1. Các loại chứng từ trong
thanh toán quốc tế
CHƯƠNG 3 1. Chứng từ tài chính
• Hối phiếu
• Lệnh phiếu
CÁC CHỨNG TỪ TRONG • Séc
THANH TOÁN QUỐC TẾ • Thẻ thanh toán
2. Chứng từ thương mại
• Chứng từ vận tải
• Chứng từ bảo hiểm
• Chứng từ hàng hóa
1 2
CHỨNG TỪ THƯƠNG MẠI
Khái niệm về chứng từ thương mại
Chứng từ vận tải Chứng từ bảo hiểm Chứng từ hàng hóa
 Là những văn bản chứa đựng những
thông tin về hàng hóa, vận tải, bảo Vận đơn đường biển
Hợp đồng bảo
hiểm bao
Hóa đơn thương
mại
hiểm để chứng minh một sự việc, để
nhận hàng, để khiếu nại đòi bồi Chứng từ vận tải đa
phương thức Giấy chứng nhận Giấy chứng nhận
xuất xứ
thường,… bảo hiểm
Biên lai gửi hàng
 Là những bằng chứng có giá trị pháp đường biển Bảo hiểm đơn
Phiếu đóng gói
lý, làm cơ sở cho việc giải quyết mọi Giấy kiểm định
Vận đơn hàng
vấn đề liên quan đến quan hệ thương không Phiếu bảo hiểm
mại Các chứng từ khác
Chứng từ vận tải
đường sắt, đường
bộ và đường sông
3
Vai trò của chứng từ thương mại
trong TTQT CHỨNG TỪ VẬN TẢI
 Đ/v người bán
 Cơ sở pháp lý chứng minh việc thực hiện nghĩa vụ giao
hàng và chuyển quyền sở hữu hàng hóa theo quy định của
HĐồng.
 Cơ sở pháp lý để thực hiện nghĩa vụ nhận thanh toán
 Đ/v người mua
 Cơ sở pháp lý để thực hiện nghĩa vụ nhận hàng theo quy
định của HĐồng.
 Cơ sở pháp lý để thực hiện nghĩa vụ thanh toán
 Đ/v Ngân hàng
 Căn cứ để kiểm tra sự phù hợp của hoạt động TTQT với
quy định của Nhà nước về quản lý ngoại hối, ngoại thương
 Căn cứ để thực hiện nghĩa vụ của NH theo quy định trong
thỏa thuận với KH về dịch vụ TTQT cung cấp cho KH
5 6
1

2. Vận đơn Các chức năng của vận đơn đường biển
đường biển
 Khái niệm
 Là biên lai nhận hàng của người chuyên chở
phát hành cho người gửi hàng.
Vận đơn đường biển (Ocean Bill of Lading
– B/L) là chứng từ chuyên chở hàng  Là bằng chứng về hợp đồng chuyên chở hàng
hóa bằng đường biển do người có hóa giữa người gửi hàng và người chuyên chở.
chức năng ký phát cho người gửi hàng  Là chứng từ sở hữu hàng hóa ghi trên vận đơn
sau khi hàng hóa đã được bốc lên tàu
hoặc sau khi hàng hóa được nhận để chở.
7 8
Nội dung của vận đơn đường biển Nội dung mặt trước
 Mặt trước:
(1): tiêu đề vận đơn
 Các ô, cột in sẵn các tiêu đề bỏ trống (2): Số vận đơn
 Một số nội dung mang tính điều khỏan của hợp (3): tên công ty vận tải biển (logo, địa chỉ, điện thoại, fax,…)
đồng chuyên chở (chứng nhận của người chuyên chở (4): Người gửi hàng (người giao hàng): shipper hoặc consignor
là đã nhận hàng, điều kiện nhận hàng tại cảng (5): Người nhận hàng: consignee
đích,…) (6): Bên được thông báo: notify party/address
 Mặt sau: (7): Nơi nhận hàng để chở: place of receipt
 Các điều khoản-điều kiện chuyên chở của hãng tàu (8): tên cảng bốc hàng lên tàu: port of loading
(9): tên cảng dỡ hàng: port of discharge
 Để trống (đ/v vận đơn theo hợp đồng thuê tàu và
(10): nơi giao hàng cho người nhận hàng (place of delivery)
bản sao vận đơn)
9 10
Nội dung mặt trước Nội dung mặt trước
(11): tên con tàu chở hàng và số hiệu chuyến tàu
(18): Phần khai hàng hóa ở trên do người gửi hàng thực hiện
(vessel and voy. no.)
(19): ghi chi tiết về cước phí vận chuyển và các phụ phí
(12): Số lượng vận đơn gốc được phát hành
(freight details, charges etc)
(No. of original bills of lading)
(20): Nội dung phản ánh cam kết của người chuyên chở về
(13): Ký mã hiệu và số hiệu hàng hóa
việc đã nhận hàng và trách nhiệm chở hàng đến nơi quy
(marks and number) định, cũng như các trường hợp miễn trách đ/v người
(14): số lượng và mô tả hàng hóa chuyên chở (Received by the carrier…)
(number and kind of Packages, discription of goods) (21): Nơi và ngày tháng phát hành vận đơn
(15): Trọng lượng cả bì (gross weight) (place and date of issue)
(16): Thể tích (Measurement) (22): Ghi chú về việc hàng hóa đã được bốc lên tàu
(17): tổng số container hay kiện hàng (ghi bằng chữ): (shipped on board)
(total no. of containers or packages (in words)) (23): người phát hành vận đơn ký tên 12
2

3. Phân loại
4. Căn cứ vào tính lưu thông của vận đơn
• Vận đơn đích danh
1. Căn cứ vào tình trạng bốc xếp hàng hóa
• Vận đơn theo lệnh
 Vận đơn đã bốc hàng lên tàu
• Vận đơn vô danh
 Vận đơn nhận hàng để chở
2. Căn cứ vào phê chú trên vận đơn
 Vận đơn hoàn hảo Muïc Consignee: khoâng ghi teân ngöôøi nhaän
 Vận đơn không hoàn hảo haøng hoaëc ghi giao haøng theo leänh ñeå troáng?
