ประวัติความเป็นมา

1. รูกันหรือไมวาภาษาไทยที่เราใชกันอยูในทุกวันนี้ ก็มีวันที่ระลึกถึงภาษาไทยของเราดวยเหมือนกัน โดย
ในวันที่ 29 กรกฎาคมของทกป ประเทศไทยไดกําหนดใหเปน "วันภาษาไทยแหงชาติ"
ุ
ความเปนมาของวันภาษาไทยแหงชาติ
สบเนองจากคณะกรรมการรณรงคเพอภาษาไทย จฬาลงกรณมหาวทยาลย ไดตระหนักในคุณคา
ื ่ื  ่ื ุ  ิ ั
และความสําคัญของภาษาไทย และมีความหวงใยในปญหาตางๆ ที่เกิดขึ้นตอภาษาไทย รวมถงเพอ ึ ่ื
กระตุนและปลุกจิตสํานึกใหคนไทยทั้งชาติไดตระหนักถึงคุณคาและความสําคัญของภาษาไทย ตลอดจน
รวมมือกันทํานุบํารุง สงเสริม และอนุรักษภาษาไทยใหคงอยูคูชาติไทยตลอดไป จงไดเสนอขอใหรฐบาล
ึ   ั
ประกาศใหวันที่ 29 กรกฎาคมของทกป เปน วันภาษาไทยแหงชาติ เชนเดียวกับวันสําคัญอื่นๆ ที่รัฐบาล
ุ 
ไดจัดใหมีมากอนแลว เชน วันวิทยาศาสตร ,วันสื่อสารแหงชาติ เปนตน และคณะรัฐมนตรีไดมีมติเมื่อวัน
อังคารที่ 13 กรกฎาคม พ.ศ. 2542 เห็นชอบใหวันที่ 29 กรกฎาคมของทุกป เปนวันภาษาไทยแหงชาติ
เหตุผลที่เลือกวันที่ 29 กรกฎาคม เปนวันภาษาไทยแหงชาติ
สําหรับเหตุผลที่เลือกวันที่ 29 กรกฎาคม เปน วันภาษาไทยแหงชาติ นั้นเพราะวันดังกลาว ตรง

