SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 49
TRIGONOMETRY


                               SINE &
TRIGONOMETRY   TRIGONOMETRY    COSINE
    RATIOS        IDENTITY      RULE
                              TRIANGLE
                                AREA
A. Trigonometri ratios


                         hypotenuse
Right-angle side


                               
            Right-angle side              S
                         opposite side    O
        Sine          =
                          hypotenuse      h   c
       cosine      =
                          adjacent side       a t
                           hypotenuse
                                              h o
        tan        =     opposite side
                                                a
                          adjacent side
Secant
( sec )
               =
                     hypotenuse
                    adjacent side

Cosecant  
( csc/cosec )
                =
                     hypotenuse
                    opposite side

Cotangen
( cot )        =
                    adjacent side
                    opposite side
Sisi miring
sisi depan


                        
              Sisi samping
                                   de
                    sisi depan
    Sinus        =
                    sisi miring
                                   mi
    Cosinus      =
                    sisi samping        sa
                     sisi miring
                      sisi depan
                                        mi
    tangen    =                             de
                    sisi samping
                                             sa
sisi miring
Secan            =         1     =
( sec )                   cos            sisi samping

Cosecan              =     1
                          sin 
                                      =
                                          sisi miring
( csc )                                   sisi depan

Cotangen
( cot / ctg )        =
                        cos 
                        sin 
                                  =
                                          sisi samping
                                            sisi depan
Example 1 :
It is known that triangle ABC is right angled on point B with
AB = 3 cm, BC = 4 cm and measure of angle BAC = 
Determine the value of :
 a. Sine                 d. sec 
 b. Cos                   e. csc  
 c. Tan                   f. cot  
      Solution :
 C
                 AC2 = AB2 + BC2

4 cm       5          = 32 + 42
                      = 9 + 16
               A      = 25
 B     3   cm
                    AC = 25

                    AC = 5
a. sin          =
                   4
                   5
b. cos          =
                   3
                   5

c. Tan          = 4
                     3

d. sec          = 5
                     3
 e. csc         =
                     5
                     4

 f. cot         =
                   3
                   4
Example 2 :
            =
                         1
If         sine               then determine the value of :
                                  d. sec 
                         3
a.    Sine 
b.    Cosine                       e. csc   
c.    tangen                       f. Cot   
     Solution :
                                        
                                                 8
                             b. cosine       =
                                                3
                                  tangen 
       3                                        1 1      2 1
                   1         c.               =     8 2 2
                                                 8 8     8 4

           8
                             d. Sec         =
                                                3
                                                    =
                                                      3
                                                        2
                                                 8    4
     e. csc       = 3        f. cot        =
                                                  8
                                                 1
Example 3 :
       Determine other trigonometric ratios values if it is known
       that cos      
                     = 0,4 .             
                                   is an acute angle
        Solution :                       21 1
                         sin       =               21
                                         5   5
             5                               21 1
  21                     tan    =                  21
                                             2   2
                                        5
         2               sec        =
                                         2
                                             5   5
       4   2             csc        =            21
0,4 =                                       21 21
      10 5
                                             2   2
                         cot        =            21
                                             21 21
Perbandingan Trigonometri
              sudut-sudut khusus
    ( sudut istimewa = Extraordinary angles )
   Sudut-sudut khusus yang dimaksud adalah :
       00, 300, 450, 600, 900


Untuk menentukan perbandingan trigonometri sudut 00 dan 900
Kita bisa gunakan lingkaran satuan di koordinat Cartesius.
P(x,y)           Titik P (x,y) terletak pada lingkaran
                                      satuan.
                 y                    Garis OP membentuk sudut 
           o                         dengan sumbu x.
                N             x
                                      Panjang ON adalah x satuan,
                                      panjang PN adalah y satuan dan
            y                         panjang OP adalah 1 satuan ( krn
                                      OP jari-jari lingkaran )
 ONP adalah segitiga siku – siku
  .
Perbandingan trigonometri untuk sudut                  adalah sbb :


sin      =
            y
            1
              = y,        cos         =
                                         x
                                           = x,          tan      =
                                                                     y
                                                                     x
                                         1
Jika  = 00, maka garis OP berimpit dengan sumbu x,
dengan demikian posisi P adalah ( 1, 0 ), akibatnya :

Sin 00 = y = 0
Cos 00 = x = 1
             y 0
Tan   00   =   0
             x 1
Jika  = 900, maka garis OP berimpit dengan sumbu y,
dengan demikian posisi P adalah ( 0, 1 ), akibatnya :
Sin 900 = y = 1
Cos 900 = x = 0
              y   1
Tan   900   =       tak terdefnisi
              x   0
Untuk sudut 300,            Perhatikan gambar dibawah ini:
                           B     ABC siku – siku di C,
                     600
             c                   BAC = 300 dan  ABC = 600
                           a
       300                       ADC merupakan pencerminan
A                b   900 C
                                  dari  ABC terhadap AC

                               Karena setiap sudut pada  ABD
                                = 600, maka  ABD= sama sisi
                       D        sehingga AB = AD = BD = 2a
                                atau c = 2a
     Dalam      ABC berlaku teorema Pythagoras :
       c2 = a2 + b2
      (2a)2 = a2 + b2
        b2 = 4a2 – a2
         b =      3a 2         a   3
Kita peroleh :
                a      a = 1                          b     a 3         1
sin   300   =       =                 Sin   600   =       =         =     3
                c     2a   2                          c      2a         2

                b       a 3     1                      a        a           1
cos   300   =       =         =   3   Cos    600   =       =
                                                                    =
                c        2a     2                      c       2a           2

                       1 a                             b     a 3
                a=                    Tan   600    =       =            =       3
Tan 300 =            =   3                             a      a
                b a 3 3
Untuk sudut 450