3. Căn cứ vào tính chất pháp lý về sở hữu hàng hóa
 Vận đơn gốc
 Bản sao vận đơn
13
5. Căn cứ vào phương thức thuê tàu
 Vận đơn tàu chợ Vận đơn Container
 Vận đơn tàu chuyến (vaän ñôn theo hôïp ñoàng thueâ taøu)
6. Căn cứ vào hành trình chuyên chở
 Vận đơn đi thẳng (ko coù chuyeån taûi)  Vận đơn nguyên
 Vận đơn chở suốt (coù chuyeån taûi) Container
7. Các loại vận đơn khác (FCL-Full
 Vận đơn rút gọn (short B/L)
Container Load)
 Vận đơn hải quan (Custom’s B/L)
 Vận đơn của người giao nhận (Forwarder B/L)
 Vận đơn của bên thứ ba (third party B/L)  Vận đơn Container
 Vận đơn chuyển đổi (Switch B/L) hàng lẻ
 Vận đơn đường biển ký lùi ngày cấp (Antedated B/L) (LCL-Less than
 Vận đơn container Container Load)
 Vận đơn nguyên container
 Vận đơn container hàng lẻ 16
Vận đơn nguyên Container Vận đơn Container hàng lẻ
 Người chuyên chở nhận trực tiếp từ người gửi  Người gom hàng từ nhiều người gửi hàng lẻ sẽ cấp vận đơn gom
hàng những Container nguyên đã được niêm hàng “House B/L” => tại cảng đích, người nhận hàng xuất trình
phong kẹp chì => cấp vận đơn “Container Bill vận đơn cho đại diện của người gom hàng.
of Lading”  Sau khi gom đủ hàng, người gom hàng xếp đầy Container, làm
 Vận đơn container được cấp trước khi thủ tục hải quan, kẹp chì và được người chuyên chở cấp cho vận
Container được bốc lên tàu => thuộc loại vận đơn nguyên container
đơn nhận hàng để bốc (Received for Shipment)  Ý nghĩa các vận đơn trong trường hợp này:
 Để được thanh toán:  Vận đơn nguyên Container: điều chỉnh quan hệ pháp lý giữa
người gom hàng và người chuyên chở
 L/C quy định: chấp nhận vận đơn nhận hàng
 Vận đơn gom hàng: được dùng trong giao dịch, mua bán,
để bốc
chuyển nhượng, nhưng để chắc chắn trong giao dịch, L/C cần
 Sau khi Container được bốc lên tàu, phải ghi quy định “chấp nhận vận đơn người gom hàng”
chú thêm “đã bốc hàng lên tàu”
17 18
3

4. Lưu ý Chữ ký trên vận đơn đường biển
 Tiêu đề vận đơn đường biển
 Tên người chuyên chở • Người chuyên chở
 Người nhận hàng
 Bên được thông báo • Đại lý của người chuyên chở
 Số bản vận đơn gốc phát hành
 Ký mã hiệu, số lượng và mô tả hàng hóa • Thuyền trưởng
 Ngày và nơi phát hành vận đơn
 Nội dung về con tàu và hành trình • Đại lý của thuyền trưởng
 Giao nhận hàng hóa
 Cước phí
 Ký vận đơn
19 20
Vận đơn do chính Vận đơn do đại lý
người chuyên chở ký phát của người chuyên chở ký phát
 Trường hợp vận đơn đã được in tên người chuyên chở, thì
nó phải được thể hiện theo 2 cách sau:
 Trường hợp vận đơn đã in sẵn tên người Signed by VIETFREIGHT…..(ký tên)
chuyên chở thì ko cần lặp lại tên đó nữa. As agent for (On behalf of) the carrier
Tên của hãng vận tải thường được in sẵn phía góc hoặc
phải phía trên vận đơn. Signed by VIETFREIGHT…..(ký tên)
As agent for (On behalf of) ABC Co., Ltd
Signed by….(ký tên)………
As the carrier  Trường hợp vận đơn ko in sẵn tên người chuyên chở, nhất
thiết nó phải được thể hiện:
 Trường hợp vận đơn không in sẵn tên người Signed by VIETFREIGHT…..(ký tên)
chuyên chở, người ký phát phải ghi tên và chức As agent for (On behalf of) ABC Co., Ltd
năng của mình. The carrier
Signed by….(ký tên)………. Hoặc
Signed by VIETFREIGHT…..(ký tên)
As the carrier: ABC Co., Ltd As agent for (On behalf of) the Carrier
21 ABC Co., Ltd
Vận đơn do chính thuyền trưởng Vận đơn do đại lý của thuyền trưởng
ký phát ký phát
Signed by the Master (or Captain)
Signed by VietFreight……(ký tên)…….
