızlığını görmelisiniz.

57. Intervaller
• İntervaller basaline in bir
kısmıdır ve biz intervalleri
horizontal-yatay düzlemde
saniyeler ile ölçeriz.
• PR, QRS ve QT intervalleri her
değerlendirilen EKG de rutin
olarak hesaplanmalıdır.
• İntervaller hesaplanırken en
geniş gözüken herhangi bir
leade bakılmalıdır.

58. P-R intervali
• P-R intervali P dalgasının başlangıcı ile QRS başlangıcı
arasındaki süredir. Normalde, < 0.2 sn veya bir büyük
karedir. Eğer > 0.2 sn ise birinci derece bloktur.
• Figur 24: Uzamış P-R aralığını fark etmelisin (0.28sn)
özellikle 2.vuruda.

59. QRS intervali
• QRS intervali Q dalgasının başlangıcından S
dalgasının bitişine kadar olan süredir ve <0.12
sn (<3 küçük kare) olamlıdır.
• Eğer QRS süresi >0.12 sn ise EKG yi dal
blokları açısından değerlendirmelisin.

60. RBBB
• QRS>0.12sn ve sağ göğüs leadlerinde (V1-V2)
RR (2pik) görülürse bu bize sağ dal bloğunu
gösterir. RBBB (right bundle branch block).

61. LBBB
• Eğer QRS>0.12 sn ve sol göğüs leadlerinde (V5-V6) RR
görülürse bu bize sol dal bloğunu gösterir. LBBB (left
bundle branch block ).
• Çok önemli: LBBB lu bir EKG infarkt için güvenilmezdir.

62. Q-T İntervali
• QT intervali QRS başlangıcından T dalgasının sonuna kadardır ve
kalp hızı ile süresi değişmekle birlikte mutlaka önceki R-R
intervalinin yarısından küçük olmalıdır.
• Normal kalp hızları için QT<0.4sn (iki büyük kare) dir.QT uzaması
Torsades de Pointes denen dirençli ventriküler taşikardiye neden
olur..
• Figure 27: Lead I e bakmalı ve QT intervalinin önceki R-R
intervalinin yarısından uzun olduğunu görmelisin.

63. Ritm Guidelines
1. Ritm stripini değerlendir, özellikle EKG tamamen
düzenli mi? Çoğunlukla regüler fakat arada birkaç ekstramı
var? Yoksa tamamen düzensiz mi?
2. Her bir QRS ten önceki P dalgalarını değerlendir ve yine
her bir P den sonraki QRS leri değerlendir.
3. AV blok için P-R ve R-R intervallerini ve dal blokları
için QRS intervalini değerlendir. Özellikle Q-T
intervalinide mutlaka değerlendir.
4. Devamında EKG paternini tanımla örneğin atrial
fibrillation, PVC, PAC, escape vurular, ventricular
taşikardi, paroxysmal atrial taşikardi, AV blok ve bundle
branch blok.

64. Axis
• Aks QRS komplekslerinin depolarizasyon yönüdür (vektör).
• Sol ventrikül kalınlaşır, kasılır bu yüzden QRS vektörü aşağı ve
soladır. (Vektörün orjini Av nod ile sol ventrikül arasında aşağı ve sola
doğrudur.)
• Vektör hipertrofiye doğru meyil eder (kalınlaşan duvara) ve infark
alanından uzaklaşır (elektriksel olarak ölü doku).
• Figure 28: Aks tanımlaması

65. -30 to +90
Normal axis
degrees
Left axis deviation -30 to -90 degrees
+90 to +/-180
Right axis deviation
degrees
Indeterminate (extreme) axis -90 to +/-180
deviation degrees

66. • Lead I ve AVF diğerlerine
dikey olduğu için sen bu iki
leadi kullanarak çabucak
kalbin aksını tespit
edebilirsin.
• Lead I vücutta sağdan sola
doğru ilerler, sol el
pozitiftir.

67. • Eğer Lead I de QRS pozitifse, depolarizasyonun
yönü dairenin sağ yanında pozitif olacaktır.
• Sen bir diagram yapmalı ve siklusun yarısını
boyamalısın.

68. • Lead AVF de vücudun
baş kısmından aşağı
doğru ilerler. Bacaklar
pozitiftir.

69. • Eğer QRS lead AVF de pozitifse deplarizasyonun
yönü dairenin alt yarısında pozitiftir. Sen bir
diagram yapmalısın ve siklusun pozitif kısmını
boyamalısın.

