22tcn18 79chuong3ketcauthep-121223060012-phpapp01

22TCN 18-79

CHƯƠNG III KẾT CẤU THÉP (1)
1. VẬT LIỆU
3.1. Những vật liệu chủ yếu của cầu thép là:
1. Đối với những cấu kiện bằng thép cán không chịu hàn ghép:
a. Thép các-bon lò Mác-Tanh cán nóng số hiệu: (CT3 cầu) dùng làm cầu theo
GOST 6713-53;
b. Thép kết cấu hợp kim thấp lò Mác-Tanh số hiệu 15XCHД theo GOST
5058-57 với yêu cầu bổ sung (phù hợp với điều 11 của GOST này) về độ dài
xung kích ở nhiệt độ âm; cho phép dùng những thép hợp kim thấp có số hiệu
khác, nhưng chất không kém hợp kim trên và phải có căn cứ thích hợp.
Khi thiết kế những kết cấu Nguyễn Đức Toản,cường độ cao cũng như liên
liên kết bằng bu lông
kết hàn lắp ráp đều phải xét đến yêu cầu bổ GTVT
Viện KH&CNsung theo các chỉ dẫn kĩ thuật riêng.
(ITST)
2. Đối với các cấu kiện bằng thép chịu hàn ghép, chế tạo ở nhà máy.
a. Thép các-bon lò Mác-Tanh cán nóng, số hiệu M16C theo GOST 6713-53
dùng làm cầu.
b. Những loại thép hợp kim thấp nêu ở điểm 1 “b” kèm theo yêu cầu bổ sung
(phù hợp với điều 11 của GOST 5058-57) về độ dài xung kích sau khi đã hoá
già cơ học;
Trong cầu hàn đường sắt cho phép dùng những loại thép hợp kim thấp này,
nhưng phải tuân theo các chỉ dẫn riêng.
3. Đối với những bộ phận đúc – dùng thép các-bon đúc số hiệu 25 nhóm II
theo GOST 977-58;
4. Đối với bu-lông chốt, con lăn và bu-lông ở nút dùng thép các-bon lò Mác-
Tanh rèn (hay cán nóng) số hiệu BCT5 theo GOST 380-60;
5. Đối với kết cấu nhịp cầu treo, cầu dàn dây và kết cấu nhịp ứng suất trước –
dùng dây cáp thép theo những chỉ dẫn kỹ thuật riêng.
6. Để đổ đặc những đầu dây cáp thép thanh treo hình cốc dùng hợp kim kẽm-
nhôm SiAM 9-1,5 theo GOST 7117-54.
7. Đối với những đinh tán dùng thép các bon lò Mác-Tanh cán nóng số hiệu
((CT.2 đinh tán)) theo GOST 499-41.
8. Đối với bu-lông tinh chế - dùng thép các-bon lò Mác-Tanh cán nóng số
hiệu BCT.3 theo GOST 380-60.
9. Đối với bu-lông cường độ cao và đai ốc của nó – dùng thép chế tạo máy
hợp kim thấp số hiệu 40K theo GOST 4543-57 được gia công nhiệt để đảm bảo
cường độ cực hạn của bu-lông và đai ốc ít nhất là 140 kg/mm2.

1

22TCN 18-79

10. Để hàn tự động (bán tự động) các cấu kiện bằng thép số hiệu M16C- dùng
dây hàn bằng thép các-bon số hiệu CB.08A và CB-08RA theo GOST 2246-60
và thuốc hàn chảy số hiệu OCSi-45 và AH-348-A (OCSi-45M và AH-348-AM)
theo GOST 9087-59; để hàn tự động (bán tự động) các cấu kiện bằng thép số
hiệu 15XCHD phải dùng dây hàn bằng thép số hiệu CB-08RA, CB-08RC và
CB-10R2 theo GOST 2246-60 và thuốc hàn chảy số hiệu OCSi-45 và AH-348-
A (OCSi-45M và AH-348-AM) theo GOST 9087-59. Cho phép dùng dây hàn
thuốc hàn chảy có số hiệu khác, nhưng phải có căn cứ thích hợp và đảm bảo
được tính chất cơ học của mạch hàn không kém thép cơ bản.
11. Khi hàn tay các cấu kiện bằng thép số hiệu M16C phải dùng que hàn điện
loại E-42A theo GOST 9467-60, các cấu kiện bằng thép hợp kim thấp số hiệu
15XCHD phải dùng que hàn điện E-50A theo GOST 9467-60; khi hàn tay các
chi tiết phụ bằng thép các-bon số hiệu BCT3 và CT.O theo GOST 380-60 cho
Nguyễn Đức Toản,
phép dùng que hàn điện loại E-42 theo GOST 9467-60.
Viện KH&CN GTVT
Chú thích (ITST)
1. Đối với bản ngăn nẹp tăng cường, lề người đi, thiết bị kiểm tra cũng như
các cấu kiện cầu bộ hành, cho phép dùng thép các-bon cán nóng lò Mác-Tanh số
hiệu BCT.3KП theo GOST-380-60 nếu các cấu kiện đó không cần hàn; đối với
cấu kiện cần hàn của đường người đi, của thiết bị kiểm tra cũng như các cấu
kiện cầu bộ hành cho phép dùng thép các-bon lò Mác-Tanh cán nóng số hiệu
BCT.3 dùng cho kết cấu hàn theo GOST-380-60
2. §èi víi çc chÕ phÈm b»ng thÐp cña mÆt cÇu, lan can cÇu thang vµ b¶n che
gèi cÇu cho phÐp dïng thÐp cac-bon çn nãng lß M¸c-Tanh sè hiÖu CT.O theo
GOST 380-60.
3. Trong çc kÕt cÊu nhÞp b»ng thÐp hîp kim thÊp viÖc sö dông hîp lý thÐp
cac-bon ®Ó lµm mÆt cÇu xe ch¹y, thanh liªn kÕt, thanh treo, thanh gi»ng vµ b¶n
gi»ng çc cÊu kiÖn giµn chñ ph¶i xÐt ®Õn ¶nh h−ëng biÕn d¹ng cña cÊu kiÖn mµ
quyÕt ®Þnh. Riªng b¶n ng¨n ngang vµ thÐp gãc nÑp t¨ng c−êng cña kÕt cÊu nhÞp
b»ng thÐp hîp kim thÊp th× nªn dïng thÐp cac-bon.
4. KÕt cÊu nhÞp b»ng thÐp hîp kim thÊp cho phÐp dïng ®inh t¸n b»ng thÐp kÕt
cÊu hîp kim thÊp lß M¸c-Tanh sè hiÖu 09T2 theo GOST 5058-57*, tho m·n çc
yªu cÇu sau ®©y (thö hai lÇn cho mét nhãm) :
Thö ®é lón trong tr¹ng th¸i nguéi theo GOST 8817-58 khi:
h1
x= = 0,5
h
Thö ®é lón trong tr¹ng th¸i nãng theo GOST 8817-58 tíi 1/2 chiÒu cao;
Thö rÌn mò vµ ®Ëp bÑt trong tr¹ng th¸i nguéi theo GOST 8817-58 cho tíi khi
®−êng kÝnh b»ng 2,5 lÇn ®−êng kÝnh thanh thÐp.

2

22TCN 18-79

2.§ÆC TR¦NG TÝNH TO¸N CñA VËT LIÖU Vµ LI£N KÕT
3.2 C−êng ®é tÝnh to¸n c¬ b¶n cña çc lo¹i thÐp nªu trong ®iÒu 3.1 dïng cho
çc kÕt cÊu t¸n nèi vµ hµn ph¶i lÊy theo b¶ng 3-1 (theo øng suÊt ph¸p tuyÕn).
B¶ng 3-1
C−êng ®é tÝnh to¸n(kg/cm2)
Lo¹i thÐp Khi chÞu t¸c dông Khi chÞu uèn
cña lùc däc trôc R0 Ru
ThÐp çcbon sè hiÖu «CT.3 cÇu» M16C 1900 2000
ThÐp hîp kim thÊp sè hiÖu 15. XCHD 2700 2800
ThÐp çc-bon rÌn hay çn nãng sè hiÖu 2000 2100
BCT.5
ThÐp çc-bon ®óc sè hiÖu 25L 1500 1600
C−êng ®é tÝnh to¸n c¬ b¶n cña KH&CN GTVT
Viện thÐp
(ITST)

Chó thÝch:
1. C−êng ®é tÝnh to¸n Ru tÝnh b»ng 1,05 R0 (lÊy trßn sè), trong ®ã 1,05 –hÖ sè
tÝnh chuyÓn khi mÆt c¾t chÞu uèn.
2. §èi víi thÐp çn hîp kim thÊp sè hiÖu 15XCHD bÒ dµy lín h¬n 32mm vµ
®èi víi thÐp hîp kim thÊp sè hiÖu kh¸c, th× c−êng ®é tÝnh to¸n ph¶i ®Þnh theo
nh÷ng chØ dÉn kü thuËt riªng.
Khi lùc däc vµ m« men uèn cïng t¸c dông vµ khi cÊu kiÖn chÞu uèn xiªn th×
c−êng ®é tÝnh to¸n lÊy theo ®iÒu 3.36.
C−êng ®é chÞu c¾t tÝnh to¸n cña hîp kim SiAM 9-1,5 lÊy b»ng 500 kg/cm2.
3.3. Çc lo¹i c−êng ®é tÝnh to¸n kh¸c cña thÐp trong çc cÊu kiÖn cña kÕt cÊu
vµ liªn kÕt lÊy b»ng c−êng ®é tÝnh to¸n c¬ b¶n t−¬ng øng R0 nh©n víi hÖ sè tÝnh
chuyÓn nªu trong b¶ng 3-2 vµ 3-3 tuú theo d¹ng øng suÊt.
C−êng ®é tÝnh to¸n (søc chÞu lùc tÝnh to¸n) cña mét bu l«ng c−êng ®é cao t¹i
mçi chç tiÕp xóc gi÷a çc mÆt tiÕp xóc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
S = 0,75N.f
Trong ®ã : N- lùc kÐo kiÓm tra tÝnh to¸n cña mét bu l«ng; ®èi víi bu l«ng
®−êng kÝnh 18, 22 vµ 24mm (®−êng kÝnh tiªu chuÈn cña læ ®Æt bu l«ng lµ 20,23
vµ 26mm ) lÊy t−¬ng ®−¬ng b»ng 13,20 vµ 24T;
f- hÖ sè ma s¸t( tr−êng hîp lµm s¹ch mÆt tiÕp xóc b»ng çch phun
çt hay phun löa ) lÊy b»ng 0,45 ®èi víi thÐp çc bon vµ b¨ng 0,55 ®èi víi thÐp
hîp kim thÊp .
0,75- hÖ sè ®iÒu kiÖn lµm viÖc

3

22TCN 18-79

C−êng ®é tÝnh to¸n cña kim lo¹i trong m¹ch hµn,khi hµn tù ®éng, b¸n tù ®éng
vµ hµn tay,lÊy nh− c−êng ®é tÝnh to¸n cña kim lo¹i çn c¬ b¶n dïng trong cÊu
kiÖn hµn: nÕu m¹ch hµn chÞu lùc däc trôc vµ chÞu uèn,lÊy theo b¶ng 3-1 cßn nÕu
chÞu øng suÊt tiÕp tuyÕn th× ph¶i xÐt ®Õn hÖ sè tÝnh chuyÓn theo b¶ng 3-2.

B¶ng 3-2
TT HÖ sè
Tr¹ng th¸i øng suÊt
tÝnh chuyÓn
1 C¾t 0,6
2 Ðp mÆt tùa ®Çu(khi cã gia c«ng cho khÝt) 1,5
3 Ðp mÆt côc bé khi tiÕp xóc khÝt 0,75
4 NÐn theo ®−êng kÝnh khi l¨n tù do 0,04
5 Nguyễn Đức Toản,
Ðp mÆt theo ®−êng kÝnh cña bu l«ng chèt ë nót 1,5
Uèn cña bu l«ng chèt Viện (KH&CN GTVT nhá gi÷a
ë nót khi cã khe hë rÊt
6 (ITST)
hai mÆt tiÕp xóc cña çc cÊu kiÖn ghÐp cã hai b¶n bông 1,75
cÇn liªn kÕt)

HÖ sè tÝnh chuyÓn sang c−êng ®é dÉn xuÊt cña thÐp trong çc cÊu kiÖn cña kÕt
cÊu.

Chó thÝch:Khi øng suÊt tiÕp tuyÕn ph©n bè kh«ng ®Òu, ®èi víi tr−êng hîp
chÞu c¾t ph¶i nh©n thªm víi hÖ sè c’ theo ®iÒu 3.36 vµ 3.56.

B¶ng 3-3 HÖ sè tÝnh chuyÓn sang c−êng ®é cña liªn kÕt ®inh t¸n vµ bu l«ng
(tÝnh tû lÖ víi c−êng ®é kÕt cÊu)
§inh t¸n (bu l«ng) CT.2 ®inh t¸n (CT3) 09T2
Sè hiÖu
thÐp ThÐp çc ThÐp hîp ThÐp hîp
KÕt cÊu
bon kim thÊp kim thÊp
Lo¹i Ë nhµ m¸y (tinh ChÞu c¾t 0,80 0,55 0,80
®inh t¸n chÕ) chÞu Ðp mÆt 2,00 2,00 2,00
(bu l«ng) Khi l¾p r¸p(nöa ChÞu c¾t 0,70 0,50 0,70
tinh chÕ) chÞu Ðp mÆt 1,75 1,75 1,75
Chó thÝch : §èi víi ®inh t¸n ®Çu ch×m vµ ®Çu nöa ch×m ,hÖ sè tÝnh chuyÓn
gi¶m ®i: 20%.
3.4. HÖ sè γ, triÕt gi¶m c−êng ®é tÝnh to¸n cña kim lo¹i c¬ b¶n ë çc cÊu kiÖn
,çc liªn kÕt hµn,®inh t¸n bu l«ng khi tÝnh theo ®é chÞu mái çc kÕt cÊu liªn kÕt
b»ng ®inh t¸n vµ hµn,lÊy theo c«ng thøc:

4

22TCN 18-79

1
γ = ≤1
(a.β + b) − (a.β − b).ρ

Trong ®ã β-hÖ sè cã hiÖu cña øng suÊt tËp trung lÊy theo phô lôc 12;
ρ-®Æc tr−ng chu kú øng suÊt thay ®æi;
σ min
ρ=
σ max

