1. Lập kế hoạch để mua mới
1 chiếc laptop
Trình bày:
Hoàng Thị Linh,
Học viên Hành Trình
Delta Trực Tuyến.
Chỉnh sửa:
Lê Ngọc Quỳnh Chi, Bộ
phận Nội dung Khóa
học Hành Trình Delta
Trực Tuyến.
Ứng dụng mô hình lập kế hoạch 5W + 2H để mua một cái laptop mới.
2. Tui muốn một cái laptop
mới!
• Tui nói câu này không biết bao nhiêu lần rồi, vậy mà năm nào cũng
y chang năm nào, “giấc mơ chỉ là giấc mơ” T__T
• Năm nào tui cũng tự nhủ “phải tiết kiệm tiền để mua một cái laptop
thay cho cái máy bàn cổ lỗ sĩ ở nhà”, vậy mà chẳng bao giờ tiết
kiệm đủ tiền, rồi vướng vào bao nhiêu chuyện, và thế là tiền đi đâu
hết mà mục tiêu chính không đạt được.
• Rồi tui được mấy ông anh bác xờ học “lên lớp” là làm việc gì cũng
phải có kế hoạch, đặt mục tiêu này nọ mới mong thành công, blah
blah => năm nay quyết tâm lập một bản kế hoạch cho ra trò để mua
bằng được chiếc laptop.
• Mọi người ủng hộ nhé, Yeah!
3. Mô hình 5W + 2H
• Loay hoay không biết áp dụng cái mô hình lập kế hoạch nào là khoa
học, đơn giản dễ hiểu (haiz, tui có trí óc hơi tồi nên cái gì phức tạp
quá là cóc hấp thụ được), thì được ông anh họ quăng cho cái mô
hình lập kế hoạch 5W + 2H, vô cùng đơn giản nhưng hiệu quả. Tui
mừng húm, liền đem ra ngâm cứu, áp dụng ngay
• Đại khái cái mô hình đó là “dư lày”:
• Ước mơ vẫn chỉ mãi là ước mơ nếu như chúng ta không hành
động.
• Để có thêm động lực để hành động, và để hành động đúng (chứ
không làm lung tung) thì chúng ta sẽ cần có kế hoạch hành động để
đạt được mục tiêu đã đề ra.
• 5W2H là một công cụ đơn giản và hiệu quả để bạn có thể lập kế
hoạch thực hiện cho mọi mục tiêu bạn đề ra.
• 5W2H là viết tắt của những từ sau (theo thứ tự): What – Why –
How – Who – When – Where – How much?
4. • Ông anh “tập huấn” là, việc trả lời một cách cụ thể, rõ ràng những
câu hỏi này sẽ phác nên một kế hoạch cụ thể cho mục tiêu đề ra.
• E hèm, hãy xem tui lập kế hoạch như thế nào nhé, bạn cũng có thể
tham khảo đấy ^^
5. What – Mục tiêu của bạn là gì?
• Èm, thoạt nghe thì chúng ta sẽ rất dễ trả lời, trong trường hợp của
tui là “mua được một cái laptop vaio mới” chứ gì nữa! Nhưng
không, ông anh sau khi nghe tui trình bày như vậy liền cười sằng
sặc, kêu “đặt tên mục tiêu kiểu đó thì đừng mơ đạt được nhé”. Ông
anh nói, trả lời cho câu hỏi What phải cụ thể, chứ không chung
chung như vậy được. Nếu cái tên của mục tiêu mà còn mơ hồ, thì
mọi con đường dẫn đến mục tiêu đó rất bấp bênh. Vì vậy, bước đầu
tiên trong việc lập kế hoạch là bạn phải trả lời chính xác mục tiêu
của mình là gì đã. Trong trường hợp của tui, ông anh bảo muốn
mua một chiếc laptop thì phải nói rõ laptop đó bao nhiêu tiền, hãng
gì, thời điểm mua là bao giờ…
• Sau một hồi loay hoay, tham khảo giá thị trường đồ
secondhand, khả năng tài chính…cuối cùng tui cũng vạch ra được
mục tiêu của mình “mua 1 cái laptop Vaio (cũ) 10 triệu, vào tháng
3/2013”
6. Why – Tại sao phải đạt được mục
tiêu đó?
