Makabayan (PSSLC)

2002 KURIKULUM

SA BATAYANG EDUKASYON
SA LEVEL SEKONDARI

Departmento ng Edukasyon
KAWANIHAN NG EDUKASYONG SEKONDARI
DepEd Complex, Meralco Ave., Pasig City

PANIMULA

Ang handbuk na ito ay naglalayong makapagbigay ng pagkalahatang
pananaw tungkol sa programa ng Makabayan sa level secondari. Magsisilbing
gabay din ito sa pagpapatupad ng kurikulum, sa pagpapabatid ng mga patakaran
at gabay sa mga dapat isagawa at isakatuparan.

Sa madaling kabatiran at pag-unawa, ang handbuk ay naglalaman ng
mga sumusunod:

- Ang deskripsyon na kung saan tinitiyak ang focus at empasis ng
larangan ng pagkatuto at ang wikang panturo na gagamitin.

- Ang yunit kredit na nagpapakita ng bilang ng yunit na nakalaan sa
larangan ng pagkatuto na nakabatay sa apatnapung (40) minuto bawat
yunit kredit at siyang gagamitin sa pag-eebalweyt ng mga mag-aaral
tungo sa susunod na level.

- Ang laang oras panklasrum na tumitiyak sa bilang ng minuto o oras ng
pagtuturo sa bawat araw o bawat linggo.

- Ang mga inaasahang bunga na naglalahat sa mga pangkalahatang
kasanayan sa pagkatuto na dapat taglayin ng mga mag-aaral
pagkatapos ng ng bawat taon.

- Ang saklaw na pagkakasunod-sunod ng mga aralin at kontent at ang
lawak ng larangan ng pagkatuto batay sa mga konsepto at paksa.

- Ang mga mungkahing istratehiya na kinakailangang gamitin upang
higit na madevelop agn kontent, mapataas ang mga antas ng
kasanayan at maipakita ang pinagsanib na pagkatuto.

- Ang mga kagamitan na kinabibilangan ng mga inaprubahang gamitin
sa pagturo. Kabilang din ang kagamitang tutulong sa paglalapat ng
”information and communication technology” kung kinakailangan.

- Ang batayan ng pagmamarka na tumitiyak kung paano susukatin ang
kinalabasan ng pagkatuto at mga tiyak na kakayahan ng mga mag-
aaral na dapat lapatan ng marka.

- Ang mga kasanayan sa pagkatuto na tumitiyak sa mga kaalaman,
kasanayan, gawi at mga pagpapahalagang kinakailangang madevelop
at matamo sa proseso ng pagtuturo at pagkatuto.

- Ang hulwarang banghay-aralin na nagpapamalas ng proseso ng
makabuluhang pagtuturo at pagkatuto sa pamamagitan ng paggamit
na iba’t ibang paraan ng integrasyon ng paglalapat ng mga
kinakailangang mga kasanayang pangpamuhay (life skills) at
kasanayan sa mataas na antas ng pag-iisip (higher order thinking
skills), pagpapakita ng pagpoproseso ng mga pagpapahalaga (
valuing process ) ng iba’t ibang interaktiv na gawaing tutugon sa mga
pangangailangan sa pagkatuto ng mga mag-aaral.

Ang handbuk ay binuo bilang gabay at hindi upang gawing de-kahon ang
operasyonalisasyon ng kurikulum. Hindi rin ito binuo upang gumawa ng
restriksyon kung paano ang gagawing pagpapatupad ng kurikulum. Ang
pappapasya kung paano higit na mapaghuhusay ang level ng pagkatuto ay
nakasalalay pa rin sa mga paaralan, mga punongguro at mga guro. Sila ang higit
na nakaaalam ng tamang direksyong dapat nilang tahakin at kung paano nila ito
mararating.

NILALAMAN

Araling Panlipunan …………………………………………………….. 1

Teknolohiya at Edukasyong Pantahanan
at Pangkabuhayan ……………………………………………… 39

Musika, Sining at Edukasyong Pangkatawan
at Pangkalusugan ………………………………………………. 136

Edukasyong sa Pagpapahalaga ……………………………………… 200

NILALAMAN

Panimula - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - i

Deskripsyon - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 1

Yunit Kredit - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 1

Laang Oras Pangklasrum - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 1

Mga Inaasahang Bunga - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 2

Saklaw at Pagkakasunod-sunod - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 3

Mga Mungkahing Istratehiya at Kagamitan - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 9

Batayan sa Pagmamarka - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 10

Mga Kasanayan sa Pagkatuto - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 11

iii

DESKRIPSYON
Ang Araling Panlipunan, na itinuturo batay sa Pilipinong pananaw ay
binubuo ng mga sumusunod:

• Araling Panlipunan I ay pinamagatang Kasaysayan at Pamahalaan ng
Pilipinas. Ang kurso ay tumatalakay sa ugnayan ng heyograpiya,
ekonomiya, sosyolohiya, agham pulitikal sa mga mahahalagang
pangyayaring naganap sa kasaysayan ng Pilipinas simula sa mga
sinaunang pamayanan hanggang sa kasalukuyang panahon.

Masusi ring tinatalakay ang istruktura ng pamahalaang Pilipinas
upang maipokus sa pag-aaral ang pagkamamamayan, demokrasya,
mabuting pamumuno at pagpapabuti ng kapakanang pambayan.

• Araling Panlipunan II ay may pamagat na Pag-aaral ng mga Bansang
Asyano. Tinatalakay ng aralin kung paano ang heyograpiya, kasaysayan,
pamahalaan at kultural na aspeto ng bansang Asyano na nakaaapekto sa
pagsulong at pag-unlad ng mga bansa.

• Araling Panlipunan III ay may pamagat na Kasaysayan ng Daigdig.
Iniuugnay ng heyograpiya sa mga pangyayari ng kasaysayan ng mga
bansa sa aspetong pulitikal, sosyal at ekonomiko ng bansa.

• Araling Panlipunan IV ay ang pag-aaral ng Ekonomiks. Batay sa mga
batayang prinsipyo ng ekonomiks ang mga pagsusuring ginagawa sa mga
isyung-pulitiko at pangkabuhayan ng bansa.

YUNIT KREDIT/LAANG ORAS PANGKLASRUM:

See DepEd Order No. 37, s. 2003, “ Revised Implementing Guidelines of the
2003 Secondary Education Curriculum Effective School 2003-2004”

MGA INAASAHANG BUNGA

Pagkatapos ng apat na taon, ang mag-aaral ay inaasahang may sapat na
kaalaman, kasanayan at pananagutan upang aktibong makalahok bilang
isang mamamayan ng isang malaya, maunlad at mapayapang bansa at
daigdig.

Pagkatapos ng ikatlong taon, ang mag-aaral ay inaasahang aktibong
makatatalakay ng mga kasalukuyang kalagayan ng daigdig batay sa kasaysayan at
mga doktrinang sosyo-pulitiko-ekonomiks tungo sa pandaigdigang kaayusan, partikular
ang globalisasyon at abot-kayang pag-unlad.

Pagkatapos ng ikalawang taon, maipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa,
paggalang at pakikilahok ng Pilipinas sa mga kalapit na bansa sa Asya batay sa kultura
at pagpapahalagang Asyano, tungo sa ikapagtatamo ng panrehiyon at pandaigdigang
kaayusan at kapayapaan.

Pagkatapos ng unang taon, inaasahang magpapahalaga ng mag-aaral ang
pamana ng lahi bilang pundasyon sa pagganap ng mga karapatan at tungkulin ng isang
mabuting mamamayan; pakikibahagi sa pagpapanatili ng kapayapaan at kaunlaran ng
sariling pamayanan; at pagmamalaki sa pagka-Pilipino.

SAKLAW AT PAGKAKASUNOD-SUNOD NG MGA ARALIN

Ang Kasaysayan at Pag-aaral ng mga Bansang
Ang Kasaysayan ng Daigdig Ekonomiks
Pamahalaan ng Pilipinas Asyano

Kahulugan at Batayan ng Katangiang Pisikal ng Bawat Simula ng Pag-unlad Kahulugan
kasaysayan ng Pilipinas Rehiyon sa Asya Heograpiya ng Daigdig Kaugnayan sa ibang disiplina
Kahulugan ng Kasaysayan * Teorya ng Pinagmulan Dibisyon ng Ekonomiks
Bilang Disiplinang Yamang tao sa Asya
Panlipunan Mga Unang Tao Kahalagahan
Heograpiyang Pisikal at * Teorya ng Pinagmulan Paghahati ng Ekonomiks
Kasaysayan ng Pilipinas Batayang Konsepto ng
Ekonomiks
Yamang-Tao Mga Sinaunang Maykroekonomiks
Mga Sinaunang Pamayanan Kabihasnan
Pagdating at paglaganap ng Demand
Islam * Salik
Pakikipag-ugnayan sa ibang Elastisidad ng Demand
Bansa

Kolonisasyon at Ebangheli- Suplay
sasyon * Salik
Konsolidasyon at Elastisidad ng Suplay
integrasyon
Pamilihan

Ebalwasyon at Imersyon

Reksyon ng mga Pilipino Katutubong kasaysayan ng Ang Daigdig sa Panahon Uri ng Pamilihan
laban sa kolonyalismo mga rehiyon ng Asya ng Transisyon Ganap na Kumpetisyon
Pilipino Laban sa Ibang Da-
yuhan
Di- ganap na Kumpetisyon
Pagsilang ng Nasyonalismo Sinaunang Kabihasnan Kabihasnang Klasikal sa Monopolyo
sa Pilipinas Mediterano
* Imperyong Griyego Monopolistic Competition
Propaganda Unang Yugto ng Paglaganap * Helenistikong Kultura Oligopolyo
ng Kanluran sa Asya * Imperyong Romano
Katipunan * Imperyong Byzantine
Himagsikang Pilipino Makroekonomiks
Pagpupunyagi sa Kabila ng Ikalawang Yugto ng Imperya- Kabihasnang Klasikal sa Paikot na Daloy ng
Pagsupil lismo sa Asya Aprika at Amerika Ekonomiya
* Kabihasnang Ekolohikal
sa Aprika Saklaw ng Makroekonomiks
* Kabihasnang Klasikal sa Pag-unlad (growth)
Pasipiko at Amerika
Pambansang Kita (GNP,
GDP)


Pagkabalam ng Kalayaan Ang Nasyonalismo sa Asya Pag-usbong ng Europa Employment
Paghina ng Imperyong
Ang Neo-kolonyalismo ng Romano Implasyon
Mga hamon ng Kalayaan Hapon at Estados Unidos Pagkabuo ng Holy Roman
Ng Amerika sa Asya Empire Epekto ng Implasyon
Pilipinas sa ilalim ng Batas Paglakas ng Simbahang Gampanin ng Pamahalaan
Militar Katoliko Kaugnay ng Implasyon
Paglaganap ng Islam
Panunumbalik ng Krusada Ebalwasyon at Imersyon
Demokrasya Piyudalismo
Paglaganap ng mga Bayan
People Power I at Lungsod

Hamon sa Bagong Milenyo

People Power II

Ang Estado Ang Sistemang Pampulitika Pag-igting ng Ugnayang Pan Fiscal Policy
sa Asya daigdig at Pagtatatag ng
Ang Saligang Batas Ang Lipunang Asya mga "Nation-States" Monetary Policy
- proseso, paraan ng pag- Bangko Sentral ng Pilipinas
babago Paglakas ng mga (kasaysayan)
Bourgeoise
Pamahalaang Nasyonal Ang Ekonomiya ng Asya Pagsilang ng Merkantilismo Mga Bangko
Pagtatatag ng Nat'l Uri ng Bangko
Mga Sangay ng Pamahalaan Monarchy
Renaissance
Pamahalaang Lokal Ang Sining at Palakasan sa Repormasyon Kooperatiba
Asya Savings and Loan
Badyet Paglawak ng Kapangyarihan Association
ng Europa Pawnshop