σmax vµ σmin –çc trÞ sè øng suÊt lín nhÊt vµ nhá nhÊt( trÞ sè tuyÖt ®èi) cã kÌm
theo dÊu cña chóng (khi kÐo – lÊy dÊu céng, khi nÐn lÊy dÊu trõ ) . Nh÷ng trÞ sè
nµy x¸c ®Þnh theo vÕ tr¸i c«ng thøc trong b¶ng 3-9 vµ theo ®iÒu 3.56;
a vµ b – hÖ sè ®èi víi kÕt cÊu b»ng thÐp çc bon lÊy a= 0,58 b=0,26;
®èi víi kÕt cÊu Nguyễn kim thÊp lÊy a= 0,65 b=0,30.
thÐp hîp Đức Toản,
Khi x¸c ®Þnh hÖ sè γ cho kim lo¹i c¬ b¶n cña cÊu kiÖn liªn kÕt b»ng ®inh t¸n ,
Viện KH&CN GTVT
bu l«ng vµ hµn t¹i nhµ m¸y chñ yÕu(ITST) nÐn do t¶i träng ngoµi sinh ra (σmax
chÞu lùc
< 0) , th× çc dÊu n»m trong ngoÆc ë mÉu sè cña c«ng thøc ( khi kiÓm tra theo
øng suÊt σmax ) ph¶i ®æi ng−îc l¹i.
§èi víi nh÷ng cÊu kiÖn ( vµ çc liªn kÕt cña chóng) cña ®−êng xe ch¹y vµ
nh÷ng cÊu kiÖn chÞu t¶i träng cùc bé ( vµ çc liªn kÕt cña chóng ) cña giµn chñ
khi chiÒu dµi ®Æt lùc cña ®−êng ¶nh h−ëng γ < 22m, th× hÖ sè a t¨ng lªn A lÇn ;
TrÞ sè A tÝnh theo c«ng thøc :
A= B- Cγ ≥ 1
Çc trÞ sè B vµ C phô thuéc vµo trÞ sè cña hÖ sè β lÊy theo b¶ng 3 ∼ 4
trong mäi tr−êng hîp trÞ sè a ®Òu
§èi víi çc cÊu kiÖn vµ liªn tÝnh gi¶m ®i 30%.
kÕt cña cÇu «t« vµ cÇu thµnh phè

3.5.M«dul ®µn håi tÝnh to¸n lÊy nh− sau:
M«dul ®µn håi däc cña thÐp vµ thÐp ®óc – 2.100.000 kg/cm2.
M«dul c¾t cña thÐp vµ thÐp ®óc – 840.000 kg/cm2

5

22TCN 18-79

B¶ng 3∼4 Çc gi¸ trÞ cña hÖ sè B vµ C

β ThÐp çc bon ThÐp hîp kim thÊp
B C B C
1,0 1,45 0,0205 1,65 0,0295
1,1 1,48 0,0218 1,69 0,0315
1,2 1,51 0,0232 1,47 0,0335
1,3 1,54 0,0245 - -
1,4 1,57 0,0258 1,83 0,0375
1,5 1,60 0,0271 1,87 0,0395
1,6 1,63 0,0285 1,91 0,0415
1,7 1,66 0,0298 1,96 0,0435
1,8 - Nguyễn Đức Toản2,00
- , 0,0455
1,9 - Viện KH&CN GTVT 2,04
- 0,0475
2,0 1,74 0,0338 )
(ITST - -
2,2 - - 2,18 0,0536
2,3 1,83 0,0377 - -
2,4 - - 2,27 0,0576
2,5 1,89 0,0404 - -
2,6 1,92 0,0417 - -
2,7 1,95 0,0430 - -
3,1 - - 2,57 0,0716
3,2 - - 2,62 0,0737
3,4 2,15 0,0523 - -
3,5 - - 2,75 0,0797
3,7 - - 2,84 0,0837
4,4 - - 3,15 0,0977

TÝnh to¸n
3. X¸c ®Þnh néi lùc vµ m« men
3.6.Néi lùc vµ m« men trong çc bé phËn kÕt cÊu ®Òu x¸c ®Þnh theo giai ®o¹n
chÞu lùc ®µn håi.
§iÒu ®ã qui −íc cho c¶ nh÷ng tr−êng hîp riªng biÖt khi cho phÐp biÕn d¹ng
dÎo; biÕn d¹ng dÎo ®−îc xÐt b»ng çch ®−a çc hÖ sè qui ®Þnh trong nh−ng ®iÒu
t−¬ng øng cña ch−¬ng nµy.
Nh÷ng biÕn d¹ng còng ®−îc x¸c ®Þnh theo giai ®o¹n chÞu lùc ®µn håi , kh«ng
kÓ ®Õn sù gi¶m yÕu cña tiÕt diÖn do çc lç ®inh t¸n vµ bu l«ng.

6

22TCN 18-79

3.7.S¬ ®å tÝnh to¸n kÕt cÊu ®−îc lùa chän cho phï hîp vãi s¬ ®å h×nh häc thiÕt
kÕ cña nã.Khi x¸c ®Þnh s¬ ®å tÝnh to¸n ,cho phÐp kh«ng xÐt tíi ®é vång x©y
dùng vµ biÕn d¹ng do t¶i träng.
§−êng tim cña thanh lµ ®−êng nèi liÒn çc träng t©m mÆt c¾t cña thanh.Khi
®−êng tim cña thanh kh«ng trïng víi ®−êng nèi liÒn gi÷a çc t©m cña nót th× cho
phÐp kh«ng xÐt ®é lÖch t©m trong tÝnh to¸n nÕu kh«ng v−ît qu¸:
1,5% chiÒu cao cña mÆt c¾t,®èi víi thanh ch÷ ,ch÷ I vµ thanh ghÐp b»ng
hai thanh C.
0,7% chiÒu cao cña mÆt c¾t, ®èi víi thanh ch÷ H.
Chó thÝch:
1. Trong kÕt cÊu nhÞp chÞu lùc ®Èy ngang bªn ngoµi ph¶i xÐt ®Õn biÕn d¹ng do
t¶i träng trong s¬ ®å tÝnh to¸n, nÕu ¶nh h−ëng cña biÕn d¹ng ®ã ®Õn øng suÊt
v−ît ra ngoµi giíi h¹n chÝnh x¸c cña tÝnh to¸n.
Viện KH&CN GTVT
2. §èi víi çc thanh gi»ng vµ çc (ITST) kÕt cã mÆt c¾t lµ thÐp gãc, lÊy tim
thanh liªn
theo ®−êng ®inh t¸n, cho phÐp kh«ng xÐt ®é lÖch t©m cña tim thanh so víi t©m
cña nót.
3.8.§èi víi kÕt cÊu nhÞp cÇu kh«ng gian cho phÐp ph©n thµnh nhiÒu hÖ mÆt
ph¼ng riªng biÖt ®Ó tÝnh to¸n ®−îc ®¬n gi¶n: giµn hoÆc dÇm chñ, hÖ liªn kÕt gi÷a
chóng, hÖ mÆt cÇu.Nh−ng ph¶i xÐt sù cïng chÞu lùc vµ ¶nh h−ëng lÉn nhau gi÷a
çc hÖ mÆt ph¼ng nµy.
3.9.Trong lo¹i giµn hoa,liªn kÕt cøng ë nót cña çc thanh,khi tÝnh to¸n ®−îc
coi lµ khíp, nÕu kÕt cÊu vÉn ®¶m b¶o kh«ng biÕn d¹ng h×nh häc vµ nÕu (®èi víi
giµn chñ) tû sè gi÷a chiÒu cao cña mÆt c¾t víi chiÒu dµi cña thanh kh«ng lín qu¸
1/15.
Khi tû sè trªn lín qu¸ 1/15 th× ph¶i tÝnh ®Õn m« men uèn trong çc thanh cña
giµn chñ do ®é cøng cña nót, còng nh− do ®iÒu chØnh øng suÊt g©y nªn, nÕu
trong ®å ¸n cã dù kiÕn sù ®iÒu chØnh ®ã.
Khi tÝnh ®é chÞu mái cña çc thanh vµ liªn kÕt trong giµn hoa hµn nèi toµn bé,
ph¶i tÝnh m« men uèn do ®é cøng cña nót g©y ra, víi bÊt k× tû sè nµo gi÷a chiÒu
cao cña mÆt c¾t víi chiÒu dµi cña thanh.
Trong giµn hoa, cho phÐp xÐt tíi ®é cøng cña nót theo ph−¬ng ph¸p gÇn
®óng; riªng lùc däc trôc cho phÐp x¸c ®Þnh theo s¬ ®å tÝnh to¸n kiÓu khíp.
Khi kiÓm to¸n cña c−êng ®é nÕu xÐt ®Õn øng suÊt phô do ®é cøng cña nót g©y
ra, còng nh− khi tÝnh to¸n ®é chÞu mái trong tr−êng hîp tû sè gi÷a chiÒu cao cña
mÆt c¾t víi chiÒu dµi thanh nhá h¬n 1/15, xÐt ®Õn ®é cøng cña nót, ®Òu dïng hÖ
sè ®iÒu kiÖn lµm viÖc m2 =1,2.
Chó thÝch:

7

22TCN 18-79

1. Ph¶i tÝnh ®Õn øng suÊt phô trong nh÷ng thanh m¹ cña giµn g©y ra do biÕn
d¹ng cña nh÷ng thanh treo, víi bÊt kú tû sè nµo gi÷a chiÒu cao mÆt c¾t víi chiÒu
dµi thanh.
2. Trong giµn hoa chñ kh«ng nªn chän chiÒu cao cña mÆt c¾t thanh lín h¬n
1/10 chiÒu dµi cña thanh trõ çc thanh m¹ chÞu ho¹t t¶i th¼ng ®øng ë ngoµi ®iÓm
nót .
3.10. Khi tÝnh to¸n giµn hoa cã thanh m¹ ë cïng cao ®é víi mÆt cÇu,nÕu thanh
m¹ cïng chÞu t¸c dông ®ång thêi cña lùc däc trôc vµ m« men uèn do ho¹t t¶i
th¼ng ®øng bªn ngoµi ®iÓm nót g©y nªn, th× ph¶i xÐt ®Õn ®é cøng t¹i nót cña
thanh m¹ víi bÊt k× tû sè nµo gi÷a chiÒu cao mÆt c¾t víi chiÒu dµi cña khoang.
Trong tÝnh to¸n tÊt c¶ çc thanh vµ liªn kÕt t¸n nèi hoÆc hµn nèi ®Òu ph¶i xÐt ®Õn
®é cøng cña çc nót thanh m¹.
Cßn tÝnh chÊt cøng cña çc nót kh¸c, kÓ Toản, kÕt cña thanh m¹ víi çc
Nguyễn Đức c¶ liªn
thanh ®øng vµ kiÓu dµn ®Òu theo qui ®Þnh ë ®iÒu 3.9.
Viện KH&CN GTVT
(ITST)
Khi tÝnh thanh m¹ chÞu ho¹t t¶i ®Æt ngoµi ®iÓm nót, hÖ sè m2 kh«ng xÐt.
Chó thÝch: Khi chiÒu cao m¹ trªn nhá h¬n 1/10 chiÒu cao ë gi÷a nhÞp cña
giµn, vµ khi chiÒu dµi khoang cña thanh m¹ kh«ng qu¸ 3m, th× m« men uèn ë
mÆt c¾t bÊt kú chç nµo cña thanh m¹ ®Òu ®−îc phÐp gi¶ ®Þnh b»ng ± 0,6 lÇn m«
men ë gi÷a nhÞp cña dÇm ®¬n gi¶n, cã nhÞp b»ng chiÒu dµi mét khoang, cßn lùc
däc trôc trong çc thanh giµn sÏ tÝnh theo tr−êng hîp kh«ng xÐt ®Õn ®é cøng cña
nót thanh m¹.
3.11. M« men uèn ë mÆt c¾t bÊt kú cña nh÷ng thanh n»m ngang, thanh xiªn
cña giµn hoa chñ vµ thanh gi»ng d−íi t¸c dông cña träng l−îng b¶n th©n cña
thanh lÊy b»ng 0,8 lÇn m« men cña mét thanh ®Æt tù do.
3.12. Çc thanh cña kÕt cÊu nhÞp ( thanh ®øng , thanh chèng ngang, thanh
c¨ng, thanh liªn kÕt) dïng ®Ó gi¶m chiÒu dµi tù do cña çc thanh chÞu nÐn ph¶i
kiÓm to¸n d−íi lùc t¸c dông cña lùc ®Èy, lÊy b»ng 3% lùc däc trôc cña thanh
chÞu nÐn.
3.13. §èi víi kÕt cÊu nhÞp cã 2 hÖ thèng liªn kÕt däc, t¶i träng n»m ngang lÊy
theo b¶ng 3-5.

8

22TCN 18-79

B¶ng 3-5
T¶i träng t¸c dông lªn çc thanh liªn kÕt tÝnh b»ng % cña toµn bé t¶i träng
n»m ngang
T¶i träng T¸c dông lªn hÖ liªn kÕt däc
ë ®é cao hÖ ë mÆt ph¼ng cña
mÆt cÇu thanh m¹ kh«ng
cã hÖ mÆt cÇu
¸p lùc giã lªn giµn chñ 60 60
¸p lùc giã lªn hÖ mÆt cÇu vµ
®oµn tµu
Lùc l¾c ngang cña ®oµn tµu 80 40
T¶i träng do lùc ly t©m uyễn Đức Toản,
Ng
Viện KH&CN GTVT
(ITST)
3.14. Néi lùc trong çc thanh m¹ cña giµn chñ do ¸p lùc giã g©y ra ®−îc x¸c
®Þnh nh− ®èi víi giµn ph¼ng kiÓu dÇm cã nhÞp tinh to¸n b»ng nhÞp tÝnh to¸n cña
giµn chñ, sau ®ã lÊy kÕt qu¶ ®−îc nh©n víi çt tuyÕn cña gãc nghiªng gi÷a thanh
m¹ víi ®−êng n»m ngang.
S¬ ®å tÝnh to¸n cña hÖ liªn kÕt däc gi÷a çc s−ên vßm cÇu chÞu lùc ®Èy ngang
®−îc phÐp tÝnh nh− lo¹i giµn kiÓu dÇm ngµm hai ®Çu trªn gèi.
3.15. Khi tÝnh çc thanh chÐo , thanh ®øng cña giµn chñ ®Òu kh«ng tÝnh ®Õn
¸p lùc giã, trõ çc thanh cña cæng cÇu, ®èi víi çc thanh m¹ d−íi cña kÕt cÊu
nhÞp kiÓu dÇm cã khung cæng cÇu ®Æt xiªn, th× cÇn ph¶i tÝnh ¶nh h−ëng cña néi
lùc däc trong ch©n xiªn cæng cÇu do t¸c dông giã g©y ra.
3.16. M« men uèn cña çc ch©n khung cæng cÇu cã mÆt c¾t hai b¶n bông d−íi
t¸c dông cña t¶i träng n»m ngang, sÏ tÝnh theo gi¶ ®Þnh lµ ®Çu d−íi khung ngµm
cøng.
Khi xµ ngang khung cæng cÇu lµ mét giµn hoa, vÞ trÝ cña ®iÓm trªn ch©n cæng
cÇu cã m« men b»ng kh«ng ®−îc phÐp x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
c.(c + 2l )
lo =
2.(2c + l )
Trong ®ã: l0 – khong çch tõ ®iÓm cã m« men b»ng kh«ng ®Ðn nót ë ch©n
khung ;
l – chiÒu dµi cña ch©n khung cæng cÇu tÝnh tõ tim nót tùa trªn nót ch©n khung
®Õn tim nót trªn cña xµ ngang;
c - khong çch tÝnh tõ tim nót t¹o bªn d−íi ®Õn tim nót d−íi cña xµ ngang.
3.17.§èi víi çc thanh m¹ cña giµn chñ ph¶i tÝnh néi lùc däc trôc do lùc h·m
hay lùc kÐo ®oµn tµu g©y ra; çc lùc nµy ®Òu truyÒn tíi gèi cÇu.