• Ông anh bảo “khi em biết rõ mục tiêu đó quan trọng và nhất thiết
phải đạt được, em mới có động lực cố gắng để đạt được điều đó”.
• Cái vaio kia có quan trọng với tui không? Tui có nhất thiết phải mua
nó không? Nếu không có cái vaio thì tui có bị sao không????
• Câu trả lời là có, ừ nó rất quan trọng với tui, vì sắp tới tui phải đi thực
tập nè, rồi chưa kể là đi làm xa nữa…Cái desktop hiện thời không
thể theo tui mãi mãi được. Mà tui THÍCH có một cái laptop lắm, tui
ước ao lâu rồi…Phải đạt được bằng mọi giá.
• Đúng, nếu không mua được laptop vào thời điểm sang năm, tui sẽ
không có phương tiện thực tập, tui sẽ không chủ động trong việc lưu
trữ tài liệu và tìm kiếm thông tin…Chưa kể là cái desktop đã hơi cà
tàng rồi, không biết hư lúc nào nữa…
• Nói tóm lại, tui phải mua bằng được!
7. How – Đạt mục tiêu bằng cách nào?
• Trả lời cho câu hỏi này chính là “tui sẽ mua cái laptop đó bằng cách
nào?”, bằng cách nào để có được cái laptop đó?
• Tui trăn trở ghê lắm, ừ hén, mục tiêu đề ra ngon lành vậy mà khi trả
lời cho câu hỏi làm sao để đạt được nó thì tự nhiên lúng túng thấy
rõ. Tui trình bày với ông anh là “em sẽ đi làm thêm, tiết kiệm tiền để
mua”, ông anh cười ha hả “vậy em phải tiết kiệm bao nhiêu tiền, mỗi
tháng tiết kiệm bao nhiêu? Từ đây đến lúc em phải mua laptop thì
em có tiết kiệm được không????”
• Ôi tui đau cả đầu. Cuối cùng, ông anh tốt bụng cũng giúp tui trả lời
câu hỏi này bằng những bước rất cụ thể:
8. How – Bạn sẽ làm điều đó
như thế nào?
• Bước 1: Phân tích khoảng cách từ thời điểm hiện tại đến mục
tiêu:
• Để mua được cái laptop, tôi phải có 1000k (10 triệu ấy mà ^^). Hiện
tại tui có trong tay 3000k.Từ đây đến tháng 3/2013, tui còn 7 tháng
để lấp đầy số tiền 7000k này.
• Bước 2: Làm gì để rút ngắn khoảng cách:
• Như vậy, trung bình tôi phải kiếm được mỗi tháng 1000k. Hiện
tại, sau khi hỏi bạn bè, tôi biết được một số nơi dạy kèm, làm thêm
có mức lương xấp xỉ 1200k/ tháng (làm bán thời gian). Nhưng sẽ
mắc kẹt tháng bị dính lễ Tết nên tôi chỉ còn 6 tháng. Nếu tui xin tiền
tiêu vặt của bố mẹ, và dùng tiền đi làm thêm để tiết kiệm, tui có
1200 x 6 = 7200k
• Tui cũng có thể tiết kiệm tiền lì xì Tết được khoảng 1000k nữa (mọi
năm vẫn xấp xỉ mức này).
• Tổng cộng từ đây đến Tết tui sẽ kiếm được 7200 + 1000 = 8200k
=> Tạm thời là đủ.
9. •Thế nhưng tui còn phải sắm sửa, đi chơi với bạn bè,
mà những khoản tiêu hàng tháng bố mẹ cho chỉ
đủ tiền ăn sáng, còn đi chơi với lớp, mua áo quần, đồ dùng cá
nhân…và những khoản phát sinh khác nữa…
Chắc chắn tui sẽ phải lập bảng chi tiêu, vì nếu cứ “áng chừng, ước
lượng” thì tui sẽ không bao giờ làm được như theo kế hoạch được
(theo lời ông anh hắc xì dầu, hic hic)
10. • Bước 3: Hành động cụ thể: Kiếm tiền
• Để kiếm được việc làm thêm, tui phải nhờ mấy đứa bạn giới thiệu
hoặc gửi hồ sơ qua mấy nơi cần tuyển.
