1. CVS MAKİNA
İNŞAAT SAN. ve TİC. A.Ş.
theMill for Minimills
REFRAKTER ERGİTME OCAĞI
(T.CANPOLAT -Proje Taahüt Departmanı-CVS Makine İnşaat San. Ve Tic.A.Ş.)
CVS Makine, kurulduğu 1998 yılında itibaren yurtiçi ve yurtdışı olmak üzere demir çelik
sektörüne hizmet vermektedir. CVS Makine, Türkiye’ nin en önemli üretim alanlarından biri olan
Dilovası Organize Sanayi bölgesinde bulunan 40.000 m2’ lik kapalı,45.000 m2’ lık açık alanı ile,
kendisine ait fabrikasında faliyet göstermektedir. Sürekli artan tecrübesi ve iyi eğitimli işgücü
sayesinde, CVS uzun süreli başarısı için insan faktörüne ve sürekli kendini geliştirmenin önemine
inanmaktadır. CVS Uzak doğudan, Kuzey Amerika’ ya kadar tüm dünya çapında, demir çelik sektörüne
yedek parça üretiminin yanında, komple sistemler ve anahtar teslim tesis tasarım ve kurulumunu
yapmaktadır. Ayıca mevcut tesis ve ekipmanların yenilenmesi ve geliştirilmesi konusunda
mühendislik ve danışmanlık hizmetleri de vermektedir. Güçlü mühendislik geçmişi, üretim prosesinin
her aşamasında hayati rol oynayıp, kendisini dünya kalite standartlarında üretim yaptığını göstermiş
ve ISO9001-2000 ve EN729-2 sertifikaları ile belgelendirilmiştir.
Su soğutmalı panellerden, komple elektrik ark ocaklarına, potalardan komple pota ocağına, tandişten
komple sürekli döküm makinelerine, atık gaz borularından komple toz toplama sistemlerine kadar ve
mühendislikten anahtar teslim tesis kurulumuna kadar geniş bir hizmet alanına sahiptir. CVS Avrupa
standartlarında ekonomik olarak uygun çözümler önermektedir. Dizaynımız olan ocaklar, yüksek
elektrik enerji kullanımına olanak vermekte olup ilave karbon ve oksijen enjekte sistemi sayesinde
yüksek kimyasal enerjisi sağlanabilmektedir. CVS Makine olarak, yurt içi ve yurt dışında, 12 ton ile
200 ton sıvı çelik kapasiteli 50’den fazla Ark Ocağı dizayn ve montajı yapılarak başarılı şekilde devreye
alınmıştır.
Günümüzde dünyada ve ülkemizde demir çelik endüstrisinde son zamanlardaki büyümeden dolayı
maliyetler ve rekabet hızla artmaktadır. Cvs Makine bu sebeplerden dolayı kendini sürekli
yenilemekte ve teknolojiler geliştirmektedir. Bunlardan birkaçı:
1)Tek şarj elektrik ark ocağı: Bu teknolojide ergitmeyi durdurmadan sürekli hurda şarjı yapabilen
yeni konsept elektrik ark ocağı dizayn ve imal edilerek, seri üretim şartlarında denemektir.
Geliştirilecek ocak ergitme sırasında şarj için durup üst kapağı açmayacağından ergitme süresi ve
enerji kaybı açısından yüksek verimli olmaktadır.
2)EAO kapı ağzı lans manipülatörü: Ark Ocağında kimyasal enerji kullanımını artırmaya yönelik
olarak kullanılan Kapı Ağzı Lensi, sadece yurtdışında imal edilmektedir. Amaç ekipmanı Türkiye’de
üreterek, kendi dizaynlarımızda kendi ürünümüzü kullanmaktır
3)Pota acil karıştırma sistemi: Pota Ocağı ve Vakum Prosesinde Pota Gaz konisinde yaşanacak
problemlerde üretime ara verilmesi yerine üstten lans ile karıştırma sistemi kullanılmasıdır. Söz
konusu sistem Türkiye’de üretilmeyip, yurtdışında sadece 5 firma tarafından sağlanmaktadır.
Dilovası Organize Sanayi Bölgesi 3. Kısım Muallimköy Cad. No:21 P a g e | 1 of 8
Gebze 41400 Kocaeli / TÜRKİYE
Tel. +90 262 759 1505 Fax. +90 262 759 1880 info@cvs.com.tr www.cvs.com.tr