………….(ký tên)……………
As Agent for (hoặc “On behalf of”)
Signed by Mr. Robert Luis
Mr. Robert Luis, the Master
as the Master (or Captain)
………….(ký tên)……………
23 24
4

5. Bieân lai göûi haøng ñöôøng bieån
Bieân lai göûi haøng ñöôøng bieån
Chöùc naêng:
 laø bieân lai nhaän haøng cuûa ngöôøi chuyeân chôû phaùt
Caùc teân thöôøng gaëp
haønh cho ngöôøi göûi haøng
 Sea-way Bills  laø baèng chöùng veà hôïp ñoàng chuyeân chôû haøng
hoùa giöõa ngöôøi göûi haøng vaø ngöôøi chuyeân chôû.
 Non-negotiable Sea Waybills
 Ko coù chöùc naêng sôû höõu haøng hoùa ghi treân vaän
 Ships Waybills ñôn.
 Ko theå chuyeån nhöôïng baèng thuû tuïc kyù haäu
thoâng thöôøng
Ko duøng bieân lai göûi haøng naøy ñeå nhaän haøng taïi
caûng ñích
Bieân lai göûi haøng ñöôøng bieån
Vaän ñôn haøng khoâng
Öu ñieåm:
o Bieân lai göûi haøng ñöôøng bieån ñöôïc göûi theo taøu
cuøng vôùi haøng hoùa => khi haøng tôùi caûng laø coù theå Caùc tieâu ñeà thöôøng gaëp:
giao haøng ñöôïc ngay.
 Air Waybill
o Ngöôøi chuyeân chôû thoâng baùo cho ngöôøi nhaän
haøng khi naøo taøu ñeán ñeå chuaån bò nhaän haøng.  Air Consignment Note
Ngöôøi nhaän haøng chæ caàn chöùng minh mình laø
ngöôøi ñích thöïc coù teân ghi treân bieân lai göûi haøng  House Airway Bill
vaø ñöôïc haõng taøu giao haøng
 Air Transport Document
o Thöôøng duøng trong phöông thöùc ghi soå (Open
Account)
Vaän ñôn haøng khoâng Vaän ñôn haøng khoâng
Chöùc naêng:
 laø bieân lai nhaän haøng cuûa ngöôøi chuyeân chôû phaùt haønh cho ngöôøi göûi Nhöõng noäi dung chuû yeáu :
haøng  Soá vaän ñôn (AWB number)
 Saân bay xuaát phaùt (Airport of departure)
 laø baèng chöùng veà hôïp ñoàng chuyeân chôû haøng hoùa giöõa ngöôøi göûi haøng
 Teân vaø ñòa chæ ngöôøi phaùt haønh vaän ñôn (Issuing carrier’s
vaø ngöôøi chuyeân chôû.
name and address)
 laø giaáy chöùng nhaän baûo hieåm cho haøng hoùa vaän chuyeån baèng ñöôøng  Tham chieáu tôùi caùc baûn goác (Reference to originals)
haøng khoâng khi ngöôøi göûi haøng coù yeâu caàu.  Tham chieáu tôùi caùc ñieàu kieän cuûa hôïp ñoàng
 Ko coù chöùc naêng sôû höõu haøng hoùa ghi treân vaän ñôn. (Reference to conditions of contract)
 Ngöôøi göûi haøng (shipper)
 Ko theå chuyeån nhöôïng baèng thuû tuïc kyù haäu thoâng thöôøng
 Ngöôøi nhaän haøng (consignee)
Ko duøng vaän ñôn haøng khoâng ñeå nhaän haøng taïi saân bay ñeán  Ñaïi lyù cuûa ngöôøi chuyeân chôû (Issuing carrier’s agent)
5

6. Vaän ñôn haøng khoâng Vaän ñôn haøng khoâng
Nhöõng noäi dung chuû yeáu :
Nhöõng noäi dung chuû yeáu :
 Tuyeán ñöôøng (routing)
 Caùc chi phí khaùc (Other charges)
 Thoâng tin thanh toaùn (Accounting Information)
 Cöôùc vaø chi phí traû tröôùc (Prepaid)
 Tieàn teä (Currency)
 Cöôùc vaø chi phí traû sau (Collect)
 Maõ thanh toaùn cöôùc (Charges code)
 OÂ kyù xaùc nhaän cuûa ngöôøi göûi haøng
 Cöôùc phí vaø chi phí (Charges)
(Shipper’s certification box)
 Giaù trò keâ khai vaän chuyeån (Declare value for carrier)
 OÂ daønh cho ngöôøi chuyeân chôû (Carrier’s excution box)
 Giaù trò khai baùo haûi quan (Declare value for customs)
 OÂ chæ daønh cho ngöôøi chuyeân chôû ôû nôi ñeán
 Soá tieàn baûo hieåm (Amount of insurance)
(For carrier’s use only at destination)
 Thoâng tin laøm haøng (Handling information)
 Cöôùc traû sau baèng ñoàng tieàn ôû nôi ñeán, chæ duøng cho
 Soá kieän (Number of pieces)
ngöôøi chuyeân chôû (Collect charges in destination currency,
for carrier’s use only)
Vaän ñôn haøng khoâng Vaän ñôn haøng khoâng
Moät soá löu yù: Moät soá löu yù:
 Ghi chuù “ñaõ boác” khoâng caàn thieát.