กับวันที่พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวไดเสด็จพระราชดําเนินไปเปนประธาน และทรงรวมอภปรายใน
 ิ
การประชมทางวชาการของชมนมภาษาไทย ทคณะอกษรศาสตร จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย ณ หอง
ุ ิ ุ ุ ่ี ั
ประชุมคณะอักษรศาสตร เมื่อวันที่ 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2505 ทรงเปดอภปรายในหวขอ "ปญหาการใช
 ิ ั 
คําไทย" โดยพระองคทรงดาเนนการอภปรายและทรงสรปการอภปราย ทแสดงถงพระปรชาสามารถและ
 ํ ิ ิ ุ ิ ่ี ึ ี
ความสนพระราชหฤทยรวมถงความหวงใยในภาษาไทย ซึ่งเปนที่ประทับใจกับผูรวมเขาประชุมในครั้ง
ั ึ 
นั้นเปนอยางยิ่ง
สําหรับพระราชดํารัสของพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวในครั้งนั้น มีใจความตอนหนึ่งวา "เรามี
โชคดีที่มีภาษาของตนเองแตโบราณกาล จึงสมควรอยางยิ่งที่จะรักษาไว ปญหาเฉพาะในดานรักษาภาษา
ก็มีหลายประการ อยางหนึ่งตองรักษาใหบริสุทธิ์ในทางออกเสียง คือใหออกเสียงใหถูกตองชัดเจน อก ี
อยางหนึ่งตองรักษาใหบริสุทธิ์ในวิธีใช หมายความวาวิธีใชคํามาประกอบประโยค นับเปนปญหาที่สําคัญ
ปญหาที่สามคือความร่ํารวยในคําของภาษาไทย ซึ่งพวกเรานึกวาไมร่ํารวยพอ จึงตองมีการบัญญัติศัพท
ใหมมาใช... สําหรับคําใหมที่ตั้งขึ้นมีความจําเปนในทางวิชาการไมนอย แตบางคําที่งายๆ กควรจะมี
็
ควรจะใชคําเกาๆ ที่เรามีอยูแลว ไมควรจะมาตั้งศัพทใหมใหยุงยาก..."
นับเปนครั้งแรกและครั้งเดียวในประวัติศาสตรของวงการภาษาไทย ที่ไดรับพระราชทานพระ
มหากรุณาธิคุณดังกลาว ซงในโอกาสตอมาพระบาทสมเดจพระเจาอยหวยงไดทรงแสดงความสนพระ
่ึ  ็  ู ั ั 
ราชหฤทัยและความหวงใยในภาษาไทยอีกหลายโอกาส อยางในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแกนิสิต
จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย เมื่อวันที่ 9 กรกฎาคม พ.ศ. 2512 ทไดทรงมพระบรมราโชวาทตอนหนงวา
่ี  ี ่ึ 
"ในปจจุบันนี้ปรากฏวา ไดมีการใชคําออกจะฟุมเฟอยและไมตรงกับความหมายอันแทจริงอยูเนืองๆ ทั้ง
ออกเสียงก็ไมถูกตองตามอักขรวิธี ถาปลอยใหเปนไปดังนี้ ภาษาของเราก็มีแตจะทรุดโทรมชาติไทยเรา
มีภาษาของเราใชเองเปนสิ่งอันประเสริฐอยูแลวเปนมรดกอันมีคาตกทอดมาถึงเราทุกคนจึงมีหนาที่
จะตองรักษาไว ฉะนั้นจึงขอใหบรรดานิสิตและบัณฑิต ตลอดจนครูบาอาจารยไดชวยกันรักษาและ
สงเสริมภาษาไทย ซึ่งเปนอุปกรณและหลักประกันเพื่อความเจริญวัฒนาของประเทศชาติ"
นอกจากนี้ พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว ยังมีพระปรีชาญาณและพระอัจฉริยะภาพในการใช
ภาษาไทย ทรงรอบรปราดเปรองถงรากศพทของคาไทย คอ ภาษาบาลและสนสกฤต ทรงพระอตสาหะ
ู ่ื ึ ั  ํ ื ี ั ุ
วรยะแปลและเรยบเรยงวรรณกรรมภาษาตางประเทศเปนภาษาไทยทสมบรณดวยลกษณะวรรณศลป มี
ิ ิ ี ี   ่ี ู   ั ิ
เนื้อหาสาระที่มีคุณคา เปนคติในการเสียสละเพื่อสวนรวม และเปนแบบอยางแกประชาชนในการใช
ภาษาไทย ดังจะเห็นไดจากพระราชนิพนธแปลเรื่องนายอินทรผูปดทองหลังพระ ติโต พระราชนิพนธ
แปลบทความเรื่องสั้นๆ หลายบท และพระราชนิพนธเรื่อง พระมหาชนก เปนตน
วัตถุประสงคในการจัดวันภาษาไทยแหงชาติมีดังตอไปนี้
1. เพื่อเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวภูมิพลอดุลยเดช ผูทรงเปนนักปราชญ