70. • Aksı bulmak için iki siklusun üst üste binen yeri
önemlidir.
• En fazla boyanan bölge-kadran aks çizgisidir.
• Bu örnekte aks çizgisi normal kadrandadır, bu
hastada aşağıda ve soldadır.
• Sen bu işlemi herhangi iki leaddede yapabilirsin,
fakat Lead I ve AVF klasik bakılacak yerlerdir.
• Pozitif ve negatif iki lead alınacak olduğu
düşünülürse 4 tane olası kombinasyon yapılabilir.

71. AKS guidelines
Lead I Lead aVF
1. Normal aks (0 to +90 degrees) Positive Positive
2. Sol aks deviasyonu
(-30 to -90)
Aynı zamanda Lead II yi değerlendirmelisin.
Positive Negative
Gerçek sol aks deviasyonu için aks lead II de
aşağı olmalıdır. Eğer Lead II de QRS doğru ise
aks hala normaldir (0 il -30)
3. Sağ aks deviasyonu (+90 to +180) Negative Positive
4. Tanımlanamaz aks
Negative Negative
(-90 to -180)

72. Figur 29: Normal axis.
Lead I QRS +, AVF QRS +

73. Figure 30: Left axis deviation
Lead I QRS +, AVF QRS -

74. Figure 31: Right axis deviation
Lead I QRS -, AVF QRS +

75. Eğer aks normal kadranların dışına taşıyorsa bunun için
nedenleri değerlendirmelisin!..
Ayırıcı Tanı
Sol aks LVH, left anterior fascicular
deviasyonu block, inferior duvar MI
Sağ aks RVH, left posterior fascicular
deviasyonu block, lateral duvar MI

76. Hipertrofi
• 1. LVH: (Left ventricular hypertrophy). V1 veya V2 deki en büyük S
dalgasını mm olarak ölç ve V5 veya V6 daki en büyük R dalgasını mm
olarak ölç ve topla. Eğer sonuç >35mm ise bu LVH için voltaj
kriteridir. Aynı zamanda AVL deki R dalgası >12mm ise buda LVH ni
gösterir. LVH de bu leadlerde asimetrik T dalga inversiyonu=strain
patern görmek olasıdır.
• 2. RVH: (Right ventricular hypertrophy). V1 de R dalgası>S dalgası
ve V1 den V6 ya giderken R dalgasının azalması izlenir.
• 3. Atrial hypertrophy: (leads II ve V1). Sağ atriyal hipertrofi-Lead II
deki en büyük P dalgası>2.5mm amplitude, V1 de başlangıc pozitif
defleksiyonda artış izlenir. Sol atrial hipertrofi – Lead II de çentikli
geniş (>3mm) P dalgası görülür. V1 de terminal negatif defleksiyonda
artış vardır.

77. Atrial hypertrophy

78. Figur 32: Sağ ventricular hipertrofi (R>S,V1; V1-V6 R-r) ve
sağ atriyal genişleme (lead II ve V1)

79. Figure 33: Sol ventrikül hipertrofisi (S ,V2 + R , V5 >35mm)
ve sol atriyal genişleme (II ve V1).

80. Ġnfarkt
• Göğüs ağrısı ile başvuran hastalarda EKG değerlendirmesi
önemlidir.Temel olarak, problemin 3 tipi vardır-iskemi,
myokardı besleyen kan azalmış henüz infarkt oluşmamış,-
injury, şimdiye kadar oluşan akut hasar,-infarkt ölü
myokardium hücreleri.
• Şunu bilmek önemlidir ki belli leadler sol ventrikülün belli
bölgelerini yansıtırlar, bu leadleri bilirsen olayı lokalize
edebilirsin.
• Prognoz sol ventrikülün hangi bölgesinin etkilendiğine
göre değişir (örneğin anterior duvar infarkt genellikle
inferior duvar infarkttan kötüdür).

81. V1-V2 anteroseptal duvar
V3-V4 anterior duvar
V5-V6 anterolateral duvar
II, III, aVF inferior duvar
I, aVL lateral duvar
V1-V2 posterior duvar (reciprocal)

82. Infarkt
Simetrik T dalga inversiyonu ile
1. Ġskemi sunulur. İskemi tanısı için uygun
leadler: I, II, V2 - V6.
Akut hasar ST segment elevasyonu
ile tanınır. (Perikardit, kardiak
2. Injury anevrizma gibi nedenlerinde ST
elevasyonu yapabileceğini
unutmamalısın)
Patolojik Q Dalgası için dikkatle
EKG incelemelisin. Önemli
olabilmesi için bir Q dalgası en
azından bir küçük kareden geniş veya
QRS yüksekliğinin 1/3 ünden uzun
3. Infarkt
olmalıdır. Hatırla Q dalgası olması
için başlangıç defleksiyon aşağı
olmal; hatta küçücük bir başlangıç
yukarı defleksiyon bile aşikar bir Q
dalgasını R dalgası yapar.

