The Olympeek Tet Mau Ty 2008

© 2008 - C ng ñ ng Olympia Vi t Nam
www.olympiavn.org

The Olympeek - T báo c a di n ñàn OlympiaVN - S 11 (T t M u Tý)

L i chúc ñ u xuân

V y là ñã 2 năm k t khi t báo The Olympeek ng ng xu t b n, nay di n ñàn OlympiaVN l i xu t
b n m t t báo. T báo này mang tên The Olympeek s 11 như ñ nh c l i k ni m ñ p c a quá kh ,
nhưng b n thân s báo này có nhi u ý nghĩa khác thì hi n t i.
Hôm n có l n t nhìn lên b u tr i tìm nh ng ý tư ng xa xôi, th y hình nh chi c máy bay ph n l c
phía xa, nó v a bay v a t t ñ l i m t v t khói kéo dài. Ch t nh n ra r ng mình th y lu ng khói phun ra
ch m là vì mình quá xa, ch th c ra t c ñ c a máy bay r t nhanh và khói phun ra c c kỳ nhi u. L i liên
tư ng ñ n k t qu c a c ng ñ ng OlympiaVN, ngư i r t xa th y nh ng gì chúng ta t o ra là r t khiêm
t n, nhưng l i g n s th y c ng ñ ng này v n ñ ng không ng ng và s n sinh ra nhi u s n ph m, ña d ng.
The Olympeek 11 ñóng vai trò như m t d u n, t ng k t nh ng thành qu ho t ñ ng c a chúng ta
trong 1-2 năm v a qua. Nh ng gì không th vi t h t The Olympeek, ch có ai theo dõi sát s phát tri n
c a c ng ñ ng này thì m i nh n ra ñư c. ðó là m t s k t dính t t hơn trong m t t ch c mà nó t hào v i
kh u hi u quot;chúng ta là m t gia ñìnhquot;. ðó là hàng lo t thành viên trư ng thành qua các ho t ñ ng
OlympiaVN và ñang ñóng vai trò quan tr ng trong các c ng ñ ng khác. ðó là tinh th n khám phá tri th c,
tinh th n nhân ái s n sàng chia s v i ngư i khó khăn. Chúng ta còn s h u m t phong cách suy nghĩ tích
c c và chín ch n, t o nên m t môi trư ng thích h p ñ nuôi dư ng nh ng nhân cách l n.
Gi ñây ñ t nư c ñang chuy n mình nhanh chóng, hòa nh p v i s phát tri n chung c a th gi i. Xã
h i phát tri n cũng ñ t ra v n ñ m i cho thành viên OlympiaVN, ñòi h i m i ngư i c n có s chu n b t t
hơn cho s phát tri n liên t c trong tương lai.
Xã h i ngày nay ñánh giá th h tr chúng ta có 2 tính cách: m t là có thói quen hư ng th và ng i
ñương ñ u v i khó khăn, hai là có ñ u óc c i m và năng ñ ng t o ra cái m i. ðây là h qu t t y u c a
quá trình phát tri n kinh t xã h i, b ph n nào ñư c nuông chi u và thích hư ng th thì có ñi u ki n ñ
lư i ñi, b ph n nào ham tìm tòi và sáng t o thì có ngu n tài nguyên m i ñ giúp mình khai thác. Ch n
m t nào trong tác ñ ng hai m t này, xét cho cùng ñó là ph thu c vào cách ta tr l i cho câu h i quot;chúng ta
mu n gì?quot; Chúng ta mu n có cu c s ng sung sư ng cho riêng mình, hay chúng ta mu n con cái mình có
cu c s ng t t ñ p? T tin là các thành viên OlympiaVN có th a nh n th c ñ bi t ch n hư ng nào.
Tư ng tư ng 5 năm, 10 năm sau, các thành viên OlympiaVN trư ng thành và ta có th d ñoán ña s
s là nh ng lãnh ñ o m c ñ nào ñó, có kh năng nh hư ng ñ n ngư i khác. Chúng ta không ñư c
phép lãnh ñ o xu hư ng lư i hóa và hư ng th , mà nên d n ñ u trong xu hư ng tích c c lao ñ ng và sáng
t o. ð cho th h con em mình ñư c ti p nh n m t xã h i t t ñ p, g n hơn là ñ cho th h mình ñư c
góp ph n t o ra xã h i ñó, chúng ta c n ch n con ñư ng lao ñ ng ngay t lúc này. N u như OlympiaVN
ñã vư t qua phép th ñ nh tính, thì bây gi chúng ta c n ti p t c vư t qua phép th ñ nh lư ng, ñó là c n
t o ra th t nhi u s n ph m (con ngư i, tư duy, tri th c, lý tư ng... dùng ti ng Anh g i chung là quot;outputquot;).
Chúng ta s thúc ñ y xã h i s d ng output c a mình, trư c h t là xã h i s ki m nghi m ch t lư ng
output c a mình, và ñó cũng là cách mình ñóng góp tr c ti p vào s phát tri n chung c a xã h i.
ðó là lý do mà nhân d p Xuân M u Tý này, c ng ñ ng OlympiaVN chúc t t c các thành viên m t
năm tích c c lao ñ ng ñ t o ra nhi u output, t o ti n ñ giúp chúng ta có th ñ l i d u n c a mình trên
con ñư ng phát tri n ñ n tương lai.

TM. BQT OlympiaVN
Admin dok (Doãn Minh ðăng)

Trang 2


Di n ñàn OlympiaVN: T ng k t năm ho t ñ ng 2007

Di n ñàn Olympia ñư c chính th c thành l p kho ng gi a tháng 12 năm 2003 sau m t th i gian th
nghi m. Di n ñàn không ch là nơi h c t p, giao lưu cho nh ng ngư i ñã thi Olympia mà còn là nơi ñ
nh ng ngư i yêu m n Olympia nói riêng và yêu m n tri th c nói chung tìm th y nh ng tri th c quý giá và
nh ng tình c m chân th t. Kh u hi u c a di n ñàn chúng tôi là quot;CHÚNG TA LÀ M T GIA ðÌNHquot;. T
kho ng năm 2003 – 2006 di n ñàn sinh ho t ñ a ch www.olympia.net.vn/forum/. Nhưng sau này ñ
thu n l i hơn cho công tác qu n lý cũng như m r ng thêm kh năng phát tri n thì t năm 2006 di n ñàn
ñã ñ i tên OlympiaVN và dùng ñ a ch www.OlympiaVN.org/forum. Trong năm ñ u tiên sau khi chuy n
nhà t di n ñàn cũ sang di n ñàn m i, OlympiaVN ñã có ñư c nh ng s ñ i thay ñ phù h p v i tình hình
phát tri n m i. Nhìn chung năm b n l c a s chuy n giao này là m t năm ñ y bi n ñ ng v i r t nhi u
nh ng v n ñ phát sinh và nh ng thành qu h t s c ñáng khích l , có th nói là m t năm b i thu nhi u nh t
v m t thành tích t h i thành l p di n ñàn cho ñ n nay. ð ñ t ñư c ñi u ñó là c m t s c g ng r t l n
c a các thành viên tham gia. Sau ñây là vài nét n i b t.

1. V h c t p
Di n ñàn OlympiaVN ngay t ñ u ñã xác ñ nh ñư c m c tiêu chính là b sung và gi i ñáp nh ng th c
m c v m t ki n th c cho nh ng thành viên tham gia di n ñàn b ng cách m các box h c t p ñ m i ngư i
th o lu n và nh ng cu c thi ñ vui tr c tuy n ñ m i ngư i có th ki m tra ki n th c c a mình. Hi n các
cu c thi ñ vui tr c tuy n c a OlympiaVN do admin minhlam lãnh ñ o ñã có ñư c m t quot;thương hi uquot;
v ng ch c và là m t chi n lư c phát tri n mũi nh n ñ thu hút nhân tài v v i di n ñàn. Chính t nh ng
cu c thi ñ vui tr c tuy n này ñã ñào t o ra m t th h các em h c sinh mu n ñư c th s c c a mình trên
sân chơi l n hơn chính là chương trình ðư ng lên ñ nh Olympia. Chưa năm nào di n ñàn có nhi u b n
tham gia thi ðLðO như O8 năm nay và k t qu thu v th t s là m t thành công r t l n: 3/4 b n vào vòng
thi năm là nh ng thành viên c a di n ñàn, tích c c tham gia các cu c thi ðVTT cũng như ñóng vai trò t
ch c cho các cu c thi này thành công t t ñ p. ði u này t o cơ s cho ðVTT ti p t c có ñư c m t ch
ñ ng không th thay th di n ñàn v i t m quan tr ng hàng ñ u trong vi c nâng c p ki n th c cho các
thành viên.
Ti p sau thành công c a các thành viên trong chương trình ðLðO là nh ng thành tích c c kỳ xu t s c
trong các kỳ thi c p qu c gia, chưa bao gi các thành viên l i ñem v cho di n ñàn nhi u gi i như th : tính
riêng box Hóa ñã ñem v 6 gi i (2 nhì, 2 ba và 2 khuy n khích) và hy v ng năm 2008 s thu v ñư c thành
công l n hơn.
ði m thi ñ i h c c a các thành viên 12 năm r i cũng r t cao. Ví d như b n Tr n Ánh Nhi ñư c 29,5
ñi m (cao nh t kh i B) và ñã ñ á khoa vào trư ng ð i h c Y Dư c TPHCM, Trương ð ng Huy Hoàng
27 ñi m (th khoa ðH c nh sát) và r t nhi u b n khác n a ñã ñ vào ñư c các trư ng ð i h c l n trong c
nư c.
Ngoài ra các thành viên c a di n ñàn ñã ñ t ñư c thành tích r t cao trong các kỳ thi ch n HSG c p
t nh/thành, các kỳ thi Olympic khu v c và ph n l n các thành viên là h c sinh ph thông c a di n ñàn là
nh ng h c sinh gi i toàn di n.
V phía các sinh viên thì n i b t nh t là Minh Châu ñã ñư c gi i thư ng sinh viên ba t t c p thành và
gi i thư ng sao tháng giêng c a TW ðoàn TNCS H Chí Minh cùng v i nhi u nh ng b n khác n a. Các
b n sinh viên là nh ng ngu n ñ ng l c l n ñ hư ng d n các thành viên ph thông n m v ng hơn ki n
th c ñã h c và truy n ñ t l i nh ng v n ñ mà mình ñã g p ph i ñ giúp các b n ñi sau tránh ñư c nh ng
sai l m ñó, h luôn ch ng t mình là nh ng ngư i anh, ngư i ch ñáng tin c y cho nh ng em nh hơn. M t
ph n l n nh ng thành tích chói sáng ñã nêu ñ u có d u n ñ m nét c a các b n sinh viên ñã và ñang tham
gia ñóng góp cho di n ñàn. T t c cùng hư ng t i m t c ng ñ ng v ng m nh.