9

22TCN 18-79

§èi víi çc thanh tËp trung vµo nót ë çc gèi cña lo¹i giµn chñ kh«ng chÞu lùc
®Èy ngang bªn ngoµi, ph¶i tÝnh m« men uèn trong mÆt ph¼ng cña giµn do lùc
h·m hay søc kÐo g©y ra, m« men nµy g©y ra do cã ®é lÖch t©m gi÷a tim cña khíp
gèi cÇu so víi tim thanh m¹.
§èi víi nh÷ng thanh tËp trung vµo nót ë gèi di ®éng cã mét con l¨n cña giµn
hoa chñ ph¶i tÝnh m« men uèn trong mÆt ph¼ng giµn g©y ra do vÞ trÝ ®iÓm ®Æt
cña ph¶n lùc gèi lÖch t©m so víi tim nót, ®é lÖch t©m nµy ph¸t sinh khi con l¨n
gèi cÇu di chuyÓn.
Nh÷ng m« men uèn nãi trong ®iÒu nµy sÏ ph©n bè trong çc thanh,tû lÖ víi ®é
cøng dµi çc thanh tËp trung vµo mét nót ë gèi.
3.18.Tim gèi çc hÖ liªn kÕt däc cã h×nh b¾t chÐo, h×nh thoi vµ h×nh tam gi¸c,
khi tÝnh néi lùc cña çc thanh gi»ng, ph¶i tÝnh ¶nh h−ëng do biÕn d¹ng nh÷ng
thanh m¹ cña giµn chñ hay dÇm chñ( d−íi t¸c dông cña toµn bé t¶i träng th¼ng
®øng kÓ c¶ träng l−îng b¶n th©n kÕt cÊu nhÞp). VT
Viện KH&CN GT
Néi lùc do t¶i träng th¼ng ®øng (ITST)cña çc thanh gi»ng trong nh÷ng hÖ
g©y ra
liªn kÕt däc nãi trªn ®ùîc phÐp x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau ®©y:
Néi lùc trong çc thanh gi»ng chÐo cña hÖ liªn kÕt:
cã h×nh b¾t chÐo:
Sn Fd . cos 2 α
Sd = . (1)
Fn (1 + 2. Fd . sin 3 α )
FP

hoÆc lµ:
S d = Fd .(σ d . cos 2 α + σ nσ . sin 2 α ) (2)
cã h×nh thoi:
Sn Fd . cos 2 α
Sd = . (3)
Fn (1 + 2. Fd . sin 3 α + Fd .B 2 . cos3 α )
FP 48I

cã h×nh tam gi¸c:
Sn Fd . cos 2 α
Sd = . (4)
Fn (1 + 2. Fd . sin 3 α + Fd .B 2 . cos3 α )
FP 12 I

Néi lùc cña çc thanh chèng ngang cña tÊt c¶ ba hÖ liªn kÕt däc võa nãi:
S P = ( S d + S d ).sin α
lEB nP

ë ®©y Sn vµ Fn – néi lùc vµ mÆt c¾t thanh m¹*;
Sd vµ Fd – néi lùc vµ diÖn tÝch mÆt c¾t cña thanh gi»ng chÐo;

10

22TCN 18-79

SP vµ FP – néi lùc vµ diÖn tÝch mÆt c¾t thanh chèng ngang [ tr−êng hîp thanh
chèng ngang lµ dÇm ngang chÞu uèn, trong çc c«ng thøc ( 3) (4) lÊy FP = ∞ cßn
néi lùc trong çc thanh gi»ng chÐo cña hÖ liªn kÕt däc cã h×nh b¾t chÐo x¸c
®Þnh theo c«ng thøc (2)]
I – m« men qu¸n tÝnh cña thanh m¹ ®èi víi trôc th¼ng ®øng;
α - gãc gi÷a thanh gi»ng chÐo vµ thanh m¹;
σn – øng suÊt ph¸p tuyÕn trong thanh m¹ ;
σnσ - øng suÊt b×nh qu©n (t−¬ng ®−¬ng) trong çnh d−íi cña dÇm ngang;
SdIEB vµ SdnP – ( néi lùc trong çc thanh gi»ng chÐo t−¬ng øng ë phÝa bªn tr¸i
vµ bªn ph¶i cña thanh chèng ngang).
B – kho¶ng çch gi÷a çc tim giµn
§èi víi nh÷ng thanh liªn Viện KH&CN GTVT thay sè h¹ng Sn/Fn b»ng øng
kÕt cña dÇm ®Æc ph¶i
suÊt t¸c dông trong dÇm øng víi ®é cao bè trÝ mÆt ph¼ng cña hÖ liªn kÕt; øng
(ITST)
suÊt nµy tÝnh theo mÆt c¾t nguyªn.
Tr−êng hîp mÆt ph¼ng cña hÖ liªn kÕt däc kh«ng bè trÝ ë cïng ®é cao víi
çnh cña dÇm; khi tÝnh theo c«ng thøc (2), néi lùc trong çc thanh gi»ng chÐo
ph¶i nh©n víi hÖ sè b»ng tû sè cña øng suÊt ph¸p tuyÕn ë møc thanh liªn kÕt chia
cho øng suÊt cña thí mÐp cña mÆt c¾t dÇm ®Æc.
Cho phÐp kh«ng tÝnh néi lùc trong çc thanh liªn kÕt däc thuéc hÖ ch÷ K g©y
ra do t¶i träng th¼ng ®øng.
§èi víi kÕt cÊu nhÞp hµn toµn bé, tuú theo ph−¬ng ph¸p l¾p r¸p mµ xÐt ¶nh
h−ëng cña hÖ liªn kÕt däc lµm gi¶m néi lùc sinh ra do toµn bé t¶i träng hoÆc chØ
do ho¹t t¶i th¼ng ®øng trong thanh m¹ cña dµn chñ; cßn ®èi víi kÕt cÊu nhÞp t¸n
nèi hay hµn t¸n kÕt hîp, bÊt kÓ l¾p r¸p theo ph−¬ng ph¸p nµo, còng chØ xÐt ®èi
víi ho¹t t¶i th¼ng ®øng.
3.19. §èi víi hÖ liªn kÕt däc h×nh tam gi¸c (còng nh− tr−êng hîp hÖ h×nh thoi)
trong tÝnh to¸n c−êng ®é vµ ®é chÞu mái, cÇn xÐt ®Õn m«-men uèn trong thanh
m¹ t¸c dông trong mÆt ph¼ng cña hÖ liªn kÕt vµ ®−îc x¸c ®Þnh t¹i mÆt c¾t ë
nh÷ng nót nèi thanh liªn kÕt vµo thanh m¹ theo c«ng thøc:
S P .d
M =±
4
trong ®ã: SP – néi lùc trong çc thanh chèng ngang do biÕn d¹ng thanh m¹ g©y
ra
d – chiÒu dµi khoang cña thanh liªn kÕt (gi÷a nh÷ng nèt nèi thanh
liªn kÕt vµo thanh m¹ trong ph¹m vi mét thanh gi»ng chÐo)
Trong tÝnh to¸n vÒ c−êng ®é thanh m¹, nÕu xÐt tíi øng xuÊt phô trong thanh
m¹ do m«-men uèn nãi trªn th× ph¶i dïng hÖ sè ®iÒu kiÖn lµm viÖc m2 = 1,2.

11

22TCN 18-79

Trong tÝnh to¸n vÒ æn ®Þnh thanh m¹, kh«ng cÇn xÐt ®Õn m«-men uèn trong
thanh m¹ do néi lùc cña thanh liªn kÕt g©y ra.
3.20. §èi víi kÕt cÊu nhÞp t¸n nèi vµ hµn t¸n kÕt hîp, th× m«-men uèn (ë phÇn
gi÷a nhÞp) lùc c¾t vµ ph¶n lùc gèi t¸c dông theo mÆt ph¼ng ®øng trong dÇm däc
sÏ tÝnh nh− dÇm gi¶n ®¬n.
Khi tÝnh b¶n con ç hay ch©n ®ì cã b¶n con ç hoÆc çc kÕt cÊu chÞu uèn kh¸c
ë chç liªn kÕt dÇm däc víi dÇm ngang, th× m«-men ©m ë gèi lÊy b»ng 0,6 lÇn
m«-men gi÷a nhÞp dÇm däc tÝnh nh− dÇm gi¶n ®¬n.
3.21. Khi tÝnh néi lùc vµ m«-men trong nh÷ng dÇm thuéc hÖ mÆt cÇu cña kÕt
cÊu nhÞp hµn toµn bé vµ t¹i nh÷ng chç liªn kÕt hµn cña dÇm ®Òu ph¶i xÐt tíi tÝnh
chÊt ®µn håi cña mè trô vµ coi liªn kÕt lµ cøng.
3.22. §èi víi nhÞp t¸n nèi vµ hµn t¸n kÕt hîp th× m«-men uèn (ë gi÷a nhÞp),
lùc c¾t vµ ph¶n lùc gèi t¸c dông theo mÆt ph¼ng ®øng trong dÇm ngang, trong
mäi tr−êng hîp ®Òu tÝnh nh− dÇm KH&CN GTVT b»ng kho¶ng çch gi÷a çc
Viện gi¶n ®¬n cã nhÞp
tim giµn chñ. (ITST)
Khi kiÓm to¸n çc mÆt c¾t ë gèi cña dÇm ngang còng nh− ë çc thanh ®øng,
thanh treo vµ thanh chÐo cña dµn chñ, nÕu çc thanh nµy lµ mét phÇn cña khung
ngang chÝnh, th× ph¶i tÝnh øng suÊt do m« men uèn trong mÆt ph¼ng th¼ng
®øng ph¸t sinh trong dÇm ngang. Trong tr−êng hîp nµy,khi tÝnh to¸n c−êng ®é
cña thanh chÐo ph¶i dïng hÖ sè ®iÒu kiÖn lµm viÖc : m2 = 1,2.
Chó thÝch :
1. Khi cã thanh ®øng hoÆc thanh treo th× ®èi víi çc thanh chÐo kh«ng cÇn
tÝnh nh− øng suÊt nãi trªn.
2. Trong cÇu ®−êng « t« vµ cÇu ®−êng thµnh phè khi tÝnh m« men uèn ë gi÷a
nhÞp dÇm ngang, ®−îc phÐp coi dÇm ngang nh− khung cøng ngang.
3.23. Khi tÝnh çc cÊu kiÖn hÖ mÆt cÇu, th−êng ph¶i xÐt tíi nh÷ng néi lùc
trong dÇm däc vµ m« men uèn trong dÇm ngang, ph¸t sinh do çc bé phËn nµy
cïng chÞu lùc víi çc th¹nh m¹ cña giµn chñ.
ChØ trong tr−êng hîp dïng nh÷ng biÖn ph¸p ®Æc biÖt ®¶m b¶o hÖ mÆt cÇu cïng
chÞu lùc víi thanh m¹, míi ®−îc phÐp xÐt tíi ¶nh h−ëng cña hÖ mÆt cÇu lµm
gi¶m néi lùc trong çc thanh m¹ cña giµn chñ.
Khi tÝnh to¸n ph¶i theo giai ®o¹n chÞu lùc ®µn håi vµ dïng hÖ sè gi¶m néi lùc
: t = 0,7 nÕu lµ liªn kÕt t¸n, t= 0,85 nÕu lµ liªn kÕt hµn.
Chó thÝch :
1. Ngoµi sù tÝnh to¸n cã xÐt tíi sù cïng chÞu lùc víi thanh m¹ cña giµn, cßn
cÇn ph¶i kiÓm to¸n dÇm hÖ mÆt cÇu c¶ khi kh«ng xÐt tíi sù cïng chÞu lùc cña çc
thanh m¹.
2. ChØ c¨n cø vµo ho¹t t¶i th¼ng ®øng ®Ó xÐt ¶nh h−ëng cña çc thanh m¹ ®èi
víi hÖ mÆt cÇu vµ hÖ liªn kÕt trong çc kÕt cÊu nhÞp cã dù kiÕn l¾p r¸p mÆt cÇu

12

22TCN 18-79

sau khi tÜnh t¶i truyÒn lªn giµn chñ; vµ ®Ó xÐt ¶nh h−ëng cña hÖ mÆt cÇu vµ hÖ
liªn kÕt ®èi sù gi¶m t¶i cho çc thanh m¹ trong kÕt cÊu nhÞp t¸n ®inh vµ hµn t¸n
kÕt hîp, bÊt kÓ tr×nh tù l¾p r¸p thÕ nµo, còng chØ c¨n cø vµo ho¹t t¶i th¼ng ®øng.
3.24. §Ó tÝnh néi lùc vµ m«-men uèn trong çc cÊu kiÖn cña hÖ mÆt cÇu khi
chóng cïng chÞu lùc víi çc thanh m¹ giµn chñ, ®−îc phÐp gi¶ ®Þnh dÇm däc liªn
kÕt b»ng khíp víi dÇm ngang vµ dÇm ngang ngµm cøng ë chç tiÕp xóc víi dµn
chñ cã hai b¶n bông.
§Ó kiÓm to¸n c−êng ®é ë nh÷ng ®iÓm mÐp cña mÆt c¾t dÇm ngang, ph¶i xÐt
tíi øng suÊt phô cña hÖ mÆt cÇu cïng chÞu lùc víi thanh m¹ dµn chñ g©y ra m«-
men uèn trong dÇm ngang theo mÆt ph¼ng n»m ngang vµ dïng hÖ sè lµm viÖc m2
= 1,7.

