3. ENERGIA ITURRI
Energia iturriak energia eskuratu
daitekeen fenomeno eta baliabideen
multzoa dira. Besteak beste, eguzkia,
haizea, ura, petrolioa, ikatza eta baita
gizakiaren eta animalien mugimendua
ere dira energia iturri.
4. IKATZA eta PETROLIOA
●
Ikatza eta petrolioa asko
erabiltzen dira. Neurria galdu
ere egiten da. Petrolioa
arriskutsua da
ingurumenarentzat eta miloika
urte behar dira naturak berria
sortzeko.
●
Ikatza aintzinan etxeetan
erabiltzen zen sua egiteko eta
trenetarako. Tonelada pilo bat
behar dira energia gutxi
ateratzeko beraz laster
bukatuko da.
5. IKATZA
Harrikatza beltz eta gotorra da, gehienbat osatua eta landare etorkia
duena.
Ikatz izenarekin, oro har, harrikatza aipatzen da, baina bada ikatz mota
bat, minerala ez dena, baizik eta edo substantziei ura eta beste osagai
batzuk kenduz lortzen dena: .
Erraz erabiltzen dira. Beste iturri batzuk baino eraginkorragoak.
Agortu egingo dira. Gas kutsatzaileak itsutzen dituzte.
6. PETROLIOA
Petrolio osaera ezberdineko nahasketa likidoa da. Materia naturala da,
edo iluna ( edota ere izan badaiteke ere), nahiz eta osaeraren arabera,
itxura desberdina hartzen duen.
Energia emateko duen gaitasun handiarengatik, aise garraiatzeagatik eta
bere ugaritasun erlatiboarengatik, aurrera munduko energia-iturririk
garrantzitsuena bilakatu da.
Lurrazaleko zenbait tokitako arroka porotsuetan dago.
Egungo kontsumoa 84 milioi kupel egunekoa izanda, erreserbak 2039an dira
amaitzekoak, aurkikuntza berriak, kontsumo-aldaketak, hare-petrolioaren
erabilpena eta beste faktore batzuk aintzat hartu gabe
Rraz erabiltzen dira. Beste iturri batzuk baino eraginkorragoak.
Agortu egingo dira. Gas kutsatzaileak isurtzen dituzte.
7. ENERGIA NUKLEARRA
Energia nuklearra erreakzio
nuklearretan askatzen den
energia da. Hedaduraz, energia
nuklearra deritzo, baita ere,
energia horretaz egiten den
aprobetxamenduari, esaterako
energia elektrikoa edo
8. EGUZKI ENERGIA
Eguzki-energia eguzkitik Lurrera erradiazio elektromagnetiko itxuran iristen
den energia mota da. Eguzkia energi iturri agortezina eta berriztagarria da, eta
energia termikoa edo elektrizitatea sortzeko erabiltzen da batez ere.
Eguzki irradiazioa, eguzki energiaren eraginez sortutako bigarren mailako
energia iturriekin batera; eolikoa, olatu energia, energia hidroelektrikoa eta
biomasa, lurrean eskuragarri dauden energia berriztagarrien zatirik handiena da.
Hala ere, eguzki energia baliagarriaren zati txiki bat besterik ez da erabiltzen.
Eguzkiak eragindako energia generazioak motore termiko eta fotovoltaikoetan
datza. Giza sormenak mugatzen du batez ere eguzki energiaren erabilpena.
Eguzki-teknologien sailkapenean, eguzki energia jasotzeko, bihurtzeko eta
banatzeko duten moduaren arabera sistema aktibo edo pasiboak bereizten dira.
Berriztagarria da. Garbia da: ez du kutsatzen.
Garestia da. Eguzkirik ez badago, ez du funtzionatzen. Toki egokietan soilik da
errentagarria.
10. HAIZE ENERGIA
Haize-energiaren erabilera oso sinplea da. Eguzkiak Lurra
berotzen du, baina lurrazalaren forma irregularren eraginez,
tenperatura desberdineko aire-masak sortzen dira, hots,
dentsitate eta presio desberdinekoak.
Desberdintasun horiek alde baterako eta besterako korronte
horizontalak sortzen dituzte, hots haizea sortzen dute. Eta
haize horren abiadurak (energia zinetikoa) higiaraziko ditu bere
bidean jarritako errotaren palak.
12. Biomasa eta biioerregaiak
● Bioerregaiak material
organiko berriztagarri eta
ez fosiletatik eratutako
erregai solido, likido edo
gasak.
● Biomasa ekologian,
eskualde bateko edo
ekosistema bateko izaki
bizidun guztiek duten
masa da. Izaki bizidunak
esaten denean, hilda
dauden aleen masa ere
kontuan hartu behar da.
13. ENERGIA HIDROELEKTRIKOA
● Errotak batzuek aurretik
zegoen ur-jauzi bat
erabiltzen dute.Beste
askok, al
diz, errota baina ehunka
metro gehiago, ibaiaren
amaieran zati bat bideratuz
, eta ahalik eta garaiera
gutxiena galduta errotaren
parera eramaten dute.Eta,
han, ur jatorrizko ibaia
baino altuago dagoenez,
energia potentziala
metatuta izango du.
14. AMAIA IDIAKEZekin elkarrizketa
Gaur goizean, Amaiarekin elkarrizketa egin dugu.
Ikastolan iberdrola erabiltzen dela jakin dugu.
Elektrizitatea argindarra, gasa eta ura berotzeko
erabiltzen dira.
Energia aurrezteko neurriak hauek dira: gauetan
argia itzaltzen dira eta berogailuak programatuta
daude gauetan tenperatura jaisteko eta egunez
neguan igotzeko.