83. Figur 34: İskemi: Simetrik T dalga inversiyonunu
Lead I, V2-V5 te fark et

84. Figur 35: Injury: ST segment elevasyonunu Lead V2-V3 te
(anteroseptal-anterior) fark etmelisin.

85. Figur 36: Infarkt: Lead II,III ve AVF de (inferior
duvar) Patolojik Q dalgalarını fark etmelisin.

86. • Posterior duvar için, sol ventrikülün anterior ve posterior kısmının
depolarizasyonlarını gösteren vektörler ters yöndedir. Bu nedenle V1
de yer alan anterior bir yapının zıttı posterior bir yapıdır. Patolojik Q
dalgasının ve ST segmnet elevasyonunun yerine V1 de sen büyük R
dalgası ve ST depresyonu izlersin.
• Figure 37: Posterior duvar infarkt. Uzun R dalgasını V1 de fark
etmelisin. Posterior duvar infarkt sıklıkla inferior duvar infarktı le
ilişkilidir (Q dalgası Lead II,III,AVFde).

87. Ġki ipucu:
• Birincisi, normalde R dalgaları V1 den V6 ya
giderken büyürler.
• Eğer V1 den V6 ya R progresyonu yoksa bu
infarkt anlamına gelir.
• İkincisi sol dal bloğu ile galen bir hastayı EKG
ye bakıp infarkt diye değerlendirmemelisiniz.
• Göğüs ağrısı ve sol dal bloğu varsa öykü ve
enzimlere başvurmalısınız.

88. Fasiküler Bloklar
• Fasiküler bloklar sol dalın anterior veya posterior
kısımlarından birinin bloklarıdır.
• Figure 38: Dalların bölünmesi

89. Anterior fasicular blok – en yaygın olandır (LAFB)
• Sol aks deviasyonu (-30 ile -90) ve Lead I de küçük bir Q
dalgası ile Lead III de S dalgası göreceksin (Q1S3)
• QRS hafif uzamıştır (0.1 - 0.12 sn).
• Figure 39: Anterior fasicular blok.

90. Posterior fasicular blok – daha az yaygın (LPFB)
• Sağ aks deviasyonu, Lead I de S ve Lead III de Q göreceksin (S1Q3).
• QRS hafif uzamıştır (0.1 - 0.12 sn).
• Figure 40: Posterior fasicular blok.

91. Bifascicular block.
• Bu 2 veya 3 fasikülün bloke olduğu anlamına gelir. En
önemli örnek RBBB ve LAFB tur. Bunun için dikkat
etmelisin, çünkü ileti için sadece soldaki bir fasikül
kalmıştır ve eğer bu fasikülde aralıklı olarak bloke olursa
tehlikeli mobitz Tip 2 meydana gelir!
• Figure 41: RBBB ve LAFB

92. • Fasiküler bloklar hatırlaması biraz karışık
görülebilir-kolay hatırlamak için aks devisyonları
ip ucudur.
• Ayrımında posterior fasiküler blok sağ aks
deviasyonuyla birlikte, anterior fasiküler blok sol
aks deviasyonu ile birliktelik gösterir.
• Fasiküler bloklar tıpkı hipertrofi veya infarkt gibi
aks deviasyonlarına neden olurlar.
• Eğer sen sağ veya sol aks deviasyonu görmüşsen
ilk önce hipertrofi veya infarkt için EKG yi
değerlendir, onlar yoksa geri kalan tanı fasiküler
blok genelde doğrudur.