 Troïn boä vaän ñôn goác: xuaát trình chöùng töø ghi baûn goác daønh cho
Chæ caàn ghi “ñaõ nhaän haøng ñeå chôû”
ngöôøi göûi haøng hoaëc chuû haøng (original for shipper / consignor)
 Ngaøy giao haøng hay ngaøy göûi haøng:
 Vaán ñeà chuyeån taûi: khi treân vaän ñôn haøng khoâng theå hieän
Neáu ko coù theå hieän naøo khaùc treân vaän ñôn, ngaøy phaùt
haønh vöøa laø ngaøy nhaän haøng ñeå chôû, vöøa laø ngaøy göûi haøng “chuyeån taûi seõ hoaëc coù theå xaûy ra” thì caùc beân lieân quan cuõng seõ
phaûi chaáp nhaän taäp quaùn naøy, mieãn laø toaøn boä haønh trình chuyeân
 Soá baûn goác (thöôøng laø 3) vaø phaân phoái nhö sau:
chôû chæ duøng cuøng moät vaän ñôn duy nhaát.
 baûn 1: ngöôøi göûi haøng kyù, giao cho ngöôøi vaän chuyeån
 baûn 2: ngöôøi göûi haøng vaø ngöôøi vaän chuyeån kyù, giao cho  Coù moät soá oâ daønh rieâng cho ngöôøi chuyeân chôû söû duïng (for
ngöôøi nhaän haøng carrier use only), ghi nhöõng döõ lieäu kieåm soaùt vaø ñieàu haønh coù tính
 baûn 3: ngöôøi vaän chuyeån kyù, giao cho ngöôøi göûi haøng noäi boä giöõa caùc haõng haøng khoâng hay ñaïi lyù vôùi nhau.
 caùc baûn goác coøn laïi (neáu coù): ñöôïc duøng boå sung cho
caùc beân lieân quan.
Vaän ñôn haøng khoâng Vaän ñôn haøng khoâng
Moät soá löu yù:
Phaân loaïi
 Phaûi ghi teân ngöôøi chuyeân chôû, coù chöõ kyù cuûa ngöôøi chuyeân chôû
vaø ñöôïc nhaän daïng laø ngöôøi chuyeân chôû. Neáu ñaïi lyù kyù chöùng töø a. Caên cöù vaøo ngöôøi phaùt haønh:
nhaân danh ngöôøi chuyeân chôû, phaûi ghi roõ teân vaø nhaän daïng ñaïi lyù.  Vaän ñôn cuûa haõng haøng khoâng (Airline airway bill)
 Giao haøng treân nhieàu hôn moät maùy bay laø giao haøng töøng phaàn,  Vaän ñôn trung laäp (Neutral airway bill)
keå caû caùc maùy bay cuøng khôûi haønh moät ngaøy vaø ñeán cuøng moät b. Caên cöù vaøo vieäc gom haøng:
ñòa ñieåm cuoái cuøng.
 Vaän ñôn chuû (Master Airway bill MAWB)
 Neáu coù nhieàu hôn 1 chöùng töø vaän taûi haøng khoâng cuûa chuyeán  Vaän ñôn cuûa ngöôøi gom haøng (House Airway bill
haøng xuaát trình, ñöôïc göûi töø 1 hay nhieàu saân bay phuø hôïp vôùi quy HAWB)
ñònh trong L/C, nhöng treân cuøng 1 maùy bay vaø cuøng moät chuyeán
bay, ñeán cuøng moät ñòa ñieåm cuoái cuøng seõ ko bò coi laø giao haøng
töøng phaàn.
6

7. Chöùng töø vaän taûi ñöôøng saét, Chöùng töø vaän taûi ñöôøng saét, ñöôøng boä vaø
ñöôøng boä vaø ñöôøng soâng ñöôøng soâng
Moät soá ñaëc ñieåm:
Moät soá ñaëc ñieåm:
 Veà teân goïi: caùc chöùng töø coù theå coù nhöõng teân
goïi khaùc nhau, mieãn laø noäi dung cuûa chuùng theå  Neáu treân chöùng töø vaän taûi ko coù ghi chuù veà ngaøy thaùng thì ngaøy
hieän ñöôïc phöông thöùc vaän chuyeån cuï theå. phaùt haønh ñöôïc xem laø ngaøy giao haøng. Neáu coù con daáu nhaän
 Treân beà maët chöùng töø vaän taûi phaûi theå hieän teân haøng hay baèng caùch khaùc cuûa ngöôøi chuyeân chôû thì ngaøy cuûa
ngöôøi chuyeân chôû con daáu hay ngaøy ghi chuù ñöôïc xem laø ngaøy giao haøng thöïc teá.
 Ngöôøi kyù keát caùc chöùng töø vaän taûi: ngöôøi  Troïn boä chöùng töø goác: caùc chöùng töø naøy khoâng phaûi laø chöùng
chuyeân chôû hoaëc ñaïi lyù ngöôøi chuyeân chôû (do töø sôû höõu haøng hoùa, neân caùc beân lieân quan ko caàn kieåm soaùt troïn
ñaëc thuø cuûa phöông tieän vaän taûi naøy laø khoâng coù boä chöùng töø goác.
thuyeàn tröôûng)
 Veà chuyeån taûi: vaán ñeà thöôøng xaûy ra => caùc beân phaûi chaáp
 Treân chöùng töø vaän taûi, phaûi theå hieän roõ “haøng
nhaän vieäc chuyeån taûi coù theå seõ xaûy ra mieãn laø toaøn boä haønh trình
hoùa ñaõ ñöôïc nhaän ñeå chôû” , “nhaän ñeå chuyeån”,
vaø chæ ra nôi nhaän haøng ñeå chôû vaø nôi giao haøng chuyeân chôû chæ duøng cuøng moät chöùng töø vaän taûi vaø cuøng moät
cuoái cuøng. phöông thöùc vaän taûi.