• Tui phải học buổi ngày, nên chỉ có thể làm thêm vào buổi tối thôi.
• Thông thường, các chỗ làm thêm sẽ quy định thời gian làm việc là
từ 5 giờ chiều đến 10 giờ tối.
• Tui chỉ có phương tiên xe đạp, nên phải tìm những việc gần nhà.
• Vì tui không hợp làm gia sư, nên tui sẽ kiếm các việc như phục vụ
nhà hàng, làm ở quán cà phê…Lương ở đây dao động từ 8-
10k/giờ, mỗi ngày làm 4 tiếng, nên mức thu nhập 1 triệu – 1,2 triệu
là có thể đạt được.
• Như vậy, tóm gọn lại, bây giờ tui phải tìm một công việc phục vụ
bàn, làm ca tối, ở quận Gò Vấp, Phú Nhuận, Q.10, Q. Tân Bình
(loanh quanh chỗ tui ở là quận Phú Nhuận).
11. • Bước 4: Hành động cụ thể: Tiết kiệm
• Lập bảng chi tiêu: muốn tiết kiệm, tui phải chi tiêu
hợp lý và lên danh sách những việc cần chi tiêu cố định trong tháng.
Sau đó sẽ dành một số tiền để chi tiêu cho những việc phát sinh (sinh
nhật bạn bè, họp lớp…).
• Tui đã tự lập bảng chi tiêu của mình như thế này trong vòng 7 tháng
tới: (với giả định tui kiếm được 1200k/tháng => 8200k như tính toán
lúc nãy)
Danh mục Chi tiêu Tổng chi
Mua sách vở 50k/tháng 350k
Đi chơi với bạn bè 100k/tháng 700k
Mua sắm đồ dùng cá nhân 50k/tháng 350k
Cắt tóc 50k/4 tháng 100k
Tổng chi 1800k
Tiền tiết kiệm được 8200 –
1800 =
6400k
12. • Ồ, như vậy là tui bị thiếu 600k!
• Thôi, dù sao số tiền cũng không lớn. Lúc đó tui sẽ mượn bạn bè
hoặc tạm ứng lương vậy Chỉ cố gắng đừng tiêu thâm hụt vào số
này là được ^^
13. Who – Ai sẽ thực hiện kế hoạch này?
• Những ai nằm trong kế hoạch của bạn? Họ đóng vai trò gì để mục tiêu
đề ra đạt được?
Trong kế hoạch này, tui là
người thực hiện chứ ai :D
Ông anh nói rằng, câu trả lời
này khẳng định thêm quyết tâm
của người sẽ thực hiện kế
hoạch và cam kết chịu trách
nhiệm về mục tiêu của mình.
14. When – Khi nào kế hoạch này được
triển khai?
• Khi nghe câu hỏi này, tui nhìn ông anh cười lớn “ôi, lập kế hoạch
xong thì thực thi ngay chứ, câu hỏi buồn cười quá”. Nhưng ông anh
điềm tĩnh giải thích: “em phải hiểu cụ thể ở đây là thời gian thực
hiện kế hoạch trong bao lâu và hoàn thành khi nào. Làm bất kỳ việc
gì em cũng phải lên thời gian cụ thể, có deadline rõ ràng, thì mới
mong ngô ra ngô, khoai ra khoai được…” Mặt khác, có nhiều kế
hoạch được lập nên nhưng không phải bao giờ việc triển khai cũng
tiến hành ngay sau đó. Đôi lúc chúng ta gặp vài một sự cố cần giải
quyết và phải một thời gian sau chúng ta mới thi hành được. Trong
trường hợp này, điều quan trọng nhất là bạn không được trì hoãn
thêm nữa và giữ được nhiệt huyết như ban đầu.