93. Ayırıcı tanıda
• 4 durumda V1 de R>S tir (Normalde V1
de R herzaman < S
1. RBBB
2. Sağ ventrikül hipertrofisi
3. Posterior duvar infarktüsü
4. Wolff-Parkinson-White Sendromu

94. SYSTEMATIC INTERPRETATION GUIDELINES for
Electrocardiograms
• RATE
Rate calculation
Common method: 300-150-100-75-60-50
Mathematical method: 300/# large boxes
between R waves
Six-second method: # R-R intervals x10

95. EKG ĠÇĠN SĠSTEMATĠK DEĞERLENDĠRME
GUĠDELĠNES
• RĠTM
1. Ritm stripini değerlendir, özellikle EKG tamamen düzenli
mi? Çoğunlukla regüler fakat arada birkaç ekstramı var?
Yoksa tamamen düzensiz mi?
2. Her bir QRS ten önceki P dalgalarını değerlendir ve yine
her bir P den sonraki QRS leri değerlendir.
3. AV blok için P-R ve R-R intervallerini ve dal blokları için
QRS intervalini değerlendir. Özellikle Q-T intervalinide
mutlaka değerlendir.
4. Devamında EKG paternini tanımla örneğin atrial
fibrillation, PVC, PAC, escape vurular, ventricular
taşikardi, paroxysmal atrial taşikardi, AV blok ve bundle
branch blok.

96. AKS
Lead I Lead aVF
1. Normal aks (0 to +90
Positive Positive
degrees)
2. Sol aks deviasyonu
(-30 to -90)
Aynı zamanda Lead II yi
değerlendirmelisin. Gerçek sol
Positive Negative
aks deviasyonu için aks lead II
de aşağı olmalıdır. Eğer Lead
II de QRS doğru ise aks hala
normaldir (0 il -30)
3. Sağ aks deviasyonu (+90 to
Negative Positive
+180)
4. Tanımlanamaz aks
Negative Negative
(-90 to -180)
Sol aks deviasyon ayırıcı tanısı: LVH, LAFB, inferior MI.
Sağ aks deviasyonayırıcı tanısı: RVH, LPFB, lateral MI.

97. HĠPERTROFĠ
1. LVH: (Left ventricular hypertrophy). V1 veya V2 deki en büyük S
dalgasını mm olarak ölç ve V5 veya V6 daki en büyük R dalgasını mm
olarak ölç ve topla. Eğer sonuç >35mm ise bu LVH için voltaj
kriteridir. Aynı zamanda AVL deki R dalgası >12mm ise buda LVH ni
gösterir. LVH de bu leadlerde asimetrik T dalga inversiyonu=strain
patern görmek olasıdır.
• 2. RVH: (Right ventricular hypertrophy). V1 de R dalgası>S dalgası
ve V1 den V6 ya giderken R dalgasının azalması izlenir.
• 3. Atrial hypertrophy: (leads II ve V1). Sağ atriyal hipertrofi-Lead II
deki en büyük P dalgası>2.5mm amplitude, V1 de başlangıc pozitif
defleksiyonda artış izlenir. Sol atrial hipertrofi – Lead II de çentikli
geniş (>3mm) P dalgası görülür. V1 de terminal negatif defleksiyonda
artış vardır.

98. INFARKT
Simetrik T dalga inversiyonu ile sunulur. İskemi
1. Ġskemi
tanısı için uygun leadler: I, II, V2 - V6.
Akut hasar ST segment elevasyonu ile tanınır.
2. Injury (Perikardit, kardiak anevrizma gibi nedenlerinde
ST elevasyonu yapabileceğini unutmamalısın)
Patolojik Q Dalgası için dikkatle EKG
incelemelisin. Önemli olabilmesi için bir Q
dalgası en azından bir küçük kareden geniş veya
QRS yüksekliğinin 1/3 ünden uzun olmalıdır.
3. Infarkt
Hatırla Q dalgası olması için başlangıç
defleksiyon aşağı olmal; hatta küçücük bir
başlangıç yukarı defleksiyon bile aşikar bir Q
dalgasını R dalgası yapar.
anteroseptal wall II, III, aVF inferior wall
V1-V2
V3-V4 anterior wall I, aVL lateral wall
posterior wall
V5-V6 anterolateral wall V1-V2
(reciprocal)

99. Sinus Ritmleri
• NSR
• Sinus bradikardisi
• Sinus taşikardisi
• Sinus aritmisi
• Sinus arresti
• Sinus bloğu

100. NORMAL SİNÜS RİTMİ
• P dalgası olmalı
• P-R mesafesi 0.12-0.22 sn arasında olmalı
• QRS ler 0.10 sn den geniş olmamalı
• Her P’ ye QRS olmalı
• Hızı 60-100 arasında olmalı