  Perhatikan gambar dibawah ini :
                 B
                        ABC siku siku di C dan  BAC = 450
       c                Karena  BAC = 450 maka
                a
                         ABC = 450 sehingga  ABC
   450                 merupakan segitiga siku-siku sama
A        b      C      kaki ( a = b )

    c2 = a2 + b2
       = a2 + a2
       = 2a2
     c =   2a 2 = a 2
B
                       Kita peroleh :

     a 2                Sin   450   =
                                            a       =
                                                            1
                 a                                            2
                                        a 2                 2
     450
                 C
A          a
                                            a               1
                        Cos   450   =               =         2
                                        a 2                 2
                                        a
                        Tan 450 =               =       1
                                        a
    Berdasarkan nilai perbandingan trigonometri diatas, kita
    dapat mengganti panjang sisi – sisi pada gambar menjadi
    a = b = 1 dan c = 2
Tabel perbandingan trigonometri sbb :

Trigonometry ratios   Extraordinary angles = sudut – sudut istimewa
                      00       300      450        600         900
                                        1          1
 sine                 0
                                1
                                2       2
                                          2
                                                   2
                                                     3           1


                               1
  cosine                  1
                               2
                                 3      1
                                          2
                                                    1
                                                    2
                                                                 0
                                        2

  tan                 0       1
                                 3        1              3   undefined

                               3
Example 1 :
Determine the value of :
a.   sin 30  cos 45  tan 45
              0                   0               0


b. sin 30
         2        0
                       cos 302

Solution :

a.   sin 30  cos 45  tan 45
                  0                   0               0

     =   1                1               –   1
                      +       2
         2                2
             1                1
     =                2–
             2                2
b.   sin 30  cos 30
          2   0           2

     =    sin 30   cos 30 
                    0 2             0 2

                2
          1        +    1  
                                    2
     =                    3
          2             2  

           1                3
     =             +
                               
           4                4

      =       1
cos 450. cos 300  sin 450. sin 600
c.
               tan 300. tan 600
         1          1       1       1
                 2.      3      2.     3
     =   2          2       2       2
                        1
                          3. 3
                        3
         1            1                 1
                 6.       6                    6
     =   4            4          =      2
                  1                         1
                    .3
                  3
             1
     =             6
             2
B. IDENTITAS TRIGONOMETRI
                            Teorema Phytagoras :
    y
                            x2 + y2 = r2
                             Jika dibagi dengan r2 maka :
                             x2    y2   r2
                        B
                               2
                                   2  2
                             r     r    r
                r                2    2    2
                        y    x  y r
                                  
                           r   r  r
x       O           x   A
                            cos   sin   1
                                 2            2
x2 + y2 = r2             x2 + y2 = r2
Jika dibagi x2 maka :    Jika dibagi y2 maka :
                           2        2       2
 2       2       2        x    y   r
x    y   r
     2  2                 2
                               2  2
x 2
     x   x                y    y   y
                                2       2        2
                          x  y  r
     2       2       2
 x  y r 
                       
                          y  y   y
 x  x  x                   

 1+tan2  = sec2        cot   1  csc 
                            2               2
contoh       Buktikan :

      cos 
          2
1.              1  sin 
     1  sin 
 Ruas kiri

 =
         cos 2


       1  sin 
 =
       1  sin 2 
                         a b
                             2  2
                                     a  ba  b
        1  sin 
       1  sin  1  sin  
 =
              1  sin 

 =     1 sin 
2.
     cos A  sin Acos A  sin A  1  2 sin   2
                                                      A
     ruas kiri :

=    cos A  sin Acos A  sin A
=     cos 2 A  sin 2 A
=    1  sin A  sin A
             2        2


=    1 2 sin 2 A
3.
          4
                  
     cos  1  tan   cos       2
                                                 2

     ruas kiri

 =
           4
                  
     cos  1  tan                   2
                                              
=    cos  sec 
              4
                             2
                                      
            1 
 =   cos  
        4
                   
            cos  
                2



                    1 
 =   cos  . cos  
          2               2
                           
                    cos  
                        2


 =   cos 
        2
4.   1  cot   csc 
               2       2

     Ruas kiri :

     =   1 cot   2


         sin 2    cos 2 
     =           
         sin 
             2
                   sin 2 

     =   sin 2   cos 2 
               sin 
                  2



     =
             1       =   csc 2
                                 
          sin 2
5       1  tan  1  cos    tan
                      2       2          2
                                             
        Ruas kiri :

    =    sec  . sin 
                2         2

           1
    =          . sin 
                    2

         cos 
            2



    =     sin  2


          cos 
             2

    =     tan 
             2
KOORDINAT KUTUB / POLAR

                    P(x,y)                      P(r,  )
          r                            r
                      y                         y
                                  
O                             O
      x                             x
Koordinat cartesius           Koordinat polar/kutub

sin    =      y                  r=       x2  y2
               r
      y = r sin              tan  =
                                                y
                x                               x
cos          = r                                  y
                                        = arc tan
          x = r cos                               x
Tentukan koordinat cartesius dari titik berikut :
1.    P ( 5, 450 )       Pr ,  

       x = r cos                  y = r sin   
         = 5 cos 450                 = 5 sin 450
         = 5.
                1                         1
                  2                  = 5.   2
                2                         2
             5                        5
         =     2                    =   2
             2                        2

        Jadi koordinat cartesius P ( x,y ) adalah
                                                    5   5 
                                                     2 , 2
                                                    2   2 
2. Tentukan koordinat polar dari titik P ( 4, – 4 )

    P ( 4, – 4 )          P x , y 
                                       y
    r x y                    tan  
          2   2

                                       x
    r  4   4
          2        2
                                       4
                               tan       1
                                        4
    r  32

    r4 2                            arc tan 1

                                     3150
    Jadi koordinat kutub P(4,– 4 ) adalah     
                                            P 4 2 , 3150   
ATURAN                   SINUS
        C                   Lihat ACD        Lihat BCD
                                    CD                CD
    b           a           sin A            sin B 
                                    AC                BC
                              CD = AC sin A    CD = BC sin B
                        B
A       D                                      CD = a sin B
                             CD = b sin A
            c

                     CD = CD
                b sin A = a sin B
                      a     b
                         
                    sin A sin B
C
               E     a
                                Lihat   ACE      Lihat   ABE
b                                          AE               AE
                                 sin C           sin B 
                                           AC               AB