• Bây giờ là cuối tháng 8. Như vậy là tui phải tức tốc tìm việc làm
thêm để có thể kiếm được số tiền 1200k/tháng như kế hoạch. Cố
lên ^^
15. Where – Bạn sẽ triển khai kế hoạch
đó ở đâu?
• Ông anh bảo, những câu hỏi sau này Who – When – Where – How
much thực ra là làm rõ ý hơn cho cái How lúc đầu. Trong trường
hợp của tui, câu này có nghĩa là tui sẽ mua laptop yêu quý ở đâu.
• Sau khi tham khảo bạn bè, tra cứu thông tin trên mạng này nọ suốt
1 ngày trời, tui chọn một cửa hàng mua bán laptop cũ do người bạn
anh tui sở hữu. Khi tui ngỏ ý muốn tham khảo giá, anh nói “với 10
chai (10000k ý ạ) thì em có thể mua được một chiếc laptop mới rồi.
Còn hàng Vaio thì em có thể mua được một cái cũ cũng tốt”. Anh
hứa sẽ giúp tui đến thời điểm đó sẽ liên hệ với các mối khác để tìm
giúp tui. Từ đây tui lại bắt đầu phát hiện ra vấn đề trầm trọng “nếu
đến thời điểm đó mà tui không tìm được 1 cái Vaio vừa tầm hoặc nó
có giá cao hơn thì sao? Tui bắt đầu lo ngại kế hoạch của mình từ
nãy giờ có nguy cơ sụp đổ. Ông anh liền an ủi tui “yên tâm đi, kiếm
được tiền thì không lo không mua được laptop/ Nếu em không mua
được Vaio, Toshiba là một hãng laptop cũng khá ok. Anh sẽ nhờ
mấy đứa bạn công nghệ thông tin tìm giúp em….”
16. • Nghe ông anh nói tui cũng tạm xuôi xuôi…
• Ông anh cũng đưa ra lời khuyên là “chỉ cần mục
tiêu đạt được không khác xa mục tiêu bạn đề ra là bao nhiêu, bạn
có thể thay đổi mục tiêu của mình cho linh hoạt với hoàn cảnh”.
Trong trường hợp này, việc chọn mua laptop Vaio của tui chỉ là vấn
đề thị hiếu, nên tui có thể mua một laptop khác, có chất lượng tốt
cũng không kém, nếu tui không tìm được cái laptop Vaio kia
17. How much – Đạt mục tiêu đó bạn
cần mất thời gian, tiền bạc?
• Như đã phân tích ở phần How, để mua được cái laptop đó tui sẽ
phải cần 7 tháng, và số tiền là 7000k
18. Tuyên thệ và quyết tâm
• Phù, sau khi lên xong kế hoạch và kiểm tra mọi tình huống bất ngờ
có thể xảy ra, tui cũng nhẹ nhõm nhìn ông anh cười hì hì vì có vẻ
việc còn lại chỉ là bắt tay vào hành động.
• Ông anh cũng nhắc nhở rằng, thỉnh thoảng phải nhìn lại bảng kế
hoạch và mục tiêu đề ra, vì đôi khi tui sẽ không đi đúng tiến độ. Việc
tiết kiệm tiền lại chứa đựng rất nhiều rủi ro và nhiều sự cố ngoài ý
muốn. Bạn phải xem lại mình đã đạt được bao nhiêu phần trăm
trong kế hoạch rồi, so với tiến độ đề ra thì nhanh hay chậm để có
những điều chỉnh phù hợp…
19. Bản quyền slide
• Nội dung slide được Hoàng Thị Linh viết dựa trên các kiến thức học
được trong bài học “Mô hình lập kế hoạch 5W +2H”, tuần học 8, nội
dung khóa học Hành Trình Delta Trực Tuyến của DeltaViet.
• Mọi sao chép, chia sẻ bài viết này vui lòng để lại nguồn:
www.hanhtrinhdelta.com và tên tác giả: Hoàng Thị Linh
Thanks!