Kolonisasyon (Unang
Pakikipag-ugnayang Pan- Yugto) Pananalapi
labas Rebolusyong Industriyal
Rebolusyong Siyentipiko Epekto ng Pananalapi sa:
Rebolusyong Pampulitika Investment
at Panlipunan Savings
Kolonisasyon (Ikalawang
Yugto) Pambansang Badyet
Pagkamulat
Foreign Exchange
Nasyonalismo Demand at Suplay
Kahalagahan
Tunggalian ng Interes Suliranin
Gampanin ng Pamahalaan
Unang Digmaang
Pandaigdig Impormal na Sektor ng Eko.
kalawang Digmaang Ebalwasyon at Imersyon
Pandaigdig


Pagkamamamayan Mga Sigalot sa Asya (cold Ang Daigdig Ngayon at sa Mga Industriya, Pangingisda,
- tungkulin at pananagutan war) Hinaharap Pagmimina at Panggugubat
ng mamamayan
- katarungang panlipunan Mga Ideolohiyang Pulitikal Industriya at Pangangalakal
- karapatang pantao Pagtutulungang Asyano * Demokrasya
* Komunismo Impormal na Sektor
* Anarkismo
Mga Pangunahing Isyu at * Indibidwalismo Serbisyo at Paglilingkod
* Mga interesadong pangkat Pagmamalasakit * Pasismo
* Nasismo
* Lipunang Sibil Kalakalang Panlabas
Doktrinang Sosyo-
*Mga Isyu: Katiwalian sa Mga Pangkasalukuyang Ekonomiko Mga Pangkasalukuyang Isyu
Pamahalaan Isyung may Kinalaman sa * Kapitalismo Kaugnay ng Pambansang
Pakikipag-ugnayan ng Asya * Sosyalismo Ekonomiya at Pag-unlad
sa Kapwa Bansang Asyano
at sa mga Bansa sa Daigdig Cold War Kababaihan-bilang
Neo-Kolonyalismo Manggagawa
Pagpaparami ng Armas
Populasyon at Pag-unlad Kawalan ng hanapbuhay
Teknolohiya at Kalagayang Migrasyon
Ekolohikal
Karapatang Pantao Prostitusyon

Mga Pangkasalukuyang
Isyung Kinakaharap ng mga
Bansa sa Daigdig

MGA MUNGKAHING ISTRATEHIYA AT KAGAMITAN
Upang maging kawili-wili ang pagtutro ng Araling Panlipunan, maaring
gamitin ng guro ang mga sumusunod:

1. “Ano ang mangyayari kung . . . . . . . ?”
Simulan ang aralin sa pamamagitan ng tanong na “Ano ang mangyayari
kung. . .?
Sa pamamagitan ng katanungang ito, maaring makapanghula ang mag-
aaral ng maaaring mangyari sa isang ibinigay na sitwasyon.

2. Pagsasagawang Antropolohiya
Isalarawan ang ilang halimbawa ng mga antigo o lumang mga bagay.
Bayaang makabuo ang mag-aaral ng kultura ng mga tao batay sa mga
lumang bagay na nabanggit.

3. Mga Pangitaing Paghihinuha
Bumuo ng isang senaryo at mga kaakibat na paghihinuha. Papiliin at
papaliwanagin ang mag-aaral sa pinakaangkop na hinuha na mapipili.

4. Paghahanay ng mga Isyu
Magtala ng mga isyu. Pagsunod-sunurin ayon sa kahalagahan.

5. Ugnayan ng mga Kards
Sa pamamagitan ng mga makikitid na piraso ng kartolina, tataluntunin
(trace) ng mga mag-aaral ang mga sanhi at ugnayan ng mga pangyayari
-
6. Pagtatalo
Maaring gamitin ang istratehiya ng pagtatalo sa mga isyung kontrobersyal

7. Pagsasatao
Pagganap ng mga tao sa isang sitwasyon upang makatulong sa paglutas
ng suliranin.

8. Paghahambing ng mga Ulat (accounts)
Mag-ulat ng mga sinabi ng mga manunulat o awtor tungkol sa isang
partikular na pangyayari. Paghambingin ang mga datos at mga
pagpapaliwanag. Magbigay ng konklusyon.

9. “Kung Sila’y Naririto”
Pagbahaginin ang mga mag-aaral ng mga katanungang nais nilang
itanong kung nasa harapan na nila ang nga taong may partisipasyon sa
kasaysayan at iba pang mahahalagang pangyayari.

10. Pag-uulat Mula sa Hukuman (Courtroom)
Epektibong pamamaraan sa nga temang kontrobersyal

Ang mga sumusunod na kagamitan ay makatutulong upang malinang ng lubusan
ang mga inaasahang kasanayan:

• Batayang Aklat

• Magazines at iba’t ibang polyeto

• Mapa at Globo

• Mga larawan

• Video tapes, slides

BATAYAN SA PAGMAMARKA


MGA KASANAYAN SA PAGKATUTO

Unang Taon
Kasaysayan at Pamahalaan ng Pilipinas

Mga Pangkalahatan at Tiyak na Kakayahan

Pagkatapos ng isang taong pag-aaral sa antas na ito ng mataas na paaralan,
ang bawat mag-aaral ay inaasahang makapagpapamalas ng sumusunod na
kakayahan.

I. Ang Pag-aaral ng Kasaysayan

1. Napahahalagahan ang pag-aaral ng kasaysayan

Kahalagahan ng Kasaysayan

Naiuugnay ang kasaysayan sa iba pang disiplinang panlipunan.

II. Ang Simula ng Bansa

Heograpiya at Kasaysayan

1. Napahahalagahan ang kaugnayan ng heograpiya sa paglinang ng
kabihasnang Pilipino

1.1 Naipaliliwanag ang iba’t ibang teorya tungkol sa pinagmulan ng kapuluan

1.2 Naituturo sa mapa ang mga hangganan ng pambansang teritoryo ng

Pilipinas ayon sa Saligang Batas ng 1987

1.3 Naipaliliwanag ang mga probisyon ng Doktrinang Pangkapuluan
(Archipelagic Doctrine) at ng Exclusive Economic Zone

1.4 Nasusuri ang katangiang pisikal ng Pilipinas tulad ng lokasyon, hugis,
anyo, sukat, lawak at klima

1.5 Napatutunayang may mga likas na yaman at likas na kagandahan ang
bansa na nangangailangan ng wastong paggamit at pangangalaga

1.6 Natatalakay ang mga layunin at dahilan ng rehiyonalisasyon ng Pilipinas

1.7 Nasusuri ang epekto ng pisikal na heyograpiya sa mga pag-uugali at
kamalayang pangkapaligiran

Yamang-tao

1.8 Naipaliliwanag ang balangkas ng populasyon sa Pilipinas sa iba’t ibang
panahon ayon sa:

• Dami ng tao
• Kasarian
• Gulang
• Bilis ng paglaki
• Bahagdan ng marunong bumasa at sumulat
• Edukasyon
• Uri ng hanapbuhay
• Bilang ng may hanapbuhay
• Kita ng bawat tao

1.9 Nasusuri ang mga implikasyon ng balangkas ng populasyon sa bansa

Sinaunang Pamayanan

1.10 Nasusuri ang mga teorya tungkol sa pinagmulan ng mga unang tao sa
Pilipinas

1.11 Naipagmamalaki ang pagkakaroon ng kultura ng mga sinaunang
pamayanan

Paglaganap ng Islam

1.12 Nasusuri ang mga katangian ng kulturang Muslim.

Pakikipag-ugnayan

1.13 Napahahalagahan ang mga impluwensiya mula sa mga Asyano

III. Paglinang sa Kamalayang Pilipino

1. Napahahalagahan ang mga pagsisikap ng mga Pilipino na malinang ang
kamalayang Pilipino

Kolonisasyon at Ebanghelisasyon

1.1 Nasusuri ang mga layunin ng Espanya sa pagtungo at pagsakop sa
Pilipinas

1.2 Nabibigyang-puna kung paano ginamit ang krus at espada upang
maisagawa ang pananakop sa mga Pilipino

1.3 Naipaliliwanag ang mga patakarang kolonyal ng mga Kastila

1.4 Naipaliliwanag kung paanong ang katutubong kultura ay naging
kasangkapan sa pananakop

1.5 Masusuri ang iba’t ibang epekto ng kolonisasyon at ebanghelisasyon

1.6 Naipaliliwanag ang blangkas ng pamahalaang kolonyal sa Pilipinas

Konsolidasyon at Integrasyon

1.7 Nasusuri ang mga pangunahing katangian ng pamahalaang kolonyal

1.6 Nasusuri ang patakarang pangkabuhayan na ipinatupad ng pamahalaan

1.7 Nasusuri ang mga pagbabagong kultural na naganap sa panahon ng
Kastila

1.8 Nabibigyang-puna ang kalagayan ng mga karapatan ng mga Pilipino sa
panahong kolonyal.

Reaksyon ng mga Pilipino

1.9 Naipaliliwanag ang paraan ng pakikitungo at pagtutol ng mga Pilipino sa
mga mananakop

1.10 Naipahahayag ang pagpapahalaga sa kagitingan ng mga Muslim at ng
mga katutubo sa bulubundukin ng Hilagang Luzon at iba pang pamayanan
sa buong kapuluan

