2. Co to jest Technika
TECHNIKA – to ogół środków i czynności wchodzących
w zakres działalności ludzkiej związanej z
wytwarzaniem dóbr materialnych. Wraz z rozwojem
techniki oraz postępem nauki nastąpiło rozszerzenie
pojęcia technika na nauki techniczne (m.in.
maszynoznawstwo, materiałoznawstwo), działania
produkcyjne (technologia), a niekiedy nawet na nauki
wspomagające technikę (np. fizyka techniczna).
3. Początki techniki
Najstarsze świadectwa działalności technicznej człowieka pochodzą z czasów
prehistorycznych. Z tych najdawniejszych czasów mamy relatywnie dużo
śladów owej działalności. Pierwszymi jej przejawami są najprostsze narzędzia
kamienne pochodzące sprzed 2,5 mln lat. Około 600 tys. lat temu
upowszechniły się pięściaki – uniwersalne narzędzia kamienne, oraz
drewniane oszczepy służące do polowania. W tym czasie zaczęto też używać
ognia co było rewolucyjną zmianą w dziejach. Dzięki wykorzystaniu ognia
można było przekształcać różne materiały, wzrosły możliwości przetrwania.
4.
5. Początki techniki
Około 30 tys. lat temu, wraz z rozwojem Homo sapiens pojawiły się istotne
ulepszenia i wynalazki – udoskonalone narzędzia krzemienne, łuk i strzały, użycie
kości, rogu i ścięgien zwierzęcych. Zaczęto budować pierwsze bardziej złożone
schronienia z dostępnych materiałów. W młodszej epoce kamienia (neolicie), po
udomowieniu roślin i zwierząt dokonano wielu kluczowych dla życia ludzi
wynalazków. Pojawiło się stałe budownictwo wykorzystujące jako materiał cegłę,
kamień i drewno. Zaczęto eksploatować surowce metodą górniczą – ok. 6000 lat
p.n.e. powstały pierwsze kopalnie krzemienia. Użyto po raz pierwszy ceramiki i
gładzonych narzędzi krzemiennych. Pojawiło się tkactwo i koszykarstwo.
6.
7. Początki techniki
Świadectwem technicznych umiejętności ludzi neolitu są wielkie budowle ze z grubsza
obciosanych kamieni (megality) budowane w okresie 5000-2000 p.n.e. w Europie, Azji i
Afryce północnej. W IV tys. p.n.e. ludzkość przeżyła przełom technologiczny, który był
najprawdopodobniej jedną z głównych przyczyn powstania cywilizacji. Wynaleziono
wtedy pismo – pierwszy system utrwalania i gromadzenia oraz przekazywania informacji
w trwałej formie, koło, statek żaglowy, radło. Po raz pierwszy zastosowano sztuczną
irygację do nawadniania pól budując kanały, tamy, groble i upusty. Zaczęto wytapiać z
rud metale – miedź i cynę, wydobywane w kopalniach. Używano wozów z pełnymi
kołami.
8.
9. Początki techniki
Powstały pierwsze zawody związane z techniką –
garncarz, kowal, brązownik, żeglarz i inne. W pierwszych
państwach powstałych u schyłku IV tys. p.n.e. w Egipcie i
Mezopotamii rozwijała się inżynieria – budowano
monumentalne konstrukcje w rodzaju piramid i świątyń.
Pierwszym znanym z imienia inżynierem i architektem
jest żyjący w III tys. p.n.e. Imhotep – budowniczy
piramidy faraona Dżesera. Zdobycze techniki były
przedmiotem wymiany, więc dość szybko
rozpowszechniły się na znacznych obszarach
10.
11. Historia techniki w Polsce
W czasach starożytnych na ziemiach polskich podobnie
jak w całej Europie, na północ od Alp i Karpat, ze
znacznym opóźnieniem adaptowano zdobycze techniki
docierające początkowo z krajów śródziemnomorskich.
Polska jest zasobna w złoża krzemienia,
eksploatowanego (odkrywkowo) od końca paleolitu na
Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, a w neolicie
(górniczo) na dużą skalę w rejonie
12. Historia techniki w Polsce
Gór Świętokrzyskich. Od ok. 1700 p.n.e. używano
miedzi, od ok. 1800 p.n.e.brązu, od ok. 700 p.n.e.
