1. Resultaatgericht Leidinggeven
Training 10
Het slecht-nieuwsgesprek

2. Doel
 Overbrengen van slecht nieuws
 Duidelijkheid over de boodschap
 Hulp bij verwerking van slecht nieuws
 Nazorg
Gevaren
 Emotionele gijzeling
 ‘Bias’; vertekening

3. Slecht nieuws
 Afwijzing na proeftijd
 Afwijzing bij sollicitatie
 Niet doorgaan van promotie
 Ongewilde verandering
 Negatieve beoordeling / feedback
 Kritiek
 Afwijzing van salarisverhoging / periodiek
 Verandering van taken/ bevoegdheden
 Ontslag
 Reorganisaties
 Slechte resultaten
 Afwijzing van een verzoek:

Project

Opleiding

Vakantie / bijzonder verlof

vergoeding

4. Effect:
Pijnlijk
Onherroepelijk
Onvermijdelijk
Emoties
Oud zeer / oude wonden
 Angst: wat nu / toekomst?
 Bedreiging (machts)positie
 Krenking van het ‘ego’
 Onzekerheid
 Schade aan eigenbelang
 Verdriet
>> vermijden / ontvluchten / ontkennen / aanvallen

5. Ontwijkende reacties
ontvanger
 vermijden
 vluchten
 ontkennen
 aanvallen
 ‘slachtofferrol’
 Chanteren
 marchanderen
>> Emotionele gijzeling

6. VERMIJDINGSTECHNIEKEN
BIJ DE BOODSCHAPPER
'DON'T SHOOT THE MESSENGER'
 UITSTELLEN
 RECHTVAARDIGEN
 NAAR ACHTEREN VERSCHUIVEN
 DE 'KOETJES-EN-KALFJES-METHODE'
 'HANG YOUR-SELF'
 'VERHOOR-METHODE'
 DRUPPEL-METHODE / SALAMI-TACTIEK
 'PIL-VERGULDEN'
 COMPENSEREN
 RECHTVAARDIGEN / WAT HAD IK DAN MOETEN DOEN?
 'HET-HAD-ERGER-KUNNEN-ZIJN'
 'DENK-JE-DAT-IK-DIT-LEUK-VIND?'
 VIA DERDEN / GERUCHT
 VERMIJDEN VAN PERSOONLIJK CONTACT
 MET TWEE PERSONEN

7. VERWERKING TELEURSTELLING;
'ROUWFASEN'
 VERZET
 SCHRIK
 ONGELOOF / ONTKENNING

'klopt niet'
 WOEDE / AGRESSIE / VERWIJT

hij heeft valse ...

zondebok; 'maar jullie..'
 ONDERHANDELEN / MARCHANDEREN

als we nu eens ..

medelijden wekken
 VERZET OPGEVEN
 ONTREGELING

slachtofferrol

inactiviteit
 ONVERMOGEN

hopeloosheid / wanhoop
 AANVAARDING VAN DE VERANDERING
 VERWERKING

gevoelens uiten

realisme
 OPLOSSING ZOEKEN

mogelijkheden onderzoeken

toekomst gericht

8. Fasering in het
slecht-nieuwsgesprek
 Korte introductie
 Klap uitdelen
 Emoties opvangen
 Toelichten
 Emoties opvangen
 Hoe verder?
Intro Klap Opvangen Uitle OplossenOpvangen
-
E
M
O
T
I
E
+
Ratio
Emoties
‘Over de
rooie’

9. HET SLECHT-NIEUWSGESPREK
HET SLECHT-NIEUWSGESPREK / een checklist
VOORAF : (soms tijdens een gesprek / zonder voorbereiding!)
* na de besluiten zo snel mogelijk vertellen (gevaar van gerucht!)
* de taak niet afschuiven: brief, telefoon, een ander; Doe het persoonlijk en zelf!
* zorg voor de juiste tijd en plaats
* bereid je zeer goed voor; informatie / argumentatie / alternatieven
* weer voorbereid op de mogelijke reacties: emotionele gijzeling
FASE 1: SLECHT NIEUWS METEEN BRENGEN
WEL
* Korte introductie
* Slecht nieuws meteen bren-gen
NIET
* Uitstellen van het slechte nieuws
* 'Hang yourself-metho-de'
* Onduidelijk / halfslachtig
* Lange motivering / aan-loop
FASE 2: 'STOOM AFBLAZEN' / REACTIES OPVANGEN
WEL
* De ander gelegenheid geven te reageren
* Goed luisteren
* Reflecteren van ge-voel
* 'kapotte plaat tech-niek'
* Duidelijke motivering
NIET
* Reageren met tegena-gressie
* Uitgebreid verdedigen
* Pil vergulden
* Bagatelliseren
* 'Ik vind dit ook niet leuk'

10. VERVOLG
FASE 3: GEVEN VAN ARGUMENTATIE / REDENEN
WEL
* kort, duidelijk en ondubbelzinnig
* beslist / onomkeerbaar
* verantwoordelijkheid nemen
NIET
* te snel / eerst de emoties
* te lang / te veel argumenten
* verdedigen / in discussie gaan
* te snel naar fase 4
FASE 4: ZOEKEN NAAR OPLOSSINGEN
WEL
* Begin oplossingsfase duide­lijk
aange­ven
* Ander vragen welke alterna­tieven hij ziet
* Informeren over de op­lossin­gen
die je ziet / wijzen op rechten
* Samenvatten / Eventueel vervolg
NIET
* Te snel beginnen met fase 4
* IJverig oplossingen be­den­ken
* 'Goedmakers' bedenken
* De zaken rooskleuriger voorstellen
* E = K x A / BOBU
NA AFLOOP :
* Afspraken nakomen
* Indien nodig gesprek herhalen met accent op de oplossing / toekomst

11. VAARDIGHEDEN VOOR HET
SLECHT­NIEUWSGESPREK
 A. HET GESPREKSPLAN MAKEN / VOORBEREIDEN
 B. GESPREKSLEIDING / FASERING
 FASE 1. Brengen van het slechte nieuws
 FASE 2. 'Stoom afblazen'
 FASE 3. Toelichten
 FASE 4. Zoeken naar oplossingen
 C. ACTIEF UITEN: FASE 1 / FASE 3
 Informeren
 Kort en duidelijk
 Assertief
 Regels voor evalueren en kritiek geven
 D. ACTIEF LUISTEREN: FASE 2
 Reflecteren op gevoelens
 Ordenen en samenvatten
 E. STURENDE VAARDIGHEDEN: FASE 4
 GESPREKSLEIDING: FASERING!
 Probleemoplossende procedure
 Afspraken maken