Slides for evolution of man

2.  Babylonia
◦ Angdiyosna siMarduk ang lumikhang lahat mulasapagkakagapiniyakay Tiamat
at pagkakapanaigkay Kingu
 Maya(Meso-america)
◦ And diyosna sinaTepeuat Gucamatz ang lumikhang lahatmula saminasangmais

3.  Hunduismo
◦ Angtao ay mulasakatawanngkauna-unahangtao na siPurusa
◦ Naniniwalangang paglikha atpatuloy at pailu-ulitlamang
 Islam
◦ Angtao ay nagmulakayAllahna siyangkaisa-isanilangdiyos

4.  Judaism at Kristiyanismo
◦ Anglahatay nilikhang nag-iisangPanginoon
 Japan
◦ Mula angmga mamamayannitosa diyosna siIzanagi at Izanami
 China
◦ Cosmiceggna naglabaskay Phan Ku

5.  Pilipinas
◦ Malakasat Maganda(Tagalog)
◦ Sikalakat Sicavay(Bisaya)
◦ Kabunian (Cordillera)

7.  Anglahatng nilalang ay nilikha ng
nag-iisaatmakapangyarihang
Diyos
 Itoay nahahati sa dalawang
pangkat:
◦ YoungEarthCreationists
◦ OldEarthCreationists

8.  Naniniwalana ang daigdig ay halos 10,000 taon na ang tanda
 Kaunting pagbabago sa species
 Walangpanibagong uri ang lumitaw atnalikha
 Itinaguyod ng nga taong naniniwala sa kawalangkamalianng Bibliya at
pinakahuluganan ito ng literal

9.  Naniniwalana ang daigdig ay mayilang bilyon na ang tandana batay sa
ipinapakita ng heolohiya (geology) at mga makabagong kagamitan
hinggil sa pagtatakda ng panahon

10.  Tumutukoy saanumangpagbabagong
nagaganapsaloob ng mahabang
panahon
 Itoay ukol sapagbabagosaisang
organismosaloob ngmahabang
panahon
 Dalawanganyo ng ebolusyon:
◦ NaturalisticEvolution
◦ TheisticEvolution

11.  Jean – Baptiste Lamarck
◦ French naturalist
◦ Unang nagtaguyodng teorya
ng ebolusyonnoongika-19 na
siglo

12.  CharlesDarwinat AlfredRussel
Wallace
◦ AklatnaOn theOrigin of Species by
Means ofNaturalSelection (1859)
◦ Naturalselection
 Ang mga indibidwal nanagtataglayng
pinakaangkopnakatangianay
nabubuhayatdumaraminangmas
mabilis kung ihahambingsaiba

13.  Random mutation
◦ Mga pagbabagoupang magkaroonng mga kumplikadonganyong maybuhay sa
mgakatangi-tangingparaan ng walangpinipilingmutasyon
 Survival of the Fittest (matira ang matibay)
◦ Nagingmodeloni Darwinsapagtaguyod ng teoryang ebolusyon

14.  Una:paghahayag ng pagkakaiba(variation)sa bawat indibidwal ng uri
ng nilalang
 Ikalawa:ang lumalaking populasyon ay maaaringnag-aagawansa
lumiliit na suplay ng pagkain
 Ikatlo:pag-angkop sa kapaligiranng isang indibidwal

16.  Cenozoic Era
◦ Panahon kung saanpinaniniwalaangnagsimulaangkwentong tao
◦ Tinatawagring“panahon ng mammal”
 2.5 milyon BP na ang nakakaraan
◦ Unang umusbongang tao saAfrica
 1.8 milyon BP
◦ Tinawagna “Age of Humanity”sapagkatsapanahong itonagsimulanglumaganap
ang mgatao sadaigdig

17.  Savanna
◦ Itoay tumutukoy salupaingpinagsamangdamuhan at kagubatan
◦ Pinaniniwalaang ditounang umusbong ang lahing tao
◦ Ditomatatagpuanang iba’t-ibanguri ngmalalakiat maliliitna mammalat kabilang
ditoang tao