2. CVS MAKİNA
İNŞAAT SAN. ve TİC. A.Ş.
theMill for Minimills
4)Yeni brülör dizaynı: Brülör yerleşimini çelik seviyesine yaklaştırarak ocakta kullanılan kimyasal
enerji verimliliğini artırmak dolayısıyla üretkenliği artırmak ve elektrik sarfiyatını azaltmaktır.
5)Ark ocağı yeni kapak kaldırma dizaynı: Bakım ve İşletme kolaylığı düşünülerek Ark Ocağı Kapak
Kaldırma Dizaynı değiştirilmiştir.
6)Sürekli DRI beslemeli yeni tip EAO: Ark ocaklarında hurda yerine alternatif malzeme olan Sünger
Demir (Direct Reduced Iron – DRI) kullanımını mümkün kılmak ve kapaktan sürekli DRI besleme
sistemi sayesinde enerji sarfiyatını düşürmek ve dökümden döküme geçen süreyi azaltmaktır.
7)Hurda pres ve makası: Hurda yoğunluğunun giderek düşmesi nedeniyle mevcut ocaklarda yaşanan
üretkenlik ve verimlilik kaybını ortadan kaldırmak için hurdanın belirli prosesten geçirilmesi
gündemdedir. Yurtdışında imal edilen hurda makaslarına ilave hurda presi eklenerek hurda
manipülasyonunun daha verimli gerçekleştirecek yeni makas imal edebilmek amaçlanmaktadır.
8)Refrakter Ergitme Ocağı:
Bu yeni üretim teknolojisi ile Elektrik Ark Ocağı teknolojisi kullanarak,ergitilmiş manyezit, manyezit
alümina spinel, oksikrom ve demirce zengin manyezit üretimini amaçlamaktadır. Bugün dünyada
üretilen refrakter malzemelerin 70%’i demir çelik endüstrisinde tüketilmektedir. Çimento ve kireç
endüstrisinde 7%, seramik endüstrisi 6%, cam endüstrisi % 3 ile 4 ve % 4 civarında bir miktarda ise
petrol endüstrisinde kullanılmaktadır. Günümüzde dünyada ve ülkemizde demir çelik endüstrisinde
son zamanlardaki büyüme göz önüne alındığında refrakter üretimi büyük önem kazanmaktadır.
Şekil 1: Refrakter Ergitme Ocağı Genel Görünüşü
Dilovası Organize Sanayi Bölgesi 3. Kısım Muallimköy Cad. No:21 P a g e | 2 of 8
Gebze 41400 Kocaeli / TÜRKİYE
Tel. +90 262 759 1505 Fax. +90 262 759 1880 info@cvs.com.tr www.cvs.com.tr

3. CVS MAKİNA
İNŞAAT SAN. ve TİC. A.Ş.
theMill for Minimills
1) Manyezit- Alümina Spinel
Manyezit alümina sipinel en dayanıklı refrakter birleşimlerden biri olup kimyasal formülü MgAl2O4 ‘
dir. Alümina ve spinelin( MgAl2O4 ) yüksek ergime sıcaklıkları, kimyasal ataklara karşı yüksek dirençleri
ve çok iyi mekanik özelliklerinden dolayı refrakterlik ve yapısal uygulamaları bulunmaktadır.
Spinel yapı kristallografik olarak özel bir yapıyı temsil etmektedir. Bazı oksitler ( MgAl2O4 ) gibi spinel
yapısında olup AB2O4 genel formülüyle gösterilirler. Burada A, +2 değerlikli metal iyonu, B ise +3
değerlikli metal iyonudur. Spinel yapı sekiz alt hücreden oluşan bir birim hücreye sahiptir. Spinel
hücresinde alt hücrelerin her biri bir MgO*Al2O3 molekülünden ibarettir. Spinel yapıda oksijen iyonları
YMK kafesini oluştururlar ve toplam 32 tane oksijen iyonu bulunmaktadır.
Spinelin Özellikleri
Spinel kristalleri izometrik sistem içersinde olup, genel olarak kristal yapısı sekizgen olup ikiz yapılıdır.
Sertlik derecesi 8 olup yoğunlukları 3.5-4.1 arasındadır ve renksizdirler
Tablo 1: Spinel’in Özellikleri
Dilovası Organize Sanayi Bölgesi 3. Kısım Muallimköy Cad. No:21 P a g e | 3 of 8
Gebze 41400 Kocaeli / TÜRKİYE
Tel. +90 262 759 1505 Fax. +90 262 759 1880 info@cvs.com.tr www.cvs.com.tr