Trang 3


2. V ho t ñ ng xã h i
M t m t m nh khác c a c ng ñ ng OlympiaVN là ho t ñ ng xã h i v i nhi u chương trình thi t th c,
t ch c Ngư i Vi t Tr ñã hoàn thành 20 chương trình và 3 d án l n riêng trong năm 2007. Trong ñó n i
b t nh t là tham gia các chương trình l n như VN2015 Hu và trong chương trình này NVT ñã ñư c gi i
thư ng v i công trình quot;làm s ch dòng sông An C uquot;, tham gia chương trình h i ch t thi n v i các nhóm
HðXH khác ñ quyên góp cho gia ñình anh T Văn Chính là m t gia ñình nghèo Hà Tây, ñóng góp ng
h ñ ng bào mi n Trung b bão... Bên c nh ñó website c a NVT ñã chuy n sang ñ a ch m i v i nhi u
thông tin hơn, các ho t ñ ng c p nh t hơn v các chương trình tình nguy n trên kh p m i mi n ñ t nư c
ñ t ñó t ng bư c nâng cao v th c a NVT trong c ng ñ ng xã h i.

3. V nh ng ñi u ch nh t i di n ñàn
B t ñ u ti n hành vi c h n ch ñăng ký và th t ch t k lu t ñ làm cho di n ñàn tr nên trong s ch và
có tính khoa h c hơn. Bên c nh ñó ñã có nh ng bi n chuy n m i như cài thêm b gõ LaTeX chuyên gõ
các công th c toán h c, ñưa vào s d ng lu t vi t ñúng chính t và ng pháp, ti n hành h n ch ñăng ký ñ
nâng cao ch t lư ng thành viên, thi t k m u áo chung cho thành viên di n ñàn và ñ c bi t là các cu c
offline quy mô l n c a thành viên di n ñàn Hà N i và TP H Chí Minh ñ t o cho di n ñàn m t không
gian s ch, thân ái và hòa nh p.
B t ñ u ñưa ch c danh supermod vào ho t ñ ng, hi n ñã có 4 supermod làm vi c r t hi u q a cùng
v i admin qu n lý n i dung toàn di n ñàn.
Thành l p t ch c ñ i bi u di n ñàn OlympiaVN v i 7 thành viên có nhi m v ñóng vai trò các quan
sát viên ñ c l p ñ nh n xét tình hình ho t ñ ng c a di n ñàn và th m tra ho t ñ ng c a ban ñi u hành ñ
t ñó ñ xu t v i ban qu n tr . Có th nói vai trò c a t ch c này như qu c h i v y.
V i m t phương pháp t ch c và làm vi c như th thì trong năm 2007 v a r i ñã không ph i k lu t
nhi u trư ng h p nhưng v n ph i nh c nh nhi u v lu t chính t .

4. V nh ng h n ch c n kh c ph c
T t nhiên bên c nh nh ng ho t ñ ng ñó thì còn có nhi u nh ng h n ch c n ph i ñư c kh c ph c. Th
nh t là các box h c t p v n chưa ho t ñ ng th t s hi u qu , có khá nhi u các box h c t p trong tình
tr ng quot;ñóng băngquot; cũng như có quá ít thành viên post bài, ñi u này làm cho không khí th o lu n h c t p
không th c s sôi n i.
V n có khá nhi u thành viên ñăng ký nhưng không h post bài nào ho c ñã lâu không ñăng nh p, có l
không khí di n ñàn chưa làm cho h c m th y mình có th hòa nh p ñư c cũng như h ñã có nh ng m i
b n tâm khác l n hơn, không th ti p t c c ng hi n cho di n ñàn.
Thư ng xuyên có thành viên vi ph m lu t chính t m c dù ñã nhi u l n nh c nh , và có nh ng thành
viên th c hi n ch c năng khen chê ñ s d ng vào các m c ñích không ñúng.
V n còn t n t i tình tr ng spam bài các topic nghiêm túc.
T t c nh ng v n ñ này c n ph i ñư c kh c ph c trong năm ho t ñ ng 2008 này.

5. Phương hư ng ho t ñ ng
- Biên so n d li u có giá tr c a OlympiaVN, chuy n lên T sách khoa h c VLOS. Chương trình này
do admin dok lãnh ñ o.
- Phát tri n h th ng ð Vui Tr c Tuy n. Chương trình này do admin minhlam ch trì.
- Phát tri n l i t báo c a OlympiaVN. Chương trình này do admin shindo ph trách.
- ðào t o h c sinh gi i tham gia các kỳ thi, do hai admin shindo và minhlam d n d t.
- Thúc ñ y vi c h p tác v i các di n ñàn khác trên nhi u lĩnh v c.
Ngoài các ho t ñ ng này, chúng ta v n kỳ v ng s l p nhi u thành tích khác d a theo ý tư ng ñ xu t
c a các thành viên. M t năm ñ dài ñ có nhi u bi n c x y ra, quan tr ng là mình s n sàng ñ ti p ñón
các cơ h i m i.

Trang 4


ð nh hư ng chính sách c a c ng ñ ng OlympiaVN: v ñ i n i, chúng ta hoàn thi n mô hình qu n lý
ki u nhà nư c, thu hút Olympians tham gia di n ñàn và k t n i v i ho t ñ ng offline c a Ngư i Vi t Tr ;
v ñ i ngo i, chúng ta t ch c h p tác v i các c ng ñ ng tri th c khác và nh ng t ch c ho t ñ ng khoa
h c, giáo d c và vì th h tr .
M c tiêu c a năm 2008: C ng ñ ng Olympia Vi t Nam s ñư c nhìn nh n như m t kh i g n k t
nh ng b n tr giàu nhi t huy t và tài năng, làm ñư c nh ng d án thi t th c cho gi i tr Vi t Nam, là m t
ñ a ch ñào t o nhân tài và cung c p ngu n tri th c tham kh o có giá tr .
T t c nh ng ñi u ñó báo hi u m t năm 2008 phát tri n cao c a OlympiaVN trên nhi u lĩnh v c.

TM. BQT OlympiaVN
Admin shindo (ð Văn Thanh Nhân)

Trang 5


Tin t c t forum
1) Vi c hình thành và ñi vào ho t ñ ng c a t ch c ñ i bi u di n ñàn Olympiavn g m 7 thành viên
nòng c t và g n bó lâu dài v i di n ñàn. Nhi m v c a h là ñưa ra nh ng quy t sách ñ cùng v i các
thành viên ñi u hành c i ti n di n ñàn theo hư ng t t d n lên.
2) Các tr n thi ñ u GALA 3 ñã ñi vào nh ng tr n cu i cùng d ki n s di n ra vào sau T t nguyên
ñán M u Tý. 4 ñ i m nh nh t ñã ñư c xác ñ nh bao g m: ð vui Toán online, Khám Phá Thiên Văn, ð
Vui Hóa sinh và Khoa h c xã h i online.Theo các b n ñ i nào s giành ngôi vô ñ ch mùa này?
3) Các cu c thi online và offline mùa 2008 ñã b t ñ u m màn, ñ u tiên là cu c thi gi i trí tr c
tuy n (G3T), hi n ñang chu n b các th t c ñ ti n hành các tr n thi ñ u bán k t 1. Bên c nh ñó là s ra
ñ i c a Văn h c offline bên c nh Hóa offline và s p t i s là s ra ñ i c a cu c thi D ch thu t c a box
ngo i ng n a. T t c nh m góp ph n kích thích tinh th n h c t p c a các thành viên trong di n ñàn.
4) Ngày 29/1 thì m t s thành viên gi i c a di n ñàn ñã tham d kỳ thi ch n HSGQG di n ra
nhi u h i ñ ng thi trên kh p c nư c. box Hóa g m 6 b n, Toán 1 b n và Sinh 1 b n. Mong t t c các
b n s thi th t t t ñ mang vinh quang v không ch cho các b n mà còn cho t nh thành và c di n ñàn n a.
5) M t gi i thư ng n a m i ra ñ i bên c nh gi i thư ng Athena chính là gi i thư ng Edison nh m
ñ ng viên và khuy n khích các b n hăng say h c t p hơn n a. Th i gian ñăng ký nh n gi i thư ng s h t
h n vào ngày 31/2/2008.
6) D ki n s t ch c offline cho các thành viên khu v c mi n Trung sau d p T t âm l ch ñ th t
ch t tình ñoàn k t c a m i ngư i trong di n ñàn. Chi ti t m i các b n vào xem box thông báo và mong
các b n mi n Trung nhi t tình tham gia.
7) B t ñ u ti n hành công tác h p tác v i các di n ñàn b n ñ cùng nhau phát tri n. Ngày 22/1 v a
r i thì chúng ta ñã chính th c ký ñư c th a thu n h p tác v i di n ñàn hocmai.vn, hoahoc.org,
vietastro.org và chemvn.net. S p t i h s sang di n ñàn OlympiaVN gi i thi u nh ng nét ñ c trưng c a
di n ñàn h .
8) Ngày 27/1 v a qua thì nhân d p thành viên Ánh Ng c t TPHCM ra HN thì các b n HN ñã t
ch c m t cu c h p offline than m t chào ñón b n. Ngoài ra còn có s tham gia c a thành viên foris là m t
thành viên c a ñ i tuy n ðHðN tham gia chương trình chào năm m i c a VTV3, m t hình th c SV m i
và n u nó ñư c ng h thì SV2008 s có m t hình th c m i.
9) T ch c HðXH Ngư i Vi t Tr tr c thu c di n ñàn ñã có nhi u nh ng ho t ñ ng thi t th c
nh m giúp ñ nh ng ñ ng bào có hoàn c ng khó khăn kh p m i mi n ñ t nư c như v a r i ñã t ch c
thành công chương trình Nam ðông và nhi u chương trình có ý nghĩa khác. ð c bi t m i ñây ñã ñư c báo
Tu i Tr ñ ng ra b o tr thông tin cho chương trình quà t ng tri th c.
10) Trong quý IV c a chương trình ðư ng Lên ð nh Olympia năm th 8 thì thí sinh ñ i di n cho
di n ñàn là b n Ph m Vũ L c ñã xác l p ñư c m t k l c m i c a chương trình v i ñi m s 385 ñi m và
ñi m s tăng t c cao nh t là 160 ñi m. R t ti c trong cu c thi qúy IV thì b n ñã không thành công. Như
v y chung k t năm thì di n ñàn c a chúng ta s ñóng góp ba ñ i di n là: Lê Trung Hi u, Huỳnh Anh Vũ và
Nguy n M nh T n cùng v i b n Nguy n Lê Duy nh t quý IV s tranh tài ki n th c trư ng quay S9 vào
cu i tháng 5 này.