                            B     AE = AC sin C    AE = AB sin B
A              c
                                  AE = b sin C     AE = c sin B
                              AE = AE
                         b sin C = c sin B
                             b       c
                                 
                           sin B   sin C
                     a       b       c
        Jadi                    
                   sin A   sin B   sin C
Contoh 1

Diket  ABC dengan A  300 Panjang sisi BC = 2 cm,
Dan panjang sisi AB = 4 cm. Tentukan besar sudut dan
Panjang sisi yang belum diketahui.
               C
                            a       c
       b                        
                 2        sin A   sin C
         0
    30                       2
                                   
                                       4
A            4       B           0
                          sin 30     sin C
                          2 sin C = 4 sin 300
                                     1
                                  4.
                          sin C     2 1
                                   2

                         C  90      0
b  c a
                                         2    2


  B  180  (30  90 )
             0     0     0
                                  b  4 2
                                         2    2


   B  60   0
                                  b  16  4
                                  b  12
                                  b2 3
2. Diket  ABC A  300 , C  450 dan panjang sisi
   AB = 5 cm. Tentukan besar sudut B dan panjang sisi a
   dan sisi b
A

    30   0                    B  180  (30  45 )
                                      0     0    0
              b
    5                         B  1050
                  450    C
         B        a
          a       c                          5
                                         a
        sin A   sin C                         2
         a sin 450 = 5 sin 300               5    2
                                          a    .
                1         1                   2 2
             a.    2  5.
                2         2                  5
                       1                  a   2
                    5.                       2
                a     2
                   1
                        2
                   2
b           c
                             b
                                    
                                            a
   sin B      sin C         sin B        sin A
     b             5                       5
                                               2
 sin 105 0
                sin 45       b
                                      2 0
                         sin 1050         sin 30
b sin 450 = 5 sin 1050
                                5
                                     2 . sin 1050
b . 0,707  5. 0,97       b 2                0
            5. 0,97                 sin 30
        b                         1
             0,707              5.      2 .0,97
             4,85         b 2
        b                             1
            0,707                       2
       b  6,859          b  6,859
ATURAN              COSINUS

                     C       Lihat ACD
     b                                                 BD = AB – AD
                         a               AD
                                 cos A                BD = c – b cos A
                                         AC
                 D       B
A                                AD = AC cos A
         c
                                 AD = b cos A
 Lihat ACD                        Lihat BDC
CD 2  AC 2  AD 2                CD2  BC 2  BD 2
      b  b cos A                    a  c  b cos A
             2               2             2                 2


CD2  b 2  b 2 cos 2 A                 a 2  (c 2  2bc cos A  b 2 cos 2 A)
                                  CD2  a 2  c 2  2bc cos A  b 2 cos 2 A
CD2 = CD2


a  c  2bc cos A  b cos A  b  b cos A
 2    2                 2    2     2     2   2


     a  b  c  2bc. cos A
      2    2     2



Rumus untuk mencari sisi :


     a  b  c  2bc. cos A
      2     2     2


     b  a  c  2ac. cos B
      2     2     2


     c  a  b  2ab. cos C
      2   2   2
Untuk mencari besarnya sudut :


            b c a
                  2    2     2
    cos A 
               2bc
            a c b2    2    2
    cos B 
               2ac
            a 2  b2  c2
    cos C 
                 2ab
Contoh 1:
    Diketahui segitiga ABC dengan a = 6 cm, b = 4 cm dan
    C  1200 Hitunglah panjang c.
     Jawab :
A
                          c  a  b  2ab. cos C
                            2        2       2
             c
b=4
      1200                c  6  4  2.6.4. cos120
                           2     2       2                 0
                    B
     C       a=6                               1
                          c  36  16  2.6.4.  
                           2

                                               2
                          c  76
                           2


                          c  76  c  2 19
2. Dalam segitiga ABC diketahui C  600 panjang
       sisi b = 6 cm, panjang sisi c = 2 13 cm
       Tentukan panjang sisi a.

        C                    c  a  b  2.a.b. cos C
                               2       2        2


b=6
        600       ?
                          2 13   a
                                   2    2
                                             6  2.a.6. cos 60
                                                2                 0

                                                1
                      B      52  a  36  12a 
                                        2
A      c  2 13                                 2
                             52  a  36  6a
                                    2


                             a  6a  16  0
                               2

                             a  8a  2  0
                             a 8                  a  2
3. Sebuah segitiga KLM dengan panjang sisi KL = 12 cm
       panjang sisi KM = 10 cm dan panjang sisi LM =2 31 cm
      Tentukan besar sudut K
                                   l 2  m2  k 2
       M                   cos K 
                                        2.l.m
10           2 31
                                   10 2  12 2  (2 31) 2
                           cos K 
        12          L                     2.10.12
K                                  100  144  124
                           cos K 
                                         240
                                   120 1
                           cos K     
                                   240 2
                           K  60       0
FORMULA OF RELATED ANGLE
                  TRIGONOMETRIC RATIOS
          (   RUMUS PERBANDINGAN TRIGONOMETRI SUDUT BERELASI     )

A. ANGLE          WITH   900  
      '
                              
                           B ' X ' ,Y '               Y=X
  A                x'

                           y'
                    r

                          900                   B(X,Y)
                             r
                                              y
                    
   O                      C                                  X
                                              A
x
sin                        sin  
                                     y
        r                            r
         y
cos                        cos  
                                     x
        r                            r
        x
tan                        tan  
                                     y
        y
                                     x
       Relasi di kwadran I

                     
     sin 90    cos 
             0


     cos 90   0
                       sin 
     tan 90 0
                       cot 
y
           y
sin                                             y
                                              sin  
           r                                      r
           x
cos                                    cos  
                                                  x
           r                                      r
           y
 tan                                   tan  
                                                  y
           x
                                        B         x
                    r           r
      y                                  y
                           