101. NORMAL SİNÜS RİTMİ

102. SİNÜZAL DİSRİTMİLER
• SİNÜS ARİTMİSİ
• SİNÜS TAŞİKARDİSİ
• SİNÜS BRADİKARDİSİ
• SA BLOK
• SİNÜS ARRESTİ

103. SİNÜS ARİTMİSİ
• Ritm: düzensiz yada solunumla kademeli
olarak düzenlidir.

104. SİNÜS TAŞİKARDİSİ
• Ritm düzenli hız 100’ üzerindedir.

105. SİNÜS BRADİKARDİSİ
• Ritm düzenli hız 60’altındadır.

106. SİNÜS ARRESTİ
• P-P mesafesi bozulur.
• Pause R-R 2x ise Sinüzal duraklama
• Pause R-R 2x> ise Sinüs arresti denir.

107. ATRİAL DİSRİTMİLER
• PREMATÜRE ATRİAL
KOMPLEKS(PAC)
• ATRİAL TAŞİKARDİ
• PROKSİSMAL ATRİAL
TAŞİKARDİ(PAT)
• ATRİAL FLUTTER
• ATRİAL FİBRİLASYON

108. ATRİAL TAŞİKARDİ
• Ritm : düzenlidir
• Hız : >100/dk
• P dalgaları anormal şekilli yada QRS içinde
olduğundan görünmez.

109. PROKSİSMAL ATRİAL
TAŞİKARDİ(PAT)
• Ritm : düzenli
• Hız : 160-250 dakikada
• P dalgası : görünmez

110. ATRİAL FLUTTER
• Ritm : düzenli
• Hız : Atrial hız 250-300 dakikada
• P dalgası : yok yerine flutter dalgaları var
• P-R Mesafesi : ölçülemez.

111. ATRİAL FİBRİLASYON
• Ritm : düzensiz
• Hız : ölçülemez
• P dalgası : yok yerine fibrin dalgaları var.

112. VENTRİKÜLER RİTİMLER
• PREMATÜRE VENTRİKÜLER KOMPLEX(PVC)
• VENTRİKÜLER TAŞİKARDİ
• VENTRİKÜLER FİBRİLASYON
• İDEOVENTRİKÜLER RİTM
• AKSELERE İDEOVENTRİKÜLER RİTM
• NEA

113. PREMATÜRE VENTRİKÜLER
KOMPLEX(PVC)
• Ritm : pvc de pausedan dolayı düzensiz
• Hız : değişkendir
• P dalgası : pvc atımlarında yoktur
• QRS : geniştir.

114. BİGEMİNİ PVC

115. TRİGEMİNİ PVC

116. VENTRİKÜLER TAŞİKARDİ
• Ritm : düzenli
• Hız : 140-220 dakikada
• P dalgası : görünmez
• QRS : geniş

118. TORSADES POİNTES(VT)

120. VENTRİKÜLER
FİBRİLASYON
• Ritm : düzensiz
• Hız : ölçülemez
• İrregüler dalga defleksiyonları ile
karakterizedir.

122. İDEOVENTRİKÜLER RİTM
• Ritm : düzenli
• Hız : 15-40 dakikada
• P dalgası : yok
• QRS : geniş

123. PACE RİTMİ

124. NON-ELEKTRİKSEL AKTİVİTE
• Etkin kontraksiyon olmaksızın elektriksel
aktivitenin devam etmesidir.
• CPR endikasyonu vardır.

125. AV BLOKLAR
• BİRİNCİ DERECE AV BLOK
• Tip I İKİNCİ DERECE AV BLOK
• Tip 2 İKİNCİ DERECE AV BLOK
• ÜÇÜNCÜ DERECE AV BLOK

126. BİRİNCİ DERECE AV BLOK
• Ritm : düzenli
• Hız : normal
• P-R mesafesi : 0.20-0.22 sn uzundur.

127. Tip I İKİNCİ DERECE AV BLOK
(Wenckebach)
• Ritm : düzensizdir
• P-R mesafesi : gittikçe uzar ve bir P’ye QRS
çıkmaz.

128. Tip 2 İKİNCİ DERECE AV
BLOK
• Ritmik olarak P ler QRS leri iletmez (2:1,3:1)
• QRS : vakaların %80’ inde geniştir. QRS ler 0.10
sn geniş ise tam bloğa çevirebilir.

129. ÜÇÜNCÜ DERECE AV BLOK
• Çok tehlikelidir. Atriyumlarla ventriküllerin hiçbir
bağlantısı yoktur.
• P-R mesafesi : düzensizdir
• P-P ve R-R aralıkları sabittir.
• P dalgası : QRS ten önce veya içine gömülmüş
olabilir