Tin khoa h c công ngh
1) Nh ng k thu t hi n vi hi n ñ i nh t ñã có th cho chúng ta th y ñư c hình d ng c a nh ng con
vi khu n cách ñây 2,7 t năm v trư c. K t q a này ñã giúp cho các nhà khoa h c có th có m t cách th c
hi n ñ i hơn ñ nghiên c u v v n ñ s s ng ñã b t ñ u trên trái ñ t như th nào, ñây v n là m t v n ñ
còn gây nhi u tranh cãi ngo i tr m t thông tin ñã ñư c xác nh n là các m m s ng ñ u tiên ñã ñư c xác
ñ nh vào kho ng 3,7 t năm v trư c. M t s trong các lo i vi khu n m i phát hi n b ng phương pháp kính
hi n vi này ñã ñư c xác ñ nh niên ñ i là s ng cách ñây 3,5 t năm v trư c s là m t công c hi u l c ñ
cho các nhà khoa h c khám phá ra m t vài ñi u quan tr ng v nh ng sinh v t h u cơ trong th i kỳ ñ u tiên
này.
2) M t nghiên c u ñăng trên t p chí khoa h c uy tín Nature cho th y r ng khi ta ñang tr ng thái
căng th ng thì m t s t bào tuy n t y c a ngư i trư ng thành s ti t ra insulin. Nh ng nghiên c u này

Trang 6


d a trên cơ s k t q a các thí nghi m ti n hành trên chu t ñã m ra m t hư ng ti p c n m i cho vi c thay
th các t bào chi t xu t insulin trong cơ th ngư i b ti u ñư ng.
3) N ng ñ vitamin D trong máu th p thư ng ñi kèm v i các lo i b nh t t và s b sung vitamin D
trong máu s làm gi m các nguy cơ m c các lo i b nh liên quan ñ n vitamin D. Tuy nhiên nh ng nghiên
c u m i ñây nh t ñã cho th y r ng s b sung thêm vitamin D là vô hi u và n ng ñ vitamin D th p trong
máu chính là k t qu c a quá trình b nh t t. Nh ng s b sung thêm vitamin D l i làm cho b nh t t tr nên
nghiêm tr ng hơn.
4) Nh ng nghiên c u m i nh t c a NASA ñã ch ra r ng b u khí quy n c a sao h a có hơi ete
n ng ñ loãng v i áp su t th p hơn 1% áp su t c a b u khí quy n trái ñ t. ði u này làm cho các nhà khoa
h c ph i xác ñ nh xem li u gió trên sao H a có ñ m nh ñ hình thành và bi n ñ i các thay ñ i ñ a ch t
hay là gió ti p t c giúp ñ xây d ng thêm các c u trúc ñã có t trư c ñó.
5) Theo nh ng nghiên c u g n ñây c a Steven Petsch, m t nhà nghiên c u ñ a ch t thu c ñ i h c
Massachusetts Amherst thì các lo i khí thiên nhiên sinh ra t vi khu n có kh năng ñi u khi n khí h u và
tái sinh năng lư ng. Nghiên c u này là m t tin m ng cho các công ty năng lư ng ñ m ra m t hy v ng
m i trong vi c s d ng khi thiên nhiên làm ngu n năng lư ng tái sinh và cũng cho bi t thêm nh ng thông
tin m i v s m lên toàn c u và l ch s quá trình ñi u khi n khí h u trái ñ t.
6) M t phương pháp t ng h p h u cơ m i ñã ñư c xây d ng d a trên m t lo i xúc tác c a rhodi,
v i tính ch t mà theo như Ti n sĩ Huw.M.L.Davies, t ng biên t p t p chí Nature gi i thích là v i ch 1
gram ch t xúc tác b n có th thu ñư c ñ n 10kg dư c ph m và có th giúp chúng ta t ng h p ñư c nh ng
ch t tư ng ch ng như không th . Nó ñư c ng d ng ñ t ng h p nhi u lo i dư c ph m khác nhau nhưng
xúc tác này có giá r t ñ t do giá c a rhodi trên th trư ng ñ t g p 10 l n vàng.
7) Hai nhà khoa h c thu c trư ng ñ i h c Princeton c a M ñã ñưa ra lý thuy t toán h c quot;h i
ñăngquot; ñ có th giúp hi u sâu hơn v b n ch t c a các tinh th ph c t p. Nh ng tìm ki m c a các nhà khoa
h c này ñã làm xu t hi n ñư c m t m i liên h toán h c gi a nh ng s s p x p khác nhau do các ti u phân
tương tác v i nhau gây ra khi nhi t ñ th p. Nghiên c u này có th giúp các nhà khoa h c có th nhìn
th u ñư c nh ng tính ch t quan tr ng c a các lo i polymer.
8) Cái gì làm cho kim cương tr thành m t lo i ñá qúy có giá tr nh t? ði u này ñã ñư c nhà toán
h c Toshikazu Sunada ñưa ra m t bài báo trên t p chí Toán h c M thì m t s nh ng bí n v v ñ p c a
kim cương ñã ñư c phân tích dư i cái nhìn c a phân tích toán h c ñ i v i c u trúc vi tinh th c a nó. ði u
này d n t i làm cho Sunada kh ng ñ nh r ng các lo i tinh th ñ u ñư c s p x p theo m t quy t c toán h c
nh t ñ nh và ông kh ng ñ nh r ng ñâu ñó trong vũ tr tinh th s có duy nh t m t lo i tinh th khác có
th có cùng các lo i tính ch t như kim cương, Sunada g i lo i tinh th này là quot;K4quot;. Nhưng hi n nay v n
chưa có thông báo nào v vi c t ng h p hay phát hi n ñư c K4 trong t nhiên.
9) Nguyên lý b t ñ nh Heisenberg ñã kh ng ñ nh r ng không th quan sát ñư c ñ ng th i v trí và
v n t c c a h t nhưng nh ng nghiên c u m i ñây nh t c a các nhà khoa h c M ñã kh ng ñ nh r ng v i
k thu t quang h c m i bao g m vi c s d ng các chùm laser có năng lư ng cao và các ch m lư ng t thì
h có th quan sát ñư c tương tác gi a các ti u phân nano. ði u này r t có ích cho vi c nghiên c u nhi u
hơn và sâu hơn nh ng tính ch t v t lý c a các v t li u kích thư c nano.
10) Trong t c ñ cao c a quá trình làm cho các năng lư ng m t tr i tr nên r hơn và có hi u q a
hơn thì r t nhi u nhà khoa h c và các công ty năng lư ng tham gia vào vi c nghiên c u các tính ch t c a
v t li u nano. Jin Zhang, giáo sư hoá h c c a trư ng ñ i h c California ñã lãnh ñ o m t nhóm nghiên c u
và ñã t o ra ñư c m t lo i b n m ng ph l p TiO2 kích thư c nano ñư c kích thích b i m t nguyên t
khác như nitơ ch ng h n và m t lo i v t li u b n m ng khác dùng các ch m lư ng t tinh th kích thư c
nano. C hai v t li u này h p th m nh ánh sáng kh ki n và làm tăng kh năng chuy n hóa thành năng
lư ng m t tr i.

Trang 7


Nhân v t n i b t nh t di n ñàn trong tháng 1:
Olympian Bùi Th Minh Châu

T t M u Tý ñang l p ló ngoài c a, cùng v i cái se se l nh c a khí tr i, v i hương tươi mát c a m t
mùa xuân m i. V n dĩ “mùa xuân là tu i tr c a năm”, cũng như “tu i tr là mùa xuân c a cu c ñ i” (La
Palice), cho nên nh ng ngư i tr tu i như chúng ta c n nh n th c ñư c tu i tr th t ñáng quý như th nào,
và c n s ng ra sao cho x ng ñáng v i ngu n nh a s ng d i dào y. V i Bùi Th Minh Châu, sinh viên
khoa Quan h qu c t - ðHKHXH&NV TPHCM, Olympian năm 5, có th nói, b n ñã làm ñư c ñi u này.
Nh c ñ n Minh Châu là
chúng ta ñang nh c ñ n m t
sinh viên gi i toàn di n c a
trư ng ðHKHXH&NV, m t
cán b ðoàn năng n và cũng là
m t thành viên tích c c c a t
ch c ho t ñ ng xã h i Ngư i
Vi t Tr . T ng t t nghi p th
khoa THPT v i 61/60 ñi m,
ño t gi i nhì cu c thi h c sinh
gi i Văn toàn qu c, và thành
tích nh t tu n cu c thi ðư ng
lên ñ nh Olympia, Minh Châu
là m t trong s nh ng sinh viên
ñư c tuy n th ng vào khoa
Quan h Qu c t trư ng
ðHKHXH&NV. Trong th i
gian h c t p t i trư ng, b ng s
n l c không ng ng c a b n
thân, Châu ñã làm cho nhi u
b n bè cùng trang l a ph i
ngư ng m vì nh ng thành tích không d dàng ñ t ñư c c a mình: x p h ng nh t khoa năm h c 2005-
2006 và 2006-2007, ñ t danh hi u sinh viên 3 t t c p trư ng, c p ðHQG và c p thành trong hai năm li n,
là m t trong 9 sinh viên tiêu bi u c a ðHQG năm 2007, th ng ti n ño t gi i thư ng “Sao Tháng Giêng”
c a Trung ương H i sinh viên năm 2007-2008…và là ch nhân c a hàng lo t các h c b ng như: H c b ng
N sinh Vi t Nam, h c b ng Nguy n Thái Bình, ñư c ñ c cách h c b ng Odon Vallet ch dành cho kh i
t nhiên, h c b ng Nguy n Hoàng Informatics… Minh Châu hi n nay cũng giành ñư c m t su t “Qu n tr
viên t p s ” c a t p ñoàn Unilever khi b n cùng v i ñ i tuy n ño t gi i 3 cu c thi “REXONA - ð s c
anh tài Marketing”, và Châu cũng là y viên thư ng tr c H i ñ ng nhân dân tr khóa I.
Không ch c g ng trong h c t p, Minh Châu còn là m t ngư i r t nhi t tình trong các ho t ñ ng xã
h i. Là ñ i phó ñ i công tác xã h i khoa QHQT, ñ ng th i cũng là y viên ban ch p hành nhóm Ngư i
Vi t Tr mi n Nam, Minh Châu không nh ng r t ñư c m i ngư i yêu m n mà còn ñư c trao danh hi u
“Trái tim h ng” vì nh ng ñóng góp n i b t trong các ho t ñ ng xã h i và tình nguy n vì c ng ñ ng. S
không ngoa n u như chúng ta nói r ng: dư ng như Châu sinh ra là ñ s ng vì ngư i khác. V i nh ng
thành tích ñáng n như th , vào ngày 12.10 v a qua, t i trư ng THCS Nguy n Hi n (qu n 7), Châu vinh
d ñư c xu t hi n trong chương trình “Mang gương sáng ñ n h c ñư ng” do H i khuy n h c TP.HCM t
ch c.
L i k t: ðôi khi ng m l i, tôi c m th y mình th t may m n khi quen bi t Châu, ch ng ki n nhi u s
vi c v Châu, và m i m t s vi c ñ u mang ñ n cho tôi s m n ph c sâu s c. Tôi tin r ng không ch riêng
tôi mà c di n ñàn Olympia, c t ch c Ngư i Vi t Tr ñ u vô cùng hãnh di n khi chúng ta có m t thành
viên tuy t v i như th .