               -x      o          x   A               x
      -y                        r        -y
                    r
                                                    y
          y                             sin   
sin                                              r
          r
                                                x
cos   
          x                             cos  
          r                                     r
                                                  y
tan  
        y                               tan   
        x                                         x
Relasi di kwadran II


                 
sin 180    sin 
        0


cos 180   0
                    cos      Relasi dikwadrat IV

tan 1800
                    tan 
                                                  
                                 sin 360     sin 
                                          0


                                 cos 360   0
                                                    cos 
                                 tan 360            tan 
   Relasi dikwadran III                   0

                 
sin 180     sin 
        0


cos 180   0
                    cos 
tan 1800
                   tan 
x
 sin   
                r                                y
            y                            sin  
  cos                 -x                       r
            r                                    x
                x                        cos  
  tan                                         r
                y   r                            y
                             y           tan  
                                                x
                                         r
                                                           y
                                     
                                             x
          x
sin   
          r
                                           sin  
                                                       x

cos   
           y        r        -y
                                                       r
          r                                            y
                                             cos   
        x     x                                       r
tan        
        y     y                 x                     x
                        -x                   tan   
                                                       y
Relasi dikwadran II :

                
sin 90    cos 
        0


cos 90   0
                   sin        Relasi dikwadran IV :

tan 90 0
                   cot              0
                                                    
                                  sin 270     cos 
    Relasi dikwadran III :        cos 270   0
                                                     sin 
                  
sin 270     cos 
          0
                                  tan 270  0
                                                      cot 
cos 270    0
                     sin 
tan 270    0
                    cot 
Matur Nuwun

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

Soal turnamen
Soal turnamenSoal turnamen
Soal turnamenmuktiati
 
Teorema phytagoras
Teorema phytagorasTeorema phytagoras
Teorema phytagorasdwiyuli
 
PERBANDINGAN TRIGONOMETRI
PERBANDINGAN TRIGONOMETRIPERBANDINGAN TRIGONOMETRI
PERBANDINGAN TRIGONOMETRIqomaria
 
Modul matematika-kelas-xi-trigonometri
Modul matematika-kelas-xi-trigonometriModul matematika-kelas-xi-trigonometri
Modul matematika-kelas-xi-trigonometriAdrian Rama Putra
 
Matematika Bab Trigonometri
Matematika Bab TrigonometriMatematika Bab Trigonometri
Matematika Bab Trigonometriipalima5
 
Aturansinus
AturansinusAturansinus
Aturansinusaan72
 
Rpp. 7.3 aturan sinus dan kosinus
Rpp. 7.3 aturan sinus dan kosinusRpp. 7.3 aturan sinus dan kosinus
Rpp. 7.3 aturan sinus dan kosinusManaek Lumban Gaol
 
Kum soal trigonometri
Kum soal trigonometriKum soal trigonometri
Kum soal trigonometriYanna Sanova
 
Trigonometri "peta konsep dan LKS"
Trigonometri "peta konsep dan LKS"Trigonometri "peta konsep dan LKS"
Trigonometri "peta konsep dan LKS"R.a. Muslimah
 

La actualidad más candente (19)

7. trigonometri
7. trigonometri7. trigonometri
7. trigonometri
 
Aturan sinus & cosinus1
Aturan sinus & cosinus1Aturan sinus & cosinus1
Aturan sinus & cosinus1
 
Soal turnamen
Soal turnamenSoal turnamen
Soal turnamen
 
Teorema phytagoras
Teorema phytagorasTeorema phytagoras
Teorema phytagoras
 
PERBANDINGAN TRIGONOMETRI
PERBANDINGAN TRIGONOMETRIPERBANDINGAN TRIGONOMETRI
PERBANDINGAN TRIGONOMETRI
 
Modul matematika-kelas-xi-trigonometri
Modul matematika-kelas-xi-trigonometriModul matematika-kelas-xi-trigonometri
Modul matematika-kelas-xi-trigonometri
 
Matematika Bab Trigonometri
Matematika Bab TrigonometriMatematika Bab Trigonometri
Matematika Bab Trigonometri
 
Trigonometri
TrigonometriTrigonometri
Trigonometri
 
Matematika - Aturan Cosinus
Matematika - Aturan CosinusMatematika - Aturan Cosinus
Matematika - Aturan Cosinus
 
Rpp. 7.4 luas segitiga
Rpp. 7.4 luas segitigaRpp. 7.4 luas segitiga
Rpp. 7.4 luas segitiga
 
Aturansinus
AturansinusAturansinus
Aturansinus
 
My netral
My netralMy netral
My netral
 
Rpp. 7.3 aturan sinus dan kosinus
Rpp. 7.3 aturan sinus dan kosinusRpp. 7.3 aturan sinus dan kosinus
Rpp. 7.3 aturan sinus dan kosinus
 
Trigonometri
TrigonometriTrigonometri
Trigonometri
 
Kum soal trigonometri
Kum soal trigonometriKum soal trigonometri
Kum soal trigonometri
 
Segitiga
SegitigaSegitiga
Segitiga
 
Trigonometri "peta konsep dan LKS"
Trigonometri "peta konsep dan LKS"Trigonometri "peta konsep dan LKS"
Trigonometri "peta konsep dan LKS"
 
Trigonometri
TrigonometriTrigonometri
Trigonometri
 
Pembuktian dalil 9-18
Pembuktian dalil 9-18Pembuktian dalil 9-18
Pembuktian dalil 9-18
 

Destacado

Powerpoint 2007
Powerpoint 2007Powerpoint 2007
Powerpoint 2007ohmed
 
HASIL SEMENTARA NILAI PRESENTASI UJIAN PRAKTEK TIK 2011
HASIL SEMENTARA NILAI PRESENTASI UJIAN PRAKTEK TIK 2011HASIL SEMENTARA NILAI PRESENTASI UJIAN PRAKTEK TIK 2011
HASIL SEMENTARA NILAI PRESENTASI UJIAN PRAKTEK TIK 2011ohmed
 
Gravitation
GravitationGravitation
Gravitationohmed
 
Publikasi ComLabs IT Course Term1-2011
Publikasi ComLabs IT Course Term1-2011Publikasi ComLabs IT Course Term1-2011
Publikasi ComLabs IT Course Term1-2011Doni Yusdinar
 
