1. UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRIS
35900 TANJONG MALIM
PERAK DARUL RIDZUAN
KPD 6033
PENGAJARAN KEMAHIRAN BERFIKIR
Tugasan Individu Ke-3 :
“Modul Pengajaran & Pembelajaran Bahasa Melayu
Tingkatan Satu”
PENSYARAH :
PROFESOR. RAJENDRAN A/L NAGAPPAN
FAKULTI PENDIDIKAN DAN PEMBANGUNAN MANUSIA
Disediaka oleh:
Sit Meng Foong (M20092000889)
Program Sarjana ( Pengurusan Pendidikan )
Fakulti Pendidikan dan Pembangunan Manusia
Tarikh : 23 Mac 2011

2. PEMETAAN RANCANGAN MENGAJAR
Mata Pelajaran : Bahasa Melayu
Tingkatan : 1
Tema : Menjaga Kebersihan Sekitar
Unit Kandungan Objektif/ Kaedah Kaedah
pelajaran/ Pelajaran Hasil pembelajaran Mengajar Penilaian
Bahan
rangsangan
1.Rumusan Kandungan a) mengemukakan isi-isi penting Kemahiran Latihan
bahan sampah yang terdapat dalam Carta Pai. Berfikir: pengukuhan
grafik sarap di Merumus
tong b) menghuraikan tentang dan Perbentangan
sampah kandungan sampah sarap di mentafsir
setiap hari dalam tong sampah setiap hari maklumat
di Malaysia di Malaysia.
Penerangan
c) membuat sebuah rumusan yang
lengkap tidak melebihi 120 Perbincangan
patah perkataan. dua hala
Soal jawab
Aktiviti
kumpulan
2.Pelajar Cara-cara a) menyenaraikan sekurang Kemahiran Latihan
ditayangkan Pembuang kurangnya tiga cara Berfikir: pengukuhan
video an sampah pembuangan sampah. Mencari
berkaitan sarap. Sebab dan Perbentangan
pembuangan b) menganalisis dua kebaikan dan Membuat
sampah kelemahan sistem pembuangan Kesimpulan,
sarap. sampah.
Menjana idea
c) menganalisis maklumat dan
hujah serta mengemukakan Penerangan
sebab dan kesimpulan dengan
menggunakan carta aliran, Perbincangan
senarai semak dan pengurusan dua hala
grafik.
Soal jawab
Aktiviti
kumpulan

3. Unit Kandungan Objektif/ Kaedah Kaedah
pelajaran/ Pelajaran Hasil pembelajaran Mengajar Penilaian
Bahan
rangsangan
3.Rumusan Kelebihan- a) Menyenaraikan empat kebaikan Kemahiran Latihan
petikan kelebihan program kitar semula. Berfikir: pengukuhan
program Menerangkan
Perbentangan
kitar b) Menyatakan semula secara lisan sebab-sebab
semula tiga kaedah pelaksanaan
program kitar semula. Peta Minda
c) Mencatat lima isi penting Penerangan
daripada petikan; dan membuat
sebuah ringkasan yang tidak Perbincangan
melebihi 80 patah perkataan. dua hala
Soal jawab
Aktiviti
kumpulan

4. RINGKASAN KONSEP
DAN
ISI PENTING
RANCANGAN HARIAN
MENGAJAR

8. NOTA/KANDUNGAN TOPIK YANG DIAJAR Rancangan Harian Mengajar Ke-
1:
Kemahiran Berfikir : Merumus dan Mentafsir Maklumat
1. Definisi
Merumus, meringkas atau memendekkan maklumat.
2. Langkah-langkah merumus dalam Penyusunan Lisan:
i) Membacam mendengar dan memahami maklumat.
ii) Mengenalpastkan idea utama, idea sokongan dan butir
terperinci dalam maklumat.
iii) Mengenalpastikan idea-idea utama.
iv) Menerangkan sama ada dalam lisan atau tulisan idea-idea utama
secara ringkas.
v) Membuat keputusan.
Langkah-langkah merumus dalam Penyusunan Grafik:
i)
Idea Utama Idea Sokongan Butir Terperinci
Kemahiran Berfikir Mentafsir Maklumat :
1. Definisi
Proses memberi penerangan yang rasional tentang sesuatu objek, peristiwa,
gambar rajah, graf, perkataan atau pola daripada maklumat yang
dikumpulkan.
2. Tujuan kemahiran ini digunakan untuk:
i) Membuat Keputusan. ii) Meramal.
iii) Menghubung kait. iv) Menganalisis.
3. Langkah-langkah dalam penyusunan lisan:
i) Mengumpulkan maklumat.
ii) Menentukan pola maklumat.
iii) Membuatkan keputusan yang rasional.

9. NOTA/KANDUNGAN TOPIK YANG DIAJAR Rancangan Harian Mengajar Ke-
2:
Kemahiran Berfikir : Mencari Sebab dan Membuat Kesimpulan
1. Definisi
Kemahiran mencari sebab dan membuat kesimpulan ialah keupayaan
menggunakan minda untuk menganalisis dan menilai sebab-sebab bagi
mencari kesimpulan yang tepat dan jitu.
2. Tujuan
Kemahiran memberi sebab dan membuat kesimpulan ini adalah penting
kerana dengan menguasai kemahiran ini kita:
i) Tidak mudah membuat keputusan atau kesimpulan tanpa menganalisis
sebab munasabah atau maklumat yang diterima.
ii) Dapat membuat kesimpulan atau keputusan yang terbaik kerana kita
telah mengambil kira semua faktor.
iii) Tidak akan mudah terpengaruh dengan kesimpulan atau keputusan,
sebab atau hujah yang dikemukakan sehingga membuat keputusan
yang salah.
iv) Dapat menggunakannya semasa memberi hujah atau cadangan bagi
meyakinkan orang lain.
v) Boleh membentuk individu berfikiran kritis dan analitis.
vi) Boleh membentuk individu berfikiran kritis dan analitis.
vii) Boleh menyediakan hujah-hujah bagi membuat persediaan untuk
perbahasan.
3. Langkah-langkah Menguasai Kemahiran Menerangkan Sebab dan Membuat
Kesimpulan.
i) Meneliti apa yang cuba diyakinkan oleh seseorang.
ii) Apakah sebab-sebab yang cuba dikemukakan?
iii) Kenal pasti kata kunci. Misalnya: Oleh sebab itu, oleh yang
demikian, oleh sebab, kerana, jika dan kalau.
iv) Apakah kesimpulan yang cuba dikemukakan?