Pilipino Laban sa Ibang Dayuhan

1.11 Nabibigyang-puna ang reaksyon ng mga Pilipino sa ibang dayuhang
nagtangkang manakop dito

IV. Pagsibol at Pag-unlad ng Nasyonalismong Pilipino

1. Napahahalagahan ang pagsibol at pag-unlad ng nasyonalismong Pilipino

Pagsilang ng Nasyonalismo

1.1 Nasusuri ang epekto ng patakarang kolonyal sa pag-usbong ng
nasyonalismo

Kilusang Propaganda

1.2 Natataya ang kilusang Propaganda batay sa uri ng pamumuno, mga
nagawa at kinahinatnan nito

1.3 Napahahalagahan ang pagsisikap ng mga propagandista upang
magkaroon ng reporma sa mapayapang pamamaraan

Katipunan

1.4 Nailalahad ang pangyayaring nagbigay-daan sa pagtatatag ng Katipunan

1.5 Napahahalagahan ang paniindigan ng mga Katipunero na makamit ang
kalayaan

Himagsikang Pilipino

1.6 Napag-uugnay-ugnay ang mahahalagang pangyayaring naganap sa
panahon ng himagsikan

1.7 Nahihinuha ang implikasyon ng kawalan ng pagkakaisa sa himagsikan

1.8 Nabibigyang-kahulugan ang itinatadhana ng kasunduan sa Biak-na-Bato

1.9 Nabibigyang-puna ang pagtatatag ng pamahalaan ng mga Pilipino noong
1898

1.10 Naipahahayag ang damdamin hinggil sa proklamasyon ng kasarinlan ng
Pilipinas

1.11 Naipaliliwanag ang kahalagahan ng Kongreso ng Malolos

1.12 Nabubuod ang mahahalagang probisyon ng Saligang-Batas ng Malolos

1.13 Nabibigyang-halaga ang mga nagawa ng Republikang itinatag sa Malolos.

1.14 Nabibigyang-halaga ang pagtatatag ng Iglesia Independiente ng Pilipinas

1.15 Natatalakay ang mga dahilan at epekto ng Digmaang Pilipino-Amerikano

V. Paghadlang sa Nasyonalismong Pilipino

1. Napahahalagahan ang pagsisikap ng mga Pilipino na makapagsarili sa kabila ng
pagkakatatag ng pamahalaang Amerikano

Paghadlang sa Nasyonalismong Pilipino

1.1 Nasusuri ang mga layunin ng pananakop ng Estados Unidos sa Pilipinas

1.2 Naipamamalas ang matalinong pagsusuri sa mga pangyayaring sumupil
sa nasyonalismong Pilipino

1.3 Nasusuri ang patakarang pampulitika, pang-ekonomiya, panlipunan at
pangkultura na pinairal ng mga Amerikano

Pagpupunyagi sa Kabila ng Pagsupil

1.4 Natatalakay ang mga patakaran at batas na may kinalaman sa pagsasarili
ng mga Pilipino

1.5 Nasusuri ang mga nilalaman ng batas na ginawa ng Komisyon ng
Pilipinas

1.6 Nasusuri ang kahalagahan ng pagkakatatag ng Asemblea Filipina

1.7 Naipaliliwanag ang bahaging ginagampanan ng mga Misyong
Pangkalayaan tungo sa pagsasarili

1.8 Nasusuri ang kahalagahan ng Batas Hare-Hawes-Cutting at Tydings-
McDuffie sa pagsasarili

1.9 Nabubuod ang mga pangunahing probisyon ng Saligang-Batas ng 1935

1.10 Natatalakay ang anyo at balangkas ng pamahalaang Komonwelt

1.11 Natataya ang mga pagbabago sa panahon ng Komonwelt

1.12 Napahahalagahan ang likhaing-kultural na nagpasulong sa adhikaing
pagsasarili

Pagkabalam ng Kalayaan

1.13 Naipagmamalaki ang ipinakitang kagitingan ng mga Pilipino upang
mapalayang muli ang Pilipinas

1.14 Natatalakay ang pagbabalik ng pamahalaang Komonwelt matapos ang
pagkakatapon dahil sa digmaan

1.15 Naipaliliwanag na ang digmaan ay walang naidudulot na kabutihan at
kapakinabangan sa bansa

VI. Pagtataguyod ng Kalayaan

1. Napahahalagahan ang mabubuting nagawa ng iba’t ibang pangasiwaan mula
nang makalaya ang bansa

Mga Hamon sa Kalayaan

1.1 Naihahambing ang palatuntunan ng pamahalaan, paraan ng
pangangasiwa, paglutas ng mga suliranin at repormang ipinatupad mula
kay Roxas hanggang sa kasalukuyan

1.2 Nabibigyang-halaga ang kalakasan at kahinaan ng mga nagawa ng iba’t
ibang pangasiwaan mula kay Roxas hanggang sa kasalukuyang
administrasyon

Ang Pilipinas sa Ilalim ng Batas Militar

1.3 Nasusuri ang mga dahilan ng pagdedeklara ng Batas Militar

1.4 Naipaliliwanag ang mga pagbabagong naganap sa panahon ng
awtoritaryanismong konstitusyunal

1.4 Nailalahad ang mga pangyayaring nagbigay-daan sa pagwawakas ng
awtoritaryanismong konstitusyonal sa Pilipinas

Panunumbalik ng Demokrasya

1.5 Nailalahad ang mga pangyayaring nagbigay-daan sa pagpapanumbalik ng
demokrasya sa Pilipinas

1.6 Naibibigay ang kahulugan ng salitang demokrasya

1.7 Nasusuri ang “people powers” sa EDSA

1.8 Nailalahad ang palatuntunan ng pamahalaan, paraan ng pangangasiwa,
paglutas ng mga suliranin at repormang ipinatupad ng pamahalaan mula
sa panunungkulan ni Pangulong Aquino hanggang sa Pangulong Arroyo

Kultura sa Pagtataguyod ng Demokrasya

1.9 Napahahalagahan ang bahaging ginampanan ng sining, literatura at
midya sa lipunan

VII. Ang Pamahalaan at ang Mamamayan

1. Napahahalagahan na ang pamamahala ay magkabalikat na gawain ng
pamahalaan at mamamayan

Ang Estado

1.1 Naipaliliwanag ang elemento ng isang Estado

1.2 Naipaliliwanag ang kaibhan ng nasyon sa Estado

1.3 Nailalapat sa Pilipinas ang konsepto ng Estado

Saligang Batas

1.4 Nasusuri ang uri, mga bahagi, mga katangian at kahalagahan ng
Saligang-Batas

1.5 Nailalahad ang proseso ng pagbabalangkas ng Saligang-Batas ng
Pilipinas

1.6 Naihahambing ang mahahalagang probisyon ng iba’t ibang Saligang-
Batas ng Pilipinas

Pagkamamamayan

1.7 Nakikilala kung sino ang mamamayang Pilipino

1.8 Nasusuri ang mga karapatan at tungkulin ng isang mamamayan

1.9 Napahahalagahan ang mga karapatan ng bata, kababaihan at
manggagawa

1.10 Naipaliliwanag ang iba’t ibang pakikilahok ng mamamayan sa mga
prosesong pampulitika

Ang Pamahalaan

1.11 Nakabubuo ng sariling kahulugan ng salitang pamahalaan

1.12 Nauuri ang mga pamahalaan

1.13 Nasusuri ang mga tungkulin at gawain ng pamahalaan

1.14 Naipahahayag ang kahalagahan ng pagkakaroon ng matatag na
pamahalaan

1.15 Naipaliliwanag ang mga limitasyon ng mga sangay ng pamahalaan

Mga Sangay ng Pamahalaang Nasyonal

Tagapagpaganap

1.16 Napaghahambing ang mga kwalipikasyon, tungkulin at kapangyarihan ng
Pangulo at Pangalawang Pangulo

1.17 Nasusuri ang komposisyon at tungkulin ng Gabinete

Tagapagbatas

1.18 Natatalakay ang katangian, tungkulin at kapangyarihan ng Kongreso

1.19. Naipaliliwanag ang mga hakbang kung paano nagiging batas ang isang
panukalang-batas

Hukuman

1.20 Natatalakay ang organisasyon, tungkulin, at saklaw na kapangyarihan ng
mga hukuman sa bansa

1.21 Natutunton ang prosesong panghukuman

1.22 Naipahahayag ang kahalagahan ng isang malaya, makatarungan at
matatag na sistema ng paghuhukom

Komisyong Konstitusyonal

1.23 Natatalakay ang organisasyon, tungkulin at saklaw na kapangyarihan ng
mga Komisyong Konstitusyonal

Pamahalaang Lokal

1.24 Natatalakay ang balangkas, tungkulin at kapangyarihan ng pamahalaang
lokal batay sa Local Government Code

1.25 Nasusuri ang relasyon ng pamahalaang lokal sa pamahalaang pambansa

1.26 Napahahalagahan ang bahaging ginagampanan ng pamahalaang lokal

Badyet

1.27 Naibibigay ang kahulugan ng pambansang badyet

1.28 Naipaliliwanag ang pinanggagalingan ng pondo ng pamahalaan

1.29 Nasusuri ang pinagkakagastusan ng pamahalaan

1.30 Nabibigyang-puna ang paraan ng paggugol ng pamahalaan

1.31 Naipaliliwanag ang pangangalaga ng pamahalaan sa pananalapi ng
bayan

Pakikipag-ugnayang Panlabas

1.32 Nasusuri ang kahulugan ng patakarang panlabas ng bansa

1.33 Nasusuri ang mga suliraning panlabas na kasalukuyang hinaharap ng
bansa

1.34 Nabibigyang-halaga ang mga paraang ginagamit sa pagharap sa mga
suliraning panlabas katulad ng extradition treaty, terorismo at iba pa

Ikalawang Taon
Pag-aaral ng mga Bansang Asyano


Pagkatapos ng isang taong pag-aaral sa antas na ito sa mataas na paaralan,
ang bawat mag-aaral ay inaasahang magpakita ng sumusunod na kakayahan:

I. Heograpiya ng Asya

1. Naipamamalas ang pag-unawa at pagpapahalaga sa kaugnayan ng
heograpiya sa kultura at kasaysayan ng mga tao sa mga bansang
Asyano

Katangiang Pisikal ng Asya

1.1 Naipaliliwanag ang mga batayan sa paghahating-heograpiko:
Hilagang Asya, Silangang Asya, Timog - Silangang Asya , Timog
Asya, Timog – Kanlurang Asya

1.2 Naipaliliwanag ang kinaroroonan, hugis, sukat, anyo at klima ng
mga rehiyon

1.3 Natataya ang mga implikasyon ng mga katangiang pisikal sa
pamumuhay ng mga tao sa mga bansang Asyano

1.4 Nasusuri ang mga dahilan at epekto ng mga suliraning
pangkapaligiran ng Asya

Yamang Tao sa Asya

1.5 Nasusuri ang grap/talahanayan ng datos sa populasyon ng mga
bansa sa Asya batay sa

• dami ng tao sa bawat kilometrong parisukat
• komposisiyon ayon sa gulang
• inaasahang haba ng buhay (life expectancy)
• kasarian
• bilis ng paglaki
• uri ng hanapbuhay
• bilang ng may hanapbuhay
• kita ng bawat tao
• antas ng urbanisasyon
• bahagdan ng marunong bumasa at sumulat

1.6 Naipahahayag ang kahalagahan ng yamag-tao sa pambansang
kaunlaran

1.7 Nailalarawan ang antas ng teknolohiya ng ilang bansa sa Asya at
ang kaugnayan nito sa pagpapa-unlad ng kabuhayan

1.8 Nasusuri ang antas ng kabuhayan ng mga bansang Asyano batay
sa uri ng paglilingkod na panlipunan at pangkabuhayan

II. Ang Asya sa Iba’t ibang Panahon

1. Naipamamalas ang kritikal na pagsusuri sa mga mahahalagang
pangyayari sa kasaysayan ng Asya

Sinaunang Kabihasnan sa Asya

1.1 Naiuulat ang mga teorya ng bayolohikal na ebolusyon ng mga sinaunang
taong nanirahan sa Asya

1.2 Nailalarawan ang kaanyuan ng “proto – human” at modernong tao

1.3 Nailalarawan ang kaparaanan ng kabuhayan, teknolohiya at
organisasyon noong panahong neolitiko, paleolitiko at metal

1.4 Natatalakay ang mga kaisipan at pandaigdigang pananaw ng mga
Asyano (sinocentrism, Divine Origin, Threrava Buddhism at iba pa.)