Hasil sementaran ujian praktikum presentasi 2011
Hasil sementaran ujian praktikum presentasi 2011Hasil sementaran ujian praktikum presentasi 2011
Hasil sementaran ujian praktikum presentasi 2011ohmed
 
Hasil sementara nilai ujian praktikum tik 2011
Hasil sementara nilai ujian praktikum tik 2011Hasil sementara nilai ujian praktikum tik 2011
Hasil sementara nilai ujian praktikum tik 2011ohmed
 
PENGAYAAN FISIKA XII - IPA
PENGAYAAN FISIKA XII - IPAPENGAYAAN FISIKA XII - IPA
PENGAYAAN FISIKA XII - IPAohmed
 
Battle of the coffee brands in social media
Battle of the coffee brands in social mediaBattle of the coffee brands in social media
Battle of the coffee brands in social mediaJHergianto
 

Destacado (9)

Powerpoint 2007
Powerpoint 2007Powerpoint 2007
Powerpoint 2007
 
HASIL SEMENTARA NILAI PRESENTASI UJIAN PRAKTEK TIK 2011
HASIL SEMENTARA NILAI PRESENTASI UJIAN PRAKTEK TIK 2011HASIL SEMENTARA NILAI PRESENTASI UJIAN PRAKTEK TIK 2011
HASIL SEMENTARA NILAI PRESENTASI UJIAN PRAKTEK TIK 2011
 
Gravitation
GravitationGravitation
Gravitation
 
Publikasi ComLabs IT Course Term1-2011
Publikasi ComLabs IT Course Term1-2011Publikasi ComLabs IT Course Term1-2011
Publikasi ComLabs IT Course Term1-2011
 
Hasil sementaran ujian praktikum presentasi 2011
Hasil sementaran ujian praktikum presentasi 2011Hasil sementaran ujian praktikum presentasi 2011
Hasil sementaran ujian praktikum presentasi 2011
 
Aryabhatta
AryabhattaAryabhatta
Aryabhatta
 
Hasil sementara nilai ujian praktikum tik 2011
Hasil sementara nilai ujian praktikum tik 2011Hasil sementara nilai ujian praktikum tik 2011
Hasil sementara nilai ujian praktikum tik 2011
 
PENGAYAAN FISIKA XII - IPA
PENGAYAAN FISIKA XII - IPAPENGAYAAN FISIKA XII - IPA
PENGAYAAN FISIKA XII - IPA
 
Battle of the coffee brands in social media
Battle of the coffee brands in social mediaBattle of the coffee brands in social media
Battle of the coffee brands in social media
 

Similar a Trigonometry

Similar a Trigonometry (20)

Pengertian perbandingan trigonometri
Pengertian  perbandingan trigonometriPengertian  perbandingan trigonometri
Pengertian perbandingan trigonometri
 
Trigonometri 2
Trigonometri 2Trigonometri 2
Trigonometri 2
 
Trigonometri
TrigonometriTrigonometri
Trigonometri
 
trigonometri (2).ppt
trigonometri (2).ppttrigonometri (2).ppt
trigonometri (2).ppt
 
7. trigonometri
7. trigonometri7. trigonometri
7. trigonometri
 
R5a kelompok 6
R5a kelompok 6R5a kelompok 6
R5a kelompok 6
 
R5a kelompok 6
R5a kelompok 6R5a kelompok 6
R5a kelompok 6
 
Papina
PapinaPapina
Papina
 
A.1. perbandingan trigonometri
A.1.   perbandingan trigonometriA.1.   perbandingan trigonometri
A.1. perbandingan trigonometri
 
Trigonometri
TrigonometriTrigonometri
Trigonometri
 
Trigonometri (yulianti kartika sari)
Trigonometri (yulianti kartika sari)Trigonometri (yulianti kartika sari)
Trigonometri (yulianti kartika sari)
 
Trigono smk dasar12
Trigono smk dasar12Trigono smk dasar12
Trigono smk dasar12
 
fungsi trigonometri
fungsi trigonometrifungsi trigonometri
fungsi trigonometri
 
presentasi Trigonometri
presentasi Trigonometripresentasi Trigonometri
presentasi Trigonometri
 
1.2 nisbah trigonometri
1.2 nisbah trigonometri1.2 nisbah trigonometri
1.2 nisbah trigonometri
 
Sinus
SinusSinus
Sinus
 
Matematika - Perbandingan Trigonometri Segitiga Siku-Siku
Matematika - Perbandingan Trigonometri Segitiga Siku-SikuMatematika - Perbandingan Trigonometri Segitiga Siku-Siku
Matematika - Perbandingan Trigonometri Segitiga Siku-Siku
 
Power point identitas trigonometri
Power point identitas trigonometriPower point identitas trigonometri
Power point identitas trigonometri
 
Power point identitas trigonometri
Power point identitas trigonometriPower point identitas trigonometri
Power point identitas trigonometri
 
Power point identitas trigonometri
Power point identitas trigonometriPower point identitas trigonometri
Power point identitas trigonometri
 

Más de ohmed

Skl ujian sekolah 2012
Skl  ujian sekolah  2012Skl  ujian sekolah  2012
Skl ujian sekolah 2012ohmed
 
01. membuat tombol menu hyperlink di power point 2007
01. membuat tombol menu hyperlink di power point 200701. membuat tombol menu hyperlink di power point 2007
01. membuat tombol menu hyperlink di power point 2007ohmed
 
Nilai sementara ujian prfaktikum tik 2011
Nilai  sementara ujian prfaktikum tik 2011Nilai  sementara ujian prfaktikum tik 2011
Nilai sementara ujian prfaktikum tik 2011ohmed
 
SOAL DAN PENYELESAIAN FISIKA XII - IPA
SOAL DAN PENYELESAIAN FISIKA XII - IPASOAL DAN PENYELESAIAN FISIKA XII - IPA
SOAL DAN PENYELESAIAN FISIKA XII - IPAohmed
 