Viện KH&CN GTVT
(ITST)

13

22TCN 18-79

3.25. §èi víi kÕt cÊu nhÞp cña cÇu ®−êng s¾t ®¬n khi hÖ mÆt cÇu cã hai dÇm däc
th× m«-men uèn trong khung ngang th¼ng ®øng khÐp kÝn gåm thanh treo hay thanh
®øng chØ chÞu t¶i träng côc bé ®−îc tÝnh nh− sau: M«-men uèn ë gèi trong dÇm
ngang vµ mo-men trong thanh treo hay thanh ®øng ë ®é cao ngang víi c¹nh liªn kÕt
cña dÇm ngang:
I a.(b − a)
M = −2. . .N
I nσ H

Khi kh«ng cã dÇm ngang ë ®é cao tim thanh m¹ cña dµn chñ (còng nh− kh«ng cã
thanh gi»ng ngang) hay ë ®é cao cña nót ®Çu tiªn cña hÖ thanh gi»ng ngang th× m«-
men uèn trong thanh treo hay thanh ®øng:
I a.(b − a)
M =+ . .N
I nσ H
ë ®©y:
Viện KH&CN GTVT
I vµ Inσ : m«-men qu¸n tÝnh toµn (ITST) cña thanh treo hay thanh ®øng vµ dÇm
mÆt c¾t
ngang ë gi÷a chiÒu dµi dÇm;
b – kho¶ng çch gi÷a çc tim giµn chñ;
a – kho¶ng çch gi÷a tim giµn chñ vµ tim dÇm däc;
H – chiÒu dµi tù do ngoµi mÆt ph¼ng dµn cña thanh treo hay thanh ®øng (gi÷a tim
thanh m¹ giµn chñ, gi÷a nót cña gi»ng ngang, gi÷a tim cña dÇm ngang).
N – ph¶n lùc gèi cña dÇm ngang.
3.26. Khi tÝnh nöa khung cøng ngang cña kÕt cÊu nhÞp “hë trªn” cã ®−êng xe
ch¹y d−íi (kh«ng cã hÖ liªn kÕt däc ë trªn) ph¶i xÐt tíi lùc ®Èy ngang: lùc nµy coi
nh− t¸c dông vµo nÑp t¨ng cøng cña dÇm ®Æc (hoÆc vµo thanh ®øng t−¬ng ®−¬ng
trªn giµn hoa chñ) lµ mét bé phËn cña nöa khung ngang,vÞ trÝ lùc ®Èy n»m ngang
®Æt ë ®é cao träng t©m cña mÆt c¾t thanh m¹ trªn. TrÞ sè lùc ®Èy ngang lÊy b»ng 1%
néi lùc däc trôc cña thanh m¹ chÞu nÐn.
3.27. VÒ æn ®Þnh chèng lËt ngang cña kÕt cÊu nhÞp cÇu thÐp khi kh«ng cã çc neo
chÞu lùc ®Ó gi÷ æn ®Þnh ®èi víi kÕt cÊu nhÞp dµn hoa ph¶i kiÓm to¸n æn ®Þnh ®èi víi
mÐp d−íi cña b¶n èp th¼ng ®øng ngoµi cïng ë nót gèi; cßn ®èi víi kÕt cÊu nhÞp dÇm
®Æc th× ph¶i kiÓm to¸n ®èi víi mÆt ngoµi cïng cña b¶n gèi còng nh− ®èi víi nh÷ng
®iÓm nguy hiÓm kh¸c.
Chó thÝch: Trong kÕt cÊu nhÞp dÇm ®Æc bÒ réng tÝnh to¸n cña b¶n gèi kh«ng ®−îc
v−ît qu¸ mÐp ngoµi cña nÑp t¨ng c−êng ë gèi.
4. ChiÒu dµi tù do vµ ®é m¶nh cña thanh
3.28. ChiÒu dµi tù do cña çc thanh thuéc dµn hoa chñ lÊy nh− sau:

14

22TCN 18-79

a. §èi víi çc thanh m¹, çc thanh chÐo ë gèi vµ çc thanh ®øng ë gèi n»m trong
mÆt ph¼ng giµn còng nh− ra ngoµi mÆt ph¼ng giµn ®Òu lÊy b»ng chiÒu dµi h×nh häc
t−¬ng øng, nghÜa lµ kho¶ng çch gi÷a hai ®iÓm nót c¹nh nhau hoÆc ®iÓm nót cña hÖ
liªn kÕt;
b. §èi víi çc thanh bông giµn :
Bªn ngoµi mÆt ph¼ng giµn – lÊy b»ng chiÒu dµi h×nh häc cña thanh ; nÕu thanh bÞ
çc kÕt cÊu ngang chia lµm nhiÒu ®o¹n th× lÊy chiÒu dµi cña ®o¹n dµi nhÊt ;
Trong mÆt ph¼ng cña giµn – lÊy b»ng toµn bé chiÒu dµi cña thanh nh©n víi hÖ sè
: 0,8.
Khi thanh bông giao nhau víi thanh chÞu nÐn hay víi thanh chÞu kÐo lÖch t©m
hoÆc nèi víi thanh kh«ng chÞu lùc th× chiÒu dµi tù do cña thanh bông nay chØ ®−îc
gi¶m bít trong mÆt ph¼ng cña giµn chñ.
Khi thanh bông chÞu nÐn giao nhau víi thanh chÞu kÐo ®óng t©m, th× kh«ng
Viện KH&CN GTVT
nh÷ng chiÒu dµi tù do trong mÆt ph¼ng cña giµn ®−îc gi¶m ®i mµ ra ngoµi mÆt
(ITST)
ph¼ng giµn còng ®−îc gi¶m, vµ lÊy b»ng toµn bé chiÒu dµi h×nh häc cña thanh nh©n
víi hÖ sè hiÖu chØnh, b»ng:
0,7 - khi cã mét hay hai ®iÓm giao nhau.
0,5 - khi cã ba ®iÓm giao nhau.
3.29. ChiÒu dµi tù do cña thanh m¹ chÞu nÐn trong dÇm ®Æc chñ (hoÆc giµn hoa
chñ) thuéc kÕt cÊu nhÞp “hë trªn” lÊy b»ng chiÒu dµi nhÞp tÝnh to¸n cña dÇm chñ
nh©n víi hÖ sè ν, phô thuéc vµo tham sè ξ , x¸c ®Þnh theo biÓu thøc sau
L4
:ξ = Trong ®ã : L – nhÞp tÝnh to¸n cña dÇm chñ ( giµn chñ ).
16 d . δEI n

D – kho¶ng çch gi÷a çc nöa khung hë gi÷a thanh m¹ kh«ng
chuyÓn vÞ ngang theo ph−¬ng n»m ngang;
E – m« ®un ®µn håi cña thÐp ;
In – m« men qu¸n tÝnh cña thanh m¹ chÞu nÐn ( lÊy gi¸ trÞ b×nh
qu©n theo toµn bé chiÒu dµi) ®èi víi trôc th¼ng ®øng;
δ - chuyÓn vÞ ngang lín nhÊt ( ®èi víi mét thanh m¹) cña nh÷ng
®iÓm nót trªn mét khung hë ( trõ khung hë ë gèi ) d−íi t¸c dông lùc ®Èy ngang
b»ng ®¬n vÞ (P=1) tÝnh theo c«ng thøc :
h3 B.h 2
δ= +
3EI c 2 EIσ

15

22TCN 18-79

ë ®©y: h – chiÒu cao cña thanh ®øng hay nÑp t¨ng cøng lÊy b»ng kho¶ng çch tõ
träng t©m mÆt c¾t cña thanh m¹ chÞu nÐn ®Õn ®Ønh dÇm ngang;
B – kho¶ng çch gi÷a tim dÇm chñ (giµn chñ) .
Iσ - m« men qu¸n tÝnh mÆt c¾t cña dÇm ngang;
IC – m« men qu¸n tÝnh mÆt c¾t cña thanh ®øng ( nÑp t¨ng cøng ) t−¬ng øng
víi chiÒu uèn ra ngoµi mÆt ph¼ng cña giµn.
§èi víi çc dÇm (giµn) cã çc thanh m¹ song song víi nhau gi¸ trÞ hÖ sè ν phô
thuéc vµo ξ lÊy theo b¶ng 3-6.
B¶ng 3-6
Gi¸ trÞ hÖ sè
ξ 0 5 10 15 30 60 100 150 200 300 500 1000
ν 0,696 0,524 0,433
0,396 0,353 0,321 0,290 0,268 0,246 0,225 0,204 0,174
Viện KH&CN GTVT
Chó thÝch : - §èi víi nh÷ng gi¸ trÞ n»m ë gi÷a nh÷ng tham sè th× tÝnh çc gi¸
(ITST)
trÞ cña hÖ sè ν theo çch néi suy.
- §èi víi thanh m¹ trªn lµ h×nh ®a gi¸c trÞ sè ν ®−îc phÐp x¸c ®Þnh theo b¶ng 3-6.
Tr−êng hîp nµy tÝnh chuyÓn vÞ cho khung hë gi÷a nhÞp vµ lÊy chiÒu dµi cña toµn bé
thanh m¹ chÞu nÐn thay cho khÈu ®é tÝnh to¸n L.
3.30. ChiÒu dµi tù do trong mÆt ph¼ng cong cña vßm ®Æc cã mÆt c¾t kh«ng ®æi
x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
8f
lo = π .l
l. k
Trong ®ã : l vµ f – nhÞp cña vßm vµ chiÒu cao ®−êng tªn vßm.
TrÞ sè – K lÊy b»ng:
a. §èi víi vßm hai chèt : K=K0 ;
b. §èi víi vßm hai chèt cã thanh gi»ng, vµ thanh gi»ng liªn kÕt víi vßm b»ng
nh÷ng thanh treo : K = 2K0 ;
c. §èi víi vßm kh«ng chèt :
f
K = (2 + ). K 0
l
d. §èi víi vßm ba chèt th× chän lÊy trÞ sè nhá nhÊt trong hai trÞ sè sau ®©y: K =
K1 vµ K = K0 ;
e) §èi víi vßm cïng chÞu lùc víi kÕt cÊu n»m trªn vßm, khi kÕt cÊu n»m trªn
vßm cã d¹ng dÇm liªn tôc vµ liªn kÕt víi vßm b»ng çc thanh chèng :

16

22TCN 18-79

 
 f  f   EIδ 
2

K = 1 + (0,95 + 0,7). +   . . K 0
 
  l  l   EI a 
 
Trong ®ã : EIδ - ®é cøng cña dÇm;
EIa - ®é cøng cña vßm.
f
Çc trÞ sè K0 vµ K1 tuú theo tû sè x¸c ®Þnh theo b¶ng 3-7.
l

B¶ng 3-7
Gi¸ trÞ K0 vµ K1
f/l 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,8 1,00
K0 28,5 45,4 Nguyễn 43,9 To38,4
46,5 Đức ản, 30,5 20,0 14,1
K1 22,5 39,6 V47,3 KH&CN GTVT
iện 49,2 44,0 - - -
Çc gi¸ trÞ n»m gi÷a nh÷ng trÞ sè(ITST)
trong b¶ng dïng çch néi suy ®−êng th¼ng mµ
tÝnh.
Khi x¸c ®Þnh chiÒu dµi tù do cña vßm cã mÆt c¾t thay ®æi, nÕu ®é cøng thay ®æi
kh«ng ®¸ng kÓ th× lÊy ®é cøng ë ¼ nhÞp ®Ó tÝnh to¸n, dïng trÞ sè K theo c«ng thøc ë
®iÓm e
NÕu ®é cøng cña vßm thay ®æi nhiÒu, trÞ sè K ph¶i x¸c ®Þnh trªn c¬ së tÝnh to¸n
riªng vÒ æn ®Þnh cña vßm, víi tr−êng hîp ®Æt t¶i träng ph©n bè trªn toµn nhÞp vßm.
3.31. ChiÒu dµi tù do cña thanh trong hÖ liªn kÕt ngang vµ liªn kÕt däc cã xÐt
®Õn chØ dÉn trong ®iÒu 3.28, lÊy nh− sau:
a. Trong mÆt ph¼ng cña hÖ liªn kÕt – lÊy b»ng kho¶ng çch gi÷a çc t©m liªn kÕt
cña thanh.
b. Ra ngoµi mÆt ph¼ng cña hÖ liªn kÕt – lÊy b»ng kho¶ng çch gi÷a giao ®iÓm
cña ®−êng tim thanh liªn kÕt víi ®−êng liªn kÕt cña b¶n nót thanh gi»ng nèi vµo çc
thanh cña giµn (dÇm).
Khi x¸c ®Þnh chiÒu dµi tù do cña thanh gi»ng chÐo trong hÖ liªn kÕt h×nh thoi,
nÕu thanh gi»ng chÐo giao nhau víi thanh chèng ngang cøng ( ra ngoµi mÆt ph¼ng
giµn), th× ®iÓm giao ®−îc coi nh− ®iÓm cè ®Þnh, cßn nÕu giao nhau víi thanh chèng
ngang mÒm, vµ c¶ hai thanh gi»ng kÐo ®Òu chÞu nÐn th× lÊy chiÒu dµi tù do theo chØ
dÉn ë ®iÓm ( b).
ChiÒu dµi tù do cña thanh liªn kÕt trong mÆt ph¼ng cña trôc chÝnh cña mÆt c¾t
thanh, n»m nghiªng so víi mÆt ph¼ng cña hÖ liªn kÕt, trong mäi tr−êng hîp ®Òu lÊy
b»ng chiÒu dµi tù do ra ngoµi mÆt ph¼ng cña hÖ liªn kÕt.

17

22TCN 18-79

3.32.§é m¶nh tÝnh to¸n λ cña thanh lÊy nh− sau:
B»ng tû sè gi÷a chiÒu dµi tù do víi b¸n kÝnh qu¸n tÝnh t−¬ng øng ®èi víi thanh cã
mÆt c¾t nguyªn khèi khi tÝnh to¸n trong c¶ hai mÆt ph¼ng, ®èi víi thanh ghÐp khi
tÝnh to¸n víi mÆt ph¼ng th¼ng gãc víi mÆt ph¼ng b¶n gi»ng, b¶n liªn kÕt cã khoÐt lç
hoÆc hÖ gi¶i gi»ng:
§èi víi çc thanh ghÐp b»ng hai nh¸nh, khi tÝnh trong mÆt ph¼ng b¶n gi»ng, b¶n
liªn kÕt khoÐt lç hoÆc hÖ gi¶i gi»ng, th× ®é m¶nh t−¬ng ®−¬ng λnp x¸c ®Þnh theo chØ
dÉn ë ®iÒu 3.33.
Chó thÝch : BÊt k× mét thanh chÞu kÐo hay chÞu nÐn, ®Òu dïng toµn bé mÆt c¾t ®Ó
tÝnh ®é m¶nh, trong ®ã xÐt c¶ mÆt c¾t t−¬ng ®−¬ng cña b¶n liªn kÕt khoÐt lç hay
b¶n gi»ng.
3.33. §é m¶nh t−¬ng ®−¬ng λnp cña thanh ghÐp b»ng hai nh¸nh, tÝnh trong mÆt
ph¼ng cña b¶n gi»ng, b¶n liªn kÕt khoÐt lç hay hÖ gi¶i gi»ng, x¸c ®Þnh theo c«ng
thøc: Viện KH&CN GTVT
(ITST)
a.Víi b¶n gi»ng hay b¶n liªn kÕt khoÐt lç:
λ np = λ 2 + λ 2 B

b.Víi hÖ gi¶i gi»ng:
Fδ P
λ np = λ 1 + KBd
Fd
ë ®©y:
λ - ®é m¶nh cña toµn bé thanh trong mÆt ph¼ng cña b¶n gi»ng, b¶n liªn kÕt
khoÐt lç hay
hÖ gi¶i gi»ng (coi nh− mÆt c¾t nguyªn);
λB - ®é m¶nh cña nh¸nh (chiÒu dµi tù do cña nh¸nh lµ kho¶ng çch gi÷a çc
hµng ®inh
t¸n ngoµi cïng cña hai b¶n gi»ng c¹nh nhau, hay kho¶ng çch gi÷a çc
mÐp trong
cña hai b¶n gi»ng c¹nh nhau hµn vµo çc nh¸nh, hoÆc 80% chiÒu dµi cña
lç trong
b¶n liªn kÕt khoÐt lç, hoÆc chiÒu dµi mét khoang cña hÖ gi¶i gi»ng);
FδP - diÖn tÝch nguyªn cña toµn bé mÆt c¾t thanh;
Fd - tæng sè diÖn tÝch nguyªn cña tÊt c¶ çc gi¶i gi»ng chÐo n»m trong mét
mÆt c¾t

