1. Smart Farm Flagship มกราคม 2556
1 บทนำา
ประเทศไทยเป็นประเทศผูผลิตและส่งออกสินค้าเกษตรในรูปแบบ
้
วัตถุดิบและแปรรูป โดยเฉพาะอาหารแปรรูปที่สำาคัญแห่งหนึ่งของโลก
สินค้าเกษตรของไทยมีคุณภาพและได้รับการรับรองมาตรฐานระดับสากล
มากขึ้น ในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 10 จึงได้ตั้งเป้า
หมายให้ประเทศไทยเป็นแหล่งผลิตอาหารที่สำาคัญของโลก
อย่างไรก็ตาม วิกฤตแฮมเบอร์เกอร์ที่เกิดขึ้น ส่งกระทบกับภาค
เกษตรไม่น้อย เนื่องจากประเทศไทยพึ่งพิงการส่งออกสินค้าและบริการมาก
มูลค่าผลผลิตมวลรวมภาคเกษตร (ปี 2552) เท่ากับ 1.03 ล้านล้านบาท หด
ตัวจากปี 2551 ในอัตราร้อยละ 0.1 การเปิดเสรีทางการค้า ส่งผลให้อัตรา
การนำาเข้าสินค้าเกษตรทั้งที่เป็นอาหารและปัจจัยการผลิตเพิ่มมากขึ้น โดย
ในปี 2552 อัตราการขยายตัวจากการนำาเข้าสินค้าเกษตรเพิ่มขึ้นร้อยละ
6.9 ขณะที่มูลค่าส่งออกสินค้าเกษตรที่เป็นอาหารหดตัวลงร้อยละ 4.88 (ปี
2552)1 การขยายตัวของชุมชนเมืองมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น และคาดการณ์ว่า
ประชากรจากภาคเกษตรจะเคลื่อนย้ายเข้าสู่ภาคบริการมากขึ้น ส่งผลต่อ
ปริมาณแรงงานภาคเกษตรในอนาคต การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศส่ง
ผลกระทบต่อประเทศไทยรุนแรงกว่าที่คาดการณ์ไว้ หลายพื้นที่เกิดภาวะ
แห้งแล้ง ขาดแคลนนำ้าเพื่อการอุปโภคบริโภค โดยเฉพาะการขาดแคลนนำ้า
เพื่อการเกษตรทวีความรุนแรงอย่างคาดไม่ถึง ปัญหานำ้าท่วมขังเกิดขึ้นอย่าง
ฉับพลันและบ่อยครั้งขึ้น ระบบนิเวศชายฝั่งเปลี่ยนแปลงไป เหล่านี้ทำาให้
พื้นที่เพาะปลูกเกิดความเสียหายและลดลงอย่างมาก ในขณะเดียวกันผลิต
ภาพการผลิตรวมของภาคเกษตรอยู่ในระดับตำ่า (ตำ่ากว่าร้อยละ 1 ของ GDP)
เนื่องจากการใช้ปัจจัยการผลิตไม่มีประสิทธิภาพและขาดการจัดการด้านการ
ผลิตและการตลาด และถึงแม้ว่าสถิติการส่งออกสินค้าเกษตรและสินค้า
เกษตรแปรรูปของไทยที่สำาคัญ เช่น ข้าว มันสำาปะหลังโรงงาน มังคุด กุ้งแช่
เย็นแช่แข็งและกุ้งปรุงแต่ง ทูน่ากระป๋อง สับปะรดกระป๋องและนำ้าสับปะรด มี
1 สำานักงานเศรษฐกิจการเกษตร
-1-