Presentatie tijdens de zomerschouw van 6 juni over leren in informele netwerken op uitnodiging van Ineke Delies lector duurzame innovatie in de regionale kenniseconomie’ bij Stenden Hogeschool en Alfa-college. http://zomerschouw.stendenmeetingu.nl/?page=Home

1. Leren (in) netwerken en het belang van
het informele
Maarten de Laat
Maarten.delaat@ou.nl

2. Netwerkleren en duurzame
innovatie in de regionale
kenniseconomie
Een gedeelde focus op werken, co-creatie en informeel leren
• Enkele uitgangspunten:
• Leren is een gewoon onderdeel van het dagelijks werk
• Werkgerelateerde problemen zijn vaak aanleiding om te leren
• Veel (of niet het meeste) leren gebeurt niet in formele activiteiten
maar tijdens spontane activiteiten dichtbij de praktijk
• Dit leren gebeurt veelal in samenwerking met collega’s / peers in
netwerken

3. Leren in het sociale verband
van je netwerk
Waarom netwerken?

4. Leren in het sociale verband
van je netwerk

5. Leren in het sociale verband
van je netwerk
Waarom netwerken?
• Netwerken zijn een ontmoetingsplaats voor je peers
• Netwerken omvatten aanbieders en vragers
• Netwerken zijn interactief en ontwikkelen zich in de loop van de
tijd
• Netwerken delen een gezamenlijk doel, intentie of visie
• Netwerken organiseren zichzelf gedreven door een gedeelde
passie

6. Netwerken laten kennis stromen
Netwerken gaan ‘ergens’ over!
• Netwerken brengen mensen samen
• Identificeren van gedeelde interesses
• Delen van ervaringen en ontwikkeling van nieuwe kennis: co-creatie
• Netwerken geven toegang tot gevarieerde kennisbronnen
• Netwerken bevorderen de wisselwerking tussen impliciete en
expliciete kennis
• Ontwikkelen van leervriendschappen en communities

7. Leren in het sociale verband
van je netwerk
Het schimmige van netwerken
• Netwerken komen en gaan
• Netwerken zijn ‘persoonlijk’
• Netwerken zijn onzichtbaar
• Netwerken zijn informeel
• Netwerken laten zich niet sturen

8. Netwerkleren
http://www.leraar24.nl/video/176
2/korte-animatie-over-

9. Lerende Netwerken
Verschillende typen kennisnetwerken
Smedlund, 2008

10. Lerende Netwerken
Decentrale netwerken
• Structuur met veel ‘weak’ ties
• Makelaarschap en ‘structural holes’
• Relaties zijn asymmetrisch, niet wederker
Potentiele kennis
• Geloof in innovatie – over de grens kijken
• Acceptatie van fouten
• Risico’s en experimenteren
• Snel en veel vertrouwen
• ‘opportunistisch’

11. Lerende Netwerken
Gedistribueerde netwerken
• Structuur met veel ‘strong’ ties
• Cliques of communities
• Relaties zijn ‘dense’, pluriform en
wederkerig
Impliciete kennis
• Een half woord is genoeg
• Mee-voelen en herkenning
• Levenlang leren
• Persoonlijke groei

12. Lerende Netwerken
Centrale netwerken
• Ster netwerken – 1 centrale actor
• Geen onderling contact
Expliciete kennis
• Overdracht
• Expert – novice relatie
• ‘Hiërarchisch’

13. Leren in het sociale verband
van je netwerk
Hoe kunnen we lerende netwerken
versterken en kansen benutten?

14. Netwerkleren versterken en
kansen benutten
Stap 1 netwerkleren is een andere
benadering van professionele
ontwikkeling?

15. Stimuleren van een lerende cultuur binnen de
organisatie
Leiding geven aan informele processen
Van ‘opleiden’ naar ‘leren’
Nieuwe metaforen en cultuur verandering

16. Homan, 2006
Formeel
Informeel
Organisatiestilte
Nieuwe metaforen en cultuur verandering

17. Nieuwe metaforen en cultuur verandering
Participation in
Communities/Networks
Acquisition through
Training
Transform knowledge Transfer knowledge
Shared inquiry Imposed requirements
Evidence informed Results driven
Situated certainty False certainty
Local solutions Standardized scripts
Joint responsibility Deference to authority
Continuous learning Intensive training
Hargreaves, 2003

18. Netwerkleren versterken en
kansen benutten
Stap 2 netwerkleren moet je
zichtbaar maken en ruimte geven

19. Netwerk in Beeld
Zichtbaarheid netwerkleren

20. Kenniskring lectoraat en MDK leden
zorg&wonen en toerisme
Conclusies
• Relatief veel thema’s met weinig mensen
• Relatief gecentraliseerd netwerk
• Al de nodige crossovers tussen toerisme en zorg & wonen
Zichtbaarheid netwerkleren

21. Toolkit netwerkleren/App
Netwerkleren heeft ruimte nodig

22. Uitdagingen kenniskring lectoraat en
MDK leden zorg&wonen en toerisme
Netwerkleren heeft ruimte nodig
• Leervragen moeten nog concreter
• Met nieuwe meetmomenten ontwikkeling
netwerk in kaart brengen
• Ontbrekende schakels detecteren
• Netwerk laten groeien -> voorlopers-volgers
principe
• Zelfregulering stimuleren

23. Wat maakt netwerkleren mogelijk?
Succesfactoren Struikelblokken
Tijd om deel te nemen Onregelmatig deelnemen
Bereidheid om te willen leren Eigen mening voorop stellen
Actieve deelname / brengen Alleen maar ‘halen’
Activiteiten plannen
/leeragenda
Denken dat je klaar bent
Dialoog boven discussie Reageren ipv waarderen
Informele sfeer Vergaderhouding
Coenders, 2013
Netwerkleren heeft ruimte nodig

24. Hou het netwerk dynamisch
van binnenuit
van buitenaf
gestructureerd spontaan
Kennis uitwisselen
Inbrengen casuïstiek
Op excursie gaan
Sprekers en
workshops
Iets maken, creëren
Dialoog voeren
Productief zoeken
Bronnen benutten
Coenders, 2013
Netwerkleren heeft ruimte nodig

25. Netwerkleren versterken en
kansen benutten
Stap 3 netwerkleren moet je belonen

26. Tot slot
http://www.youtube.com/watch?
v=y8y60gOMf5g

27. Enabling professional development networks
Promoting and assessing value creation in communities and networks
http://www.open.ou.nl/rslmlt/
http://www.look.ou.nl/nib
Username & password:
gast01
Maarten.delaat@ou.nl