10. v) Apakah sebab-sebab (pros dan cons) atau yang tersirat yang tidak
dikemukakan?
vi) Berfikir terbuka.
vii) Berwaspada terhadap maklumat atau sebab yang boleh kita tertipu
(fallacious)
Semasa mencari sebab dan membuat kesimpulan, kadang-kadang kita
menghadapi beberapa halangan seperti yang berikut:
Kesukaran mencari sebab-sebab dan kesimpulan yang benar-benar
tepat. Ada sesetengah sebab tiada kata kunci.
Kesukaran menilai sebab sama ada yang dikemukakan itu tepat atau
tidak.
Sukar untuk memberikan sebab-sebab yang tersirat yang tidak
dikemukakan secara tepat.
4. Penggunaan Pengurusan Grafik
Sebagaimana juga kemahiran-kemahiran berfikir yang lain, kemahiran ini
dapat kita kuasai dengan berkesan dengan penggunaan alat-alat yang
berikut:
Carta Aliran
Senarai Semak
Pengurusan Grafik

11. NOTA/KANDUNGAN TOPIK YANG DIAJAR Rancangan Harian Mengajaran
Ke-3:
Kemahiran Berfikir : Menerangkan Sebab
1. Definisi
Kemahiran Menerangkan Sebab merupakan keupayaan menggunakan minda
untuk mengkaji dan menjelaskan sebab-sebab sesuatu kejadian atau
peristiwa itu berlaku berdasarkan alasan dan bukti yang munasabah.
2. Tujuan
Kemahiran Menerangkan Sebab dapat kita gunakan untuk:
i) mencari pelbagai punca kemungkinan sebab mengapa
sesuatu perkara itu berlaku.
ii) memberikan seberapa banyak alasan kemungkinan sebab
mengapa perkara itu berlaku.
iii) memberi seberapa banyak alasan dan sah untuk
mengesahkan kebenaran alasan kemungkinan sebab yang
diberikan.
iv) Membuat kesimpulan yang tepat berdasarkan bukti-bukti
seberapa yang sah dan konkrit.
3. Langkah-langkah Menguasai Kemahiran Menerangkan Sebab
i) kenal pasti apakah peristiwa atau perkara yang berlaku.
ii) buat tinjauan kemungkinan-kemungkinan sebab perkara
itu berlaku. Tulislah kemungkinan-kemungkinan tersebut pada kertas
atau papan tulis.
iii) kaji setiap kemungkinan dengan menggunakan
pengurasan grafik.
iv) fikirkan dan nyatakan kemungkinan bukti yang dapat
menjelaskan sebab kepada perkara yang berlaku.
v) nyatakan bukti sebenar yang mengukuhkan kesanan
kemungkinan bukti.
vi) nilaikan sebab-sebab sebenar berlakunya perkara itu.
4. Penggunaan Pengurusan Lisan dan Pengurusan Grafik
Soalan-soalan untuk mencungkil sebab dan akibat sesuatu kejadian itu
dalam membuat sesuatu keputusan. Kita juga akan terjebak untuk
melakukan kesilapan sekiranya pemikiran kita tidak disusun dengan baik.

12. MODUL
RANCANGAN
HARIAN MENGAJAR
KE-1

13. RANCANGAN HARIAN MENGAJAR Ke-1
BAHASA MELAYU Tingkatan Satu
Mata Pelajaran : Bahasa Melayu
Tingkatan : 1 Keledang
Bilangan pelajar : 30
Masa : 40 minit
Tema : Menjaga Kebersihan Sekitar
Tajuk Pelajaran : Rumusan Bahan Grafik.Membuat satu rumusan tentang
kandungan sampah sarap di tong sampah setiap hari di Malaysia.
Panjang rumusan hendaklah tidak lebih 120 perkataan.
Kemahiran : 1.3 Mendengar dan memahami maklumat tertentu seperti isi
Bahasa penting datema.
1.17 Menyatakan maklumat dan pendapat dengan tepat.
1.19 Menghuraikan sesuatu berpandukan bahan rangsangan
seperti bahan grafik.
2.8 Membaca mengikut arahan bahan grafik yang bertulis.
3.13 Menulis penyataan daripada bahan grafik.
Kemahiran : Merumus dan Mentafsir Maklumat
Objektif : Pada akhir pengajaran pelajar akan dapat:-
a) mengemukakan isi-isi penting yang terdapat dalam Carta
Pai.
b) menghuraikan tentang kandungan sampah sarap di
dalam tong sampah setiap hari di Malaysia.
c) membuat sebuah rumusan yang lengkap tidak melebihi
120 patah perkataan.
Penyerapan : 1) Ilmu : Alam Semesta, Pendidikan Jasmani dan Kesihatan
2) Nilai : Cinta alam sekitar, Prihatin.
Bahan Sumber Pengajaran dan Pembelajaran : i) Slaid
ii) Penyusunan Grafik.
CATATAN : Proses P&P dijalankan di bilik yang mempunyai kemudahan sistem komputer

