3. Κριτήρια επιλογής
• Είναι πολύτιμα αγαθά
• Αποτελούν ιστορική κληρονομία
• Παρέχουν σημαντικές πληροφορίες
• Αποτελούν έμπνευση για νέα καλλιτεχνήματα
• Αξιοποιούνται ως μέσο απόκτησης γνώσεων
• Καλλιεργούν το σεβασμό
4. Σκοπός και στόχος της έρευνας
• Να πληροφορηθούν για την ιστορία τους
• Να ανακαλύψουν τις αιτίες κατασκευής
• Να αναγνωρίσουν την σημασία τους
• Να συνειδητοποιήσουν πόσο αναγκαία είναι
• Να αναλύσουν τα αίτια παραγκωνισμού
• Να μάθουν πως μπορούν να τα αξιοποιήσουν ως
μέσο για διάφορα μαθήματα
• Να διατυπώσουν προτάσεις για να καλλιεργηθεί
σεβασμός
7. • Τι είναι μνημείο;
• Η σημασία των μνημείων
• Που οφείλεται η καταστροφή τους
• Αίτια παραγκωνισμού
• Προστασία Μνημείων
• Η σχέση του επισκέπτη με τα μνημεία
• Η χρησιμότητα των μνημείων
• Τι μπορεί να προσφέρει ένα μνημείο;
• Μνημεία ΟΥΝΕΣΚΟ
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ
8.
9. Μνημείο χαρακτηριζόταν οποιοδήποτε
οικοδόμημα που ανεγειρόταν πάνω από το
μνήμα (τάφο) νεκρού ή νεκρών προς τιμή και
ανάμνηση αυτών.
Σήμερα με τον όρο μνημείο αποδίδεται
γενικότερα οτιδήποτε διασωθέν οικοδόμημα
από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα
ός :
10. • Αποτελούν πηγή ιστορικής γνώσης
• Βεβαιώνουν την ενότητα και τη συνέχεια του
εθνικού πολιτισμού
• Εμπνέουν αισθήματα θαυμασμού
• Προσφέρουν αισθητική συγκίνηση
• Αποτελούν αξιοθέατα
Σημασία
11.
12. • Σε φυσικά αίτια
• Αρχαιοκαπηλία
• Στους πολέμους
• Εγκατάλειψη
Η καταστροφή των μνημείων
οφείλεται:
13. • Έλλειψη κατάλληλης παιδείας
• Διάθεση ανεπαρκών κονδυλίων
• Περιορισμένη προβολή τους από τα Μ.Μ.Ε
Αίτια παραγκωνισμού των
μνημείων στις μέρες μας.
14. • Αισθήματα σεβασμού
• Πνεύμα ειλικρινούς
φιλομάθειας και ερευνητικής
διάθεσης
• Προσπάθεια βιωματικής
επαφής
Η σχέση του επισκέπτη με τα μνημεία
18. • Σε ποια περίοδο αναφέρεται
• Η προέλευση του ονόματος
• Η αρχαία Θεσσαλονίκη ως πολεοδομικό
συγκρότημα
• Θεμελιώδη χαρακτηριστικά
• Η ίδρυση της θέρμης
• Οχύρωση της πόλης
• Ιπποδάμειο σύστημα
• Η ελληνιστική αγορά
• Οικισμός τούμπας
• Οικισμός καραμπουρνάκι
ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ:
19. Αφορά στην ελληνική ιστορία
και την ιστορία των άλλων
εθνοτήτων της ανατολής αλλά
και τη ρωμαϊκή ιστορία μετά
το β καρχηδονιακό πόλεμο.
Περίοδος ελληνιστικής
εποχής (323-330πχ):
20. δημιουργήθηκε με βάση τον όρο
«ελληνιστής» και δηλώνει την
ευρεία εξάπλωση της ελληνικής
γλώσσας και πολιτισμού.
Το όνομα της εποχής
21. έχει συνεχή ιστορία πολλών
αιώνων χωρίς διακοπές ή
αξιοσημείωτες υλικές
καταστροφές.
Αρχαία Θεσσαλονίκη
22. διατηρούνται από την ίδρυσή της στην
πρώιμη ελληνιστική εποχή έως το
τέλος της ύστερης αρχαιότητας, αλλά
και πέρα από αυτήν έως σήμερα .