Chứng từ vận tải đa phương thức Chứng từ vận tải đa phương thức
 Khái niệm  Trong vận tải đa phương thức, thường có
một người đứng ra tổ chức và chịu trách
Vận tải đa phương thức là việc chuyên chở nhiệm toàn bộ quá trình vận tải, đó là
hàng hóa từ nơi này đến nơi khác bằng ít nhất người kinh doanh vận tải đa phương thức
từ hai phương thức vận tải trở lên, trong đó có (MTO – Multimodal Transport Operator
hay CTO – Combined Transport Operator)
vận tải biển tham gia.
 Người kinh doanh vận tải đa phương thức
là người ký kết hợp đồng vận tải đa
Các tên gọi khác: phương thức và chịu trách nhiệm về việc
 Vận tải đa phương thức chuyên chở hàng hóa như người chuyên
 Vận tải liên hợp chở duy nhất.
 Vận tải hỗn hợp
39
Chứng từ vận tải đa phương thức
Chứng từ vận tải đa phương thức
 Khi hàng hóa được nhận để chở, người
kinh doanh vận tải đa phương thức cấp  Người phát hành vận đơn vận tải đa
cho chủ hàng một vận đơn - vận đơn vận phương thức:
tải đa phương thức.
 Người chuyên chở đa phương thức
 Vận đơn này có các chức năng giống như  MTO
vận đơn đường biển thông thường:  Thuyền trưởng
• Là biên lai nhận hàng để chở  Người giao nhận hàng hóa
• Là chứng từ sở hữu hàng hóa  Các đại lý của người chuyên chở, MTO
• Là bằng chứng của hợp đồng vận tải và thuyền trưởng
7

8. Chứng từ vận tải đa phương thức Chứng từ vận tải đa phương thức
Ví duï: caùc oâ treân vaän ñôn theå hieän vaän taûi ña phöông thöùc
Vaán ñeà chuyeån taûi trong vaän taûi ña phöông thöùc Pre-carriage by Place of receipt by pre-
TRUCK/505 carriage
 Haøng hoùa ñöông nhieân phaûi ñöôïc chuyeån taûi
LANG SON
Tröôøng hôïp: Intended Port of loading
Hôïp ñoàng thöông maïi hay L/C yeâu caàu xuaát trình Vessel/Voy.No HAI PHONG
vaän ñôn vaän taûi ña phöông thöùc coù ñieàu khoaûn MSC VANESSA/F455
caám chuyeån taûi, ngöôøi baùn coù ñöôïc thanh toùan Port of Discharge Place of Delivery by on-
tieàn haøng khi treân vaän ñôn ghi coù chuyeån taûi doïc LYON PORT carriage
ñöôøng khoâng? PRAHA
 Chaëng 1: Laïng Sôn ñi Haûi Phoøng (oâtoâ)
 Chaëng 2: Haûi Phoøng ñi Lyon (taøu bieån)
 Chaëng 3: Caûng Lyon ñi Praha (taøu hoûa)
Chứng từ vận tải đa phương thức Chứng từ vận tải đa phương thức
Moät soá ñieåm löu yù khi söû duïng
Moät soá chöùng töø vaän taûi ña phöông thöùc thöôøng gaëp
 Neáu ngaøy nhaän haøng ñeå chôû truøng vôùi ngaøy phaùt haønh vaän ñôn
thì khoâng caàn coù ghi chuù rieâng veà ngaøy nhaän haøng. Neáu ko, ngaøy  Vaän ñôn FIATA
ghi chuù rieâng veà ngaøy nhaän haøng ñöôïc xem laø ngaøy giao haøng.
FBL - FIATA Negotiable Multimodal transport Bill of Lading
 Nôi nhaän haøng khaùc caûng boác haøng. Nôi dôõ haøng khaùc nôi haøng
ñeán cuoái cuøng.  Chöùng töø vaän taûi lieân hôïp
 Vaän ñôn vaän taûi ña phöông thöùc ñöôïc phaùt haønh vaø coù hieäu löïc COMBIDOC – Combined transport document
taïi nôi nhaän haøng (coù theå khoâng phaûi laø caûng boác haøng), ko caàn ghi
chuù “on board”  Chöùng töø vaän taûi ña phöông thöùc
 Treân vaän ñôn ko caàn theå hieän ít nhaát hai phöông thöùc vaän taûi, MULTIDOC – Multimodal transport document
mieãn laø theo logic baûn thaân vaän ñôn phaûi töï thoûa maõn ñieàu ñoù.
Moät soá thuaät ngöõ lieân quan ñeán baûo hieåm
CHỨNG TỪ BẢO HIỂM
Baûo hieåm laø cam keát boài thöôøng cuûa ngöôøi baûo hieåm
cho ngöôøi ñöôïc baûo hieåm veà nhöõng toån thaát, hö hoûng
cuûa ñoái töôïng baûo hieåm do moät ruûi ro ñaõ thoûa thuaän
gaây ra, vôùi ñieàu kieän laø ngöôøi ñöôïc baûo hieåm phaûi traû
phí baûo hieåm cho ngöôøi baûo hieåm.