14. Langkah Isi Aktiviti Bahan Kemahiran/
/ Kandungan Pengajaran dan Pembelajaran Sumber Strategi
Masa
Induksi Pengenalan: 1. Guru menayangkan klip Perisian Menjana
Set Fakta Video dan gambar Persembahan idea
(5minit) Sampah bahan pembuangan sampah. klip video
sarap (dari
2. Guru dan pelajar berbincang internet)
tentang bahan-bahan
sampah sarap tersebut Slaid power
point:
3. Murid menyatakan jenis gambar-
bahan buangan sampah gambar
yang mereka ketahui. bahan
pembuanga
4. Guru memperkenalkan tajuk n sampah
pelajaran “Rumus Bahan
Grafik”.
Langkah Penjelasan Isi 1. Guru meminta pelajar Slaid Kaedah
1 kandungan meneliti carta pai dalam Rajah Carta berpasangan
(7minit) Carta Pai: Rajah BM 1 dan mencatat isi Pai dan
„kandungan penting dengan Teknik
perbincagan
sampah sarap menggunakan ayat yang
di dalam tong lengkap.
sampah
setiap hari‟ di 2. Pelajar diminta
Malaysia. mengemukakan isi penting
daripada carta pai.
3. Guru dan pelajar bersama-
sama membuat rumusan
tentang kandungan sampah
sarap di tong sampah setiap
hari di Malaysia dan
mengemukakan isi tersirat:
Langkah Penjelasan 1. Guru menjelaskan kemahiran Merumus
2 Kemahiran berfikir yang harus digunakan dan
(7minit) Berfikir dalam mentafsir carta pai ialah mentafsir
kemahiran mentafsir maklumat maklumat
dan guru menerangkan cara-
cara melaksanakan kemahiran
ini.

15. Langkah Isi Aktiviti Bahan Kemahiran/
/ Kandungan Pengajaran dan Pembelajaran Sumber Strategi
Masa
2. Pelajar dibahagikan kepada 4 Borang
kumpulan membincang dan Penyusunan Menjana
mencatat isi-isi tersirat Grafik idea
berkaitan kandungan sampah
sarap di tong sampah setiap
hari di negara kita.
3. Ketua kumpulan
mengemukakan hasil
perbincangan kumpulan
masing-masing. Guru
menggunakan kaedah
kumpulan dan teknik sumbang
saran.
Langkah Soalan 1. Guru bertanyakan murid:
3 Releksi dan Memberi
(3minit) Metakognitif a. Apakah jenis kemahiran Sesi Soal pendapat
berfikir yang kita gunakan Jawab
tadi?
b. Bolehkah kita
menggunakan kemahiran
ini untuk mentafsir carta
aliran tentang proses
pembuatan kertas?
Langkah Latihan 1. Guru menerangkan bahawa Aktiviti Merumus
4 Bertulis kemahiran berfikir yang Kerja rumah dan
(20 digunakan semasa merumus mentafsir
minit) maklumat tadi ialah maklumat
kemahiran merumus dan
guru menerangkan cara-cara
membuat rumusan.
2. Semua pelajar diminta Buku Penulisan
membuat rumusan dalam Latihan
buku latihan yang panjangnya Pelajar
tidak melebihi 120 patah
perkataan.
3. Guru memberi panduan cara
menulis rumusan.

16. Langkah Isi Aktiviti Bahan Kemahiran/
/Masa Kandungan Pengajaran dan Pembelajaran Sumber Strategi
Penutup 1. Guru meminta dua orang Hasil Penilaian
murid membaca rumusan Pembentangan
(5minit) masing-masing di hadapan Kerja
kelas. pelajar

17. PENDAHULUAN
Carta Pai menunjukkan kandungan sampah sarap setiap hari di Malaysia
ISI TERSURAT ISI TERSIRAT
S1 Kertas merupakan kandungan T1
yang paling banyak iaitu 40%
S2 Ini diikuti makanan sebanyak T2
17%
S3 Manakala sisa kebun sebanyak T3
13%
S4 Kandungan sampah sarap yang T4
paling sedikit ialah tekstil, getah dan
kulit, serta plastik yang
menyumbang 2% setiap satu.
PENUTUP
Kesimpulannya, usaha mengitar semula barangan yang terbuang merupakan
usaha terpuji dan harus mendapat perhatian setiap ahli masyarakat demi
mengurangkan masalah tempat pembuangan sampah
PENDAHULUAN
Carta Pai menunjukkan kandungan sampah sarap setiap hari di Malaysia
ISI TERSURAT ISI TERSIRAT
S1 Kertas merupakan kandungan T1 kebanyakan sampah sarap ini dapat
dikitar semula, contohnya kertas yang
yang paling banyak iaitu 40% dikitar semula dapat menyelamat 17
batang pokok dari ditebang untuk
membuat 1 tan kertas.
S2 Ini diikuti makanan sebanyak T2 Logam dan aluminium dapat dikitar dan
boleh menyelamatkan kita daripada
17% kehabisan sumber galian bijih dan besi.
S3 Manakala sisa kebun sebanyak T3 Kitar semula juga dapat menjamin
13% kebersihan sumber galian bijih dan besi.
S4 Kandungan sampah sarap T4 Kitar semula juga dapat mengatasi
masalah kekurangan tapak pelupusan
yang paling sedikit ialah sampah.
tekstil, getah dan kulit, serta
plastik yang menyumbang 2%
setiap satu.
PENUTUP
Kesimpulannya, usaha mengitar semula barangan yang terbuang merupakan
usaha terpuji dan harus mendapat perhatian setiap ahli masyarakat demi
mengurangkan masalah tempat pembuangan sampah