1.5 Naiuugnay ang pandaigdigang pananaw ng mga Asyano sa daloy ng
kanilang kasaysayan

1.6 Napapagsunod-sunod ang mahahalagang pangyayari sa pag-unlad ng
sinaunang kabihasnan sa Asya (500B.C)

1.7 Naipapahayag ang pagpuri at pagmamalaki sa mga kontribusyon sa
sangkatauhan ng mga sinaunang kabihasnang Asyano

Ang Asya at ang mga Kanluranin

1.8 Naiuugnay ang mahahalagang pangyayaring naganap sa Asya sa
pagitan ng 500 BC at 1500 sa pagpasok ng mga taga-kanluran

1.9 Nasusuri ang mga pangyayaring pulitko-ekonomiko ng nagbibigay-daan
sa pagdating ng mga Europeo noong ika-16 hanggang ika-19 na dantaon

1.10 Nailalarawan ang kolonyalismo ng Kanluran na itinatag sa mga rehiyon
ng Asya

1.11 Naipaliliwanag ang tugon ng pagsang-ayon o pagtutol sa naitatag na
kolonyalismo sa Asya

1.12 Natataya ang mga epekto ng kolonyalismo sa rehiyong Asyano

1.13 Naibibigay ang mga dahilan na pagpapatuloy ng emperyalismong
Europeo sa Asya

Nasyonalismo sa Asya

1.14 Nasusuri ang mga pangyayaring nagbigay-daan sa pagsibol at pag-
unlad ng nasyonalismo sa iba’t ibang rehiyon ng Asya

1.15 Naipaliliwanag ang iba’t ibang mainipestasyon ng nasyonalismo

1.16 Naipaliliwanag ang kaugnayan ng komunismo sa nasyonalismo

1.17 Naipahahayag ang pagpapahalaga sa bahaging ginampanan ng
nasyonalismo sa pagbibigay-wakas sa imperyalismo sa Asya

1.18 Naibibigay ang mga anyo ng neo-kolonyalismo sa Asya simula 1945
hanggang sa kasalukuyan

1.19 Nailalarawan ang imperyalismong kultura at ekonomiko

1.20 Nasusuri ang tugon ng mga Asyano sa neo-kolonyalismo

III. Ang Kulturang Asyano

1. Naipamamalas ang pag-unawa at pagpapahalaga sa mga katangian ng
sistemang pampulitika, lipunan, pangkabuhayan at kultura ng mga
bansa sa Asya sa pagdaraan ng panahon

Sistemang Pampulitika sa Asya

1.1 Naihahambing ang balangkas ng pamahalaan ng ilang bansang Asyano

1.2 Napaninindigan ang karapatang magkaroon ng mabuting pamahalaan

Lipunang Asyano

1.3 Nailalawaran ang mga pamilya sa Asya

1.4 Nabibigyang-puna ang mga pagbabago sa pamilyang Asyano

1.5 Naipaliliwanag ang pagbabago sa pakikitungo sa katayuan ng kababaihan
sa Asya

1.6 Nabubuo ang konklusyon tungkol sa pamilyang Asyano

1.7 Naipakikita ang pangangalaga sa katatagan ng pamilya bilang batayang
yunit ng lipunan

1.8 Nasusuri ang kinalaman ng edukasyon sa pamumuhay ng mga Asyano

1.9 Natataya ang bahaging ginagampanan ng relihiyon sa halos lahat ng aspeto
ng pamumuhay ng mga Asyano

1.10 Nailalarawan ang mga katangian ng ekonomiya ng Asya

1.11 Nasusuri ang pagkakaiba-iba ng antas ng pagsulong at pag-unlad sa
Asya

1.12 Nasusuri ang mga pagbabagong naganap sa ekonomiya sa pagdaraan ng
panahon

Mga Kontribusyong ng mga Asyano

1.13 Nakikilala ang mga nagawa ng mga Asyano sa iba’t ibang larangan:

• Panitikan
• Musika at Sayaw
• Arkitektura
• Pagpipinta
• Iskultura
• Teatro
• Palakasan

1.14 Naipakikita ang pagmamalaki sa mga kontribusyon ng mga Asyano sa
daigdig ng humanidades at palakasan

IV. Ang Asya sa Pangkasalukuyang Panahon

1. Napahahalagahan ang mga pangyayaring nagaganap sa kasalukuyang
panahon sa larangan ng pulitika,lipunan at pangkabuhayan

1.1 Nailalahad ang mga sigalot na kaugnay sa “cold war”, relihiyon-pulitikal at
mga alitang pang-etniko

1.2 Napapangatwiranan ang kaangkupan ng isang natatanging hakbang sa
paglutas ng sigalot

1.3 Nakikilala ang mga samahang pangrehiyon sa Asya

1.4 Naiisa-isa ang bahaging ginagampanan ng mga samahang pangrehiyon

1.5 Naitataguyod ang pagtutulungang pangrehiyon ng mga Asyano

1.6 Naipaliliwanag ang pangunahing isyu at pagmamalasakit (concerns) na
kinakaharap ng Pilipinas dala ng kasalukuyang pagbabagong pulitikal at
sosyo-ekonomiko sa Asya (terorismo, kahirapan, pagkasira ng kapaligiran,
pang-aabuso sa karapatang pantao, at iba pa.)

1.7 Nasusuri ang kaisipan at kamalayang Asyano na bumabalot at gumagabay
sa katauhan ng mga Asyano (hal. “resiliency”)

1.8 Napahahalagahan ang angking kakayahan ng Asya sa pagkikihalubilo at
pakikitungo sa galaw ang mga bansa sa buong mundo

Ikatlong Taon
Kasaysayan ng Daigdig

Mga Pangkalahatan at Tiyak na Layunin

ang bawat mag-aaral ay inaasahang magpapakita ng sumusunod na kakayahan:

Ang Simula ng Pag-unlad

Naipamamalas ang pag-unawa sa kimalaman ng heograpiya sa pamumuhay
ng mga sinaunang daigdig

Heograpiya ng Daigdig

1.1 Nasusuri ang teorya tungkol sa pinagmulan ng daigdig

1.2 Nailalarawan ang katangiang pisikal ng daigdig bilang tirahan ng tao

1.3 Naipaliiwanag ang kahalagahan ng heograpiya sa kasaysayan

1.4 Nasusuri ang kaugnayan ng heograpiya sa mga pandaigdigang penomena
(global warming, el niño, la niña at iba pa.)

Mga Unang Tao

1.5 Naipahahayag ang iba’t ibang teorya tungkol sa pinagmulan ng tao

1.6 Nasusuri ang katangian ng mga yugto ng pag-unlad ng kultura ng mga
sinaunang tao

Mga Unang Kabihasnan

1.7 Nasusuri ang kahalagahan ng Rebolsuyong Neolitiko (pasimula ng
agrikultura)

1.8 Naiuugnay ang heograpiyang pisikal sa paglinang ng mga unang
kabihasnan

1.9 Nasusuri ang pagsulong ng mga kabihasnang Minoan at Mycenean mula sa
mga unang sentro ng kabihasnan

1.10 Natatalakay ang kontribusyon ng mga unang kabihasnan sa kultura ng
daigdig

Ang Daigdig sa Panahon ng Transisyon

Napahahalagahan ang pagkabuo ng mga imperyo at ang pag-usbong ng
isang malakas na Europa bunga ng ugnayang komersyal sa relihiyon

Kabihasnang Klasikal sa Mediterano

1.1 Nailalarawan ang pagkabuo ng imperyong Griyego

1.2 Nailalahad ang pagyabong ng Helenistikong kultura

1.3 Natatalakay ang pagkabuo ng kulturang Romano

1.4 Natatalakay ang pakabuo ang imperyong Byzantine

1.5 Naipaliliwanag kung paanong ang kabihasnang Islamiko ay naging daan sa
ugnayang Kanluran at Silangan

Kabihasnang Klasikal sa Aprica at Amerika

1.6 Natatalakay ang pagkabuo ng mga kabihasnan sa mga rehiyong ekolohikal
sa Aprica (Songhei, Mali at iba pa.)

1.7 Natatalakay ang pagkabuo ang kabihasnang Amerika

1.8 Nailalarawan ang mga kaganapan sa mga pulo ng Pasipiko

1.9 Napahahalagahan ang kontribusyon ng Aprika at Amerika

Pag-usbong ng Europa

1.10 Natatalakay ang mga salik na nagbigay-daan sa paghina ng Imperyong
Romano

1.11 Naiuugnay ang pagbaksak ng Imperyong Romano sa pagpasok ng
Gitnang Panahon

1.12 Natatalakay ang pagkabuo ng “Holy Roman Empire”

1.13 Natatalakay ang paglakas ng Simbahang Katoliko bilang isang
makapangyarihang institusyon sa Gitnang Panahon

1.14 Natatalakay ang naganap na krusada sa Gitnang Panahon

1.15 Nasusuri ang paglaganap ng piyudalismo at manoryalismo sa Europa

1.16 Nasusuri ang pagsisimula at paglaganap ng mga bayan at lungsod

Pag-igting ng Ugnayang Pandaigdig at Patatatag ng mga “Nation – States”

Naipamamalas ang mapanuring pag-aaral sa mga kaganapan sa daigdig na
humantong sa pagtatatag ng mga “nation – states”

Paglakas ng Europa

1.1 Natatalakay ang paglakas ng nga “burgeoisie”

1.2 Natatalakay ang pagsilang nga merkantilismo

1.3 Natatalakay ang pagtatatag ng “national monarchy”

1.4 Natatalakay ang mga salik na nagbigay - daan sa “renaissance”

1.5 Napahahalagahan ang kontribusyon ng “renaissance” sa daigdig

1.6 Nasusuri ang bahaging ginampanan ng Simbahang Katoliko sa paglakas ng
Europa

1.7 Natutunton ang simula at paglaganap ng repormasyon

Paglawak ng Kapangyarihan ng Europa

1.8 Nailalahad ang mga dahilan, uri at lawak ng unang yugto ng kolonisasyon at
ang epekto sa mga lupang sakop

1.9 Nasusuri ang epekto ng Rebolusyong Industriyal

1.10 Nasusuri ang epekto ng Rebolusyong Sayentipiko

1.11 Natatalakay ang Rebolusyong Pampulitika at Panlipunan sa Europa at
Amerika

Pananaig ng Kapangyarihang Kanluranin

1.12 Nasusuri angmga dahilan, uri, lawak at epekto ng ikalawang yugto ng
Kolonisasyon

Pagkamulat

1.13 Naiuugnay ang Rebolusyong Pangkaisipan sa Rebolusyong Pranses at
Amerika

1.14 Naihahambing ang nasyonalismong nalinang sa Europa at sa mga
kolonya

1.15 Naiuugnay ang Rebolusyong Pangkaisipan sa pag-unlad ng nasyonalismo
sa mga bansang sakop

1.16 Naipahahayag ang pagpapahalaga sa nasyonalismo sa iba’t ibang bahagi
ng daigdig

Tunggalian ng Interes

1.17 Nailalahad ang mga pangyayaring ngabigay-daan sa Unang Digmaang
Pandaigdig

1.18 Natatalakay ang mga kahalagahan ng mga kritikal na pangyayari noong
Unang Digmaang Pandaigdig

1.19 Nasusuri ang epekto ng Unang Digmaang Pandaigdig

1.20 Nabibigyang-puna ang mga pagsisikap ng mga bansa na magkaroon ng
kapayapaang pandaigdig sa pagwawakas ng digmaan

1.21 Nailalahad ang mga pangyayaring bagbigay-daan sa Ikalawang Digmaang
Pandaigdig

1.22 Naipaliliwanag ang kahalagahan ng mga pangunahing pangyayari noong
Ikalawang Digmaang Pandaigdig

1.23 Nasusuri ang papel na ginampanan ng Estados Unidos at Hapon sa
Ikalawang Digmaang Pandaigdig

1.24 Nasusuri ang epekto ng Ikalawang Digmaaang Pandaigdig sa Europa,
Asya, Aprika at mga kolonya

1.25 Naiuugnay sa pagwawakas ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig ang
pagkakatatag ng Nagkaisang Bansa

Ang Daigdig Ngayon at sa Hinaharap

Naipamamalas ang mapanuring pag-aaral sa mga isyu at suliraning
pandaigdig sa kasalukuyan

Mga Ideolohiyang Laganap

1.1 Nailalahad ang mga idolohiyang sinusunod ng mga bansa

1.2 Naipaliliwanag ang bahaging ginagampanan ng pwersang demokrasya at
komunismo sa kalagayan ng mga tao

1.3 Naiuugnay ang mga pwersang pangkabuhayan sa kalagayang pulitikal
ng bansa
1.4 Napahahalagahan ang makatwiran at bukas na isipan ng mga bansa
lalo na sa Pilipinas sa pagpili ng mga ideolohiyang yayakapin

Cold War at Neo-kolonyalismo

1.5 Nailalahad ang mahahalagang kaganapan sa daigdig na
nagpapawalang-saysay sa “cold war”

1.6 Nabibgiyang-halaga ang mga epekto ng neo-kolonyalismo

Pagpaparami ng Armas

1.7 Natataya ang mga epekto ng pagpaparami ng armas sa iba’t ibang panig
ng daigdig

1.8 Nabibigyang-puna ang mga pulong at kasunduan tungkol sa mga
sandatang nukleyar

Populasyong at Pag-unlad

1.9 Natatalakay ang mga isyung kaugnay ng mga suliraning pampopulasyon

1.10 Nabibigyang-halaga ang mga programang pampopulasyon sa daigdig

Teknolohiya at Kalagayang Ekolohikal

1.11 Nasusuri ang mga isyu at suliraning may kinalaman sa paggamit ng
teknolohiya (isyu at suliraning ekolohikal, paglilipat ng teknolohiya at iba
pa.)

