1. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
NILAI – NILAI
MURNI DAN
ETIKA
DALAM
PERKHIDMATAN
AWAM
AZIZAH MOHD NOH
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

2. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
PENYAKIT DUNIA
 PENYELEWENGAN/PENIPUAN/PECAH AMANAH –
ENRON, WORLDCOM, ARTHUR ANDERSON, MERCK,
TABUNG HAJI, SYARIKAT-SYARIKAT DIBURSA SAHAM, etc.
 GEJALA SOSIAL:
• SKANDEL SEKS
• DADAH
• BUNUH DIRI
• ROGOL
• PEMBUNUHAN/JENAYAH
• PENDERAAN ANAK/ANAK LUAR NIKAH
• KES JUVENIL
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

3. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
• DERA ISTERI/SUAMI
• SUMBANG MAHRAM/BERSEKEDUDUKAN
• HOMOSEKSUAL/LESBIAN
• PELACURAN/PELACURAN KANAK
• SALAHLAKU PEMIMPIN
• GANSTERISM DI SEKOLAH
• DLL.
 PENCABULAN/PEPERANGAN
 GILA KUASA
 DAN LAIN-LAIN
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

4. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
APAKAH PUNCA MASALAH?
SOAL PERILAKU MANUSIA?
PEGANGAN NILAI & ETIKA
MANUSIA?
SOAL DALAMAN/ROHANIAH VS
FIZIKAL MANUSIA
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

5. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
DEFINISI NILAI
“A relatively permanent perceptual framework which shapes
and influences the general nature of an individual behaviour”
(England, 1967)
“ A conception, explicit or implicit, distinctive of an individual
or character of a group, of the desirable which influences the
selection from available modes, means and ends of action”
(Kluchkhorn, 1956)
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

6. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
DEFINISI NILAI
DEFINISI NILAI
• Nilai
– Kepercayaan yang mendorong seseorang atau
sebuah institusi untuk bertindak mengikut
pemilihan yang berasaskan nilai-nilai utama
masyarakat.
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

7. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
DEFINISI ETIKA
“The science of morals or moral principles”
Moral: concerned with goodness of badness of character or
disposition or with the distinction between right and wrong.
(Oxford English Dictionary)
“Philosophical study of morality – that is, of right conduct,
moral character, obligation, and responsible, social justice,
and the nature of the good life”
(Victor Grassian)
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

8. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
DEFINISI ETIKA
DEFINISI ETIKA
• Etika
– Tanggungjawab dan akibat tingkahlaku seseorang
atau profesyen terhadap masyarakat.
– Seseorang anggota Perkhidmatan awam
berkewajipan memahami tanggungjwab terhadap
peranan dan perilaku seseorang pekerja dalam
Kerajaan.
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

9. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
Sources of Ethics/Values
• Mom and Pop/Family
• Friends
• School
• Religion
• Culture
• Government
• What are some other sources of ethics?
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

10. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
Some Universal Values
- Integrity and trust
– Transparency
– Reliability, accountability, and responsibility
– Honesty and truthfulness
– Consistency and fairness
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

11. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
What is Ethics – thechoice?
an ethical discipline
- Choosing values-driven actions
• Understanding and adopting core values
• Living core values in practice
• Solving ethical dilemmas
– Choosing right over wrong
• Respecting moral/legal rights
• Discharging moral/legal obligations
– Choosing good over bad
• Promoting good consequences
• Avoiding and minimising bad consequences
– Choosing fair over unfair
• Impartially balancing interests
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

12. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
Ethical reasoning model
• The ethical problem: Formulate
– Information: Gather
– Options: Analyse all reasonable options, choices,
actions in the circumstances
– Ethical assessment:
• Assess the ethics of each option in the light of values –
what is right, good, and fair
• Weigh different options
• Choose the most ethical option
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

13. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
Ethics and individual skills
National Institute of Public Administration
Ethics Quick Test for individuals
- Is it legal?
– What does my (agency’s) Code of Ethics say
about this option?
– How would it look in tomorrow’s
newspaper?
- How does it make me feel when I tell my family
over dinner?
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

14. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
MENGAPA NILAI DAN ETIKA DALAM
PERKHIDMATAN AWAM PENTING ?
• menentukan arah dan memberikan makna kepada
pemikiran, tindakan dan tingkahlaku anggota
Perkhidmatan Awam.
• Menjadi wadah penyatuan dan penyelarasan anggota-
anggota Perkhidmatan Awam.
• Merupakan standard mutlak bagi mendorong anggota
Perkhidmatan Awam berkhidmat dengan ikhlas dan
berkesan.
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

15. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
Nilai-nilai Peribadi Asas.
Nilai-nilai Mengutamakan Pelanggan.
Nilai dan
Nilai dan Nilai-nilai Kepimpinan.
Etika dalam
Etika dalam Nilai-nilai Profesionalisma.
Perkhidmatan
Perkhidmatan
Awam
Awam Nilai-nilai Produktiviti dan Kualiti.
Nilai-nilai Keagamaan.
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

16. Mengutamakan
Mengutamakan
Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN) Pelanggan:
Nilai-Nilai
Nilai-Nilai Pelanggan:
National Institute of Public Administration
Nilai-Nilai
Nilai-Nilai
Peribadi Asas:
Peribadi Asas: ••Berbudi Mulia
Berbudi Mulia
Profesionalisme:
Profesionalisme:
Amanah
Amanah ••Bersabar
Bersabar
  Berilmu
Bertanggungjawab
Bertanggungjawab ••Sopan Santun
Sopan Santun  Berilmu
  Kreativiti
Ikhlas
Ikhlas ••Permah.
Permah.  Kreativiti
  Inovasi
 Berdedikasi
 Berdedikasi  Inovasi
 Berdisiplin  Integriti
 Integriti
 Berdisiplin  Neutraliti
 Bekerjasama
 Bekerjasama Nilai dan Etika  Neutraliti
 Bersih  Kejujuran
 Kejujuran
 Bersih Dalam Intelektual
 Tekun Intelektual
 Tekun Perkhidmatan  Akauntabiliti
 Sederhana Awam
 Akauntabiliti
 Sederhana Berkecuali
Berkecuali
Nilai-nilai
Nilai-nilai
Keagamaan: Nilai-nilai
Nilai-nilai
Keagamaan: Produktiviti/ Kepimpinan:
Produktiviti/ Kepimpinan:
••Bersyukur
Bersyukur Kualiti:
Kualiti:
••Beriman
Beriman ••Adil
Adil
••Bertakwa
Bertakwa ••Produktiviti
Produktiviti ••Berani
Berani
••PUSAT PENGURUSAN KEWANGANSyura
Kualiti
Kualiti ••Syura

17. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
USAHA PENERAPAN NILAI-NILAI MURNI OLEH KERAJAAN
 1979 - PANDUAN PERKHIDMATAN CEMERLANG.
 1983 - PENGGUNAAN KAD PERAKAM WAKTU
(SURAT PEKELILING AM BIL.11/83).
 1982 - KEMPEN BERSIH CEKAP DAN AMANAH.
 1982 - DASAR PANDANG KE TIMUR.
 1983 - PENGGUNAAN TANDA NAMA
(SURAT PEKELILING AM BIL.8/83).
 1983 - KEMPEN KEPIMPINAN MELALUI
TELADAN.
 1985 - DASAR PENERAPAN NILAI-NILAI ISLAM
DALAM PENTADBIRAN.
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

18. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
 1987 - ETIKA KERJA ISLAM.
 1989 - GERAKAN BUDAYA KERJA CEMERLANG.
 1991 - SAMBUTAN HARI Q PERKHIDMATAN
AWAM.
 1992 - BUKU TONGGAK DUA BELAS
 1998 - ARAHAN Y.A.B. PERDANA MENTERI NO.1
 2000 – ARAHAN Y.A.B. PERDANA MENTERI SIRI 2
 2004 – PELAN INTEGRITI NASIONAL
 2004 – INSTITUT INTEGRITI MALAYSIA (IIM)
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

19. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
KEBERKESANAN USAHA-USAHA KERAJAAN
Banyak sudah dasar, program, arahan-arahan yang telah
diperkenal dan dilaksanakan oleh kerajaan di dalam sektor
awam berhubung dengan penghayatan dan pengamalan
nilai-nilai murni.
Persoalannya, adakah usaha-usaha ini telah mendatangkan
kesan dan telah mencapai matlamatnya untuk mengatasi
masalah salahlaku serta krisis moral?
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

20. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
Krisis nilai akan terus berlaku selagi kekuatan
materialisme mengatasi kekuatan moral dan longgarnya
prinsip-prinsip kerohanian anggota Perkhidmatan
Awam.
(Malek Shah 2002).
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

21. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
MASALAH / ISU NILAI & ETIKA
KES INTEGRITI PEGAWAI
• Rasuah
• Salahguna Kuasa
• Penyelewengan
• Pecah Amanah
• Penipuan
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

22. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
KES KUALITI PERKHIDMATAN KAUNTER
 Layanan Buruk
 Lambat
 Tidak Mesra
 Petugas Tidak Bertanggungjawab
& Amanah
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

23. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
KES TATATERTIB
 Melanggar Peraturan dan Prosidur Kerja
 Cuai Menjalankan Tugas
 Tidak Hadir Bertugas
 Kes Sabitan Mahkamah Jenayah
 Gagal Mematuhi Syarat-Syarat Cuti Belajar
 Lain-lain
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

24. NILAI-NILAI MURNI DAN
ETIKA
Melaksanakan aktiviti
penggalakan, penerapan serta
penghayatan nilai-nilai murni dan
etika bagi memperkukuhkan tahap
integriti pegawai dan staf di
jabatan berkenaan
A 24

25. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
3National Institute of Public Administration
Nilai-Nilai Murni dan
Etika
-Penekanan nilai kepada kakitangan
secara berterusan
- Membina tingkahlaku yang baik
melalui penerapan nilai-nilai murni
- Peka kepada petanda rasuah
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

26. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
3 National Institute of Public Administration
Nilai-Nilai Murni dan
Etika
Kehendak kelakuan beretika berasaskan pada:
 Menjalankan tugas secara profesional
 Mempunyai daya keutuhan
 Memberi perkhidmatan yang berkualiti
 Keadilan dan keskasamaan di dalam semua urusan
 Mengelakan berlakunya percanggahan kepentingan
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

27. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
TERAS PERKHIDMATAN
TERAS PERKHIDMATAN
Berazam meninggikan mutu perkhidmatan
Bekerja dengan penuh tanggungjawab
Berusaha mengikis sikap mementingkan diri
Berkhidmat dengan penuh muhibbah dan kemesraan
Bekerja ke arah memajukan pemikiran rakyat dan
pembangunan negara
Bekerjasama dalam membenteraskan kelemahan dan
musuh-musuh negara
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

28. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
NILAI TERAS NILAI SOKONGAN
P.A.
. Amanah 1. Disiplin
. Bijaksana 2. Kerjasama
. Benar 3. Taatsetia
. Telus 4. Komitmen
. Adil 5. Profesionalisme
. Bersyukur
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

29. KOD ETIKA
Menggubal atau
memperkemaskan Kod
Etika kerja jabatan
sebagai panduan
kepada warga
jabatan/agensi
berkenaan.
A 29

30. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
4
KOD
ETIKA & tidak rasmi
 Kelakuan – rasmi
 Mengelak membazir dan
salahguna
harta benda Kerajaan
 Tidak mengambil kesempatan
terhadap maklumat rasmi
 Sentiasa menjaga imej dan
reputasi agensi dan Kerajaan
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

31. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
GERAKAN PEMANTAPAN KEUTUHAN SISTEM PENGURUSAN
PENTADBIRAN KERAJAAN MALAYSIA: GARIS PANDUAN
PELAKSANAAN & MEKANISME SISTEM PENYELIAAN
PROGRAM NILAI MURNI
(ARAHAN YAB PERDANA MENTERI SIRI 2 NO.1 TAHUN 2000)
Program nilai murni perlu dilaksanakan dengan mengambil
kira 4 peringkat:
i. MENIMBULKAN KESEDARAN
ii. MENGUKUHKAN PENGHAYATAN
iii. MENJANA & MENGEKALKAN AMALAN
iv. PENILAIAN
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

32. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
1. MENIMBULKAN KESEDARAN
 Taklimat/Ceramah
 Keterlihatan (Visibility)
- Ungkapan nilai dipamerkan ditempat
yang strategik
 Taklimat/Ceramah (Value Statement)
- Peryataan nilai seperti “Slogan” & “Motto”
jabatan agensi
 Latihan Dalaman Mengenai Pengurusan Integriti
 Lawatan
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

33. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
2. MENGUKUHKAN PENGHAYATAN
Penghayatan nilai murni perlu dikaitkan
dengan tuntutan agama dengan memberi
contoh atau pengalaman kejayaan yang lalu
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

34. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
3. MENJANA & MENGEKAL AMALAN
Beberapa usaha boleh dibuat untuk
mempertingkatkan Kualiti tingkahlaku di kalangan
anggota kerajaan:
 Kepimpinan Melalui Teladan
 Model-Contoh (Role Model)
 Mentor-Mentee
 Ganjaran
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

35. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
4. PENILAIAN
Penilaian keberkesanan perlu dilakukan dari
semasa ke semasa melalui kajian impak.
Dapatan boleh dibandingkan dengan keputusan
Pengauditan Nilai terdahulu seperti yang telah
dinyatakan sebelum ini.
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

36. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
KAEDAH MENILAI KEBURUKAN & KELEMAHAN DIRI
1. Berdampingan dengan spiritual guide yang boleh
memerhatikan serta berupaya memberitahu
keburukkan kita.
2. Meminta kawan yang baik akhlaqnya (amanah &
berbudi mulia) untuk mengawasi keadaan serta
memberitahu akan keburukkan kita yang terlindung.
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

37. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
3. Perolehi kelemahan diri sendiri melalui musuh.
Ini kerana seorang musuh akan dapat melihat
keburukan dan kelemahan diri seseorang itu
lebih tepat dari rakan baik sendiri.
4. Bergaul dengan masyarakat, serta melihat
keburukan serta kelemahan mereka sebagai
keburukan dan kelemahan diri sendiri.
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

38. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
Five components of ethics
management
Stage I: Formulate goals and commitments
Stage II: Diagnose ethical risk
Stage III: Codify values and rules
Stage IV: Educate and train in ethics
Stage V: Create ethics sustainability
structures – monitor, report,
enforce, guide, external audit
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

39. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
• 1. Institutionalising ethics
– Identify ethical risk – stakeholder analysis
– Codify ethics in a Code of Ethics – formulate and re-
formulate
• Codify values – Values statement (core values)
• Codify conduct – Code of Conduct (policies and procedures)
– Explicitly connect values and conduct
• Values without action are empty (translate values into policies,
procedures, rules)
• Conduct uninformed by values is blind (base policies and procedures
in values)
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

40. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
NILAI-NILAI MURNI (VIRTUES)
(Arahan YAB Perdana Menteri No.1 1998 & Siri 2 2000 ~ Gerakan
Pemantapan Keutuhan Sistem Pengurusan Pentadbiran Kerajaan
Malaysia: Garispanduan Pelaksanaan dan Mekanisme Sistem Penyeliaan
Program-Program Nilai Murni)
NILAI TERAS
(CORE VALUES)
NILAI KEMBANGAN
(EXTENDED VALUES)
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

41. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
NILAI TERAS 1 : AMANAH
Setiap tugas hendaklah
disempurnakan dengan penuh
tanggungjawab dan ikhlas
NILAI TERAS 2 : BENAR
Setiap amalan, tindakan dan perilaku
hendaklah berasaskan kebenaran
berlandaskan agama, undang-undang
dan peraturan
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

42. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
NILAI TERAS 3 : BIJAKSANA
Setiap tugas dan tanggungjawab
perlu dilaksanakan berpandukan
ilmu, kemahiran dan tahap
profesionalisme yang tinggi
NILAI TERAS 4 : `ADIL
Membuat pertimbangan yang saksama
dengan meletakkan sesuatu itu pada
tempatnya.
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

43. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
NILAI TERAS 5 : TELUS
Setiap tindakan dan keputusan hendaklah dibuat
melalui proses yang telus dan maklumatnya
perlu dihebahkan kepada pihak yang berhak
selagi ia tidak bercanggah dengan undang-
undang dan peraturan.
NILAI TERAS 6 : BERSYUKUR
Menunjukkan sikap berterima kasih dan
menghargai kejayaan, pencapaian dan anugerah
yang diperolehi serta menunjukkan kepuasan
terhadap nikmat yang diterima.
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

44. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
EXCESS SEDERHANA DEFICIENT
(GOLDEN MEANS)
Membabi Buta KEBERANIAN Penakut
(Rashness) (Cowardise)
Boros PEMURAH Bakhil
(Lavishness) (Meanness)
Bermegah MENGHORMA Menghina Diri
(Pride) TIDIRI (Self-Abasement)
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

45. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
KETEKUNAN KEMULIAAN
MENGHARGAI MEMBAWA KESERONOKAN
MASA BEKERJA KESEDER-
KEJAYAN HANAAN
KEKUATAN KEWAJIPAN
KETINGGIAN SIFAT PENGARUH
PERIBADI TELADAN MEJALANKAN
BAIK HATI TUGAS
KEBIJAK- KEUTAMAAN
SANAAN PENINGKATAN NIKMAT
KESABARAN BAKAT MENCIPTA
BERHEMAT
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

46. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
MENAGHARGAI MASA
National Institute of Public Administration
MENAGHARGAI MASA
AMALAN POSITIF AMALAN NEGATIF
•• Menepati masa
Menepati masa
•• Membuang masa
Membuang masa
•• Menyegerakan tugas
Menyegerakan tugas
• Tidak menyegerakan tugas
•• MempunyaiPerancangan waktu •
Mempunyai Perancangan waktu Tidak menyegerakan tugas
•• Bijakmenguruskan tempoh
Bijak menguruskan tempoh •• tiada ‘sense of urgency & priority’
tiada ‘sense of urgency & priority’
masa yang diberi
masa yang diberi •• Tidak merancang pekerjaan
Tidak merancang pekerjaan
•• Menumpukan masa pada kerja-
Menumpukan masa pada kerja-
•• Berniaga waktu pejabat
Berniaga waktu pejabat
kerja yang produktif dan kreatif
kerja yang produktif dan kreatif
• Menguruskan hal peribadi
•• ‘target date’ untuk •
Menetapkan‘target date’ untuk
Menetapkan
Menguruskan hal peribadi
menyiapkan kerja
menyiapkan kerja •• Melayan tetamu yang tidak
Melayan tetamu yang tidak
berkenaan
berkenaan
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

47. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
KETEKUNAN MEMBAWA KEJAYAAN
AMALAN POSITIF AMALAN NEGATIF
AMALAN NEGATIF
AMALAN POSITIF
• Gigih dalam • Mudah tersinggung
melaksanakan tugas • Kurang disiplin
• Rajin sentiasa berusaha • Mudah putus asa dan
• Sabar dan cekal mengalah
menghadapi cabaran • Tidak bersemangat
• • Tidak tahan kena
Berdisiplin dalam setiap
marah
pekerjaan
• Tiada inisiatif
• Bersemangat dalam
• Tidak kreatif
melaksanakan tugas
• Suka bertangguh-
• Dedikasi dalam tangguh
mencapai matlamat
organisasi PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

48. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
KEMULIAAN KESEDERHANAAN
AMALAN POSITIF AMALAN NEGATIF
• Jelas dan jitu dalam • Kasar dari segi pertuturan
pemikiran, penulisan dan
percakapan • Menonjol-nonjol diri
• Tidak tamak pangkat dan • Mengada-ada, sombong
kedudukan dan meninggi diri
• Menjaga harta kerajaan • Mungkir janji
• Jujur, ikhlas, merendah • salahguna harta kerajaan
diri dan Pemaaf • Memperaga kemewahan
• Boleh menerima dan kedudukan
teguran/cadangan
• Adil dan bijakasana dalam
tindakan
• Menepati janji
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

49. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
KETINGGIAN PERIBADI
AMALAN POSITIF AMALAN NEGATIF
• Beriman dan takwa • Kurang iman dan takwa
• Amanah dan bertanggungjawab • Tidak amanah dan tidak
• Berilmu pengetahuan bertanggungjawab
• Peramah, penyayang dan mesra • Dengki dan berdendam
• Berdisiplin dan bertimbang rasa • Memandang rendah pada orang
• lain
Pendirian teguh dan tegas
• • Tidak berdisiplin dan tidak
Cekap dan cekal dalam
bertimbang rasa
melaksana tugas
• • Memnting diri sendiri
Berani
• Ponteng dan melepaskan kerja
pada orang lain
• Tidak berpendirian
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

50. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
KEKUATAN SIFAT BAIK HATI
AMALAN POSITIF AMALAN NEGATIF
• Bersopan santun setiap masa • Kasar dan kurang sopan
• Pemaaf dan berhemah tinggi • Berdendam
• Bersimpati • Tidak terima nasihat dan
• Ikhlas dan bertimbang rasa teguran
• Pemurah dalam usaha • Suka menghina menuduh
kebaikan dan menghukum
• Mudah mesra dan bekerjasama • Bermuka-muka
• Merendah diri • Mementing diri sendiri
• Berbudi mulia • Suka mengkritik
• Tidak boleh ditegur
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

51. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
PENGARUH TELADAN
AMALAN POSITIF AMALAN NEGATIF
• Sentiasa berkelakuan baik • Buruk perangai dan
• Tidak tamak tingkah laku
• Bermoral dan berakhlak • Jahil dan tidak suka
tinggi membaca
• Amanah dan
• Hasad dengki dan buruk
bertanggungjawab
sangka
• Jujur, ikhlas dan berdisiplin
• • Mempersendakan agama
Berbudi mulia, tertib dan
beradab • Lari daripada
• Beranai, bekerjasama dan tanggungjawab
sanggup berkorban • Sikap berpura-pura dan
• Gemar dan cintakan ilmu bermuka-muka
• sensitif dan pemarah
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

52. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
KEWAJIPAN MENJALANKAN TUGAS
AMALAN POSITIF AMALAN NEGATIF
• Bertanggungjawab terhadap • Mengelak/ menyeleweng
tugas yang diberi daripada tanggungjawab
• Tekun dan sabar menjalankan • Tidak boleh diharap
tugas • Suka membangkang bila diberi
• Mempunyai inisiatif sendiri tugas
• Produktif dan boleh diharap • Tidak bersungguh-sungguh
• Memntingkan kualiti • Bertangguh
• Cergas, pantas dan cekap • Bekerja sambil lewa
bekerja • Tidak ikut peraturan
• Cermat dan berdisiplin dalam • Selau buat kesilapan tidak
segala perkara mengikut nasihat dan tunjuk
• Sanggup belajar daripada ajar
kesalahan • Berat tulang
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

53. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
KEBIJAKSANAAN BERHEMAT
AMALAN POSITIF AMALAN NEGATIF
• Berhati-hati bila berbelanja • Boros dan suka membazir
• “Accountable” • Memperaga kehebatan dan
• Tidak membazir harta kemewahan
kerajaan • Suka bermewah dengan
• Tahu membezakan harta kerajaan
keperluan dengan • Tidak cermat dengan harta
kemewahan kerajaan
• Mengawal Sistem Kewangan • Berbelanja besar
dengan bijaksana • Bakhil pada keperluan
• Sedar hasil Kerajaan
datangnya daripada rakyat
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

54. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
KEUTAMAAN KESABARAN
AMALAN POSITIF AMALAN NEGATIF
• Tenang menghadpai • Berubah-ubah pendirian
masalah dan keputusan
• Mempunyai perhitungan • Tidak sanggup berkorban
jauh • Takut cabaran
• Tahan menerima • Lekas mengalah
cabaran
• Berpandangan sempit
• Tidak putus asa
• Tidak tahan menderita
• Tidak bertanggungjawab
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

55. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
PENINGKATAN BAKAT
National Institute of Public Administration
AMALAN POSITIF AMALAN NEGATIF
• Memberi dorongan kepada
kreativiti • Menyekat pemikiran baru
• Memberi pengiktirafan kepada • Tidak menggalakkan percubaan
usaha-usaha original • Takut mencuba sesuatu yang
• Memberi galakan kepada baru
pemikiran baru • Tidak menghargai bakat yang
• Berani mencuba idea-idea baru ada
• Memupuk/mengenal bakat- • Memperkecil usaha-usaha
bakat yang ada original
• Menggalakkan penyertaan • Tidak mengubah suasana yang
dalam aktiviti kreatif tidak menggalakkan kreativiti
• Menggalakkan percambahan • Berpuashati dengan apa yang
fikiran ada
• Menyediakan persekitaran dan
suasana kreatif
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

56. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
NIKMAT MENCIPTA
NIKMAT MENCIPTA
AMALAN POSITIF AMALAN NEGATIF
• Berasa puas kerana sesuatu
idea/cadangan dapat • Berpuashati dengan kedudukan
dilaksanakan dan dimanfaatkan yang sedia ada
• Sentiasa berada dalam cabaran • Takut menerima kegagalan
intelektual
• Sentiasa mencari idea-idea baru • Memandang remeh kepada
dalam menyelesaikan masalah usaha orang lain
• Sentiasa ghairah dengan • Pemikiran tidak dinamik
pekerjaan
• Gembira melihat wujudnya • Mempertahankan ‘status quo’
idea-idea baru dalam
pentadbiran
secara membuta tuli
• Senang bermain dengan idea
dan berani mencuba • Tidak suka pembaharuan
• Tidak sabar dalam percubaan
baru
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

57. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
AKAUNTABILITI
• Tanggungjawab anggota sektor awam
melaksanakan tugas yang diserahkan
• Memastikan matlamat serta objektif
tugasan tercapai
• Tanggungjawab dilaksanakan mengikut
undang-undang dan peraturan yang
ditetapkan
• Melapor segala penyelewengan
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

58. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
Some Final Thoughts…
… “To every man is given the key to the gates
of heaven. The same key opens the gate of
hell…” we do not have any instruction as to
which is which gate” (Schweber)
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN

59. Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
National Institute of Public Administration
SEKIAN
TERIMA KASIH
PUSAT PENGURUSAN KEWANGAN