Trang 8


Trang 9


Trang 10


Trang 11


Trang 12


Hình thành và phát tri n kh năng tư duy ñ c l p
qua khai thác bài t p hình h c trong sách giáo khoa

Năng l c tư duy ñ c l p ( TDDL) là kh năng bi t cách t mình ñ t v n ñ , gi i quy t v n ñ m t
cách h p lí và bi t ki m tra ch t lư ng c a vi c gi i quy t b ng phương th c thích h p. V i HS, tính ñ c
l p th c s bi u hi n s ñ c l p suy nghĩ, ch bi t cách t ch c công vi c c a mình m t cách h p
lí.Các bài tóan (BT) trư ng THPT là m t phương ti n có hi u qu và không th thay th ñư c trong vi c
giúp chúng ta n m v ng tri th c, phát tri n tư duy, hình thành kĩ năng trong gi i tóan. ð vi c h c t p có
hi u qu nh t, chúng ta c n t mình khám phá trong ch ng m c có th m t ph n l n tài li u h c t p. Hãy
cùng nhau tư duy t m t bài toán trong SGK.

BT: Cho tam giác ABC ngo i ti p ñư ng tròn tâm I. V i a = BC, b = AC, c = AB. Ch ng minh r ng:
a.IA + b.IB + c.IC= 0
CM: Kéo dài ñư ng phân giác AI c t BC t i D. Theo tính ch t ñư ng phân giác trong tam giác ta có:
BD= ac/(b+d)
DC= ab/(b+c) A

Và theo s phân tích hai vectơ không c ng tuy n ta có: ID=DC/BC.IB+
DB/BC.IC = b/(b+c). IB+ c/(b+c).IC (*)
M t khác, do BI là phân giác trong tam giác ABD : I*
B C
ID = ID/IA. AI= BD/AB. AI = a/(+c). AI (**)
Thay (*) vào (**) ta ñư c : a.IA + b.IB + c.IC = 0
Không d ng l i trong n i dung bài t p, ta hãy th ñi phân tích bi u th c vectơ trên sang bi u th c
vô hư ng.
a.IA + b.IB + c.IC <=> (a.IA + b.IB + c.IC )2 = 0
<=>a2. IA2 + b2.IB2 + c2. IC2+ 2ab. IA.IB+ 2bc.IB.IC + 2ca.IC.IA = 0
<=>a2. IA2 + b2.IB2 + c2. IC2 + ab(IA2 +IB2 - AB2 ) + bc(IB2 + IC2 – BC2) + ca(IC2 + IA2 – AC2)=0
<=>a.IA2 (a+b+c) + b.IB2.(a+b+c) + c.IC2(a+b+c) - abc.(a+b+c) =0
<=>a.IA2 + b.IB2 + c.IC2 = abc
V n ñ ñư c phát hi n:
N u I là tâm ñư ng tròn ngo i ti p tam giác ABC thì a.IA2 + b.IB2 + c.IC2 = abc, trong ñó a = BC, b =
AC, c = AB.(1)
T bi u th c a.IA2 + b.IB2 + c.IC2 = abc, hãy th liên tư ng ñ n BðT Cosi:

abc = a.IA2 + b.IB2 + c.IC2  3 3
abc.IA 2 .IB 2 .IC 2

<=> a3b3c3 ≥ 27.abc.IA2.IB2.IC2 <=> abc ≥ 3. 3 3 .IA.IB.IC
D u b ng x y ra khi và ch khi a.IA2 = b.IB2 = c.IC2 = abc/3, khi ñó d dàng CM ñư c tam giác ABC
ñ u.
V n ñ ñư c phát hi n:
N u I là tâm ñư ng tròn ngo i ti p tam giác ABC và a = AB, b = AC, c = AB thì abc ≥
1/3
3.3 .IA.IB.IC. D u b ng x y ra khi tam giác ABC ñ u (2)

Trang 13


Hãy ti p t c th xem n u thay ñ i I b ng m t ñi m M b t kì trong tam giác ABC thì k t qu s như th
nào? Và quan h gi a ñi m I và ñi m M s ra sao:
•v = a.MA + b.MB + c.MC= a.(MI+IA) + b.(MI+IB)+ c(MI+IC) = (a+b+c).MI + (a.IA + b.IB
+ c.IC ) = (a+b+c).MI
Nh n xét: v khác 0 khi và ch khi M khác 1 và |a.MA + b.MB + c.MC| = (a+b+c).MI (3).
•(a.IA + b.IB + c.IC )2 = a.MA2 + b.MB2 + c.MC2 + 2ab.MA.MB + 2bc.MB.MC +
2ac.MA.MC
= a2.MA2 +b2.MB2 + c2.MC2 = ab(MA2 + MB2 – AB2) + bc(MB2 + MC2 – BC2) + ca(MC2 +
MA2 - AC2)
= a. MA2(a+b+c) + b.MB2(a+b+c) + c.MC2(a+b+c) - abc(a+b+c) ≥ 0
<=> a. MA2 + b.MB2 + c.MC2 ≥ abc (4)
•a.MA + b.MB + c.MC = a(MI+IA) + b(MI+IB) + c(MI+IC)2
2 2 2 2 2

= (a.MI2 + a.IA2 + 2a.MI.IA) + (b.MI2 + b.IB2 + 2b.MI.IB) + (C.MI2 + C.IC2 + 2c.MI.IC)
= MI2(a+b+c) + (a.IA2 + b.IB2 + c.IC2) + 2MI(a.IA + b.IB + c.IC ) =(a+b+c).MI2 + abc
V y a.MA2 + b.MB2 + c.MC2 =(a+b+c). MI2 + abc (5)
Như v y, t BT ñ u trong SGK ph thông, b ng các khai thác như trên, chúng ta ñư c các k t qu
(1), (2), (3), (4), (5). Do ñó có th khai tri n chúng dư i d ng các BT sau:
BT1: Cho I là tâm ñư ng tròn n i ti p tam giác ABC v i a = BC, b = AC, c = AB.
CM: a.IA2 + b.IB2 + c.IC2 = abc
BT2: Cho I là tâm ñư ng tròn n i ti p tam giác ABC. CM: abc ≥ 3. 3 3 . D u b ng x y ra khi nào?
BT3: Cho tam giác ABC v i a = BC, b = AC, c = AB, Tìm v trí ñi m M ñ bi u th c a.MA2 +
b.MB2 + c.MC2 ñ t giá tr nh nh t
BT4: Cho tam giác ABC v i a = BC, b = AC, c = AB, tìm t p h p ñi m M th a mãn bi u th c a.MA2
+ b.MB2 + c.MC2 = k2 (v i k là s cho trư c)
BT5: Cho tam giác ABC v i a = BC, b = AC, c = AB. Tìm t p h p ñi m M th a mãn |a.MA + b.MB
+ c.MC| =k (v i k là s cho trư c).
Cu i cùng, hãy th gi i quy t v n ñ ñ t ra như sau: V i 3 b s (a,b,c) thì t n t i duy nh t ñi m I là
tâm ñư ng tròn n i ti p tam giác ABC th a mãn: a.IA + b.IB + c.IC = 0
V i 3 s k1, k2, k3 khác 0 ta có ñi m G là tr ng tâm tam giác ABC th a mãn GA + GB + GC=0
V y li u có t n t i hay không m t ñi m P sao cho k1.PA + k2.PB + k3.PC=0

Chúc b n thành công!

Thu Hà – Vigro_luv_olim

Trang 14


Làm sao ñ h c t t t v ng ti ng Anh?

Th gi i ngày càng phát tri n, nhu c u giao lưu thương m i, văn hóa ngày càng tr nên c p thi t ñ i
v i h u h t m i ngư i. B n có th t th c hi n m t chuy n du l ch nư c ngoài ñ m mang t m m t,
nhưng ñ hi u bi t m t cách ñ y ñ hơn v con ngư i, phong t c nơi ñó thì b n c n ph i trao ñ i thông
tin. B n mu n gi i thi u v b n, v quê hương b n ñ n b n bè năm châu, b n ph i s d ng m t lo i ngôn
ng c a c ng ñ ng ñ di n ñ t nh ng ñi u b n mu n nói. Chính b i nh ng nhu c u ñó, m i ngư i không
ai có th ph nh n ñư c vai trò c a vi c h c ti ng Anh. Tuy nhiên, m t trong nh ng ñi u khó khăn mà b t
c h c viên h c ti ng Anh nào cũng m c ph i, ñó chính là vi c h c t v ng. V y, h c t v ng như th nào
ñ hi u qu ? Vài “kinh nghi m” sau hy v ng s giúp ích cho các b n.

1. H c t v ng qua bài ñ c.
Th t khó khăn n u như b n ch n cách h c t v ng b ng vi c ng i nhìn chúng và… h c thu c lòng.
Nhi u ý ki n cho th y, vi c h c t v ng thông qua các bài ñ c, ñ c bi t là các bài ñ c ch a ki n th c khoa
h c, ki n th c ph thông s giúp cho b n nh t lâu hơn. N u có th , hãy tìm ñ c sách/t p chí song ng ,
nhưng ph i ch c r ng, chúng là nh ng quy n sách/t báo có uy tín.
Ví d : Trong câu: “The most important device for knowing directions on the ocean is a compass. This
shows navigators the direction of north, and therefore also south, east, and west”, b n có th th c m c
nh ng t như “compass”, “navigator”, “direction” có nghĩa gì, nhưng d a theo các t như “north”,
“south”, “east”, “west”, b n có th suy ra ñó là các hư ng, và “compass” ñây có th là m t v t ñ nh
hư ng. Sau khi ki m tra l i b ng t ñi n, b n s bi t và nh nghĩa chính xác c a các t ñó là: “compass –
la bàn”, “navigator – nhà hàng h i”, “direction – s ñ nh hư ng”.