4. CVS MAKİNA
İNŞAAT SAN. ve TİC. A.Ş.
theMill for Minimills
Şekil 2: Spinel’in Kristal Yapısı
Spinel Üretimi
Spinel üretimi, farklı özelliklerde olan iki farklı oksidin reaksiyonu olarak tanımlanır.Proses olarak, bu
reaksiyonlar termodinamik olarak tanımlanmaktadır. Elektrik ark ocağı ile ergitme prosesi sıvı
malzemelerin sıkı bir şekilde karışımını ve dolayısıyla malzemeler arasındaki difüsyon ile sabit bir yapı
sağlamaktadır.
Elektrik ark ocaklarında, katı malzemeler ( MgO and Al2O3 ), düşük iletkenliklerine bağlı olarak ergitme
yapılmaktadır. İletkenliği sağlamak amacıyla elektrotlar arasına grafit parçalar ilave edilerek ergitme.
Ark teknolojisi ile ısıtma işlemi daha basittir, çünkü ne malzemenin doğal yapısına nede malzemenin
özelliklerine bağlı değildir ve proses sadece ısı transferine göre yönetilir.
Aşağıda gösterilen MgOAl2O3 faz diagramına spinelin kimyasal bileşimi 28,2 % MgO ve göre 71,8 %
Al2O3’ den meydana gelmektedir ve ergime sıcaklığı 2135 ˚C’ dır. Ark ocağı prosesinde üretim için
mümkün oldukça kullanılan hammaddeler alümina ve yüksek saflıkta kalsine manyezittir.
Dilovası Organize Sanayi Bölgesi 3. Kısım Muallimköy Cad. No:21 P a g e | 4 of 8
Gebze 41400 Kocaeli / TÜRKİYE
Tel. +90 262 759 1505 Fax. +90 262 759 1880 info@cvs.com.tr www.cvs.com.tr

5. CVS MAKİNA
İNŞAAT SAN. ve TİC. A.Ş.
theMill for Minimills
Şekil 3: Spinel’in Faz Diyagramı
Spinel’in Uygulama Alanları
Spinel Manyezit alüminanın ana uygulama yerleri Basik Oksijen ocakları, İkincil metalurjide kullanılan
potalarda, çimento sanayiinde kullanılan döner fırınların orta bölgelerinde ve cam sanayiinde
kullanılmaktadırlar.
2) OKSİKROM
Kromun, refrakter malzeme üretiminde kullanımı, metalurjik uygulmalarında önem açısından ikinci
sırayı almaktadır. Bugün dünyada toplam krom cevheri tüketiminin 15% refrakter endüstrisinde
tarafından yapılmaktadır. Refrakter endüstrisinde kullanılmaya uygun tipik krom cevheri analizi %
38-48 arasında Cr2O3, %12-24 arasında Al2O3, %14-24 arasında Fe2O3, % 14-18 arasında MgO ve %
10’ dan daha az oranda SiO2 içermektedir.
Kromitin, refrakter endüstrisinde kullanımının en büyük faydası yüksek ergime sıcaklığına sahip
olmasından dolayı 2,180 °C (3,960 °F),refrakter malzemede termal genleşmeleri azaltmaktadır.
Kimyasal olarak nötr bir yapı ve yüksek korozyon direnci sağlar. Kromite termal şok ve cürüfa karşı
direnci arttırmakla beraber yapıya sabit hacim kazandırarak mekanik direnci arttırır. Demir oksit ile
teması sonucu katı bir çözelti oluşturur ( Farklı minerallerin birbiri içersinde çözünerek homojen
Dilovası Organize Sanayi Bölgesi 3. Kısım Muallimköy Cad. No:21 P a g e | 5 of 8
Gebze 41400 Kocaeli / TÜRKİYE
Tel. +90 262 759 1505 Fax. +90 262 759 1880 info@cvs.com.tr www.cvs.com.tr

6. CVS MAKİNA
İNŞAAT SAN. ve TİC. A.Ş.
theMill for Minimills
kristal faz oluşmaktadır ), demir oksit ile beraber süreklilik arttırılır ve refrakteri genleşme artar, buda
yapıda parçalanmalara sebep olur. Bunu engellemek amacıyla manyezit ilavesi yapılır.
Krom içerikli refrakter malzemeler döner fırınlarda, ikinci metalurji izabe ocaklarında, döküm kumu
olarak ve cam ergitme ocaklarında kullanılmaktadırlar. Bazı uygulamalarda oksikrom’a alternatif
olarak manyezit alümina spinel, spinel tane sınırlı manyezit ve yüksek alüminalı refrakterler krom
ilaveli refrakter malzemenin yerini almıştır. Fakat bu malzemeler her zaman performans ve fiyat
olarak istenileni karşılamamaktadır.
Krom bazlı refrakterler, % 100 oranında, daha iyi refrakterlik ve mekanik dayanım özelliği
kazandırmak için bazı oksitler ( manyezit gibi )ile kromitin birleşiminden oluşan tuğlalardır. Cr2O3,
sentetik tane yapılı halde MgCr2O4 ve Cr2O3 olarak veya ilave malzeme olarak yüksek miktarda
refrakter üretiminde kullanılmaktadır.
3) DEMİRCE ZENGİN MANYEZİT
Manyezit doğada genelde magnezyumun ( Mg ), magnezyum karbonat birleşimi olarak bulunmakta
ve magnezyum oksitin başlıca hammaddesidir dolayısıyla ergimiş ( fused ) manyezitinde. Manyezit
genelde iki farklı fiziksel şekilde bulunmaktadır, bunlar; makrokristalin ve kripto kristalin dir. Kripto
kristalin genelde daha yüksek saflığa sahiptir fakat doğada fazla bulunmamaktadır.Manyezit
üretiminde, ana etkenler ocak boyutları ve enerji tüketimidir. Elektrik tüketimi ton başına 3500- 4000
kwh arasında değişmektedir.
Şekil 4: Refrakter Ergitme Ocağı Genel Yerleşim Planı
Dilovası Organize Sanayi Bölgesi 3. Kısım Muallimköy Cad. No:21 P a g e | 6 of 8
Gebze 41400 Kocaeli / TÜRKİYE
Tel. +90 262 759 1505 Fax. +90 262 759 1880 info@cvs.com.tr www.cvs.com.tr

