2. Albufeira
● Lagoa de auga salgada
separada do mar por un cordón
litoral aínda que adoita manter
temporal ou continuadamente a
comunicación co mar por un ou
máis puntos. A súa formación
adoita deberse á colmatación
dunha baía por sedimentos
mariños e/ou fluviais.
● A Albufera de Valencia e o Mar
Menor son os mellores exemplos
desta formación litoral no
Mediterráneo español.
3. Aluvión
● Depósito de materiais
sedimentarios (cantos rodados,
areas, limos...) deixados polas
correntes de auga. Prodúcense
cando o caudal e/ou a
velocidade das augas diminúe
e, conseguintemente, se reduce
a súa capacidade de transporte.
As terras aluviais, ricas en
materia orgánica, adoitan ser
moi fértiles.
● Sobre este tipo de materiais
asentáronse as ricas hortas
murciana, valenciana ou do val
do Ebro.
4. Esteiro
● Desembocadura dun río
caudaloso no mar
caracterizada por unha
forma de funil invertido e
pola influencia das
mareas na confluencia
das augas fluviais coas
mariñas..
● Os esteiros do Miño,
Douro e Texo son ben
representativos deste tipo
de formacións costeiras
5. Foz
● Val estreito e profundo
de flancos verticais
escavado por un río
característico das áreas
de litoloxía calcaria.
● Son frecuentes na parte
oriental da Cordilleira
Cantábrica, en áreas
dos Pireneos, no
Sistema Ibérico, etc.
6. Litosfera
● A litosfera é a capa superficial sólida do planeta Terra. Esta
consituída pola codia e e polo manto residual (a parte
exterior sólida do manto). O seu expesor varía entre os máis
120 Km. que pode acadar a litosfera continental e os 7 km. aos
que se reduce a litosfera oceánica nalgúns puntos baixo as
grandes dorsais.
● A litosfera divídese en grandes fragmentos, as placas
tectónicas, que se moven flotando sobre a astenosfera, capa
semifluída do manto, e interactuando entre si.
7. Meseta
● En xeral, defínese como meseta
a unha planicie extensa situada
a unha determinada altitude
sobre o nivel do mar (>500 m.).
A súa xénese pode ser o
resultado da acción de forzas
tectónicas ou da erosión
provocada polos axentes
externos.
● A Meseta central constitúe a
unidade de relevo fundamental
da Península Ibérica. Ocupa o
60% da súa superficie e arredor
dela estrutúrase todo o relevo
peninsular. Trátase dunha
chaira elevada, resto do antigo
macizo hespérico xurdido da
oroxenia herciniana e deformado
e fracturado na Era Terciaria.
8. Oroxenia
● A oroxenia ou oroxénese é o
conxunto de proceso
xeolóxicos que se producen
nos bordes das placas
tectónicas e que dan lugar a
formación ou
rexuvenecemento de cadeas
montañosas..
● A Península Ibérica veuse
afectada fundamentalmente
por dous grandes procesos
oroxénicos: a oroxenia
herciniana no Paleozoico e a
oroxenia alpina na Era
Terciaria.
Video sobre a oroxenía alpina en VIMEO
9. Penechaira
● Ampla chaira con lixeiras
ondulacións e sen relevos
sobranceiros resultante dun
prolongado proceso erosivo,
protagonizado, sobre todo, polos
cursos de auga.
● Na Península Ibérica, destacan no
W da Meseta as Penechairas
Zamorano-Salmantina e Extremeña.
Nelas, a erosión arrasou os
materiais sedimentarios terciarios
depositados sobre o zócolo e deixou
ao descuberto as rochas
paleozoicas orixinarias (granito,
lousa, cuarcita). Sobre elas só
destacan algúns montes-illa. Os ríos
chegan a escavar fondos canóns
(os Arribes do Douro) ao encaixarse
nestes duros materiais.
10. Somonte
● Area lixeiramente inclinada situada
ao pé dunha cadea montañosa e
formada por materiais procedentes
da erosión desta. Sinala a
transición entre a cadea montañosa
e as chairas ou depresións
próximas. Recibe tamén o nome de
somontano ou pedemonte.
● Nos bordes da Depresión do Ebro,
os somontes sinalan a transicion
entre as montañas exteriores da
Cordilleira Pirenaica (ao N) e o
Sistema Ibérico (ao S.). Neles a
erosión deu lugar á formación de
mallos (torreóns rochosos
individualizados pola erosión) e
hoyas (depresións erosivas
escavadas nos materiais máis
brandos).
11. Tectónica de placas
● A teoría da tectónica de placas
sostén que a litosfera está
composta por unha serie de
placas ríxidas que se moven
constantemente. Estas placas
flotan sobre a astenosfera, capa
semifluída do manto. Nela, os
materiais adquiren unha posición
diferente en función da súa
temperatura xerando unhas
constantes correntes convectivas.
● Partindo destes presupostos, a
interacción entre as placas
(diverxencia, converxencia,
deslizamento-transformación)
explicaría as oroxenias, o
vulcanismo ou os fenómenos
sísmicos.
Animación explicativa en EDUCASTUR