18

22TCN 18-79

ngang cña thanh;
Bd - hÖ sè xÐt ®Õn ¶nh h−ëng h×nh d¹ng mÆt c¾t cña gi¶i gi»ng chÐo, lÊy b»ng
1,8 víi gi¶i gi»ng b»ng thÐp gãc vµ b»ng 1,4 víi gi¶i gi»ng b»ng gi¶i thÐp dÑt cã
mÆt c¾t h×nh ch÷ nhËt;
K - hÖ sè phô thuéc vµo ®é m¶nh cña thanh:
a. §èi víi thanh cã ®é m¶nh λ ≤ 100 ;
0,3
Κ=
λ
b. §èi víi thanh cã ®é m¶nh λ >100 ;
0,3
Κ=
λ2
Chó thÝch: 1. Thanh thÐp b»ng hai nh¸nh mµ trong mèi liªn kÕt hai nh¸nh Êy dï
Viện KH&CN GTVT
chØ cã mét b¶n ®Æc, vÉn ®−îc coi nh− thanh nguyªn khèi (nÕu theo ®óng chØ dÉn ë
(ITST)
®iÒu 3.77).
2. Thanh thÐp b»ng çc bé phËn liªn kÕt trùc tiÕp víi nhau, hoÆc liªn kÕt qua çc
b¶n ®Öm, theo chØ dÉn ë ®iÒu 3.110 ®−îc coi lµ thanh nguyªn khèi.
3.34. Çnh m¹ chÞu nÐn cña dÇm ®Æc chÞu uèn khi kiÓm to¸n æn ®Þnh víi gi¶ ®Þnh
nã nh− thanh chÞu uèn ra ngoµi mÆt ph¼ng cña dÇm, lÊy chiÒu dµi tù do b»ng
kho¶ng çch gi÷a çc nót cña hÖ liªn kÕt kh«ng biÕn d¹ng h×nh häc vµ tho¶ m·n
yªu cÇu tÝnh to¸n ë ®iÒu 3.12.
NÕu lµ dÇm t¸n nèi, khi tÝnh ®é m¶nh cña çnh, ph¶i xÐt trong mÆt c¾t çnh bao
gåm c¶ mÆt c¾t cña b¶n ®Ëy çnh n»m ngang, thÐp gãc çnh vµ phÇn mÆt c¾t cña
b¶n bông trong ph¹m vi thÐp gãc çnh; cßn nÕu lµ dÇm hµn, th× chØ xÐt b¶n ®Ëy
çnh n»m ngang.
3.35. ChiÒu dµi tù do cña nÑp t¨ng c−êng ë gèi dÇm ®Æc lÊy b»ng kho¶ng çch
gi÷a çc nót cña liªn kÕt ngang nh©n víi hÖ sè 0,7.
Khi tÝnh ®é m¶nh vµ kiÓm to¸n æn ®Þnh nÑp ë gèi, ph¶i xÐt mÆt c¾t bao gåm c¶
thÐp gãc hay thÐp b¶n nÑp vµ phÇn mÆt c¾t cña b¶n bông, cã bÒ réng tÝnh tõ chç g¾n
vÒ mçi phÝa kh«ng lín qu¸ 15 lÇn bÒ dµy b¶n bông.
5. TÝnh to¸n çc bé phËn kÕt cÊu
3.36. TÝnh to¸n ®é bÒn cña çc bé phËn trong çc kÕt cÊu nhÞp vµ mè trô b»ng
thÐp dïng çc c«ng thøc ghi trong b¶ng 3-8.

19

22TCN 18-79

B¶ng 3-8
C«ng thøc tÝnh c−êng ®é çc cÊu kiÖn
Lo¹i øng Sè
suÊt kiÓm thø tù
§Æc tr−ng chÞu lùc cña thanh C«ng thøc tÝnh
to¸n c«ng
thøc
N
≤ Ro
ChÞu kÐo hoÆc chÞu nÐn FHT 1

M
ChÞu uèn trong mét mÆt ≤ Ru
WHT 2
ph¼ng chÝnh
ChÞu kÐo hoÆcNguyễn cïng Toản, N ± M ≤ R '
chÞu nÐn Đức
øng suÊt chÞu uèn trong mét KH&CN GTVT FHT WHT
Viện mÆt 3
ph¸p tuyÕn ph¼ng chÝnh (ITST)
Mxy M yx
ChÞu uèn xiªn ± ≤ CRU 4
I x HT I y HT
N  Mx y Myx  R0
ChÞu kÐo hoÆc chÞu uèn ± +  ≤ R0
cïng víi chÞu uèn xiªn FHT  I x HT I y HT  CR u
  5

øng suÊt Q .Sσp
τ max = ≤ C' .0,6. R o
tiÕp tuyÕn ChÞu uèn I σp . σ 6

øng suÊt ChÞu uèn, chÞu kÐo hoÆc 0,8 σ 2 + 0,8 τ 2 ≤ R 0
tÝnh ®æi 7
chÞu kÐo cïng víi uèn
(b×nh qu©n)
Ký hiÖu trong b¶ng:
N, M vµ Q - Lùc däc trôc tÝnh to¸n, m«men uèn tÝnh to¸n vµ lùc c¾t tÝnh to¸n
trong mÆt c¾t kiÓm to¸n;
FHT vµ WHT - DiÖn tÝch vµ m«men chèng uèn cña mÆt c¾t cã hiÖu;
IxHT vµ IyHT - M« men qu¸n tÝnh cã hiÖu ®èi víi çc trôc chÝnh cña mÆt c¾t;
x vµ y - Kho¶ng çch tõ trôc chÝnh cña mÆt c¾t ®Õn ®iÓm tÝnh øng suÊt;
R0 vµ RU - C−êng ®é tÝnh to¸n c¬ b¶n khi chÞu lùc däc vµ khi uèn lÊy theo ®iÒu
3.2;

20

22TCN 18-79

R’ - C−êng ®é tÝnh to¸n khi chÞu t¸c dông ®ång thêi lùc däc trôc vµ uèn t¹i
mét trong sè çc mÆt ph¼ng chÝnh lÊy b»ng R0 khi σ N ≥ σ M vµ b»ng Ru khi σ N ≤ σ M
σM 2
C= 1 + 0,3 ` nh−ng kh«ng ®−îc lín qu¸ 1,15;
σM1

σN – øng suÊt do lùc däc trôc sinh ra trong mÆt c¾t kiÓm to¸n;
σM – øng suÊt do m« men uèn sinh ra t¹i ®iÓm tÝnh tro¸n trªn mÆt c¾t;
σM1 vµ σM2 – øng suÊt lín nhÊt vµ nhá nhÊt t¹i ®iÓm tÝnh to¸n trªn mÆt c¾t do m«
men uèn Mx vµ MY.
c’ – hÖ sè t¨ng c−êng tÝnh to¸n do øng suÊt tiÕp tuyÕn ph©n bè kh«ng ®Òu trong
mét b¶n bông( hoÆc nhiÒu b¶n bông) cña mÆt c¾t kiÓm to¸n, lÊy b»ng:
τ max
khi ≤ 1,25 , Nguyễn Đức Toản,
c’=1,0;
τ cp
Viện KH&CN GTVT
τ max (ITST)
khi ≥ 1,5 , c’=1,25;
τ cp
Víi nh÷ng trÞ sè n»m gi÷a hai trÞ sè trªn th× tÝnh theo çch néi suy ®−êng th¼ng;
τCP – øng suÊt tiÕp tuyÕn b×nh qu©n, tÝnh to¸n theo gi¶ ®Þnh chuyÓn toµn bé lùc
c¾t Q lªn çc b¶n bông cña mÆt c¾t;
§èi víi mÆt c¾t cã mét b¶n bông lÊy:
Q
τ cp =
H .δ
H – chiÒu cao cña toµn bé b¶n bông;
τmax – øng suÊt tiÕp tuyÕn lín nhÊt;
SσP – m« men tÜnh cña çc phÇn mÆt c¾t nguyªn ®èi víi trôc trung hoµ;
IσP – m« men qu¸n tÝnh cña mÆt c¾t nguyªn;
δ - bÒ dÇy b¶n bông;
- øng suÊt tiÕp tuyÕn t¹i ®iÓm kiÓm to¸n cña mÆt c¾t;
σ - øng suÊt ph¸p tuyÕn t¹i ®iÓm kiÓm to¸n cña mÆt c¾t tÝnh theo mÆt c¾t cã
hiÖu.
Chó thÝch : 1. Khi xÐt tíi viÖc ®ång thêi cã nhiÒu yÕu tè g©y ra øng suÊt phô th×
trong tÝnh to¸n dïng hÖ sè m2 cã trÞ sè lín nhÊt trong nh÷ng hÖ sè t−¬ng øng víi
çc yÕu tè xÐt. Khi kiÓm to¸n c−êng ®é theo øng suÊt tiÕp tuyÕn vµ øng suÊt tÝnh ®æi
kh«ng cÇn tÝnh øng suÊt phô.

21

22TCN 18-79

2. Tuy kiÓm to¸n c−êng ®é cã kÓ tíi øng suÊt phô nh−ng vÉn cÇn thiÕt ph¶i kiÓm
to¸n c−êng ®é mµ kh«ng xÐt tíi øng suÊt phô vµ kh«ng ®−a hÖ sè ®iÒu kiÖn lµm viÖc
m2. Tr−êng hîp nµy vÉn cho phÐp dïng s¬ ®å tÝnh to¸n nh− khi tÝnh to¸n cã xÐt ®Õn
øng suÊt phô.
3.37. DiÖn tÝch mÆt c¾t cã hiÖu vµ m« men qu¸n tÝnh cã hiÖu cña thanh x¸c ®Þnh
b»ng çch lÊy diÖn tÝch nguyªn vµ m« men qu¸n tÝnh nguyªn trõ ®i nh÷ng tæ hîp
gi¶m yÕu thùc tÕ bÊt lîi nhÊt cña tõng phÇn riªng lÎ cña thanh; trong ®ã cã xÐt tíi
sù truyÒn néi lùc theo hµng ®inh t¸n vµ m¹ch hµn. Trong tr−êng hîp nµy c−êng ®é
tÝnh to¸n cña vËt liÖu thanh vµ liªn kÕt lÊy theo ®iÒu chØ dÉn ë 3.2 vµ 3.3.
3.38. VÒ ®é chÞu mái cña çc cÊu kiÖn cÇu thÐp chÞu ho¹t t¶i th¼ng ®øng cña
®oµn xe löa hay ®oµn « t« trong tæ hîp chÝnh th× tÝnh theo çc c«ng thøc ë b¶ng 3-9
vÒ øng suÊt kÐo hay nÐn lín nhÊt (vÒ trÞ sè tuyÖt ®èi) ; riªng ®èi víi m¹ch hµn cßn
ph¶i tÝnh c¶ øng suÊt c¾t. VÕ tr¸i cña çc c«ng thøc trong b¶ng 3-9 còng dïng ®Ó
tÝnh çc trÞ sè σmax vµ σmin khi tÝnh çc hÖ sè γ cho çc cÊu kiÖn vµ çc liªn kÕt (1).
Viện KH&CN GTVT
(ITST) B¶ng 3-9
C«ng thøc tÝnh to¸n ®é chÞu mái çc thanh
Lo¹i øng suÊt §Æc tr−ng chÞu Sè thø tù
C«ng thøc
kiÓm to¸n lùc cña çc thanh c«ng thøc
ChÞu kÐo hay N
g suÊt ph¸p tuyÕn ≤ γ Ro 8
chÞu nÐn FHT

ChÞu uèn trong
mét mÆt ph¼ng M 9
≤ γ Ru
chÝnh WHT

ChÞu kÐo hay N M
± ≤ γ R' 10
øng suÊt ph¸p chÞu nÐn cïng FHT WHT
tuyÕn víi chÞu uèn
trong mét mÆt Mx y Myx
± ≤ γ .R u 11
ph¼ng chÝnh I x HT I y HT

ChÞu kÐo hay N  M'x y M'y x  R 0
± + y  ≤ γ R' 12
chÞu nÐn cïng FHT  I x HT
 I HT  CR u


γ - hÖ sè gi¶m c−êng ®é tÝnh to¸n khi tÝnh vÒ ®é chÞu mái, lÊy theo ®iÒu 3.4
M’ – m« men uèn trong mÆt ph¼ng kiÓm to¸n, lÊy nh− sau:

22

22TCN 18-79

a) §èi víi nh÷ng mÆt c¾t n»m ë ®o¹n gi÷a thanh trong ph¹m vi chiÒu dµi b»ng
mét nöa chiÒu dµi thanh, nÕu ®é m¶nh λ lín h¬n 70, th× lÊy b»ng:
- Khi lùc däc trôc lµ lùc kÐo N
M
M' =
N
1+
Ne
Chó thÝch : (1) So s¸nh tÝnh c−êng ®é vµ tÝnh mái xem phô lôc 13.
- Khi lùc däc trôc lµ lùc nÐn N
M
M' =
N
1−
Ne

b) Trong çc tr−êng hîp kh¸c lÊy M’ = M. Toản,
Nguyễn Đức
Viện KH&CN GTVT
ë ®©y: Ne - lùc tíi h¹n ¥le ®èi víi çc thanh chÞu nÐn ®óng t©m khi
(ITST)
sinh ra uèn däc trong mÆt ph¼ng t¸c dông cña m« men.
π2 . E . I.σp
Ne = 2
lo

Trong ®ã:
Io - chiÒu dµi t−¬ng øng;
E - m« ®un ®µn håi däc trôc cña thÐp.
Nh÷ng ký hiÖu kh¸c xem ®iÒu 3.36.
3.39. TÝnh to¸n vÒ æn ®Þnh toµn bé çc thanh chÞu nÐn vµ chÞu nÐn ®ång thêi chÞu
uèn cña giµn hoa, cña hÖ liªn kÕt vµ mè trô b»ng thÐp dïng çc c«ng thøc trong
b¶ng 3.10.
B¶ng 3-10
C«ng thøc tÝnh to¸n æn ®Þnh toµn bé cña thanh.
§Æc tr−ng chÞu lùc cña thanh C«ng thøc Sè thø tù c«ng thøc
ChÞu nÐn ®óng t©m
ChÞu nÐn cïng víi chÞu uèn t¹i mét trong çc N
≤ R0 13
mÆt ph¼ng chÝnh hoÆc chÞu nÐn lÖch t©m ϕ . Fσp
t−¬ng øng
ChÞu nÐn cïng víi chÞu uèn trong mÆt
ph¼ng cã ®é m¶nh nhá nhÊt, hoÆc chÞu nÐn N
≤ R0 14
lÖch t©m t−¬ng øng. ChÞu nÐn cïng víi chÞu ϕ 2 . Fσp
uèn xiªn hoÆc chÞu nÐn lÖch t©m t−¬ng øng

