1. Eskizofrenia
Eneritz Epelde
Maider Urkijo

2. Aurkibidea
● DEFINIZIOA
● SINTOMAK
● DROGAK
● NOIZ JARRI ARREMANETAN MEDIKU
PROFESIONALAREKIN?
● TRATAMENDUA
● PREBENTZIOA

3. Eskizofrenia
❖ Buruko gaixotasun larria da
❖ Pertsonen ahalmena hondatzen duen
desoreka mentala
❖ Esanahia:
➢ Banatzea/ zatitzea/ apurtzea
➢ Ulermena/ arrazoia/ burua

4. Eskizofrenia
❏ Gizon zein emakumeetan
❏ Nerabezaroan eta heldutasunaren
hasieran
❏ Normalean emakumeei
beranduago eta ez hain gogorra
❏ Umeen kasuetan 5 urtetik aurrera
(autismoaren nahastu ahal da)

5. Sintomak
Trastorno honek ez die uzten:
❏Erreala dena eta ez dena
desberdintzen
❏Modu zehatz batean pentsatzea
❏Egoera sozialetan modu
naturalean erreakzionatzen

6. ❖ Denboran zehar ikusten dira (urteetan)
❖ Pertsonaren arabera sintoma asko edo gutxi
❖ Eskizofrenia daukaten pertsonak arazoak
daukate lagunak mantentzeko eta lan egiteko
➢ Antsietatea
➢ Depresioak
➢ Portaera suizida
Sintomak:

7. Sintomak
Lehen sintomak dira:
➔Oso irritable edo tentsio egoeran sentitzea
➔Kontzentrazioa mantentzeko zailtasunak
➔Lo egiteko zailtasunak

8. Gaixotasuna handitzen joaten denean pertsona horiek pentsamenduarekiko,
emoziorekiko eta konportamendu aldaketak izango dute:
➔Existitzen ez diren gauzak entzun eta ikusi
➔Aislamendua
➔Emozioak gutxitzea
➔Atentzioa mantentzeko arazoak
Sintomak

9. ➔ Errealak ez diren zinezmen gogorrak
mantentzea (delirioak)
➔ Zentzu gabe hitz egitea
➔ Pentsamenduen artean “salto”
egiteak (gai batetik arramana ez
duen beste gai batera joatea)
Sintomak

10. Sintomak
➢ Askotan trastorno hau daukatenek,
besteek ez duten ahotsak entzuten
dute
➢ Besteak haien pentsamendua
entzun ahal dutela eta hori jakinda
haien kontra erabiliko dutela
pentsatzen dute
➢ Honek beldurtzen zaie eta
horregatik erraz irritatzen dira eta
pertsona retraidak izaten dira.

11. Sintomak
● Eskizofrenikoek sentzu gabe hitz
egin ahal dute
● Orduak eta orduak eman ahal dute
hitz edo mugitu gabe
● Pertsona horrek egoera onean
dagoela ematen du benetan
pentsatzen ari dena esan arte
● Gehienek zailtasunak dauka bere
burua zaintzeko eta lan gehienak
galtzen dituzte

12. Zer erlazioa du eskizofrenia substantzien abusuarekin?
●Subtantzia batzuei menpe dauden pertsona batzuek eskizofrenia duen beste
pertson baten sintoma berberak euki ditzake. Horregatik askotan nahasten dira.
●Gaixotasun hau duten pertsona askok prababilitate gehiago dute subtantzien
abusua izateko pertson normal bat baino.
●Substantzien abusua tratamenduaren eraginkortasuna txikitzea eragin dezake.
Substantzia batzuk, marihuana edo kokaina bezala sintomak larrioagotu dezakete.
Drogak

13. Zailtasun posible batzuk
Esquizofrenia izatea arrisku batzuen handitzea:
●Alkoholarekin edo drogekin arazo bat sortzea(substantzien abusua)
Subtantzien kontsumoa sintomek berriro agertzea egin ahal dute.
●Gaixotasun fisikoak.
●Bere burua hil
Drogak

15. ➢ Medikuarenera joan zuri edo zure familiako norbaiti gertatzen
bazaie:
○ Bere buruari edo besteei min egiteko ahotsak entzuten
baduzu/du
○ Min egiteko joera badauka (bere buruari edo beste norbaiti)
○ Existitzen ez diren gauzak ikusten baduzu/badu
○ Etxetik atera ezin duen sentimendua badaukazu/dauka
Noiz jarri harremanetan mediku
profesionalekin?

16. ● Sintoma asko arintzeko balioa dute
baina gehienetan bizitza osorako
dira.
● Ordea pertson askok gustuko eta
zentzuzko bizitza izan dezakete
nahiz eta eskizofrenia izan
Tratanendua

17. Medikamenduak:
➔Medikamendu antipsikotikoak
hoberenak dira (garunaren oreka
kimikoa aldatzen dute sintomak
kontrolatuz)
Medikamentu hauek lagungarriak
izan arren zeharkako efektuak
izan ditzake.
Tratamendua

18. ● Zeharkako efektuak izan daitezke:
○ Bertigoa
○ Egonezinaren edo
urduritasunaren sentsazioak
○ Logura (sedazioa)
○ Mugimendu motelak
○ Dardarak
○ Pisua handitzea
Tratamendua

19. ●Antipsikotikoen erabilpen luzea mugimenduen nahasketa izateko
arriskua handi dezake. Pertsona horrek ezin du bere mugimenduak
kontrolatu eta orduan azkar eraman behar da pertsona hori medikura
sintoma horiek baditu.
●Eskizofrenia antipsikotikoekin hobetzen ez badu beste
medikamenduekin proba daitezke
●Gaixotasun kronikoa da eta gaixotasun hori duten pertsona gehienok
antipsikotikoak erabil dezakete bizitza osorako.
Tratamendua

20. ❖ Ezin da aurrez ikusi
❖ Sintomak desager daitezke
medikuek emandako botikekin
(medikamendua utziz gero
sintomak berriro ager daitezke)
❖ Medikamentuak bakarrik medikuek
alda edo kendu daiteke.
Prebentzioa

21. ● Zaila izan ahal da nerabe batean diagnostikatzea, bere lehenengo
sintomak nerabeen arteko izaerak badirelako ere: lagun aldaketak, noten
jaitziera eta lo egiteko arazoak.
● Badago faktore konbinazioa non eskizofremia aurrez ikusi ahal dena,
faktore batzuk:
o isolamendua
o atzekeria
o pentsamendu eta susmo ezohikoen handitzea
Prebentzioa