2. และนักภาษาไทย รวมทงเพอนอมราลกในพระมหากรณาธคณของพระองคทไดทรงแสดงความหวงใย
้ั ่ื  ํ ึ ุ ิ ุ  ่ี  
และพระราชทานแนวคิดตางๆ เกี่ยวกับการใชภาษาไทย
2. เพื่อรวมเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว เนองในมหามงคลสมยเฉลมพระ
่ื ั ิ
ชนมพรรษา 6 รอบ ในวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2542
3. เพื่อกระตุนและปลุกจิตสํานึกของคนไทยทั้งชาติ ใหตระหนักถึงความสําคัญและคุณคาของ
ภาษาไทย ตลอดจนรวมมอรวมใจกนทานบารงสงเสรม และอนรกษภาษาไทย ซึ่งเปนเอกลักษณและเปน
 ื  ั ํ ุ ํ ุ  ิ ุ ั 
สมบัติวัฒนธรรมอันล้ําคาของชาติ ใหคงอยูคูชาติไทยตลอดไป
4. เพื่อเพิ่มพูนประสิทธิภาพในการใชภาษาไทย ทั้งในวงวิชาการและวิชาชีพ รวมทงเพอยก
้ั ่ื
มาตรฐานการเรียนการสอนภาษาไทยในสถานศึกษาทุกระดับ ใหมีสัมฤทธิผลยิ่งขึ้น
5. เพื่อเปดโอกาสใหหนวยงานตางๆ ทั้งภาครัฐฯ และเอกชนทั่วประเทศ มีสวนรวมในการจัด
กจกรรมทหลากหลาย เพื่อเผยแพรความรูภาษาไทยในรูปแบบตางๆ ไปสูสาธารณชน ทั้งในฐานะที่เปน
ิ ่ี
ภาษาประจําชาติ และในฐานะที่เปนภาษาเพื่อการสื่อสารของทุกคนในชาติ
ประโยชนที่คาดวาไดรับจากการมีวันภาษาไทยแหงชาติ
1. วันภาษาไทยแหงชาติ จะทําใหหนวยงานตางๆ ทั้งภาครัฐฯ และเอกชน โดยเฉพาะอยางยิ่ง
หนวยงานในกระทรวงศึกษาธิการ และทบวงมหาวิทยาลัย ตระหนักในความสําคัญของภาษาไทย และ
รวมกันจัดกิจกรรมเพื่อกระตุนเตือน เผยแพร และเนนย้ําใหประชาชนเห็นความสําคัญของ "ภาษา
ประจําชาติ" ของคนไทยทกคน และรวมมือกันอนุรักษการใชภาษาไทยใหมีความถูกตองงดงามอยูเสมอ
ุ
2. บุคคลในวงวิชาชีพตางๆ ที่เกี่ยวของกับการใชภาษาไทย โดยเฉพาะในวงการศึกษา และ
วงการสอสาร ชวยกันกวดขันดูแลใหการใชภาษาไทยเปนไปอยางถูกตองเหมาะสม มิใหผันแปรเปลี่ยน
่ื
แปลง จนเกิดความเสียหายแกคุณลักษณะของภาษาไทยอันเปนเอกลักษณของชาติ
3. ผลสืบเนื่องในระยะยาว คาดวาปวงชนชาวไทยทั่วประเทศจะตื่นตัวและสนใจที่จะรวมกัน
ฟนฟู ทํานุบํารุง สงเสรมและอนรกษภาษาไทย อันเปนเอกลักษณและสมบัติวัฒนธรรมที่สําคัญของชาติ
 ิ ุ ั 
ใหดํารงคงอยูคูชาติไทยตลอดไป
กิจกรรมในวันภาษาไทยแหงชาติ
กิจกรรมในวันนี้ ก็จะมีทั้งของสถาบันการศึกษา,หนวยงานภาครัฐฯ และเอกชน ที่จะมีการจัด
กจกรรมตางๆ เชน การจัดนิทรรศการ,การอภิปรายทางวิชาการ,การประกวดแตงคําประพันธ รอยแกว
ิ 
รอยกรอง การขับเสภา การเลานิทาน เปนตน
ภาษาไทยถือเปนภาษาแหงชาติ และเปนเอกลักษณของชาติที่เราคนไทยควรภาคภูมิใจ เพราะ
บางประเทศไมมแมกระทงภาษาทเปนของตวเอง ดังนั้นเราควรอนุรักษภาษาไทยใหคงอยู และสืบทอด
 ี  ่ั ่ี  ั
ตอไปใหลูกหลานไดศึกษา หากเราคนไทยไมชวยกันรักษาไว สักวันหนึ่งอาจจะไมมีภาษาไทยให
ลูกหลานใชก็เปนได
กิจกรรม วันภาษาไทยแหงชาติ ป 2553
นายนิพิฎฐ อินทรสมบัติ รฐมนตรวาการกระทรวงวฒนธรรม แถลงขาว วันภาษาไทยแหงชาติ
ั ี  ั 
2553 โดยระบุวา กระทรวงวฒนธรรม ตระหนกถงความสาคญของภาษาไทย จงสงเสรมใหเยาวชนและ
ั ั ึ ํ ั ึ  ิ 
ประชาชนใชภาษาไทยอยางถูกตอง พรอมกันนี้ไดสรรหาและคัดเลือกผูใชภาษาไทยดีเดนเพื่อเปน
แบบอยางแกเยาวชน และสังคม จํานวน 41 คน ซงทงหมดจะเขารบรางวลจาก พล.อ.สุรยุทธ จุลานนท
่ึ ้ั  ั ั
องคมนตรี ในวันที่ 29 กรกฎาคม ซึ่งเปน วันภาษาไทยแหงชาติ