23

22TCN 18-79

VÒ æn ®Þnh côc bé cña b¶n bông vµ b¶n çnh cña thanh chÞu nÐn vµ chÞu nÐn
®ång thêi chÞu uèn, ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu vÒ cÊu t¹o theo ®iÒu3.74.
FσP – diÖn tÝch cña mÆt c¾t nguyªn;
ϕ - hÖ sè triÕt gi¶m søc chÞu lùc lÊy theo ®iÒu 3.40 khi kiÓm to¸n æn ®Þnh cña
thanh chÞu nÐn ®óng t©m vµ chÞu nÐn lÖch t©m, tuú theo ®é m¶nh vµ ®é lÖch t©m
t−¬ng ®èi i trong mÆt ph¼ng uèn. §é lÖch t©m t−¬ng ®èi i tÝnh theo c«ng thøc:
e0
i=
ρ
Trong ®ã:
Mc
e0 = - ®é lÖch t©m Nguyễn trong Toản,
tÝnh to¸n Đức mÆt ph¼ng uèn, tÝnh víi m« men uèn
N
tÝnh to¸n lín nhÊt Mc ë ®o¹n gi÷a KH&CN GTVT chiÒu dµi cña thanh chÞu nÐn;
Viện trong ph¹m vi 1/3
(ITST)
nÕu thanh chÞu nÐn ®óng t©m th× e0 lÊy b»ng 0;
ϕ
ϕ2 = - hÖ sè triÕt gi¶m søc chÞu lùc khi kiÓm to¸n æn ®Þnh cña thanh chÞu
j
nÐn ®ång thêi chÞu uèn xiªn, vµ khi kiÓm to¸n æn ®Þnh chèng o»n trong mÆt
ph¼ng cã ®é m¶nh lín nhÊt cña thanh chÞu nÐn ®ång thêi chÞu uèn trong mÆt ph¼ng
cã ®é m¶nh nhá nhÊt, víi j tÝnh theo c«ng thøc:
j = 1 + ϕ.i
Wσp
ρ= - cù ly lâi theo ph−¬ng lÖch t©m e0;
Fσp

Trong c«ng thøc ®Ó x¸c ®Þnh ϕ2 vµ j ,trÞ sè ϕ tÝnh theo mÆt ph¼ng cã ®é m¶nh lín
nhÊt vµ trÞ sè i tÝnh theo mÆt ph¼ng cã ®é m¶nh nhá nhÊt; riªng ®èi víi mÆt c¾t hë (
h×nh H, h×nh U , h×nh T vv...) trong c«ng thøc ®Ó x¸c ®Þnh j trÞ sè cña hÖ sè ϕ tÝnh
theo ®é lÖch t©m tÝnh to¸n trong mÆt ph¼ng cã ®é m¶nh lín nhÊt, nh−ng víi λ = 0.
Çc ký hiÖu kh¸c xem ®iÒu 3.36.
Chó thÝch : Khi tÝnh diÖn tÝch toµn bé FσP cña thanh cã b¶n khoÐt lç, ph¶i trõ ®i
diÖn tÝch mÆt c¾t ngang cña çc lç rçng.
3.40. §èi víi çc thanh chÞu nÐn ®óng t©m hoÆc çc thanh chÞu nÐn lÖch t©m
trong kÕt cÊu t¸n vµ hµn kÕt hîp, th× hÖ sè triÕt gi¶m søc chÞu lùc ϕ lÊy theo b¶ng
3-11 vµ 3-12.
Chó thÝch : §èi víi thanh hµn vµ thanh thÐp h×nh çnh réng cã mÆt c¾t h×nh I vµ
h×nh H, chØ ®−îc dïng hÖ sè theo b¶ng 3-11 vµ 3-12 khi cã dù kiÕn nh÷ng biÖn ph¸p

24

22TCN 18-79

cÊu t¹o vµ c«ng nghÖ ®Æc biÖt ®Ó ®ñ ®¶m b¶o gi¶m øng suÊt nÐn b¶n th©n (cßn d−)
trªn çc r×a mÐp thanh tíi mét trÞ sè kh«ng qu¸ 500kg/cm2 . Cho tíi khi nµo nh÷ng
biÖn ph¸p nh− vËy ch−a ®−îc coi lµ b¾t buéc ®èi víi çc thanh nãi trªn cã øng suÊt
b¶n th©n kh«ng triÕt gi¶m th× hÖ sè ϕ khi tÝnh vÒ æn ®Þnh trong mÆt ph¼ng cña hai
çnh sÏ lÊy theo b¶ng 3-13 vµ 3-14.
3.41. Cho phÐp thay viÖc tÝnh to¸n æn ®Þnh toµn bé cña dÇm ®Æc chÞu uèn khi cã
kÕt cÊu mÆt ®−êng trªn cÇu hay mÆt cÇu b»ng çch dïng c«ng thøc (13) ë b¶ng 3-
10, ®Ó kiÓm to¸n vÒ æn ®Þnh cña çnh dÇm chÞu nÐn ra ngoµi mÆt ph¼ng cña dÇm,
çnh dÇm nµy xem nh− thanh chÞu nÐn. ChiÒu dµi tù do, mÆt c¾t vµ ®é m¶nh cña
çnh lÊy theo ®iÒu 3 - 34, cßn néi lùc däc trôc lÊy theo øng suÊt ë träng t©m mÆt c¾t
cña çnh ë gi÷a chiÒu dµi tù do cña nã.
3.42. Cho phÐp tÝnh to¸n æn ®Þnh côc bé cña b¶n bông cña thanh ®Æc gièng nh−
tÊm máng trong tr−êng hîp chóng chÞu øng Toản, ph¸p tuyÕn σ , øng suÊt tiÕp
Nguyễn Đức suÊt däc
tuyÕn τ vµ øng suÊt ph¸p tuyÕn p (øng suÊt th¼ng ®øng).
Viện KH&CN GTVT
(ITST)
Khi kiÓm to¸n æn ®Þnh côc bé cña b¶n bông cña thanh ®Æc chÞu uèn, lÊy hÖ sè
®iÒu kiÖn lµm viÖc m nh− sau :
§èi víi çc thanh t¸n – lÊy b»ng 1,0;
§èi víi çc thanh hµn – lÊy b»ng 0,9.
TÝnh to¸n æn ®Þnh côc bé b¶n bông cña thanh ®Æc ®−îc phÐp theo chØ dÉn ë phô
lôc 14.
3.43. Cho phÐp tÝnh to¸n vÒ æn ®Þnh côc bé çc b¶n bông cña dÇm chÞu uèn trong
nh÷ng tr−êng hîp sau:
1
a. NÕu bÒ dµy cña b¶n bông δ kh«ng nhá h¬n h;
50
NÕu bÒ dµy cña b¶n bông δ kh«ng nhá h¬n 1/80h , ®èi víi thÐp çc bon , 1/65h
®èi víi thÐp hîp kim thÊp, vµ cã çc nÑp t¨ng c−êng theo bÒ réng cña b¶n ( mµ
kh«ng cã nÑp t¨ng c−êng theo bÒ dµi) bè trÝ çch nhau mét kho¶ng a kh«ng qu¸ 2h,
vµ trong mäi tr−êng hîp kh«ng qu¸ 2m.

25

22TCN 18-79

B¶ng 3-11
HÖ sè triÕt gi¶m søc chÞu lùc ®èi víi c¸c thanh b»ng thÐp c¸c bon
§é §é lÖch t©m t−¬ng ®èi i (xem ®iÒu 3.39)
m¶nh
λ 0 0,10 0,25 0,50 0,75 1,00 1,50 2,00 2,50 3,00 3,50 4,00 5,00
0 0.93 0,86 0.,79 0.68 0,60 0,52 0,43 0,35 0,30 0,27 0,24 0,21 0,17
10 0,92 0,84 0,78 0,68 0,60 0,52 0,42 0,35 0,30 0,26 0,23 0,21 0,17
20 0,90 0,83 0,77 0,67 0,58 0,50 0,41 0,34 0,29 0,26 0,23 0,21 0,17
30 0,88 0,81 0,75 0,65 0,56 0,49 0,40 0,33 0,29 0,25 0,22 0,21 0,17
40 0,85 0,79 0,73 0,63 0,54 0,47 0,38 0,32 0,28 0,24 0,22 0,20 0,17
50 0,82 0,76 0,70 0,60 0,54 0,45 0,37 0,31 0,27 0,24 0,22 0,20 0,16
Viện KH&CN GTVT
60 0,78 0,72 0,66 0,57 0,49 (ITST)
0,43 0,35 0,30 0,26 0,23 0,21 0,19 0,16
70 0,74 0,67 0,62 0,54 0,46 0,41 0,34 0,29 0,25 0,22 0,20 0,19 0,16
80 0,69 0,62 0,57 0,50 0,43 0,38 0,32 0,28 0,24 0,22 0,20 0,19 0,15
90 0,63 0,56 0,51 0,45 0,40 0,36 0,30 0,26 0,23 0,21 0,19 0,18 0,15
100 0,56 0,49 0,45 0,41 0,37 0,33 0,29 0,25 0,22 0,20 0,19 0,17 0,14
110 0,49 0,43 0,41 0,37 0,34 0,31 0,27 0,24 0,21 0,19 0,18 0,17 0,14
120 0,43 0,39 0,37 0,34 0,31 0,29 0,25 0,22 0,20 0,18 0,17 0,16 0,13
130 0,38 0,35 0,33 0,31 0,29 0,26 0,23 0,21 0,19 0,17 0,16 0,15 0,13
140 0,34 0,31 0,30 0,28 0,26 0,24 0,21 0,20 0,18 0,16 0,15 0,14 0,12
150 0,31 0,28 0,27 0,25 0,23 0,22 0,20 0,18 0,16 0,15 0,14 0,14 0,12
160 0,28 0,26 0,24 0,23 0,22 0,21 0,19 0,17 0,15 0,14 0,14 0,.13 0,11
170 0,25 0,24 0,22 0,21 0,20 0,19 0,17 0,16 0.15 0,14 0,13 0,12 0,11
180 0,23 0,21 0,20 0,19 0,19 0,18 0,16 0,15 0,14 0,13 0,12 0,11 0,10
190 0,21 0,20 0,19 0,18 0,18 0,17 0,15 0,14 0,13 0,12 0,12 0,11 0,10
200 0,19 0,19 0,18 0,18 0,17 0,16 0,15 0,14 0,13 0,12 0,11 0,11 0,10

26

22TCN 18-79

B¶ng 3-12
HÖ sè ϕ triÕt gi¶m søc chÞu lùc ®èi víi c¸c thanh b»ng thÐp hîp kim
§é §é lÖch t©m t−¬ng ®èi i (xem ®iÒu 3,39)
m¶nh
0 0,10 0,25 0,50 0,75 1,00 1,50 2,00 2,50 3,00 3,50 4,00 5,00
λ
0 0,93 0,86 0,78 0,69 0,62 0,54 0,44 0,34 0,28 0,24 0,22 0,20 0,17
10 0,92 0,84 0,77 0,68 0,60 0,52 0,43 0,34 0,28 0,24 0,22 0,20 0,17
20 0,90 0,83 0,76 0,66 0,58 0,51 0,41 0,33 0,28 0,24 0,22 0,20 0,17
30 0,88 0,81 0,73 0,63 0,56 0,49 0,40 0,32 0,27 0,24 0,21 0,19 0,16
40 0,85 0,77 0,69 0,59 0,52 0,46 0,38 0,31 0,26 0,23 0,21 0,19 0,16
50 0,80 0,72 0,64 0,54 0,48 0,43 0,36 0,30 0,25 0,22 0,21 0,19 0,16
60 0,74 0,66 0,58 0,48 0,43 0,39 0,33 0,28 0,25 0,22 0,20 0,18 0,15
70 0,67 0,58 0,51 0,43 0,39 n Đức Toản,
Nguyễ 0,35 0,30 0,27 0,23 0,21 0,20 0,18 0,15
80 0,58 0,50 0,45 0,38 0,35 0,32 0,27 0,25 0,22 0,20 0,18 0,17 0,14
90 0,48 0,43 0,40 Viện KH&CN GTVT
0,34 0,31 0,29 0,25 0,23 0,21 0,19 0,18 0,16 0,14
100 0,40 0,38 0,35 0,30 0,28 ITST) 0,23 0,21
( 0,26 0,19 0,18 0,17 0,16 0,13
110 0,35 0,33 0,31 0,27 0,25 0,23 0,21 0,20 0,19 0,17 0,16 0,15 0,13
120 0,30 0,29 0,27 0,24 0,23 0,22 0,19 0,18 0,17 0,16 0,15 0,14 0,12
130 0,27 0,25 0,24 0,22 0,21 0,19 0,18 0,17 0,16 0,15 0,14 0,13 0,12
140 0,24 0,23 0,22 0,20 0,19 0,18 0,17 0,16 0,15 0,14 0,13 0,13 0,11
150 0,22 0,21 0,20 0,18 0,17 0,17 0,15 0,14 0,13 0,13 0,12 0,11 0,10
160 0,20 0,19 0,18 0,17 0,16 0,15 0,14 0,14 0,13 0,12 0,12 0,11 0,10
170 0,18 0,17 0,16 0,15 0,14 0,14 0,13 0,12 0,12 0,11 0,11 0,10 0,09
180 0,16 0,16 0,15 0,14 0,13 0,13 0,12 0,12 0,11 0,11 0,10 0,10 0,09
190 0,15 0,14 0,13 0,13 0,12 0,12 0,11 0,10 0,10 0,10 0,09 0,09 0,08
200 0,13 0,13 0,12 0,12 0,11 0,10 0,10 0,09 0,09 0,09 0,08 0,08 0,08

27

22TCN 18-79

B¶ng 3-13
HÖ sè ϕ triÕt gi¶m søc chÞu lùc ®èi víi çc cÊu kiÖn çn vµ hµn nèi b»ng thÐp
çc bon, nªu trong chó thÝch cho ®iÒu 3.40.