Θεμελιώδη χαρακτηριστικά
23. • 26 μικρότεροι οικισμοί της
Θεσσαλονίκης, με σημαντικότερο τη
θέρμη που διέθετε λιμάνι
Ίδρυση της Θέρμης
24. • Γνωρίζουμε μόνο ένα τμήμα στη
βορειοανατολική πλευρά
• Το τείχος ακολουθούσε ίδια πορεία
με το βορειότερο τμήμα, ενώ
νοτιότερα περνούσε από την περιοχή
δυτικά της Ροτόντας
Οχύρωση της πόλης
26. • Θα πρέπει να είχε μνημειακή μορφή
• Δεν εντοπίστηκε ανασκαφικά
• Στο κέντρο της αγοράς χτίστηκε ένα
ωδείο, που από τη διακόσμησή του
σώθηκαν τέσσερα αγάλματα
Ελληνιστική αγορά
27. • Αψιδωτό κτήριο
• Η οικιστική εγκατάσταση δεν
εκτείνονταν μόνο στην τούμπα
Οικισμός τούμπας
28. • Κεραμική αρχαϊκών χρόνων
• τάφοι από τα αρχαϊκά χρόνια εως 5ο
αιώνα π.Χ.
• Ταυτίζεται με την αρχαία Θέρμη
Οικισμός Καραμπουρνάκη και
νεκροταφείο
34. ΡΩΜΑΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
• α)Τελειοποίηση οικοδομικών υλικών
(ασβέστης,άμμος,χαλίκια,παζολάνη).
• β)Τάση προς το μνημειακό.
• γ)Προτίμηση στα καμπυλόγραμμα
αρχιτεκτονικά στοιχεία.
• δ)Κυριαρχία του Κορινθιακού ρυθμού.
35. ΡΩΜΑΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ-ΓΛΥΠΤΙΚΗΔιακόσμηση εσωτερικών χώρων των πλούσιων
ρωμαικών επαύλεων
Τα θέματα περιλαμβάνουν σκηνές από την
ελληνική μυθολογία , την καθημερινή ζωή και τις
τελετές μυήσης
36. Τα ρωμαϊκά ψηφιδωτά διακρίνονται για την ομορφιά
τους και την φυσικότητα τους
Στη γλυπτική ιδιαίτερη θέση κατέχουν οι
προσωπογραφίες των αυτοκρατόρων
37. ΡΩΜΑΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣΗ Αψίδα του Γαλερίου χτίστηκε για να θυμάται ο
λαός τις επιτυχίες του Γαλερίου στις εκστρατείες
του .
38. Η ΡΟΤΟΝΤΑ
• Η Ροτόντα είναι κυκλικό κτίσμα φτιαγμένο τον
4ο αι. π.Χ. , επίσης είναι το πρώτο από τα
μνημεία του Γαλερίου.
39. Η ΡΩΜΑΙΚΗ ΑΓΟΡΑ
Η Αγορά ανευρέθηκε το 1966 κατά τη διάρκεια
ανασκαφών στο κέντρο της πόλης.
40. Η ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ
Η Εγνατία οδός είναι παράλληλη με την αγορά
και την αψίδα του Γαλερίου είναι εκεί που
βρισκόταν ο ρωμαικός δρόμος.
41. ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Στη ζωγραφική αποτυπόνωνται στοιχεία από τη
ρωμαική εποχή.
Στη ρωμαική εποχή υπήρχαν έργα σπουδαία από
κορυφαίους καλλιτέχνες.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΠΟΛΥ!!!
Επηρεασμός από το ελληνικό στοιχείο.
43. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ
• Βυζαντινή Αρχιτεκτονική
• Βυζαντινή τέχνη
• Άγιος Δημήτριος
• Προφήτης Ηλίας
• Αγία Σοφία Θεσ/νίκης
• Αγία Αικατερίνη
• Άγιος Νικόλαος Ορφανός
• Ναός Αγίου Παντελεήμονος
• Μονή Λατόμου
• Παναγία των Χαλκέων
• Αχειροποίητος
• Επταπύργιο
44. ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ
• Ένδοξη αρχιτεκτονική
• Χαρακτηριστικά βυζαντινής αρχιτεκτονικής,
αποτελεί έναν νέο ρυθμό εκκλησιαστικού ναού,
η βασιλική.