2. H c t v ng b ng phương pháp so sánh, ñ i chi u
Khá nhi u t trong ti ng Anh – cũng như các ngôn ng khác – có cùng m t nghĩa, d u v y, s c thái ý
nghĩa c a chúng khác nhau, ñư c dùng trong nh ng trư ng h p khác nhau. T p cách so sánh, ñ i chi u
nghĩa trong t ng tình hu ng c th là cách giúp b n hi u rõ hơn t mà các b n ñang h c.
Ví d : C hai t “Golden Ages” và “heyday” ñ u có nghĩa là th i kỳ r c r c a ñi u gì ñ y, nhưng
n u như “Golden Ages” là th i kỳ hoàng kim c a m t qu c gia, m t tri u ñ i l ch s thì “heyday” l i
mang nghĩa th i kỳ hoàng kim c a m t ñ i ngư i. Hay như t “nation” và “country” cùng m t nghĩa là
ñ t nư c, nhưng “nation” l i nghiêng v vi c mô t theo hư ng chính tr hơn ch “country”.

3. H c t v ng trong m t c m t
M t s t b t bu c ph i ñi cùng v i m t t khác, do ñó, c n h c chúng dư i d ng m t c m t .
Ví d : Khi b n mu n “qu ng bá v ñ t nư c mình”, b n không th dùng t “popularize”, vì trong
trư ng h p này, mình mu n dùng h t kh năng c a mình ñ làm cho m i ngư i bi t ñ n ñ t nư c mình,
bi n ñ n nh ng tinh hoa và văn hóa, ch không ph i bi t ñ n ñ t nư c như m t “m t hàng” c n ph bi n.
Vì th , t “promote” là m t ch n l a phù h p. M t khác, b n c n lưu ý, b n không ph i “promote” m t
ñ t nư c mà b n “promote” hình nh c a ñ t nư c ñó: “to promote your country’s image”.

4. T ñ t câu cũng là cách ñ h c t v ng
V i b t kỳ m t t nào ñ y, b n cũng có th t ñ t nh ng câu hóm h nh d nh .
Ví d : Có hai c m t “tricky question” (câu h i ñánh ñ ) và “be stumped” (b bí), mình s ñ t ñư c
m t câu như th này: “Don’t make the tricky questions, I’m stumped!” (ð ng ñ t nh ng câu h i
ñánh ñ , tôi s bí m t!)

5. Hãy có m t quy n t ñi n riêng cho mình
Không ph i là t ñi n Oxford, cũng không ph i là nh ng quy n t ñi n b n ñem v t các c a hàng
sách. Hãy t p thói quen t t o t ñi n cho riêng mình, b ng cách s d ng m t quy n s c v a, phân chia

Trang 15


thành 26 khu v c tương ng v i 26 ch cái, m i l n h c m t t nào m i, hãy ghi vào trang thích h p. Sau
m t th i gian, nhìn l i “quy n t ñi n xách tay” y, b n s r t thích thú khi phát hi n ra mình ñã h c ñư c
r t nhi u t . ðây cũng là cách ñ giúp b n ôn l i nh ng t ñã h c.

6. H c b ng… card
B n tin không, m i card s là m t công c ñ c l c giúp b n ti p thu t v ng. Dùng nh ng m u bìa
c ng, c t thành nh ng card nho nh , trên m i card ch ghi m t t duy nh t, ghi kèm phiên âm, không
ghi nghĩa ti ng Vi t (nhưng b n ph i xem nghĩa ti ng Vi t trư c ñó ☺ ). Các card y b n cho vào ví, m i
khi m ví l y ti n, b n s có thêm th i gian “nghía” qua t m card có ch a t . M t l i khuyên dành cho
b n, không nên ñ quá nhi u card trong ví, ch c n ba cái là n. Sau khi ñã nh sâu ñư c các t cũ, b n l i
ti p t c b vào nh ng t m card m i. Không tin thì b n c th xem! ☺
Trên ñây là m t vài cách h c t v ng ti ng Anh mà mình ñã t ng th c hi n. ði u cu i cùng mình
mu n nói ñ n các b n, ñ ng ng c nhiên khi mình ñã làm theo nh ng “m o” trên mà v n không hi u qu
nhi u. H c ngo i ng còn ñòi h i năng khi u và tình yêu, ch khi b n th t s yêu thích m t ñi u gì ñó thì
b n s th c hi n nó d dàng. M i th còn l i ph i trông ch vào s n l c c a b n thân các b n ñó.

Tr n M H ng
(Ng văn Anh – ðHKHXH&NV TPHCM)

Trang 16


Công ngh Nano – Công ngh c a tương lai
I. Nh ng n n t ng ban ñ u
Vào ngày 29/12 năm 1959, trong m t bu i nói chuy n h i V t Lý M thì nhà khoa h c ñã ñư c gi i
Nobel Richard.F.Feynman (bài nói chuy n này c a ông sau này ñã tr thành m t bài gi ng khoa h c n i
ti ng nh t th k XX) v i tiêu ñ “Có r t nhi u phòng phía dư i” (There’s plenty of room at the bottom).
Trong bu i nói chuy n ñó ông ñã trình bày v n ñ v nh ng v t li u có kích thư c siêu nh , ñi u ñáng lưu
ý là nh ng ý tư ng c a ông ñã xu t hi u trư c khi con “chip” ñ u tiên ra ñ i vài năm sau ñó. Ý tư ng ch
ñ o trong bài nói chuy n c a ông là v kh năng ñi u khi n m i v t b ng nh ng v t li u có kích thư c c c
nh . ð n năm 1980 thì nh ng v t li u nano ñ u tiên ra ñ i ñã kh ng ñ nh nh ng nh n ñ nh c a ông.
ñây ta c n phân bi t hai khái ni m là công ngh nano và khoa h c nano, m c dù ranh gi i gi a hai
lĩnh v c này không th c s rõ ràng:
Khoa h c nano là ngành khoa h c nghiên c u v các hi n tư ng và s can thi p (manipulation) vào
v t li u t i các quy mô nguyên t , phân t và ñ i phân t . T i các quy mô ñó, tính ch t c a v t li u khác
h n v i tính ch t c a chúng t i các quy mô l n hơn.
Công ngh nano là vi c thi t k , phân tích ñ c trưng, ch t o và ng d ng các c u trúc, thi t b , và h
th ng b ng vi c ñi u khi n hình dáng và kích thư c trên quy mô nanomet.
V t li u nano là ñ i tư ng c a hai lĩnh v c là khoa h c nano và công ngh nano, nó liên k t hai lĩnh
v c trên v i nhau. Kích thư c c a v t li u nano tr i m t kho ng khá r ng, t vài nm ñ n vài trăm nm.
Ngư i ta phân lo i v t li u nano thành
các lo i sau:
V tr ng thái c a v t li u, ngư i ta phân
chia thành ba tr ng thái, r n, l ng và khí. V t
li u nano ñư c t p trung nghiên c u hi n nay
ch y u là v t li u r n, sau ñó m i ñ n ch t
l ng và khí. V hình dáng v t li u, ngư i ta
phân ra thành các lo i sau:
• V t li u nano không chi u (c
ba chi u ñ u có kích thư c nano, không
còn chi u t do nào cho electron), ví d ,
ñám nano, h t nano...
• V t li u nano m t chi u là v t
li u trong ñó hai chi u có kích thư c nano,
electron ñư c t do trên m t chi u (hai
chi u c m tù), ví d , dây nano, ng nh: M t c u trúc v t li u nano m t chi u
nano,...
• V t li u nano hai chi u là v t li u trong ñó m t chi u có kích thư c nano, hai chi u electron
ñư c phép di chuy n t do, ví d màng m ng,...
• Ngoài ra còn có v t li u có c u trúc nano (nanocomposite) trong ñó ch có m t ph n c a
v t li u có kích thư c nm, ho c c u trúc c a nó có nano không chi u, m t chi u, hai chi u ñan xen l n
nhau.

II. Ch t o v t li u nano như th nào?
Các v t li u nano có th thu ñư c b ng b n phương pháp ph bi n, m i phương pháp ñ u có nh ng
ñi m m nh và ñi m y u, m t s phương pháp ch có th ñư c áp d ng v i m t s v t li u nh t ñ nh mà
thôi.
- Phương pháp hóa ư t ( wet chemical )

Trang 17


Bao g m các phương pháp ch t o v t li u dùng trong hóa keo ( colloidal chemistry ), phương pháp
th y nhi t, sol-gel, và k t t a. Theo phương pháp này, các dung d ch ch a ion khác nhau ñư c tr n v i
nhau theo m t t ph n thích h p, dư i tác ñ ng c a nhi t ñ , áp su t mà các v t li u nano ñư c k t t a t
dung d ch. Sau các quá trình l c, s y khô, ta thu ñư c các v t li u nano.
Ưu ñi m c a phương pháp hóa ư t là các v t li u có th ch t o ñư c r t ña d ng, chúng có th là v t
li u vô cơ, h u cơ, kim lo i. ð c ñi m c a phương pháp này là r ti n và có th ch t o ñư c m t kh i
lư ng l n v t li u. Nhưng nó cũng có như c ñi m là các h p ch t có liên k t v i phân t nư c có th là
m t khó khăn, phương pháp sol-gel thì không có hi u su t cao.
- Phương pháp cơ h c (mechanical)
Bao g m các phương pháp tán, nghi n, h p kim cơ h c. Theo phương pháp này, v t li u d ng b t
ñư c nghi n ñ n kích thư c nh hơn. Ngày nay, các máy nghi n thư ng dùng là máy nghi n ki u hành
tinh hay máy nghi n quay. Phương pháp cơ h c có ưu ñi m là ñơn gi n, d ng c ch t o không ñ t ti n và
có th ch t o v i m t lư ng l n v t li u. Tuy nhiên nó l i có như c ñi m là các h t b k t t v i nhau,
phân b kích thư c h t không ñ ng nh t, d b nhi m b n t các d ng c ch t o và thư ng khó có th ñ t
ñư c h t có kích thư c nh . Phương pháp này thư ng ñư c dùng ñ t o v t li u không ph i là h u cơ như
là kim lo i.
- Phương pháp b c bay
G m các phương pháp quang kh c (lithography ), b c bay trong chân không (vacuum deposition) v t
lí, hóa h c. Các phương pháp này áp d ng hi u qu ñ ch t o màng m ng ho c l p bao ph b m t tuy
v y ngư i ta cũng có th dùng nó ñ ch t o h t nano b ng cách c o v t li u t ñ . Tuy nhiên phương pháp
này không hi u qu l m ñ có th ch t o quy mô thương m i.
- Phương pháp hình thành t pha khí (gas-phase)
G m các phương pháp nhi t phân (flame pyrolysis), n ñi n (electro-explosion), ñ t laser (laser
ablation), b c bay nhi t ñ cao, plasma. Nguyên t c c a các phương pháp này là hình thành v t li u nano
t pha khí. Nhi t phân là phương pháp có t r t lâu, ñư c dùng ñ t o các v t li u ñơn gi n như carbon,
silicon. Phương pháp ñ t laser thì có th t o ñư c nhi u lo i v t li u nhưng l i ch gi i h n trong phòng thí
nghi m vì hi u su t c a chúng th p. Phương pháp plasma m t chi u và xoay chi u có th dùng ñ t o r t
nhi u v t li u khác nhau nhưng l i không thích h p ñ t o v t li u h u cơ vì nhi t ñ c a nó có th ñ n
9000 C.
Phương pháp hình thành t pha khí dùng ch y u ñ t o l ng carbon (fullerene) ho c ng carbon, r t
nhi u các công ty dùng phương pháp này ñ ch t o mang tính thương m i.