Kenimatics vector
Kenimatics vectorKenimatics vector
Kenimatics vectorohmed
 
Elasticity
ElasticityElasticity
Elasticityohmed
 
PENGAYAAN FISIKA XII - IPA
PENGAYAAN FISIKA XII - IPAPENGAYAAN FISIKA XII - IPA
PENGAYAAN FISIKA XII - IPAohmed
 
BAHAN PRESENTASI
BAHAN PRESENTASIBAHAN PRESENTASI
BAHAN PRESENTASIohmed
 
Soal dan penyelesaian fisika xii ipa
Soal dan penyelesaian fisika xii ipaSoal dan penyelesaian fisika xii ipa
Soal dan penyelesaian fisika xii ipaohmed
 
PENGAYAAN FISIKA XII IPA
PENGAYAAN FISIKA XII IPAPENGAYAAN FISIKA XII IPA
PENGAYAAN FISIKA XII IPAohmed
 
Quiz corel draw
Quiz corel drawQuiz corel draw
Quiz corel drawohmed
 

Más de ohmed (11)

Skl ujian sekolah 2012
Skl  ujian sekolah  2012Skl  ujian sekolah  2012
Skl ujian sekolah 2012
 
01. membuat tombol menu hyperlink di power point 2007
01. membuat tombol menu hyperlink di power point 200701. membuat tombol menu hyperlink di power point 2007
01. membuat tombol menu hyperlink di power point 2007
 
Nilai sementara ujian prfaktikum tik 2011
Nilai  sementara ujian prfaktikum tik 2011Nilai  sementara ujian prfaktikum tik 2011
Nilai sementara ujian prfaktikum tik 2011
 
SOAL DAN PENYELESAIAN FISIKA XII - IPA
SOAL DAN PENYELESAIAN FISIKA XII - IPASOAL DAN PENYELESAIAN FISIKA XII - IPA
SOAL DAN PENYELESAIAN FISIKA XII - IPA
 
Kenimatics vector
Kenimatics vectorKenimatics vector
Kenimatics vector
 
Elasticity
ElasticityElasticity
Elasticity
 
PENGAYAAN FISIKA XII - IPA
PENGAYAAN FISIKA XII - IPAPENGAYAAN FISIKA XII - IPA
PENGAYAAN FISIKA XII - IPA
 
BAHAN PRESENTASI
BAHAN PRESENTASIBAHAN PRESENTASI
BAHAN PRESENTASI
 
Soal dan penyelesaian fisika xii ipa
Soal dan penyelesaian fisika xii ipaSoal dan penyelesaian fisika xii ipa
Soal dan penyelesaian fisika xii ipa
 
