2. Ondasun materialak sortzen ez dituztenak baina
pertsonen edo beste sektore konomikoen beharrak
asetzen dituztenak.
Herrialde garatuetan sektore nagusi bihurtu.
http://www.slideshare.net/ogastelu/hirugarren-sektorea-3-dbh-9-gaia
3. Publikoak
◦ Estatuak edo beste edozein erakunde publikoak
eskainitakoak.
◦ Hiritar guztientzat dira.
◦ Hiritarrek ordaindutako zergen bidez finantzatzen dira.
Pribatuak
◦ Enpresek eskainitakoak.
◦ Helburua irabaziak lortzea da.
4. Banatzeko zerbitzuak
◦ Garraioak
◦ Merkataritza
◦ Posta,…..
Enpresarako zerbitzuak
◦ Bankuak
◦ Aseguruak
◦ Aholkularitza,…..
Gizarte zerbitzuak
◦ Osasuna
◦ Hezkuntza
◦ Justizia
◦ Segurtasuna
◦ Komunikabideak eta informazioa,…..
5.
6.
7. Herri garatuetan:
◦ Oso zabalduta daude.
◦ Kalitate handiko zerbitzuak.
◦ Zerbitzuek parte handia hartzen dute Barruko Produktu
Gordinenan.
◦ Eskulan multzo handiena 3. sektorean aritzen da.
Herri azpigaratuetan
◦ Zerbitzuak urriak dira.
◦ Populazio gehien ez ditu oinarrizko zerbitzuak
◦ BPG-ean duen pisua urria da.
◦ Ordainketa eskaseko zerbitzuak.
14. Zerbitzu espezializatuenak hiri
handienetan.
• Gaur egungo joera:
– Teknologia modernoei esker:
– Informatika
– Telekomunikazioak
zerbitzuak, leku guztietara zabaltzeko
prozesua abiatu da
16. Munduko merkataritza, mundializiazioa
dela eta, gero eta handiagoa da.
Herrialde garatuek munduko
merkataritza gehiena
kontrolatzen dute.
17. ◦ Merkatuak
Zenbat eta populazio gehiago merkatu handiagoa
Biztanleriaren erosteko ahalmenak
◦ Azpiegiturak
Garraio onak eta merkeak
Dirua mugitzeko erreztasunak (finantza erakundeak, dirua elektronikoa,
….)
◦ Salgaiak mugitzeko erreztasunak
Muga-aduana gutxi
Arantzel gutxi
Merkataritzarekiko nazioarteko akordioak
18. Merkataritza ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko
salerosketa ordainketa baten truke.
Merkataritza bi tresna nagusiren bitartez egiten da:
◦ Salerosketa:
Transakzioa
◦ Merkatua
Salerosketa egiten den lekua
Konkretua: denda, interneten,… (produktu konkretua da)
Abstraktua: burtsa (baloreen salerosketa)
produktua ez da ikusten
19. Herrialde bateko mugen barruan egiten dena:
◦ Txikikazko merkatariak
Kontsumitzaileei kantitate txikitan saltzen diete
◦ Handizkako Merkatariak
Salgai kantitate handitan saltzen dute
◦ Interneten bidezko salmentak
20. Herrialdeen artean egiten dena
◦ Atzerriko salgaiak eta zerbitzuak
erosten
Inportazioak
◦ Atzerrira salgaiak edota zerbitzuak
saltzen:
Esportazioak
21. Merkataritza balantza:
◦ Ondasunen inportazioen eta esportazioen arteko saldoa
Positiboa ala negatiboa izan daiteke
Ordainketa balantza
◦ Herrialde baten truke guztiak erregistratzen ditu.
Ondasun materialak
Zerbitzuak
Finantza ondasunak
23. Nazioarteko Merkataritzan parte hartzeak
desberdintasun handiak ditu.
◦ Europar Batasuna, EEBB eta Japonia: merkataritza gune
nagusiak
◦ Goranzko herrialdeek parte-hartze handia dute nazioarteko
merkataritzan:
Herrialde garatuei salgai merke saltzen dizkiete.
◦ Gainerako herrialdeek parte-
hartze txikiagoa dute.
24. Kanpo-merkataritza errazteko nazioarteko erakundeak
eta merkataritza-blokeak sortu dira:
Merkataritiza askeko elkarteak:
Ipar Amerikako blokea (EEBB, Kanada eta Mexiko)
Aduana-batasunak:
Europar Batasuneko merkatu bakarra, adibidez.
25. Helburuak:
Arantzelak kendu edo murriztu
Merkataritza desleiala jazarri
Tramiteak erraztu
Bitarteko eran jokatu
kideen arteko
eztabaidetan.
28. Garraioa
◦ Pertsonak eta salgaiak bi lekuren edo gehiagoren artean
eramaten dituen jarduera.
Garraio sistema
Garraio gauzatzeko haien artean interaktuatzen diren
elementu batzuk behar dira.
◦ Azpiegiturak: errepideak, autobiak, portuak, aireportuak……
◦ Garraio-baliabideak: kamioiak, kotxeak, hegazkinak……
◦ Legeria
◦ Erakundeak, enpresak,…..
29. Garraio azpiegiturek sareak sortzen dituzte.
Sare bakoitzak jatorriko lekua eta helburuko
lekuak lotzen ditu.
Sare trinkoenak
◦ Herrialde garatuenetan
Sare urrienak
◦ Garapen eskaseko herrialdeetan.
30. Sareen nondik
norakoak hainbat
faktoreen menpe
daude:
◦ Baldintza geografikoak
◦ Estatuen erabakiak
◦ Eskualde bakoitizeko ekonomiaren garapen maila
31. ◦ Errepideak
Hobariak:
Malgutasuna
Eragozpenak:
Kargak erameteko gaitasun urria
Kutsadura
Trafiko dentsitatea
◦ Trenbidea
Hobariak
Zamatzeko kapazitate handia
Ez du kutsatzen
Eragozpenak
Ibilbidearen zurruntasuna
Kostu handia egitea
Mantenimendu garestia
32. Hobariak
Merkantzia astunak
Distantzia handiak
Kostu merkea
EEBBetan eta Europan tradizio handia
Eragozpena: erliebea
34. Garraio intermodalak garraio mota ezberdinak
harremanetan jartzen ditu modu errezean. Horretarako
beharrezkoak dira:
◦ Zentru logistikoak:
Kamioetan ailegatzen diren merkantziak trenbidera bergarraiatzeko
modu erangigarrian eta kostu txikian egin daiteke
Zentru logistikoek
garraiolariei hainbeste
zerbitzu eskaintzen
diete.