III. Tính ch t khác thư ng c a v t li u nano so v i v t li u kh i bình thư ng
Tính ch t thú v c a v t li u nano b t ngu n t kích thư c c a chúng r t nh bé có th so sánh v i các
kích thư c t i h n c a nhi u tính ch t hóa lí c a v t li u. Ch là v n ñ kích thư c thôi thì không có gì
ñáng nói, ñi u ñáng nói là kích thư c c a v t li u nano ñ nh ñ có th so sánh v i các kích thư c t i h n
c a m t s tính ch t. V t li u nano n m gi a tính ch t lư ng t c a nguyên t và tính ch t kh i c a v t
li u. ð i v i v t li u kh i, ñ dài t i h n c a các tính ch t r t nh so v i ñ l n c a v t li u, nhưng ñ i v i
v t li u nano thì ñi u ñó không ñúng nên các tính ch t khác l b t ñ u t nguyên nhân này. Như ta ñã bi t
các v t li u kích thư c l n thì có th dùng các ñ nh lu t v t lý c ñi n ñ mô t tính ch t c a nó còn v i v t
li u kích thư c nh c nguyên t ch có th mô t ñư c tính ch t b ng các ñ nh lu t c a cơ h c lư ng t .
Chính ñi u này ñã t o nên s khác bi t c a v t li u nano và ñã ban cho nó nh ng tính ch t quý giá hơn
bình thư ng do nh ng tính ch t c a v t li u nano n m kho ng gi a tính ch t c a nguyên t (ñư c miêu
t b ng cơ h c lư ng t ) và v t li u kích thư c l n (ñư c mô t b ng cơ h c c ñi n)
Chúng ta hãy l y m t ví d : V t li u s t t ñư c hình thành t nh ng ñô men, trong lòng m t ñô men,
các nguyên t có t tính s p x p song song v i nhau nhưng l i không nh t thi t ph i song song v i mô
men t c a nguyên t m t ñô men khác. Gi a hai ñô men có m t vùng chuy n ti p ñư c g i là vách ñô
men. ð dày c a vách ñô men ph thu c vào b n ch t c a v t li u mà có th dày t 10-100 nm. N u v t
li u t o thành t các h t ch có kích thư c b ng ñ dày vách ñô men thì s có các tính ch t khác h n v i
tính ch t c a v t li u kh i vì nh hư ng c a các nguyên t ñô men này tác ñ ng lên nguyên t ñô men
khác.

Trang 18


IV. M t s ng d ng chính c a v t li u nano
Gi i khoa h c ñã b t ñ u nghĩ ñ n chuy n ñưa ng d ng quot;b m t không dính tuy t ñ iquot; vào s n xu t
tàu ng m không dính, giúp tàu ng m ch u ít l c c n hơn, nh th s t n ít nhiên li u hơn. Ngoài vi c dùng
làm l p ph cho tàu ng m, công ngh nano còn ñư c ng d ng vào qu n áo ch ng th m nư c. Qu n áo
ñư c ph m t l p b m t nano s quot;thách th cquot; mưa gió - không m t gi t mưa nào l t ñư c vào cơ th
ngư i m c.
M t khác, công ngh nano còn ñư c s d ng ñ ch t o l p b m t c c dính. Hãy tư ng tư ng là
chúng ta ch l y ph n chóp bé xíu ch b ng 1/1000 c a chính nh ng s i lông ñ y ñ ch t o băng keo.
Không m t s n ph m nào có th dính hơn ñư cquot;.
V t li u nano có kh năng ng d ng trong sinh h c vì kích thư c c a nano so sánh ñư c v i kích
thư c c a t bào ( 10-100 nm ), virus ( 20-450 nm ), protein ( 5-50 nm ), gen ( 2 nm r ng và 10-100 nm
chi u dài ). V i kích thư c nh bé, c ng v i vi c “ng y trang” gi ng như các th c th sinh h c khác và có
th thâm nh p vào các t bào ho c virus. phân tách t bào ( magnetic cell separation ), d n truy n thu c
(drug delivery), thân nhi t cao c c b (hyperthermia), tăng ñ s c nét hình nh trong c ng hư ng t h t
nhân (MRI contrast enhancement).
Các c u trúc nano có ti m năng ng d ng làm thành ph n ch ch t trong nh ng d ng c thông tin k
thu t có nh ng ch c năng mà tru c kia chưa có. Chúng có th ñu c l p ráp trong nh ng v t li u trung tâm
cho ñi n t và quang. Nh ng vi c u trúc này là m t tr ng thái ñ c nh t c a v t ch t có nh ng h a h n ñ c
bi t cho nh ng s n ph m m i và r t h u d ng.
Nh vào kích thu c nh , nh ng c u trúc nano có th ñóng gói ch t l i và do ñó làm tăng t tr ng gói
(packing density). T tr ng gói cao có nhi u l i ñi m: t c ñ x lý d li u và kh năng ch a thông tin gia
tăng. T tr ng gói cao là nguyên nhân cho nh ng tương tác ñi n và t ph c t p gi a nh ng vi c u trúc k
c n nhau. ð i v i nhi u vi c u trúc, ñ c bi t là nh ng phân t h u cơ l n, nh ng khác bi t nh v năng
lư ng gi a nh ng c u hình khác nhau có th t o ñư c các thay ñ i ñáng k t nh ng tương tác ñó. Vì v y
mà chúng có nhi u ti m năng cho vi c ñi u ch nh ng v t li u v i t tr ng cao và t s c a di n tích b m t
trên th tích cao, ch ng h n như b nh (memory).
Nh ng ph c t p này hoàn toàn chưa ñu c khám phá và vi c xây d ng nh ng k thu t d a vào nh ng
vi c u trúc ñòi h i s hi u bi t sâu s c khoa h c căn b n tìm n trong chúng. Nh ng ph c t p này cũng m
ñu ng cho s ti p c n v i nh ng h phi tuy n ph c t p mà chúng có th phô bày ra nh ng l p bi u hi n
(behavior) trên căn b n khác v i nh ng l p bi u hi n c a c hai c u trúc phân t và c u trúc quy mô
micrômét.
Khoa h c nano là m t trong nh ng biên gi i c a khoa h c chưa ñư c thám hi m tư ng t n. Nó h a
h n nhi u phát minh k thu t lý thú nh t.

V. Tương lai c a công ngh nano
Trong m t nghiên c u c a t ch c do Liên h p qu c b o tr v d báo nh ng v n ñ kinh t – xã h i
c a thiên niên k th ba, các chuyên gia báo cáo r ng công ngh nano là m t trong năm ngành công ngh
ñ t phá có tác d ng tích c c nh t trong vòng 25 năm t i, ñ i v i kinh t th gi i. ðây là m t ngành công
ngh ñư c hình thành d a trên hi u bi t v các quy l ât, hi n tư ng, tính ch t c a c u trúc v t lý có kích
thư c ñ c trưng thang nanomét (1 ph n t mét = 1.10-9m). D báo trên ñây d a vào s ki n là s nư c
tham gia ch y ñua và ñ u tư nghiên c u v công ngh nano tăng m nh hàng năm, s b ng phát minh cũng
tăng v t và doanh s c a lĩnh v c công ngh nano năm 2001 ñã ñ t 45 t USD.
Các d án Nano hi n ñang là m c tiêu c a các qu ñ u tư m o hi m (venture capital fund). Harris &
Harris Group, Inc. qu ñ u tư ch y u vào công ngh Nano ñang n m trong tay c ph n c a 16 công ty
công ngh siêu nh , trong ñó có 14 công ty v công ngh Nano (4 v v t li u, 6 v ñi n t , 3 v nh, 2 v
sinh h c và 1 v thi t b ). Qu ñang tìm ki m các d án tích h p gi a nhi u công ngh Nano. Silion Valley
Nano Ventures, qu ñ u tư m o hi m mang tên Thung lũng Silicon, cũng ñ u tư vào 6 công ty OptivaInc,
Nanospire, Nanostellar, Tailored Materials Corporation và Integrated Nanosystems dư i hình th c c ñông
thi u s (0,25 - 3 tri u ñôla M ). ð nh hư ng ñ u tư tương lai c a Qu là các công c , các ph n m m và
v t li u c n thi t cho các ng d ng phát tri n công ngh Nano, các kênh phân ph i và t o l p th trư ng.
ðang trong quá trình tích lũy v n, qu ñ u tư Alameda Capital nh m vào th trư ng truy n th ng v công

Trang 19


ngh thông tin, khoa h c ñ i s ng và năng lư ng v i s h i t ña công ngh bao g m c các lo i v t li u
tiên ti n s d ng công ngh Nano.
Vi c ñưa các nghiên c u v công ngh Nano vào s n xu t hàng lo t v n còn nhi u h n ch , tuy nhiên
m t s s n ph m ñã nhanh chóng ti p c n th trư ng và ñã có nh ng nh hư ng nh t ñ nh. Năm 2000, t c
là 9 năm sau, ñèn jumbotron ñư c tung ra th trư ng, m t lo i ñèn trên cơ s Nanotube s d ng các h t
ñi n tích x trư ng ñ b n phá ph t pho. ð n nay, ñèn ñư c s d ng nhi u sân v n ñ ng. Có th th y t c
ñ phát tri n c a công ngh này nhanh hơn trư c r t nhi u khi bi t r ng 23 năm là kho ng th i gian t khi
các thu c tính bán d n c a germanium ñư c mô hình hóa cho ñ n khi s n ph m ñ u tiên, radio bán d n, ra
ñ i.
Công ngh nano là m t ngành công ngh non tr , tuy nhiên
nó có kh năng s làm thay ñ i m t cách toàn di n b m t cu c
s ng c a chúng ta . Vì th nhi u qu c gia trên th gi i ñã quan
tâm và ñ t ra m c tiêu nghiên c u phát tri n và ng d ng công
ngh nano, như là m t ñòn b y thúc ñ y s phát tri n c a n n
kinh t , cùng các ngành khoa h c công ngh khác, v n ñã phát
tri n như công ngh thông tin, công ngh sinh h c. M i qu c gia
ñ n v i công ngh nano v i nhi u con ñư ng và m c ñích khác
nhau . M là m t siêu cư ng qu c v n ñã có v trí ñ c tôn trong
lĩnh v c công ngh thông tin, công ngh sinh h c cùng v i các
qu c gia khác như Nh t b n và Singapore, vì v y không ph i là
ñi u ng c nhiên khi chính ph M ra s c xây d ng và nghiên
c u, nh m gi v ng vai trò th lĩnh c a mình trong lĩnh v c
công ngh nano. 2 trung tâm nghiên c u công ngh nano qu c
gia ñư c xây d ng, trên dư i m t ch c các vi n sáng ki n ñư c
thành l p ñã ch ng t m i quan tâm c a chính ph M nói chung
cũng như các ngành khoa h c, quân s , giáo d c nói riêng trong
n l c làm ngư i tiên phong trên công ngh nano. Theo sau là
các nư c liên minh châu Âu, cũng có các chương trình h p tác
chi n lư c, xây d ng m ng lư i thông tin ñ chia s tài nguyên
và kinh nghi m trong vi c khai thác các ng d ng c a nano. M c
dù chưa có nh ng bư c ti n rõ r t trên ñư ng ñua nano, nhưng nh: ng nanocacbon
liên minh châu Âu là m t ñ i th t m c v i M cũng như các
nư c châu Á.