Mga Karapatang Pantao

1,12 Naipaliliwanag ang mga anyo ng paglabag sa mga karapatang pantao

1.13 Nasusuri ang mga epekto ng paglabag sa mga karapatang pantao

Mga Napapanahong Isyu

1.14 Naiuugnay ang mga pangkasalukuyang isyu na kinakaharap ng daigdig
tungo sa pandaigdigang pagkakaisa, kapayapaan at kaunlaran.

Ikaapat na Taon
Ekonomiks


ang bawat mag-aaral ay inaasahang magpapakita ng sumusunod na kakayahan;

I. Mga Saligan ng Pag-aaral ng Ekonomiya

1. Naipamamalas ang pag-unawa sa mga batayang kaisipan at pamamaraan sa
ekonomiks

Ang Ekonomiks Bilang Isang Agham

1.1 Naibibigay ang kahulugan ng ekonomiks

1.2 Naipaliliwanag ang sariling pagkaunawa sa ekonomiks bilang isang
agham panlipunan

1.3 Natatalakay ang saklaw/dibisyon ng ekonomiks

1.4 Napangangatwiranan sa pamamagitan ng pag-aaral ng pag-aaral
ng kalagayan sa Pilipinas ang kahalagahan ng ekonomiks

Pinagkukunang-Yaman

1.4 Nauuri ang pinagkukunang-yaman ng Pilipinas

1.5 Nasusuri ang mga datos hinggil sa yamang likas ng Pilipinas

1.6 Naipaliliwanag ang kahulugan ng yamang napapalitan (renewable)
at di napapalitan (non-renewable)

1.7 Natatalakay ang bumubuo sa yamang-tao ng Pilipinas

1.7.1 Naipaliliwanag ang kahalagahan ng balangkas
ng populasyon ng Pilipinas sa ekonomiya ng
bansa
- nasusuri ang katangian ng balangkas ng
populasyon ng Pilipinas ayon sa kasarian, edad,
bilang ng may trabaho/walang trabaho,
edukasyon, relihiyon

- napag-iisa-isa ang pangangailangan ng
populasyon sa Pilipinas

- nahihinuha ang epekto ng iba’t-ibang katangian ng
balangkas ng populasyon

1.7.2 Natatalakay ang uri, dami, kalidad at kahalagahan ng
lakas-paggawa (labor force)

1.7.3 Nagkakaroon ng pagnanais na mapaunlad ang sarili

1.8 Nasusuri ang kasapatan ng mga pinagkukunang-yaman ng bansa

1.9 Naipaliliwanag ang mga salik na lumilimita sa lubusang paggamit ng
mga pinagkukunang-yaman

1.10 Naitatangi ang mga wastong pagpapahalagang Pilipino sa paggamit
ng pinagkukunang yaman sa pamamagitan ng pagsunod sa mga
batas sa konserbasyon, kapaligiran at likas-kayang paggamit
(sustainable use)

KAKAPUSAN

1.11 Nakikilala ang mga palatandaan ng kakapusan bilang isang
suliraning panlipunan

1.12 Naipaliliwanag ang kaibahan ng kakapusan sa kakulangan

Alokasyon

1.13 Naipaliliwanag ang kahalagahan ng paggawa ng tamang desisyon sa
paggamit ng limitadong pinagkukunang-yaman

1.14 Naihahambing ang mga pamamaraan at mekanismo ng alokasyon sa
ilalim ng iba’t-ibang sistemang pang-ekonomiya

Kagustuhan at Pangangailangan

1.15 Nakikilala ang kaibahan ng kagustuhan (wants) sa pangangailangan
(needs)

1.16 Nasusuri ang mga teorya ng pangangailangan

1.17 Nagagawa ang pamantayan sa pagsusunod-sunod ng mga
kagustuhan ayon sa kahalagahan

Pagkonsumo

1.18 Naipaliliwanag ang konsepto ng pagkonsumo

1.19 Nakagagawa ng pamantayan ng pagkonsumo batay sa aspekto ng
kulturang Pilipino

1.20 Naipaliliwanag ang mga epekto ng paanunsyo sa pagkonsumo ng
mga tao

1.21 Napatutunayan ang talino sa pagkonsumo sa pamamagitan ng
paggamit ng pamantayan sa pamimili

1.22 Naipagtatanggol ang mga karapatan at nagagampanan ang mga
tungkulin ng mamimili

1.23 Nabibigyang-halaga ang pagiging mabisa o hindi ng mga batas ukol
sa proteksyon ng mamimili

Produksyon

1.24 Naibibigay ang kahulugan ng produksyon

1.25 Nauuri ang mga salik (factors) ng produksyon at ang mga bumubuo
nito

1.26 Naipaliliwanag ang gamit ng bawat salik ng produksyon

1.27 Naihahambing ang iba’t-ibang organisasyon ng negosyo ayon sa
pakikisapi at pananagutan ng bawat kasapi
1.28 Naipaliliwanag ang mahalagang papel ng “entrepreneurship” sa
ekonomiya at sa produksyon

II Pagsusuri ng Ekonomiya

1. Naipamamalas ang pag-unawa sa saklaw ng maykro-ekonomiks at makro-
ekonomiks

Maykroekonomiks

1.1 Naipaliliwanag ang saklaw ng maykro-ekonomiks

1.2 Naibibigay ang sariling pakahulugan sa demand

1.3 Nasusuri ang mga salik na nakaaapekto sa demand

1.4 Nasusuri ang epekto ng presyo at salik na di-presyo (non-price) sa
demand ng kalakal at paglilingkod

1.5 Naibibigay ang sariling pakahulugan sa suplay

1.6 Nasusuri ang mga salik ng produksyon na nakaaapekto sa suplay

1.7 Nasusuri ang epekto ng presyo at non-price sa suplay ng kalakal
at paglilingkod

1.8 Nakapagkukwenta ng elastisidad ng suplay

1.9 Naipaliliwanag ang epekto ng elastisidad ng demand sa presyo

1.10 Naipaliliwanag ang epekto ng elastisidad ng suplay sa presyo

1.11 Naipaliliwanag ang kahulugan ng pamilihan (market system)
1.11.1 Naiuugnay ang gastos (cost sa produksyon ng suplay).

1.12 Naipaliliwanag ang interaksyon ng suplay at demand sa kalagayan
ng presyo at ng pamilihan

1.13 Nasusuri ang ang mga epekto ng kakulangan at kalabisan sa
presyo at dami ng kalakal at paglilingkod sa pamilihan
1.14 Naimumungkahi ang paraan ng pagtugon/kalutasan sa mga
suliraning dulot ng kakulangan at kalabisan

1.15 Nauuri at nailalarawan ang iba’t-ibang anyo ng pamilihan

1.16 Nasusuri ang bahaging ginagampanan ng pamahalaan sa
pagtatakda ng presyo

Makroekonomiks

1.17 Natatalakay ang saklaw ng makro-ekonomiks
1.17.1 Nabibigyang-kahulugan ang kalakaran ng empleyo, presyo
at pag-unlad (economic growth) bilang pangunahing
kaisipan sa makro-ekonomiks

1.17.2 Natatalakay ang papel na ginagampanan at epekto ng
sambahayan, bahay-kalakal, pamahalaan at panlabas na
sektor sa sumusunod:
• implasyon
• disempleyo
• pamumuhunan
1.18 Naipaliliwanag ang pambansang produkto (GNP-GDP) bilang isang
masiglang ekonomiya
1.18.1 Nakikilala ang mga pamamaraan ng pagsukat ng
pambansang produkto

1.18.2 Nasusuri ang kahalagahan ng pagsukat ng pambansang
kita sa ekonomiya

1.19 Nailalahad ang mga salik na nakaaapekto sa pambansang kita at
pambansang produkto (GNP)

Implasyon

1.20 Natatalakay ang kahulugan ng implasyon

1.21 Nakikilala ang palatandaan ng implasyon (CPI)

1.22 Natutukoy ang dahilan at epekto ng Implasyon

1.23 Nahihinuha ang paraan ng paglutas ng implasyon

Patakarang Piskal (Fiscal Policy)

1.24 Nauunawaan ang kahulugan ng patakarang piskal sa ekonomiya

1.25 Naipaliliwanag ang layunin ng patakarang piskal

1.26 Naipaliliwanag ang kahalagahan ng wastong pagbabayad ng buwis

1.27 Naipaliliwanag ang mga epekto ng patakarang piskal sa
pambansang ekonomiya

Patakarang Pananalapi (Monetary Policy)

1.28 Nauunawaan ang kahulugan ng patakarang (monetary) pananalapi

1.29 Naipaliliwanag ang layunin ng patakarang pananalapi
1.29.1 Natataya ang epekto ng pag-iimpok at pamumuhunan sa
daloy ng kalakal at paglilingkod

1.29.2 Nakikilala ang bumubuo ng sektor ng pananalapi

1.29.3 Nasusuri ang bahaging/tungkuling ginagampanan ng
institusyon ng pananalapi sa ekonomiya

1.29.4 Naipaliliwanag ang uri at gamit ng salapi

1.29.5 Nasusuri ang dahilan at epekto ng pagbabago ng halaga ng
salapi

1.29.6 Natatalakay ang mga paraan at patakaran ng Bangko
Sentral ng Pilipinas (BSP) upang mapatatag ang halaga ng
salapi

1.29.7 Nabubuod ang kaalaman tungkol sa kinalaman ng
pandaigdig na sistema sa pambansang sistema ng
pananalapi

1.29.8 Naipahahayag ang pagsang-ayon o pagtutol sa bahaging
ginagampanan ng mga pandaigdig na institusyon ng
pananalapi tulad ng International Monetary Fund at World
Bank sa pananalapi ng bansa

III Mga Sektor ng Ekonomiya

1. Naipamamalas ang pag-unawa at pagpapahalaga sa bahaging
ginagampanan ng iba’t-ibang sektor ng ekonomiya para sa kapakanang
panlahat

Sektor ng Agrikultura (Pangingisda, Pagmimina at Paggugubat)

1.1 Nakikilala ang bumubuo ng sektor ng agrikultura, pangingisda,
pagmimina at paggugubat sa bansa

1.2 Nasusuri ang bahaging ginagampanan ng pagmimina, agrikultura,
pangingisda at paggugubat

1.3 Nasusuri ang mga dahilan at epekto ng suliranin ng industriya,
agrikultura, pangingisda, pagmimina at paggugubat

1.4 Natatalakay ang mga institusyon at programa na nakatutulong sa
sektor ng agrikultura (industriya ng agrikultura, pangingisda,
pagmimina at paggugubat)