 ngöôøi baûo hieåm
 ngöôøi ñöôïc baûo hieåm
 ñoái töôïng baûo hieåm
 ruûi ro ñöôïc baûo hieåm
 phí baûo hieåm
47
 giaù trò baûo hieåm
8

9. Chöùng töø baûo hieåm Chöùng töø baûo hieåm
Chöùng töø baûo hieåm laø chöùng töø do ngöôøi baûo hieåm Noäi dung chuû yeáu
thaønh laäp vaø caáp cho ngöôøi ñöôïc baûo hieåm laøm baèng
 Teân, ñòa chæ cuûa ngöôøi baûo hieåm
chöùng cho hôïp ñoàng baûo hieåm vaø ñieàu tieát quan heä
giöõa ngöôøi baûo hieåm vaø ngöôøi ñöôïc baûo hieåm.  Teân, ñòa chæ cuûa ngöôøi mua baûo hieåm
Chöùc naêng:  Soá tieàn, loaïi tieàn baûo hieåm
 laø baèng chöùng cuûa hôïp ñoàng baûo hieåm, quy ñònh  Ñòa ñieåm khieáu naïi ñoøi boài thöôøng, ñaïi lyù baûo hieåm
traùch nhieäm vaø quyeàn lôïi cuûa ngöôøi baûo hieåm vaø giaûi quyeát khieáu naïi
ngöôøi ñöôïc baûo hieåm.  Ñieàu kieän baûo hieåm
 coù tính löu thoâng vaø coù giaù trò chuyeån nhöôïng.  Ñoái töôïng baûo hieåm
Chöùng töø baûo hieåm Caùc loaïi chöùng töø baûo hieåm
Noäi dung chuû yeáu  Chöùng nhaän baûo hieåm
 Teân phöông tieän vaän chuyeån, tuyeán haønh trình, (Insurance Certificate)
ngaøy döï kieán taøu khôûi haønh  Hôïp ñoàng baûo hieåm bao
 Soá baûn goác cuûa chöùng töø baûo hieåm (Open Policy)
 Ngaøy vaø nôi laäp chöùng töø baûo hieåm  Baûo hieåm ñôn
 Chöõ kyù cuûa ngöôøi baûo hieåm (Insurance Policy)
 Chöõ kyù kyù haäu chuyeån nhöôïng chöùng töø baûo  Phieáu baûo hieåm
hieåm cho ngöôøi thuï höôûng (Cover Note)
Hôïp ñoàng baûo hieåm bao & giaáy chöùng nhaän BH Baûo hieåm ñôn
 Khi nhaø xuaát khaåu baùn haøng moät caùch thöôøng  Khi nhaø xuaát khaåu baùn haøng khoâng thöôøng xuyeân,
xuyeân, anh ta thöôøng kyù moät hôïp ñoàng baûo hieåm töøng laàn rieâng bieät, moãi laàn giao haøng, anh ta phaûi
bao (open policy, floating policy, open cover) ñeå thoûa thuaän laïi caùc ñieàu kieän vaø ñieàu khoaûn cho loâ
baûo hieåm cho taát caû caùc loâ haøng xuaát khaåu taïi baát haøng ñoù, coâng ty baûo hieåm seõ phaùt haønh moät baûo
cöù thôøi ñieåm naøo trong moät thôøi haïn nhaát ñònh hieåm ñôn (insurance policy).
(thöôøng laø 1 naêm) theo caùc ñieàu kieän vaø ñieàu khoaûn
 Baûo hieåm ñôn goàm 2 maët:
nhö ñaõ thoûa thuaän tröôùc.
 Maët tröôùc: nhöõng ñieàu khoaûn cô baûn vaø thoâng tin veà
 Moãi laàn giao haøng, nhaø xuaát khaåu seõ khai baùo haøng hoùa tham gia baûo hieåm.
caùc chi tieát veà loâ haøng vaø traû phí baûo hieåm cho loâ  Maët sau: caùc ñieàu kieän vaø ñieàu khoaûn cuûa moät hôïp
haøng ñoù cho coâng ty baûo hieåm. Treân cô sôû ñoù, nhaø ñoàng baûo hieåm => neáu coù kieän tuïng, chæ caàn caên cöù vaøo
xuaát khaåu kyù tieáp moät giaáy chöùng nhaän baûo hieåm baûo hieåm ñôn ñeå xeùt xöû.
(certificate of insurance) vaø göûi moät baûn sao ñeå
coâng ty baûo hieåm löu tröõ.
9

10. Phieáu baûo hieåm (cover note) Baûo hieåm ñôn & giaáy chöùng nhaän BH
 Khoâng phaûi laø chöùng töø baûo hieåm vì khoâng phaûi laø  coù theå coi hai loaïi chöùng töø baûo hieåm naøy coù giaù
hôïp ñoàng hay giaáy chöùng nhaän baûo hieåm do coâng trò nhö nhau, tröø tröôøng hôïp coâng ty baûo hieåm khoâng
ty baûo hieåm phaùt haønh. boài thöôøng moät caùch hôïp phaùp (bò phaù saûn, coù
tranh chaáp xaûy ra caàn söï giaûi quyeát cuûa Toøa aùn) thì
 Chæ laø tôø giaáy xaùc nhaän baûo hieåm do ngöôøi moâi
môùi caàn ñeán baûo hieåm ñôn.
giôùi baûo hieåm phaùt haønh
 hai loaïi chöùng töø baûo hieåm treân coù caùc taùc duïng:
=> Khoâng theå duøng phieáu baûo hieåm ñeå khieáu naïi
ñoøi tieàn boài thöôøng ngöôøi baûo hieåm ñöôïc.  xaùc nhaän ñaõ kyù keát moät hôïp ñoàng baûo hieåm vaø caùc
ñieàu kieän vaø ñieàu khoaûn cuûa hôïp ñoàng.
 xaùc nhaän vieäc ngöôøi ñöôïc baûo hieåm traû phí vaø ngöôøi
baûo hieåm thu phí => thöøa nhaän hôïp ñoàng baûo hieåm ñaõ
coù hieäu löïc.
 laø chöùng töø caàn thieát ñeå khieáu naïi ñoøi tieàn boài thöôøng
baûo hieåm khi coù ruûi ro xaûy ra gaây toån thaát cho haøng hoùa.