VI. Nh ng h n ch c a công ngh Nano
Các chuyên gia cho bi t nh n th c sai và s bóp méo công ngh nano ñã ti p s c cho nhi u vi n c nh
th m kh c. Nhi u ngư i lo s trong khi nh ng ngư i khác cho r ng công ngh nano là phi hi n th c.
Ngành m ph m ñã b sung các h t k m oxid nano vào kem ch ng n ng. Chúng không ch h p th t t các
tia t ngo i mà còn làm cho kem trong su t và trơn mư t.
Theo GS Welland, m t quan ni m l p d ñeo ñu i công ngh nano là vi n c nh máy móc... t sao
chép. Ông nói: ''Quan ni m này quá vi n vông. Tôi nghĩ nh ng ngư i lo ng i v các c máy t sao chép
không nên nhìn nh n công ngh nano theo ki u ñó. Thi t k m t c máy phân t là r t khó khăn. N u b n
mu n làm cho nó có kh năng t sao chép, b n s không th bư c chân vào lĩnh v c này''. Eric Drexler,
ngư i ñư c coi là cha ñ c a công ngh nano cũng cho r ng nh ng c máy nano t sao chép như v y ch c
ch n s không ph bi n.
Nhi u ngư i còn lo ng i các phân t sinh h c, c nano, v i kh năng t sao chép s di chuy n vào cơ
th con ngư i và làm nh ng vi c không th d ñoán ñư c. GS Welland và Ryan coi ñây là tin ñ n nh m.
Theo h , các vi n c nh trong ti u thuy t khoa h c này không ch hư ng s chú ý c a m i ngư i kh i
nh ng l i ích th c s c a công ngh nano mà còn làm lu m nh ng v n ñ mà con ngư i quan tâm, như
các lo i h t có trong khí th i c a xe c mà chúng ta hàng ngày hít ph i. M t ph n nh ng h t ñó có kích c
nano. Ngoài ra, con ngư i v n chưa bi t li u các h t nano ñư c tìm th y trong dòng máu có nguy h i cho
s c kho hay không...

Trang 20


VII. Công ngh Nano Vi t Nam, nh ng tin hi u l c quan ban ñ u
T nh ng năm 90 c a th k trư c, nhi u trư ng ñ i h c, vi n nghiên c u M , các nư c châu Âu,
Nh t B n... ñã có các trung tâm, các phòng thí nghi m nghiên c u các v n ñ c a v t lý nanô. Vi t Nam,
công ngh nanô ñã s m ñư c các nhà khoa h c nh n th c v t m quan tr ng. Các nhà khoa h c cho r ng,
n u chúng ta b t ñ u s m thì g n như s ñi cùng các nư c. Th c t vài năm qua, nư c ta ñã có các nhóm
nhà khoa h c ti n hành nghiên c u v công ngh nanô. Trư ng ð i h c Công ngh là trư ng ñ i h c ñ u
tiên c a nư c ta m ngành ñào t o công ngh nanô. GS. VS Nguy n Văn Hi u cho bi t: ði u quan tr ng
lúc này là ph i nhanh chóng ñào t o ra nh ng con ngư i hi u bi t ñ v n d ng công ngh nanô b i không
lâu n a, các dây chuy n s n xu t ng d ng công ngh nanô cũng s xu t hi n Vi t Nam. Công ngh nanô
ñã ngư ng ngôi nhà c a chúng ta.
ðư c bi t, năm 2003, Trung tâm công ngh cao TP.HCM tuyên b ñã ch t o thành công than nano
“l ng” t nh ng nguyên v t li u s n có và r t ñơn gi n Vi t Nam như than bùn, than ñá, ñ u d a, than xơ
d a, d u c n. Nghiên c u này ñư c ñánh giá là bư c ñ t phá m ñư ng cho Vi t Nam t n công vào th
trư ng s n xu t vi m ch máy tính và linh ki n bán d n. Phát minh này cũng ñư c xem là bư c ñ t phá giúp
Vi t Nam ñi t t ñón ñ u trong công ngh cao.
Nh ng ng d ng th c t này có ý nghĩa r t l n trong vi c mang l i hi u qu kinh t cao v kinh t , xã
h i và môi trư ng.
T i Vi t Nam trong môi trư ng ñi u ki n khí h u như hi n nay, công ngh Nano ñã ñư c ng d ng
vào các s n ph m dành cho tr em ñ b o v s c kho và ti t ki m th i gian, giúp các bà m nuôi con khoa
h c. B ng công ngh Nano bình s a cho tr em có th tiêu di t 99,9% hai lo i khu n gây ung thư và tiêu
ch y mà không c n qua nhi t ñ cao. ðây là s n ph m dành cho tr em ñ u tiên Vi t Nam ng d ng công
ngh Nano ñư c B Y t công b v ch t lư ng s n ph m
Như v y công ngh Nano ñã ngày càng phát tri n cao và tr thành trung tâm c a th gi i hi n ñ i. N u
th k 20 ñư c coi là cu c cách m ng v công ngh thông tin thì th k 21 s thu c v công ngh nano.

Trang 21


Nh ng chòm sao chìa khóa c a b u tr i

B u tr i ñêm v i muôn ngàn tinh tú luôn khi n chúng ta say mê. T r t lâu r i nh ng ñ m sáng trên
cao luôn ch a ñ ng nh ng bí n c a vũ tr và c nh ng khát v ng mu n khám phá nó c a con ngư i.
Thu xưa, khi cu c s ng con ngư i còn g n li n v i thiên nhiên thì nh ng ngôi sao nh ng chòm sao trên
b u tr i l i còn có nh ng vai trò h t s c quan tr ng trong cu c s ng hàng ngày, như ñư c dùng ñ xác
ñ nh th i gian, mùa màng … xác ñ nh phương hư ng cho nh ng nhà thám hi m trong nh ng chuy n h i
hành dong bu m ra khơi xa.
B n hãy cùng tôi lang thang trên b u tr i cùng v i nh ng chòm sao quan tr ng trong vi c ñ nh hư ng
ñó là nh ng chi c la bàn thiên nhiên hay nh ng “chìa khóa c a b u tr i”.

Chòm sao B c ð u – Chòm sao G u L n (Ursa Major)
Ngư i Trung Qu c có câu “Bi t ñư c B c ð u, ñi kh p th gian”. Chòm sao B c ð u(1) ngày nay
theo phân chia 88 chòm sao trên b u tr i c a Hi p H i Thiên Văn Qu c T (2) thì nó là m t ph n c a
chòm sao G u L n (Ursa Major), ñó là 7 ngôi sao có hình d ng chi c gàu xu t hi n phía b c khi hoàng
hôn xu ng trong nh ng ñêm mùa xuân và hè.
Thiên văn phương ñông trong ñó có Vi t Nam g i nó là B c ð u Th t Tinh, nó còn xu t hi n trong r t
nhi u n n văn hóa, v i ngư i M nó có tên g i “Cái Mu ng L n” (Big Dipper) vì hình d ng r t ñ c bi t
trên b u tr i.
ði m ñ c bi t c a chòm B c ð u ngoài hình d ng ra
chính là công d ng xác ñ nh phương hư ng, nó giúp
chúng ta xác ñ nh chính xác hư ng b c trong trư ng h p
khó quan sát ñư c sao B c C c (Polaris) – sao n m t i
c c b c trong chòm G u Nh (Ursa Minor) v n không
ph i là m t ngôi sao sáng l m.
Th ng theo c nh gàu n i li n 2 sao β và α c a chòm
G u L n là ch th ng hư ng b c và g p kho ng 5 l n
ño n ñó s giúp chúng ta tìm ñ n sao B c C c.
Ngoài xác ñ nh phương hư ng, chòm G u L n còn là
m t chòm sao “chìa khóa” quan tr ng giúp cho nh ng
ngư i m i quan sát b u tr i ñ nh v ñư c các chòm sao
khác quanh nó.

nh: Chòm sao G u L n v i b y sao
d ng gàu có tên g i B c ð u

Trang 22


nh: Chòm G u L n (ð i Hùng) thư ng ñư c dùng làm m c
ñ nh n di n các chòm sao quan tr ng khác.

1. ð n chòm Sư T (Leo): C nh gàu t sao δ ñ n γ s d n ta ñ n sao Regulus là sao sáng nh t trong
chòm Sư T còn ñư c g i là trái tim c a mãnh sư.
2. ð n chòm M c Phu(Bootes): Nương theo cán gàu v m t ñư ng cong ra ngoài, l y tâm là sao
Denebola là sao sáng ñuôi c a chòm Sư T ta s nhìn th y ngôi sao Arcturus có màu vàng cam trong
chòm Bootes. Arcturus r t d nh n bi t vì nó là sao sáng th 3 trên b u tr i ñêm.
3. ð n chòm Song T (Gemini): N i 2 ngôi sao δ và sao β, ta l i k m t v ch dài ra phía trư c,
ñư ng y s d n t i sao Castor trong chòm Song T . S không khó ñ nh n bi t chòm Song T v i hai
anh em sao sáng Pollux và Castor c nh nhau ph n ñ u c a chòm.
4. ð n chòm Tiên H u(Cassiopeia): T ngôi sao ε c a chòm G u L n, ta n i th ng vào sao B c C c
và k m t ñư ng n i ñi su t luôn sang hư ng bên kia thì găp sao γ c a chòm Tiên H u. Chòm Tiên H u có
d ng ch M phía ñ i di n v i chòm G u L n qua sao B c C c nên khi chòm G u L n b t ñ u l n m t
thì chòm Tiên H u m i hi n lên hư ng ñông và ngư c l i.
5. ð n chòm Ng Phu(Auriga): cu i cán gàu có 2 ngôi sao là η và ζ. Ta l i n i 2 sao ñó và v ch
m t ñư ng k dài ngang phía trên mi ng gàu. Nó s d n ñ n ngôi sao Capella trong chòm Ng Phu.