1.5 Naitataguyod ang mga repormang pansakahan

Industriya at Paglilingkod

1.6 Nakikilala ang bumubuo ng sektor ng industriya at pangangalakal

1.7 Nasusuri ang bahaging ginagampanan ng sektor ng industriya at
paglilingkod

1.8 Naipahahayag ang opinyon tungkol sa nasyonalisasyon ng ilang
korporasyon at pagsasapribado ng korporasyong pamahalaan

1.9 Naipahahayag ang paninindigan tungkol sa pagpasok sa bansa ng
mga korporasyong multi-nasyonal

1.10 Natataya ang kahalagahan ng teknolohiya sa pagsulong ng
ekonomiya

1.11 Napag-uugnay ang bahaging ginagampanan ng sektor ng
agrikultura at ng industriya sa pagsulong ng ekonomiya

1.12 Nasusuri ang mga dahilan at epekto ng suliranin ng sektor ng
industriya at ng pangangalakal

1.13 Natatalakay ang mga institusyon at mga programang nakatutulong
sa sektor ng industriya at ng pangangalakal

1.14 Naibibigay ang reaksyon tungkol sa batas sa nasyonalisasyon ng
kalakalang pagtitingi

1.15 Natataya ang kabutihan at di-kabutihan ng pakikipagkalakalan

1.16 Naitataguyod ang pangangailangan sa mataas na pamantayan ng
kalakal at paglilingkod

Impormal na Sektor

1.17 Nailalahad ang iba’t-ibang anyo ng impormal na sektor ng
ekonomiya

1.18 Naipaliliwanag kung bakit may underground economy o impormal
na sektor

1.19 Nasusuri ang kaugnayan ng impormal na sektor sa ekonomiya ng
bansa

Ang Pamahalaan at Ekonomiya

1.20 Nasusuri ang bahaging ginagampanan ng pamahalaan sa
ekonomiya

1.21 Napangangatwiranan ang pangangailangan ng pakikialam at
regulasyon ng pamahalaan sa ilang gawaing pangkabuhayan

1.22 Naipaliliwanag ang mga pinagkukunan ng pananalapi ng
pamahalaan

1.23 Nauuri ang mga buwis at ang pagbabayad nito

1.24 Natataya ang mga dahilan at epekto ng paglabag sa mga batas ng
pagbubuwis

1.25 Nasusuri ang badyet at ang kalakaran ng paggasta ng pamahalaan

1.26 Naipahahayag ang pagsang-ayon o pagtutol sa mga paggugol ng
pamahalaan

Kalakalang Panlabas

1.27 Naipaliliwanag ang batayan ng kalakalang panlabas ng bansa

1.28 Natataya ang kalakaran ng kalakalang panlabas ng bansa

1.29 Natitimbang ang epekto ng mga patakaran at programa sa
kalakalang panlabas ng bansa

1.30 Nasusuri ang kaugnayan ng exchange rate sa kalakalang
panlabas ng bansa

1.31 Natatalakay ang kalagayan ng kalakalang panlabas ng bansa sa
pamamagitan ng balance of payment

1.32 Naitatangi ang mga kabutihan at di-kabutihan ng kalakalang
panlabas

1.33 Natatangkilik ang mga lokal na kalakal at paglilingkod

1.34 Naitatangi ang wastong saloobin sa paggawa at pagtangkilik ng
sariling produkto

TEKNOLOHIYA at
EDUKASYONG PANTAHANAN
at
PANGKABUHAYAN

NILALAMAN

Panimula…………………………………………………..…… i

Deskripsyon…………………………………………………… 39

Yunit Kredit……………………………………………………. 39

Laang Oras Pangklasrum…………………………………… 40

Mga Inaasahang Bunga Bawat Taon……………………… 40

Saklaw at Pagkakasunud-sunod ng mga Aralin…………. 42

Mga Mungkahing Istratehiya at
Kagamitang Pampagtuturo…………………………. 55

Batayan ng Pagmamarka………………………………….. 57

Mga Kasanayang Pampagkatuto…………………………. 58

DESKRIPSYON

Ang programang Technology and Livelihood Education (TLE), dating Technology
and Home Economics (THE) ay inihahain sa mga mag-aaral upang makalinang ng mga
kaalaman, kasanayan, pagpapahalaga at saloobin na makatutulong sa kanilang
paghahanda sa pagpasok sa mas mataas na antas ng pag-aaral o sa larangan ng
paggawa. Dahil dito, ang sabjek ay naglalaan ng mga karanasang pangklasrum at
praktikal na gawaing tutulong sa kanilang umunawa at magkakaroon ng mga
kakayahang magagamit sa iba’t ibang gawaing pangkabuhayan habang nakikiugnay
sila sa apat na mga pangunahing lawak: Sining Pantahanan, Sining Pang-Agrikultura,
at Pangisdaan, Sining Pang-Industriya at Entreprenyursyip.

Sumasaklaw ang Sining Pantahanan sa pamumuhay sa tahanan at pamilya,
pamamahay, pangkabuhayang pampamilya, pagkain, gamiting nutrisyon at batayang
pananamit. Ang mga praktikal na gawaing pangkaranasan ay kinapapalooban ng
pamamahala ng sambahayan, pangangalaga sa bata at maysakit, paghahanda at
pagpoproseso ng pagkain, simpleng pagsisilbi ng pagkain, pananahi, pagpapaunlad sa
sarili at iba pang kaugnay na gawain.

Sakop ng Sining Pang-Agrikultura at Pangisdaan ang pag-aaral ng
produksyon ng pananim/halaman, paghahayupan at pagpaparami ng isda. Ang mga
praktikal na gawaing pangkaranasan ay binubuo ng paggamit ng teknolohiya sa
pangangalaga ng mga hayop, mga gawain sa pagtatanim, pamimili ng mga produktong
kailangan sa taniman at pag-aalaga ng mga isda sa pangisdaan.

Ang Sining Pang-Industriya naman ay sumasaklaw sa drafting, mga gawaing
kahoy, elektrisidad, repridjereysyon/Air-kondisyoning, awtomekaniks, mga gawaing
metal, handikraft, elektroniks at iba pang gawaing pang-industriya sa komunidad.
Binibigyang-diin ng mga gawaing praktikal ang aplikasyon ng teknolohiya sa
pagpoproseso ng materyales, pagkumpuni at pangangalaga ng mga kagamitan at
kasangkapan, paggawa o fabrikasyon ng mga bagay na mapakikinabangan at pag-
aayos/pagkukumpuni ng mga sirang aplayanses.

Tumutukoy ang Entreprenyursyip sa mga simulain at praktis sa pagtatayo ng
maliit na pagkakakitaan/hanapbuhay sa mga proseso at pamamaraan sa pamamahala
ng negosyo. Nakatuon ang mga praktikal na gawaing pangkaranasan sa pag-unawa sa
mga simpleng feasibility studies na pangnegosyo, pagtatayo ng tingiang tindahan (retail
store), pagtatago ng mga rekord, pagpoprograma ng kompyuter at pagsasagawa ng
mga gawaing pang-opisina.

Sa Ikatlo at Ikaapat na Taon, ang pagpapakadalubhasaan ay Teknolohiyang
Pantahanan, Teknolohiyang Pang-Agrikultura at Pangisdaan, Teknolohiyang
Pangkahoy/Sibil, Elektrisidad, Mekanikal at Teknolohiyang Pangnegosyo na kung saan
inaasahan ang malalim na talakayan ng mga konsepto, pagtatamo at
pagsasakatuparan ng mga kasanayang pangmatagalan na magagamit sa pagpasok sa

mataas na antas ng edukasyon o kaya ay sa pakikipagsapalaran sa kapaki-pakinabang
na paghahanapbuhay.

Ang mga iskemang nasambit ay ipinatutupad upang matiyak na ang mga gawain
ay napalalalim at ang kinalabasan ng pagkatuto ay napatitibay. Ang mga mag-aaral ay
maaari pang magtamo ng higit pang kasanayan ng mga karagdagang kaalaman,
tumiyak at mabago ng kanilang pagpapahalaga batay sa mga pangangailangan
sapagkat ang mga gawain at mga karanasang pampagkatuto ay magsisilbing batayang
sandata sa mapanuring pag-iisip, pakikipagtalastasan, paggawa at pagdama.

YUNIT KREDIT/LAANG ORAS PANGKLASRUM

MGA INAASAHANG BUNGA

Ikaapat na Taon
(Paggamit ng mga kanais-nais na KSA)
Nakagagamit ng mga kanais-nais na kaalaman, kasanayan at saloobin na
kinakailangan sa pagtatamo nang mataas na antas ng pag-aaral o sa pagpasok sa
larangan ng paggawa

Ikatlong Taon
(Pagpapasya/Pagpapahalaga sa Asignaturang Pagpapakadalubhasaan)
Nakapagpapakita ng kanais-nais na kaalaman, kasanayan at saloobin sa paggawa ng
“matalinong pagpili” ng posibleng oportunidad sa paggawa sa harap ng magkaibang
lawak ng kadalubhasaan/ispesyalisasyon upang maging produktivong kasapi ng
pamilya at komunidad

Ikalawang Taon
(Pagkahilig sa Apat na Bahaging Nasasaklaw)
Nakapagpapakita ng tiyak na interes sa alinmang bahaging nasasaklaw
kaugnay ng Sining Pantahanan, Sining Pang-Agrikultura at Pangisdaan, Sining Pang-
Industriya at Entreprenyursyip

Unang Taon
(Kamalayan sa Apat na Bahaging Nasasaklaw)
Nakapagpapakita ng kamalayan sa mga batayan ng konseptong teoretikal at
nakauunawa sa mga kakayahan, pamamaraan at kasanayan sa Sining Pantahanan,
Sining Pang-Agrikultura at Pangisdaan, Sining Pang-Industriya at Entreprenyursyip

SAKLAW AT PAGKAKASUNUD-SUNOD

Sining Pantahanan

MARKA- UNANG TAON IKALAWANG TAON
HAN

1 Ang tahanan at buhay pam- Ang tahanan at buhay pam-
pamilya pamilya
Pagbuo ngisang kasiya-siyang Mga developmental tasks ng
pananaw sa buhay isang tin-edger
Mga tungkulin para sa sarili at sa Pakikipag-ugnayan ng tin-edger
pamilya sa mga kasapi ng pamilya at
Pagpapahalaga ng isang aydiyal mga kaibigan
na pamilyang Pilipino Paglutas sa mga karaniwang
Tungkulin ng responsableng suliranin ng isang tin-edger
magulang Pamamahay at pangkabuha-
Tungkulin bilang isang responsa- yang pampamilya
bleng kasapi ng pamilya Mga salik na makakaimpluwen-
Produktibong gawaing panli- siya sa pamamahala ng
bangan ng pamilya tahanan
Responsibilidad sa pagharap sa Pamamahala ng sariling oras,
di inaasahan lakas at panahon
Pamamahay at pangkabuha- Personal at pampamilyang pag-
yang pampamilya babadyet
Aplikasyon ng mga simulain ng Pagkain at Aplayd Nutrisyon
sining at disenyo sa pagpili at Pagkaing kailangan ng iba't
pag-aayos ng bahay ibang
Mga paraan sa pagpapagaan ng grupo ng tao
mga gawain sa bahay Mga minumungkahing sukatan
Plano sa pagpapanatili ng kalini- ng kailangang pagkain
san at kaayusan sa bahay Pagpaplano ng pagkain para sa
Simpleng pagkukumpuni sa tanghalian/hapunan at ispesyal
tahanan na okasyon
Pagkain at Aplayd Nutrisyon Panuntunan para sa
Kahalagahan ng kalusugan at paghahanda
wastong nutrisyon ng pagkain
Mga mahahalagang simulain ng Paghahanda ng pagkain para sa
wastong nutrisyon at tanghalian/hapunan at ispesyal
pagpaplano na okasyon
ng balanseng pagkain Pag-aayos ng mesa para sa
Wastong panimula at pag-iimbak tanghalian/hapunan at ispesyal
ng pagkain na okasyon