18. RANCANGAN HARIAN MENGAJAR Ke-2
BAHASA MELAYU Tingkatan Satu
Mata Pelajaran : Bahasa Melayu
Tingkatan : 1 Keledang
Bilangan pelajar : 30 orang
Masa : 70 minit
Tema : Menjaga Kebersihan Sekitar
Tajuk : Cara-cara pembuangan sampah
Kemahiran Bahasa : 1.4 Memberikan komen dan pandangan tentang sesuatu
cerita atau maklumat yang diberikan.
: 3.2 Menghuraikan maklumat dengan alasan yang
menyakinkan.
: 4.4 Menyatakn pilihan untuk menolak atau menerima
sesuatu pendapat dalam perundingan untuk mencapi
kata sepakat.
Kemahiran Berfikir : Mencari Sebab dan Membuat Kesimpulan, Menjana idea
Menganalisis, Penilaian
Objektif : Pada akhir pengajaran pelajar akan dapat:-
a) menyenaraikan sekurang-kurangnya tiga cara
pembuangan sampah.
b) menganalisis dua kebaikan dan kelemahan sistem
pembuangan sampah.
c) menganalisis maklumat dan hujah serta mengemukakan
sebab dan kesimpulan dengan menggunakan carta aliran,
senarai semak dan pengurusan grafik.
Penyerapan : 1) Ilmu : Alam Semesta, Pendidikan Jasmani dan Kesihatan
2) Nilai : Cinta alam sekitar, Prihatin.
Bahan Sumber Pengajaran dan Pembelajaran : i) Slaid
ii) Petikan
iii) Carta Aliran, Senarai Semak,
Penyusunan grafik.
CATATAN : Proses P&P dijalankan di bilik yang mempunyai kemudahan sistem komputer

19. Langkah/ Isi Aktiviti Bahan Kemahiran/
Masa Kandungan Pengajaran dan Pembelajaran Sumber Strategi
Induksi “Pembuanga 1. Guru menayangkan slaid Slaid Sumbang
Set n sampah”. gambar tapak pelupusan yang saran
(5 minit) kawasan sampah. bergambar
2. Pelajar memerhatikan slaid lori angkut Menjana
yang mengandungi gambar sampah idea
berkaitan aktiviti pembuangan dan tapak
sampah yang ditayangkan pelupusan
oleh guru. kawasan
3. Sesi bersoal jawab sampah
Langkah Perkenalka 1. Main peranan, guru meminta
1 n seorang pelajar berlakon Gambar Sumbang
(15 minit) kemahiran, sebagai : Jurujual syampu iklan saran
proses sedang mempengaruhi syampu
berfikir pelanggan untuk membeli Menjana
syampu. idea
2. Guru mengemukakan Menganalisi
beberapa soalan kepada
pelajar-pelajar : Menghubung
i) Apakah yang sedang dilakukan kait
oleh jurujual?
ii) Mengapakah mereka berbuat
demikian?
iii) Adakah dalam kehidupan kita
sehari-hari kita dipengaruhi
atau cuba mempengaruhi?
Berikan contoh.
3. Guru membuat rumusan dan
penerangan: Dalam kehidupan
seharian kita sering
dipengaruhi, terpengaruhi dan
mempengaruhi orang lain.
4. Guru mengemukakan
beberapa soalan kepada
pelajar-pelajar:
a. Bagaimanakah cara jurujual
iklan dan sebagainya
mempengaruhi kita?
b. Apakah kesan jika kita mudah
percaya dengan sebab, hujah,
maklumat atau kesimpulan
yang diberikan?

20. Langkah/ Isi Aktiviti Bahan Kemahiran/
Masa Kandungan Pengajaran dan Pembelajaran Sumber Strategi
5. Guru dapatkan jawapan 4b Perisian
sebanyak mungkin dan Power
catatkan dalam slaid power Point
point jawapan yang ada kaitan:
mengemukakan sebab,
memberi hujah yang baik,
kesimpulan yang tepat,
maklumat terbaik dan syor
yang menarik.
6. Guru memberi penerangan Menghubung
kepada pelajar bahawa kait
sesetengah individu atau iklan
menggunakan “kata kunci”
semasa menerangkan sebab,
kesimpulan, syor atau
hujah.Misalnya: kerana, sebab,
oleh yang demikian, oleh sebab
itu, maka, jika, kalau
Langkah Menggunak 1. Guru meminta pelajar membaca Slaid yang Perbincang
2 an petikan yang diedarkan dan Mengandungi, an
(25minit) rangsangan pelajar dibahagikan kepada 6 Petikan,
sebagai kumpulan dan berbincang
panduan sesama diri untuk menjawab
latihan dan soalan-soalan dengan bantuan
aktiviti carta aliran, senarai semak dan
penyusuan grafik.
2. Pelajar menggunakan carta Senarai Menjana
aliran (rujuk lampiran I) untuk Semak. idea
berbincang tentang cara
memproses sebab dan
kesimpulan yang terdapat
dalam petikan.
3. Guru meminta pelajar-pelajar Carta Mencari
menggunakan borang aliran, sebab dan
pengurusan grafik (rujuk membuat
lampiran II) untuk mengisi kesimpulan
sebab dan kesimpulan.