• Νέα φάση ρωμαϊκής ιστορίας κάτω από την
επιρροή του ελληνικού πολιτισμού και
παραδόσεων
• Ο Κωνσταντίνος αναγνωρίζεται ως ο πρώτος
Βυζαντινός αυτοκράτορας ο οποίος δημιούργησε
μια μεγαλοπρεπείς αυτοκρατορία.
45. Βυζαντινή τέχνη• Το Βυζάντιο χρησιμοποιεί την τέχνη ως ενδιάμεσο ουρανού και γης
• Η τέχνη γίνεται ο υλικός φορέας του πνευματικού κόσμου
• Τους καλλιτέχνες δεν τους ενδιαφέρει η υλική αλλά η πνευματική
απόδοση
• Οι περισσότεροι ναοί φιλοτεχνούνται με αγιογραφίες με φρέσκο ή
ψηφιδωτά
ΡΥΘΜΟΙ
• Περίκεντρη αρχιτεκτονική
• Βασιλική με τρούλο
• Εγγεγραμένος σταυροειδής με τρούλο
• Σταυρεπίστεγος
• Φραγκοβυζαντινός
47. ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ
•Τετρακιόνιος σταυροειδής εγγεγραμμένος με πλάγιους χώρους, γνωστός
ως αθωνικός ή αγιορείτικος
• Βρίσκεται στη σημερινή συμβολή των οδών Ολυμπιάδος και Προφήτη
Ηλία στην Άνω Πόλη
48. ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ
• Χτίστηκε τον 8ο αιώνα στη θέση μιας μεγάλης
παλαιοχριστιανικής βασιλικής
• Καταστράφηκε, πιθανόν από σεισμό, στις αρχές του 7ου
αιώνα.
49. ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ
•Χτίστηκε γύρω στα τέλη του 13ου αιώνα
•Σύνθετος τετρακιόνιος, σταυροειδής, εγγεγραμμένος με πέντε τρούλους και κλειστή
περιμετρική στοά
50. ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΟΡΦΑΝΟΣ•Κτισμένο στις αρχές του 14ου αιώνα
• Βρίσκεται στη βορειοανατολική γωνία της παλιάς πόλης, εντός των τειχών,
μεταξύ των οδών Ηροδότου και Αποστόλου Παύλου
51. NΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ
•Βρίσκεται στο κεντρικό τμήμα της πόλης, στη συνάντηση των
οδών Εγνατίας και Ιασονίδου
•Χρονολογείται στα τέλη 13ου - αρχές 14ου αιώνα
•Ανήκει στον τύπο του σύνθετου τετρακιόνιου σταυροειδούς εγγεγραμένου
με νάρθηκα και περιμετρική στοά
53. ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΩΝ ΧΑΛΚΕΩΝ• Η εκκλησία Παναγία των Χαλκέων είναι βυζαντινή εκκλησία
• Χτισμένη τον 11ο αιώνα (1028)
• Βρίσκεται στο κέντρο της Θεσσαλονίκης.
54. • Σωζόμενη σήμερα στην ίδια μορφή που
κατασκευάστηκε τον 5ο αιώνα
•Βρίσκεται στην οδό Αγίας Σοφίας, απέναντι από
την πλατεία Μακεδονομάχων
•Η ίδρυσή της τοποθετείται στην περίοδο 450-475.
ΝΑΟΣ ΑΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΟΥ
55. ΕΠΤΑΠΥΡΓΙΟ
Αποτελείται από δύο ενότητες:
•το βυζαντινό φρούριο, με δέκα πύργους , τα μεταξύ τους μεσοπύργια
διαστήματα και τον περίδρομο
•τα νεότερα κτίσματα των φυλακών, που έχουν κτιστεί εντός κι εκτός του
φρουρίου.
Γύρω στο 1890 το μνημείο χρησιμοποιήθηκε ως ανδρικές, γυναικείες και
στρατιωτικές φυλακές.
56. ΚΡΙΤΙΚΗ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
• Η βυζαντινή εποχή κυρίως εστίαζε στην
αρχιτεκτονική και την τέχνη που αναπτύχθηκε
από το 330 μ.Χ. εώς το 1453 μ.Χ.
• Μεγάλη επιρροή από τον ελληνικό κόσμο και
την γλώσσα.