MARKA-
UNANG TAON IKALAWANG TAON
HAN

Pagpaplano at paghahanda ng Pag-eebalweyt ng inihandang
simpleng almusal pagkain sa tanghalian/hapunan
Batayang Pananahi ng Damit at ispesyal na okasyon
Kagamitang panahi at ekwipment Batayan sa Pananahi
Simpleng pagkukumpuni at Tamang pagkuha ng sukat ng
panga- katawan
ngalaga ng makina Paggawa ng padron ayon sa
Iba't ibang uri ng tela at palamuti tailor's square method para sa
sa pananamit short pants
Etika sa pananahi
Pagkopya ng commercial pattern
Pananahi ng short pants
Pananahi ng shirt na walang Pagpapahalaga sa isang
manggas at kwelyo istandard na short pants na
mahusay ang akop at pagkatahi

SINING PANG-AGRIKULTURA SINING PANG-AGRIKULTURA
2 AT PANGISDAAN AT PANGISDAAN
Produksyon ng halaman Produksyon ng prutas at mga
Paghahayupan tree crop
Produksyon ng isda Paghahayupan (pagmamanukan
at
paghahayupan sa sariling looban
Produksyon ng isda
* paghuhuli ng isda
* pagkukultura ng isda

SINING INDUSTRIYAL SINING INDUSTRIYAL
3 Drafting Elektrisidad
Batayan kaalaman sa drafting Batayan kaalaman sa
Handikraft (Kawayan, Yantok, elektrisidad
Produktong Abaka, Katad at iba Gawaing-metal
pang Katutubong Materyales) Batayan kaalaman at kasanayan
Batayan kaalaman sa handikraft sa gawaing-metal
Gawaing Kahoy Elektroniks
Batayan kaalaman sa gawaing Batayan kaalaman sa radio
Kahoy mekaniks

MARKA-
UNANG TAON IKALAWANG TAON
HAN

4 ENTREPRENYURSYIP ENTREPRENYURSYIP
Konsepto ng entreprenyursyip Mga kakayahang entreprenyuryal
Pagnenegosyo sa personal na Pagkamalikhain: gamit sa
pag-unlad paglutas
Mga uri ng gawaing ng suliranin ng entreprenyur
entreprenyuryal Mga kasanayang manejerial
Pagiging malikhain sa pagmama- Mga teoryang pampamamahala
nufaktura Batayan ng pagmamay-ari ng
Kailanganin ng karerang negosyo
entreprenyuryal Mga gawaing entreprenyuryal
Introduksyon sa edukasyong Pagsisimula sa pagmamakinilya
pangkompyuter at pagkokumpyuter

Teknolohiyang Pantahanan

MARKA- IKATLONG TAON IKAAPAT NA TAON
HAN

1 PAMAMAHALANG PANTAHA- NARSING PANTAHANAN
NAN AT PAG-AALAGA NG
BATA
Pakikipag-ugnayan ng mga tin- Kahalagahan ng kaalaman sa
edyer sa may ibang kasarian pagnanarsing
Ang pag-aasawa at ang Mga karaniwang sakit at lunas
pamilyang Mga wastong teknik sa pagna-
Pilipino narsing
Tungo sa responsableng pagpa- Pangangalaga ng may sakit sa
pamilya tahanan
Paghahanda sa pagiging ina Mga oportunidad sa trabaho
Ang bagong silang na sanggol
Ang lumalaking bata

2 KULINARI ARTS PANGANGASIWA SA PAGSE-
SERBISYO NG PAGKAIN
Mga salik sa matagumpay na Simulain at pamamaraan sa
pagbibeyk pagseserbisyo ng pagkain
Pagbibeyk ng keyks Bagong kalakaran sa industriya
Pagbibeyk ng pies at pastries sa
Paggawa ng tinapay at noodles pagseserbisyo ng pagkain
Iba't ibang dairy products Tungo sa ligtas, malinis at
Paghahanda ng karne magandang pagsisilbi ng
Paghahanda at pagluluto ng isda pagkain
Paghahanda at pagluluto ng Iba't ibang lay-out ng kusina
gulay Pagpaplano ng menu
at prutas Pagbili, pagtanggap, pag-iimbak
Iba't ibang katutubong kakanin at pamamahagi ng suplay ng
Mga alternatibong sangkap sa pagkain
pagluluto Paghahanda ng silid kainan
Inobatibong pagluluto Pagsisilbi sa hapag-kainan
Maramihang paghahanda
Bartending
Negosyo ng pagkain ukol sa
pangongontrata sa pagpapakain
Mga oportunidad sa trabaho

HAN

3 PANANAHI NG DAMIT PAGTATAHI NG DAMIT
Pagkuha ng sukat ng katawan Paggawa ng padron para sa
Paggawa ng batayang padron kwelyo, manggas at neklayn
Padrong pang-estilo para sa Pananahi ng princess cut na may
blusa mandarin collar
na sport shirt na may manggas at Pananahi ng long pants na may
baligtarang kwelyo at pencil cut continental pocket
na palda Pangangasiwa ng isang patahian
Iba't-ibang uri ng pagtatahi, Paggawa ng isang project
paglili- proposal
lip ng bukasan ng damit
Pagpili ng angkop na tela
paghahanda at paggupit ng tela
Pananahi ng pencil cut na palda
Pananahi ng sport shirt na may
baligtarang kwelyo
Pagpapahalaga sa isang maayos
ang pagkakatahing palda at
blusa

4 RELATED KRAFTS AT KOSMETOLOHIYA
PAGRERESAYKEL
Mga katutubong gawaing kamay Pagpapaunlad sa sarili
at materyales Pagpapaganda ng sarili
Pagbuburda sa pamamagitan ng Pangangalaga sa anit at buhok
kalado, cross stitch at smocking Paggupit ng buhok
Pagreresaykel Pag-aayos at pag-eestilo ng
Pagbabalot ng regalo buhok
Marketability ng mga produkto Paglikha ng nababagay na ayos
ng buhok
Oportunidad sa trabaho

Teknolohiyang Agrikultural at Pangisdaan

HAN

1 PRODUKSYON NG HALAMAN PAGHAHALAMAN
Kultura at pamamahala ng mga Pangrekadong pananim (Paminta,
halamang cereal Bawang, Sibuyas at iba pa)
Kaalaman sa mga simulain, gawi Mga komersyal na pananim
at paraan sa produksyon ng hala- (Manga, Niyog, Saging at iba pa)
mang ugat Produksyon ng oil crops
Simulain, gawi at teknik sa (Sunflower,
pagpa- Castor oil plant, atbp.)
palaki ng halamang-buto

2 PAGHAHAYUPAN Produksyon ng mga fiber crops
Aspekto ng produksyon at pama- (Abaka, Pinya, Ramie, at iba pa)
mahala sa pagpaparami ng Produksyon ng Cutflower (Orchids,
broiler Rosas, Chrysanthemum, Gladiola,
Produksyon ng mga itlog at African Daisy, Anthurium, atbp.)
paraan PAGHAHAYUPAN AT PAGMA-
ng pagpaparami nito MANUKAN
Pag-iitikan (Duck raising)
Pag-aalaga ng pugo

3 Sistema ng pagpapabahay Pag-aalaga ng kalapati
Pagpapasimula ng proyekto sa Pag-aalaga ng baka at kambing
produksyon ng itlog Pangangasiwa ng breeding
Pamamahala ng proyekto sa Sistema sa pagbebenta ng hayop
pagpapalaki ng baboy

4 PANGISDAAN PRODUKSYON NG ISDA
Kaalaman sa maritime spike Uri ng bangka para sa
seamanship mangingisda
Pamamahala at paggawa at ang pagmementina nito
kaugnay Pagpaparami at pagkukultura ng
sa pagkultura ng isda mga isda
Pagpoproseso ng isda at iba Preserbasyon ng isda
pang Pagdedelata ng mga produktong
produktong pangisdaan isda

Sibil

HAN
Drafting Gawaing Kahoy
1 Pagle-letering
Mga instrumento sa pagle-letering Hakbang pangkaligtasan habang
Katanggap-tanggap na mga nagtatrabaho
gawain Mga kasangkapan at ekwipment
sa letering sa gawaing kahoy
Konstruksyong geometrikal Batayang operasyon sa gawaing
Linyang gamit sa drafting kahoy
Line, angles, at polygon Pag-aasembol at pagkakabit ng
mga dugtungan
Pagbuo ng karaniwang
dugtungan
ng kahoy

2 Sining Komersyal Pagpaplano ng proyekto
Kasanayan sa disenyo at pagdi- Nilalaman
dibuho Planong pamproyekto
Pagkakaiba ng letering, poster, Halaga ng materyales
logo at monogram desayning Wood Finishing
Lay-out sa sign printing, adbertis- Materyales sa wood finishing
ment at imprentang silkcreen Angkop na finishing

3 Angkop na color harmony Pagbasa ng plano ng bahay/
Pag-iimprenta ng T-shirts gusali
Bahagi ng bahay/gusali ayon sa
Drowing Mekanikal klasifikasyon ng konstruksyon
Kaalaman at kasanayan sa deve- Pagsesemento, rebar, elektrikal,
lopment ng padron pagtutubero at sanidad,
Prodyeksyong orotgrapiko at ng balangkas
drowing na oblik (oblique) at sanidad, balangkas ng bahay,
pundasyon, pamakuan ng bubong
at pagtatapos ng bahay

4 Pagmamason
Drowing na isometric sa prodyek- Kasangkapan at ekwipment sa
syong ortograpik pagmamason
Linyang dimensyon (dimension Komposisyon ng kongkreto
line) Pagle-layout ng briks, bato at
Working drowing bloke
Kongkretong paletada (plastering)
Pagkakabit ng tiles

Elektrikal

HAN

1 Instrumentong panukat Pagmemekaniko ng radyo
Simulain at teorya sa testing at Batayan kaalaman sa elektroniks
aplikasyon ng mga instrumentong Ugnayan ng voltahe, kuryente at
ng mga instrumentong panukat at resistans
ang pangangalaga nito Sorsis ng elektrisidad
Simbolo at daglat (abbr.) pang-
elektroniks
Teknik sa paghinang
2 Mga gamit elektrikal at mga Pagsubok sa elektroniks
aksesori Kasanayan sa paggamit ng mga
Uri ng lighting fixtures instrumentong pansubok-
Flourescent lamp fixtures elektroniks
Pagsasaayos sa mga elektrikal Mga komponent sa elektroniks
lighting fixtures at mga aksesori Pagsusuri ng komponent
Kabuuang resistans sa serye,
paralel at kombinasyong serye-
parallel