Moät soá löu yù khi söû duïng chöùng töø BH Moät soá löu yù khi söû duïng chöùng töø BH
 trong TMQT, ngöôøi mua baûo hieåm coù theå laø moät ngöôøi,
coøn ngöôøi höôûng lôïi baûo hieåm laïi laø ngöôøi khaùc  Soá tieàn ñöôïc baûo hieåm: toái thieåu laø 110% cuûa giaù trò CIF,
CIP hay giaù trò hoùa ñôn.
=> chöùng töø baûo hieåm luoân ñöôïc yeâu caàu laäp treân cô
sôû chuyeån nhöôïng ñöôïc.  Khi hôïp ñoàng thöông maïi hay L/C yeâu caàu Giaáy chöùng
nhaän baûo hieåm hay tôø khai baûo hieåm theo moät baûo hieåm
=> Trong hôïp ñoàng thöông maïi vaø trong L/C, phaûi coù
ñieàu khoûan quy ñònh chuyeån nhöôïng chöùng töø baûo bao, nhaø xuaát khaåu coù theå xuaát trình moät baûo hieåm ñôn
hieåm. maø vaãn ñöôïc chaáp nhaän thanh toaùn (vì baûo hieåm ñôn coù
giaù trò phaùp lyù cao hôn)
 Khi chöùng töø baûo hieåm thuoäc loaïi chuyeån nhöôïng
ñöôïc, ngöôøi mua baûo hieåm nhaát thieát phaûi kyù haäu,  Khi hôïp ñoàng thöông maïi hoaëc L/C yeâu caàu chöùng töø
chuyeån quyeàn ñoøi tieàn boài thöôøng cho ngöôøi höôûng lôïi. baûo hieåm phaûi ñöôïc kyù haäu, ngöôøi höôûng lôïi L/C laïi xuaát
 Chöùng töø baûo hieåm cuõng coù theå ñích danh, theo leänh trình chöùng töø baûo hieåm loaïi voâ danh, thì chöùng töø naøy
hay voâ danh. vaãn ñöôïc chaáp nhaän thanh toaùn.
Moät soá löu yù khi söû duïng chöùng töø BH
CHỨNG TỪ HÀNG HÓA
 Taát caû baûn goác chöùng töø baûo hieåm phaûi ñöôïc
xuaát trình => ngöôøi ñöôïc baûo hieåm vaø ngöôøi ñöôïc
chuyeån nhöôïng phaûi naém giöõ troïn boä baûn goác
chöùng töø baûo hieåm.
 Ngaøy hieäu löïc cuûa chöùng töø baûo hieåm: veà nguyeân
taéc, ngaøy hieäu löïc cuûa chöùng töø baûo hieåm ñöôïc baét
ñaàu töø ngaøy kyù phaùt haønh. Ngaøy naøy khoâng theå
muoän hôn ngaøy giao haøng.
 Caùc loaïi ruûi ro ñöôïc baûo hieåm caàn thích ñaùng
nhaèm boài ñaép ñöôïc nhöõng toån thaát khi ruûi ro xaûy ra.
60
10

11. Hoùa ñôn thöông maïi
Công dụng chính
Hoùa ñôn thöông maïi laø chöùng töø do ngöôøi baùn laäp.
 Hoàn tất thủ tục bảo hiểm Caùc chöùc naêng chuû yeáu:
 Cô sôû cho vieäc tính thueá xuaát nhaäp khaåu vaø tính soá tieàn BH
 Hoàn tất thủ tục hải quan
 Coâng cuï taøi trôï cho hoaït ñoäng xuaát nhaäp khaåu khi hoùa ñôn
 Nhận hàng tại cảng ñaõ ñöôïc chaáp nhaän traû tieàn bôûi ngöôøi mua hoaëc ngaân haøng.
 Caên cöù ñeå ñoái chieáu vaø theo doõi vieäc thöïc hieän hôïp ñoàng
 Hoàn tất thủ tục thanh toán thöông maïi.
 Caên cöù ñeå kieåm tra noäi dung ñoøi tieàn cuûa hoái phieáu; hoaëc
thay theá cho hoái phieáu laøm cô sôû ñoøi tieàn vaø traû tieàn.
61
Nội dung hóa đơn thương mại Phân loại hóa đơn thương mại
 Tên và địa chỉ người bán, người mua  Hoùa ñôn taïm thôøi (provisional invoice)
 Số hóa đơn thương mại  Hoùa ñôn chính thöùc (final invoice)
 Ngày lập hóa đơn thương mại  Hoùa ñôn chieáu leä (pro forma Invoice):
 thö chaøo haøng ñoái vôùi nhöõng khaùch haøng tieàm naêng,
 Số của hợp đồng, thư tín dụng (nếu có)
 göûi ñi trieån laõm, göûi baùn
 Mô tả hàng hóa: trọng lượng, khối lượng, đơn giá, tổng giá trị
 laøm thuû tuïc xin nhaäp khaåu, mua ngoaïi hoái
 Ghi chú về việc giao hàng
 Hoùa ñôn xaùc nhaän (Certified Invoice):
 Ghi chú về việc thanh toán
 hoùa ñôn coù chöõ kyù cuûa cô quan chöùc naêng xaùc
 Chữ ký của người bán nhaän veà xuaát xöù cuûa haøng hoùa.
