3. Even voorstellen…
• Jacob Molenaar
• Zelfstandig adviseur e-learning en online
uitgeven
• Was o.a. verbonden aan het programma
Amsterdam E-boekenstad van de Hogeschool
van Amsterdam
6. Onderzoek
• Serie onderzoeken in 2010 en 2011
• Naar de effectiviteit van studeren m.b.v.
e-boeken
• Diverse proefopstellingen (geprogrammeerde
instructie, interactieve mindmap)
• Controlegroep: papier
• 200 deelnemers
• Diepte-interviews met 50 studenten
7. Uitkomsten
• Kleine verhoging van leerrendement door
gebruik van ‘geprogrammeerde instructie’
• Geen verhoging van leerrendement door
gebruik van interactieve mindmap
• Studenten prefereren papier:
– Betrouwbaar
– Overzichtelijk
– Sluit aan bij de wijze van toetsen (vgl. WRTS)
8. “Wij zijn de papieren generatie.
Doe ons maar een boek…”
Uitspraak van een deelnemer aan een van de diepte-interviews
19 jaar
11. CafeScribe: het e-boek avant la lettre
• Product uit eind jaren negentig
• Gebaseerd op pdf
• Volledig interactief
• Met webshop
• En businessmodel
12. Dus…
Als educatieve e-boeken al meer dan een
decennium bestaan…
En de eindgebruiker er niet echt warm van lijkt
te worden…
Is e-reading dan werkelijk de lang verwachte
game changer?
15. Trends in het onderwijs
• ‘Automatisering’ van de onderwijsorganisatie
– Schooladministratiesystemen
– Leerlingvolgsystemen / toetsingssystemen
– Onderwijsstuursystemen (adaptief)
• Het ‘alomtegenwoordige leren’
– Mobiel (thuis, op stage)
• ‘Afkeer’ van leermiddelenlogistiek
– Omslachtig
– Duur
– Met als gevolg: ‘onrustige’ bedrijfskolom
16. En nog wat trends
• No nonsense
– Weg met de onderwijsvernieuwingen
– Opbrengstgericht onderwijs
– Accent op ‘ouderwetse’ vaardigheden:
rekenen/wiskunde, taal
• ICT… de klas uit!
17. Biedt ‘e-reading’ oplossingen?
• Niet echt…
• Want leren is meer dan
lezen/kijken/luisteren/schrijven
• 1-op-1 vertalen van papier naar tablet voegt
geen waarde toe
Dus is de vraag:
“Are we in publishing or are we in learning?”
(voorwaartse ketenintegratie)
18. Mobile e-learning tools
• “makkelijk mee te nemen instrumenten voor
elektronisch leren”
• Hulpmiddel voor:
– Instructie/kennisoverdracht
– Toetsing en beoordeling
– Communicatie (leerling-leerling, leerling-docent)
• In app-vorm, d.w.z. intelligentie op de server, user
interface op het device
– Dus 100% geïntegreerd met de systemen op school –
niet met die van de uitgever