PENGAYAAN FISIKA XII IPA
PENGAYAAN FISIKA XII IPAPENGAYAAN FISIKA XII IPA
PENGAYAAN FISIKA XII IPA
 
Quiz corel draw
Quiz corel drawQuiz corel draw
Quiz corel draw
 

Trigonometry

  • 1. TRIGONOMETRY SINE & TRIGONOMETRY TRIGONOMETRY COSINE RATIOS IDENTITY RULE TRIANGLE AREA
  • 2. A. Trigonometri ratios hypotenuse Right-angle side  Right-angle side S opposite side O Sine  = hypotenuse h c cosine = adjacent side a t hypotenuse h o tan = opposite side a adjacent side
  • 3. Secant ( sec )  = hypotenuse adjacent side Cosecant  ( csc/cosec ) = hypotenuse opposite side Cotangen ( cot )  = adjacent side opposite side
  • 4. Sisi miring sisi depan  Sisi samping de sisi depan Sinus  = sisi miring mi Cosinus  = sisi samping sa sisi miring sisi depan mi tangen = de sisi samping sa
  • 5. sisi miring Secan  = 1 = ( sec ) cos  sisi samping Cosecan  = 1 sin  = sisi miring ( csc ) sisi depan Cotangen ( cot / ctg )  = cos  sin  = sisi samping sisi depan
  • 6. Example 1 : It is known that triangle ABC is right angled on point B with AB = 3 cm, BC = 4 cm and measure of angle BAC =  Determine the value of : a. Sine  d. sec  b. Cos  e. csc  c. Tan  f. cot  Solution : C AC2 = AB2 + BC2 4 cm 5 = 32 + 42 = 9 + 16  A = 25 B 3 cm AC = 25 AC = 5
  • 7. a. sin  = 4 5 b. cos  = 3 5 c. Tan  = 4 3 d. sec  = 5 3 e. csc  = 5 4 f. cot  = 3 4
  • 8. Example 2 : = 1 If sine then determine the value of : d. sec  3 a. Sine  b. Cosine  e. csc  c. tangen  f. Cot  Solution :  8 b. cosine = 3 tangen  3 1 1 2 1 1 c. =  8 2 2 8 8 8 4  8 d. Sec  = 3 = 3 2 8 4 e. csc  = 3 f. cot  = 8 1
  • 9. Example 3 : Determine other trigonometric ratios values if it is known that cos  = 0,4 .  is an acute angle Solution : 21 1 sin  =  21 5 5 5 21 1 21 tan  =  21 2 2  5 2 sec  = 2 5 5 4 2 csc  =  21 0,4 =  21 21 10 5 2 2 cot  =  21 21 21
  • 10. Perbandingan Trigonometri sudut-sudut khusus ( sudut istimewa = Extraordinary angles ) Sudut-sudut khusus yang dimaksud adalah : 00, 300, 450, 600, 900 Untuk menentukan perbandingan trigonometri sudut 00 dan 900 Kita bisa gunakan lingkaran satuan di koordinat Cartesius.
  • 11. P(x,y) Titik P (x,y) terletak pada lingkaran satuan. y Garis OP membentuk sudut  o dengan sumbu x. N x Panjang ON adalah x satuan, panjang PN adalah y satuan dan y panjang OP adalah 1 satuan ( krn OP jari-jari lingkaran )  ONP adalah segitiga siku – siku . Perbandingan trigonometri untuk sudut  adalah sbb : sin  = y 1 = y, cos  = x = x, tan  = y x 1
  • 12. Jika  = 00, maka garis OP berimpit dengan sumbu x, dengan demikian posisi P adalah ( 1, 0 ), akibatnya : Sin 00 = y = 0 Cos 00 = x = 1 y 0 Tan 00 =  0 x 1 Jika  = 900, maka garis OP berimpit dengan sumbu y, dengan demikian posisi P adalah ( 0, 1 ), akibatnya : Sin 900 = y = 1 Cos 900 = x = 0 y 1 Tan 900 =   tak terdefnisi x 0
  • 13. Untuk sudut 300, Perhatikan gambar dibawah ini: B  ABC siku – siku di C, 600 c  BAC = 300 dan  ABC = 600 a 300  ADC merupakan pencerminan A b 900 C dari  ABC terhadap AC Karena setiap sudut pada  ABD = 600, maka  ABD= sama sisi D sehingga AB = AD = BD = 2a atau c = 2a Dalam  ABC berlaku teorema Pythagoras : c2 = a2 + b2 (2a)2 = a2 + b2 b2 = 4a2 – a2 b = 3a 2 a 3
  • 14. Kita peroleh : a a = 1 b a 3 1 sin 300 = = Sin 600 = = = 3 c 2a 2 c 2a 2 b a 3 1 a a 1 cos 300 = = = 3 Cos 600 = = = c 2a 2 c 2a 2 1 a b a 3 a= Tan 600 = = = 3 Tan 300 = = 3 a a b a 3 3
  • 15. Untuk sudut 450 Perhatikan gambar dibawah ini : B  ABC siku siku di C dan  BAC = 450 c Karena  BAC = 450 maka a  ABC = 450 sehingga  ABC 450 merupakan segitiga siku-siku sama A b C kaki ( a = b ) c2 = a2 + b2 = a2 + a2 = 2a2 c = 2a 2 = a 2
  • 16. B Kita peroleh : a 2 Sin 450 = a = 1 a 2 a 2 2 450 C A a a 1 Cos 450 = = 2 a 2 2 a Tan 450 = = 1 a Berdasarkan nilai perbandingan trigonometri diatas, kita dapat mengganti panjang sisi – sisi pada gambar menjadi a = b = 1 dan c = 2
  • 17. Tabel perbandingan trigonometri sbb : Trigonometry ratios Extraordinary angles = sudut – sudut istimewa 00 300 450 600 900 1 1 sine  0 1 2 2 2 2 3 1 1 cosine  1 2 3 1 2 1 2 0 2 tan  0 1 3 1 3 undefined 3
  • 18. Example 1 : Determine the value of : a. sin 30  cos 45  tan 45 0 0 0 b. sin 30 2 0  cos 302 Solution : a. sin 30  cos 45  tan 45 0 0 0 = 1 1 – 1 + 2 2 2 1 1 = 2– 2 2
  • 19. b. sin 30  cos 30 2 0 2 = sin 30   cos 30  0 2 0 2 2 1 + 1  2 =    3 2 2  1 3 =   +   4 4 = 1
  • 20. cos 450. cos 300  sin 450. sin 600 c. tan 300. tan 600 1 1 1 1 2. 3 2. 3 = 2 2 2 2 1 3. 3 3 1 1 1 6.  6 6 = 4 4 = 2 1 1 .3 3 1 = 6 2
  • 21. B. IDENTITAS TRIGONOMETRI Teorema Phytagoras : y x2 + y2 = r2 Jika dibagi dengan r2 maka : x2 y2 r2 B 2  2  2 r r r r 2 2 2 y  x  y r         r   r  r x O x A cos   sin   1 2 2
  • 22. x2 + y2 = r2 x2 + y2 = r2 Jika dibagi x2 maka : Jika dibagi y2 maka : 2 2 2 2 2 2 x y r x y r  2  2 2  2  2 x 2 x x y y y 2 2 2  x  y r 2 2 2  x  y r                 y  y  y  x  x  x       1+tan2  = sec2  cot   1  csc  2 2
  • 23. contoh Buktikan : cos  2 1.  1  sin  1  sin  Ruas kiri = cos 2 1  sin  = 1  sin 2   a b 2 2  a  ba  b 1  sin  1  sin  1  sin   = 1  sin  = 1 sin 
