1. SEREBRAL PALSİ VE
POLİO
REHABİLİTASYONU
Dr. Mustafa ÇALIŞ
EÜ. Tıp Fakültesi
Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon
AD

2. SEREBRAL PALSİ
REHABİLİTASYONU
Serebral palsi (CP) yaşamın erken
dönemlerinde anatomik ve fizik gelişimini
henüz tamamlamamış beynin progressif
olmayan bir hastalığı sonucu ortaya çıkan
kalıcı fakat değişime uğrayabilen hareket,
tonus ve postür bozukluğudur
* Karakteristik neonatal refleksler
kalıcı olabilir
* Özel ve genel duyu organlarına,
mental ve emosyonel sistemlere ait
bozukluklarda tabloya eşlik edebilir
* Sinir, kas, iskelet sistemlerinde
fonksiyonel bozukluklara yol açar ve
kişiyi hayat boyunca sakat

3. *Prenatal *Perinetel
*Postnatal
PRENATAL NEDENLER
1- Kalıtımsal hastalıklar
2- Enfeksiyonlar (TORCHS)
3- Annenin metabolik
hastalıkları ( Diyabet,
hipotroidi, hipertiroidi Gebelik
toksemisi)
4- İntrauterin hipoksi veya fetüs
kan akımının azalması
5- Rh uyuşmazlıkları
6- İlk trimestrde radyasyona
maruz kalma

4. 2- Anoksi (Kordon dolanması,
plesanta previa)
3-Yapısal faktörler
( Prematürüte, hiperinsülinizm)
4- Ani basınç değişiklikleri (Ani
doğum, sezeryan)
POSTNATAL NEDENLER
1- Kafa travmaları
2- Enfeksiyonlar
3- Damarsal bozukluklar ( A-V
malformasyon)
4- Anoksi (Boğulma, CO
zehirlenmesi)
5- Enflamatuar-immunolojik

5. * CP’de klinik tablo hareket,
postür ve tonus üçlüsündeki
bozukluğa bağlıdır
CP tiplerinin sınıflaması:
Tonus değişikliklerine göre:
1- Spastik
2- Diskinetik
a- Atetoik b- Koreiform c-
Ballistik d- Ataksik
3- Hipotonik
4- Mikst
Tutulan vücut bölümüne göre:
1- Diplejik 2-
Hemiplejik

6. gelişebilir
Flask → Spastisite → Atetoik
patern
→ spastisiteli mikst tip
*CP’nin en sık karşılaşılan şekli
spastik tiptir (3/4)
Bu tipte:
- Artmış kas tonusu
- Stereotipik ve kısıtlı hareket
paternleri
- EHA’da azalma (aktif ve pasif)
- Kontraktür ve deformite
gelişimine eğilim
- İlkel reflekslerin kalıcılığı

7. daha fazla etkilenmiştir
- Diğer tarafta tutulum çok daha
azdır
- Çocuk büyüdükçe
konvülsiyonlar gelişebilir
- Çoğu FTR yardımı ile 1-2.5 yaş
arasında ambule olabilir. Ayak
ve bilek problemleri gelişebilir
SPASTİK DİPLEJİ
- Spastik CP’nin en sık görülen
şeklidir
- Dört ekstremitede tutulum
mevcut olup bacaklar belirgin
olarak kollardan fazla

8. - Bazı diplejik hastaların üst
ekstremitelerinden birinin çok
silik tutulumu ile triplejik
izlenim verebilir
SPASTİK QUADRİPLEJİ
- Tüm vücut tutulumu olup baş,
boyun, gövde, kollar ve
bacaklarda tutulum vardır
- Kontraktür ve deformiteler çok
görülür
- Hastaların fonksiyonel olarak
ambulasyon düzeyine gelmeleri
oldukça zordur
- Yardımla ve yardımsız transfer

9. hareketlerle karakterizedir
- Bu hareketler uykuda azalır
aktivite ile artar
- CP’li vakaların %5’ini
oluşturur
RİJİT TİP
-Tüm adeleler hipertonik olup
kurşun boru veya dişli çark tipi
bir gerginlik mevcuttur
- Zeka geriliği ile birliktedir
ATAKSİK TİP
- Serebellumun gelişimsel
defisitine bağlı gelişir
- Çoğunlukla zeka geriliği ile

10. * Prenatal natal ve postnatal
anamnez alınması
* %20-30’unda eytolojik kaynak
yada kanıt bulunamaz
* 6 ay ile 1 yaş arası ayrıntılı
nörolojik muayene CP’nin erken
belirtilerini ortaya çıkarabilir
- Tonus değişiklikleri
- Abartılı derin tendon
reflekskleri
-Zorunlu veya kalıcı ilkel refleks
paternleri
- Anormal postür

11. 1- Çocuğa anlaşılabilir
konuşmayı öğretmek
2- Oluşabilecek deformiteleri
önlemek
3- Nörolojik bozukluk sonucu
ortaya çıkan anormal postür ve
paternlerin düzeltilmesini
sağlamak
4- Üst ekstremitelerin normale
yakın kullanımını sağlamak
5- Alt ekstremitelerini
fonksiyonel bir şekilde
kullanarak yürümeyi öğretmek
ve geliştirmek