21. Langkah/ Isi Aktiviti Bahan Kemahiran/
Masa Kandungan Pengajaran dan Pembelajaran Sumber Strategi
4. Guru mengedarkan borang Borang Menganlisi
senarai semak (rujuk Penyusunan
lampiranIII) dan suruh Grafik
pelajar berbincang mengenai
apakah sebab-sebab lain
yang tidak dikemukakan
sebelum ini yang boleh
mempengaruhi kesimpulan
yang akan dibuat.
5. Pelajar menggunakan borang Lembaran Penilaian
carta aliran, untuk mengisi Kerja alat-
borang tersebut seperti yang alat seperti:
dilakukan dalam perkara Senarai
semak,
3(rujuk lampiran IV-V).Guru
Carta aliran,
meminta pelajar berbincang dan borang
dalam kumpulan mengenai Pengurusan
soalan yang dikemukakan: Grafik.
“Adakah hujah bahawa guna
semula sampah sarap lebih
baik daripada ditanam,
dibakar dan dibuang lebih
menyakinkan kamu?”
6. Ketua kumpulan Pembentan
membentangkan laporan gan hasil
kumpulan masing-masing kerja dan
dan digalakkan berbincang Membuat
secara terbuka untuk rumusan
mendapat pandangan lain
daripada pelajar.
Langkah Soalan- 1. Guru merangsang pelajar Slaid Sesi saol
3 soalan untuk membuat renungan yang jawab
(20 minit) untuk kendiri tentang cara-cara mengandungi
Refleksi berfikir ketika membuat soalan- Penilaian
dan latihan yang diberikan. soalan
Metakogniti Soalan-soalan yang refleksi Membuat
f dikemukan sebagai dan Rumusan
ransangan adalah seperti metakognitif.
(rujuk lampiran teknik
penyoalan).

22. Langkah/ Isi Aktiviti Bahan Kemahiran/
Aktiviti Kandungan Pengajaran dan Pembelajaran Sumber Strategi
kerja
rumah
Masa
Pengukuha 2. Guru memimta pelajar
n dan berbincang dalam kumpulan Membuat
latihan untuk membuat keputusan keputusan
tambahan terbaik bagi pihak sekolah
membuang bahan buangan
atau sampah sarap setiap
hari.
3. Wakil Kumpulan Membuat
membengtangkan hasil inference
perbincangan masing-masing dan
dan keputusan yang telah rumusan
dibuat.
4. Guru berbincang bersama
murid tentang rumusan atau
keputusan yang diambil.
Penutup 1. Guru meminta pelajar Aktiviti Penerangan
(5 minit) menulis laporan langkah- kerja guru
langkah dan menggunakan rumah
alat-alat yang telah dipelajari Penulisan
bagi perkara 1 dan 2. pelajar
2. Guru kumpulkan hasil kerja Buku Meramal
pelajar dan membuat Latihan
penilaian yang sewajarnya. pelajar

23. PETIKAN RHP Ke-2:
SAMPAH OH SAMPAH
Puan Siti sering merungut kerana saban petang pasti banyak sampah sarap
memenuhi tong sampah dirumahnya dan perlu dibuang ke dalam tong sampah di
tepi jalan, Azman anak sulungnya membuang sekurang-kurang tiga tin minuman
soda setiap hari. Hayati pula dengan kotak “cornflakes” yang menjadi
kegemarannya setiap hari. Anak bongsunya, Adli dengan sisa makanan, manakala
suaminya, Encik Ali dengan suratkhabar lama tidak berguna lagi. Dia sendiri tentu
dengan botol-botol kicap, botol sos dan sebagainya. Semua sampah sarap ini perlu
dibuang setiap petang atau malam agar tidak menjadi tarikan tikus atau kucing.
Sampah sarap yang dibuang oleh pengguna seperti Puan Siti itu akan
diangkut oleh pekerja-pekerja Majlis Perbandaran setiap pagi. Adakah anda
terfikir ke manakah sampah sarap dan bahan buangan itu dibawa?
Sesetengah Majlis Perbandaran menyediakan tempat khas untuk
pembakaran sampah sarap itu. Pembakaran sampah sarap ini tentu akan
mengeluarkan asap yang hitam dan kotor. Asap ini bercampur dengan udara yang
menyebabkan pencemaran udara. Oleh itu, proses pernafasan makhluk di alam ini
akan terganggu dengan pencemaran udara itu.
Terdapat juga sampah sarap ini dilonggokkan di satu tempat sama ada
dibakar atau dibiarkan begitu sahaja sehingga reput. Keadaan sampah sarap yang
dibiarkan begitu, akan mengeluarkan bau yang busuk dan tidak menyenangkan,
terutama apabila angin bertiup. Ia juga akan menyebabkan tikus-tikus, anjing dan
binatang lain mengerumuni tempat longgokan itu. Oleh kerana itu membiarkan
sampah sarap sedemikian rupa akan mewujudkan suasana kehidupan yang tidak
selesa.
Sementara itu, terdapat juga pihak-pihak tertentu yang menanam sampah
sarap serta bahan buangan tersebut agar tidak berlaku pencemaran udara atau
bau busuk. Sampah sarap yang telah ditanam itu akan ditimbus dengan tanah
yang lain. Oleh itu kawasan tersebut akan menjadi rata dan boleh dibina
bangunan, sekolah, padang dan sebagainya. Namun demikian bilangan penduduk
yang semakin bertambah setiap masa adalah terlalu sukar untuk mencari tempat
yang sesuai untuk penanaman sampah sarap ini.