Trang 23


Chòm Sao Th Săn(Orion)
Chòm sao Th Săn là chòm sao c a mùa ñông, h n b t kì ai
trong s chúng ta cũng n tư ng v i hình dáng như chi c nơ c a
nó v i 3 sao th ng hàng n m th t lưng c a chàng tráng sĩ.
Vi t Nam trong dân gian còn có tên g i là Sao Cày cho
ph n gi a c a chòm vì nó gi ng như hình c a chi c lư i cày.
Trong trư ng ca Odyssey c a Homer, chòm sao Orion là m t
trong nh ng chi c la bàn t nhiên mà chàng Odysseus ñã s d ng
trong chuy n h i trình dài d ng d c c a mình tìm ñư ng v v i
quê hương.
Phía dư i 3 sao th t lưng th ng
hàng c a chòm cũng là 3 ñ m sáng
nh th ng hàng t o thành thanh ki m
c a chàng Orion, vùng gi a chính là
c m tinh vân Orion n i ti ng: M42, M43…
Th ng theo hư ng c a thanh ki m là g n như chính xác hư ng Nam, qu
là m t chi c la bàn t nhiên tuy t di u.
T chòm Orion chúng ta có th tìm ra r t nhi u chòm sao khác xu t hi n
vào mùa ñông và ñ u là nh ng chòm sao sáng c a b u tr i.

1- Sao Sirus và chòm Canis Major (ð i Khuy n)
Hãy kéo dài 3 sao th ng hàng th t lưng c a Orion b n s g p m t
ngôi sao sang xanh r c r ñó chính là sao Sirus trong chòm ð i Khuy n.
Sirus còn g i là sao Thiên Lang, ngo i tr các hành tinh nó là ngôi sao
sáng nh t c a b u tr i ñêm. Sirus cách chúng ta 8.6 năm ánh sáng.

2- Sao Procyon – Chòm Canis
Minor (Ti u Khuy n) và Tam Giác
Mùa ðông
Procyon là ngôi sao sáng th 8 trên
b u tr i cùng v i Sirus và Betelgeuse
(chòm Orion) t o thành m t tam giác ñ u
v i 3 ñ nh r c sáng.
nh: Tam Giác Mùa ðông

Trang 24


3-Sao Aldebaran và chòm Taurus (Kim Ngưu) – C m sao Tua Rua
Aldabaran, ngôi sao có màu ñ cam là m t nhánh c a ch V- s ng
bò c a chòm Taurus. Nó là ngôi sao sáng th 13 trên b u tr i. Hãy k
ñư ng th ng t 3 sao th t lưu c a Orion nhưng ngư c hư ng v i Sirus
ñ tìm ra Aldebaran.
G n chòm Taurus có m t c m sao m r t n i ti ng ñó là Pleiades
hay Vi t Nam còn g i là Tua Rua. C m sao này còn g i là sao M vì
xu t hi n lúc sáng s m vào ñ u tháng 6 th i ñi m gieo m .

4- Chòm Gemini (Song
T )
S không khó xác ñ nh chòm Gemini vào lúc này( tháng
2/2008) vì ñang có Sao H a sáng ñ trong chòm. Nhưng vào
nh ng lúc khác b n có th dùng sao Betelguese và th t lưng c a
Orion ñ xác ñ nh sao hai sao Pollux và Castor trong chòm
Gemini.

5- Chòm sao Auriga (Ng Phu)
trên ñ u c a chòm sao Orion, xuôi theo thanh ki m v
hư ng b c các b n s b t g p m t chòm sao có hình ngũ giác ñó là
chòm Auriga(Ng Phu) trong ñó có sao Capella là sao sáng th 6
c a b u tr i.

6- L c Giác Mùa ðông
Các sao sáng c a nh ng chòm
sao trên h p thành các ñ nh c a 1
l c giác g i là L c Giác Mùa
ðông.
ð nh l c giác là các sao:
-Sirius: sao sáng nh t b u tr i
(chòm Canis Major – ð i Khuy n)
-Rigel: sáng th 7 (Chòm
Orion- Th săn)
-Aldebaran: sáng th 13
(Chòm Taurus – Kim Ngưu)
-Capella : sáng t 6 (chòm
Auriga – Ng Phu)
-Pollux và Castor: sáng th 16
và 45 (chòm Gemini – Song T )
-Procyon: sáng th 8 (chòm Canis
Minor – Ti u Khuy n).

nh: L c Giác Mùa ðông

Trang 25


Chòm Sao Thiên Nga – Th p T Phương B c
Chòm sao Thiên Nga (Cygnus) xu t hi n trên b u tr i vào
nh ng ñêm hè v i Ngân Hà t a như d i l a b c v t ngang b u
tr i. Sông Ngân khi ch y qua chòm Thiên Nga thì tách ra làm hai
nhánh và ñây cũng là nơi Ngân Hà nhìn rõ nh t.
Chòm Thiên Nga còn có tên g i khác là Th p T Phương
B c vì hình d ng như cây thánh giá c a nó ñ i ngư c v i chòm
Th p T Phương Nam. Cũng như chòm Th p T Phương Nam
ñây là chòm sao quan tr ng trong vi c ñ nh hư ng, ñư ng th ng
n i sao Deneb sao sáng nh t trong chòm ñ nh th p t v i sao
Gienah c nh s ch g n như chính xác hư ng B c.
Tam giác mùa hè
Theo dòng ch y c a sông Ngân chúng ta s b t g p tam giác mùa hè v i 3 sao sáng: Vega (chòm
Lyra – Thiên C m) , Deneb (chòm Cygnus - Thiên Nga) và Altair (chòm Aquila – ð i Bàng) v i sao
Altair là ñ nh nh n hư ng v phía Nam.
M i năm vào tháng 7 v i nh ng cơn mưa không d t, khi n chúng ta nh l i câu chuy n bu n c a
Ngưu Lang – Ch c N . Dòng sông Ngân ngăn ñôi hai b , Ngư Lang ( sao Altair) b Tây còn nàng
Ch c N phía b ðông xa hơn v phương b c. Sao Ngưu Lang r t d nh n bi t vì c nh nó n m gi a và
g n như th ng hàng v i hai sao nh .

Chòm Sao Crux - Th p T Phương Nam (Nam Th p)
Chòm sao Nam Th p g n li n v i hình nh c a nh ng vùng ñ t c c nam, hình nh nó xu t hi n trên lá
c các nư c c a Châu ð i Dương.
Trên h i trình xuôi v phương nam khám phá ra các vùng ñ t m i, khi qua kh i ñư ng xích ñ o và
càng d n v phương nam thì các chòm sao dùng ñ ñ nh hư ng như B c ð u và sao B c C c không còn
quan sát ñư c n a. Lúc này chòm Nam Th p chính là chi c la bàn tin c y cho các nhà thám hi m.

Trang 26


Khác v i b c c c, nam
c c không có sao ñ làm
m c.Th t ra là có, ñó là sao
Sigma(σ) c a chòm Octans
(Kính bát phân), chòm sao
ñư c ñ t theo tên c a m t
d ng c ño góc trong thiên
văn và hàng h i. Th
nhưng, v i ñ sáng bi u
ki n là + 5.5 g n như sao
Sigma Octantis c c kì khó
nh n bi t b ng m t thư ng.
May m n thay, chòm Nam
Th p cũng h u d ng như
chòm B c ð u ñ xác ñ nh
phương hư ng. Kéo dài cây
thánh giá s cho ta g n như
chính xác hư ng nam.

nh: S d ng chòm Nam Th p ñ xác ñ nh hư ng Nam

Chúng ta ñã d o m t s chòm sao qua các chòm sao có tác d ng ñ nh hư ng c a b u tr i ñêm. N m
ñư c qui lu t và các ñ c ñi m c a b u tr i s khi n b n càng yêu nó hơn. B t c lúc nào b n ra ngoài và
có m t b u tr i sao l p lánh trên ñ u, hãy ñ ng quên quan sát nhé!
Nguy n Anh Tu n
CLB Thiên Văn Nghi p Dư TP.HCM – HAAC
(www.vietastro.org)

Chú thích:
(1) Không hi u t i sao t lâu có r t nhi u ngư i dùng tên g i B c ð u cho sao B c C c(Polaris), th m
chí là trong c sách giáo khoa. Trong chương trình “ðư ng Lên ð nh Olympia” g n ñây cũng có ñáp án
g i B c ð u cho sao B c C c. ðây là s nh m l n trong tên g i. V tên g i B c ð u: quot;ð uquot; ( 斗 4nét ) có
nghĩa là cái ñ u, cái chén, cái v i... B c ð u ( 北斗) th c ch t không ph i m t ngôi sao mà là m t m ng
sao g m 7 sao, chúng có v trí s p x p trông t a cái xoong, cái gàu múc nư c....(t cquot;ñ uquot;). Chòm b c ñ u
theo thiên văn hi n ñ i là 7 sao chính c a chòm G u L n. Ngoài B c ð u Th t Tinh còn có tên g i Nam
ð u L c Tinh là 6 sao có hình cái gàu tương t trong chòm Cung Th (Sagittarius).
(2) Hi p H i Thiên Văn Qu c T – International Astronomical Union (IAU) ñã chia b u tr i thành 88
chòm sao. Các tên g i như B c ð u, Big Dipper v i ph n sao c a chòm G u L n, hay Th n Nông ñ i v i
chòm sao B C p ch là tên g i tương ng trong các n n văn hóa v i m t ph n c a các chòm sao theo ranh
gi i hi n nay. ti ng Anh ngư i ta g i các tên d ng này là “asterism”- các chòm sao không chính th c, ñ
phân bi t v i “constellation”- các chòm sao chính th c.

Trang 27


Trang 28


Trang 29


Trang 30


Trang 31

The Olympeek Tet Mau Ty 2008

Recomendados

Recomendados

Más contenido relacionado

Destacado

Destacado (20)

Similar a The Olympeek Tet Mau Ty 2008

Similar a The Olympeek Tet Mau Ty 2008 (20)

Último

Último (20)

The Olympeek Tet Mau Ty 2008