§é §é lÖch t©m t−¬ng ®èi i (xem ®iÒu 3.39)
m¶nh
λ 0 0,10 0,25 0,50 0,75 1,00 1,50 2,00 2,50 3,00 3,50 4,00 5,00
0 0.93 0,86 0,78 0.68 0,58 0,50 0,41 0,35 0,30 0,27 0,24 0,21 0,17
10 0,92 0,84 0,78 0,67 0,57 0,50 0,40 0,35 0,30 0,26 0,23 0,21 0,17
20 0,90 0,83 0,76 0,66 0,56 0,49 0,40 0,34 0,29 0,26 0,23 0,21 0,17
30 0,88 0,81 0,73 0,63 0,54 0,47 0,39 0,33 0,29 0,25 0,22 0,21 0,17
40 0,85 0,77 0,70 0,61 0,52 0,45 0,38 0,32 0,28 0,24 0,22 0,20 0,17
50 0,80 0,73 0,65 0,57 0,49 0,43 0,36 0,31 0,27 0,24 0,22 0,20 0,16
60 0,73 0,66 0,60 0,53 Nguyễ0,41 ức Toản,
0,46 n Đ 0,34 0,30 0,26 0,23 0,21 0,19 0,16
70 0,66 0,60 0,54 0,48 0,42 0,38 0,32 0,29 0,25 0,22 0,20 0,19 0,16
Viện KH&CN GTVT
80 0,60 0,54 0,49 0,43 0,39 0,36 0,31 0,28 0,24 0,22 0,20 0,19 0,15
90 0,54 0,49 0,44 0,40 0,36 (ITST)
0,33 0,28 0,26 0,23 0,21 0,19 0,18 0,15
100 0,49 0,44 0,40 0,37 0,33 0,30 0,26 0,25 0,22 0,20 0,19 0,17 0,14
110 0,44 0,40 0,37 0,34 0,31 0,29 0,25 0,24 0,21 0,19 0,18 0,17 0,14
120 0,41 0,37 0,34 0,31 0,28 0,27 0,23 0,22 0,20 0,18 0,17 0,16 0,13
130 0,37 0,34 0,31 0,29 0,27 0,25 0,22 0,21 0,19 0,17 0,16 0,15 0,13
140 0,34 0,31 0,29 0,27 0,25 0,23 0,21 0,20 0,18 0,16 0,15 0,14 0,12
150 0,31 0,28 0,27 0,25 0,23 0,22 0,20 0,18 0,16 0,15 0,14 0,14 0,12
160 0,28 0,26 0,24 0,23 0,22 0,21 0,19 0,17 0,15 0,14 0,14 0,13 0,11
170 0,25 0,24 0,22 0,21 0,20 0,19 0,17 0,16 0.15 0,14 0,13 0,12 0,11
180 0,23 0,21 0,20 0,19 0,19 0,18 0,16 0,15 0,14 0,13 0,12 0,11 0,10
190 0,21 0,20 0,19 0,18 0,17 0,17 0,15 0,14 0,13 0,12 0,12 0,11 0,10
200 0,19 0,18 0,18 0,18 0,17 0,16 0,15 0,14 0,13 0,12 0,11 0,11 0,10

28

22TCN 18-79

B¶ng 3-14
HÖ sè ϕ triÕt gi¶m søc chÞu lùc ®èi víi çc cÊu kiÖn çn vµ hµn nèi b»ng thÐp
hîp kim thÊp, nªu trong chó thÝch cho ®iÒu 3.40.
§é §é lÖch t©m t−¬ng ®èi i ( xem ®iÒu 3.39 )
m¶nh 0 0.10 0.25 0.50 0.75 1.00 1.50 2.00 2.50 3.00 3.50 4.00 5.00
0 0.93 0.86 0.78 0.69 0.62 0.54 0.44 0.34 0.28 0.24 0.22 0.20 0.17
10 0.92 0.84 0.77 0.68 0.60 0.52 0.43 0.34 0.28 0.24 0.22 0.20 0.17
20 0.90 0.83 0.76 0.66 0.58 0.51 0.41 0.33 0.28 0.24 0.22 0.20 0.17
30 0.88 0.81 0.73 0.63 0.55 0.48 0.39 0.32 0.27 0.24 0.21 0.19 0.16
40 0.84 0.76 0.68 0.58 0.51 0.45 0.37 0.31 0.26 0.23 0.21 0.19 0.16
50 0.78 0.70 0.62 0.52 0.46 0.42 0.35 0.30 0.25 0.22 0.21 0.19 0.16
60 0.71 0.63 0.56 0.46 0.41 0.38 0.32 0.28 0.25 0.22 0.20 0.18 0.15
70 0.63 0.55 0.49 0.41 0.37 0.34 0.29 0.27 0.23 0.21 0.20 0.18 0.15
80 0.53 0.46 0.42 0.35 Nguyễn Đức To0.25 0.22 0.20
0.33 0.31 0.26 ản, 0.18 0.17 0.14
90 0.43 0.39 0.37 0.31 0.29 0.28 0.24 0.23 0.21 0.19 0.18 0.16 0.14
100 0.36 0.34 0.32 0.27Vi0.26 KH&CN GTVT
ện 0.25 0.22 0.21 0.19 0.18 0.17 0.16 0.13
110 0.32 0.30 0.29 0.25 0.24 (0.22 T0.20 0.20 0.19 0.17
ITS ) 0.16 0.15 0.13
120 0.28 0.27 0.26 0.23 0.22 0.21 0.18 0.18 0.17 0.16 0.15 0.14 0.12
130 0.25 0.24 0.23 0.21 0.20 0.19 0.17 0.17 0.16 0.15 0.14 0.13 0.12
140 0.23 0.22 0.21 0.19 0.18 0.18 0.16 0.16 0.15 0.14 0.13 0.13 0.11
150 0.22 0.21 0.20 0.18 0.17 0.17 0.15 0.14 0.13 0.13 0.12 0.11 0.10
160 0.20 0.19 0.18 0.17 0.16 0.15 0.14 0.14 0.13 0.12 0.12 0.11 0.10
170 0.18 0.17 0.16 0.15 0.14 0.14 0.13 0.12 0.12 0.11 0.11 0.10 0.09
180 0.16 0.16 0.15 0.14 0.13 0.13 0.12 0.12 0.11 0.11 0.10 0.10 0.09
190 0.15 0.14 0.13 0.13 0.12 0.12 0.11 0.10 0.10 0.10 0.09 0.09 0.08
200 0.13 0.13 0.12 0.12 0.11 0.10 0.10 0.09 0.09 0.09 0.08 0.08 0.08

Trong ®ã h – chiÒu cao tÝnh to¸n cña b¶n bông ; ®èi víi kÕt cÊu hµn nèi lÊy b»ng
chiÒu cao toµn bé cña b¶n bông ; ®èi víi kÕt cÊu t¸n nèi lÊy b»ng kho¶ng çch gi÷a
çc ®−êng tim cña hai hµng ®inh t¸n cña s¾t gãc çnh dÇm n»m gÇn trôc cña b¶n
bông nhÊt.
3.44. Khi tÝnh çc thanh chÞu kÐo chØ lµm mét thÐp h×nh, ®−îc phÐp kh«ng xÐt t¸c
dông cña m«men do ®iÒu kiÖn liªn kÕt lÖch t©m trong hµn t¸n thanh, nh−ng ph¶i
dïng çc hÖ sè ®iÒu kiÖn lµm viÖc m2 nh− sau:
a. §èi víi thanh lµm b»ng mét thÐp gãc kh«ng ®Òu çnh, chØ liªn kÕt ë çnh hÑp,
lÊy m2 = 0.7 ; khi chØ liªn kÕt ë çnh réng, lÊy m2 = 0.8
b. §èi víi thanh lµm b»ng mét thÐp gãc kh«ng ®Òu çnh, chØ liªn kÕt ë çnh hÑp,
lÊy m2 =0.75;
c. §èi víi thanh cã h×nh ch÷ U ( çn s½n hay ghÐp thµnh ), chØ liªn kÕt ë b¶n
bông, vµ ®èi víi thanh h×nh ch÷ T, chØ liªn kÕt ë çnh ®Òu lÊy hÖ sè m2 = 0.9.

29

22TCN 18-79

6. TÝnh to¸n mèi nèi vµ liªn kÕt
3.45. TÝnh to¸n mèi nèi vµ liªn kÕt (b»ng ®inh t¸n vµ bul«ng) ph¶i c¨n cø vµo søc
chÞu lùc tÝnh to¸n cña thanh, x¸c ®Þnh theo chØ dÉn ë ®iÒu 3.36 – 3.39 cßn khi liªn
kÕt b»ng hµn, th× c¨n cø vµo çc néi lùc cã xÐt dÊu ®Õn sù ph©n bè néi lùc gi÷a çc
bé phËn riªng lÎ cña thanh vµ víi gi¶ ®Þnh r»ng t¶i träng sÏ ph©n bè ®Òu cho çc
®inh t¸n bul«ng hoÆc çc m¹ch hµn däc theo ph−¬ng t¸c dông cña øng suÊt ph¸p
tuyÕn trong çc thanh ®−îc liªn kÕt.
Mçi phÇn cña thanh ph¶i cã ®ñ l−îng ®inh t¸n (bul«ng) hoÆc m¹ch hµn ®Ó liªn
kÕt.
Kh«ng ®−îc dïng liªn kÕt phèi hîp võa ®inh t¸n võa hµn.
NÕu toµn bé néi lùc truyÒn qua ®Çu gia c«ng nh¨n cña thanh chÞu nÐn th× liªn kÕt
cña mèi nèi b»ng ®inh t¸n ®−îc gi¶ ®Þnh tÝnh theo diÖn tÝch chÞu lùc cña thanh ®−îc
nèi, gi¶m ®i 50%; cßn khi tÝnh theo m¹ch hµn cña mèi nèi, ph¶i dïng toµn bé néi
lùc trong thanh ®−îc nèi ®Ó tÝnh. KH&CN GTVT
Viện
Chó thÝch : Cho phÐp c¨n cø vµo (ITST) tÝnh to¸n ®Ó tÝnh liªn kÕt b»ng ®inh t¸n
néi lùc
(bul«ng) cña çc bé phËn trong hÖ mÆt cÇu, hÖ d¶i gi»ng çc mèi nèi vµ çc thanh
liªn kÕt cña hÖ liªn kÕt, còng nh− tÊt c¶ çc liªn kÕt khi xÐt çc t¸c ®éng ph¸t sinh
lóc thi c«ng.
3.46. Khi tÝnh liªn kÕt b»ng ®inh t¸n, lÊy ®−êng kÝnh tÝnh to¸n lµ ®−êng kÝnh ®inh
sau khi ®· t¸n ( tøc ®−êng kÝnh lç khoan ) lµm ®−êng kÝnh ®inh t¸n. ChiÒu cao tÝnh
to¸n h cña mÆt c¾t mÆt hµn nh− sau:
a. §èi víi m¹ch hµn nèi, lÊy b»ng bÒ dµy máng nhÊt cña thanh ®em hµn kh«ng
kÓ “phÇn t¨ng c−êng” thªm cña m¹ch hµn;
b. §èi víi m¹ch hµn gãc, tuú theo mÆt ngoµi cña m¹ch hµn (ph¼ng hay cong), tuú
theo tû sè çc c¹nh gãc vu«ng cña mÆt c¾t m¹ch hµn b/a (a – c¹nh nhá, b – c¹ch
lín), vµ tuú theo ph−¬ng ph¸p hµn (hµn tay hay hµn tù ®éng) mµ lÊy b»ng :
h = lm . a,
khi tÝnh m¹ch hµn gãc cã mÆt ngoµi h×nh cong låi, kh«ng xÐt ®Õn “phÇn t¨ng
c−êng”.
Çc gi¸ trÞ cña hÖ sè lm nªu trong b¶ng 3-15.

30

22TCN 18-79

B¶ng 3.15
h
TrÞ sè l m = ( tû sè gi÷a chiÒu cao tÝnh to¸n cña mÆt c¾t m¹ch hµn gãc h chia
a
cho c¹nh gãc vu«ng nhá nhÊt cña m¹ch hµn a)
Tû sè çc c¹nh
Hµn tay vµ hµn nöa tù ®éng Hµn tù ®éng
gãc vu«ng cña
b Cho m¹ch Cho m¹ch Cho m¹ch hµn Cho m¹ch hµn
m¹ch hµn
a hµn ph¼ng hµn cong ph¼ng lâm
1.0 0.7 0.4 1.0 0.7
1.5 0.8 0.6 1.0 0.9
2.0 0.9 0.7 1.0 1.0
2.5 vµ lín h¬n 0.9 0.8 1.0 1.0
3.47. Trong nh÷ng tr−êng hîp d−íi ®©y, khiToản, liªn kÕt ®inh t¸n, ph¶i dïng
Nguyễn Đức tÝnh to¸n
çc hÖ sè ®iÒu kiÖn lµm viÖc m2ện KH&CN GTVT
Vi nh− sau:
a. §èi víi çc ®inh t¸n trong liªn(ITST) çc nh¸nh thanh lÖch t©m ®èi víi mÆt
kÕt cña
ph¼ng cña b¶n nót, nÕu trong ph¹m vi liªn kÕt çc nh¸nh nµy kh«ng ®−îc liªn kÕt
víi nhau b»ng b¶n g»ng: còng nh− ®inh t¸n trong çc b¶n nèi ë mét phÝa cña thanh
vµ mét phÝa cña nh¸nh cña thanh, ®Òu lÊy m2 = 0.9;
b. §èi víi ®inh t¸n bè trÝ ë çnh thß ra cöa khóc thÐp gãc ng¾n, lÊy m2 = 0.7
3.48. Khi tÝnh to¸n çc liªn kÕt b»ng ®inh t¸n, kh«ng cã phÇn nèi phñ trùc tiÕp,
ph¶i dïng çc hÖ sè ®iÒu kiÖn lµm viÖc nh− sau:
a. §èi víi çc ®inh t¸n kh«ng trùc tiÕp nèi çc bé phËn riªng lÎ cña thanh mµ
th«ng qua çc bé phËn kh¸c cña mÆt c¾t nèi.
Khi liªn kÕt qua mét b¶n thÐp : m2 = 0.9
Khi liªn kÕt qua 2 líp b¶n thÐp hoÆc nhiÒu h¬n : m2 = 0.8
Khi liªn kÕt th«ng qua çc b¶n ®Öm thß ra ngoµi ph¹m vi cña liªn kÕt t¸n vµ ®−îc
liªn kÕt b»ng sè ®inh t¸n cã diÖn tÝch Ýt h¬n 1/4 diÖn tÝch b¶n ®Öm th× lÊy : m2 = 0.9
b) §èi víi çc ®inh t¸n trong mèi nèi cã b¶n phñ 2 bªn, kh«ng tiÕp xóc trùc tiÕp
víi çc bé phËn ®−îc nèi th× lÊy hÖ sè m2 = 0.9.
3.49. Khi tÝnh to¸n çc b¶n nèi cña thanh chÞu kÐo cña giµn vµ cña çnh dÇm ®Æc,
dïng hÖ sè ®iÒu kiÖn lµm viÖc m2 = 0.9.
3.50. Khi kiÓm to¸n vÒ c−êng ®é cña b¶n nót ( kiÓm to¸n chÞu lùc c¾t ). C−êng ®é
( Søc bÒn ) tÝnh to¸n cña vËt liÖu b¶n nót lÊy nh− sau:
a. §èi víi phÇn mÆt c¾t vu«ng gãc víi trôc cña thanh ®−îc liªn kÕt lÊy lµ R0 ;