24. Pengurusan Grafik Carta Aliran
SENARAI SEMAK PENILAIAN MAKLUMAT
1. Adakah maklumat tambahan yang diperlukan untuk menentukan sama
ada sebab itu tepat?
2. Jika ‘Ya’ apakah maklumat yang diperlukan?
a. b.
c. d.
3. Sekiranya sebab-sebab itu tepat, adakah maklumat lain yang diperlukan
untuk menjadikan maklumat itu menyakinkan?
( ) YA ( ) Tidak
4. Jika ‘Ya’ apakah maklumat yang diperlukan?
a. b.
c. d.
MAKLUMAT / HUJUH LEBIH MEYAKINKAN JIKA TIADA MAKLUMAT
TAMABAHAN DIPERLUKAN

25. Pengurusan Grafik Carta Aliran
Lori mengangkut sampah dari
kawasan perumahan
Dihantar ke tempat membakar Dihantar ke tempat pembuangan Dihantar ke tempat menanam
sampah sampah sampah
Dibakar Dilambak Dimasukkan ke dalam lubang yang
telah digali
Asap hitam Reput dan berbau busuk Ditimbus dan reput
Bercampur udara Binatang berkerumun Tidak berbau, tanah bercampur
sampah sarap
Tidak baik untuk pernafasan Manusia tidak mahu tinggal Boleh digunakan untuk
berhampiran tempat membuang padang, kawasan permainan dan
sampah permulaan
PILIHAN TERBAIK : C
Menanam sampah lebih baik daripada membakar atau membuang di
tempat pembuangan sampah.
CARTA MENCARI SEBAB DAN
MEMBUAT KESIMPULAN
KESIMPULAN
SEBAB 1 SEBAB 2 SEBAB 3

27. RANCANGAN HARIAN MENGAJAR Ke-3
BAHASA MELAYU TINGKATAN SATU
Mata Pelajaran : Bahasa Melayu
Tingkatan : 1 Keledang
Bilangan Pelajar : 30 orang
Masa : 70 minit
Tema : Mesra Alam Hiduup Bahagia
Tajuk Pelajaran : Program Kitar Semula (Rencana)
Kemahiran Bahasa:
1.3 : Mendengar dan memahami maklumat tertentu seperti isi-isi
penting dan tema.
2.11 : Membaca dan memahami pelbagai bahan prosa untuk
mengenal pasti dan menyusun idea dan isi-isi penting.
2.8 : Membincang dan menentukan maklumat yang tersurat dan
tersirat dan juga isu-isu semasa.
3.13 : Menulis pernyataan daripada bahan grafik .
Kemahiran Berfikir : Menjana idea, membanding dan membeza, merumus, soal
jawab, penyelesaian masalah.
Objektif : Pada akhir pengajaran dan pembelajaran, pelajar dapat:
a) Menyenaraikan empat kebaikan program kitar semula.
b) Menyatakan semula secara lisan tiga kaedah pelaksanaan
program kitar semula.
c) Mencatat lima isi penting daripada petikan; dan membuat
sebuah ringkasan yang tidak melebihi 80 patah perkataan.
Penyerapan:
Ilmu : Sains dan Alam semulajadi
Aspek Bahasa : Laras Bahasa
Nilai : Cintai alam sekitar, ikhlas
Bahan Sumber Pengajaran : 1. Petikan Esei ( Sasbadi,2010)
& Pembelajaran 2. Internet
3. Slaid/Video
4. Lembaran Kerja
CATATAN : Proses P&P dijalankan di bilik yang mempunyai kemudahan sistem computer

28. Langkah/ Isi Aktiviti Bahan Kemahiran/
Masa Kandungan Pengajaran dan Pembelajaran Sumber Strategi
Induksi Konsep 1. Guru menayangkan klip Perisian Soal jawab
Set maksud kitar Video: Persembahan
(4 minit) semula http://www.youtube.com/wa klip video Menghubung
tch (dari kait
2. Guru mengemukakan internet)
soalan-soalan berkaitan
dengan isu itu. Slaid power
3. Murid menyatakan jenis point:
bahan buangan sampah gambar-
yang mereka ketahui. gambar
4. Guru memperkenalkan tajuk pembuanga
pelajaran “Program Kitar n sampah
Semula”.
Langkah Penyediaan 1. Guru meminta murid Komputer Perbincangn
1 Pelajar melayari laman web: yang
(6 minit) kepada, http://www.infosihat.gov.my/ berinternet Menjana
“Amalan Kitar media/elearning/Health Games/ idea
Semula” Kitar semula.php.
2. Pelajar diberi peluang 5 minit
Konsep, “bermain” dalam “Amalan
maksud kitar Kitar Semula”. Cara bermain
semula sila rujuk laman web.
3. Objektif permainan menguji
tahap amalan dan
pengetahuan pelajar
mengenai kitar semula.
Langkah Mendengar & 1. Guru mengedarkan bahan Slaid Skiming‟,
2 membaca: petikan dan meminta pelajar Petikan „Scaning‟
(20 minit) menumpukan perhatian kepada mendalam/
teks dengan memberikan peta minda
panduan membaca.
2. Pelajar membaca petikan untuk
mengedar isi dan
mencatat .Pelajar memporses
dan merumus isi daripada
bahan yang dibaca
3. Pelajar berbincang tentang isi
daripada bahan berdasarkan
panduan bacaan mengikut
kumpulan.

29. Langkah/ Isi Aktiviti Bahan Kemahiran/
Masa Kandungan Pengajaran dan Pembelajaran Sumber Strategi
4. Guru mengendalikan
perbincangan tentang isi
petikan.
5. Guru menggalakkan pelajar
memberi jawapan selain yang
boleh didapati daripada petikan.
Langkah Hasil 1.Murid membentangkan hasil Peta minda- Perbincang
4 perbincangan perbincangan mengikut kertas an kelas,
(8 minit) kumpulan kumpulan. mahjung soal
2.Guru dan murid menilai hasil jawab.
kerja kumpulan serta membuat
rumusan.
Langkah Aktiviti 1.Guru mengedarkan kad arahan Lembaran Perbincang
5 susulan yang mengandungi tugasan kerja-kertas an
(25 minit) “Program mengikut kumpulan. manila kumpulan,
Kitar penyelesaia
Semula”. 2.Kumpulan 1 & 2 melengkapkan n masalah.
peta minda kepentingan
program kitar semula dan
membuat rumusan dengan
menggunakan satu perenggan.
3.Kumpulan 3 & 4 berbincang
tentang masalah pelaksanaan
program kitar semula serta
tindakan menjayakan program ini.
4. Pelajar menyelesaikan masalah
yang diberi mengikut kumpulan.
Penutup 1. Wakil kumpulan Mencatat/ Rumusan
(7 minit) membentangkan cadangan Bacaan luas
penyelesaian masalah.
2. Guru membimbing pelajar
membuat ulasan tentang
laporan
3. Guru meminta pelajar membuat
rumusan tentang pelajaran,
dengan tidak melebihi 80 patah
perkataan.