3. สําหรับรายชื่อผูที่ไดรับรางวัล วันภาษาไทยแหงชาติ 2553 มีดังนี้
ปูชนียบุคคลดานภาษาไทย ไดแก
พระปุญญวํโส (พร ภรมย)
ิ
รศ.ดวงมน จิตรจํานงค
ศ.เกียรติคุณ นพ.ประสพ รตนากร
ั
ศ.กิตติคุณ ปราณี กุลละวณิชย
ศ.กตตคณ ปรชา ชางขวัญยืน
ิ ิ ุ ี
นายวศิน อนทสระ
ิ
ศ.เกียรติคุณ แสง จันทรงาม
ศ.กิตติคุณ สุจริต เพยรชอบ
ี
ศ.อดม วโรตมสกขดตถ
ุ  ิ ิ
ผูใชภาษาไทยดีเดน (ชาวไทย) ไดแก
พระมหาวุฒิชัย วชรเมธี
ิ
นายคํานูณ สทธสมาน
ิ ิ
นางจารุลินทร มสกะพงษ
ุ ิ
นางชมัยภร แสงกระจาง

นายเติมศักดิ์ จารปราณ
ุ
นางเทวี บุญจับ
ผศ.ธัญญา สังขพันธานนท
รศ.นภาลัย สวรรณธาดา
ุ
นางนันทวัน สวรรณปยะศริ
ุ  ิ
นายบุญเตือน ศรวรพจน
ี
รองศาสตราจารยวันเนาว ยูเด็น
นายวิเชียร นีลิกานนท
นายเศรษฐา ศิระฉายา

4. นางสุพัชรินทร ชาญชางเหล็ก
หมอมราชวงศอรฉตร ซองทอง
  ั
นายอภิสิทธิ์ เวชชาชวะ
ี
นายอํานาจ สอนอมสาตร
่ิ
ผูใชภาษาไทยดีเดน (ชาวตางประเทศ) ไดแก
พระชยสาโรภิกขุ พระมตซโอะ คเวสโก
ิ ู
นางสาวครสต้ี กิ๊บสัน
ิ
นายฉิน อี้เซ็น
ศ.สตีเฟน บี ยัง
ผูใชภาษาไทยถิ่นดีเดน ไดแก
นายวิรัตน ทิพยวารี
นายนุม เย็นใจ
พ.อ.บัณฑิต นันทเสนา
นายบุญเอิบ วรรณคง
นายไพฑูรย ดอกบวแกว
ั 
นายวิชาญ ชวยชูใจ
นายวิลักษณ ศรีปาซาง
นายสนั่น ธรรมธิ
นายสลา คุณวุฒิ
นางอไร ฉมหลวง
ุ ิ
สวน โครงการรางวล เพชรในเพลง ครงท่ี 7 ซงจะมอบใหกบนกรอง เพลงไทยสากล-ลูกทุง ทออก
 ั ้ั ่ึ  ั ั  ่ี
เสียงไดถูกตองตามอักขระภาษาไทย มีผูไดรับการประกาศยกยอง จํานวน 28 คน ดังนี้
รางวัลเชิดชูเกียรติผูประพันธเพลงดีเดนในอดีต
เพลงลมเจาพระยา ประพันธโดย นายแกว อัจฉริยะกุล
ุ 
เพลงใครหนอ ประพันธโดย นายสุรพล โทณะวณิก
รางวัลประเภทการประพันธเพลงดีเดนดานภาษาไทย

5. เพลงใจนําทาง ประพันธโดย นายสุทธิพงษ สมบตจนดา
ั ิ ิ
เพลงวันวางที่ตั้งใจ ประพันธโดย นายสลา คุณวุฒิ
เพลงฉลาดทันคน ประพันธโดย นางชอผกา คงแจม
รางวัลการขับรองเพลงดีเดนดานภาษาไทย ไดแก
เพลงควายไทย ขับรองโดย นายยืนยง โอภากุล
เพลงใจนําทาง ขบรองโดย น.ส.ธนพร แวกประยร (ปาน ธนพร)
ั  ู
เพลงปลาดาวเงาจนทร ผขบรอง นายสรางศลย เรองศรี (หนู มเตอร)
ั ู ั   ั ื ิ
เพลงจนทร ขบรองโดย นางสาวฐตาภา ใตไธสง (หญิง ฐิติกานต)
ั ั  ิ 
รางวัลพิเศษพระพิฆเนศทอง ของกรมศิลปากร 1 รางวัล ไดแก
น.ส.ธนพร แวกประยูร (ปาน ธนพร) เนื่องจากไดรับรางวัลชนะเลิศตอเนื่องกันเปนปที่ 4