18.  Anthropoid
◦ Gorilya,tao at unggoy
 Prosimian
◦ Lemurat tarsier
 Hominid
◦ May pagkakatuladsaugali atpisikalna anyo

19.  Kabilang dito ang Homo Sapiens (mga sinaunang tao) atPongid (ang
pinakamalapitna nabubuhay na kaanakng tao na non-human primate)

20.  Una:Naging mahirap ang kanyang paggala sa malawakna lupain (ang
kanyang mga kamay ay gamit rin sa paglalakad)
◦ Bipedalismo paglalakadgamit angdalawang paa
 Lumayaangkamayngprimateatnakalikhangmgabagay
 Angpaglalakadngmahabangdistansyaaynatugunan

21.  Ikalawa:Ang savanna ay hitik sa maninila (predator) dahilan ng pagiging
maligaligng isang primate
◦ Mga solusyon:
 Paghahanapngtirahannaligtasmula sa mgamaninilaatproteksyonlabansainit at
lamig
 Ikatlo:Ang mga halamang-pagkainay kalatsa mas malakingbahagi ng
lupain

22.  Tumutukoy sa mga kabilang sa pamilya(hominidae) ng bipedal primate
mammal na kinabibilangan ng pinakamodernong tao
 Pagitanng 4 milyon at 2 milyong BP
◦ Angsavannaay pinanirahanng iba’t-ibanguri ng hominid

23.  Ardipithecus ramidus
◦ Nabuhay 4.4 milyontaon na ang nakakaraan
 Australopithecine
◦ Umusbong4 milyontaon na ang nakakaraan
 Homo
◦ Umusbong2.5 milyontaon na angnakakaraan

24.  Hango sa wika ng Afar, Ethiopia
◦ Ardi–ground floor
◦ Ramid– root
 Maytaglayna katangianng tao at
chimpanzee

25.  Hango sa wikang Latinna nangangahulugang southern ape
 Raymond Dart
◦ Unang kumilalasa presensyang Australopithecinenoong 1925
 Nagtataglayng katangian ng tao at ng bakulaw

26.  Kilalasatawagna LUCY
 Apat na talampakanang taas
 19 hanggang 21 taon gulang
 Bipedal
 May kamay katuladng tao
 May utakna kasinlaking sa
chimpanzee

27.  Nabuhay sa pagitanng 2.5milyontaon
hanggang 1.5 milyontaon BP
 Maykakayahang makalikha ng
kagamitan
 Natagpuan sa OlduvaiGorge
 Louis andMaryLeaky
◦ NakatuklassaHomohabilis

28.  Nabuhaysapagitanng1.6 milyontaon
hanggang300,000 BP
 May katangianglumakadng tuwid
 May taasna 5 talampakanat animna
pulgada
 Nahukay saJavaIndonesiaang
pinakamatandangHomo erectus

29.  Kabilangditoang Homo
neanderthalensis o Neanderthal
(200,000-30,000 BP) at CroMagnon
(45,000-15,000 BP)
 Higitna malaki angutak ng mga
Homo sapiens
 Higitangkanilang kakayahan sa
pamumuhay atpaglikha

30.  Modernong mas
kumplikadong sistema tao
 Nakapagpapahayagng
saloobin sa pamamagitan ng
pagsasalita atpagsusulat

31.  Isang paniniwalangnaganap ang ebolusyon subalititoay pinasimulan at
pinamahalaan ng Diyos
 Umusbong upang mapagtugma ang mga teoryaukol sa pinagmulan ng tao
 Angkalawakan ay tinatayangnagsimula 14 bilyongtaon na angnakakaraan
mula sa organismong mayiisangselula at kinasangkapan angebolusyon upang
makabuo ng panibagong uring nilalang

32. Mateo, Grace Estela (ed.). 2012. Kasaysayanng Daigdig:BatayangAklat sa
Araling Panlipunan, Ikatlong Taon. Quezon City: Vibal Publishing House,
Inc.

33. Wakas...