30. Petikan RHP Ke-3:
Baca petikan di bawah dengan teliti dan tulis sebuah ringkasan tentang kebaikan
program kitar semula. Panjang ringkasan anda hendaklah tidak melebihi 80 patah
perkataan. Anda digalakkan menggunakan ayat sendiri tanpa mengubah maksud asal
petikan
Dewasa ini, program kitar semula telah mula diberi perhatian oleh kerajaan kerana
kawasan pelupusan sampah sudah semakin terhad. Antara tujuan program kitar semula
adalah kerana kawasan pelupusan sampah yang semakin kecil sedangkan sisa bahan
buangan semakin hari semakin banyak. Keadaan seperti ini jika tidak diuruskan dengan
baik akan menyebabkan pencemaran serta boleh menyebarkan wabak penyakit.
Program kitar semula dapat mengurangkan kuantiti sampah kerana bahan
buangan seperti surat khabar, botol minuman dan besi boleh dikitar semula dan
diproses menjadi bahan mentah untuk kegunaan pelbagai industri. Dalam hal
ini mengitar semula penting untuk menjimatkan kos pengurusan sampah oleh
pihak majlis perbandaran dan pihak swasta. Kos pengurusan sampah bukanlah
murah kerana proses ini melibatkan banyak pihak dan kenderaan yang besar. Oleh sebab
itu sampah perlu diuruskan dengan baik agar dapat menjimatkan perbelanjaan
membersihkan keadaan persekitaran.
Program kitar semula juga membekalkan bahan mentah untuk industri tertentu,
misalannya kertas surat khabar lama penting untuk kilang kertas. Manakala besi buruk
boleh dijadikan bahan logam yang penting untuk industri besi dan logam. Botol minuman
dan bekas makanan plastik boleh dijadikan sumber industri yang berasaskan barangan
plastik. Oleh sebab itu ada pihak tertentu melihat program ini sebagai sumber
pendapatan kerana semua bahan berkenaan boleh dijual, justeru, bahan
berkenaan tidak harus dibuang di merata-rata tempat kerana ada banyak faedah yang
boleh kita peroleh jika dimanfaatkan dengan sebaik-baiknya.
Kitar semula juga penting agar alam sekitar bersih dan bebas daripada
pencemaran. Kebersihan alam akan menambah keceriaan di sesuatu kawasan. Orang
ramai boleh menikmati keindahan alam dengan sepenuhnya jika alam sekitar bersih
kehidupan menjadi lebih seronok dan selesa.
Sesuatu yang lebih penting melalui program kitar semula ialah dapat mendidik
masyarakat supaya mementingkan kebersihan alam sekitar. Melalui program
tersebut kita mengharapkan agar semua penduduk Malaysia dapat memainkan peranan
masing-masing untuk menjaga alam sekitar setiap masa. Orang ramai harus mengetahui
tempat pembuangan sampah yang betul. Mereka hendaklah membuang sampah di
tempat yang telah ditentukan oleh pihak berkuasa tempatan. Alam sekitar yang bersih
akan menjamin keselesaan hidup di mana-mana juga kita berada di negara ini.

31. A.Tuliskan bahan buangan sampah sarap yang dapat dikitar semula.
Bahan
Buangan
Yang dapat
dikitar
semula
B. Berpandukan petikan yang diberi, senaraikan bahan buangan yang dapat dikitar
semula dan dijadikan bahan baru:
Bahan Buangan yang Senaraikan bahan-bahan yang baru
dapat dikitar semula
1
2
3
4

32. C. Berdasarkan petikan, bincang dan catatkan kelebihan-kelebihan program kitar
semula.
Kelebihan-kelebihan
Program
Kitar
Semula
D. Berdasarkan petikan, bincang dan tuliskan cadangan-cadangan untuk menangani
masalah-masalah kitar semula.
Cadangan-
cadangan untuk
menangani
masalah-masalah
kitar semula

33. C. Berdasarkan petikan, bincang dan catatkan kelebihan-kelebihan program kitar
semula.
Kelebihan-kelebihan
Kitar semula untuk memelihara ruang hidup kita
Kitar semula untuk persekitaran yang lebih sihat dan
lebih bersih
Program
Kitar Kitar semula untuk mengurangkan pencemaran
Semula
Kitar semula untuk menjimatkan kos, sumber
dan tenaga
________________________________________________________________________
D. Berdasarkan petikan, bincang dan tuliskan cadangan-cadangan untuk menangani
masalah-masalah kitar semula.
Cadangan-
cadangan untuk
menangani
masalah-masalah
kitar semula