Phân loại hóa đơn thương mại
Những lưu ý
 Hoùa ñôn laõnh söï (consular Invoice): muïc ñích
(a) chöùng nhaän nhaø XK ñaõ khoâng baùn phaù giaù
 Hóa đơn thương mại phải được phát hành bởi
(b) cung caáp thoâng tin veà nhoùm haøng hoùa phaûi chòu thueá người xuất khẩu, được lập cho người nhập khẩu
(c) thay theá giaáy chöùng nhaän xuaát xöù  Ko cần phải ký
 Hoùa ñôn chi tieát (detailed Invoice):
 Mô tả hàng hóa trong Hóa đơn phải phù hợp
Phaân tích chi tieát caùc boä phaän cuûa giaù haøng.
với mô tả hàng hóa trong L/C
 Hoùa ñôn haûi quan (custom’s Invoice):
Duøng chuû yeáu trong khaâu tính thueá
 Phải ghi rõ trị giá hàng được giao
11

12. Giaáy chöùng nhaän xuaát xöù Những nội dung chủ yếu
Muïc ñích cuûa giaáy chöùng nhaän xuaát xöù • Tên và địa chỉ người bán/người gửi hàng
 Xaùc ñònh möùc thueá nhaäp khaåu • Tên và địa chỉ người nhận hàng
 Nhaèm muïc ñích xaõ hoäi vaø chính trò • Mô tả hàng hóa
 Nhaèm muïc ñích thò tröôøng • Tên và địa chỉ người sản xuất
Kyù giaáy chöùng nhaän xuaát xöù haøng hoùa • Tuyên bố của người phát hành về việc xác thực
 ngöôøi xuaát khaåu nguồn gốc của hàng hóa
 Ngöôøi saûn xuaát • Chữ ký người phát hành
 Phoøng thöông maïi cuûa nöôùc xuaát khaåu • Ngày xác thực nguồn gốc hàng hóa
Giaáy chöùng nhaän xuaát xöù Giaáy chöùng nhaän xuaát xöù
 Form A
Form D: duøng ñeå thöïc hieän Heä thoáng öu ñaõi coù hieäu löïc
 Duøng cho haøng XK töø caùc nöôùc chaäm vaø ñang phaùt trieån
chung ñang ñöôïc aùp duïng giöõa caùc nöôùc ASEAN
vaøo caùc nöôùc coâng nghieäp phaùt trieån (24 nöôùc thuoäc khoái
OECD) Form E: duøng cho maët haøng XK höôûng caùc öu ñaõi thueá
quan theo Hieäp ñònh khung veà hôïp taùc kinh teá toaøn dieän
 Ñeå thöïc hieän cheá ñoä öu ñaõi thueá quan phoå caäp GSP
giöõa ASEAN vaø Trung Quoác
 Form B: duøng cho moïi maët haøng XK trong caùc tröôøng hôïp:
 Nöôùc NK ko coù cheá ñoä öu ñaõi GSP Form O: ñöôïc laäp rieâng cho maët haøng caø pheâ ñeå söû
duïng thoáng nhaát giöõa caùc nöôùc laø thaønh vieân cuûa Hieäp
 Nöôùc NK coù cheá ñoä öu ñaõi GSP nhöng ko cho nöôùc XK
höôûng hoäi Caø pheâ Quoác teá
 Nöôùc NK coù cheá ñoä öu ñaõi GSP, cho nöôùc XK höôûng, Form X: duøng cho maët haøng caø pheâ XK sang caùc nöôùc
nhöng haøng hoùa cuûa nöôùc XK ko ñuû tieâu chuaån höôûng cheá khoâng laø thaønh vieân cuûa Hieäp hoäi Caø pheâ Quoác teá
ñoä naøy
Giaáy chöùng nhaän xuaát xöù Phieáu ñoùng goùi
Phieáu ñoùng goùi thöôøng chæ ra caùc chi tieát veà:
 Form P: chæ coù chöùc naêng laø giaáy chöùng nhaän
ñôn thuaàn veà nôi xuaát xöù haøng hoùa.
 Soá haøng hoùa ñöôïc ñoùng goùi trong moät bao,
Form S: duøng cho maët haøng XK sang Laøo theo kieän, thuøng, hoäp hay container nhaát ñònh
thoûa thuaän öu ñaõi Vieät – Laøo
Form T: duøng cho maët haøng deät may XK sang  Troïng löôïng tònh vaø caû bì cuûa moãi bao, kieän,
caùc nöôùc thaønh vieân EU theo Hieäp ñònh haøng deät thuøng hay hoäp
may giöõa VN vaø EU
 Soá löôïng bao, kieän, thuøng, hoäp, container
12

13. Caùc chöùng töø haøng hoùa khaùc
 Giaáy chöùng nhaän phaåm chaát (Certificate of Quality)
 Giaáy chöùng nhaän soá löôïng (Certificate of Quantity)
 Giaáy chöùng nhaän troïng löôïng (Certificate of Weight)
 Giaáy kieåm ñònh (Certificate of Inspection)
 Giaáy chöùng nhaän kieåm dòch ñoäng vaät (Veterinary Cert.)
 Giaáy chöùng nhaän kieåm dòch thöïc vaät (Phytosanitary Cert.)
 Giaáy chöùng nhaän veä sinh (Sanitary Certificate)
Ngöôøi laäp:
 Moät soá cô quan phuï traùch vieäc giaùm ñònh
 Ngöôøi xuaát khaåu (neáu khoâng coù quy ñònh cuï theå)
13