żelaza. W III w. p.n.e. rozpowszechniła się znajomość
koła garncarskiego i żaren. Ważnym epizodem był
rozkwit w I-IV w.n.e., największego poza granicami
imperium rzymskiego, europejskiego ośrodka
hutnictwa żelaza w Górach Świętokrzyskich.
13.
14. Rozwój techniki, a wojna
I wojna światowa przyczyniła się do wprowadzenia
wielu innowacji w technice militarnej: czołgu, gazów
bojowych, samolotów, bomb lotniczych, artylerii
wielkokalibrowej wojskowych systemów łączności
telefoniczno-radiowej. Zwróciło to uwagę na
negatywne aspekty postępu technicznego, możliwość
wykorzystywania przedmiotów technologii przeciw
ludziom. W rok po zakończeniu wojny (1919) brytyjscy
lotnicy John Alcock i A. Brown dokonali pierwszego
przelotu samolotem przez Atlantyk.
15.
16. Rozwój techniki w XX w.
W 1920 roku uruchomiono pierwszą rozgłośnię radiową
w Pittsburghu w Stanach Zjednoczonych. W 1924 roku
we Włoszech wybudowano pierwszą autostradę
łącząca Mediolan i Varese. W tym samym roku brytyjski
wynalazca John Logie Baird skonstruował telewizyjny
odbiornik mechaniczno-optyczny. V. Zworykin
zapoczątkował telewizję elektroniczną w USA
konstruując kineskop.
17.
18. Rozwój techniki w XX w.
Ostatnie lata wieku dziewiętnastego i początek wieku dwudziestego, to
w długich dziejach ludzkości okres bardzo głębokich przemian,
obejmujących dosłownie wszystkie dziedziny działalności człowieka –
od nauki teoretycznej począwszy, a na sztuce i literaturze skończywszy.
Czas ten, był osobliwym i bezprecedensowym okresem wzrostu
liczebności ludzkości i czasem wprost niewyobrażalnego postępu
technicznego oraz rozwój kapitalizmu, wszelkich gałęzi przemysłu i
powstania imponujących aglomeracji miejskich. Był to więc w
dosłownym tych słów znaczeniu wiek „pary i elektryczności”.
19.
20. Rozwój techniki w XX w.
W okresie tym, szczególnie w krajach Zachodniej Europy
masowo powstawały liczne fabryki oraz różne zakłady
produkcyjne i wyspecjalizowane kopalnie. Mocarstwa
kolonialne budowały swoje rynki zbytu na innych
kontynentach - w Ameryce Łacińskiej, Afryce i Azji, gdy
za oceanem tymczasem, rosło w siły nowe światowe
mocarstwo - Stany Zjednoczone Ameryki Północnej.
21. Rozwój techniki w XX w.
Następstwem dokonujących się w Europie doniosłych przemian było także
narastanie wszelkich nagromadzonych antagonizmów – międzynarodowych,
narodowych, społecznych, gospodarczych i politycznych. W tym też okresie
nastąpił bezprecedensowy wzrost produkcji przemysłowej. Tzw. „rewolucja
przemysłowa” objęła przede wszystkim Europę Zachodnią i Stany
Zjednoczone Ameryki Północnej, stając się odpowiednim bodźcem do
rozwoju nowych technologii i prowadzenia nowatorskich prac w wielu
dziedzinach nauki.
22.
23. Rozwój techniki w XX w.
Ogromne znaczenie dla rozwoju światowej gospodarki miały zmiany, których
dokonano w technologii obróbki rud żelaza, której dotychczasowy stop był zbyt
kruchy i podatny na korozję. Prace nad coraz nowszymi technikami wytopu
pozwoliły jednak w końcu uzyskać stal o wyższej czystości, mniejszej podatności na
kruszenie się i na korozję, a – dodatkowo – łatwiejszą do poddania walcowaniu.
Nowa stal wkrótce stała się więc podstawowym tworzywem, szeroko
wykorzystywanym do produkcji maszyn. Przemianom tym towarzyszyło poszerzanie
i rozwój fabryk, które zaczęły teraz gromadzić tysiące pracowników.