  • 24. 2. cos A  sin Acos A  sin A  1  2 sin 2 A ruas kiri : = cos A  sin Acos A  sin A = cos 2 A  sin 2 A = 1  sin A  sin A 2 2 = 1 2 sin 2 A
  • 25. 3. 4  cos  1  tan   cos  2  2 ruas kiri = 4  cos  1  tan  2  = cos  sec  4  2   1  = cos   4   cos   2  1  = cos  . cos   2 2   cos   2 = cos  2
  • 26. 4. 1  cot   csc  2 2 Ruas kiri : = 1 cot  2 sin 2  cos 2  =  sin  2 sin 2  = sin 2   cos 2  sin  2 = 1 = csc 2  sin 2
  • 27. 5 1  tan  1  cos    tan 2 2 2  Ruas kiri : = sec  . sin  2 2 1 = . sin  2 cos  2 = sin  2 cos  2 = tan  2
  • 28. KOORDINAT KUTUB / POLAR P(x,y) P(r,  ) r r y y   O O x x Koordinat cartesius Koordinat polar/kutub sin  = y r= x2  y2 r y = r sin  tan  = y x x cos  = r y  = arc tan x = r cos  x
  • 29. Tentukan koordinat cartesius dari titik berikut : 1. P ( 5, 450 )  Pr ,   x = r cos  y = r sin  = 5 cos 450 = 5 sin 450 = 5. 1 1 2 = 5. 2 2 2 5 5 = 2 = 2 2 2 Jadi koordinat cartesius P ( x,y ) adalah 5 5   2 , 2 2 2 
  • 30. 2. Tentukan koordinat polar dari titik P ( 4, – 4 ) P ( 4, – 4 )  P x , y  y r x y tan   2 2 x r  4   4 2 2 4 tan    1 4 r  32 r4 2   arc tan 1   3150 Jadi koordinat kutub P(4,– 4 ) adalah  P 4 2 , 3150 
  • 31. ATURAN SINUS C Lihat ACD Lihat BCD CD CD b a sin A  sin B  AC BC CD = AC sin A CD = BC sin B B A D CD = a sin B CD = b sin A c CD = CD b sin A = a sin B a b  sin A sin B
  • 32. C E a Lihat ACE Lihat ABE b AE AE sin C  sin B  AC AB B AE = AC sin C AE = AB sin B A c AE = b sin C AE = c sin B AE = AE b sin C = c sin B b c  sin B sin C a b c Jadi   sin A sin B sin C
  • 33. Contoh 1 Diket  ABC dengan A  300 Panjang sisi BC = 2 cm, Dan panjang sisi AB = 4 cm. Tentukan besar sudut dan Panjang sisi yang belum diketahui. C a c b  2 sin A sin C 0 30 2  4 A 4 B 0 sin 30 sin C 2 sin C = 4 sin 300 1 4. sin C  2 1 2 C  90 0
  • 34. b  c a 2 2 B  180  (30  90 ) 0 0 0 b  4 2 2 2 B  60 0 b  16  4 b  12 b2 3 2. Diket  ABC A  300 , C  450 dan panjang sisi AB = 5 cm. Tentukan besar sudut B dan panjang sisi a dan sisi b
  • 35. A 30 0 B  180  (30  45 ) 0 0 0 b 5 B  1050 450 C B a a c 5  a sin A sin C 2 a sin 450 = 5 sin 300 5 2 a . 1 1 2 2 a. 2  5. 2 2 5 1 a 2 5. 2 a 2 1 2 2
  • 36. b c  b  a sin B sin C sin B sin A b 5 5  2 sin 105 0 sin 45 b  2 0 sin 1050 sin 30 b sin 450 = 5 sin 1050 5 2 . sin 1050 b . 0,707  5. 0,97 b 2 0 5. 0,97 sin 30 b  1 0,707 5. 2 .0,97 4,85 b 2 b  1 0,707 2 b  6,859 b  6,859
  • 37. ATURAN COSINUS C Lihat ACD b BD = AB – AD a AD cos A  BD = c – b cos A AC D B A AD = AC cos A c AD = b cos A Lihat ACD Lihat BDC CD 2  AC 2  AD 2 CD2  BC 2  BD 2  b  b cos A  a  c  b cos A 2 2 2 2 CD2  b 2  b 2 cos 2 A  a 2  (c 2  2bc cos A  b 2 cos 2 A) CD2  a 2  c 2  2bc cos A  b 2 cos 2 A
  • 38. CD2 = CD2 a  c  2bc cos A  b cos A  b  b cos A 2 2 2 2 2 2 2 a  b  c  2bc. cos A 2 2 2 Rumus untuk mencari sisi : a  b  c  2bc. cos A 2 2 2 b  a  c  2ac. cos B 2 2 2 c  a  b  2ab. cos C 2 2 2
  • 39. Untuk mencari besarnya sudut : b c a 2 2 2 cos A  2bc a c b2 2 2 cos B  2ac a 2  b2  c2 cos C  2ab
  • 40. Contoh 1: Diketahui segitiga ABC dengan a = 6 cm, b = 4 cm dan C  1200 Hitunglah panjang c. Jawab : A c  a  b  2ab. cos C 2 2 2 c b=4 1200 c  6  4  2.6.4. cos120 2 2 2 0 B C a=6  1 c  36  16  2.6.4.   2  2 c  76 2 c  76  c  2 19
  • 41. 2. Dalam segitiga ABC diketahui C  600 panjang sisi b = 6 cm, panjang sisi c = 2 13 cm Tentukan panjang sisi a. C c  a  b  2.a.b. cos C 2 2 2 b=6 600 ? 2 13   a 2 2  6  2.a.6. cos 60 2 0 1 B 52  a  36  12a  2 A c  2 13 2 52  a  36  6a 2 a  6a  16  0 2 a  8a  2  0 a 8  a  2
  • 42. 3. Sebuah segitiga KLM dengan panjang sisi KL = 12 cm panjang sisi KM = 10 cm dan panjang sisi LM =2 31 cm Tentukan besar sudut K l 2  m2  k 2 M cos K  2.l.m 10 2 31 10 2  12 2  (2 31) 2 cos K  12 L 2.10.12 K 100  144  124 cos K  240 120 1 cos K   240 2  K  60 0
  • 43. FORMULA OF RELATED ANGLE TRIGONOMETRIC RATIOS ( RUMUS PERBANDINGAN TRIGONOMETRI SUDUT BERELASI ) A. ANGLE  WITH 900   '  B ' X ' ,Y '  Y=X A x' y' r 900   B(X,Y)  r y  O C X A
  • 44. x sin   sin   y r r y cos   cos   x r r x tan   tan   y y x Relasi di kwadran I   sin 90    cos  0 cos 90 0     sin  tan 90 0     cot 
  • 45. y y sin   y sin   r r x cos    cos   x r r y tan    tan   y x B x r r y y   -x  o  x A x -y r -y r y y sin    sin    r r x cos    x cos   r r y tan   y tan    x x
  • 46. Relasi di kwadran II   sin 180    sin  0 cos 180 0      cos  Relasi dikwadrat IV tan 1800      tan    sin 360     sin  0 cos 360 0     cos  tan 360      tan  Relasi dikwadran III 0   sin 180     sin  0 cos 180 0      cos  tan 1800     tan 
  • 47. x sin    r y y sin   cos   -x r r x x cos   tan    r y r y y tan    x r y  x x sin    r  sin   x cos    y r -y r r y cos    x x r tan    y y x x -x tan    y
  • 48. Relasi dikwadran II :   sin 90    cos  0 cos 90 0      sin  Relasi dikwadran IV : tan 90 0      cot   0  sin 270     cos  Relasi dikwadran III : cos 270 0     sin    sin 270     cos  0 tan 270 0      cot  cos 270 0      sin  tan 270 0     cot 