2. Inleiding
Alleen op de SEH of ook op de HAP danwel in de
huisartsenpraktijk?
3. Inhoud presentatie
• Wat is pijn?
• Soorten pijn en verschil chronisch/acuut
• Waarom pijnbestrijding?
• Welke vormen van pijnbestrijding zijn er?
• Hoe kies je welke pijnstilling te gebruiken?
• Pijnprotocol SEH
• Vragen/discussie
4.
5. Wat is pijn?
• ‘Een onplezierige, sensorische en emotionele ervaring
die gepaard gaat met feitelijke of mogelijke
weefselbeschadiging of die beschreven wordt in termen
van een dergelijke beschadiging’
• Pijn is nuttig: beschermingsmechanisme voor het
lichaam (terugtrekken/hulp zoeken)
• Pijn is subjectief:
– Pijn is dat wat de patiënt die pijn heeft zegt dat het is
en treedt op als de patiënt zegt dat het optreedt.
6.
7. Reactie op pijn verschilt:
• medische conditie,
• lichamelijke en emotionele maturiteit
• cognitieve status
• houding van familie
• culturele factoren
• omgevingsfactoren
Angst en bezorgdheid versterken de pijn.
Het hangt tevens af van het vermogen van de hersenen om
pijnsignalen te onderdrukken door middel van activatie
van het analgesie-systeem
8. Soorten pijn
• Op SEH: meestal ACUTE pijn
Acute pijn: ontstaansduur < 2 maanden; er is meestal
sprake van duidelijke weefselbeschadiging.
Pijnreceptoren hebben nauwelijks adaptie, eerder sprake
van verhoogde sensitiviteit bij aanhoudende pijn →
hyperanalgesie
9. Soorten pijn
• Chronische pijn
De pijn heeft dan als alarmsignaal zijn waarde verloren.
Duur > 3 maanden: chronische pijn.
Deze pijn is in feite misleidend
Chronische pijn wordt gezien als een complex probleem
(somatische en psychische factoren)
10. Soorten pijn
• Nociceptieve pijn/somatisch
– Weefselschade (bot/huid/spier/gewricht)
• Neuropathische pijn
– Bij zenuwbeschadiging
• Viscerale pijn/parietaal (bijv appendicitis: van visceraal
naar parietaal)
• Ischaemische pijn
• Oncologische pijn
11. Waarom pijnbestrijding?
• Pijn is de meest voorkomende klacht op de SEH.
• Meest essentiële missie in de zorg: preventie of
behandelen van pijn en lijden
• Patiënten beoordelen dokters op hoe hun pijn wordt
behandeld. (tevredenheid stijgt)
• Dokters veroorzaken pijn
• Niet (goed) behandelde pijn is geassocieerd met
negatieve uitkomst (toename morbiditeit/verhoogde
belasting cardiopulmonaal, ontstaan chronische pijn,
stress, vertraagd herstel)
12. Waarop pijnbestrijding?
• Gevoel van angst en verlies van controle over het eigen
lichaam
• Stellen diagnose vergemakkelijken
• Complicaties: cardiovasculair, verhoogd
zuurstofverbruik, negatief effect op respiratoire functie
13. Wanneer pijnstilling
• Thuis
• In wachtkamer
• Alleen bij doorsturen ziekenhuis
• Op SEH
?
14.
15. Pijn meten
Afhankelijk van de pijnscore?
- VAS (visual analogue scale)
- NRS (numerieke rating schaal 0-10) of 4 puntsschaal
18. Manieren van pijnstilling
• Oorzaak wegnemen
• Afhankelijk van letsel:
– Koelen bij brandwonden
– Koelen bij contusies of distorsies
– Elevatie ledemaat
– Drukverband
– Spalk/mitella
– Uitleg/rustige omgeving
– Medicamenteus
19. Protocol SEH
• Uniform en verantwoord analgesie bij patiënt op SEH
met als uitgangspunt kwaliteit van zorg.
• Streven:
– Comfort patiënt + afname stressrespons
– Vroegtijdige pijnbestrijding
– Pijnscore 0 – 1
– Verpleegkundigen hebben regie over
pijnbehandeling
20. Protocol SEH
• Te gebruiken door SEH verpleegkundige en artsen
• Bij triage al (check allergieën)
• Bij interventie, verifieer resultaat
• Pijnscores in rapportage/dossier patiënt, min. 3 x.
• Bij alle patiënten in principe
• Bij twijfel vpk, overleg verantwoordelijk arts
21. Protocol SEH > 16 jr
• Pijnscore 0: geen pijnstilling
• Pijnscore 1: 1000mg paracetamol per os/rectaal/i.v.
• Pijnscore 2: 1000mg paracetamol + 500 mg naproxen
• Pijnscore 3: 1000mg paracetamol + dipidolor 0,2-
0,3mg/kg i.m. of 0,1-0,2 mg iv. (evt herhalen na 10
minuten)
• Bij het geven van een opiaat patiënt altijd monitoren:
NIBP, HF en SPO2
22. Pijnprotocol SEH >16 jr
• Na 30 minuten herevaluatie: pijnscore
• Pijnscore 1: naproxen naast PCM
• Pijnscore 2: tramadol toevoegen of dipidolor starten
• Pijnscore 3: overleg met arts
23.
24.
25. Fabel
“Geen pijnstilling gegeven, want dan is
patiënt niet meer goed te beoordelen”
“Pt zegt wel dat hij een pijnscore van 3
heeft, maar dan klopt natuurlijk niet bij
dit letsel”
26.
27. Om mee naar huis te nemen:
• Acute pijn kan tot chronische pijn leiden indien niet goed
behandeld
• Stress (psychisch en lichamelijk) kan leiden tot een
vertraagde genezing en toename comorbiditeit.
Dus: neem pijn serieus en overweeg om ook op de HAP of
in de praktijk hier meer op in te spelen.
28. Nog even iets algemeens:
• Insturen patiënten SEH altijd naar de
betreffende specialist
• Ook na bellen svp een verwijsbrief meegeven
of faxen
• Bij triage probleem evt. overleg met SEH arts
rechtstreeks.