• Κύριο χαρακτιριστικό της τέχνης ήταν τα
ψηδιδωτά και οι τοιχογραφίες
• Βασιλική με τρούλο,ένας από τους πιο
σημαντικότερους ρυθμούς της εποχής εκείνης.
59. Τούρκοι εμφανίστηκαν για πρώτη φορά έξω από τα
τείχη της πόλης γύρω 1372.
Σημαντικά Οθωμανικά πρόσωπα στη διοίκηση:Γαζή
Εβρενός Μπέη, Μπαγιαζίτ Α’, Ηγεμόνας Σουλεϊμάν,
Μουράτ Β’
Η Θεσσαλονίκη απελευθερώθηκε το 1912
60.
61. Αλλοίωση της Βυζαντινής φυσιογνωμίας
Μετατροπή των βυζαντινών χωρών λατρείας σε
ισλαμικά τεμένη
Τα σωζόμενα μνημεία είναι πολύ χαρακτηριστικά
για την αρχιτεκτονική των δημοσίων κτηρίων της
περιόδου
62. Σημασία:”Πολύχρωμο πτωχοκομείο”
Τοποθεσία: Οδός Κασσάνδρου
Ίδρυση:1484 από τον Ινεγκιολού Ισάκ Πασά
Νεότερη χρήση:Πολιτιστικές εκδηλώσεις και
περιοδικές εκθέσεις
Αλατζά Ιμαρέτ ή Ισάκ Πασά τζαμί
63.
64. Σημασία: καινούριο τζαμί
Τοποθεσία: Οδός Βασιλίσσης Όλγας
Ανοικοδόμηση:1902 από τον Αμπντουλχαμίτ Β’
Από τα πιο ασυνήθιστα τζαμιά στον κόσμο
Νεότερη χρήση: Αρχαιολογικό μουσείο
Γενί Τζαμί
65.
66. «Αλκαζάρ»: από το όνομα του κινηματογράφου που
στεγαζόταν στην αυλή του μνημείου.
Τοποθεσία: Διασταύρωση οδών Βενιζέλου και
Εγνατία
Νεότερη χρήση: Κινηματογράφος
Χαμζά Μπέη Τζαμί(Αλκαζάρ)
67.
68. Ίδρυση : τέλη 19ου αιώνα
Τοποθεσία: Οδός Λαγκαδά
Νεότερη χρήση: Τέμενος
Τζαμί του Λαμπέτ
69.
70. Ίδρυση : 1444 από τον Σουλτάνο Μουράτ Β’
Τοποθεσία: συμβολή των οδών : Εγνατίας
Αριστοτέλους και Μητροπολίτου Γενναδίου
Νεότερη χρήση: πολιτιστικές εκδηλώσεις
Μπέη Χαμάμ(Λουτρά Παράδεισος)
71.
72. Ίδρυση: τέλη 15ου αιώνα από τον Χαλίλ Αγά
Τοποθεσία: Διασταύρωση των οδών Βασιλέως
Ηρακλείου, Φραγκλίνη και Κομνηνών
Νεότερη χρήση: θαμμένο δυο μέτρα κάτω από το
έδαφος
Γιαχουντί Χαμάμ (Λουλουδάδικα)
73.
74. Ίδρυση: τελευταίο τέταρτο 16ου αιώνα από τον
Husrev kedhunda
Τοποθεσία: Συμβολή οδών Κασσάνδρου-Αγίου
Νικολάου
Νεότερη χρήση: Στέγασαν τον χειμερινό
κινηματογράφο Αίγλη , σήμερα λειτούργει ως
μουσική θεατρική σκηνή.
Γενί Χαμάμ(Αίγλη)
75.
76. Ίδρυση:1520-1530 από τον Βεζίρη Cezeri
Kasim Pasa
Τοποθεσία:Συμβολή οδών Πηνείου Κάλβου και
Kαρατζά
Νεότερη χρήση: Χώρος συντήρησης ευρημάτων
Πασά Χαμάμ(Λουτρά Φοίνιξ)
77.
78. Ίδρυση: 1455-1459 από το Σουλτάνο Μεχμέτ Β’
Τοποθεσία: Συμβολή οδών Βενιζέλου και
Σολωμού
Σημαντικός θεσμός των Οθωμανικών πόλεων.