31

22TCN 18-79

b. §èi víi phÇn mÆt c¾t n»m nghiªng víi b¶n trôc cña thanh ®−îc liªn kÕt, lÊy lµ
0.75R0.
ë ®©y R0 lµ c−êng ®é tÝnh to¸n c¬ b¶n.
Khi kiÓm to¸n çc b¶n nót ph¶i dïng hÖ sè ®iÒu kiÖn lµm viÖc m2 = 0.9.
3.51. Çc ®inh t¸n mµ m¹ch hµn trªn çc dÇm çnh ®Æc, tÝnh theo lùc c¾t ngang
truyÒn tíi vµ ngo¹i lùc t¸c ®éng trùc tiÕp lªn çnh dÇm.
3.52. §èi víi çc b¶n ç, ch©n ®ì cã b¶n ç, hoÆc nh÷ng bé phËn kh¸c cña kÕt
cÊu chÞu m«men gèi vµ çc liªn kÕt nèi chóng t¹i chç nèi dÇm däc vµo dÇm ngang,
ph¶i tÝnh chÞu ®−îc toµn bé m«men uèn ë gèi vµ toµn bé néi lùc däc trôc trong dÇm
däc.
3.53. Khi tÝnh çc ®inh t¸n trªn çc thÐp gãc th¼ng ®øng dïng ®Ó liªn kÕt dÇm
däc vµo dÇm ngang, ph¶i gi¶ Nguyễn Đức Toản, toµn bé ph¶n lùc gèi cña dÇm
®Þnh chóng chÞu ®−îc
däc.
Viện KH&CN GTVT
(ITST)
Trong tr−êng hîp nµy dïng çc hÖ sè ®iÒu kiÖn lµm viÖc m2 nh− sau:
a. §èi víi ®inh t¸n trªn çc çnh thÐp gãc dïng ®Ó nèi vµo dÇm däc còng nh−
®inh t¸n trªn çc çnh thÐp gãc nèi vµo dÇm ngang, ( ®èi víi nh÷ng kÕt cÊu cã kh¶
n¨ng chÞu ®−îc m«men uèn ë gèi ) lÊy m2 = 0.9.
b. §èi víi ®inh t¸n trªn çc çnh thÐp gãc dïng ®Ó liªn kÕt vµo dÇm ngang ( ®èi
víi nh÷ng kÕt cÊu kh«ng cã kh¶ n¨ng chÞu ®−îc m«men uèn ë gèi ) lÊy m2 = 0.7
Chó thÝch: ChØ ®−îc phÐp dïng nh÷ng kÕt cÊu kh«ng cã kh¶ n¨ng chÞu ®−îc
m«men uèn trong tr−êng hîp kh«ng xÐt ®Õn sù cïng chÞu lùc cña hÖ mÆt cÇu víi
çc thanh m¹ giµn chñ.
3.54. Khi tÝnh b¶n con ç vµ çc liªn kÕt nèi trùc tiÕp dÇm däc víi çc hÖ liªn kÕt
däc cña giµn chñ, trong tr−êng hîp kh«ng tÝnh sù cïng chÞu lùc cña hÖ mÆt cÇu vµ
çc thanh m¹ cña hÖ giµn chñ, ph¶i dïng hÖ sè ®iÒu kiÖn lµm viÖc lµ m2 = 0.9.
Chó thÝch: Khi tÝnh ®inh t¸n trªn çc thÐp gãc liªn kÕt th¼ng ®øng cña dÇm däc,
hÖ sè nãi trªn ph¶i dïng cïng víi hÖ sè t−¬ng øng theo ®iÒu 3.53.
3.55. Khi tÝnh ®inh t¸n trªn çc thÐp gãc th¼ng ®øng liªn kÕt çc dÇm ngang víi
giµn chñ, gi¶ ®Þnh nã chÞu toµn bé ph¶n lùc gèi cña dÇm ngang.
Trong tr−êng hîp nµy dïng nh÷ng hÖ sè ®iÒu kiÖn lµm viÖc m2 nh− sau:
a. §èi víi ®inh t¸n trªn nh÷ng çnh thÐp gãc liªn kÕt víi giµn ( ®èi víi nh÷ng kÕt
cÊu kh«ng cã kh¶ n¨ng chÞu ®−îc m«men gèi ) lÊy m2 = 0.85
b. §èi víi ®inh t¸n trªn çnh thÐp gãc liªn kÕt víi giµn ( ®èi víi nh÷ng kÕt cÊu
cã kh¶ n¨ng chÞu ®−îc m«men gèi ) lÊy m2 = 0.9
c. §èi víi ®inh t¸n trªn çch thÐp gãc liªn kÕt vµo dÇm ngang, lÊy m2 = 0.9.

32

22TCN 18-79

3.56. KiÓm to¸n vÒ ®é bÒn çc mèi nèi hµn vµ liªn kÕt hµn ph¶i tÝnh nh− sau:
a. §èi víi çc mÆt c¾t ®i qua phÇn thÐp c¬ b¶n gÇn bªn çc m¹ch hµn, vµ ®èi víi
çc mÆt c¾t chÞu lùc cña m¹ch hµn nèi, dïng çc c«ng thøc ë ®iÒu 3.36.
b. Khi kiÓm to¸n liªn kÕt chÞu lùc däc trôc, ®èi víi mÆt c¾t qua çc m¹ch hµn
gãc, tÝnh theo c«ng thøc :
N
≤ 0,75. R 0
Fse

c. Khi kiÓm to¸n liªn kÕt võa chÞu lùc däc trôc N, võa chÞu m« men uèn M t¸c
dông trong mÆt ph¼ng liªn kÕt cña thanh, ®èi víi mÆt c¾t qua m¹ch hµn gãc, tÝnh
theo c«ng thøc :
2 2
 N Mr  M 
 +
F sinα  +  r cosα  ≤ 0,75. R 0

  I Nguyễn Đức Toản,
 se I n   n 
Viện KH&CN GTVT
d. §èi víi mÆt c¾t qua m¹ch hµn gãc cña çnh gåm nhiÒu l¸ thÐp avµ mÆt c¾t qua
(ITST)
m¹ch hµn cña çnh dÇm chÞu uèn, khi ¸p lùc cña ho¹t t¶i kh«ng truyÒn trùc tiÕp lªn
çnh cña dÇm, tÝnh theo c«ng thøc:
QSσp
≤ 0,75. R 0
nhI σp

e. §èi víi mÆt c¾t qua çc m¹ch hµn cña çnh dÇm chÞu uèn, khi ¸p lùc cña tµ vÑt
mÆt cÇu truyÒn trùc tiÕp lªn çnh, tÝnh theo c«ng thøc:
2
1  QSσp 
  + q 2 ≤ 0,75. R 0
nh  I 
 σp 
Trong ®ã Q – lùc c¾t tÝnh b»ng kg
q - ¸p lùc cña ho¹t t¶i th¼ng ®øng truyÒn qua tµ vÑt cña mÆt cÇu lªn
dÇm,
tÝnh b»n kg/cm;
Sσp – M«men tÜnh nguyªn cña toµn bé mÆt c¾t thanh cã m¹ch hµn gãc
®èi víi trôc trung hßa, tÝnh b»ng cm3.
Iσp – m«men qu¸n tÝnh nguyªn cña toµn mÆt c¾t dÇm chÞu uèn tÝnh
4
b»ng cm
In – M«men qu¸n tÝnh ®éc cùc cña mÆt c¾t chÞu lùc qua çc m¹ch hµn,
4
tÝnh b»ng cm .
r – Kho¶ng çch lín nhÊt tÝnh tõ träng t©m cña mÆt c¾t qua çc m¹ch
hµn ®Õn ®iÓm n»m trªn ®−êng bao quanh çc m¹ch hµn.

33

22TCN 18-79

α - gãc t¹o bëi ®−êng r vµ trôc däc cña thanh ®−îc liªn kÕt (α < 900 )
Fse – diÖn tÝch tÝnh to¸n cña mÆt c¾t qua çc m¹ch hµn, lÊy b»ng tæng
çc tÝch sè hkse, trong ®ã h lµ chiÒu cao tÝnh to¸n cña mÆt c¾t m¹ch hµn gãc, lÊy
theo ®iÒu 3.46.
Lse – chiÒu dµi tÝnh to¸n cña m¹ch hµn, lÊy b»ng chiÒu dµi thiÕt kÕ cña m¹ch hµn
trªn toµn mÆt c¾t; riªng m¹ch hµn bªn s−ên, lÊy b»ng 50 lÇn c¹nh gãc vu«ng cña
m¹ch hµn;
n – sè l−îng m¹ch hµn gãc dïng ®Ó tÝnh to¸n 0.75 = 0.6c’
Trong ®ã : c’ – hÖ sè xÐt sù ph©n phèi kh«ng ®Òu cña çc øng suÊt tiÕp tuyÕn ®èi
víi m¹ch hµn gãc lÊy b»ng 1.25.
§é chÞu mái cña çc mèi hµn vµ liªn kÕt hµn, tÝnh theo çc c«ng thøc ë ®iÓm “a”
( cã xÐt ®iÒu 3.38 ), “b” vµ “c” trªn ®©y,ĐứchÖ sè ®iÒu kiÖn lµm viÖc m2 t−¬ng øng
Nguyễn víi Toản,
víi çc néi lùc, vµ hÖ sè γ. Viện KH&CN GTVT
Chó thÝch : §èi víi thanh cã mÆt (ITST) hai b¶n bông, mµ çc nh¸nh cña thanh
c¾t gåm
®−îc liªn kÕt víi mét cÆp b¶n nót, thi m«men uèn t¸c dông lùc phô däc trôc t¸c
dông trªn mçi nh¸nh cña thanh ( cã mang theo dÊu ); trÞ sè cña lùc däc trôc nµy
®−îc x¸c ®Þnh b»ng çch chia m«men cho çch tay ®ßn cña ngÉu lùc. §èi víi thanh
cã mÆt c¾t gåm cã mét b¶n bông hay hai b¶n bông, mµ chØ liªn kÕt b»ng mét b¶n
nót, th× khi çc ®Þnh øng suÊt, ®−îc phÐp kh«ng xÐt t¸c dông cña m«men nãi trªn.
3.57. khi tÝnh to¸n chÞu uèn cña bul«ng chèt ë b¶n nót, ph¶i gi¶ ®Þnh bul«ng chÞu
t¸c dông cña lùc tËp trung ®Æt ë tim cña tËp b¶n thÐp tiÕp gi¸p víi bul«ng.

7. TÝnh to¸n b¶n gi»ng, t©m liªn kÕt khoÐt lç vµ hÖ thanh gi»ng.
3.58. Lùc c¾t gi¶ ®Þnh Q dïng ®Ó tÝnh çc b¶n gi»ng, b¶n liªn kÕt khoÐt lç vµ hÖ
thanh gi»ng cña çc thanh thÐp chÞu nÐn ®óng t©m, tÝnh theo c«ng thøc sau:
ϕ min
Q = αFσP . R 0
ϕ
Trong ®ã FσP – diÖn tÝch nguyªn cña toµn bé mÆt c¾t thanh ®· trõ ®i diÖn tÝch cña
b¶n thÐp ( tËp b¶n thÐp ) ®Æc, liªn kÕt däc gi÷a çc nh¸nh cña thanh .
R0 – c−êng ®é tÝnh to¸n c¬ b¶n.
ϕ - hÖ sè triÕt gi¶m søc chÞu lùc cña thanh chÞu nÐn ®óng t©m ( khi i = 0 ) khi
kiÓm to¸n æn ®Þnh cña thanh trong mÆt ph¼ng cña b¶n gi»ng, tÊm liªn kÕt khoÐt lç
hay cña hÖ thanh gi»ng;
ϕmin – hÖ sè triÕt gi¶m søc chÞu lùc nhá nhÊt cña thanh ;

34

22TCN 18-79

α = 0.024 – 0.00007λ, nh−ng kh«ng ®−îc lín qu¸ 0.015 ®èi víi thanh b»ng thÐp
çcbon, vµ kh«ng ®−îc lín qu¸ 0.017 ®èi víi thanh b»ng thÐp hîp kim thÊp.
Trong tÝnh to¸n , trÞ sè Q gi¶ ®Þnh lµ mét h»ng sè trªn toµn chiÒu dµi cña thanh.
Chó thÝch: Çc b¶n gi»ng vµ phÇn n»m gi÷a çc lç cña tÊm liªn kÕt khoÐt lç, chÞu
lùc c¾t gi¶ ®Þnh Q, ®−îc tÝnh nh− çc thanh cña giµn kh«ng cã thanh chÐo; cßn ®èi
víi çc thanh gi»ng ®−îc tÝnh nh− çc thanh cña giµn cã thanh chÐo.
3.59. Khi tÝnh to¸n ®é chÞu mái çc b¶n gi»ng, tÊm liªn kÕt khoÐt lç vµ hÖ çc
thanh gi»ng cña çc thanh lóc chÞu nÐn, lóc chÞu kÐo, ph¶i x¸c ®Þnh diÖn tÝch mÆt
c¾t cña chóng víi hÖ sè γ; nghÜa lµ lùc c¾t Q ®−îc phÐp tÝnh theo c«ng thøc trong
®iÒu 3.58 råi nh©n kÕt qu¶ víi hÖ sè γ/ϕmin ; cßn nÕu trong tr−êng hîp c¨n cø vµo lùc
kÐo ®Ó çc ®Þnh mÆt c¾t cña thanh, th× trÞ sè Q cßn ph¶i nh©n thªm víi tØ sè cña néi
lùc nÐn víi néi lùc kÐo.
Trong çc thanh ghÐp chÞu nÐn ®ång thêi chÞu uèn th× lùc c¾t gi¶ ®Þnh Q cßn ph¶i
céng thªm víi lùc c¾t do uènViện KH&CN GTVT tÝnh to¸n.
®· tÝnh trùc tiÕp trong
(ITST)
3.60. NÕu çc bé phËn liªn kÕt bè trÝ trong mét sè mÆt ph¼ng song song, th× lùc
c¾t Q ph©n bè nh− sau:
Khi chØ dïng b¶n gi»ng (hay hÖ thanh gi»ng) hay chØ dïng tÊm liªn kÕt khoÐt lç,
còng nh− tr−êng hîp dïng kÕt hîp nhiÒu lo¹i, th× ph©n ®Òu cho çc mÆt ph¼ng cña
b¶n gi»ng (hÖ thanh gi»ng) vµ cña tÊm liªn kÕt khoÐt lç.
Khi dung b¶n liªn kÕt ®Æc (hay tËp b¶n liªn kÕt) cïng víi çc b¶n gi»ng (hay hÖ
thanh gi»ng) hoÆc çc tÊm liªn kÕt khoÐt lç th× ph©n nöa ®Òu cho b¶n liªn kÕt ®Æc,
nöa cho çc mÆt ph¼ng cña b¶n gi»ng (hay hÖ thanh gi»ng) hoÆc çc tÊm liªn kÕt
khoÐt lç.
3.61. TÝnh çc bé phËn cña hÖ thanh gi»ng, ph¶i xÐt tíi ®é lÖch t©m sinh ra trong
tr−êng hîp chØ liªn kÕt ë mét bªn víi nh¸nh cña thanh.
Chó thÝch: §èi víi hÖ thanh gi»ng b»ng çc d¶i thÐp dÑt, ®−îc phÐp kh«ng xÐt ®é
lÖch t©m trong tÝnh to¸n .

8. TÝnh gèi cÇu
3.62. M«men uèn trong thít trªn cña gèi cÇu lÊy b»ng m«men uèn cña phÇn hÉng
cña t¶i träng ph©n bè ®Òu t¸c dông trªn diÖn tÝch tùa t−¬ng øng.
3.63. Khi tÝnh gèi cÇu, ph¶i theo çc quy ®Þnh trong ®iÒu 2.20 vµ 2.28, ®èi víi gèi
di ®éng ph¶i tÝnh tíi ®é lÖch t©m cña ¸p lùc trªn truyÒn xuèng do chuyÓn vÞ däc cña
con l¨n (con l¨n v¸t) vµ trô l¾c g©y ra.
Çc chuyÓn vÞ däc cña gèi di ®éng, sau khi ®· tÝnh ¶nh h−ëng cña tÜnh t¶i cßn
ph¶i xÐt ¶nh h−ëng cña ho¹t t¶i th¼ng ®øng tÝnh to¸n, kÓ c¶ hÖ sè ®éng lùc vµ ¶nh
h−ëng do t0 thay ®æi.

35

22tcn18 79chuong3ketcauthep-121223060012-phpapp01

22tcn18 79chuong3ketcauthep-121223060012-phpapp01

Recomendados

Recomendados

Más contenido relacionado

Destacado

Destacado (10)

Similar a 22tcn18 79chuong3ketcauthep-121223060012-phpapp01

Similar a 22tcn18 79chuong3ketcauthep-121223060012-phpapp01 (20)

22tcn18 79chuong3ketcauthep-121223060012-phpapp01