Powerpoint bij de examentraining scheikunde voor 6VWO 2013-2014

1. EXAMENTRAINING 6VWO
Algemene vaardigheden en vakspecifieke vragen

2. WAT GAAN WE DOEN?
 Algemene vaardigheden
 Vraag met tekstbron
 Formuleren
 Berekening
 Onderzoeksopzet
 BiNaS
 Vakspecifiek
 RedOx
 Blokschema
 Biochemie (DNA-aminozuur)
 Rekenen aan zuren en basen

3. HOE GAAN WE HET DOEN?
 Korte introductie over onderwerp
 Werken aan geselecteerde opgave
 Stel je vragen aan ons
 Nakijken en reflecteren op je antwoord
 Stel je vragen aan ons
 Wat deed je goed / fout?
 Houd ondertussen een begrippenlijst, valkuilenlijst
en/of tips-lijst bij.

4. VRAAG MET TEKSTBRON EN FORMULEREN
VAN EEN ANTWOORD
 Gebruik markeerstift
 Soms kun je beter eerst de vraag lezen,
‘wat heb je nodig?’ en zoek de bijbehorende
gegevens
 Herhaal niet de vraag in je antwoord
 Laatste toets: Leg uit waarom amylose wel en
polystyreen niet in de natuur wordt afgebroken.
 Amylose is een stof die door de natuur wel wordt
afgebroken, dit in tegenstelling tot polystyreen waar
de natuur geen vat op kan krijgen en dus niet kan
afbreken.

5. HUILFACTOR IN UIEN
 Lees eerst artikel met
markeerstift.
 Lees de vraag, bedenk
welke informatie je
nodig hebt en zoek dat
erbij.
 Formuleer duidelijk en
volledig je antwoord.
 Ze willen dat je zelf de
juiste vraag formuleert
en die vraag inleidt met
enkele zinnen.
 Gebruik tabel 70E
(hint!)
 Hoe hebben ze nu
precies de
basenvolgorde in het
gen ontdekt?
Vraag 20 Vraag 21

6. HUILFACTOR IN UIEN
Extra tips bij deze opgave!
 Vraag 18 oefent je in het opstellen van rvg in
structuurformules
 Ook vraag 22 is een formuleervraag
 Vraag 24 kun je gebruiken als extra oefening voor
de vaardigheid ‘onderzoek’

7. REKENVRAGEN
 ABC: analyse, berekenen en conclusie (check!)
 Analyse: noteer wat je weet, wat je moet berekenen,
welke formule? Gebruik bijvoorbeeld de eenheid als je
niet meer weet?
 Berekenen: Laat de stappen zien, formules invullen of
reactievergelijking gebruiken. Niet tussendoor afronden.
 Conclusie: Heb je de vraag goed beantwoord? Klopt de
orde van grootte? Heb je de juiste eenheid genoteerd?
 Vaak via mol!!!!
 Noteer eventueel een reactieschema (in woorden)

8. WATER ONTHARDEN / STIKSTOFBEPALING
 Noteer de gegevens
 Gebruik de figuur
 kg geeft kmol
 1 L = 1 dm3
 Massapercentage
betekent
massaeenheden
 Wat is deel en wat is
geheel?
 Kijk goed naar de
grafiek!
 Ammoniumnitraat!!!
Water ontharden (9) Stikstofbepaling (23)

9. BESCHRIJVEN VAN EEN ONDERZOEK
 Beschrijven van een methode
 Wat moet je onderzoeken? Onderzoeksvraag
 Maak een stappenplan / voorschrift
 Kan iemand anders nu het experiment uitvoeren?
 Denk aan een controleproef, blanco, indien nodig!
 IJklijn: bekende concentraties hebben gereageerd
of zijn gekleurd.

10. STIKSTOFBEPALING / ACRYLAMIDE
 Bekende concentraties
titreren
 Omstandigheden gelijk
als de echte proef
 Wat is je
onderzoeksvraag?
 Voorschrift
 Heb je een blancoproef
nodig en wat is dan het
verschil?
Stikstofbepaling (22) Acrylamide (27)

11. STIKSTOFBEPALING / ACRYLAMIDE
Extra tips bij stikstofbepaling
 Vraag 19: is het basisch of niet bij een amfolyt?
Noteer Kz en Kb en vergelijk deze waarden.
 Vraag 20 en 21: oefening met formuleren
Extra tips bij acrylamide
 Vraag 21: tekenen van stukje polymeerketen, let op
de uiteinden!
 Vraag 24 en 25: oefening met formuleren

12. BINAS - TABELLEN
 Tabel 2: vermenigvuldigingsfactoren
 Tabel 4/5: omrekenen van eenheden
 Tabel 7: belangrijke constanten
 Tabel 8-12: gegevens van stoffen
 Tabel 25: isotopen
 Tabel 37: scheikundeformules
 Tabel 39: spectrometrie
 Tabel 40A: gegevens van elementen
 Tabel 45A: oplosbaarheid zouten
 Tabel 46: Ks

13. BINAS - TABELLEN
 Tabel 48: RedOx
 Tabel 49: zuren en basen
 Tabel 50: evenwichtsconstanten
 Tabel 52: Indicatoren
 Tabel 65B: kleuren van chemicalien
 Tabel 66A/B: namen van stoffen, formules
 Tabel 66C/D: Organische naamgeving
 Tabel 67 structuurformules en structuren
 Koolhydraten, aminozuren