Πωλούνταν αντικείμενα, φυλάσσονταν έγγραφα
και περιουσιακά στοίχεια
Νεότερη χρήση: Στεγάζονται διάφορα
καταστήματα
Μπεζεστένι
79.
80. Ίδρυση: 1450-1470 (κατά μία εκδοχή)
Αρχιτέκτονας: Μιμάρ Σινάν
Ονομασία:Φρούριο Καλαμαριάς,Πύργος
Γενιτσάρων, Πύργος του Αίματος
Νεότερη χρήση:1912 ύψωση ελληνικής σημαίας,
Α’ Παγκόσμιος πόλεμος στέγαζε το κέντρο
διαβιβάσεων των Συμμάχων, 1916 φύλαξη
αρχαιοτήτων, 1983 φιλοξένησε την αεράμυνα
της πόλης, 1983-1985 αναστηλώθηκε σε μνημείο
και διαμορφώθηκε σε εκθεσιακό χώρο.
Λευκός Πύργος
84. Σύνοψη σημαντικών ιστορικών
γεγονότων
• 1912: Η Θεσσαλονίκη ελευθερώνεται από τον ελληνικό στρατό.
• 1914: Ιδρύεται από τον Ελευθέριο Βενιζέλο το Κρατικό Ωδείο
Θεσσαλονίκης.
• 1917: Η μεγάλη καταστροφική πυρκαγιά καίει το μεγαλύτερο μέρος
του ιστορικού κέντρου της πόλης
• 1921: Ίδρυση της ΧΑΝΘ
• 1925: Ιδρύεται το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
• 1926: Ιδρύεται η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης
• 1960: Εγκαινιάζεται το Φεστιβάλ Κινηματογράφου
• 1961: Ιδρύεται το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος
• 1994: Ιδρύεται το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού
• 2008: Ανάπλαση Νέας Παραλίας
85. Πύργος του ΟΤΕ
Κατασκευάστηκε το 1970 από τον Αλέξανδρο
Αναστασιάδη
Αποτελεί το ορόσημο της πόλης
Εκτός από πύργος τηλεπικοινωνίας αποτελεί ένα από τα
δημοφιλέστερα café της Θεσσαλονίκης
86. Διεθνής Έκθεση
Θεσσαλονίκης
ετήσια εμπορική εκθεσιακή
εκδήλωση μεγάλης σημασίας για
την Ελλάδα
λαμβάνει χώρα στο Διεθνές
Εκθεσιακό Κέντρο Θεσσαλονίκης
Η έκθεση πραγματοποιήθηκε για
πρώτη φορά το 1926 και σήμερα
διοργανώνεται από την HELEXPO
88. Κάσα Μπιάνκα
Αποτελεί νεοκλασικό κτήριο
Χτίστηκε στις αρχές του 20ου αι. από τον
Ιταλοεβραίο βιομήχανο και εμπορικό
αντιπρόσωπο Ντίνο Φερνάντεζ Ντίαζ
89. Βίλα Αλλατίνη
Νεοκλασικό κτήριο, έργο του Ιταλού
αρχιτέκτονα Βιταλιάνο Ποζέλι
Χτίστηκε το 1888 σαν εξοχική κατοικία της
Οικογένειας Αλλατίνι
Σήμερα, εδρεύει ο Νομάρχης Θεσσαλονίκης και
μέρος των υπηρεσιών της Νομαρχίας.
93. Αρχαιολογικό Μουσείο
Ιδρύθηκε το 1912 και εγκαινιάστηκε στις 27
Οκτωβρίου 1962
Δημιουργήθηκε από τον αρχιτέκτονα Πάτροκλο
Καραντινό
Τα εκθέματα προέρχονται από τις ανασκαφές
που έχουν πραγματοποιηθεί στην πόλη της
Θεσσαλονίκης και στην ευρύτερη περιοχή της
Μακεδονίας.
94. Κριτική-Συμπέρασμα
Μέσω της εργασίας μελετήσαμε την εξέλιξη της
πόλης από το 1912 μέχρι σήμερα, κάτι το οποίο
μας ενδιαφέρει καθώς αναφέρεται στην πόλη
που κατοικούμε. Μάθαμε κάποιες πληροφορίες
που δεν γνωρίζαμε και ελπίζουμε να βοηθήσει η
εργασία μας όσους την διαβάσουν να μάθουν
την ιστορία των νεότερων χρόνων της πόλης
μας.