12. * Dönme, oturma, emekleme ve
yürüme şeklindeki normal
gelişim eğrisi izlenmeli ve
bunlar sırasıyla çocuğa
öğretilmelidir
* Desenden teoriye göre eğitim
yapılmalı önce baş sonra gövde
kontrolü daha sonra
ekstremitelerin proksimalden
distale doğru motor gelişimi
kazandırılmalıdır
*Terapötik egzersizlerin amacı
çocuğa yeni motor becerileri
öğretme ve fonksiyonel düzeyde

13. CP rehabilitasyonunda
kullanılan çeşitli
metodlar:
- Bobath tekniği
- Peto tekniği (İletimsel eğitim)
- Vojta tekniği
- Phelps tekniği
- Temple-Fay tekniği
- Kobat tekniği
- Rood tekniği

14. Cihazlama:
-Gece siplintleri
- Alt ekstremite ortezleri
- Üst ekstremite ortezleri
- Yardımcı cihazlar
Cerrahi tedavi:
1- Kas ve tendon operasyonları
(Eksizyon, uzatma, transfer,
kısaltma
2-Kemik operasyonları
(Artrodez, osteotomi)
3- Sinir operasyonları
(Rizotomi)

15. Poliomiyelit MS ön boynuz ve
beyin sapı motor hücrelere
enterovirüs olan polio virüsün
yerleşmesi sonucu gelişen ve bu
hücrelerin inerve ettiği kaslarda
flask paraliziye yol açan bir
patolojik süreçtir
-Enfekte yetişkinlerin 1/1000,
çocokların 1/75’inde paraliziye
yol açar
Virüs insan vücudunda 4 dönem
geçirir
1- Sindirim sistemi dönemi
2- Lenfatik dönem

16. KLİNİK ÖZELLİKLER
İnkibasyon süresi 7-14 gündür
4 klinik formu vardır
1- Asemptomatik (belirtisiz) tip
Hastalık bulgusu yoktur kişi
hastalığa karşı immunite
kazanır
2- Abortif poliomiyelit
-Subfebril ateş
- Baş ve boğaz ağrısı
- Bulantı, kusma, ishal
Viremi döneminin karşıtıdır 4-48
saat sürer

17. Abortif dönemden 3-4 gün sonra
- Yüksek ateş
- Şiddetli baş ağrısı
- Ense sertliği
- Sırt ve bacak ağrıları
görülebilir
4- Paralitik poliomiyelit
- Yüksek ateşin düşmesiyle
flask tipte yaygın paraliziler
- DTR’lerde azalma
- Otonom sisteme ait
semptomlar ortaya çıkar
- Duyu kusuru yoktur

18. Abortif nonparalitik devrede
-Fizik travmalar
-İM enjeksiyonlar
-Tonsillektomi ve ya diş çekimi
-Gebelik
-Kortizon kullanımı
gibi faktörlere maruz kalırsa
hızla paralitik poliomiyelite
dönüşür

19. KOMPLİLASYONLAR
1-Bronkopunomoni
2- Dekübitis ülserleri
3- İdrar yolu enfeksiyonları
4- Paraliziye bağlı gelişen sekeller ve
deformiteler
- Gövde (Skolyoz, lordoz, kifoz)
- Kalça (F, Add kontraktürleri)
- Diz (F kontraktürü, Genu varus,
valgus, rekurvatum)
- Ayak bileği (Achilles kontraktürü,
Pes kavus, varus)
- Üst ekstremite (Omuz
subluksasyonu)
5- Atrofiye bağlı ekstremitelerde
kısalık
6- Postpolio sendromu (Geç

20. Paralitik olmayan tiplerde
semptomatik tedavi, tam yatak
istirahati paralitik tipe geçmeyi
önler
REHABİLİTASYON
1- Akut devrede rehabilitasyon
-Hasta deformiteleri önleyecek
şekilde pozisyone edilerek
yatırılmalıdır
- Adele spazmı ve ağrıları
gidermek için lokal sıcak
uygulanır, analjezikler kullanılır
* Aktif hareket yaptırılması
kontrendikedir; inaktif

21. rehabilitasyon
Bu devre ortalama 2 haftadır
- Öncelikle adele testi yapılır ve
bu teste göre hastaya
.İzometrik .Pasif .aktif asistif
.aktif .rezistif
egzersize başlanır
- Akut dönemdeki gibi
deformitelere engel olucu
anatomik pozisyonlama,
istirahat ve çeşitli siplintlerle
desteklenir
- Hasta ayağa kaldırılabilir
fakat yürütülemez
- Hiçbir şekilde elektrk

22. - Kas testi yapılır ve özellikle
rezistif egzersizlere önem
verilir
- Hastanın ambulasyonu
sürdürülür
- Yürümeye önce paralel barda
başlanır, denge egzersizleri
yaptırılır
- Hastanın ihtiyacı varsa
destekleyici cihazlar
kullanılmalıdır
- Rehabilitasyon ünitesinde
sıcak su havuzu varsa
egzersizler ve yürüme havuzda

23. PROGNOZ
- İlk 10 gün içinde düzelme ne
kadar çok olursa prognoz o
kadar iyi olur
- İlk 6 ay ile 1 yıl içerisinde
paraliziler geri dönmezse ömür
boyu kalıcı kabul edilir
- Rehabilitasyona rağmen kas
testi 3 ay sonra 0 olan adeleler
ve 6 ay sonra 1-2 olan adeleler
artık fonksiyonel olamaz
- 6. Ayda kas gücü 3 veya daha
fazla olan adeleler fonksiyonel
olabilir