14. BINAS - TABELLEN
 Tabel 70A: basen
 Tabel 70E: genetische codes
 Tabel 70G/H/I: translatie/transscriptie
 Tabel 95B: ADI-waarden
 Tabel 97A: oa MAC-waarden
 Tabel 98/99: molaire massa

15. IS HET EEN REDOXREACTIE?
 Verschil RedOx en zuur-base!
 Bij redox elektronenoverdracht!
 Maak eventueel gebruik van oxidatiegetallen, de
lading van de ionen. Elementen zijn 0, behandel
atomen in de moleculen als ionen. Denk aan de
ionen die meerdere ladingen kunnen hebben.

16. SPINAZIE EN VIS / ALCOHOLINTOLERANTIE
 Noteer formules nitraat
en nitriet
 H+ ?
 Tabel 48?
 Oxidatiegetallen?
 NAD+ naar NADH,
verandering van
lading?
 Kijk naar de andere
deeltjes, welke
halfreactie is dat?
Spinazie en vis (6) Alcoholintolerantie (1)

17. SPINAZIE MET VIS
Extra tips bij deze opgave
 Vraag 7 en 8: opstellen van reactievergelijkingen
 Controleer de atoombalans en de ladingsbalans!

18. ZELF OPSTELLEN VAN HALFREACTIES
 Bepaal (indien mogelijk) eerst of het een oxidator of
reductor betreft.
 Maak gebruik van het deeltje H2O als zuurstofbron
of om zuurstof kwijt te kunnen.
 Zuur milieu: gebruik H+
 Basisch milieu: OH-
 Atoombalans
 Elektronenbalans
 Tribunedeeltjes

19. ABSINT / SULFAAT IN AFVALWATER
 Gebruik de gegeven
afkortingen
 Waar moet H+ en waar
de H2O?
 Atoombalans
 Elektronenbalans
 Is het een oxidator of
een reductor?
 Waar moet H+ en H2O?
 Atoombalans
 Elektronenbalans
Absint (3) Sulfaat in afvalwater (15)

20. ABSINT / SULFAAT IN AFVALWATER
Extra tips bij de opgave Absint:
 Vraag 1 en 2: spiegelbeeldisomerie en cis-trans-
isomeren
 Vraag 4 en 5: rekenvragen
Extra tips bij de opgave Sulfaat in afvalwater
 Vraag 14: rekenvraag
 Vraag 16: totaalvergelijking

21. BLOKSCHEMA
 Symbolen: BiNaS
 Blokken voor de processen, pijlen met de stoffen
 Laat pijlen terugkomen in blokken
 Molbalans en massabalans
 Evenwichten worden beïnvloed met druk en/of
temperatuur
 Rendement = opbrengst / maximale opbrengst *
100%
 Rendement = opbrengst / beginstof * 100%

22. MZA
 Vraag 14: rendement
 Vraag 16: Blokschema
 Goed lezen, voldoe aan de voorwaarden
 Gebruik een kladpapiertje
 Zelf meer oefenen? Nikkel (2010, tijdvak I)
 1: formuleren
 2 en 3: evenwichtsbeschouwing
 4: blokschema
 5: rekenen

23. BIOCHEMIE
 Tekenen van stukje eiwit (2 à 3 aminozuren)
 Let op de eindjes, peptidebinding en zijketens
 Puzzelen met mutaties
 Oefen verschillende vragen
 Alcoholtolerantie (3,4,5)
 Wat is de peptidebinding?
 Plaats 487, wat betekent dat in dit geval?
 Coderend en matrijsstreng?
 Gebruik de aangegeven notatie
 3 basen, 1 aminozuur.

24. REKENEN AAN ZUREN EN BASEN
 Eerst goede reactievergelijking
 Sterk of zwak!
 BOEC of molbalansschema
 Invullen met mol of molariteit (als volume niet verandert)
 Zwak zuur, dan weet je niet hoeveel er verdwijnt,
bijkomt: -x, +x
 Sterk zuur, direct pH uit de molariteit sterke zuur
 Tabel 49

25. WATER ONTHARDEN (10,11)
 Tabel 50A: Kw bij
verschillende
temperaturen en pKw
 pKw = pH + pOH
 Slecht oplosbare
zouten vormen ook een
evenwicht
 Ks = ionenproduct
 Nog steeds afwijkende
pKw
 Let op de eenheden
 Reflecteer goed op je
antwoord
 Kijk ook naar wat half
goed wordt gerekend
Vraag 10 Vraag 11

26. LAATSTE TIPS
 Oefen verschillende examens bv. van 2008-2011 I
 Bekijk van elke vraag wat voor soort vraag dit is:
goed formuleren, rekenen, bepaald onderwerp etc
 In een opgave komen vaak verschillende
onderwerpen terug
 Denk ook aan je algemene (scheikunde)kennis,
gebruik daarvoor ook je ‘begrippenlijst’
 Lees in je boek nogmaals de SE hoofdstukken over
chemie en het milieu
 Corrosie, kijk in de syllabus wat je daarvan moet
weten!