3 Instalasyon ng kawad ng Kapasitans at voltahe ng
kuryente kapasitor
Paraan at praktis sa mga Analisis ng sirkit
residens- Batayang anyo ng sirkit
yal at komersyal na instalasyon Dayagram na iskematik ng iba't
National Building and Electrical ibang uri ng sirkit
Code Operasyon ng radio receiver
Istandard na simbolong ginagamit Bahagi ng radio receiver
sa instalasyon ng kuryente
Mga paraan ng pagkabit ng
kuryente
4 Koneksyong pangsignal at Karaniwang Amplifier Stages
pang-alarma Operasyon sa iba't ibang karani-
Teorya at aplikasyong pangsignal wang amplifier
Koneksyon sa bel at buzer sirkit Stages ng radio receiver
Koneksyong pangsignal Trouble-shooting
Kasanayan sa pagkukumpuni/
serbisyo
kaugnay ng radio receiver

MARKA-
IKATLONG TAON IKAAPAT NA TAON
HAN

1 Refrigeration at
Air-Kondisyoning
Batayang teorya at simulain
Refrigeration system
Komponent ng isang refrigeration
system
Refrigeration cycle

2 Service Equipment
Paggamit ng panukat ng presyur
(gauge manifold)
Operasyon ng vacuum pump
Mga payping at fiting
Kasangkapan sa paggamit ng
copper tubing
Elektrikal
Mga simpleng koneksyong
elektrikal

3 Mga prinsipyo ng Air-
Kondisyoning
Simulain at teorya ng air-
Kondisyoning
Batayang sistemang pang Air-
Kondisyoning

4 Trouble-shooting ng Refrigeration
at Air-Kondisyoning
Kondenser at evaporeytor
Rubber grommet at spring
Tagas
De koryenteng motor at kontrol
motor terminal ng kompresor
Mga gawaing panserbisyo

Mekanikal

MARKA-
HAN

1 Gawaing Pang-Metal Mekanikal (Awto-Mekaniks)
Teknikal Drowing Mga batayang kaalaman sa
Kaalaman at kasanayan sa awtomotiv
teknikal na drowing Klasifikasyong pang-makina
Konstruksyong geometrikal Sistemang daluyan ng makina
Points, lines, angles, polygon at (fuel system)
solid Pagpapadulas ng makina
Paggawa ng padron (lubricating system)
Working drowing

2 Sheet Metalworks Sistemang pantambutso
Kaalaman at kasanayan sa sheet (exhaust system)
metal work Sistemang pang-elektrikal
Kasangkapang pangkamay (electrical system)
(handtools) sa sheet metal work Sistemang pagpapaandar
Pamaraan sa pagdugtong ng (starting system)
metal sheet
Hakbang pangkaligtasan sa
paggawa

3 Benchwork Sistemang pang-ignisyon
Kaalaman at kasanayan sa metal (ignition system)
arc welding Sistemang pagkakarga
Kagamitang pangkamay, ekwip- (charging system)
ment at makinang gamit Sistemang pangbusina
Welding joint at mga simbolo (horn system)
Teknik sa paghubog ng arko Sistemang pag-iilaw
Halaga ng materyal sa (lighting system)
proyektong
Pagwewelding

4 Pagsusukat (Metrology) Sistemang pam-power
Kaalaman at kasanayan sa (power train system)
pagsusukat Clutch assembly

MARKA-
HAN
Transmisyon (transmission)
4 Tiyak na kagamitang panukat at Asembleyang diferensyal at
ang semi-precision measuring pang-
tools axel (Differential and axle
Pagbubutas assembly)
Kaalaman at kasanayan sa pag- Sistemang pang-manibela
bubutas (steering system)
Kagamitan sa work holding, Sistemang pang-suspensyon
aksesori at ekwipment sa (suspension system)
pagbubutas Sistemang pang-preno
(brake system)
Mga wils at gulong (wheels and
tires)

Teknolohiyang Pangnegosyo

MARKA-
HAN

1 Ginagampanang papel ng Pagkilala sa mga oportunidad
entreprenyursyip sa paglago na pangnegosyo
ng ekonomiya
Teorya kung paano lumalago Personal na katangiang entre-
ang prenyuryal upang matukoy ang
ekonomiya ng isang bansa prospectiv at ideyang pampro-
Benepisyong sosyo-ekonomiko yekto
sa entreprenyursyip Pagkamalikhain at inobasyon
sa
Entreprenyuryal Self-assess- pagtukoy sa mga ideyang
ment pangnegosyo
Pagtataya ng personal entre- Ugnayan ng mga industriya
prenyuryal characteristics ng Ugnayan sa pag-iisip ng mga
ng isang matagumpay na proyekto
entreprenyur
Paraan o estratehiya upang Pagpaplano ng Negosyo
mapabuti ang potensyal ng Paghahanda ng isang simpleng
isang indibidwal planong pagnenegosyo
Pagseset-up ng isang negosyo

2 Mga katangiang Siklo ng Bookkeeping
entreprenyuryal Responsibilidad ng isang
Kakayahang masukat ang sarili bukkiper
sa larangang pang- Terminolohiya at anyo ng
entreprenyuryal bukkiping
o pagnenegosyo Gawain ng bukkiping
Mapayaman ang potensyal ng Tsart ng mga akawnt
isang indibidwal Tagumpay at pagbagsak ng
Katangian ng isang entreprenyur sariling negosyo
sa
hinaharap
Pagtukoy sa mga oportunidad
o pagkakataong makapag-
negosyo sa paligid
Environmental scanning
Mga problema, hindi
matustusang
pangangailangan, resources at
trends

MARKA-
HAN

3 Planong pagnenegosyo Introduksyon sa Fisibiliti ng
proyekto
Komponents ng isang planong Gamit istatistikal ng panganga-
pagnenegosyo ilangan at suplay
Market survey Pag-aaral ng pamilihan
Planong pang-organisasyon Pag-aaral teknikal
Pangangailangang pinansyal Pagpili ng instrukturang organi-
Planong pangnegosyo sasyonal
Panloob na instruktura at isang
timetable na pamproyekto
Kakailanganing pangkapital at
hanguan ng kapital
Kapakipakinabang, likwid at
mapanatili
Pag-aaral finansyal
Mga teorya ng pamamahala
Proponent o manunulat ng mga
filosopiyang pamamahala
Iba't ibang konsepto at teorya
pamamahala
Teorya sa pamamahala sa iba't
ibang gawain sa isang organi-
sasyong pangnenegosyo
Pamamahala sa ika-21 siglo
empowerment, flexibility,
creativity, stewardship

4 Pagbuo ng simpleng gawaing Mga tungkuling pampama-
entreprenyuryal mahala
Responsibilidad ng pagpaplano
Pangunahing batayan sa pag- bilang tungkulin sa
aari pamamahala
ng negosyo Lawak ng pag-organisa
Pagbuo ng legal na negosyo organisasyong fleksibol
Suporta ng pamahalaan sa tsart ng organisasyonal
maliliit antas ng pamamahala
na negosyo Lawak ng staffing, pagdirek at
Kailangang fixed assets na pagkontrol seleksyon at
dapat rekrutment ng tauhang may
matugunan

MARKA-
HAN
tamang mindset
Pagkukunan ng pondo pagtataya sa performans
Pagpili ng lokasyon ng negosyo motibasyon at pamumuno
Pagkuha at pagsasanay ng
tauhan Mga patakaran at regulasyong
Simpleng gawaing pangnegosyo nakaaapekto sa maliit na
negosyo
taxation, value added tax
patakaran at regulasyon
suporta ng pamahalaan sa
pagsulong at pagdevelop ng
ng maliit na negosyo

MGA MUNGKAHING ISTRATEHIYA AT KAGAMITANG
PAMPAGTUTURO

Upang lubusang makamit ang mga inaasahang bunga, maaaring gamitin ang
sumusunod na mga istratehiya at pamamaraan:

• Pangkatang Pagtuturo (Team Teaching)

Samahan ito ng mga guro (iba pang dalubhasa/mahuhusay na mga tao)
at mga mag-aaral, upang ang dalawa o higit pang mga guro ay
magkatuwang sa pagsasabalikat ng mga dapat sundin ng isang pangkat
ng mga mag-aaral.

• Panggagaya o Simulasyon (Simulation)

Ito’y pagbibigay ng mga halimbawang sitwasyon, pangyayari o kaganapan
sa tunay na buhay. Binibigyan nito ng pagkakataon ang mga mag-aaral na
tularan o gayahin ang mga halimbawang sitwasyon, pangyayari o
kaganapan sa pamamagitan ng paligsahan, pakikiangkop, pakikiisa,
pagsusuri at paggawa ng desisyon.

• Pagpapakita (Demonstration)

Ang pagsasalarawan (mayroon o walang paliwanag) ng isang proseso o
paraan na ibinibigay ng isang guro sa tulong ng mga halimbawa at kung
saan kailangan ang instrumento o kagamitan: ang kaugnayan nito sa
pagmamasid ng mga mag-aaral.

• Sama-samang Pagkatuto (Cooperative Learning)

Ito’y pamamaraan kung saan ang kasapi ng bawat pangkat ay
nagbabahagi ng kani-kanilang kaalaman at kasanayan tungkol sa isang
aralin. Nalilinang nito ang positibong pag-uugnayan at pagtutulungan ng
mga kasapi ng pangkat.

• Lakbay –aral (Educational Field Trip)

Ito’y ang pamamasyal sa isang lugar na tinatalakay upang personal na
makita ang pinag-aralan. Maari ding ang lugar ang gamiting motibasyon
sa pagkatuto ng isang aralin o pagsasagawa ng pakikipanayam at
pagsulat ng ulat sa makatotohanang mga karanasan at mga gawain.

• Paggawa ng Proyekto (Project-making)

Ito ang pagtatala ng mga hakbang o proseso na dapat sundin upang
makagawa ng isang mahusay at konkretong proyekto o produkto.

• Pagsasanay Pangkamalayan (Awareness Training)

Ito’y pagsasanay ng mga mag-aaral kung saan ang pansin ay nakatuon
sa pakikisalamuha/pakikilahok upang maragdagan ang sariling kamalayan
sa mga pagkakataong makapagpapaunlad sa pansariling
kakayahan/potensyal.

• Pakikipamuhay sa Komunidad (Community Immersion)

Ang pamamaraang ito ay katulad “Out-of-School-Work-Experience” kung
saan ang mag-aaral ay sinasanay at inihahanda sa tunay na buhay. Sa
gawaing ito, tumitira sa isang piniling komunidad ang mag-aaral upang
makipamuhay at makisalamuha sa mga tao/manggagawa upang
maranasan nila ang tunay na pangyayari sa loob at labas ng pagawaan.

MGA KAGAMITAN

1. Mga kagamitang pangkamay, pangmakina, pandrowing, pagluluto,
handikraft at sa iba pang saklaw
2. Overhead Projector
3. Cassette Tape
4. TV and VHS player
5. Personal Computer

BATAYAN NG PAGMAMARKA
TEPP sa una at ikalawang taon

Pangmarkahang Pagsusulit - 25%
Pangyunit/mahabang pagsusulit - 10%
Maikling pagsubok/ Pagsubok
ng kakayahan - 20%
Partisipasyon - 15%
Praktikum - 15%
Proyekto - 15%

KABUUAN - 100%

TEPP sa ikatlo at ikaapat na taon

Pangmarkahang Pagsusulit - 25%
Pangyunit/mahabang pagsusulit - 10%
Maikling pagsubok/ Pagsubok
ng kakayahan - 20%
Partisipasyon - 15%
Praktikum - 10%
Proyekto - 20%

KABUUAN - 100%

Makabayan (PSSLC)

Recomendados

Recomendados

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

La actualidad más candente (20)

Destacado

Destacado (20)

Similar a Makabayan (PSSLC)

Similar a Makabayan (PSSLC) (20)

Último

Último (20)

Makabayan (PSSLC)