34. E. Apakah tindakan yang anda boleh ambil bagi membantu sekolah menjayakan
Program Kita Semula.
Cotoh Jawapan dan nota rujukan: Masalah /halangan Amalan Kitar Semula
1. Sikap :Terdapat segelintir penduduk yang tidak mempedulikan amalan kitar semula ini.
Kebanyakan plastik, kertas dan kaca yang boleh dikitar semula dibuang ke tempat
sampah dan kemudiannya dibakar dengan begitu sahaja. Keadaan ini akan menyebabkan
berlakunya pencemaran udara.
2. Kurang Pengetahuan: Hasil daripada kajian saya, kebanyakan penduduk kampung
yang membuang bahan kitar semula ini adalah disebabkan oleh kurangnya pengetahuan
tentang pentingnya amalan kitar semula. Mereka lebih senang membuang bahan tersebut
daripada mengitarnya semula. bagi mereka amalan kitar semula ini hanya membuang
masa dan tidak mempunyai apa-apa kepentingan.
3. Harga Terlalu Rendah: Kebanyakan pusat pengumpulan mengambil barangan kitar
semula dengan harga yang rendah. Kertas di beli dengan harga tidak kurang 20 sen
untuk I kilogram. Harga yang rendah menyebabkan penduduk lebih senang membakar
bahan tersebut daripada menjualnya kerana harga yang rendah dan tidak
menguntungkan.
4. Kurang Pusat Pengumpulan: Di kawasan Parit Sulong hanya terdapat sebuah pusat
pengumpulan bahan kitar semula. Keadaan ini menyukarkan penduduk untuk menjual
barangan kitar semula memandangkan lokasi pusat ini terlalu jauh buat penduduk yang
tinggal di kawasan hujung kampung. Tambahan pula, pusat ini hanya menerima bahan
kitar semula yang dihantar oleh penduduk sahaja. Mereka tidak menyediakan
perkhidmatan mengambil barangan kitar semula daripada penduduk kampung.
5. Kurang Kerjasama: Terdapat juga penduduk yang tidak memberikan kerjasama
apabila kempen kitar semula ini dijalankan oleh kerajaan. Sikap tidak peduli dan tidak
mahu mengambil kisah amalan kitar semula ini menyebabkan usaha kerajaan untuk
menjimatkan tenaga dan bahan kitar semula tidak akan tercapai atau terlaksana.
Saya berpendapat penduduk kampung perlu insaf dan berubah sikap untuk menjadikan
amalan kitar semula ini sebagai sebahagian daripada hidup mereka. Amalan ini dapat
menyelamatkan negara kita daripada mengalamai kemusnahan sumber.

35. Langkah/cadangan untuk mengatasi masalah dalam melaksanakan kitar semula
1. Kempen :Negara kita menyambut perayaan seperti Hari Perhutanan Sedunia, Hari
Bumi, Hari Alam Sekitar Sedunia dan Minggu Alam Sekitar Malaysia pada setiap tahun.
Objektif utamanya adalah untuk meningkatkan kesedaran menjaga alam sekitar. Ini bagi
melahirkan masyarakat yang lebih prihatin, peka dan bersama-sama memainkan peranan
untuk mengamalkan amalan kitar semula. kempen dan program yang dilaksanakan ini
dapat member keinsafan kepada rakyat supaya menjaga alam sekitar daripada
mengalami kemusnahan.
2. Pendidikan :Guru-guru di sekolah boleh memberi galakan kepada pelajar untuk
melaksanakan amalan kitar semula. Guru perlu menyatakan bahawa amalan kitar semula
ini dapat menyelamatkan bumi dan alam sekitar kita daripada musnah. Guru juga boleh
mengadakan pertandingan di sekolah untuk menarik minat pelajar mengamalkan kitar
semula dengan menyediakan hadiah kepada pelajar yang menyertai pertandingan
tersebut.
3. Menyediakan Kemudahan Pusat Pengumpulan : Pihak berkuasa tempatan perlu
menyediakan lebih banyak pusat pengumpulan kitar semula bagi menarik penduduk
untuk mengamalkan amalan kitar semula. Ini penting supaya penduduk lebih peka
dengan tidak membuang bahan yang boleh dikitar semula sesuka hati. Ini dapat
mengelakkan daripada pembaziran.
Pihak sekolah juga boleh menyediakan tong-tong kitar semula dan diletakkan di lokasi
yang strategik bagi memudahkan pelajar membuang bahan yang boleh dikitar semula ke
dalam tong yang betul.
4. Gotong Royong: Penduduk kampung boleh juga bersama-sama bergotong royong
untuk membersihkan kawasan kampung. Pastikan penduduk kampung mengumpulkan
bahan kitar semula ini dan tidak membakar atau membuangnya begitu sahaja. Ketua
kampung memainkan peranan yang penting supaya penduduk bekerjasama mengamalkan
amalan kitar semula ini.
Semua pihak perlulah berganding bahu dan bekerjasama untuk memastikan amalan kitar
semula ini dapat dijalankan dengan sempurna. Semua peringkat umur perlu mempunyai
sikap bertanggungjawab untuk sama-sama menjaga bumi ini daripada terus mengalami
kemusnahan.

36. Rujukan:
Abdullah Hassan, Ainon Mohd.(2003). Mendorong Kreativiti Kanak-kanak.Bentong:PTS Publications
& Distributors Sdn.Bhd.
Buku Teks Bahasa Malaysia Tingkatan Satu . (2007).Kuala Lumpur: Dewan Bahasa Dan Pustaka.
Buku Panduan Guru Bahasa Melayu Tahun 6 SJK(C). (2007). Kuala Lumpur: Dewan Bahasa Dan
Pustaka.
Mohd Nashuha Jamidin.(1999). Kemahiran Berfikir dan Belajar. Shah Alam: Penerbit Fajar Bakti
Sdn.Bhd.
Omardin Ashaari. (1999).Pengajaran Kreatif Untuk Pembelajaran Aktif. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa
Dan Pustaka.
Rajendran, Nagappan. (2008).Teaching and acquiring higher thinking skills: Theory and
practice.Tanjung Malim: Penerbit Universiti Pendidikan Sultan Idris.
Wilson,J. and Murdoch, K. (2006). Helping your pupils to think for themselves. United Kingdom:
Routledge.