7. CVS MAKİNA
İNŞAAT SAN. ve TİC. A.Ş.
theMill for Minimills
ÇALIŞMA PRENSİBİ
Slanted elektrot tipli, Elektrik ark ocağında, elektrotlar arasında oluşturulan ark bölgesine, malzeme
beslenerek ergitme işlemi gerçekleştirilir. Ergitme işlemi araba üzerinde bulunan refrakter
hammaddesinin bulunduğu malzeme kalıpları içersinde yapılır. Üretime başlama safhasında kalıp
tabanında 35-40 cm yükseklikte yastık malzemesi ile doldurulur. Yüksek akım sistemi vasıtasıyla
elektrot kolları üzerindeki iletken bakır tüpler vasıtasıyla akım grafit malzemeden oluşan elektrotlara
taşınır.
Elektrotlar özellikle refrakter üretiminde kullanılan farklı bir tasarıma sahip olup; dikey eksen de 5 ile
8 derecede arasında birbirlerine doğru eğimli olacak şekilde tasarlanmıştır. Bu tasarımın amacı;
refraktert malzemenin iletkenliğinin çok düşük olması nedeniyle, elektrotların arasında oluşan ark
sonrası ortaya çıkan, ısı enerjisi vasıtasıyla ergitme işleminin gerçekleştirilmesidir. Ergitmeyi
hızlandırma amacıyla, elektrotların arasına gelecek şekilde ham malzeme üzerine, grafit malzeme
ilavesi yapılır ki; bu sayede elektrik akımının malzemeye daha verimli iletimi sağlanır. Elektrot kol ve
kolon hareketleri tamamen hidrolik hareketlerle sağlanıp, otomasyon sistemine bağlı olarak
çalışmaktadır.
Dilovası Organize Sanayi Bölgesi 3. Kısım Muallimköy Cad. No:21 P a g e | 7 of 8
Gebze 41400 Kocaeli / TÜRKİYE
Tel. +90 262 759 1505 Fax. +90 262 759 1880 info@cvs.com.tr www.cvs.com.tr

8. CVS MAKİNA
İNŞAAT SAN. ve TİC. A.Ş.
theMill for Minimills
Kaynaklar:
1) Alumina Spinel Composite Material (1969). United States Patent Office.
2) Cemail Aksel, Brian Rand, Frank L. Riley, Paul D.(2001). Mechanical properties of magnesia-spinel
composites. Warren Journal of the European Ceramic Society.
3) Cemail Aksel, Paul D. Warren, Frank L. Riley (2003). Magnesia–spinel microcomposites. Journal of
the European Ceramic Society
4) Üstünbaş S.,İnel İ.,Albayrak M. (1997). Refrakterin Parlayan Yıldızı: Spinel .Endüstriyel
Hammaddeler Sempozyumu,106-108
5) Yazıcı O., Yılmaz S. (2009). Production and Characterization of Alumina/MgAl2O4 - Spinel by Sol-
Gel Method. Science-Technology, 27, 126-130.
6) http://www.galleries.com/minerals/oxides/spinel/spinel.htm
7) http://www.e-reful.com/products/pr_pic_852.html
8) http://www.ktrefractories.com/FusedSpinel.htm
Dilovası Organize Sanayi Bölgesi 3. Kısım Muallimköy Cad. No:21 P a g e | 8 of 8
Gebze 41400 Kocaeli / TÜRKİYE
Tel. +90 262 759 1505 Fax. +90 262 759 1880 info@cvs.com.tr www.cvs.com.tr